ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΙΔΙΩΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ

Transcript

1 GUARDIAN TRUST ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ Α.Ε.Π.ΕΥ. ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΟΔΗΓΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ MiFID Ν.3606/2007 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΙΔΙΩΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ H MiFID (Μarkets in Financial Instruments Directive) είναι η Οδηγία 2004/39/ΕΚ της Ευρωπαικής Ένωσης και αποτελεί την πλέον πρόσφατη, μιας σειρά νομοθετικών αλλαγών που έχουν εισαχθεί από την Ευρωπαική Επιτροπή, στο πλαίσιο εφαρμογής του Financial Services Action Plan (FSAP) και τη συνέχεια μιας διαδικασίας εναρμόνισης των Eυρωπαικών αγορών κεφαλαίου που συνεχίζεται επί μια δεκαετία. Στο Ελληνικό δίκαιο η Οδηγία έχει ενσωματωθεί με τον ν. 3606/2007 και τέθηκε σε ισχύ την 1 η Νοεμβρίου 2007 Σκοπός του Νόμου είναι η διασφάλιση ενός ενιαίου πλαισίου παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, η ενδυνάμωση του ανταγωνισμού και η βελτίωση του επιπέδου προστασίας των επενδυτών. 1. Η ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Επωνυμία: GUARDIAN TRUST ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ A.Ε.Π.Ε.Υ. Έτος Ίδρυσης: Διεύθυνση: Ερμού Αθήνα (Κεντρικό κατάστημα). Γλώσσα επικοινωνίας: Ελληνική και αν το επιθυμεί ο πελάτης Αγγλική. Μέσα επικοινωνίας : Tηλέφωνο, fax, e- mail, ταχυδρομείο. Τηλέφωνο: Fax : info@ guardiantrust.gr 1.1 Γενικά για τη λειτουργία της Εταιρίας. Η «GUARDIAN TRUST ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ AΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ» είναι Εταιρία παροχής επενδυτικών υπηρεσιών και έχει την καταστατική της έδρα και την κεντρική διοίκησή της στην Αθήνα. Έχει ιδρύσει και λειτουργεί στην Ελλάδα δύο (2) υποκαταστήματα, στις πόλεις Θεσσαλονίκη και Αλεξανδρούπολη. Επίσης έχει ορίσει κατόπιν εγγραφής τους στο Μητρώο συνδεδεμένων αντιπροσώπων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς τέσσερις (4) Συνδεδεμένους αντιπροσώπους, στην Θεσσαλονίκη, στη Δράμα, στην Αθήνα, και Τρίκαλα Θεσσαλίας. Συγκεκριμένα: Στην Θεσσαλονίκη, έχει ορίσει την Εταιρία με τη επωνυμία «LAZEIN ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ E.Π.Ε.» με νόμιμη εκπρόσωπο και υπεύθυνη για την παροχή των επενδυτικών υπηρεσιών την κα. Κιουπρουλή Υακίνθη, πιστοποιημένη από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για την άσκηση των καθηκόντων της. Στην Δράμα έχει ορίσει τον κ. Μπενιάτογλου Παναγιώτη πιστοποιημένο από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για την άσκηση των καθηκόντων του. Στην Αθήνα έχει ορίσει την Εταιρία με τη επωνυμία «ΧΑΝΤΖΗΧΡΙΣΤΟΣ ΕΜΜ.& ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ E.Ε.» με υπεύθυνο για την παροχή των επενδυτικών υπηρεσιών τον κ. Πραπίδη Διομήδη, πιστοποιημένο από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για την άσκηση των καθηκόντων του. Στα Τρίκαλα Θεσσαλίας, έχει ορίσει την Εταιρία με τη επωνυμία «ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΚΟΥΓΚΟΥΣΤΑΜΟΥ & ΣΙΑ E..Ε.» με νόμιμη εκπρόσωπο και υπεύθυνη για την παροχή των επενδυτικών υπηρεσιών την κα. Δήμητρα Γκουγκουστάμου,

3 πιστοποιημένη από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για την άσκηση των καθηκόντων της. Η Εταιρία λειτουργεί σύμφωνα με την υπ αριθμ.126/ Απόφαση του Δ.Σ. της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς όπως αυτή τροποποιήθηκε με την υπ αριθμ. 36/479/ Απόφαση του Δ.Σ. της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς κατ εφαρμογή των διατάξεων του Ν.3606/2007 Η Εταιρία λειτουργεί με τη μορφή ανώνυμης εταιρίας. Στην επωνυμία της προσδιορίζεται ως «Χρηματιστηριακή Ανώνυμη Εταιρία Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών» με το διακριτικό τίτλο «Χ.Α.Ε.Π.Ε.Υ.» 1.2 Εποπτεία και έλεγχος Εταιρίας. Η Εταιρία εποπτεύεται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Ν.Π.Δ.Δ. (Κολοκοτρώνη 1 & Σταδίου, Αθήνα. τηλ ) η οποία μπορεί να διενεργεί επιτόπιους ή μη ελέγχους. Ο τακτικός έλεγχος που προβλέπεται από τις διατάξεις για τις ανώνυμες εταιρίες ασκείται από Ορκωτό Λογιστή του Σ.Ο.Λ. (Σώμα Ορκωτών Λογιστών). Οι οικονομικές καταστάσεις συντάσσονται από 01/01/2008 σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα όπως προβλέπεται από τον κανονισμό (ΕΚ) 1606/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 19 ης Ιουλίου ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 2.1 Επενδυτικές υπηρεσίες. α. Λήψη και διαβίβαση εντολών για λογαριασμό πελατών, για κατάρτιση συναλλαγών σε χρηματοπιστωτικά μέσα. β. Εκτέλεση εντολών για λογαριασμό πελατών, η οποία συνίσταται στην κατάρτιση συμβάσεων αγοράς ή πώλησης ενός ή περισσοτέρων χρηματοπιστωτικών μέσων για λογαριασμό πελατών. γ. Διαχείριση χαρτοφυλακίων πελατών, η οποία συνίσταται στη διαχείριση κατά τη διακριτική ευχέρεια της εταιρίας, χαρτοφυλακίων πελατών, στο πλαίσιο εντολής τους, που περιλαμβάνουν ένα ή περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα. δ. Η παροχή επενδυτικών συμβουλών η οποία συνίσταται στην παροχή προσωπικών συμβουλών δε πελάτη είτε κατόπιν αιτήσεώς του είτε με πρωτοβουλία της ΕΠΕΥ,σχετικά με μία ή περισσότερες συναλλαγές που αφορούν χρηματοπιστωτικά μέσα. ε.τοποθέτηση χρηματοπιστωτικών μέσων χωρίς δέσμευση ανάληψης. 2.2 Παρεπόμενες επενδυτικές υπηρεσίες. α. Φύλαξη και διοικητική διαχείριση χρηματοπιστωτικών μέσων για λογαριασμό πελατών, περιλαμβανομένης της παροχής υπηρεσιών θεματοφύλακα και παροχής συναφών υπηρεσιών. β. Παροχή πιστώσεων ή δανείων σε επενδυτές προς διενέργεια συναλλαγών σε ένα ή περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα στις οποίες μεσολαβεί η εταιρία, η οποία παρέχει την πίστωση ή το δάνειο. γ. Παροχή συμβουλών σε επιχειρήσεις σχετικά με τη διάρθρωση του κεφαλαίου τους την κλαδική στρατηγική και συναφή θέματα καθώς και παροχή συμβουλών και υπηρεσιών σχετικά με συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων.

4 δ. Έρευνα στον τομέα των επενδύσεων και χρηματοοικονομική ανάλυση ή άλλες μορφές γενικών συστάσεων που σχετίζονται με συναλλαγές σε χρηματοπιστωτικά μέσα ε. Παροχή υπηρεσιών ξένου συναλλάγματος εφόσον συνδέονται με την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών. 3. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΕΛΑΤΩΝ Στα πλαίσια εφαρμογής της του Ν.3606/2007 «Αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και άλλες διατάξεις», η GUARDIAN TRUST ΑΕΠΕΥ έχει προβεί στην κατηγοριοποίηση των πελατών της σε τρεις (3) κατηγορίες, ανάλογα με τις παρεχόμενες προς αυτούς υπηρεσίες και τα στοιχεία που διαθέτει για αυτούς. Οι κατηγορίες αυτές είναι οι εξής: α. Ιδιώτες β. Επαγγελματίες γ. Επιλέξιμοι αντισυμβαλλόμενοι. Για κάθε κατηγορία πελατών ορίζονται από τον ανωτέρω Νόμο συγκεκριμένοι κανόνες αντιμετώπισης. H διαφορετική αντιμετώπιση αφορά κυρίως: α. την πληροφόρηση που κοινοποιείται στον πελάτη, β. την αξιολόγηση συμβατότητας και καταλληλότητας της επενδυτικής υπηρεσίας /προϊόντων που παρέχεται στον πελάτη γ. τις αναφορές που αποστέλλονται στον πελάτη σχετικά με την απόδοση της επενδυτικής υπηρεσίας δ. την υποχρέωση εκτέλεσης των εντολών με τους πλέον ευνοϊκούς όρους για τον πελάτη. Το επίπεδο προστασίας που παρέχεται ανά κατηγορία πελάτη ποικίλει ανάλογα με την εμπειρία και την ειδίκευση που έχει συσχετισθεί με την κάθε κατηγορία. Συνεπώς ο «Ιδιώτης» πελάτης» απολαμβάνει μεγαλύτερο επίπεδο προστασίας από τον «επαγγελματία» πελάτη» και ο «επιλέξιμος αντισυμβαλλόμενος» έχει αντίστοιχα ένα μικρότερο επίπεδο προστασίας από τον «επαγγελματία». Στους «Ιδιώτες» πελάτες παρέχεται από την εταιρία μας διαρκή και τακτική ενημέρωση για θέματα σχετικά με: Την Εταιρία (τρόπος επικοινωνίας, γλώσσα επικοινωνίας, μέθοδοι επικοινωνίας, στοιχεία της Εποπτικής αρχής, το καθεστώς προστασίας των πελατών, το είδος και την περιοδικότητα της ενημέρωσης των πελατών, την πολιτική σύγκρουσης συμφερόντων της Εταιρίας) Τα είδη και τα χαρακτηριστικά των χρηματοπιστωτικών μέσων και τους συσχετισμένους με αυτά κινδύνους. Τη φύλαξη χρηματοπιστωτικών μέσων από την εταιρία μας για λογαριασμό τους. Τα κόστη και τις χρεώσεις επί των συναλλαγών τους. Την βέλτιστη εκτέλεση των εντολών τους. Την γνωστοποίηση στους πελάτες με σταθερό μέσο το ταχύτερο δυνατό και όχι αργότερα από την πρώτη εργάσιμη ημέρα μετά την εκτέλεση, της εκτέλεσης της εντολής τους. Την πολιτική συγκρούσεων συμφερόντων της εταιρίας. Ο «Ιδιώτης πελάτης» μπορεί να ζητήσει από την εταιρία την μετάταξή του σε καθεστώς «επαγγελματία» πελάτη εάν ικανοποιούνται δύο ή περισσότερα από τα ακόλουθα κριτήρια: Έχει πραγματοποιήσει κατά μέσον όρο 10 συναλλαγές επαρκούς όγκου ανά τρίμηνο στη σχετική αγορά στη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων. Η αξία του χαρτοφυλακίου των χρηματοπιστωτικών μέσων που κατέχει, οριζόμενο ως καταθέσεις μετρητών συν χρηματοπιστωτικά μέσα, υπερβαίνει τις ( ) ευρώ. Κατείχε επί ένα (1) έτος τουλάχιστον, επαγγελματική θέση στο χρηματοπιστωτικό τομέα η οποία απαιτεί γνώση των σχεδιαζόμενων συναλλαγών ή υπηρεσιών.

