«Η ςυμβολή των πληροφοριακών ςυςτημάτων διοίκηςησ ςτη ςύγχρονη επιχείρηςη»

Transcript

1 ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΣΜΗΜΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΑΓΡΟΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ ΚΑΙ ΣΡΟΦΙΜΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΙΑΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ «ΜΒΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ» «Η ςυμβολή των πληροφοριακών ςυςτημάτων διοίκηςησ ςτη ςύγχρονη επιχείρηςη» Δπηβιέπσλ θαζεγεηήο: ΜΠΔΛΗΓΙΑΝΝΗ ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΚΟΤΡΣΗΝ. ΛΙΛΙΑΝΑ (ΑΜ 116) MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 0

2 ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΣΜΗΜΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΑΓΡΟΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ ΚΑΙ ΣΡΟΦΙΜΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΙΑΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ «ΜΒΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ» «Η ζπκβνιή ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ δηνίθεζεο ζηε ζχγρξνλε επηρείξεζε» ΚΟΤΡΣΗ Ν. ΛΙΛΙΑΝΑ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 1

3 Copyright ΚΟΤΡΣΗ Ν. ΛΙΛΙΑΝΑ Με επηθχιαμε παληφο δηθαηψκαηνο. All rights reserved. Απαγνξεχεηαη ε αληηγξαθή, απνζήθεπζε θαη δηαλνκή ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, εμ νινθιήξνπ ή ηκήκαηνο απηήο, γηα εκπνξηθφ ζθνπφ. Δπηηξέπεηαη ε αλαηχπσζε, απνζήθεπζε θαη δηαλνκή γηα ζθνπφ κε θεξδνζθνπηθφ, εθπαηδεπηηθήο ή εξεπλεηηθήο θχζεο, ππφ ηελ πξνυπφζεζε λα αλαθέξεηαη ε πεγή πξνέιεπζεο θαη λα δηαηεξείηαη ην παξφλ κήλπκα. Δξσηήκαηα, πνπ αθνξνχλ ηε ρξήζε ηεο εξγαζίαο γηα θεξδνζθνπηθφ ζθνπφ, πξέπεη λα απεπζχλνληαη πξνο ηε ζπγγξαθέα. Οη απφςεηο θαη ηα ζπκπεξάζκαηα, πνπ πεξηέρνληαη ζε απηφ ην έγγξαθν, εθθξάδνπλ ηελ άπνςε ηεο ζπγγξαθέσο θαη δελ πξέπεη λα εξκελεπζνχλ σο αληηπξνζψπεπζε ησλ επίζεκσλ ζέζεσλ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 2

4 Γελ θνβάκαη ηνπο ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο. Φνβάκαη ηελ έιιεηςή ηνπο. IsaacAsimov, , Ακεξηθαλφο ζπγγξαθέαο επηζηεκνληθήο θαληαζίαο (απφζπαζκα απφ: «Δγψ, ην Ρνκπφη») MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 3

5 Πεξηερφκελα Πεξίιεςε... 8 Πξφινγνο... 9 ΚΔΦΑΛΑΙΟ Α : ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΤΣΗΜΑΣΑ Δηζαγσγή Οξηζκφο Έλλνηα πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ δηνίθεζεο ηφρνο εξγαζίαο θαη εξεπλεηηθά εξσηήκαηα Γνκή εξγαζίαο Μεζνδνινγία θαη θάζεηο Μεζνδνινγίεο αλάπηπμεο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο Φάζεηο αλάπηπμεο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο Γεδνκέλα Υαξαθηεξηζηηθά ησλ δεδνκέλσλ Κχθινο δσήο δεδνκέλσλ Πιεξνθνξία Αμία θαη ραξαθηεξηζηηθά ηεο πιεξνθνξίαο Καηεγνξίεο πιεξνθνξηψλ θαη επίπεδα δηνηθεηηθήο ιήςεο απνθάζεσλ Γηαθνξέο δεδνκέλσλ θαη πιεξνθνξηψλ Γλψζε Πιεξνθνξηαθή ηερλνινγία Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα χζηεκα ηνηρεία πζηεκάησλ Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα Πιενλεθηήκαηα / κεηνλεθηήκαηα ERP Σα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα (είδε) χζηεκα Γηαρείξηζεο Δπηρεηξεζηαθψλ Πφξσλ, EnterpriseResourcePlanningSystems-ERP χζηεκα Γηαρείξηζεο Πειαηεηαθψλ ρέζεσλ, Customer Relationship Management-CRM χζηεκα δηαρείξηζεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο, SupplyChainManagement-SCM πζηήκαηαγηαρείξηζεογλψζεο, Knowledge Management System - KMS Γηνίθεζε Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ, Management Information System MIS Ιζηνξία - Οξηζκφο - πληζηψζεο - Κχθινο δσήο - Λεηηνπξγία - πληήξεζε Ιζηνξία MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 4

