Επίδραση της βόσκησης στη βλάστηση και στην αναγέννηση της ελάτης

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Επίδραση της βόσκησης στη βλάστηση και στην αναγέννηση της ελάτης"

Transcript

1 Επίδραση της βόσκησης στη βλάστηση και στην αναγέννηση της ελάτης Επίδραση της βόσκησης στη βλάστηση και στην αναγέννηση της ελάτης Α. Παντέρα, Α. Ζαρέντης και Ι. Βαρελά Τ.Ε.Ι. Λαμίας, Τμήμα Δασοπονίας, Καρπενήσι, Περίληψη Η εργασία αυτή αφορά τη μελέτη της αναγέννησης της βλάστησης ενός μεικτού δάσους ελάτης δρυός του νομού Ευρυτανίας, στην ευρύτερη περιφέρεια της πόλης του Καρπενησίου. Στην μελέτης επιλέχτηκαν δύο επιφάνειες με παρόμοια τοπογραφικά και φυσιογραφικά χαρακτηριστικά και με μόνη διαφορά ότι στη μια εκ των δύο υπάρχει βόσκηση. Στις επιφάνειες μετρήθηκαν η λιβαδική παραγωγή, η φυτοποικιλότητα καθώς και η φυσική αναγέννηση για ένα έτος. Η βοσκόμενη επιφάνεια παρουσίαζε σε πολλά σημεία της έντονη διάβρωση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η βόσκηση ευνόησε την ποσότητα των επιθυμητών ειδών σε αντίθεση με τη μειωμένη παρουσία ξηροφυλλάδας και η αναγέννηση ήταν περιορισμένη στη βοσκόμενη επιφάνεια. Λέξεις κλειδιά: Βόσκηση, ελάτη, Ευρυτανία, βιομάζα, ξηροφυλλάδα. Εισαγωγή Το γένος Abies ανήκει στην οικογένεια Pinaceae περιλαμβάνει περίπου 50 είδη ανά τον κόσμο, από τα οποία 40 περίπου είδη βρίσκονται στις εύκρατες περιοχές του Βόρειου ημισφαιρίου, ενώ στη χώρα μας συναντάμε τρία μόνο είδη. Τα είδη αυτά είναι τα: Abies alba, A. cephalonica, και το υβρίδιο A. borisii regis Mattf (Αθανασιάδης 1986). Η ευρύτερη του χώρου μελέτης σύμφωνα με τη βιβλιογραφία αναφέρεται ως οικολογικό σύνορο μεταξύ της Abies cephalonica και της borisii regis καθώς νοτιότερα του Τυμφρηστού και της Γκιώνας κυριαρχεί η ελάτη που πλησιάζουν μορφολογικά και οικολογικά την κεφαλληνιακή ελάτη. Στην Ευρυτανία απαντώνται μεγάλα δασικά συγκροτήματα και συγκεκριμένα, δάση ελάτης με έκταση πάνω από εκτάρια (Κατσάνος 1981). Η οικονομική σημασία του είδους είναι μεγάλη καθώς παράγει μεγάλες ποσότητες ξυλώδους όγκου με υψηλό ποσοστό τεχνικού ξύλου. Το ξύλο είναι κατάλληλο για ένα ευρύ φάσμα χρήσεων (οικοδομική, επιπλοποιία, κιβωτοποιϊα, χαρτί, κυτταρίνη, επικολλητά, κυψέλες μελισσών, μοριοσανίδες και τέλος καύσιμο) και είναι το ιδανικότερο είδος για την ίδρυση φυτειών παραγωγής Χριστουγεννιάτικων δένδρων. Επίσης έχει μεγάλη δασοκομική σημασία καθώς καταλαμβάνει το 16,2% των βιομηχανικών δασών της χώρας μας (Υπουργείο Γεωργίας 1992), εμφανίζει μεγάλο κατακόρυφο εύρος εξάπλωσης στους ορεινούς όγκους της χώρας μας ( μέτρα), ενδείκνυται για τη δημιουργία κηπευτών (υποκηπευτών) και μικτών συστάδων, οι οποίες ανταποκρίνονται κατά τον καλύτερο τρόπο σε ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών του δάσους (προστατευτικός, αισθητικός και υδρονομικός ρόλος, αναψυχή κτλ.) (Ζάγκας και Σμύρης 1993). Ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες διαφοροποίησης της αναγέννησης της ελάτης είναι η αναλογία των ατόμων ελάτης στο σταθμό. Οι διαφορές στην αναγέννηση που Λιβάδια των πεδινών και ημιορεινών περιοχών: Μοχλός ανάπτυξης της υπαίθρου 213

2 Α. Παντέρα, Α. Ζαρέντης και Ι. Βαρελά συναντώνται ανάμεσα στα σπορόφυτα και στα ψηλά δενδρύλλια ελάτης κατά την ίδια κλάση ενός σταθμού είναι πάρα πολύ σημαντικές. Ένας ακόμη παράγοντας που επηρεάζει την αναγέννηση της ελάτης είναι η σύνθεση των ειδών, καθώς βρέθηκε μεγαλύτερη αναγέννηση καθώς και ανάπτυξη ατόμων ελάτης σε αραιούς από κάλυψη δενδρυλλίων σταθμούς (Dorota 1998). Μείξη ελάτης με σημύδα ή πεύκο, μπορεί να βελτιώσει την αναγέννηση αυτής με βασικό στοιχείο την αύξηση του ύψους των δενδρυλλίων. Η αναγέννηση μειώνεται δραστικά σε μείξεις από σκλήθρα και ερυθρελάτη (Dorota 1998). Στη χώρα μας τα ελατοδάση έχουν υποστεί επανειλημμένες καταστροφές καθώς και επεμβάσεις μη ορθολογικής διαχείρισης με αποτέλεσμα να έχουν οδηγηθεί σε μια κατάσταση υποβάθμισης. Σε ελατοδάση της βόρειας Στερεάς Ελλάδας, οι ανεξέλεγκτες υλοτομίες, η υπερβόσκηση και οι πυρκαγιές είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση της ποιότητας και της ποσότητας παραγωγής τους. Σε σπερμοφυή δάση ελάτης η υπερβόσκηση οδήγησε στην εξαφάνιση της αναγέννησης, γήρανση των συστάδων, υποβάθμιση του εδάφους και τέλος τη βαθμιαία ολική καταστροφή τους. Παραγωγικά δάση μετατράπηκαν από την υπερβόσκηση σε δασοσκεπή λιβάδια και τελικά σε άγονες εκτάσεις, οι οποίες δεν είναι δυνατόν να βοσκηθούν πια (Ντάφης 1986). Σκοπός της εργασίαςήταν η εύρεση των επιπτώσεων της ανεξέλεγκτης βόσκησης στην αναγέννηση, στην ποικιλότητα αλλά και στη βιομάζα και ξηροφυλλάδα σε βοσκόμενα δάση ελάτης. Έμφαση δίνεται στο ποσοστό της φυσικής αναγέννησης, στην παραγωγή βιομάζας και ξηροφυλλάδας, στη σύνθεση και στην κάλυψη της βλάστησης, καθώς και στην επίδραση που ασκεί σε αυτά τα δυο χαρακτηριστικά η βόσκηση. Περιοχή έρευνας Το πείραμα εγκαταστάθηκε σε δημόσια δασική έκταση με μεικτό δάσος ελάτης δρυός του νομού Ευρυτανίας, στην περιφέρεια της πόλης του Καρπενησίου. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες στο κέντρο της τοποθεσίας είναι γεωγραφικό πλάτος και γεωγραφικό μήκος. Το κλίμα μπορεί να χαρακτηριστεί τραχύ με βαρύ και παρατεταμένο χειμώνα και βραχύ καλοκαίρι. Η μέση ετήσια θερμοκρασία αέρα είναι 11,8 0 C, ψυχρότερος μήνας είναι ο Φεβρουάριος (3,1 0 C) και θερμότερος μήνας είναι ο Ιούλιος (21,6 0 C). Η μέγιστη θερμοκρασία του αέρα που εμφανίστηκε ήταν 39,0 0 C (Ιούλιος του 1988), ενώ η ελάχιστη θερμοκρασία αέρα 10,8 0 C (Φεβρουάριος του 1989). Το μέσο ύψος των ετήσιων βροχοπτώσεων είναι 1080,2 χλσ., η μέση ετήσια σχετική υγρασία φθάνει στο 70,1%, ενώ η σχετική υγρασία του θερμότερου μήνα στο 61,9%. Οι χιονοπτώσεις διαρκούν από το Νοέμβριο έως τον Απρίλιο με τον κυριότερο όγκο τους να εμφανίζεται το Δεκέμβριο ως το Μάρτιο. Τα δάση της ελάτης στην περιφέρεια του Καρπενησίου φύονται σε βαθιά ή αβαθή εδάφη από σκληρούς ασβεστόλιθους ή σε εδάφη από αργιλλικό φλύσχη, σε κλίσεις από 0 % έως και μεγαλύτερες του 70 % (Νάκος και συν. 1981). Τα εδάφη της ς παρουσιάζουν καλή στράγγιση, πλούσια οργανική ουσία και μικρή έως μηδενική παρουσία CaCO 3. Λόγω όμως των έντονων βροχοπτώσεων και των μεγάλων κλίσεων, σε συνδυασμό με τη φύση των πετρωμάτων, παρατηρείται μεγάλη διάβρωση και παράσυρση φερτών υλικών. Η έρευνας ανήκει στη ζώνη ελάτης (Παπαηλίας και Βασιλακάκος 2001). Μεθοδολογία Η εγκατάσταση του πειράματος έγινε το Μάιο του έτους 2002 και περιέλαβε την οριοθέτηση δυο (2) επιφανειών τετράγωνου σχήματος, ίσης έκτασης 20x20 μ. και παρόμοιων φυσιογραφικών χαρακτηριστικών. Στην πρώτη επιφάνεια εφαρμόστηκε βόσκηση ενώ η 214 Ελληνική Λιβαδοπονική Εταιρεία