5 «Επαγγελματίες» πελάτες είναι οι πελάτες, οι οποίοι υποχρεούται να λάβουν άδεια λειτουργίας ή υπόκεινται υποχρεωτικά σε εποπτικούς κανόνες για να ασκήσουν τις χαρακτηριστικές δραστηριότητές τους στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Συγκεκριμένα πρόκειται για πιστωτικά ιδρύματα, ΕΠΕΥ, άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ασφαλιστικές επιχειρήσεις, οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων και οι εταιρίες διαχείρισής τους, συνταξιοδοτικά ταμεία και οι εταιρίες διαχείρισής τους, διαπραγματευτές σε χρηματιστήρια εμπορευμάτων και συναφών παραγώγων, τοπικές επιχειρήσεις, ανώνυμες εταιρίες επενδύσεων χαρτοφυλακίου και άλλοι θεσμικοί επενδυτές, μεγάλες επιχειρήσεις (που πληρούν σε ατομική βάση τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα κριτήρια α. σύνολο ισολογισμού , β. καθαρό κύκλο εργασιών γ. ίδια κεφάλαια Ο πελάτης που θεωρείται επαγγελματίας, έχει το δικαίωμα να ζητήσει ένα υψηλότερο επίπεδο προστασίας, εάν θεωρεί ότι δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει ή να διαχειριστεί σωστά τους κινδύνους στους οποίους εκτίθεται. - Ο επαγγελματίας πελάτης οφείλει να γνωστοποιεί στην Eταιρία κάθε μεταβολή που μπορεί να επηρεάσει την ταξινόμησή του. «Επιλέξιμοι αντισυμβαλλόμενοι» είναι οι πελάτες που κατηγοριοποιούνται ως τέτοιοι μόνο σε σχέση με την παροχή των επιλέξιμων υπηρεσιών της λήψης διαβίβασης και εκτέλεσης εντολών. Στην παροχή επιλέξιμης υπηρεσίας σε «Επιλέξιμο αντισυμβαλλόμενο» πελάτη, η εταιρία μας μπορεί να μην εφαρμόσει ότι θα έπρεπε να εφαρμόσει σε ένα «Επαγγελματία» πελάτη σχετικά με υποχρεώσεις επαγγελματικής συμπεριφοράς κατά την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών, υποχρέωση εκτέλεσης των εντολών με τους πλέον ευνοϊκούς όρους για τον πελάτη, και κανόνες εκτέλεσης εντολών (όπως αυτοί ορίζονται για τους «επαγγελματίες» και «ιδιώτες» πελάτες στα αρθ. 25,27, και παρ. 1 αρθ. 28 του Ν. 3606/07). Οποιοδήποτε αίτημα πελάτη αλλαγής κατηγορίας, προς την Εταιρία, πρέπει να υποβάλλεται γραπτώς. 4. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΝΤΟΛΩΝ 4.1 Παράγοντες - Κριτήρια βέλτιστης εκτέλεσης. Η GUARDIAN TRUST A.E.Π.Ε.Υ. λαμβάνει κάθε εύλογο μέτρο, ώστε να επιτυγχάνει κατά την εκτέλεση των εντολών, το βέλτιστο αποτέλεσμα για τον πελάτη λαμβάνοντας υπόψη την τιμή, το κόστος, την ταχύτητα, την πιθανότητα εκτέλεσης και διακανονισμού, τον όγκο την φύση και οποιονδήποτε άλλο παράγοντα αφορά την εκτέλεση της εντολής. Στην περίπτωση που υπάρχουν συγκεκριμένες οδηγίες του πελάτη, η εταιρία εκτελεί την εντολή σύμφωνα με αυτές τις οδηγίες. Η εταιρία μας εφαρμόζει πολιτική εκτέλεσης των εντολών που να της επιτρέπει να επιτυγχάνει το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα για τις εντολές των πελατών της. Στα πλαίσια της πολιτικής αυτής η εταιρία λαμβάνει υπόψη της τα ακόλουθα κριτήρια: α. τα χαρακτηριστικά του πελάτη, περιλαμβανομένης της κατηγοριοποίησής του σε Ιδιώτη ή Επαγγελματία. β. τα χαρακτηριστικά της εντολής του πελάτη. γ. τα χαρακτηριστικά των χρηματοπιστωτικών μέσων που αποτελούν το αντικείμενο της εντολής. δ. τα χαρακτηριστικά των τόπων εκτέλεσης στους οποίους μπορεί να σταλεί προς εκτέλεση η εντολή. Σε περίπτωση εκτέλεσης εντολής για λογαριασμό «ιδιώτη» πελάτη, το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα προσδιορίζεται βάσει του συνολικού τιμήματος το οποίο αντιπροσωπεύει την τιμή του χρηματοπιστωτικού μέσου και τις χρεώσεις που σχετίζονται με την εκτέλεση.

6 4.2 Τι θεωρείται βέλτιστη εκτέλεση μιας εντολής. Βέλτιστη εκτέλεση μιας εντολής θεωρείται α). Η ορθή διαχείρισή της (χρονοσήμανση, ομαδοποίηση, επιμερισμός κ.α.) πριν την αποστολή της για εκτέλεση αλλά και ο σωστός επιμερισμός των αποκτηθέντων μετά την εκτέλεση. β). Η επιλογή του Τόπου Ίδιας Εκτέλεσης ή του Αντισυμβαλλόμενου που πιθανολογείται ότι θα οδηγήσει στην εκτέλεση της εντολής με το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα, είτε κατά την κρίση της εταιρίας, είτε σύμφωνα με τις οδηγίες του πελάτη. 4.3 Παράγοντες Επίτευξης Βέλτιστης Εκτέλεσης. Οι παράγοντες επίτευξης βέλτιστης εκτέλεσης είναι : η τιμή, ο όγκος, το κόστος, η ταχύτητα, και η πιθανότητα εκτέλεσης και διακανονισμού. Επισημαίνεται ότι δεν είναι δυνατή η παράλληλη και ταυτόχρονη εξυπηρέτηση ισότιμα όλων των ανωτέρω παραγόντων. Στις περισσότερες περιπτώσεις δίνεται πρωταρχική σημασία στο συνολικό τίμημα εκτέλεσης της εντολής. Ως συνολικό τίμημα εκτέλεσης νοείται το ποσό που αντιπροσωπεύει την τιμή του χρηματοπιστωτικού μέσου και τις κάθε είδους χρεώσεις που σχετίζονται με την εκτέλεση, οι οποίες περιλαμβάνουν όλα τα έξοδα που βαρύνουν τον πελάτη και τα οποία συνδέονται άμεσα με την εκτέλεση της εντολής, περιλαμβανομένων των τελών του Τόπου Εκτέλεσης, των Τελών Εκκαθάρισης και Διακανονισμού, και όλων των λοιπών αμοιβών που καταβάλλονται σε τρίτους οι οποίοι συμμετέχουν στην εκτέλεση της εντολής. 4.4 Πολιτική εκτέλεσης Οδηγίες του πελάτη. Η GUARDIAN TRUST ΑΕΠΕΥ επανεξετάζει κάθε χρόνο την πολιτική εκτέλεσης των εντολών την οποία έχει θεσπίσει, καθώς και τις ρυθμίσεις που εφαρμόζει για την εκτέλεση των εντολών, κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές όπου απαιτείται. Συγκεκριμένα η εταιρία μας εξετάζει τακτικά κατά πόσο οι Τόποι Εκτέλεσης που περιλαμβάνονται στην πολιτική εκτέλεσης εντολών επιτυγχάνουν το βέλτιστο αποτέλεσμα για τον πελάτη ή κατά πόσο χρειάζεται να επιφέρει αλλαγές στις ρυθμίσεις εκτέλεσής της. Σε περίπτωση που ένας πελάτης δίδει μια συγκεκριμένη οδηγία ως προς την εκτέλεση μιας Εντολής ή ένα μέρος της, η εταιρία μας θα εκτελεί την Εντολή ακολουθώντας τη συγκεκριμένη οδηγία. Η συγκεκριμένη οδηγία ενδέχεται να εμποδίσει την εταιρία μας από του να λάβει τα μέτρα που έχει σχεδιάσει και συμπεριλάβει στην πολιτική εκτέλεσης των εντολών της προκειμένου να επιτυγχάνει το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα. Όπου η οδηγία του πελάτη αφορά μόνο ένα μέρος της Εντολής, η εταιρία μας θα συνεχίζει να εφαρμόζει την πολιτική εκτέλεσης των εντολών της στο μέρος της Εντολής που δεν καλύπτεται από την συγκεκριμένη οδηγία. 4.5 Πρακτική εκτέλεσης εντολών. Στα πλαίσια εφαρμογής της παραπάνω πολιτικής εκτέλεσης των εντολών η GUARDIAN TRUST ΑΕΠΕΥ ενεργεί με βάση τις παρακάτω πρακτικές: α). κατά την εισαγωγή των εντολών προς εκτέλεση στα συστήματα Ο.D.L. και ΟΑΣΗΣ τηρεί αυστηρά την χρονική προτεραιότητα λήψης των εντολών επενδυτών. β). δέχεται τις οριακές εντολές των πελατών που διαπραγματεύονται στο Χ.Α. τις οποίες καταχωρεί είτε στο σύστημα Ο.D.L. είτε στο σύστημα ΟΑΣΗΣ. Παράλληλα η εταιρία μας δέχεται τα παρακάτω είδη εντολών σε χρηματοπιστωτικά μέσα οι