6 11.2 Οξηζκφο Σα ζπζηήκαηα πιεξνθνξίαο Λεηηνπξγία Γπλαηφηεηεο Οθέιε Αδπλακίεο θάικαηα Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα θαη επηρεηξήζεηο (ε πνξεία, ε ζρέζε θαη ε αλαγθαηφηεηά ηνπο ζηε ιεηηνπξγία ησλ επηρεηξήζεσλ) πζηήκαηα ERP Τηνζέηεζε θαη εκπφδηα ζηελ εθαξκνγή Π Δπηινγή ζπζηήκαηνο ERP Αλάγθε θαη πξνυπνζέζεηο επηινγήο Π Δκπφδηα εθαξκνγήο Π Οη θαηεγνξίεο θαη ηα πην δηαδεδνκέλα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα ζήκεξα ΚΔΦΑΛΑΙΟ Β :ΑΝΑΚΟΠΗΗ ΔΡΔΤΝΩΝ Αλαζθφπεζε εξεπλψλ ηξαηεγηθή Βάζεηο ζπιινγήο δεδνκέλσλ Δξεπλεηηθφ ππφβαζξν Αληηθείκελν (πεξηγξαθή) Πξφγλσζε (πξφβιεςε απφδνζεο) Βειηίσζε Αλάπηπμε (κέζα θαη ηερληθέο βειηίσζεο απφδνζεο) Δξκελεία Καηαλφεζε (αληίδξαζε αλζξψπηλνπ παξάγνληα απέλαληη ζηηο εμειίμεηο ηεο ηερλνινγίαο) Δμήγεζε (πξνζδηνξηζκφο αηηίνπ-αηηηαηνχ) πκπεξάζκαηα βηβιηνγξαθίαο Ννκηθφ πιαίζην Μεζνδνινγία ρεδηαζκφο κειέηεο πεξίπησζεο πιινγή επεμεξγαζία αλάιπζε δεδνκέλσλ ζχληαμε αλαθνξάο Δπξήκαηα ΚΔΦΑΛΑΙΟ Γ : ΜΔΛΔΣΗ ΠΔΡΙΠΣΩΗ (ΠΛΑΣΙΚΑ ΚΟΣΡΩΝΗ) Ίδξπζε θαη πνξεία ζηνλ ειιαδηθφ θαη δηεζλή ρψξν Σνπνζεζία Δπηρείξεζε Πνξεία Μειέηε αγνξάο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 5