3 Επίδραση της βόσκησης στη βλάστηση και στην αναγέννηση της ελάτης δεύτερη έμεινε χωρίς βόσκηση. Στην μελέτης έβοσκαν 50 πρόβατα. Η μη βοσκόμενη πρώτη επιφάνεια Ε1 είχε συνολικά 46 δένδρα υβριδογενούς ελάτης (A. borisii regis), ενώ η Ε2 βοσκόμενη επιφάνεια είχε συνολικά 29 δένδρα υβριδογενούς ελάτης. Τα άτομα αυτά ταξινομήθηκαν σε ορόφους σύμφωνα με το μέσο ύψος των 4 υψηλότερων δένδρων, το οποίο βρέθηκε 15,5μ. Τα δένδρα που υπέρβαιναν τα 2/3 του μέσου ύψους ανήκαν στον ανώροφο. Αυτά που δεν υπερέβαιναν το 1/3 του μέσου ύψους κατατάχθηκαν στον υπόροφο, ενώ όσα δένδρα είχαν ύψος μεγαλύτερο του 1/3 του μέσου ύψους και μικρότερο του 2/3 του μέσου ύψους κατατάχθηκαν στο μεσόροφο. Σε κάθε επιφάνεια μετρήθηκε η παραγωγή βιομάζας και ξηροφυλλάδας το Μάιο 2002, τον Αύγουστο 2002, τον Οκτώβριο 2002 και το Φεβρουάριο Συγκεκριμένα σε κάθε επιφάνεια πάρθηκαν δύο διαγώνιες τομές βλάστησης μήκους 20 μ. η κάθε μια. Οι τομές αυτές ορίστηκαν με τυχαίο τρόπο στην κατεύθυνση των διαγωνίων κάθε επιφάνειας. Η μέτρηση του βάρους της βιομάζας και της ξηροφυλλάδας έγινε με τη μέθοδο της συγκομιδής, με βοήθεια τετράγωνου πλαισίου εμβαδού 0,25 τ.μ. Συνολικά συλλέχθηκαν 10 πλαίσια ανά διαγώνιο, 20 ανά επιφάνεια και 40 συνολικά για κάθε εποχή. Ως βιομάζα θεωρήθηκε το σύνολο των επιθυμητών φυτικών ειδών ενώ ως ξηροφυλλάδα το σύνολο των ανεπιθύμητων φυτών και των ξηρών φυτικών υπολειμμάτων. Η κάλυψη και η σύνθεση της βλάστησης μετρήθηκαν στις ίδιες χρονικές περιόδους, σύμφωνα με τη μέθοδο των σημείων (Παπαναστάσης 1976). Συνολικά πάρθηκαν 100 καταγραφές από κάθε τομή, 200 από κάθε επιφάνεια και 400 και για τις δυο επιφάνειες σε κάθε εποχή. Για τον προσδιορισμό της περιγραφής τόπου έγινε έλεγχος των υψών και των διαμέτρων. Οι μετρήσεις έγιναν το Μάιο Έγινε απογραφή και στις δυο επιφάνειες μετρώντας το ύψος και τη διάμετρο σε κάθε άτομο υβριδογενούς ελάτης (A. borisii regis) ξεχωριστά με τη βοήθεια ρελασκοπίου. Η στατιστική ανάλυση της παραγωγής στις δυο επιφάνειες (βοσκόμενη και μη), έγινε με τη βοήθεια του πακέτου SPSS, έκδοση Στα δεδομένα έγινε έλεγχος της παραλλακτικότητας (ANOVA), το κριτήριο Levene για την ομοιογένεια των διακυμάνσεων και το κριτήριο Duncan για την εύρεση τυχόν στατιστικά σημαντικών διαφορών μεταξύ των μέσων όρων. Αποτελέσματα και συζήτηση Η εκατοστιαία κατανομή των ατόμων ελάτης στις δύο επιφάνειες ανά όροφο παρουσιάζεται στον πίνακα 1. Στο μεσόροφο παρατηρείται μεγαλύτερη ποσοστιαία κατανομή των ατόμων στην χωρίς βόσκηση (Πίνακας 1). Αποτέλεσμα που μας δείχνει ικανοποιητικότερες συνθήκες αύξησης καθ` ύψος στην σε αντίθεση με τη βοσκόμενη, όπου η ποσοστιαία κατανομή είναι μικρότερη. Το γεγονός αυτό πιθανώς να οφείλεται σε αυξημένο ανταγωνισμό μεταξύ των ατόμων της υβριδογενούς ελάτης στη βοσκόμενη, καθώς και o βαθμός συγκόμωσης είναι μεγαλύτερος, επηρεάζοντας αρνητικά τη μετάβαση των ατόμων του μεσορόφου στον ανώροφο. Στη βοσκόμενη και σε διάστημα ύψους από 0,5 έως 1,0 μ. δεν υπάρχουν δενδρύλλια, ενώ μετά από το ύψος του 1,0 μ. και κυρίως στο ύψος των 1,5 μέτρων ο αριθμός των ατόμων αυξάνεται. Βασική αιτία είναι η επίδραση της βόσκησης στα άτομα κάτω από το στηθαίο ύψος με αποτέλεσμα των ειδών και την εμφανή αύξηση πέρα του ύψους αυτού, αφού πλέον η επιρροή της βόσκησης μειώνεται δραστικά. Για την επίτευξη του στηθιαίου ύψους στη βοσκόμενη χρειάζεται περισσότερος χρόνος από εκείνον στη μη βοσκόμενη. Ως αποτέλεσμα, ο περισσότερος χρόνος άρα ο μειωμένος ρυθμός της καθ` ύψους αύξησης των ατόμων ελάτης, μπορεί να εκφράσει το μέγεθος της δυσμενούς επίδρασης στην αύξηση του ύψους της ελάτης και γενικά, στην ανάπτυξη της (Απατσίδης 1986). Από την άλλη μεριά παρατηρείται πως ο ρυθμός της καθ` ύψος αύξησης μετά την επίτευξη του στηθιαίου ύψους και για τις δυο περιπτώσεις είναι ο ίδιος. Λιβάδια των πεδινών και ημιορεινών περιοχών: Μοχλός ανάπτυξης της υπαίθρου 215

4 Α. Παντέρα, Α. Ζαρέντης και Ι. Βαρελά Πίνακας 1. Ποσοστά κατάταξης ατόμων ελάτης σε ορόφους. Όροφος % Με βόσκηση (%) Χωρίς βόσκηση (%) Ανώροφος 13,8 6,5 Μεσόροφος 34,5 43,5 Υπόροφος 51,7 50,0 Στην προστατευμένη, οι συνθήκες σκίασης είναι ικανοποιητικές και θα αναμενόταν μεγαλύτερος αριθμός νεοφύτων στον υπόροφο. Σύμφωνα με τον Μπασιώτη (1956) και σε περιπτώσεις μίξης της ελάτης με οξιά, τα νεαρά άτομα ελάτης ζημιώνονται από το φύλλωμα της οξιάς με αποτέλεσμα το μειωμένο αριθμό νέων δενδρυλλίων σε σχέση με τον αναμενόμενο (Μπασιώτη 1956). Βέβαια η μείξη με την οξιά προσδίδει αρκετά προτερήματα όπως μεγαλύτερη σταθερότητα σε ασθένειες, ανέμους, βελτίωση του εδάφους και του κλίματος και καλύτερη εκμετάλλευση του βιοτικού χώρου στον οποίο αναπτύσσονται (Μπασιώτης 1970). Πίνακας 2. Συχνότητα διαμέτρων δενδρυλλίων ελάτης στις δυο περιοχές (βοσκόμενη και μη βοσκόμενη). Ανώροφος Μεσόροφος Υπόροφος Διάμετροι (cm) Βοσκόμενη Μη βοσκόμενη Βοσκόμενη Μη βοσκόμενη Βοσκόμενη Μη βοσκόμενη 0, , , , , , , , , Ανάλογη τάση παρατηρείται και στις κλάσεις διαμέτρου (Πίνακας 2). Εμφανής είναι η διαφορά στην πρώτη κλάση διαμέτρου (0,1 1,0 εκ.) ανάμεσα στις δυο περιοχές. Πιο συγκεκριμένα ο αριθμός των ατόμων στη μη βοσκόμενη είναι σχεδόν πενταπλάσιος από τον αριθμό ατόμων στη βοσκόμενη. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποδοθεί στη βόσκηση των μικρών δενδρυλλίων. Κατά τον Μπασιώτη (1956), σημαντικά προβλήματα στην αναγέννηση της ελάτης δημιουργεί η βοσκή, καθώς τα ζώα τρώνε τους νεαρούς κλαδίσκους ιδιαίτερα τους παχύτερους οφθαλμούς. Σύμφωνα με τον Μουλόπουλο (1955), σε δειγματοληπτικές επιφάνειες ελάτης βρέθηκε ότι η αναγέννηση των φυταρίων επηρεάζεται άμεσα από το ποσοστό ακτινοβολίας. Στη βοσκόμενη η έκθεση των φυταρίων στην ηλιακή ακτινοβολία είναι έντονη, αφού η μητρική συστάδα δεν προσφέρει το ποσό σκίασης όπου απαιτείται, με αποτέλεσμα τον περιορισμένο αριθμό αυτών έναντι των αντίστοιχων στη 216 Ελληνική Λιβαδοπονική Εταιρεία