7 οποίες διαβιβάζονται αποκλειστικά από το dealing room της εταιρίας για την ασφάλεια των συναλλαγών : Ελεύθερες εντολές. Εντολές με όριο. Εντολές στο άνοιγμα και κλείσιμο της Συνεδρίασης του Χ.Α. Stop εντολές (με συνθήκη). Good till Cancel ( εντολή που ισχύει μέχρι την ακύρωσή της) Good till Date (εντολή που ισχύει μέχρι συγκεκριμένη ημερομηνία) Fill or Kill (ημερήσια εντολή κατά την οποία είτε εκτελείται ολόκληρη η ποσότητα που περιγράφει η εντολή είτε διαφορετικά ακυρώνεται στο σύνολό της). Για τις εντολές που αφορούν ξένες αγορές, η Εταιρία μας τις διαβιβάζει σε συνεργαζόμενους με εμάς διαπιστευμένους θεματοφύλακες. Οι εντολές των πελατών μας διαβιβάζονται αποκλειστικά σε πιστοποιημένους υπαλλήλους της Εταιρίας και μπορεί να διαβιβάζονται είτε από τον ίδιο τον πελάτη ή από εξουσιοδοτημένα πρόσωπα φυσικά ή νομικά. Ο ίδιος ο πελάτης δίνει τις εντολές του τηλεφωνικώς, ή με φυσική παρουσία και υπογραφή εντολόχαρτου, ή και με τηλεομοιοτυπία, διαδίκτυο ( του οποίου η χρήση θα είναι εφικτή στο άμεσο μέλλον κατόπιν συμφωνίας και αμοιβαίας αποδοχής μεταξύ της εταιρίας μας και του πελάτη). Σε περίπτωση που η Εταιρία λάβει εντολή για αγορά ή πώληση επί χρηματοπιστωτικών μέσων εισηγμένων σε ξένες αγορές, τη διαβιβάζει στους συνεργαζόμενους θεματοφύλακες, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την εκτέλεση αυτών των εντολών μας στις διεθνείς αγορές. 4.6 Τόποι εκτέλεσης εντολών. Ως Τόποι εκτέλεσης εντολών νοούνται οι αγορές στις οποίες καταρτίζονται συναλλαγές επί χρηματοπιστωτικών μέσων. Στην Πολιτική εκτέλεσης των εντολών περιλαμβάνονται οι τόποι εκτέλεσης όπου η Εταιρία μας θεωρεί ότι θα επιτυγχάνεται σε σταθερή βάση (στις περισσότερες των περιπτώσεων), το βέλτιστο αποτέλεσμα για την εκτέλεση των εντολών πελατών μας, λαμβάνοντας υπόψη τους παράγοντες βέλτιστης εκτέλεσης που αναφέρονται ανωτέρω. Ο χρησιμοποιούμενος από την Εταιρία Τόπος εκτέλεσης είναι η Οργανωμένη Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών (Χ.Α.) 5. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ & ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑΣ. 5.1 Εκτίμηση Καταλληλότητας. Η GUARDIAN TRUST ΑΕΠΕΥ για να εκτιμήσει την καταλληλότητα των υπηρεσιών που σχετίζονται με Επενδυτικές συμβουλές και Διαχείριση Χαρτοφυλακίου, ζητά για κάθε Ιδιώτη πελάτη κυρίως, πληροφορίες σχετικά με την εμπειρία, την γνώση, την οικονομική του κατάσταση και τους επενδυτικούς του στόχους. Βάσει της παραπάνω πληροφόρησης η Εταιρία θα μπορέσει να αξιολογήσει το επενδυτικό του προφίλ και την ικανότητά του να κατανοήσει τους κινδύνους που συνεπάγεται η συναλλαγή ή η διαχείριση του χαρτοφυλακίου και του παρέχει υπηρεσίες που κρίνονται κατάλληλες για αυτόν. Αναφορικά με τους επαγγελματίες πελάτες, η Εταιρία θεωρεί ότι κατέχουν την εμπειρία και την απαραίτητη γνώση για να κατανοήσουν τους κινδύνους που συνδέονται με χρηματοπιστωτικά προϊόντα ή τις υπηρεσίες που τους παρέχονται.

8 Και στην περίπτωση του επαγγελματία πελάτη η Εταιρία ζητά πληροφορίες σχετικά με την οικονομική τους κατάσταση και τους επενδυτικούς τους στόχους. Σε περίπτωση που η Εταιρία δεν λάβει από τον πελάτη τις ανωτέρω πληροφορίες που απαιτούνται για την εκτίμηση της καταλληλότητας, δεν θα προβεί στην παροχή επενδυτικών συμβουλών ή διαχείρισης χαρτοφυλακίου στον συγκεκριμένο πελάτη. 5.2 Εκτίμηση Συμβατότητας. Στα πλαίσια παροχής άλλων σύνθετων επενδυτικών υπηρεσιών (εκτός της παροχής επενδυτικών συμβουλών και διαχείρισης χαρτοφυλακίου), η GUARDIAN TRUST ΑΕΠΕΥ ζητά από τον πελάτη να της παράσχει πληροφορίες σχετικά με τις γνώσεις και εμπειρία του στον επενδυτικό τομέα που σχετίζεται με την συγκεκριμένη κατηγορία του προσφερόμενου ή ζητούμενου χρηματοπιστωτικού μέσου ή υπηρεσίας ώστε να μπορεί να εκτιμήσει κατά πόσο ή επενδυτική υπηρεσία ή το χρηματοπιστωτικό μέσο είναι συμβατό για τον πελάτη. Όταν η επενδυτική υπηρεσία που παρέχει η Εταιρία στον πελάτη, συνίσταται αποκλειστικά στην εκτέλεση εντολών ή στην λήψη και διαβίβαση εντολών με ή χωρίς παρεπόμενες υπηρεσίες δεν είναι υποχρεωμένη να ζητά από τον πελάτη να της παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις γνώσεις και την εμπειρία του στην παρεχόμενη υπηρεσία ή του χρηματοπιστωτικού μέσου, ούτε να έχει καταλήξει σε οποιαδήποτε κρίση και εκτίμηση κατά πόσο η σχεδιαζόμενη επενδυτική υπηρεσία ή το χρηματοπιστωτικό μέσο είναι κατάλληλο για τον πελάτη, υπό τις προϋποθέσεις που ορίζει το άρθ.25 παρ. 6 του Ν. 3606/ ΦΥΛΑΞΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ Η GUARDIAN TRUST ΑΕΠΕΥ στα πλαίσια της παροχής παρεπόμενων επενδυτικών υπηρεσιών και βάσει της σχετικής αδειοδότησής της από τις εποπτικές αρχές, παρέχει υπηρεσίες θεματοφύλακα χρηματοοικονομικών μέσων ή κεφαλαίων πελατών η ίδια, ή μέσω τρίτων θεματοφυλάκων. Στα πλαίσια της θεματοφυλακής η εταιρία μας λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφαλή και ορθή φύλαξή τους. Συγκεκριμένα : α. Τηρεί τα απαραίτητα αρχεία και λογαριασμούς έτσι ώστε να είναι σε θέση ανά πάσα στιγμή να διαχωρίζει τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχονται για λογαριασμό ενός πελάτη από τα περιουσιακά στοιχεία άλλου πελάτη καθώς και από τα δικά της περιουσιακά στοιχεία. β. Τηρεί τα αρχεία και τους λογαριασμούς τους κατά τρόπο που διασφαλίζει την ακρίβεια και ιδίως την αντιστοιχία τους με τα χρηματοπιστωτικά μέσα και τα κεφάλαια που κατέχονται για λογαριασμό πελατών. γ. Λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσει ότι τα χρηματοπιστωτικά μέσα πελατών που έχουν κατατεθεί σε τρίτο, μπορούν να διαχωριστούν από τα χρηματοπιστωτικά μέσα που ανήκουν στην εταιρία και από τα χρηματοπιστωτικά μέσα που ανήκουν σε αυτό τον τρίτο, με την χρήση λογαριασμών σε διαφορετικά ονόματα στα βιβλία του τρίτου ή με άλλα ισοδύναμα μέτρα με τα οποία επιτυγχάνεται το ίδιο επίπεδο προστασίας. δ. Οι υπηρεσίες θεματοφυλακής για διεθνείς τίτλους, παρέχονται από την Eurobank.. Επίσης η Τράπεζα Αττικής και η Εurobank αναλαμβάνουν την εκκαθάριση και φύλαξη των λογαριασμών περιθωρίου (margin accounts). ε. Η Εταιρία επιφυλάσσεται για τη συνεργασία και με άλλους θεματοφύλακες μελλοντικά ή την διακοπή συνεργασίας με αυτούς που ήδη συνεργάζεται.