7 1.5 Πξντφληα Γξαθηζηηθφο ζρεδηαζκφο εηηθεηψλ IML Αλάπηπμε λέσλ πξντφλησλ Πνηφηεηα & Τγηεηλή Πειάηεο Όξακα, απνζηνιή, θηινζνθία, ζηφρνη Όξακα, απνζηνιή, θηινζνθία, ζηφρνη Βήκαηα πλεξγαζίαο Υξήζε πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ θαη λέσλ ηερλνινγηψλ Δπέιηθηε παξαγσγή θαη παξάδνζε Κνηλσληθή Δπζχλε Οηθνινγηθή Δπαηζζεζία Δπαγγεικαηηθή ζηαδηνδξνκία Βιέςεηο - Πξνηάζεηο ΚΔΦΑΛΑΙΟ Γ : ΥΔΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΚΑΙ ΜΔΛΔΣΗ ΠΔΡΙΠΣΩΗ Αξρέο ιεηηνπξγίαο Βαζηθέο αξρέο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο Λεηηνπξγία κε ρξήζε πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ (επηρείξεζε, ραξαθηεξηζηηθά Π, πξνβιήκαηαιφγνη, ιχζεηο-αιιαγέο θαη απνδνηηθφηεηα-νθέιε ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο, επειημία) ρεδίαζε ζπζηήκαηνο Καζνξηζκφο πιεξνθνξηαθψλ αλαγθψλ Αλάιπζε απαηηήζεσλ ρεδηαζκφο ζπζηήκαηνο Λνγηθφο θαη θπζηθφο ζρεδηαζκφο Πξνγξακκαηηζκφο Γνθηκέο Μεηάβαζε ζην λέν Π Δπηηπρία θαη απνηπρία ηεο εθαξκνγήο Πεξίπινθα ζπζηήκαηα θαη θίλδπλνο Δπίζεκα εξγαιεία πξνγξακκαηηζκνχ θαη ειέγρνπ Δπίδξαζε πιεξνθνξηαθήο ηερλνινγίαο ζηε δηακφξθσζε αληαγσληζηηθνχ πεξηβάιινληνο (αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα, επειημία) Αλαθεθαιαίσζε έξεπλαο πεξηνξηζκνί πξνηάζεηο γηα κειινληηθή έξεπλα Αλαθεθαιαίσζε Πεξηνξηζκνί θαη κειινληηθή έξεπλα Τπνζηήξημε MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 6

8 6. χγθξηζε επηρείξεζεο κε ην κ.ν. ηνπ θιάδνπ (άιια ζπζηήκαηα) Μεηαβαιιφκελεο αλάγθεο θαη αλάγθε δεκηνπξγίαο λέσλ Π (εμέιημε) πκπεξάζκαηα Αξζξνγξαθία Βηβιηνγξαθία Γηαδηθηπαθέο πεγέο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 7

9 Πεξίιεςε Η ζεκεξηλή επνρή, θαηαθιχδεηαη απφ ηελ ξαγδαία αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο θαη θπξηαξρείηαη απφ ηελ αλάγθε γηα δηα-ιεηηνπξγηθφηεηα κεηαμχ ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ. Η ελζσκάησζε ησλ ηερλνινγηψλ πιεξνθνξηθήο θαη επηθνηλσλίαο ζηηο επηρεηξήζεηο, απνηειεί πιένλ αλαπφζπαζην θνκκάηη ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο, θαζψο ηνπο πξνζθέξεη πιήζνο εθαξκνγψλ, πνπ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθέο. ηνλ ηνκέα ησλ απνθάζεσλ πνπ θαιείηαη λα πάξεη κηα επηρείξεζε, νη ινγηζηηθέο πιεξνθνξίεο παίδνπλ θαίξην ξφιν θαη επνκέλσο, ηα ινγηζηηθά πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα είλαη κηα αθφκε αλαγθαηφηεηα. Η εχξπζκε ιεηηνπξγία θαη ην κέιινλ κηαο επηρείξεζεο εμαξηάηαη απφ ηελ αμηνπνίεζε ησλ ινγηζηηθψλ πιεξνθνξηψλ, νη νπνίεο βνεζνχλ ηε δηνίθεζε ζηε ιήςε ησλ απνθάζεσλ. ηελ παξνχζα εξγαζία παξνπζηάδνληαη ηα νινθιεξσκέλα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα θαη ηα νθέιε πνπ απνξξένπλ απφ ηε ρξήζε ηνπο, αλαιχεηαη ε ζεκαζία θαη ε ρξήζε ηνπο ζηα πιαίζηα κηαο επηρείξεζεο θαη νινθιεξψλεηαη κε ηε ζεκαζία ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ζηνλ θαζνξηζκφ θαη επίηεπμε ησλ ζηφρσλ, ζηε δεκηνπξγία αληαγσληζηηθνχ πιενλεθηήκαηνο θαη ζηελ επίδξαζε απηψλ ζηηο κειινληηθέο βιέςεηο ηεο επηρείξεζεο. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 8