5 Επίδραση της βόσκησης στη βλάστηση και στην αναγέννηση της ελάτης μη βοσκόμενη. Παρατηρείται όμως ανάλογη τάση στη σχέση διαμέτρων και ατόμων και για τις δυο περιοχές με διαμέτρους μεγαλύτερες του ενάμιση εκατοστού καθώς, λόγω ύψους, τα αντίστοιχα άτομα ελάτης δεν επηρεάζονται από τη βόσκηση. Πίνακας 3. Κάλυψη εδάφους (%) στη διάρκεια του έτους, στις βοσκόμενες και στις μη βοσκόμενες περιοχές. γ Είδος φυτού ΑΝΟΙΞΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΧΕΙΜΩΝΑΣ Abies borisii regis 0,5 1,5 1,5 2,5 0,5 4,0 0,0 3,0 Quercus sp. 5,5 3,5 1,5 2,5 1,5 0,0 2,0 2,0 Quercus coccifera 0,0 0,0 0,0 0,0 1,0 0,0 0,0 0,5 Juniperus sp. 6,0 3,5 3,5 12,5 4,5 1,0 5,5 8,5 Αγρωστώδη 5,5 11,5 6,0 15,0 3,0 23,0 6,0 11,0 Callutea sp. 0,0 0,50 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Trifolium sp. 0,0 0,5 0,0 3,5 0,0 0,0 10,5 2,5 Άλλα ψυχανθή 5,0 4,0 0,0 0,0 15,0 2,5 0,0 1,0 Άγνωστο πλατύφυλλο 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,0 0,0 Gallium aparine 0,0 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Thymus sp. 4,0 0,0 12,0 0,0 0,0 0,0 5,5 0,0 Ξηροφυλλάδα 25,5 60,0 9,5 34,0 15,5 38,0 21,0 54,0 Λίθοι 2,5 1,0 24,5 1,5 23,0 0,0 11,5 0,5 Έδαφος 39,0 6,5 36,5 23,0 30,5 16,0 31,5 15,0 Βρύα 6,5 7,0 5,0 5,5 5,5 15,5 2,5 2,0 Σύνολο Στον πίνακα 3 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των ποσοστών συμμέτοχης των ειδών στην κάλυψη του εδάφους στις δυο δειγματοληπτικές επιφάνειες (βοσκόμενη και μη). Συνολικά καταγράφηκαν δέκα φυτικά είδη, εκ των οποίων ένα ήταν δενδρώδες, τρία θαμνώδη, ένα αγρωστώδες, δύο ψυχανθή και τρεις πλατύφυλλες πόες. Στην κατηγορία των ψυχανθών βρέθηκαν τέσσερα είδη, τα οποία δεν αναγνωρίστηκαν. Ως αποτέλεσμα τοποθετήθηκαν στην κατηγορία και χαρακτηρίσθηκαν ως άλλα ψυχανθή. Μεγάλο ποσοστό της επιφάνειας και των δύο περιοχών καλύπτεται από τα ξηρά φύλλα της δρυός, ιδιαίτερη δε ποσοστιαία κάλυψη εμφανίζει η μη βοσκόμενη. Το γεγονός μπορεί να αποδοθεί στην είσοδο ατόμων δρυός στο ελατοδάσος καθώς και τη δυσκολία ανάπτυξης φυτικών ειδών στην υποβλάστηση λόγω της έντονης κάλυψης της επιφάνειας από την ξηροφυλλάδα. Αξιοσημείωτη επίσης είναι και η αρνητική επίδραση της βόσκησης στη βοσκόμενη έρευνας, αφού παρατηρείται ότι σχεδόν το 1/3 της συνολικής έκτασης, δηλαδή τα 133 τ.μ. εκ των συνολικά 400 τ.μ., είναι γυμνό έδαφος γεγονός που μπορεί να αποδοθεί μερικώς στην υπερβόσκηση της εν λόγω δασική έκταση. Στον πίνακα 4, παρουσιάζονται οι μέσοι όροι της παραγωγής των δυο περιοχών έρευνας (βοσκόμενη και μη βοσκόμενη έκταση) σε κιλά ανά εκτάριο. Σύμφωνα με τα παραπάνω, η ποσότητα της βιομάζας (επιθυμητά είδη) στη βοσκόμενη εμφανίζεται σχεδόν διπλάσια από τη μη βοσκόμενη έρευνας, για τις τρεις εποχές του χρόνου (άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο). Κατά το χειμώνα φαίνεται η μειωμένη επίδραση της βοσκής αφού η ποσότητα των επιθυμητών στη βοσκόμενη είναι σχεδόν τρεισήμισι φορές μεγαλύτερη από τη μη βοσκόμενη έρευνας. Η μειωμένη ποσότητα επιθυμητών ειδών στη μη βοσκόμενη οφείλεται στο γεγονός ότι κατά την κατακόρυφη διάθρωση της πειραματικής επιφάνείας ο ανώροφος παρουσιάζει σύμπυκνη συγκόμωση με μειωμένη είσοδο του ηλιακού φωτός στη συστάδα. Σημαντικός επίσης Λιβάδια των πεδινών και ημιορεινών περιοχών: Μοχλός ανάπτυξης της υπαίθρου 217

6 Α. Παντέρα, Α. Ζαρέντης και Ι. Βαρελά παράγοντας που επηρεάζει επιπλέον την είσοδο του ηλιακού φωτός στη συστάδα είναι το φύλλωμα των ατόμων της δρυός της πειραματικής επιφάνειας. Αυτό φαίνεται το φθινόπωρο όπου, πιθανώς λόγω της φυλλόπτωσης της δρυός και της μεγαλύτερης ποσότητας ηλιακού φωτός που φτάνει στην παραδαφιαία βλάστηση, αυξάνει την ποσότητα των επιθυμητών ειδών. Οι μέγιστες τιμές επιθυμητών ειδών και για τις δυο περιοχές έρευνας είναι αυξημένες, κατά την εποχή της άνοιξης, λόγω της βλαστικής περιόδου, έπειτα μειώνονται σταδιακά κατά την πορεία των εποχών στο έτος. Το χειμώνα, οι μειωμένες θερμοκρασίες καθώς και τα έντονα καιρικά φαινόμενα που επικρατούν στην αναγκάζουν τους κτηνοτρόφους να μεταφέρουν τα κοπάδια τους στα χαμηλά υψόμετρα, σε σημεία όπου οι συνθήκες επιτρέπουν την καλύτερη αναζήτηση τροφής για τα ζώα. Το αποτέλεσμα είναι η μεγαλύτερη ποσότητα επιθυμητών ειδών στη βοσκόμενη σε σύγκριση με τη μη βοσκόμενη έρευνας. Πίνακας 4. Μέσοι όροι (χλγ/εκτάριο) βιομάζας και ξηροφυλλάδας στη βοσκόμενη και στη μη βοσκόμενη. ΑΝΟΙΞΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΒΙΟΜΑΖΑ 229,02 125,54 168,40* 61,46 150,46* 64,82 146,86* 44,76 ΞΗΡΟΦΥΛ- ΛΑΔΑ 283,96 923,42* 33,32 344,44* 117,5 427,56* 219,12 769,06* * Μέσοι όροι, των δυο επιφανειών (βοσκόμενη και μη βοσκόμενη επιφάνεια), για την ίδια εποχή διαφέρουν στατιστικά σημαντικά μεταξύ τους για επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05. Η ποσότητα ξηροφυλλάδας στη μη βοσκόμενη είναι σχεδόν τριπλάσια από αυτή της βοσκόμενης ς για τις τρεις εποχές του χρόνου (άνοιξη, φθινόπωρο, χειμώνας). Η διαφορά αυξάνεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποδοθεί στην παρουσία των ζώων στη βοσκόμενη, τα ποδοπατήματα των οποίων επιταχύνεται η αποσύνθεση της οργανικής ουσίας και η ανακύκλωση των θρεπτικών στοιχείων. Συμπεράσματα Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε ότι η βόσκηση επηρέασε και θετικά και αρνητικά τα χαρακτηριστικά που ελέγχθηκαν, δηλ. τη φυσική αναγέννηση των ελατών, τη λιβαδική παραγωγή και την κάλυψη του εδάφους (%) και συγκεκριμένα: 1. Η βόσκηση επηρέασε αρνητικά την αναγέννηση της ελάτης χωρίς όμως να επηρεάσει αρνητικά την εκατοστιαία αναλογία ατόμων του υπορόφου και του ανωρόφου. Τα ανωτέρω σε συνδυασμό με την μεγαλύτερη εκατοστιαία αναλογία στο μεσόροφο μπορούν να αποδοθούν σε παλαιότερη βόσκηση όλης της ς. 2. Η βόσκηση ευνόησε την ποσότητα επιθυμητών ειδών. Επίσης, επηρέασε θετικά την παρουσία των ψυχανθών, ενώ δεν ευνόησε την παρουσία αγρωστωδών φυτών. 218 Ελληνική Λιβαδοπονική Εταιρεία