9 7. ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ 7.1 Υπόβαθρο. Σύμφωνα με το Ν.3606 / 07 η Εταιρία έχει την υποχρέωση να έχει θεσπίσει μια πολιτική σύγκρουσης συμφερόντων καθώς και λαμβάνει στο βαθμό που είναι εφικτό κάθε εύλογο μέτρο για την αποφυγή ενδεχόμενων συγκρούσεων ή την επίλυση υφιστάμενων συγκρούσεων συμφερόντων μεταξύ της ίδιας ή προσώπων που συνδέονται με αυτή και των Πελατών της αφενός, ή μεταξύ των Πελατών της αφετέρου. 7.2 Πεδίο Εφαρμογής. Η πολιτική σχετικά με την αποφυγή και αντιμετώπιση συγκρούσεων συμφερόντων εφαρμόζεται σε όλους τους Πελάτες στους οποίους προσφέρονται υπηρεσίες 7.3 Έννοια του όρου Σύγκρουση Συμφερόντων. Η σύγκρουση συμφερόντων μπορεί να ανακύψει σε οποιοδήποτε τομέα των δραστηριοτήτων της Εταιρίας μας κατά την παροχή υπηρεσιών στους Πελάτες και μπορεί να είναι προς το συμφέρον της εταιρίας ή κάποιου άλλου Πελάτη για τον οποίο ενεργεί η εταιρία, ενώ την ίδια στιγμή δύναται να ζημιώσει σημαντικά τα συμφέροντα ενός άλλου Πελάτη της εταιρίας Επίσης μπορεί να υπάρξει σύγκρουση συμφερόντων στις περιπτώσεις όπου η Εταιρία μας : α). είναι πιθανό να αποκομίσει οικονομικό κέρδος ή να αποφύγει ζημία σε βάρος του Πελάτη της, β). έχει συμφέρον στην έκβαση μιας υπηρεσίας που παρέχεται στον Πελάτη όπου το συμφέρον της εταιρίας είναι διαφορετικό από αυτό του Πελάτη, γ). έχει οικονομικό ή άλλο κίνητρο να ευνοήσει τα συμφέροντα ενός Πελάτη εις βάρος άλλου Πελάτη, δ). ασκεί την ίδια επιχειρηματική δραστηριότητα με τον πελάτη, ε). λαμβάνει χρήματα, αγαθά ή υπηρεσίες από τρίτο πρόσωπο σε σχέση με τις υπηρεσίες που παρέχονται στον Πελάτη, άλλα από τη συνήθη αμοιβή ή προμήθειες. 7.4 Πολιτική σχετικά με τις συγκρούσεις συμφερόντων. Η GUARDIAN TRUST ΑΕΠΕΥ κατά την παροχή επενδυτικών ή παρεπόμενων υπηρεσιών λαμβάνει κάθε εύλογο μέτρο για τον εντοπισμό των συγκρούσεων συμφερόντων: α) μεταξύ αυτών, περιλαμβανομένων των διευθυντών και υπαλλήλων της, των υποκαταστημάτων της, των Συνδεδεμένων αντιπροσώπων της και κάθε προσώπου που συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με την Εταιρία στο πλαίσιο παροχής επενδυτικών υπηρεσιών προς τους πελάτες και β). μεταξύ των πελατών της. Η Εταιρία με βάση την οργανωτική της δομή στοχεύει : Στην αποφυγή ή στον έλεγχο της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων προσώπων που ασκούν δραστηριότητες οι οποίες πιθανόν να συνεπάγονται κίνδυνο σύγκρουσης συμφερόντων, όταν η ανταλλαγή αυτών των πληροφοριών ενδέχεται να ζημιώσει τα συμφέροντα ενός ή περισσοτέρων πελατών. Στην αποφυγή της διαδοχικής συμμετοχής ενός αρμόδιου προσώπου σε χωριστές επενδυτικές υπηρεσίες ή δραστηριότητες, όταν αυτή η συμμετοχή

10 ενδέχεται να αποβεί επιζήμια για τη ορθή διαχείριση των συγκρούσεων συμφερόντων. Στην αποφυγή ή τον περιορισμό της άσκησης ανάρμοστης επιρροής στον τρόπο με τον οποίο ένα αρμόδιο πρόσωπο παρέχει επενδυτικές ή παρεπόμενες υπηρεσίες ή ασκεί δραστηριότητες. Στην αποφυγή τα αρμόδια στελέχη της εταιρίας μας να λαμβάνουν χρηματικά ποσά ή άλλα οφέλη σχετικά με την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών σε πελάτη, πέραν των κατάλληλων προμηθειών και αμοιβών. 7.5 Γνωστοποίηση στον Πελάτη. Όταν υπάρχει κίνδυνος σύγκρουσης συμφερόντων, ο οποίος μπορεί να επιφέρει σημαντική ζημιά στα συμφέροντα του πελάτη, και η εταιρία μας κρίνει ότι η πολιτική που εφαρμόζει για την αποφυγή ή διαχείριση της σύγκρουσης συμφερόντων είναι ανεπαρκής, οφείλει να ενημερώσει τον πελάτη (γραπτώς ή προφορικά από τηλεφωνική συσκευή που η συνομιλίες μαγνητοφωνούνται) με επαρκείς πληροφορίες σχετικά με την σύγκρουση, ώστε να τον βοηθήσει να λάβει μια σωστή απόφαση σχετικά με την επενδυτική υπηρεσία που επιθυμεί. 8. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ - ΓΕΝΙΚΑ Κάθε επένδυση σε χρηματοοικονομικά μέσα ενέχει κινδύνους, ο βαθμός των οποίων εξαρτάται από την φύση κάθε επένδυσης. Τα είδη των κινδύνων που πιθανό να απασχολούν τους επενδυτές επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες, περιλαμβανομένου του τρόπου δημιουργίας ή δόμησης του προϊόντος. Κάθε επενδυτής πρέπει να είναι βέβαιος ότι το προιόν στο οποίο επιθυμεί να επενδύσει, είναι κατάλληλο γι αυτόν λαμβάνοντας υπόψη τα προσωπικά και οικονομικά του δεδομένα, και το μέγεθος του κινδύνου που είναι σε θέση να αναλάβει. Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι είναι οι εξής: 8.1 Κίνδυνος Αγοράς. Ο κίνδυνος αγοράς είναι ο κίνδυνος μεταβολής της αξίας μιας επένδυσης από μεταβολές σε γενικούς παράγοντες της αγοράς, όπως επιτοκίων, τιμών μετοχών, μετοχικών δεικτών, νομισμάτων, τιμών εμπορευμάτων, και δεικτών εμπορευμάτων. Οι επενδυτές σε χρηματοοικονομικά μέσα, διατρέχουν τον κίνδυνο να απολέσουν μέρος ή το σύνολο του κεφαλαίου τους, σε περίπτωση αρνητικής μεταβολής των τιμών. 8.2 Πιστωτικός κίνδυνος. Ο πιστωτικός κίνδυνος, είναι ο κίνδυνος ότι ο αντισυμβαλλόμενος σε μια οικονομική συναλλαγή θα παραλείψει να εκπληρώσει τη συμβατική υποχρέωσή του. Δεδομένου ότι υπάρχουν πολλοί τύποι αντισυμβαλλομένων και υποχρεώσεων, ο πιστωτικός κίνδυνος μπορεί να λάβει πολλές μορφές και να αναφερθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, όπως «κίνδυνος αντισυμβαλλομένου». 8.3 Kίνδυνος Διακανονισμού. Σε πολλά χρηματιστήρια, την εκπλήρωση μιας συναλλαγής μπορεί να εγγυηθεί το χρηματιστήριο ή ο οίκος εκκαθάρισης. Συνήθως δεν υπάρχει κάποιος οίκος εκκαθάρισης για τα εξωχρηματιστηριακά προιόντα (ΟΤC) παρόλο που οι μη καταχωρημένες μεταβιβάσιμες κινητές αξίες μπορούν να εκκαθαριστούν μέσω ενός οίκου εκκαθάρισης. Ο κίνδυνος διακανονισμού αυξάνεται όπου η εκκαθάριση των διαφορετικών μερών της συναλλαγής γίνεται σε διαφορετικές χρονικές ζώνες ή σε