10 Πξφινγνο Η παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία εθπνλήζεθε ζην Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ ηεο Γηνίθεζεο Δπηρεηξήζεσλ Σξνθίκσλ, ηνπ ηκήκαηνο Γηνίθεζεο Δπηρεηξήζεσλ Αγξνηηθψλ Πξντφλησλ θαη Σξνθίκσλ, ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ. Αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο, είλαη ε δηεξεχλεζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ζηελ απνηειεζκαηηθή ιεηηνπξγία θαη ιήςε απνθάζεσλ ηεο ζχγρξνλεο επηρείξεζεο. Δηδηθφηεξα, ζην πξψην θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζηελ έλλνηα ησλ δεδνκέλσλ, ηε ζχλζεζε ηεο πιεξνθνξίαο θαη ην απνηέιεζκα ηεο γλψζεο. Οξίδεηαη ην πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα θαη αλαιχνληαη ηα είδε απηνχ θαη ηα δπλαηά θαη αδχλακα ζεκεία ησλ Π. ηε ζπλέρεηα, ζην δεχηεξν θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζηνλ ηξφπν αλαζθφπεζεο ησλ αληίζηνηρσλ εξεπλψλ, γηα λα γίλεη θαηαλνεηφ ην πψο έγηλε ε έξεπλα θαη αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ πνπ ζπιιέρζεθαλ απφ ηελ επηρείξεζε πνπ κειεηήζεθε. Σν ηξίην θεθάιαην πξαγκαηεχεηαη εμαηνκηθεπκέλε αλάιπζε ηεο επηρείξεζεο, ηεο πνξείαο, ηνπ νξάκαηφο ηεο θαη ηνπ βαζκνχ επίδξαζεο ησλ ιεηηνπξγηψλ ηεο απφ ηηο λέεο ηερλνινγίεο. Σέινο, ζην ηέηαξην θεθάιαην αλαιχεηαη ην πψο ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα ζπκβάιινπλ ζηηο επηρεηξήζεηο θαη εηδηθφηεξα ζηελ «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΔΒΔΔ», ε ιεηηνπξγία ησλ ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηθήο θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο ρξήζεο απηψλ είλαη απφζπαζκα θαίξηαο ζεκαζίαο θαη ην θεθάιαην νινθιεξψλεηαη κε ηελ επίδξαζε ηεο ηερλνινγίαο ζηνλ θιάδν ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ηηο κεηαβαιιφκελεο αλάγθεο ησλ επηρεηξήζεσλ. Δπηβιέπσλ θαζεγεηήο γηα ηε δηπισκαηηθή εξγαζία, ήηαλ ν Δπίθνπξνο Καζεγεηήο θνο Μπειεγηάλλεο Γξεγφξηνο, ζηνλ νπνίν νθείισ ηδηαίηεξεο επραξηζηίεο γηα ηελ αλάζεζε απηήο θαη γηα ηελ ππνζηήξημε θαη ηελ θαζνδήγεζε πνπ κνπ παξείρε, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εθπφλεζήο ηεο. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 9