7 Επίδραση της βόσκησης στη βλάστηση και στην αναγέννηση της ελάτης 3. Η παρουσία των ζώων και συγκεκριμένα τα ποδοπατήματά τους, βοηθούν στη διάσπαση της βιομάζας και στην επιτάχυνση της αποσύνθεσης και φυσικά της ανακύκλωσης των θρεπτικών στοιχείων. 4. Στη βοσκόμενη επιφάνεια τα ποσοστά ακάλυπτου εδάφους ήταν μεγαλύτερα από την προστατευμένη επιφάνεια, πιθανώς λόγω υπερβόσκησης σε συνδυασμό με τη μεγάλη κλίση. Σύμφωνα με τα παραπάνω είναι δυνατό να επιτραπεί η βόσκηση σε περιοχές χωρίς έντονες κλίσεις και όπου η αναγέννηση δεν είναι ο πρωταρχικός και κύριος σκοπός. Τέλος, πρέπει να τονισθεί ότι η εξαγωγή γενικότερων συμπερασμάτων δεν είναι δυνατή, καθώς η διάρκεια του πειράματος ήταν μικρή. Για το λόγο αυτό θα συνεχισθεί η έρευνα στο αντικείμενο αυτό συμπεριλαμβάνοντας περισσότερες περιοχές. Βιβλιογραφία Αθανασιάδης, Ν Δασική Βοτανική Μέρος ΙΙ. Εκδόσεις Γιαχούδη Γιαπούλη. Θεσσαλονίκη. Απατσίδης, Λ Η επίδραση της βοσκής στα ελατοδάση μας και στη διάβρωση του εδάφους. Ανακοινώσεις και πορίσματα του συνεδρίου για την προστασία των δασών. Ελληνική Δασολογική Εταιρεία. Dorota, D Structure of silver fir (Abies alba Mill.) natural regeneration in the `Jata' reserve in Poland. Forest Ecology of Management, 110(1-3): Ζάγκας, Θ. και Π. Σμύρης Δασοκομική έρευνα σε συστάδες υβριδογενούς ελάτης του Πανεπιστημιακού δάσους Περτουλίου. Επιστημονική Επετηρίδα του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος. Θεσσαλονίκη. Τόμος ΛΣΤ. σελ Κατσάνος, Α Παγκόσμια Δασική Γεωγραφία. Εκδόσεις της Διευθύνσεως Δασικών Ερευνών Εφαρμογών και Εκπαιδεύσεως. Αθήνα. Μουλόπουλος, Χ Φυσική αναγέννηση των ελατοσυστάδων εν Ελλάδι και ιδία εν τω δάσος Περτουλίου. Επιστημονική επετηρίδα Γεωπονικής και Δασολογικής σχολής. Α.Π.Θ. Τόμος 3. Μπασιώτης, Κ Τα δάση ελάτης εν Ελλάδι. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Γεωπονική και Δασολογική σχολή. Θεσσαλονίκη. Μπασιώτης, Κ Φυσική αναγέννηση των συστάδων ελάτης και μαύρης πεύκης των ελληνικών δασών. Το Δάσος. Νάκος, Γ., Γ. Μαυρομμάτης και Μ. Jurdant Ταξινόμηση, Χαρτογράφηση και Αξιολόγηση των Γαιών στην της Ευρυτανίας.Υπουργείο Γεωργίας. Αυτοτελείς εκδόσεις της Διευθύνσεως Δασικών Ερευνών Εφαρμογών και Εκπαιδεύσεως. Αρ. 60. Αθήνα. Ντάφης, Σπ Δασική Οικολογία. Εκδόσεις Γιαχούδη Γιαπούλη. Θεσσαλονίκη. Παπαηλίας, Ν. και Π. Βασιλακάκος Ανάλυση δομής και αυξητικοί κατά πάχος τύποι της ελάτης Ευρυτανιάς». Τ.Ε.Ι. Λαμίας. Παράρτημα Καρπενησίου. Πτυχιακή εργασία. Παπαναστάσης, Β Μέτρησις της Συχνότητος και Καλύψεως της Βλαστήσεως δια της Μεθόδου των Σημείων εις ένα Ποολίβαδον της Βορείου Ελλάδος. Το Δάσος, (28)71-72: Υπουργείο Γεωργίας Αποτελέσματα Πρώτης Εθνικής Απογραφής Δασών. Έκδοση της Δ/νσης Δασικού Κτηματολογίου Δασολογίου, Χαρτογράφησης, Απογραφής & Ταξινόμησης Δασών & Δασικών Εργασιών. 134 σελ. Αθήνα. Λιβάδια των πεδινών και ημιορεινών περιοχών: Μοχλός ανάπτυξης της υπαίθρου 219

8 Α. Παντέρα, Α. Ζαρέντης και Ι. Βαρελά Grazing effects on regeneration and vegetation of a fir forest Α. Pantera, Α. Ζarentis and Ι. Varela Τ.Ε.Ι. Lamias, Forestry Department, Karpenissi, pantera@teilam.gr Summary This work refers to the grazing effects on regeneration and vegetation of a mixed fir-oak forest close to Karpenissi, Evritania. Two similar plots were established; the one was grazed and the other one was protected from grazing. Regeneration, biomass production, and species richness were recorded for a year. The grazed plot had erosion signs. From the results, it is suggested that grazing enhanced species richness and reduced biomass production. The high dry biomass of the protected plot seems to have negatively affected the presence of vegetation and fir regeneration. Key words: Grazing, fir, Evritania, species richness, biomass production. 220 Ελληνική Λιβαδοπονική Εταιρεία

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΜΑΖΟΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΛΕΠΙΟ ΠΕΥΚΗ (PINUS HALEPENSIS) ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΤΑΤΟΪΟΥ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ»

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΜΑΖΟΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΛΕΠΙΟ ΠΕΥΚΗ (PINUS HALEPENSIS) ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΤΑΤΟΪΟΥ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ» ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΜΑΖΟΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΛΕΠΙΟ ΠΕΥΚΗ (PINUS HALEPENSIS) ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΤΑΤΟΪΟΥ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ» Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια: Αγγελάκη Ειρήνη Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Κιτικίδου Κυριακή

Διαβάστε περισσότερα

Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Πάρνηθας. Ομάδα έργου: Γ. Ζαρείφης Ηλ. Ντούφας Γ. Πόθος Κ.

Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Πάρνηθας. Ομάδα έργου: Γ. Ζαρείφης Ηλ. Ντούφας Γ. Πόθος Κ. Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Πάρνηθας Ομάδα έργου: Γ. Ζαρείφης Ηλ. Ντούφας Γ. Πόθος Κ. Ψαρρή Σεμινάριο Κατάρτισης Δασικών Υπηρεσιών 18-19 Νοεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Δασολιβαδικά Συστήματα. Θ. Παπαχρήστου & Π. Πλατής Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών

Δασολιβαδικά Συστήματα. Θ. Παπαχρήστου & Π. Πλατής Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Δασολιβαδικά Συστήματα Θ. Παπαχρήστου & Π. Πλατής Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Δασολιβαδικά Συστήματα συστήματα χρήσης γης Βοσκήσιμη ύλη Κτηνοτροφικά προϊόντα Δασικά προϊόντα Μακροπρόθεσμο κέρδος από δένδρα

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης των περιοχών έρευνας από δασοκομική και οικοφυσιολογική άποψη

Αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης των περιοχών έρευνας από δασοκομική και οικοφυσιολογική άποψη LIFE + AdaptFor Αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης των περιοχών έρευνας από δασοκομική και οικοφυσιολογική άποψη Επίδραση της κλιματικής αλλαγής στα Δασικά οικοσυστήματα Καλλιόπη Ραδόγλου & Γαβριήλ Σπύρογλου

Διαβάστε περισσότερα

Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Καλαμπάκας

Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Καλαμπάκας Προσαρμογή της Διαχείρισης των Δασών στην Κλιματική Αλλαγή στην Ελλάδα: Δασαρχείο Καλαμπάκας Ομάδα έργου: Παναγιώτης Πουλιανίδης, Αναστασία Κάκια, Φωτεινή Πελεκάνη Σεμινάριο Κατάρτισης Δασικών Υπηρεσιών

Διαβάστε περισσότερα

ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Δασολόγος

ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Δασολόγος ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ : ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Προσαρµογήτης ιαχείρισηςτων ασώνστηνκλιµατικήαλλαγήστηνελλάδα: ασαρχείο Πάρνηθας

Προσαρµογήτης ιαχείρισηςτων ασώνστηνκλιµατικήαλλαγήστηνελλάδα: ασαρχείο Πάρνηθας Προσαρµογήτης ιαχείρισηςτων ασώνστηνκλιµατικήαλλαγήστηνελλάδα: ασαρχείο Πάρνηθας Οµάδαέργου: Γ. Ζαρείφης Ηλ. Ντούφας Γ. Πόθος Κ. Ψαρρή 18 εκεµβρίου 2014, ΑΘΗΝΑ LIFE+ AdaptFor: εφαρµογή σε τέσσερις πιλοτικές

Διαβάστε περισσότερα

Δασική Εδαφολογία. Γεωχημικός, Βιοχημικός, Υδρολογικός κύκλος

Δασική Εδαφολογία. Γεωχημικός, Βιοχημικός, Υδρολογικός κύκλος Δασική Εδαφολογία Γεωχημικός, Βιοχημικός, Υδρολογικός κύκλος Μέρος 1 ο ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ Η μεταφορά του νερού από την ατμόσφαιρα στην επιφάνεια της γης, η κίνησή του σ αυτή και η επιστροφή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ. Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες

ΑΣΚΗΣΗ. Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες ΑΣΚΗΣΗ Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες Για πιο λόγο είναι η σχέση είναι Θετική ή Αρνητική (δικαιολογήστε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ

ΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ ΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ Ισχυρό Μεταφορικό Μέσο ΚΙΝΗΣΗ: Ομαλή και Αζήμια Ή Ανώμαλη και Επιζήμια ΛΟΓΟΙ: Κλίμα, Άνιση κατανομή βροχής, Πετρώματα,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΙΚΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΙΚΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΙΚΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΙΚΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΕΣ Δεν υπάρχουν Μόνιμες αλλαγές ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΕΣ Υπάρχουν Μόνιμες αλλαγές Διαδοχή Μετανάστευση ειδών Ιστορικές αλλαγές,

Διαβάστε περισσότερα

Ανακύκλωση θρεπτικών στοιχείων λέγεται η κίνηση των θρεπτικών στοιχείων και ο ανεφοδιασμός δασικών οικοσυστημάτων με θρεπτικά συστατικά Οικοσύστημα

Ανακύκλωση θρεπτικών στοιχείων λέγεται η κίνηση των θρεπτικών στοιχείων και ο ανεφοδιασμός δασικών οικοσυστημάτων με θρεπτικά συστατικά Οικοσύστημα Δρ. Γεώργιος Ζαΐμης Ανακύκλωση θρεπτικών στοιχείων λέγεται η κίνηση των θρεπτικών στοιχείων και ο ανεφοδιασμός δασικών οικοσυστημάτων με θρεπτικά συστατικά Οικοσύστημα Απελευθέρωση ουσιών αποσύνθεση Απορρόφηση

Διαβάστε περισσότερα

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο /Ελληνικός χώρος Τα ελληνικά βουνά (και γενικότερα οι ορεινοί όγκοι της

Διαβάστε περισσότερα

Δράση 1.1. Σχεδιασμός και οργάνωση λήψης στοιχείων υπαίθρου.

