M11 - Βηνινγηθέο θαιιηέξγεηεο (άξζξν 29 ηνπ Καλνληζκνύ (ΔΔ) 1305/2013)

Transcript

1 M11 - Βηνινγηθέο θαιιηέξγεηεο (άξζξν 29 ηνπ Καλνληζκνύ (ΔΔ) 1305/2013) Η ζηήξημε ζην πιαίζην ηνπ Μέηξνπ 11 παξέρεηαη γηα ηε κεηαηξνπή ή ηε δηαηήξεζε ησλ πξαθηηθώλ ηεο βηνινγηθήο γεσξγίαο κε ζθνπό ηελ ελζάξξπλζε ησλ αγξνηώλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζε ηέηνηα ζπζηήκαηα, απαληώληαο έηζη ζηε δήηεζε ηεο θνηλσλίαο γηα ηε ρξήζε θηιηθώλ πξνο ην πεξηβάιινλ γεσξγηθώλ πξαθηηθώλ. Όπσο αλαθέξεηαη ζηε αλάιπζε SWOT ηνπ ΠΑΑ , ην θιίκα, ηα εδάθε, ε πνηθηιόηεηα θαη ε ηζηνξηθή αλάπηπμε ησλ δεμηνηήησλ ζηελ Διιεληθή γεσξγία είλαη επλντθά γηα ηελ αλάπηπμε βηνινγηθήο γεσξγίαο. Η βηνινγηθή γεσξγία είλαη πεξηζζόηεξν πξνζαξκνζκέλε ζε κηθξό κέγεζνο θιήξνπ θαη είλαη πεξηζζόηεξν έληαζεο εξγαζίαο κε κέηξηεο απαηηήζεηο ελδηάκεζσλ εηζξνώλ θαη ελέξγεηαο. Σπγρξόλσο είλαη ζπκβαηή κε ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηελ νξζνινγηθή δηαρείξηζε ηνπ λεξνύ θαη άιισλ εηζξνώλ. Τέινο, ηθαλνπνηεί ηελ αλάγθε ηνπ θαηαλαισηή γηα αζθαιή ηξόθηκα ηδηαίηεξα ζηελ Διιάδα πνπ νη αλεζπρίεο ησλ θαηαλαισηώλ εζηηάδνληαη ζηα ππνιείκκαηα θπηνθαξκάθσλ θαη αληηβηνηηθώλ. Η βηνινγηθή θηελνηξνθία απνηειεί κία ζπληζηώζα ηεο εθηαηηθήο θηελνηξνθίαο πνπ ζπκβάιεη ζηελ νξζνινγηθή δηαρείξηζε ηνπ δσηθνύ θεθαιαίνπ θαη ηεο δηαηξνθήο ηνπ, ηελ θαιή δηαβίσζε ησλ δώσλ, ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηελ παξαγσγή πξντόλησλ πνηόηεηαο. Η ζέζε ηεο Διιάδαο όζνλ αθνξά ηε βηνινγηθή παξαγσγή βξίζθεηαη αθξηβώο ζην κέζν όξν ηεο ΔΔ-27. Σύκθσλα κε ηελ Απνγξαθή Γεσξγίαο-Κηελνηξνθίαο , ε βηνινγηθά θαιιηεξγνύκελε έθηαζε θαη νη βηνινγηθέο εθηξνθέο ζηε ρώξα όζν θαη ν αξηζκόο ησλ θαιιηεξγεηώλ - εθηξνθέσλ απμάλνπλ ζηαζεξά. Παξόια απηά, θαηά ην 2011, πεξηζζόηεξνη γεσξγνί άθεζαλ ηε βηνινγηθή γεσξγία (δηεγξάθεζαλ από ηα αληίζηνηρα κεηξώα) παξά εηζήιζαλ (ελεγξάθεζαλ ζηα κεηξώα). Πξαθηηθά απηό ζεκαίλεη όηη ν θιάδνο επεξεάζηεθε ζαθώο από ηελ ύθεζε θαη ηα κεηνύκελα εηζνδήκαηα ησλ θαηαλαισηώλ νη νπνίνη κείσζαλ ηε δαπάλε γηα βηνινγηθά πξντόληα θαη επηδήηεζαλ πην κεησκέλεο ηηκέο. Απηό ζεκαίλεη όηη νη ιηγόηεξν αληαγσληζηηθνί παξαγσγνί