11 ΚΔΦΑΛΑΙΟ Α : ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΤΣΗΜΑΣΑ 1. Δηζαγσγή Η πιεξνθνξία απνηειεί ζεκαληηθφ πφξν γηα θάζε νξγαληζκφ. Σν κεηαβαιιφκελν νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ θαη ε ζπλερήο αλάγθε γηα γξήγνξε πξνζαξκνγή ελφο νξγαληζκνχ ζ'απηφ, θαζηζηνχλ αλαγθαία ηε δηαζεζηκφηεηα επίθαηξσλ θαη πςειήο πνηφηεηαο πιεξνθνξηψλ, γηα ηελ απνηειεζκαηηθή δηνίθεζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ. Πιεξνθνξίεο πνπ αθνξνχλ φιν ην εχξνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ελφο νξγαληζκνχ, βνεζνχλ ζηελ δεκηνπξγία θαη εθαξκνγήβειηησκέλσλ ζηξαηεγηθψλ, ζηε ιήςε ηζρπξά ηεθκεξησκέλσλαπνθάζεσλ θαη ζηελ απνδνηηθφηεξε εθηέιεζε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηνπ. Σα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα δηνίθεζεο, ππάξρνπλ γηα λα παξέρνπλ ζηνπο ρξήζηεο ηνπο εθείλεο ηηο πιεξνθνξίεο πνπ θξίλνληαη αλαγθαίεο απφ απηνχο γηα ηελ εθηέιεζε ησλ εξγαζηψλ ηνπο. Γη'απηφ ην ιφγν νη ρξήζηεο, ζπιινγηθά, πξέπεη λα ελδηαθέξνληαη γηα ηνλ ηξφπν ζεψξεζεο θαη ζρεδηαζκνχ ηέηνησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ. Μέρξη ηε δεθαεηία ηνπ 1970, ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα δηνίθεζεο ήηαλ έλα ζέκα πνπ παξνπζίαδε ελδηαθέξνλ, κφλν γηα ηα άηνκα πνπ ήηαλ εηδηθεπκέλα ζηελ πιεξνθνξηθή. Οη ρξήζηεο ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ήηαλ απινί ρξήζηεο, δειαδή ε αιιειεπίδξαζε ηνπο κε απηά ήηαλ ζε κεγάιν βαζκφ παζεηηθή. ήκεξα, ν ξφινο ησλ ρξεζηψλ έρεη επαλαπξνζδηνξηζηεί θαη έρεη αιιάμεη δξακαηηθά. Η εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο ησλ πιεξνθνξηψλ, θαηέζηεζε δπλαηή ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζε φιεο ηηο θάζεηο αλάπηπμεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ δηνίθεζεο. Δπίζεο, επηζηεκνληθέο κειέηεο έρνπλ δείμεη φηη ε ελεξγφο ζπκκεηνρή ησλ ρξεζηψλ, απνηειεί θξίζηκν παξάγνληα γηα ηελ επηηπρία ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο. Όκσο, ελψ ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα πξνζζέηνπλ κηα λέα δηάζηαζε ζηε δηνίθεζε ησλ νξγαληζκψλ, δεκηνπξγνχλ κεγαιχηεξεο ππεπζπλφηεηεο θαη απαηηήζεηο κάζεζεο ζηνπο ρξήζηεο ηνπο. Η δηαδηθαζία αλάπηπμεο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο δηνίθεζεο εκπεξηθιείεη ζπληζηψζεο ηερληθνχ, δηνηθεηηθνχ, νηθνλνκηθνχ θαη θνηλσληθνχ ραξαθηήξα, πνπ δελ πξέπεη λα ζεσξνχληαηκεκνλσκέλα ζηνηρεία. Σα άηνκα πνπ είλαη εηδηθεπκέλα ζηελ πιεξνθνξηθή, πξέπεη λα απνδίδνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία ζε κε ηερληθά ζέκαηα, ελψ ηα ινηπά άηνκα, πξέπεη λα αλαγλσξίδνπλ ηελ ζπνπδαηφηεηα ησλ ηερληθψλ ζεκάησλ ζηελ φιε δηαδηθαζία. Όηαλ φια ηα άηνκα πνπ εκπιέθνληαη ζηελ δηαδηθαζία αλάπηπμεο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 10