Δράση 1.1. Σχεδιασμός και οργάνωση λήψης στοιχείων υπαίθρου. 1 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΟΥ 1 η φάση έργου (Περίοδος 25 Μαϊου έως 30 Σεπτεμβρίου 2014) Στη πρώτη φάση του έργου υλοποιήθηκαν τα παρακάτω: 1 ο Πακέτο εργασίας (Προσδιορισμός είδους και ποσοτήτων υπολειμμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Ι. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ

Ι. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ Μ Ε Ρ Ο Σ Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Ο Ι. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ Ο σαφής καθορισμός του σκοπού της δασοπονίας και η τήρηση ενός προδιαγραμμένου σχεδίου είναι στοιχεία που εξασφαλίζουν αν όχι την επιτυχία του, τουλάχιστον

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπα οικολογικής διαφοροποίησης των μυρμηγκιών (Υμενόπτερα: Formicidae) σε κερματισμένα ορεινά ενδιαιτήματα.

Πρότυπα οικολογικής διαφοροποίησης των μυρμηγκιών (Υμενόπτερα: Formicidae) σε κερματισμένα ορεινά ενδιαιτήματα. Πρότυπα οικολογικής διαφοροποίησης των μυρμηγκιών (Υμενόπτερα: Formicidae) σε κερματισμένα ορεινά ενδιαιτήματα. Γεωργιάδης Χρήστος Λεγάκις Αναστάσιος Τομέας Ζωολογίας Θαλάσσιας Βιολογίας Τμήμα Βιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΝΗΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΝΗΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΝΗΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ Το κλίμα μιας γεωγραφικής περιοχής διαμορφώνεται κατά κύριο λόγο από τους 3 παρακάτω παράγοντες: 1)το γεωγραφικό πλάτος 2)την αναλογία ξηράς/θάλασσας 3)το

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΤΡΟΦΗΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ ΤΑ ΔΑΣΗ ΩΣ ΠΗΓΗ ΒΟΣΚΗΣΙΜΗΣ ΥΛΗΣ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΤΡΟΦΗΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ ΤΑ ΔΑΣΗ ΩΣ ΠΗΓΗ ΒΟΣΚΗΣΙΜΗΣ ΥΛΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΤΡΟΦΗΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ ΤΑ ΔΑΣΗ ΩΣ ΠΗΓΗ ΒΟΣΚΗΣΙΜΗΣ ΥΛΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Σύμφωνα με την ισχύουσα δασική νομοθεσία, τα δημόσια και κοινοτικά δάση της χώρας βαρύνονται από τη λεγόμενη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΔΑΣΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ. Ηλίας Ζαλαβράς

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΔΑΣΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ. Ηλίας Ζαλαβράς ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΔΑΣΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ Ηλίας Ζαλαβράς Δημιουργία τάξεως προς κάθε κατεύθυνση Αειφορία Δασοπονικοί σκοποί Κατά χρόνο τάξη Κατά χώρο τάξη Καθορισμός του λήμματος Αειφορία Επιδίωξη διαρκών και

Διαβάστε περισσότερα

Κλιματική αλλαγή και αύξηση της ελάτης

Κλιματική αλλαγή και αύξηση της ελάτης ΤΕΙ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ & ΤΕΧΝ. ΤΡΟΦΙΜΩΝ KAI ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Τ.Ε.Ι. ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Επιστημονική ανακοίνωση Κλιματική αλλαγή και αύξηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ ΕΔΑΦΟΣ Φυσικές ιδιότητες Δομή και σύσταση Χρώμα Βάθος Διαπερατότητα Διαθέσιμη υγρασία Θερμοκρασία Χημικές ιδιότητες ph Αλατότητα Γονιμότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΛΙΒΑΔΙΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΠΗΓΩΝ ΤΡΟΦΗΣ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΛΙΒΑΔΙΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΠΗΓΩΝ ΤΡΟΦΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΛΙΒΑΔΙΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΠΗΓΩΝ ΤΡΟΦΗΣ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΛΙΒΑΔΙΩΝ Στη χώρα μας, οι κύριες χρήσεις γης είναι Λιβάδια Γεωργικές εκτάσεις Δάση Ιδιαίτερα στον ορεινό και

Διαβάστε περισσότερα

Ανακοίνωση για υπηρεσίες οικοφυσιολόγου

Ανακοίνωση για υπηρεσίες οικοφυσιολόγου Ανακοίνωση για υπηρεσίες οικοφυσιολόγου Στο πλαίσιο του έργου «Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα» το οποίο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE Περιβαλλοντική Πολιτική

Διαβάστε περισσότερα

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ Το κλίμα της Ευρώπης Το κλίμα της Ευρώπης Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ και ΚΛΙΜΑ Καιρός: Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν σε μια περιοχή, σε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΕ ΥΨΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΜΕΤΡΟ ΤΗΣ ΧΑΛΕΠΙΟΥ ΠΕΥΚΗΣ (PINUS ΗALEPENSIS) ΣΕ ΦΥΤΕΙΑ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΣΤΗ Β. ΕΥΒΟΙΑ

ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΕ ΥΨΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΜΕΤΡΟ ΤΗΣ ΧΑΛΕΠΙΟΥ ΠΕΥΚΗΣ (PINUS ΗALEPENSIS) ΣΕ ΦΥΤΕΙΑ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΣΤΗ Β. ΕΥΒΟΙΑ ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΕ ΥΨΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΜΕΤΡΟ ΤΗΣ ΧΑΛΕΠΙΟΥ ΠΕΥΚΗΣ (PINUS ΗALEPENSIS) ΣΕ ΦΥΤΕΙΑ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΣΤΗ Β. ΕΥΒΟΙΑ Κομματά Αικατερίνη (1), Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου (1), Βαρελίδης Κων/νος (2), Ιωαννίδης Κων/νος (2),

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικά Συστήματα

Περιβαλλοντικά Συστήματα Περιβαλλοντικά Συστήματα Ενότητα 9: Μεγαδιαπλάσεις Χερσαία Οικοσυστήματα (I) Χαραλαμπίδης Γεώργιος Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος και Μηχανικών Αντιρρύπανσης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

AdaptFor Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα

AdaptFor Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση 2008 AdaptFor Προσαρμογή της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα Βασιλική Χρυσοπολίτου Δήμητρα Κεμιτζόγλου 13.12.2010, Αθήνα Δήμητρα Κεμιτζόγλου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΟΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ

ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΟΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΟΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ Επιδράσεις της βόσκησης στη βλάστηση Βόσκηση και σύνθεση φυτικών ειδών Ως κάλυψη της βλάστησης ή φυτοκάλυμμα ορίζεται η εδαφική επιφάνεια που καλύπτει η κατακόρυφη

Διαβάστε περισσότερα

Η παρακολούθηση των δασών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής

Η παρακολούθηση των δασών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής Η παρακολούθηση των δασών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής Γιώργος Πουλής, Δασολόγος M.Sc. Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων Διάρθρωση της παρουσίασης Σχεδιασμός ενός προγράμματος παρακολούθησης Η

Διαβάστε περισσότερα

Παρακολούθηση (monitoring) των Δασικών Οικοσυστημάτων και διαχειριστικά μέτρα προσαρμογής

Παρακολούθηση (monitoring) των Δασικών Οικοσυστημάτων και διαχειριστικά μέτρα προσαρμογής Παρακολούθηση (monitoring) των Δασικών Οικοσυστημάτων και διαχειριστικά μέτρα προσαρμογής Έργο: LIFE+ Προσαρμογή της δασικής διαχείρισης στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα AdaptFor (Life08 ENV/GR/00054).

Διαβάστε περισσότερα

Λιβάδια - Θαµνότοποι

Λιβάδια - Θαµνότοποι ΟΓ ΟΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Λιβάδια - Θαµνότοποι ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο

Διαβάστε περισσότερα

Οι επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στα ξηροθερμοόρια δασικών ειδών: Η Δασική πεύκη Πιερίων

Οι επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στα ξηροθερμοόρια δασικών ειδών: Η Δασική πεύκη Πιερίων Οι επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στα ξηροθερμοόρια δασικών ειδών: Η Δασική πεύκη Πιερίων Χ. Περλέρου, Γ. Σπύρογλου, Δ. Αβτζής και Σ. Διαμαντής ΕΛΓΟ-Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Σεμινάριο κατάρτησης δασολόγων,

Διαβάστε περισσότερα

Πλαίσιο Δράσεων και Μέτρων Προσαρμογής της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή

Πλαίσιο Δράσεων και Μέτρων Προσαρμογής της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή Πλαίσιο Δράσεων και Μέτρων Προσαρμογής της διαχείρισης των δασών στην κλιματική αλλαγή Βασιλική Χρυσοπολίτου και Πέτρος Κακούρος, ΕΚΒΥ Το κλίμα και τα δάση στο μέλλον Υπάρχουν αβεβαιότητες σχετικά με:

Διαβάστε περισσότερα

Τελική Συνάντηση 18 εκεµβρίου 2014, Αθήνα

Τελική Συνάντηση 18 εκεµβρίου 2014, Αθήνα Προσαρµογήτης ιαχείρισηςτων ασώνστηνκλιµατικήαλλαγήστηνελλάδα: ασαρχείο Σπάρτης Οµάδαέργου: ΖάκκαςΓεώργιος ασολόγος, ΣηµάδηΠαναγιώτα ασολόγος, Βουλουµάνος Παναγιώτης ασοπόνος, Βουραντώνης Σαράντος ασολόγος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΛΙΒΑΔΙΩΝ II

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΛΙΒΑΔΙΩΝ II ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΛΙΒΑΔΙΩΝ II Καθορισμός των Προδιαγραφών και του Περιεχομένου των Προσωρινών Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης, στο πλαίσιο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 60 του Ν. 4264/2014 (ΦΕΚ 118Α ). Άρθρο

Διαβάστε περισσότερα

Οικολογικό περιβάλλον της ελιάς Γεωγραφικό πλάτος

Οικολογικό περιβάλλον της ελιάς Γεωγραφικό πλάτος Οικολογικό περιβάλλον της ελιάς Κλίμα Γεωγραφικό πλάτος μεταξύ 30 ο και 45 ο, τροπικές περιοχές (ισημερινός) αναπτύσσεται αλλά δεν καρποφορεί λόγω έλλειψης ψύχους για διαφοροποίηση ανθοφόρων οφθαλμών ή

Διαβάστε περισσότερα

-1- Π = η απόλυτη παράλλαξη του σημείου με το γνωστό υψόμετρο σε χιλ.