αλαγθάζηεθαλ λα εμέιζνπλ ηεο βηνινγηθήο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο. Δθηηκάηαη όηη ε ζέζε ηεο Διιάδαο ζηελ ΔΔ-27 όζνλ αθνξά ηε βηνινγηθή γεσξγία, είλαη πνιύ πην θάησ από ηηο δπλαηόηεηεο ηεο ρώξαο ζε παξαγσγή πξντόλησλ. Η ζεκαληηθή βηνπνηθηιόηεηα (ζεκαληηθνί νηθόηνπνη θαη είδε θαζώο θαη πεξηνρέο Υςειήο Φπζηθήο Αμίαο (HNV) εθηάζεηο) θαζώο θαη νη πινύζηνη θπζηθνί πόξνη ηεο ρώξαο, επλντθέο θιηκαηηθέο ζπλζήθεο, πινύζην πδαηηθό δπλακηθό, ζέηνπλ ηηο βάζεηο γηα ηελ αλάπηπμε ηεο αγξνηηθήο δξαζηεξηόηεηαο ζε ζπλδπαζκό κε ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ζπγρξόλσο ηε δπλαηόηεηα παξαγσγήο πξντόλησλ πςειήο πνηόηεηαο (βηνινγηθή γεσξγία θαη θηελνηξνθία) ηα νπνία κπνξνύλ λα εληζρύζνπλ ηελ αληαγσληζηηθόηεηα ηεο νηθνλνκίαο. Έλαο κεγάινο αξηζκόο εηδώλ παλίδαο θαη ρισξίδαο εμαξηώληαη άκεζα γηα ηελ επηβίσζε ηνπο από ηε ζπλέρηζε ησλ πξαθηηθώλ απηώλ. Η ελίζρπζε ησλ αγξνηηθώλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ αλαπηύζζνληαη ζε πεξηνρέο κε πεξηβαιινληηθνύο πεξηνξηζκνύο ζεσξείηαη ζεκαληηθή θαζώο πξνζηαηεύεη ηε βηνπνηθηιόηεηα θαη ηαπηόρξνλα κπνξεί λα νδεγήζεη ηνπο παξαγσγνύο, δίλνληάο ηνπο ηα θαηάιιεια θίλεηξα, πξνο ηελ πηζηνπνηεκέλε βηνινγηθή γεσξγία. Απηό ζε ζπλδπαζκό κε ηελ απμεκέλε πξνζθνξά θαη δήηεζε βηνινγηθώλ πξντόλησλ κπνξεί λα απνθέξεη εθηόο από πεξηβαιινληηθά θαη νηθνλνκηθά νθέιε ζηνλ αγξνηηθό θιάδν.

2 Η βηνινγηθή θαιιηέξγεηα ελδείθλπηαη γηα ηε ρώξα κε βάζε ηα δηαξζξσηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ηνκέα (κηθξόο θαη πνιπηεκαρηζκέλνο θιήξνο) θαη ηηο ηδηαίηεξεο εδαθνθιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνύλ, νη νπνίεο απνηεινύλ ζπγθξηηηθό πιενλέθηεκα ζηελ πξνώζεζε ηεο βηνινγηθήο παξαγσγήο ζηε ρώξα καο, ελώ παξάιιεια παξάγνληαη πξντόληα πςειήο πνηόηεηαο. Τν Μέηξν ζηνρεύεη ζηελ ελζάξξπλζε ησλ αγξνηώλ λα εθαξκόζνπλ ηηο αξρέο θαη ηηο κεζόδνπο βηνινγηθήο θαιιηέξγεηαο, όπσο νξίδνληαη ζηνλ θαλνληζκό (ΔΚ) αξηζ. 834/2007, θαζώο θαη λα δηαηεξήζνπλ απηέο ηηο κεζόδνπο κεηά ηελ αξρηθή πεξίνδν ηεο κεηαηξνπήο. Καη ζηηο δύν πεξηπηώζεηο, ε ζηήξημε παξέρεηαη γηα ηελ εθαξκνγή επλντθώλ γηα ην πεξηβάιινλ κεζόδσλ παξαγσγήο