11 διαφορετικά συστήματα διακανονισμού όπου δεν υπάρχει η δυνατότητα συμψηφισμού. Αυτός ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα οξύς στις συναλλαγματικές συναλλαγές και στις συμβάσεις ανταλλαγής νομισμάτων. 8.4 Λειτουργικός κίνδυνος. Ο λειτουργικός κίνδυνος, όπως διακοπές ή δυσλειτουργίες στα αναγκαία συστήματα, (συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων πληροφορικής) και ελέγχους, μπορεί να έχει αρνητική επίδραση σε όλα τα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Ο επιχειρησιακός κίνδυνος, ειδικά ο κίνδυνος η επιχείρηση να διοικείται ακατάλληλα, θα μπορούσε επίσης να έχει αρνητικό αντίκτυπο στους μετόχους, ή άλλους επενδυτές σε μια τέτοια επιχείρηση. Η διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού και οι οργανωτικές αλλαγές μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά αυτούς τους κινδύνους, και γενικά ο λειτουργικός κίνδυνος μπορεί να μην γίνεται αντιληπτός εκτός της επιχείρησης. 8.5 Κίνδυνος Ρευστότητας. Ο κίνδυνος ρευστότητας, είναι χρηματοοικονομικός κίνδυνος, που προκύπτει λόγω της αβέβαιης ρευστότητας δηλ. του πόσο γρήγορα ένα χρηματοοικονομικό προϊόν μπορεί να πωληθεί και να μετατραπεί σε μετρητά, χωρίς να καταλήγει ο πωλητής να εισπράττει σημαντικά μικρότερο ποσό από το ποσό της αρχικής επένδυσης.. Ο κίνδυνος ρευστότητας επηρεάζεται κυρίως από την προσφορά και ζήτηση που υπάρχει για το συγκεκριμένο προϊών. 8.6 Κίνδυνος Μόχλευσης. Για τους επενδυτές μόχλευση είναι η αγορά με περιθώριο ασφαλείας ή η χρήση παραγώγων (όπως τα δικαιώματα προαίρεσης), για την αύξηση της απόδοσης της επένδυσής τους χωρίς να χρειαστεί να την αυξήσουν. Η επένδυση μέσω μόχλευσης μπορεί να αποβεί εξαιρετικά επικίνδυνη διότι μπορεί να χάσει κανείς όχι μόνο τα χρήματά του, αλλά και τα χρήματα που δανείστηκε. 8.7 Κίνδυνος Επιτοκίου. Κίνδυνο επιτοκίου, ονομάζουμε την μεταβολή στις αποδόσεις που μπορεί να υποστούν οι επενδυτές, εξαιτίας της ανόδου των επιτοκίων της αγοράς. Αύξηση των επιτοκίων, επιφέρει καθοδική πτώση στις τιμές των μετοχών, διότι ευνοεί τη μεταφορά κεφαλαίων από τις μετοχές στις εναλλακτικές μορφές επένδυσης που δίδουν το επιτόκιο ως αμοιβή και που φαίνονται τώρα πιο ελκυστικές. Ο κίνδυνος του επιτοκίου, χαρακτηρίζεται ως πηγή συστηματικού κινδύνου, διότι οι αποφάσεις για τις μεταβολές των επιτοκίων παίρνονται συνολικά και επηρεάζουν την αγορά στο σύνολό της. 8.8 Συναλλαγματικός κίνδυνος Είναι ο κίνδυνος αρνητικού επηρεασμού της αποτίμησης μιας επένδυσης σε ξένο νόμισμα, λόγω της διακύμανσης των συναλλαγματικών ισοτιμιών Κίνδυνος συγκέντρωσης (concentration risk) Είναι ο κίνδυνος που αναλαμβάνει επενδυτής που επενδύει όλα τα χρηματικά του διαθέσιμα σε ένα μόνον χρηματοπιστωτικό μέσο. Βρίσκεται στον αντίποδα της διαφοροποίησης του κινδύνου, όταν ο επενδυτής τοποθετεί τα διαθέσιμά του σε περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα και δη διαφορετικών χαρακτηριστικών, που έχουν και στοιχεία παραπληρωματικότητας.

12 8.10 Κανονιστικός και νομικός κίνδυνος (Regulatory and legal risk) Ο εν λόγω κίνδυνος πηγάζει: α) Από μεταβολές στο νομικό και κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τις αγορές, τις συναλλαγές σε αυτές τις αγορές, τη φορολόγηση των επενδύσεων που διενεργούνται σε μία συγκεκριμένη αγορά. Οι μεταβολές αυτές δύνανται να επηρεάσουν πολλαπλώς τις επενδύσεις. β) Από αδυναμία εκτέλεσης συμβάσεων λόγω νομικών προβλημάτων κλπ. Τούτο μπορεί να συμβεί επί εσφαλμένης νομικής εκτιμήσεως, αλλά και επί αβεβαιότητος δικαίου, που προκύπτει ιδίως λόγω ασαφών, αόριστων και γενικών νομοθετικών διατάξεων. Έτσι, μπορεί να κριθούν συμβάσεις ή άλλες συμφωνίες ανίσχυρες, αντίθετα προς την αρχική εκτίμηση των επιχειρήσεων, με δυσμενέστατες οικονομικές επιπτώσεις στους συμβαλλομένους Κίνδυνος συστημάτων Διαπραγμάτευσης Το Σύστημα ιαπραγμάτευσης μέσω του οποίου γίνεται η διαπραγμάτευση στις οργανωμένες αγορές ή στους Πολυμερείς Μηχανισμούς ιαπραγμάτευσης (ΠΜ ) (άρθρο 2 ν. 3606/2007) υπόκειται στον κίνδυνο της προσωρινής βλάβης ή διακοπής λειτουργίας. Έτσι, όταν καθίσταται ανέφικτη η διαπραγμάτευση για ικανό χρονικό διάστημα, ενδέχεται να προκληθεί διαταραχή στην ομαλή λειτουργία της αγοράς και βλάβη στα συμφέροντα των επενδυτών, ιδίως στην περίπτωση που κάποιος επενδυτής προσδοκά να κλείσει ανοικτή του θέση Συστημικός κίνδυνος (systemic risk) Η αδυναμία ενός χρηματοπιστωτικού ιδρύματος να εκπληρώσει ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του δύναται να προκαλέσει την αδυναμία άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (συμπεριλαμβανομένων των ΕΠΕΥ) ή επιχειρήσεων να εκπληρώσουν τις δικές τους υποχρεώσεις, όταν αυτές καταστούν ληξιπρόθεσμες. ημιουργείται έτσι κίνδυνος αλυσιδωτών αντιδράσεων (domino effect) λόγω μετάδοσης της αφερεγγυότητας, ιδίως στο πλαίσιο λειτουργίας των συστημάτων πληρωμών και εκκαθάρισης συναλλαγών επί τίτλων, σε σειρά χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Η δραστηριοποίηση οποιασδήποτε ΕΠΕΥ στον χρηματοπιστωτικό τομέα την εκθέτει, επομένως, στον συστημικό κίνδυνο, ο οποίος, αν επέλθει, ενδέχεται να αντανακλάται και στους πελάτες της. ΠΑΡΟΧΗ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ - ΚΙΝΔΥΝΟΙ Η παροχή πιστώσεων ή δανείων σε επενδυτή προς διενέργεια συναλλαγής σε ένα ή περισσότερα χρηματοπιστωτικά μέσα, στην οποία μεσολαβεί η ΕΠΕΥ, η οποία παρέχει την πίστωση ή το δάνειο. Η αγορά χρηματοπιστωτικών μέσων με πίστωση του τιμήματος ενέχει αυξημένους κινδύνους μειώσεως ή απώλειας του αρχικώς επενδυθέντος κεφαλαίου, καθώς με την παρεχόμενη πίστωση ο Πελάτης επενδύει χρηματικά ποσά που υπερβαίνουν τα κεφάλαια που ο ίδιος καταβάλλει μέσω της ΑΕΠΕΥ. Επίσης, μπορεί να ζητηθεί από τον Πελάτη εκτάκτως και η καταβολή προσθέτων ποσών για ασφάλεια (margin call) και αν δεν διαθέτει ο Πελάτης το ποσό αυτό θα καταστεί αναγκαία η ρευστοποίηση θέσεων του. Εκτίθεται, επομένως, σε μεγαλύτερο κίνδυνο από εκείνον στον οποίο θα εξετίθετο αν αγόραζε χρηματοπιστωτικά μέσα χωρίς πίστωση. Οι κίνδυνοι αυτοί μπορεί να εντοπίζονται, μεταξύ άλλων, ενδεικτικώς, στις μεταβολές των συνθηκών της αγοράς, στον πιστωτικό κίνδυνο των αντισυμβαλλομένων, στον κίνδυνο ρευστότητας στη χρηματιστηριακή αγορά κλπ. Εφιστάται, επομένως, η προσοχή του Πελάτη στην ανάγκη να διαθέτει επαρκή εμπειρία και να αντιλαμβάνεται τη λειτουργία της αγοράς χρηματοπιστωτικών μέσων με πίστωση, καθώς και το περιεχόμενο των