-1- Π = η απόλυτη παράλλαξη του σημείου με το γνωστό υψόμετρο σε χιλ. -1- ΜΕΤΡΗΣΗ ΥΨΟΜΕΤΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΤΟΥ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ. Η γνώση των υψομέτρων διαφόρων σημείων μιας περιοχής είναι πολλές φορές αναγκαία για ένα δασοπόνο. Η χρησιμοποίηση φωτογραμμετρικών μεθόδων με τη βοήθεια αεροφωτογραφιών

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδος των περιοδικών ξυλωδών λημμάτων

Μέθοδος των περιοδικών ξυλωδών λημμάτων Μέθοδος των περιοδικών ξυλωδών λημμάτων Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός Διαχείρισης Ξυλοπαραγωγικών Δασών

Σχεδιασμός Διαχείρισης Ξυλοπαραγωγικών Δασών Σχεδιασμός Διαχείρισης Ξυλοπαραγωγικών Δασών Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ:

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση της δομής των συστάδων μαύρης Πεύκης (Pinus nigra Arn.) στην περιοχή του Νοτιοανατολικού Ολύμπου

Ανάλυση της δομής των συστάδων μαύρης Πεύκης (Pinus nigra Arn.) στην περιοχή του Νοτιοανατολικού Ολύμπου Ανάλυση της δομής των συστάδων μαύρης Πεύκης (Pinus nigra Arn.) στην περιοχή του Νοτιοανατολικού Ολύμπου Ράπτης Δ. 1, Ζάγκας Δ. 2, Καραμανώλης, Δ. 2, Καρνούσκος Π., Ζάγκας Θ. 1 1 : Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ

ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 Κυριακή 18 Μαρτίου 2012, ώρα 11:00 ενδροφύτευση - Τριάδι Θέρµης ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ: Τετάρτη 21 Μαρτίου 2012, ώρα 18:00 ΚΤΙΡΙΟ ΠΑΛΑΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ - Αίθουσα Τελετών Σχολή ασολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Η υγρασία του εδάφους επηρεάζει τους οικολογικούς παράγοντες:

Η υγρασία του εδάφους επηρεάζει τους οικολογικούς παράγοντες: Η υγρασία του εδάφους επηρεάζει τους οικολογικούς παράγοντες: Θερμοκρασία αερισμό, δραστηριότητα των μικροοργανισμών, πρόσληψη των θρεπτικών στοιχείων συγκέντρωση των τοξικών ουσιών. Η έλλειψη υγρασίας

Διαβάστε περισσότερα

"ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ, ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΤΩΝ ΦΡΥΓΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ"

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ, ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΤΩΝ ΦΡΥΓΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ "ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ, ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΤΩΝ ΦΡΥΓΑΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ" Δρ. Νικόλαος Α. Θεοδωρίδης ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΑΣΩΝ & ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΨΙΡΡΙΖΙΕΣ ΑΣΙΚΩΝ ΕΝΤΡΩΝ ΑΠΟ ΜΥΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ARMILLARIA

ΣΗΨΙΡΡΙΖΙΕΣ ΑΣΙΚΩΝ ΕΝΤΡΩΝ ΑΠΟ ΜΥΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ARMILLARIA ΣΗΨΙΡΡΙΖΙΕΣ ΑΣΙΚΩΝ ΕΝΤΡΩΝ ΑΠΟ ΜΥΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ARMILLARIA Εικ.1. Ελάτη προσβεβληµένη από το µύκητα Armillaria mellea. ιακρίνονται οι λευκές µυκηλιακές πλάκες στη βάση του κορµού. Μαίναλο. Εικ.2. Μυκηλιακές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΥΣ ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου 3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΑ

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΑ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΡΩΣΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Ο αριθμός των βοοειδών και αιγοπροβάτων παρουσίασε σημαντικές διακυμάνσεις μεταπολεμικά. Τα βοοειδή έπειτα από μια σημαντική πτώση κατά

Διαβάστε περισσότερα

Kεφάλαιο 11 (σελ ) Ζώνες βλάστησης

Kεφάλαιο 11 (σελ ) Ζώνες βλάστησης Β Ενότητα «Το φυσικό περιβάλλον» 1 Kεφάλαιο 11 (σελ. 43 45) Ζώνες βλάστησης Στόχοι: -να γνωρίσουµε την έννοια της βλάστησης -να παρατηρήσουµε την κατανοµή της βλάστησης στην επιφάνεια της Γης -να συνδέουµε

Διαβάστε περισσότερα

ασογεωργικά συστήµατα: Παράδοση και νέες προοπτικές ανάπτυξης και διαχείρισης της γεωργικής γης

ασογεωργικά συστήµατα: Παράδοση και νέες προοπτικές ανάπτυξης και διαχείρισης της γεωργικής γης ασογεωργικά συστήµατα: Παράδοση και νέες προοπτικές ανάπτυξης και διαχείρισης της γεωργικής γης Κ. Μαντζανάς Εργαστήριο Λιβαδικής Οικολογίας Σχολή ασολογίας και Φ. Περιβάλλοντος Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο

Διαβάστε περισσότερα

Ταχυαυξή Ξυλώδη Είδη σε Φυτείες Μικρού Περίτροπου Χρόνου

Ταχυαυξή Ξυλώδη Είδη σε Φυτείες Μικρού Περίτροπου Χρόνου Επιλογή Ταχυαυξή Ξυλώδη Είδη σε Φυτείες Μικρού Περίτροπου Χρόνου Kλίμα Έδαφος Νερό Φυσικοί κινδύνοι Ιωάννης Ελευθεριάδης Τμήμα βιομάζας ΚΑΠΕ Ευαισθησία σε ασθένειες Θέματα βιοποικιλότητας 1 2 Είδη Είδη

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΥΣΣΟΣ ΠΕΤΡΟΣ. Άρδευση

ΡΟΥΣΣΟΣ ΠΕΤΡΟΣ. Άρδευση Άρδευση Δένδρο ανθεκτικό σε ξηρασία και άλατα Ανταποκρίνεται στην άρδευση με αυξημένη παραγωγή και ποιότητα προϊόντων Μέθοδος άρδευσης κυρίως με σταγόνες και εκτοξευτήρες Σε περιοχές με ετήσιο ύψος βροχόπτωσης

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Βασιλική Καζάνα. Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής

Δρ. Βασιλική Καζάνα. Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Μέθοδοι επιφάνειας Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210 60435 E-mail: vkazana@teikav.edu.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η έννοια του οικοσυστήματος 11

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η έννοια του οικοσυστήματος 11 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 9 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η έννοια του οικοσυστήματος 11 Κεφάλαιο Πρώτο: Το μοντέλο του οικοσυστήματος 1.1. Βασικές αρχές και ορισμοί της Οικολογίας των Οικοσυστημάτων 1.2. Η

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το κοινόχρηστο καθεστώς χρήσης των λιβαδιών αποτελούσε πρόβλημα για την ορθολογική αξιοποίηση τους και στο απώτερο παρελθόν. Ορισμένες κατηγορίες κτηνοτρόφων

Διαβάστε περισσότερα

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Οι οργανισμοί αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους σε πολλά επίπεδα στα πλαίσια ενός οικοσυστήματος Οι φυσικές

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ Υ ΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ Υ ΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΣΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ Υ ΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ρ. Κ. ΤΣΑΓΚΑΡΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΣΤΑ ΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Ο πολυλειτουργικός

Διαβάστε περισσότερα

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Οι οργανισμοί αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους σε πολλά επίπεδα στα πλαίσια ενός οικοσυστήματος Οι φυσικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ Κ Kάνιγγος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΟΛΛΙΝΤΖΑ 10, (5ος όροφ. Τηλ: 210-3300296-7. www.kollintzas.gr OΙΚΟΛΟΓΙΑ 1. Όσο το ποσό της ενέργειας: α) μειώνεται προς τα ανώτερα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΑ ΛΙΒΑΔΙΑ

ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΑ ΛΙΒΑΔΙΑ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΑ ΛΙΒΑΔΙΑ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η σχέση μεταξύ βλάστησης και των παραγόντων του περιβάλλοντος, δηλαδή του κλίματος (cl), του μητρικού πετρώματος(p), του ανάγλυφου

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα LIFE PINDOS/ GREVENA Δράσεις διαχείρισης του Οικότοπου προτεραιότητας 9530* (Δάση μαύρης πεύκης - Pinus nigra) περιοχής Γρεβενών (Β.

Πρόγραμμα LIFE PINDOS/ GREVENA Δράσεις διαχείρισης του Οικότοπου προτεραιότητας 9530* (Δάση μαύρης πεύκης - Pinus nigra) περιοχής Γρεβενών (Β. Πρόγραμμα LIFE PINDOS/ GREVENA Δράσεις διαχείρισης του Οικότοπου προτεραιότητας 9530* (Δάση μαύρης πεύκης - Pinus nigra) περιοχής Γρεβενών (Β. Πίνδος) Τα δάση μαύρης πεύκης: ένα πολύτιμο φυσικό απόθεμα

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπισκόπηση - Φωτοερμηνεία

Τηλεπισκόπηση - Φωτοερμηνεία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Τηλεπισκόπηση - Φωτοερμηνεία Ενότητα 3: Φωτοερμηνεία. Κωνσταντίνος Περάκης Ιωάννης Φαρασλής Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτέα ύλη μέχρι

Διδακτέα ύλη μέχρι 7Ο ΓΕΛ Πειραιά Α Λυκείου Σχολικό έτος 2017-18 ΓΕΩΛΟΓΙΑ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ (μάθημα επιλογής) Διδακτέα ύλη μέχρι 18-12-2017 Α ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Η διδακτέα ύλη για το μάθημα επιλογής «ΓΕΩΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ταξινόμηση των λιβαδιών Το βασικό κριτήριο ταξινόμησης είναι τα κυριαρχούντα είδη φυτών διότι: είναι σημαντικότερα από οικολογική και οικονομική

Ταξινόμηση των λιβαδιών Το βασικό κριτήριο ταξινόμησης είναι τα κυριαρχούντα είδη φυτών διότι: είναι σημαντικότερα από οικολογική και οικονομική ΤΥΠΟΙ ΛΙΒΑΔΙΩΝ Ταξινόμηση των λιβαδιών Το βασικό κριτήριο ταξινόμησης είναι τα κυριαρχούντα είδη φυτών διότι: είναι σημαντικότερα από οικολογική και οικονομική άποψη, παράγουν την περισσότερη βιομάζα έχουν

Διαβάστε περισσότερα

Οργανικός Άνθρακας στα Δασικά Εδάφη της Ελλάδας

Οργανικός Άνθρακας στα Δασικά Εδάφη της Ελλάδας Οργανικός Άνθρακας στα Δασικά Εδάφη της Ελλάδας Π. Μιχόπουλος Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.) Ι Ε Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων Υπουργείο

Διαβάστε περισσότερα

Τα γεωργοδασοκομικά (αγροδασικά) συστήματα αποτελούν μια παραδοσιακή μορφή χρήσης της γης στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στις ημιορεινές και ορεινές περιοχές.