πνπ είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλεο κε ηε βηνινγηθή γεσξγία. Η Βηνινγηθή παξαγσγή απνηειεί κία νιηζηηθή πξνζέγγηζε αεηθόξνπ αγξνηηθήο παξαγσγήο, ηθαλνπνηώληαο ηελ απμαλόκελε δήηεζε ηεο θνηλσλίαο γηα ηε ρξήζε γεσξγηθώλ πξαθηηθώλ θηιηθώλ πξνο ην πεξηβάιινλ θαη ηελ παξαγσγή πξντόλησλ πςειήο πνηόηεηαο. Η κέζνδνο βηνινγηθήο παξαγσγήο πξνζθέξεη δεκόζηα αγαζά πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηελ θαιή δηαβίσζε ησλ δώσλ. Δηδηθόηεξα όζνλ αθνξά ηελ επίηεπμε πεξηβαιινληηθώλ ζηόρσλ ε βηνινγηθή γεσξγία ζπκβάιεη: ζηελ πξνζηαζία ηνπ εδάθνπο θαη ηεο βηνπνηθηιόηεηαο κέζσ αύμεζεο ηεο νξγαληθήο νπζίαο θαη κείσζεο ησλ ξύπσλ ζηελ πξνζηαζία ησλ λεξώλ κέζσ ηεο κείσζεο ησλ ξύπσλ ζηε βειηίσζε ηνπ ηζνδπγίνπ ησλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ κέζσ αύμεζεο ηεο νξγαληθήο νπζίαο ησλ εδαθώλ θαη ηεο κείσζεο ησλ εθπνκπώλ Ν2Ο θαη CH4 ζην κεηξηαζκό θαη ηελ πξνζαξκνγή ζηελ θιηκαηηθή αιιαγή ζηελ πξόιεςε ηεο δηάβξσζεο ηνπ εδάθνπο θαη ζηε βειηίσζε ηεο δηαρείξηζεο ηνπ εδάθνπο Τν Μέηξν ζπλεηζθέξεη ζηηο πεξηνρέο εζηίαζεο (ΠΔ) 4A απνθαηάζηαζε, δηαηήξεζε θαη ελίζρπζε ηεο βηνπνηθηιόηεηαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ πεξηνρώλ Natura 2000, θαη εληόο ησλ πεξηνρώλ πνπ αληηκεησπίδνπλ θπζηθά ή άιια εηδηθά κεηνλεθηήκαηα,, ηεο γεσξγίαο πςειήο θπζηθήο αμίαο θαη ηεο θαηάζηαζεο ησλ επξσπατθώλ ηνπίσλ", 4Β «βειηίσζε ηεο δηαρείξηζεο ησλ πδάησλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο δηαρείξηζεο ησλ ιηπαζκάησλ θαη ησλ θπηνθαξκάθσλ» θαη 4Γ «πξόιεςε ηεο δηάβξσζεο ηνπ εδάθνπο θαη βειηίσζε ηεο δηαρείξηζεο ηνπ εδάθνπο ηεο 4εο Δλσζηαθήο Πξνηεξαηόηεηαο «Απνθαηάζηαζε, δηαηήξεζε θαη ελίζρπζε ησλ νηθνζπζηεκάησλ πνπ ζπλδένληαη κε ηε γεσξγία θαη ηε δαζνπνλία». Σπλεηζθέξεη αθόκε ζηελ Πξνηεξαηόηεηα 5 «πξνώζεζε ηεο απνδνηηθόηεηαο ησλ πόξσλ θαη ζηήξημε ηεο ζηξνθήο πξνο κηα νηθνλνκία ρακειώλ εθπνκπώλ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα κε αλζεθηηθόηεηα ζηελ αιιαγή ηνπ θιίκαηνο ζηνπο ηνκείο ηεο γεσξγίαο, ησλ ηξνθίκσλ θαη ηεο δαζνπνλίαο» Σπγθεθξηκέλα ζπλεηζθέξεη ζηελ Πεξηνρή Δζηίαζεο 5Γ «Μείσζε ησλ εθπνκπώλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ θαη ακκσλίαο από ηε γεσξγία», κέζσ ηεο κείσζεο ησλ εθπνκπώλ ππνμεηδίνπ ηνπ αδώηνπ (N2O) από ηε κεησκέλε εθαξκνγή ιηπαζκάησλ θαη ηελ απαγόξεπζε αλόξγαλσλ αδσηνύρσλ ιηπαζκάησλ, θαζώο θαη ηελ ακεηςηζπνξά κε ςπραλζή θαη άιιεο θαιιηέξγεηεο ρισξήο ιίπαλζεο. Δπίζεο ζπλεηζθέξεη ζηελ 5Δ «πξνώζεζε ηεο δηαηήξεζεο θαη δέζκεπζεο

3 ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζηε γεσξγία θαη ηε δαζνθνκία» αθνύ κε ηελ εθαξκνγή θνπξηάο απμάλεηαη ε πεξηεθηηθόηεηα ηνπ εδάθνπο ζε νξγαληθή νπζία. Ωζηόζν ζπκβάιεη θαη ζηελ απνθαηάζηαζε, δηαηήξεζε θαη ελίζρπζεο ηεο ρεξζαίαο θαη πδξόβηαο άγξηαο ρισξίδαο θαη παλίδαο κέζσ ηεο πεξηνξηζκέλεο ρξήζεο ιηπαζκάησλ θαη βειηησηηθώλ ρακειήο δηαιπηόηεηαο θαη ην ζεκαληηθό πεξηνξηζκό θπηνπξνζηαηεπηηθώλ πξντόλησλ θαη ηπρόλ κεηαβνιηηώλ απηώλ, κε ζεηηθέο επηπηώζεηο επί ηεο ρεξζαίαο θαη πδξόβηαο άγξηαο ρισξίδαο θαη παλίδαο (πεξηνρή εζηίαζεο 4Α). Όζνλ αθνξά ηε βηνινγηθή θηελνηξνθία, νη δξάζεηο ηεο ζπλδένληαη άκεζα κε ηελ επδσία ησλ δώσλ (3ε Πξνηεξαηόηεηα «πξνώζεζε ηεο νξγάλσζεο ηεο αιπζίδαο ηξνθίκσλ, πεξηιακβαλνκέλεο ηεο επεμεξγαζίαο θαη εκπνξίαο γεσξγηθώλ πξντόλησλ, ηεο θαιήο δηαβίσζεο ησλ δώσλ θαη ηεο δηαρείξηζεο θηλδύλσλ ζηε γεσξγία»). Τν Μέηξν ζπκβάιιεη ζηελ επίηεπμε ησλ εγθάξζησλ ζηόρσλ γηα ην πεξηβάιινλ, ηνλ κεηξηαζκό ηεο αιιαγήο ηνπ θιίκαηνο θαη ηελ πξνζαξκνγή ζε απηήλ. Δπίζεο ζπκβάιεη ζηελ επίηεπμε ηνπ ζεκαηηθνύ ζηόρνπ 4 ηνπ ΣΔΣ «Υπνζηήξημε ηεο κεηάβαζεο ζε κηα νηθνλνκία ρακειώλ εθπνκπώλ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζε όινπο ηνπο ηνκείο» θαζώο θαη ζην ζεκαηηθνύ ζηόρνπ 6 «Γηαηήξεζε θαη πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη πξνώζεζε ηεο απνδνηηθήο ρξήζεο ησλ πόξσλ» Τν κέηξν πεξηιακβάλεη δύν ππνκέηξα: Δληζρύζεηο γηα ηε δηαηήξεζε βηνινγηθώλ πξαθηηθώλ θαη κεζόδσλ παξαγσγήο Σην ππνκέηξν απηό νη δηθαηνύρνη αλαιακβάλνπλ λα δηαηεξήζνπλ ζην ζύζηεκα ηεο βηνινγηθήο γεσξγίαο ζύκθσλα κε ηνλ Καλ. (ΔΚ) 834/2007 ηα αγξνηεκάρηα κε ηηο θαιιηέξγεηεο ή ηηο εθηξνθέο δώσλ πνπ επηζπκνύλ γηα κηα πεληαεηία θαη έρνπλ ζπλάςεη ζύκβαζε κε εγθεθξηκέλν Οξγαληζκό Πηζηνπνίεζεο βηνινγηθώλ πξντόλησλ. Δληζρύζεηο γηα ηε