13 αναλαμβανόμενων κάθε φορά κινδύνων, προκειμένου να λαμβάνει πιστώσεις προς διενέργεια συναλλαγών σε χρηματοπιστωτικά μέσα. 9. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΥ ΕΝΕΧΟΥΝ 9.1 Μετοχές Α. Έννοια μετοχής-χαρακτηριστικά Συνοπτικότατα, παρατίθενται τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα των μετοχών. Υπογραμμίζεται όμως ότι τα χαρακτηριστικά αυτά ποικίλουν αναλόγως του δικαίου που διέπει την εκδότρια εταιρία, χωρίς να αποκλείονται αποκλίσεις από τα εκτιθέμενα. Επί εταιριών που διέπονται από αλλοδαπό δίκαιο, επιβάλλεται, επομένως, ειδική διερεύνηση. Μία μετοχή αποτελεί κλάσμα του μετοχικού κεφαλαίου μιας ανώνυμης εταιρίας. Η μετοχή, ως αξιόγραφο, ενσωματώνει τα δικαιώματα του μετόχου που πηγάζουν από τη συμμετοχή του στην ανώνυμη εταιρία. Τα δικαιώματα αυτά, συνήθως, αντιστοιχούν στον αριθμό των μετοχών που κατέχει ο μέτοχος. Ενδεικτικά δικαιώματα που προκύπτουν από την κατοχή μετοχών είναι το δικαίωμα μερίσματος από τα διανεμόμενα κέρδη της εταιρίας (εφόσον διανέμονται), καθώς και αντίστοιχο ποσοστό από την περιουσία της εταιρίας, σε περίπτωση λύσης αυτής. Οι μετοχές μπορούν να είναι κοινές, προνομιούχες, ονομαστικές ή ανώνυμες, μετά ψήφου ή χωρίς ψήφο, διαπραγματεύσιμες σε χρηματιστήριο ή μη διαπραγματεύσιμες. Η κοινή μετοχή είναι ο συνηθέστερος τύπος μετοχής και περιλαμβάνει όλα τα βασικά δικαιώματα ενός μετόχου, όπως δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη, στην έκδοση νέων μετοχών, στο προϊόν της εκκαθάρισης, καθώς και δικαίωμα ψήφου στη Γενική Συνέλευση της Εταιρίας και συμμετοχής στη διαχείρισή της. Η προνομιούχος μετοχή προσφέρει πλεονέκτημα (προνόμιο) έναντι των κοινών μετοχών, συνιστάμενο στην προνομιακή είσπραξη μερίσματος ή και στο προνομιακό δικαίωμα στο προϊόν της εκκαθάρισης σε περίπτωση λύσης της επιχείρησης, αλλά συνήθως στερείται του δικαιώματος ψήφου και συμμετοχής στη διοίκηση της εταιρίας. Αναλόγως της πορείας και των αποτελεσμάτων της εταιρίας, οι μέτοχοι μπορεί να απολάβουν μέρισμα από τα τυχόν κέρδη της εταιρίας και να καρπούνται τα οφέλη από τυχόν αύξηση της εσωτερικής αξίας της μετοχής της εν λόγω εταιρίας. Τα ανωτέρω όμως είναι γεγονότα αβέβαια. Β. Κίνδυνοι Η επένδυση σε μετοχές ενδέχεται να περιλαμβάνει τους κινδύνους που παρατίθενται στη συνέχεια ενδεικτικώς: (α)κίνδυνος μεταβλητότητας: Η τιμή μίας μετοχής που αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένες αγορές και ΠΜ υπόκειται σε απρόβλεπτες διακυμάνσεις, οι οποίες μάλιστα δεν είναι απαραίτητο να συνδέονται αιτιωδώς με την οικονομική πορεία της εκδότριας εταιρίας. ημιουργείται έτσι κίνδυνος απώλειας μέρους ή και - υπό περιστάσεις - του συνόλου του κεφαλαίου που έχει επενδυθεί. Υπογραμμίζεται ότι ποτέ δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί η ανοδική ή καθοδική πορεία μίας μετοχής ούτε η διάρκεια μιας τέτοιας πορείας. Υπογραμμίζεται ιδιαιτέρως ότι η πορεία της χρηματιστηριακής αξίας μιας μετοχής είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων και δεν εξαρτάται μόνον από τα οικονομικά στοιχεία της εταιρίας, όπως π.χ. αυτά απεικονίζονται βάσει των αρχών της θεμελιώδους ανάλυσης. (β) Κίνδυνος της εκδότριας εταιρίας: Οι μετοχές, ως κλάσματα του κεφαλαίου της εκδότριας εταιρίας, επηρεάζονται από την πορεία και τις προοπτικές της εκδότριας

14 εταιρίας, της οποίας τυχόν ζημίες ή κέρδη δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν. Ο μέγιστος κίνδυνος υφίσταται σε περίπτωση πτώχευσης της εκδίδουσας τις μετοχές εταιρίας, οπότε και ο επενδυτής θα απολέσει το σύνολο της επένδυσής του. (γ) Κίνδυνος μερισμάτων: Η καταβολή μερίσματος εξαρτάται από την ύπαρξη κερδών της εκδίδουσας τις μετοχές εταιρίας και την πολιτική διανομής μερισμάτων που εφαρμόζει αυτή βάσει και των σχετικών αποφάσεων της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της. Επομένως, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η επένδυση σε μετοχές θα συνοδεύεται από την είσπραξη μερισμάτων. (δ) Λοιποί κίνδυνοι: Η χρηματιστηριακή πορεία μιας μετοχής εξαρτάται και από πολλούς εξωγενείς παράγοντες, όπως μακροοικονομικές εξελίξεις, πολιτικοί παράγοντες, κατάσταση των χρηματιστηριακών αγορών κλπ. Επίσης, εξαρτάται και από παράγοντες όπως η εμπορευσιμότητα της μετοχής, η ρευστότητα της αγοράς, αλλά και εξελίξεις με αντικείμενο την ίδια τη μετοχή, όπως επιθετική εξαγορά, πιθανότητα διαγραφής της μετοχής από τη χρηματιστηριακή αγορά κλπ. Τονίζεται ότι, σε κάθε περίπτωση επένδυσης σε μετοχές πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι γενικοί επενδυτικοί κίνδυνοι που αναλύονται ανωτέρω υπό ΙΙ. Γ. Γενική επισήμανση - σύσταση Συστήνεται στον Πελάτη όπως αυτός, πριν από τη διενέργεια οιασδήποτε συναλλαγής επί μετοχής: α) μελετήσει την ετήσια οικονομική έκθεση ή, κατά περίπτωση, και τις εξαμηνιαίες οικονομικές εκθέσεις και τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις που δημοσιεύει η εκδότρια εταιρία προς εκπλήρωση των υποχρεώσεών της για περιοδική πληροφόρηση του επενδυτικού κοινού και β) αναζητήσει τυχόν δημοσιεύσεις/ανακοινώσεις σημαντικών γεγονότων, στις οποίες έχει προβεί η εκδότρια εταιρία προς έκτακτη ενημέρωση του επενδυτικού κοινού, κυρίως μέσω του διαδικτυακού τόπου του χρηματιστηρίου στο οποίο οι μετοχές είναι εισηγμένες προς διαπραγμάτευση ή και στον διαδικτυακό τόπο της ίδιας της εκδότριας εταιρίας. Διάσπαση Ονομαστικής αξίας μετοχής (Split): Η συγκεκριμένη εταιρική πράξη γίνεται για να αυξηθεί η εμπορευσιμότητα της μετοχής. Οι μέτοχοι λαμβάνουν πολλαπλάσιες μετοχές σε αντικατάσταση των παλαιών μετοχών τους και ταυτόχρονα μειώνεται αναλογικά η χρηματιστηριακή τιμή και ονομαστική αξία της μετοχής. 9.2 Ομόλογα / Ομολογίες. Α. Έννοια - χαρακτηριστικά Το ομόλογο (ομολογία) είναι αξιόγραφο που ενσωματώνει υπόσχεση χρηματικής ή άλλης παροχής του εκδότη προς τον εξ αυτού δικαιούχο, κυρίως τον κομιστή του. Η υποχρέωση αυτή συνίσταται συνήθως στην πληρωμή του κεφαλαίου κατά τη λήξη και του τόκου στις περιόδους που ορίζονται στους όρους της έκδοσης. Τα βασικά χαρακτηριστικά κάθε ομολόγου είναι α) η ονομαστική του αξία, η οποία δεν ταυτίζεται απαραιτήτως με την τιμή διαπραγμάτευσης, αλλά είναι το ποσό που υποχρεούται να καταβάλλει ο εκδότης κατά τη λήξη του ομολόγου, β) το επιτόκιο/κουπόνι και γ) η περίοδος λήξεως αυτού. Ομόλογα μπορούν να εκδίδονται είτε από κρατικούς φορείς (ομόλογα δημοσίου) είτε από εταιρίες (εταιρικά ομόλογα). Κατ' αυτή την έννοια τα ομόλογα αποτελούν μορφή κρατικού ή εταιρικού δανεισμού. Β. Είδη Τα ομόλογα εκδίδονται υπό ποικίλες μορφές: α) Ως ομόλογα άνευ εξασφαλίσεως: Οι ομολογιούχοι έχουν απαίτηση κατά του εκδότη όπως και οι λοιποί πιστωτές του, επί του συνόλου του ενεργητικού του.