Τα γεωργοδασοκομικά (αγροδασικά) συστήματα αποτελούν μια παραδοσιακή μορφή χρήσης της γης στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στις ημιορεινές και ορεινές περιοχές. 8.2.8.3.2. 8.2 Ενίσχυση για γεωργοδασοκομικά συστήματα Επιμέρους μέτρο: 8.2 - στήριξη για την εγκατάσταση και συντήρηση γεωργοδασοκομικών συστημάτων 8.2.8.3.2.1. Περιγραφή του τύπου πράξης Τα γεωργοδασοκομικά

Διαβάστε περισσότερα

Εντατική Εκτροφή Σαλιγκαριών. Ανάλυση Μεθοδολογίας Παραγωγική Διαδικασία Αποτελέσματα

Εντατική Εκτροφή Σαλιγκαριών. Ανάλυση Μεθοδολογίας Παραγωγική Διαδικασία Αποτελέσματα Εντατική Εκτροφή Σαλιγκαριών Ανάλυση Μεθοδολογίας Παραγωγική Διαδικασία Αποτελέσματα Αναπαραγωγή Περίοδος Έναρξης Αναπαραγωγής Κλειστός θάλαμος αναπαραγωγής: Ιανουάριος-Μάρτιος Εξωτερικές συνθήκες (Διχτυοκήπιο):

Διαβάστε περισσότερα

Ο.Ε.Φ. / Α.Σ. ΤΥΜΠΑΚΙΟΥ

Ο.Ε.Φ. / Α.Σ. ΤΥΜΠΑΚΙΟΥ Ο.Ε.Φ. / Α.Σ. ΤΥΜΠΑΚΙΟΥ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΛΑΙΩΝΩΝ ΑΠΟ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΤΕΤΑΡΤΗ 22 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017 2 ο έτος υλοποίησης Πρόγραμμα συγχρηματοδοτούμενο από την Ε.Ε. και την Ελλάδα Καν.(ΕΚ)

Διαβάστε περισσότερα

ΔΑΣΟΥΣ. Δρ. Βασιλική Καζάνα

ΔΑΣΟΥΣ. Δρ. Βασιλική Καζάνα ΚΑΤΑ ΧΩΡΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210 60435 E-mail:

Διαβάστε περισσότερα

3 ο Πανελλήνιο Λιβαδοπονικό Συνέδριο Καρπενήσι 4-6 Σεπτεµβρίου 2002 Λιβαδοπονία και ανάπτυξη ορεινών περιοχών

3 ο Πανελλήνιο Λιβαδοπονικό Συνέδριο Καρπενήσι 4-6 Σεπτεµβρίου 2002 Λιβαδοπονία και ανάπτυξη ορεινών περιοχών 3 ο Πανελλήνιο Λιβαδοπονικό Συνέδριο Καρπενήσι 4-6 Σεπτεµβρίου 2002 Λιβαδοπονία και ανάπτυξη ορεινών περιοχών Συµπεράσµατα Συµβολή των λιβαδιών στην ανάπτυξη των ορεινών περιοχών Τα λιβάδια της χώρας αποτελούν

Διαβάστε περισσότερα

Η ποικιλότητα των τύπων οικοτόπων των ελληνικών

Η ποικιλότητα των τύπων οικοτόπων των ελληνικών Η ποικιλότητα των τύπων οικοτόπων των ελληνικών ποολίβαδων Η ποικιλότητα των τύπων οικοτόπων των ελληνικών ποολίβαδων Π. Κακούρος Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), (60394) 570 01 Θέρμη - Θεσσαλονίκη

Διαβάστε περισσότερα

Υφή Βάθος προφίλ Χαρακτηριστικά οριζόντων Δομή Συγκράτηση νερού Ρυθμός απορρόφησης υγρασίας Ελεύθερη κίνηση του αέρα Βαθμός συνεκτικότητας του

Υφή Βάθος προφίλ Χαρακτηριστικά οριζόντων Δομή Συγκράτηση νερού Ρυθμός απορρόφησης υγρασίας Ελεύθερη κίνηση του αέρα Βαθμός συνεκτικότητας του Δρ. Γεώργιος Ζαΐμης Υφή Βάθος προφίλ Χαρακτηριστικά οριζόντων Δομή Συγκράτηση νερού Ρυθμός απορρόφησης υγρασίας Ελεύθερη κίνηση του αέρα Βαθμός συνεκτικότητας του εδάφους Μέγεθος εδαφικών τεμαχιδίων Μεγάλα

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικά Συστήματα

Περιβαλλοντικά Συστήματα Περιβαλλοντικά Συστήματα Ενότητα 10: Μεγαδιαπλάσεις Χερσαία Οικοσυστήματα Χαραλαμπίδης Γεώργιος Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος και Μηχανικών Αντιρρύπανσης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Της περιόδου ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018 από 15/1/2018 (ΔΕΥΤΕΡΑ) έως 9/2/2018 (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ) των μαθημάτων όλων των εξαμήνων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Της περιόδου ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018 από 15/1/2018 (ΔΕΥΤΕΡΑ) έως 9/2/2018 (ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ) των μαθημάτων όλων των εξαμήνων. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ, ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Παν/κό έτος 2017 2018 Θεσσαλονίκη, 18 Δεκ. 2017 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΔΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Κατάσταση Απειλές - Προοπτικές

ΤΑ ΔΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Κατάσταση Απειλές - Προοπτικές 1 ο Παγκύπριο Επιστημονικό Συνέδριο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΚΥΠΡΟΣ 2014 28 Μαΐου Λεμεσός - ΤΕΠΑΚ ΤΑ ΔΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Κατάσταση Απειλές - Προοπτικές ΤΑΚΗΣ ΤΣΙΝΤΙΔΗΣ Πρώτος Συντηρητής Δασών ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ

Διαβάστε περισσότερα

Μαζοπίνακες για τη δασική πεύκη (Pinus sylvestris L.) στο κεντρικό τμήμα της οροσειράς της Ροδόπης.

Μαζοπίνακες για τη δασική πεύκη (Pinus sylvestris L.) στο κεντρικό τμήμα της οροσειράς της Ροδόπης. Μαζοπίνακες για τη δασική πεύκη (Pinus sylvestris L.) στο κεντρικό τμήμα της οροσειράς της Ροδόπης. Ιωάννης Λυπηρίδης Δασολόγος 1 ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ Εισαγωγή Περιοχή έρευνας Υλικά και Μέθοδοι Αποτελέσματα - Συζήτηση

Διαβάστε περισσότερα

Λιβαδικά Οικοσυστήματα και Κλιματική Αλλαγή

Λιβαδικά Οικοσυστήματα και Κλιματική Αλλαγή Λιβαδικά Οικοσυστήματα και Κλιματική Αλλαγή Μιχάλης Βραχνάκης, Γεώργιος Ζαβάκος, Αχιλλέας Τσισρούκης, Περικλής Μπίρτσας, Δημήτριος Ζιάνης, Βασίλειος Αρέτος Τμήμα Δασοπονίας & ΔΦΠ (Καρδίτσα), ΤΕΙ Θεσσαλίας

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα μας το κλίμα. Και οι παράγοντες που το επηρεάζουν.

Θέμα μας το κλίμα. Και οι παράγοντες που το επηρεάζουν. Θέμα μας το κλίμα. Και οι παράγοντες που το επηρεάζουν. 1 Που συμβαίνουν οι περισσότερες βροχοπτώσεις; Κυρίως στη θάλασσα. Και μάλιστα στο Ισημερινό. Είδαμε γιατί στο προηγούμενο μάθημα. Ρίξε μία ματιά.