κεηαηξνπή ζε βηνινγηθέο πξαθηηθέο θαη κεζόδνπο Οη δηθαηνύρνη αλαιακβάλνπλ λα εληάμνπλ ζην ζύζηεκα ηεο βηνινγηθήο γεσξγίαο ζύκθσλα κε ηνλ Καλ. (ΔΚ) 834/2007 ηα αγξνηεκάρηα κε ηηο θαιιηέξγεηεο ή ηηο εθηξνθέο δώσλ πνπ επηζπκνύλ θαη ζπλάπηνπλ ζύκβαζε κε εγθεθξηκέλν Οξγαληζκό Πηζηνπνίεζεο βηνινγηθώλ πξντόλησλ. Σηελ πεξίπησζε ηεο κεηαηξνπήο βηνινγηθώλ πξαθηηθώλ θαη κεζόδσλ παξαγσγήο ηα πξώηα ρξόληα ε δηαρείξηζε ησλ ερζξώλ είλαη πην δύζθνιε ιόγσ ηεο κε αλάπηπμεο σθέιηκσλ εληόκσλ θαη ε γνληκόηεηα ηνπ εδάθνπο θαη ε νξγαληθή νπζία είλαη κηθξόηεξε κε απνηέιεζκα κηθξόηεξεο απνδόζεηο. Δπίζεο ην πξντόλ είλαη ζε κεηαβαηηθό ζηάδην θαη έρεη κηθξόηεξε ηηκή από ην πιήξεο βηνινγηθή πξντόλ. Οη δηθαηνύρνη κπνξνύλ λα εληαρζνύλ θαη ζε άιια κέηξα πνπ ζπλδένληαη κε απηό ηεο Βηνινγηθήο Γεσξγίαο πξνθεηκέλνπ λα απμεζεί ε απνηειεζκαηηθόηεηά ησλ δξάζεσλ ηνπο. Σε πνιιέο πεξηπηώζεηο νη δηθαηνύρνη ηεο βηνινγηθήο γεσξγίαο επλννύληαη ζηε βαζκνιόγεζε ησλ θξηηεξίσλ επηινγήο άιισλ κέηξσλ ή αληίζηξνθα νη δηθαηνύρνη άιισλ κέηξσλ πξνθξίλνληαη γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζην κέηξν ηεο βηνινγηθήο γεσξγίαο. Δηδηθόηεξα:

4 Σην κέηξν 1 κεηαθνξά γλώζεσλ θαη δξάζεηο ελεκέξσζεο ησλ αγξνηώλ πξνβιέπεηαη δξάζε θαηάξηηζεο παξαγσγώλ βηνινγηθήο γεσξγίαο. Η θαηάξηηζε είλαη ππνρξεσηηθή γηα ηνπο δηθαηνύρνπο ηνπ κέηξνπ «Δληζρύζεηο γηα ηε κεηαηξνπή ζε βηνινγηθέο πξαθηηθέο θαη κεζόδνπο παξαγσγήο ζηε γεσξγία». Σην κέηξν 2 Σπκβνπιεπηηθέο ππεξεζίεο πξνβιέπεηαη ε εθπαίδεπζε ησλ αγξνηηθώλ ζπκβνύισλ ζρεηηθά κε ην κέηξν ηεο βηνινγηθήο γεσξγίαο θαη ε αληίζηνηρε ζπκβνπιεπηηθή ζηήξημε ζηνπο βηνθαιιηεξγεηέο. Μέζσ ηνπ κέηξνπ 3 γηα ηα ζπζηήκαηα πνηόηεηαο, νη λένη βηνθαιιηεξγεηέο κπνξνύλ λα θαιύςνπλ ην θόζηνο πηζηνπνίεζεο ηνπ ηξόπνπ θαιιηέξγεηαο θαη ησλ πξντόλησλ ηνπο σο βηνινγηθά. Σην ππνκέηξν 4.2 γηα ηε κεηαπνίεζε, εκπνξία θαη αλάπηπμε κε ηειηθό γεσξγηθό πξντόλ ε επεμεξγαζία βηνινγηθώλ πξώησλ πιώλ απνηειεί θξηηήξην επηινγήο ηνπ ππνκέηξνπ. Τέινο ζην κέηξν ηεο βηνινγηθήο γεσξγίαο κνξηνδνηνύληαη νη δηθαηνύρνη ηνπ κέηξνπ 6.1 Δγθαηάζηαζε Νέσλ Γεσξγώλ θαη νη δηθαηνύρνη ηνπ κέηξνπ Μέηξν 9.1 δειαδή νη νκάδεο θαη νξγαλώζεηο παξαγσγώλ.

5

6