15 β) Ως ομόλογα που συνδέονται με ασφάλεια που παρέχεται υπέρ των ομολογιούχων: Η απαίτηση των ομολογιούχων ασφαλίζεται στην περίπτωση αυτή i) με εμπράγματη ασφάλεια υπέρ αυτών, που παρέχεται επί συγκεκριμένων στοιχείων του ενεργητικού του εκδότη, ii) με εγγυήσεις τρίτων, iii) με εκχώρηση απαιτήσεων κλπ. Περαιτέρω, οι ομολογιούχοι μπορεί να απολαμβάνουν επιπρόσθετης προστασίας συνεπεία ειδικών συμφωνιών με τον εκδότη ή λόγω προνομιακής τους τοποθέτησης έναντι λοιπών ομολογιούχων ή πιστωτών. γ) Ομόλογα/ομολογίες μειωμένης εξασφάλισης: Σε περίπτωση πτώχευσης του εκδότη ο ομολογιούχος ικανοποιείται ύστερα από όλους τους άλλους πιστωτές του εκδότη - αν υπάρχει, εννοείται, ακόμη περιουσία -, όπως ειδικότερα ορίζεται στο ομολογιακό δάνειο. δ) Μετατρέψιμες ή ανταλλάξιμες ομολογίες, που εμπεριέχουν δικαιώματα μετατροπής σε μετοχές ή άλλα χρηματοπιστωτικά μέσα ή ανταλλαγής με άλλα χρηματοπιστωτικά μέσα. Γ. Επιτόκιο Οι εκδότες αναλαμβάνουν την υποχρέωση να καταβάλλουν επιτόκιο που μπορεί να είναι α) σταθερό, β) κυμαινόμενο επιτόκιο, προσδιοριζόμενο βάσει ενός γενικώς διαδεδομένου δείκτη επιτοκίου (π.χ. EURIBOR, FIBOR, LIBOR κλπ) γ) ή σταθερό καταβαλλόμενο στην αρχή της περιόδου, στη βάση προεξόφλησης, ενσωματούμενο στην τιμή εξόφλησης. Ειδική προσοχή επιβάλλεται για τα λεγόμενα σύνθετα ομόλογα, εκείνα δηλαδή, των οποίων το επιτόκιο προσδιορίζεται βάσει δεικτών συνισταμένων από παράγωγα συμβόλαια. Οι δείκτες αυτοί, που προσδιορίζουν το επιτόκιο βάσει παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων, ενσωματώνονται κατ' αυτόν τον τρόπο στην όλη δομή του ομολόγου. Τα ομόλογα αυτά εντάσσονται στην κατηγορία των πολύπλοκων χρηματοπιστωτικών μέσων και η επένδυση σ' αυτά απαιτεί εξαιρετικά μεγάλη προσοχή και εξειδίκευση. Υπογραμμίζεται μάλιστα, ότι η αγοραία αξία των ομολόγων αυτών επηρεάζεται ουσιωδώς από τους ενσωματωμένους σ' αυτά δείκτες παράγωγων χρηματοπιστωτικών μέσων, που διαμορφώνουν το επιτόκιο. εν ενδείκνυνται, επομένως, σε μη εξειδικευμένους επενδυτές. Το επιτόκιο καταβάλλεται συνήθως σε προκαθορισμένα χρονικά σημεία (μηνιαίως, εξαμηνιαίως, τριμηνιαίως, ετησίως ή και κατά τη λήξη του ομολογιακού δανείου). Εκδίδονται επίσης και ομόλογα χωρίς τοκομερίδιο (κουπόνι) (zero coupon). Στα ομόλογα αυτά ο τόκος ενσωματώνεται στην αξία του ομολόγου. Οι επενδυτές δεν εισπράττουν, δηλαδή, τόκο κατά τη διάρκεια του ομολόγου αλλά αποκτούν το ομόλογο με έκπτωση ως προς την ονομαστική του αξία, η οποία έκπτωση αναλογεί στον τόκο.. Κίνδυνοι Η επένδυση σε ομόλογα εγκυμονεί κινδύνους όπως: (α) Κίνδυνος πτώχευσης (Insolvency risk): Ο εκδότης των ομολόγων (ομολογιών) μπορεί να καταστεί προσωρινά ή μόνιμα πτωχός, με αποτέλεσμα να μην δύναται να καταβάλλει στους δανειστές του τον τόκο ή, ακόμα, και το κεφάλαιο που αντιστοιχεί στα ομόλογα. Ειδικώς στα ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης θα πρέπει ο επενδυτής να ερευνά την κατάταξη του ομολόγου, στο οποίο εξετάζει το ενδεχόμενο επένδυσης, σε σχέση με άλλα ομόλογα του εκδότη, καθώς, όπως εκτέθηκε, σε περίπτωση πτώχευσης του εκδότη ο επενδυτής διατρέχει τον κίνδυνο να απολέσει όλη του την επένδυση. (β) Κίνδυνος επιτοκίου (Interest rate risk): Όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια ενός ομολογιακού δανείου, τόσο ευπαθέστερο είναι και το ομολογιακό δάνειο έναντι τυχόν ανόδου των επιτοκίων στην αγορά, ιδίως σε περίπτωση που έχει χαμηλό επιτόκιο (ιδίως σταθερού επιτοκίου ή ομολόγου με προεξοφλημένο επιτόκιο / ενσωματωμένο τόκο / zero coupon). Υπογραμμίζεται ότι μεταβολές στο επιτόκιο μπορεί να επιδράσουν σημαντικά στην αγοραία τιμή του ομολόγου. Π.χ. σε περίπτωση ανόδου των επιτοκίων, πέφτουν στις αγορές οι τιμές ομολόγων προηγουμένων εκδόσεων με χαμηλότερο επιτόκιο και ιδίως των ομολόγων σταθερού επιτοκίου ή ομολόγου με προεξοφλημένο επιτόκιο / ενσωματωμένο τόκο.

16 (γ) Πιστωτικός Κίνδυνος (Credit risk): Η αξία του ομολόγου φθίνει σε περίπτωση που μειωθεί η πιστοληπτική αξιολόγηση του εκδότη. (δ) Κίνδυνος Πρώιμης Εξόφλησης: Είναι πιθανόν, εκδότες ομολόγων να προβλέπουν στο πρόγραμμα του ομολογιακού δανείου τη δυνατότητα πρώιμης εξόφλησης σε περίπτωση πτώσης των επιτοκίων, οπότε υφίσταται μεταβολή του προσδοκώμενου κέρδους από τα ομόλογα και πρέπει να υπολογίζεται η απόδοση μέχρι την πιθανή πρώιμη εξόφληση (yield to call). (ε) Κίνδυνος ρευστότητας αγοράς: Ο κίνδυνος αυτός είναι σημαντικός σε περίπτωση που ο επενδυτής επιθυμεί να ρευστοποιήσει το ομόλογο πριν από τη λήξη του. Στην περίπτωση αυτή, ελλείψει εμπορευσιμότητας, μπορεί να επιτύχει τιμή χαμηλότερη (υπό περιστάσεις κατά πολύ) της ονομαστικής αξίας του ομολόγου. Τονίζεται ότι, σε κάθε περίπτωση επένδυσης σε ομόλογα/ομολογίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι γενικοί επενδυτικοί κίνδυνοι που αναλύονται ανωτέρω υπό ΙΙ. Ε. Γενική επισήμανση - σύσταση Συνιστάται στον Πελάτη όπως αυτός, πριν από τη διενέργεια οιασδήποτε συναλλαγής επί ομολόγου: α) μελετήσει την ετήσια οικονομική έκθεση ή, κατά περίπτωση, και τις εξαμηνιαίες οικονομικές εκθέσεις και τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις που δημοσιεύει ο εκδότης προς εκπλήρωση των υποχρεώσεών του για περιοδική πληροφόρηση του επενδυτικού κοινού, καθώς και το τυχόν υπάρχον ενημερωτικό δελτίο που έχει εκδοθεί ως προς το ομόλογο στο οποίο ο Πελάτης πρόκειται να διενεργήσει την επένδυση ή ακόμη τον βαθμό κινδύνου που αντιπροσωπεύει το συγκεκριμένο κράτος-εκδότη και β) αναζητήσει τυχόν δημοσιεύσεις / ανακοινώσεις σημαντικών γεγονότων, στις οποίες έχει προβεί ο εκδότης προς έκτακτη ενημέρωση του επενδυτικού κοινού, κυρίως μέσω του διαδικτυακού τόπου του χρηματιστηρίου στο οποίο οι μετοχές είναι εισηγμένες προς διαπραγμάτευση ή και στον διαδικτυακό τόπο του ίδιου του εκδότη. 9.3 Επενδυτικά προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου. Επένδυση σε προιόντα εγγυημένου αρχικού κεφαλαίου, είναι τα προιόντα με βασικό τους χαρακτηριστικό ότι εγγυώνται το αρχικό κεφάλαιο της επένδυσης είτε στο σύνολό του ή σε ποσοστό που ορίζεται στους όρους του προιόντος συνήθως από 90% και πάνω. Σε περίπτωση πρόωρης ρευστοποίησης είναι πιθανό να θιγεί το αρχικό κεφάλαιο, διότι βασικό χαρακτηριστικό των εν λόγω προϊόντων είναι η εγγύηση του αρχικού κεφαλαίου στη λήξη της διάρκειας του προϊόντος. 9.4 Repo s / Reverse repo s. O όρος Repo s στα ελληνικά έχει αποδοθεί ως «Συμβάσεις πώλησης με σύμφωνο επαναγοράς» ενώ ο όρος Reverse Repo s αποδίδεται ως «Σύμβαση αγοράς με σύμφωνο επαναπώλησης» Η πράξη Repo αφορά πώληση από την τράπεζα προς τον πελάτη Τίτλων Ελληνικού Δημοσίου κυριότητάς της, με ταυτόχρονη συμφωνία/όρο ότι μετά από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ο πωλητής δηλ. η τράπεζα θα επαναγοράσει τον/τους τίτλο/ ους σε προσυμφωνημένη τιμή. Το τίμημα επαναγοράς των τίτλων κάθε σχετικής συναλλαγής Repo περιλαμβάνει και το ποσό της απόδοσης αυτής (τόκους), υπολογισμένης επί τη βάσει επιτοκίου όπως αυτό συμφωνείται μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών και για το χρονικό διάστημα που ισχύει η εν λόγω πράξη Repo. Μια σύμβαση αγοράς με σύμφωνο επαναπώλησης (Reverse Repo s) είναι η αντίθετη συναλλαγή μιας σύμβασης πώλησης με σύμφωνο επαναγοράς.