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες δομής συστάδων ως εργαλεία διαχείρισης δασών για την κλιματική αλλαγή

Δείκτες δομής συστάδων ως εργαλεία διαχείρισης δασών για την κλιματική αλλαγή Δείκτες δομής συστάδων ως εργαλεία διαχείρισης δασών για την κλιματική αλλαγή Έργο: LIFE+ Προσαρμογή της δασικής διαχείρισης στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα AdaptFor (Life08 ENV/GR/00054). Δρ. Καλλιόπη

Διαβάστε περισσότερα

5. κλίμα. Οι στέπες είναι ξηροί λειμώνες με ετήσιο εύρος θερμοκρασιών το καλοκαίρι μέχρι 40 C και το χειμώνα κάτω από -40 C

5. κλίμα. Οι στέπες είναι ξηροί λειμώνες με ετήσιο εύρος θερμοκρασιών το καλοκαίρι μέχρι 40 C και το χειμώνα κάτω από -40 C 5. κλίμα 5. κλίμα Οι στέπες είναι ξηροί λειμώνες με ετήσιο εύρος θερμοκρασιών το καλοκαίρι μέχρι 40 C και το χειμώνα κάτω από -40 C 5. κλίμα 5. κλίμα Οι μεσογειακές περιοχές βρίσκονται μεταξύ 30 0 και

Διαβάστε περισσότερα

Δασική Εδαφολογία. Εδαφογένεση

Δασική Εδαφολογία. Εδαφογένεση Δασική Εδαφολογία Εδαφογένεση Σχηματισμός της στερεάς φάσης του εδάφους Η στερεά φάση του εδάφους σχηματίζεται από τα προϊόντα της αποσύνθεσης των φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων μαζί με τα προϊόντα της

Διαβάστε περισσότερα

Αποσάθρωση. Κεφάλαιο 2 ο. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΔΑΦΩΝ

Αποσάθρωση. Κεφάλαιο 2 ο. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΔΑΦΩΝ Κεφάλαιο 2 ο. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΔΑΦΩΝ Αποσάθρωση Ονομάζουμε τις μεταβολές στο μέγεθος, σχήμα και την εσωτερική δομή και χημική σύσταση τις οποίες δέχεται η στερεά φάση του εδάφους με την επίδραση των παραγόντων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ (2014-2020)

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ (2014-2020) ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΑ ΔΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ) Το 2015 θεωρείται μια πολύ σημαντική χρονιά για τα δάση σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς τουλάχιστον τέσσερις

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Της περιόδου ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 από 2/9/2019 (Δευτέρα) έως 27/9/2019 (Παρασκευή) των μαθημάτων όλων των εξαμήνων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Της περιόδου ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 από 2/9/2019 (Δευτέρα) έως 27/9/2019 (Παρασκευή) των μαθημάτων όλων των εξαμήνων. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ, ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Θεσσαλονίκη, 5 Μαρτίου 2019 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Της περιόδου ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ):

Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ): Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ): Μιχάλης Βραχνάκης Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 6 ΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΓΗ ΚΑΙ Η ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Το αγροδασικό μέτρο στα πλαίσια της νέας ΚΑΠ και οι προοπτικές εφαρμογής του στην Ελλάδα

Το αγροδασικό μέτρο στα πλαίσια της νέας ΚΑΠ και οι προοπτικές εφαρμογής του στην Ελλάδα ΗΜΕΡΙΔΑ ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΓΕΩΤΕΕ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΓΡΟΔΑΣΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ Η Αγροδασοπονία στα Πλαίσια της Νέας ΚΑΠ 2014 2020 Αθήνα, 26 Φεβρουαρίου 2014 Το αγροδασικό μέτρο στα πλαίσια

Διαβάστε περισσότερα

Βελτίωση και Προστασία Δασογενετικών Πόρων. Στρατηγικές Βελτίωσης

Βελτίωση και Προστασία Δασογενετικών Πόρων. Στρατηγικές Βελτίωσης Βελτίωση και Προστασία Δασογενετικών Πόρων Στρατηγικές Βελτίωσης 5 Σύνοψη Στη βελτίωση προσπαθούμε να συμπεράνουμε την απόδοση των απογόνων βασιζόμενοι στο φαινότυπο και την απόδοση των γονέων Η μαζική

Διαβάστε περισσότερα

ΒΟΣΚΟΪΚΑΝΟΤΗΤΑ Πίνακας 1. Παραγωγή βοσκήσιμης ύλης των ποολιβαδίων μιας περιοχής

ΒΟΣΚΟΪΚΑΝΟΤΗΤΑ Πίνακας 1. Παραγωγή βοσκήσιμης ύλης των ποολιβαδίων μιας περιοχής ΒΟΣΚΟΪΚΑΝΟΤΗΤΑ Πίνακας 1. Παραγωγή βοσκήσιμης ύλης των ποολιβαδίων μιας περιοχής Υψομετρική ζώνη ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ Πεδινά- Ημιορεινά (500-1000μ) Ορεινά (100-1700μ)*

Διαβάστε περισσότερα

Η παλυνολογία εξετάζει την παλαιοβλάστηση τα παλαιο-περιβάλλοντα το παλαιο-κλίμα Την επίδραση του ανθρώπου (π.χ. γεωργία)

Η παλυνολογία εξετάζει την παλαιοβλάστηση τα παλαιο-περιβάλλοντα το παλαιο-κλίμα Την επίδραση του ανθρώπου (π.χ. γεωργία) ΠΑΛΥΝΟΛΟΓΙΑ Παλυνολογία είναι η μελέτη των κόκκων γύρεως (pollen) και των σπορίων (spores) Περιλαμβάνει και: βρυόφυτα (bryophytes), φύκη (phycophyta, algae) και μύκητες (mycophyta, fungi) Η παλυνολογία

Διαβάστε περισσότερα

LIFE08 NAT/CY/ Δράση Γ.5: Εμπλουτισμός των πληθυσμών των υπό μελέτη ειδών

LIFE08 NAT/CY/ Δράση Γ.5: Εμπλουτισμός των πληθυσμών των υπό μελέτη ειδών LIFE08 NAT/CY/000453 Δράση Γ.5: Εμπλουτισμός των πληθυσμών των υπό μελέτη ειδών Παραδοτέο: Έκθεση για τον Εμπλουτισμό των Πληθυσμών των Υπό Μελέτη Ειδών PLANT-NET CY Ιούνιος 2013 Περιεχόμενα I. Εισαγωγή...

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ

ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΔΑΦΩΝ Οργανική ουσία Αποτελείται από πολύπλοκες ενώσεις οι οποίες παράγονται από τα υπολείμματα των φυτικών και ζωικών οργανισμών, με την επίδραση βιολογικών, χημικών

Διαβάστε περισσότερα

Κανονικότητα. Δρ. Βασιλική Καζάνα

Κανονικότητα. Δρ. Βασιλική Καζάνα Κανονικότητα Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210 60435 E-mail: vkazana@teikav.edu.gr

Διαβάστε περισσότερα

Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών

Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών 30-12-2014 EVA PAPASTERGIADOU Ανακύκλωση των Θρεπτικών είναι η χρησιμοποίηση, ο μετασχηματισμός, η διακίνηση & η επαναχρησιμοποίηση των θρεπτικών στοιχείων στα οικοσυστήματα

Διαβάστε περισσότερα

Ανθοκομία (Εργαστήριο)

Ανθοκομία (Εργαστήριο) Ανθοκομία (Εργαστήριο) Α. Λιόπα-Τσακαλίδη ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ 1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 4 Πολλαπλασιασμός ανθοκομικών φυτών 2 Στα θερμοκήπια

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ

Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ Οι επιμέρους μελέτες ανέδειξαν τον πλούτο των φυσικών πόρων που διαθέτει η χώρα μας αλλά και τους κινδύνους που απειλούν το φυσικό

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Διασποράς Προβλήματα και Ασκήσεις

Ανάλυση Διασποράς Προβλήματα και Ασκήσεις Ανάλυση Διασποράς Προβλήματα και Ασκήσεις 1. Ένας ερευνητής προκειμένου να συγκρίνει τρία σιτηρέσια εκτροφής κοτόπουλων (Σ1, Σ2 και Σ3, αντίστοιχα), σχεδίασε και εκτέλεσε το εξής πείραμα. Επέλεξε 15 νεογέννητα

Διαβάστε περισσότερα

Συντήρηση φυτικού και ζωικού βασιλείου. Σύνολα ομοειδών αντικειμένων παρουσιάζουν κοινές ιδιότητες

Συντήρηση φυτικού και ζωικού βασιλείου. Σύνολα ομοειδών αντικειμένων παρουσιάζουν κοινές ιδιότητες Δρ. Γεώργιος Ζαΐμης Μεγάλη ποικιλία εδαφών Συντήρηση φυτικού και ζωικού βασιλείου Οδήγησε ταξινόμηση εδαφών Σύνολα ομοειδών αντικειμένων παρουσιάζουν κοινές ιδιότητες Ταξινόμηση πληροφορίες Ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

Νέες Τεχνολογίες στη Διαχείριση των Δασών

Νέες Τεχνολογίες στη Διαχείριση των Δασών Νέες Τεχνολογίες στη Διαχείριση των Δασών Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210

Διαβάστε περισσότερα

Εγκατάσταση, διαχείριση και συγκομιδή Φυτειών Ειδών Μικρού Περίτροπου Χρόνου

Εγκατάσταση, διαχείριση και συγκομιδή Φυτειών Ειδών Μικρού Περίτροπου Χρόνου Γενικά στοιχεία Εγκατάσταση, διαχείριση και συγκομιδή Φυτειών Ειδών Μικρού Περίτροπου Χρόνου Ιωάννης Ελευθεριάδης Τμήμα βιομάζας ΚΑΠΕ Τίτλος: Φυτείες Ξυλωδών Ειδών Μικρού Περίτροπου Χρόνου (SRC) για τοπικές

Διαβάστε περισσότερα

Γενική περιγραφή: Ετήσιο C3 ύψους ως 100 εκ. Φύλλα επίπεδα, σχετικά πλατειά. Η ταξιανθία είναι χαλαρή φόβη.

Γενική περιγραφή: Ετήσιο C3 ύψους ως 100 εκ. Φύλλα επίπεδα, σχετικά πλατειά. Η ταξιανθία είναι χαλαρή φόβη. Γενική περιγραφή: Ετήσιο C3 ύψους ως 100 εκ. Φύλλα επίπεδα, σχετικά πλατειά. Η ταξιανθία είναι χαλαρή φόβη. Σταχύδια 2-2,5εκ. Που φέρουν 2-3 ανθύλλια. Χιτώνας τριχωτός στο κάτω μισό του με κορυφή βαθιά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΛΙΜΑΤΩΝ σκοπό έχει

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΛΙΜΑΤΩΝ σκοπό έχει ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΛΙΜΑΤΩΝ Το κλίμα είναι συνδυασμός των μέσων όρων και των άκρων τιμών των μετεωρολογικών φαινομένων που συμβαίνουν σ έναν τόπο. Υπάρχουν άπειρα κλίματα. Η ταξινόμηση των κλιμάτων σκοπό έχει: 1.Να

Διαβάστε περισσότερα