17 9.5 Προϊόντα χρηματαγοράς. Τα προιόντα χρηματαγοράς ή διαπραγματεύσιμοι χρεωστικοί τίτλοι είναι χρεωστικοί τίτλοι με προθεσμία συνήθως μικρότερη του έτους. Μπορεί να έχουν τη μορφή καταθετήριων πιστοποιητικών, εμπορεύσιμων αξιογράφων, εντόκων γραμματίων ή εμπορικών γραμματίων. Αντίθετα με τα ομόλογα, αυτά τα αξιόγραφα διακινούνται στις εσωτερικές χρηματαγορές υπό την επίβλεψη των τοπικών Κεντρικών Τραπεζών, ή σε διεθνείς αγορές. Οι κάτοχοι αυτών των αξιογράφων υπόκεινται κυρίως σε κινδύνους λόγω επιτοκίων, και κινδύνους ρευστότητας. 9.6 Παράγωγα (derivatives) Α. Εισαγωγή Τα παράγωγα αποτελούν σύνθετα και πολύπλοκα χρηματοπιστωτικά μέσα, το περιεχόμενο των οποίων ποικίλλει αναλόγως των «υποκειμένων μέσων» (underlying instruments), εκείνων δηλαδή των χρηματοπιστωτικών μέσων ή προϊόντων, συνάρτηση και σύνθεση των οποίων αποτελούν τα παράγωγα. Σε ένα παράγωγο μπορούν να περιέχονται ευρύ φάσμα υποκείμενων μέσων, σε ποικίλες παραλλαγές και συνδυασμούς. Τούτο έχει ως συνέπεια την ύπαρξη και δυνατότητα δημιουργίας απροσδιορίστου αριθμού τύπων παραγώγων. Τα παράγωγα διαμορφώνονται, συνήθως, υπό μορφή συμβολαίων μεταξύ των μερών, με τα οποία συμφωνείται η εκπλήρωση των αμοιβαίως αναλαμβανομένων υποχρεώσεων σε ένα ή περισσότερα μελλοντικά χρονικά σημεία. Η αξία τους διαμορφώνεται βάσει της αξίας των υποκειμένων μέσων, που μπορεί να είναι μετοχές, αξιόγραφα, συναλλαγματικές ισοτιμίες, επιτόκια, εμπορεύματα και χρηματοοικονομικοί δείκτες και οποιοσδήποτε συνδυασμός αυτών. Οι βασικότεροι τύποι παραγώγων είναι τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης ή προθεσμιακά συμβόλαια (futures), τα συμβόλαια δικαιώματος προαίρεσης (options) και τα συμβόλαια ανταλλαγής (swaps). Ακολουθεί σύντομη περιγραφή των ως άνω βασικών τύπων παραγώγων. B. Βασικοί τύποι παραγώγων (α) Προθεσμιακά συμβόλαια (forwards) / Συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures): Τα προθεσμιακά συμβόλαια (forwards) αποτελούν τυποποιημένα συμβόλαια για την αγορά ή πώληση ορισμένης ποσότητας και ποιότητας ενός υποκείμενου μέσου (underlying instrument) σε μια μελλοντική ημερομηνία και σε συμφωνημένη τιμή, που καθορίζονται κατά τη σύναψη του συμβολαίου. Βάσει αυτών ο ένας συμβαλλόμενος αναλαμβάνει την υποχρέωση να πωλήσει στον άλλο συγκεκριμένη ποσότητα ενός χρηματοπιστωτικού μέσου (π.χ. μιας μετοχής) ή και ενός νομίσματος ή εμπορεύματος σε μια συγκεκριμένη μελλοντική ημερομηνία σε προκαθορισμένη τιμή. Αντίστοιχη υποχρέωση αναλαμβάνει ο αγοραστής. Επομένως, η ημερομηνία κατάρτισης της συναλλαγής από την ημερομηνία εκπλήρωσης της υποχρέωσης (π.χ. παράδοσης των χρηματοπιστωτικών μέσων και καταβολής της αξίας τους) διαφέρουν. Συχνά τα συμβόλαια προβλέπουν ότι στην ημερομηνία λήξης δεν γίνεται παράδοση χρηματοπιστωτικών μέσων και καταβολή του συνολικού τους τιμήματος, παρά μόνον καταβολή της διαφοράς της τιμής σε σχέση με τον χρόνο κατάρτισης του συμβολαίου. Οι τιμές των προθεσμιακών συμβολαίων επηρεάζονται από την εσωτερική τους αξία δηλαδή από την διαφορά της τιμής της κατάρτισης του συμβολαίου (spot rate) και αυτής της ημερομηνίας λήξεως. Στην τιμή αυτή προστίθεται ή αφαιρείται ένα ποσό (premium ή discount) ανάλογα με την πρόβλεψη της εξέλιξης της μελλοντικής τιμής στην αγορά. Υποκείμενα περιουσιακά στοιχεία μπορεί να είναι, μεταξύ άλλων, οι μετοχές, οι τιμές συναλλάγματος, τα επιτόκια, τα ομόλογα και οι δείκτες χρηματιστηρίων. Και

18 τα δύο συμβαλλόμενα μέρη υποχρεούνται να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους από το συμβόλαιο κατά την ημερομηνία διακανονισμού. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) αποτελούν συμβόλαια για την αγορά ή πώληση ορισμένης ποσότητας και ποιότητας ενός υποκείμενου μέσου (underlying instrument) σε ορισμένη ημερομηνία στο μέλλον. Η κύρια διαφορά τους από τα προθεσμιακά συμβόλαια (forwards) εντοπίζεται στο γεγονός ότι δεν έχουν προκαθορισμένη τιμή στην ημερομηνία λήξης τους καθώς και ότι είναι τυποποιημένα προϊόντα, όσον αφορά στοιχεία όπως η τιμή, το μέγεθος ή η ποσότητα και η διάρκεια και τίθενται προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένες αγορές. (β) Συμβόλαια δικαιώματος προαίρεσης (options) Με τα εν λόγω παράγωγα παρέχεται στο ένα συμβαλλόμενο μέρος το δικαίωμα να αγοράσει ή να πωλήσει ένα συγκεκριμένο υποκείμενο μέσο σε προκαθορισμένη τιμή σε προσδιορισμένη μελλοντική ημερομηνία. Στο δικαίωμα αυτό του ενός συμβαλλομένου μέρους αντιστοιχεί υποχρέωση του άλλου (του αντισυμβαλλομένου του) να καταρτίσει τη συμφωνηθείσα συναλλαγή αν το πρώτο ασκήσει το δικαίωμά του. Τα υποκείμενα μέσα μπορεί να είναι νομίσματα, επιτόκια, χρηματιστηριακοί δείκτες, μετοχές, χρεόγραφα και τίτλοι της χρηματαγοράς. Σε αντίθεση με τα futures ο αγοραστής του option έχει την επιλογή, αλλά όχι την υποχρέωση να προβεί μελλοντικώς στη συγκεκριμένη συναλλαγή. Αγοράζει έναντι συγκεκριμένου τιμήματος το δικαίωμα να προβεί μελλοντικώς σε συγκεκριμένη συναλλαγή. Αντιθέτως, ο αντισυμβαλλόμενός του, ο πωλητής (διαθέτης) του option έχει την υποχρέωση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από το συμβόλαιο, αν το έτερο μέρος (ο αγοραστής του option) ασκήσει το δικαίωμά του. Η αξία ενός δικαιώματος προαίρεσης μπορεί να καθοριστεί βάσει περισσοτέρων τεχνικών που αναπτύσσονται από εξειδικευμένους σχεδιαστές προϊόντων και αναλυτές. Μέσω των εν λόγω μεθόδων μπορεί, επίσης, να καθοριστεί ο τρόπος κατά τον οποίο δύναται να επηρεαστεί η αξία του δικαιώματος προαίρεσης από τυχόν μεταβολή των ειδικότερων συνθηκών που συσχετίζονται με το δικαίωμα αυτό. Συνεπώς, είναι δυνατόν να κατανοηθούν και να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι που συνδέονται με την επένδυση σε δικαιώματα προαίρεσης και την κατοχή τέτοιων δικαιωμάτων προαίρεσης με έναν βαθμό ακρίβειας. Γ. Κίνδυνοι Τα παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα παρουσιάζουν ιδιαίτερα τεχνικά χαρακτηριστικά, οι δε συναλλαγές έπ' αυτών ενέχουν αυξημένο κίνδυνο μειώσεως ή απώλειας του αρχικώς επενδυόμενου κεφαλαίου ή και πολλαπλασίου αυτού. Ως εκ τούτου οι συναλλαγές επί παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων είναι κατάλληλες μόνον για ορισμένες κατηγορίες επενδυτών, οι οποίοι διαθέτουν ανάλογη εμπειρία και αντιλαμβάνονται την λειτουργία των μέσων αυτών καθώς και το περιεχόμενο των αναλαμβανόμενων κάθε φορά κινδύνων. Στη συνέχεια περιγράφονται οι κυριότεροι κίνδυνοι που συνδέονται με τις συναλλαγές σε παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα. α) Κίνδυνοι συνδεόμενοι με το επενδυτικό προϊόν (Product risk) i) Συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) - Προθεσμιακά συμβόλαια (forwards) - Μόχλευση Οι συναλλαγές σε Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης ενέχουν υψηλό βαθμό κινδύνου, απόρροια του φαινομένου της μόχλευσης (leverage, gearing): Το χαρακτηριστικό τους δηλαδή είναι ότι με αυτά επιχειρείται όπως, με την επένδυση ενός συγκεκριμένου ποσού, επιτευχθούν αποτελέσματα τα οποία, στην αγορά αξιών, θα επιτυγχάνονταν με πολλαπλάσια ποσά. εδομένου δηλαδή του ότι το ποσό της ασφάλειας (περιθώριο ασφάλισης) που απαιτείται να καταβληθεί από τον Πελάτη για να συμμετάσχει αυτός σε συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης (future) ανοίγοντας μία «θέση» είναι μικρό σε σχέση με την συνολική αξία του συμβολαίου, μία μικρή σε μέγεθος μεταβολή της αξίας του συμβολαίου θα έχει μία αναλογικά πολύ μεγαλύτερη επίδραση στο κεφάλαιο που έχει επενδυθεί (υπό μορφή ασφαλείας) ή και θα απαιτηθεί να επενδυθεί και άλλο κεφάλαιο για την διατήρηση