12 ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο δηνίθεζεο θαηαλννχλ φηη ππάξρνπλ δηαθνξεηηθέο ζεσξήζεηο γη'απηφ, ε εθηέιεζε ηνπ έξγνπ γίλεηαη κε επηηπρία. Έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα δηνίθεζεο, απνηειεί ζεκαληηθή επέλδπζε γηα ηνλ νξγαληζκφ. Έηζη, πξέπεη λα αμηνινγείηαη πεξηνδηθά ε απνδνηηθφηεηα ηεο επέλδπζεο απηήο. Γηα θάζε ηέηνηα αμηνιφγεζε, πξέπεη λα εμεηάδεηαη ε θαηαιιειφηεηα ηνπ ππάξρνληνο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο θαη ε αλάγθε ηξνπνπνίεζεο ή επέθηαζεο ηνπ. ε κηα ηέηνηα πεξίπησζε, ην αληίζηνηρν έξγν πξέπεη λα εθηειείηαη κε ηέηνην ηξφπν, ψζηε ην λέν πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα δηνίθεζεο λα απνηειεί έλα ζπλεθηηθφ, απνηειεζκαηηθφ θαη απνδνηηθφ ζχλνιν ησλ επηκέξνπο ζπζηαηηθψλ ηνπ. 1.1 Οξηζκφο Έλλνηα πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ δηνίθεζεο Έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα είλαη έλα νινθιεξσκέλν ζχζηεκα ρξήζηε-κεραλήο, κε ζθνπφ ηελ ππνζηήξημε ησλ δηνηθεηηθψλ θαη ιεηηνπξγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ησλ δηαδηθαζηψλ ιήςεο απνθάζεσλ ζε έλα νξγαληζκφ. Με ηνλ φξν «νινθιεξσκέλν», ελλνείηαη φηη ηα ιεηηνπξγηθά ηκήκαηα ηνπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο είλαη ζπλδεδεκέλα κεηαμχ ηνπο ζε κηα νληφηεηα. Έηζη, ζεέλα νινθιεξσκέλν πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα ππάξρεη νινθιήξσζε ησλ δεδνκέλσλ, ηερλνινγηθή νινθιήξσζε θαη νινθιήξσζε ησλ ιεηηνπξγηψλ. Έλα νινθιεξσκέλν πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα απνηειείηαη απφ επηκέξνπο εθαξκνγέο, θάζε κία απφ ηηο νπνίεο απνβιέπεη ζηελ ηθαλνπνίεζε ησλ πιεξνθνξηαθψλ αλαγθψλ κηαο ζπγθεθξηκέλεο ιεηηνπξγίαο ηνπ νξγαληζκνχ. Όκσο, ν ζρεδηαζκφο ησλ εθαξκνγψλ απηψλ γίλεηαη ζηα πιαίζηα κηαο νιηθήο ζεψξεζεο ησλ πιεξνθνξηαθψλ αλαγθψλ ηνπ νξγαληζκνχ. Γειαδή, νη δηάθνξεο ιεηηνπξγηθέο πεξηνρέο δελ αληηκεησπίδνληαη κεκνλσκέλα αιιά πάληνηε ζε ζρέζε κε ην φιν ζχζηεκα. Οη επηκέξνπο εθαξκνγέο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο, αλαπηχζζνληαη γηα ηελ εμππεξέηεζε ησλ πιεξνθνξηαθψλ αλαγθψλ δηαθνξεηηθψλ νκάδσλ ρξεζηψλ. Δπνκέλσο, εάλ δελ ππάξρνπλ νινθιεξσκέλνη κεραληζκνί θαη επεμεξγαζίεο, νη επηκέξνπο απηέο εθαξκνγέο κπνξεί λα είλαη αλαθφινπζεο θαη αζχκβαηεο κεηαμχ ηνπο. Σα Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Γηνίθεζεο(ΠΓ), ζπιιέγνπλ θαη εμεξγάδνληαη δεδνκέλα θαη κεηαθέξνπλ ηηο πξνθχπηνπζεο πιεξνθνξίεο, πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ ιήςε ησλ δνκεκέλσλ θπξίσο απνθάζεσλ, ζηα δηεπζπληηθά ζηειέρε πνπ ηηο έρνπλ πξνζπειάζεη. Με άιια ιφγηα, ζθνπφο ελφο ΠΓ είλαη φρη κφλν ε ζπιινγή θαη επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ, αιιά θαη ε δηαλνκή ησλ πιεξνθνξηψλ ζηα δηεπζπληηθά MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 11

13 ζηειέρε, έηζη ψζηε, λα κπνξνχλ λα αμηνινγνχλ ηηο παξνπζηαδφκελεο θαηαζηάζεηο θαη ρξεζηκνπνηψληαο ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο, ηελ θξίζε θαη ηελ δηαίζζεζε ηνπο, λα παίξλνπλ ηηο θαιχηεξεο δπλαηέο απνθάζεηο. Σα Π..Γ. ζπλήζσο παξέρνπλ αλαθνξέο θαη ζηαηηζηηθέο αλαιχζεηο, φπσο π.ρ. κεληαίεο πσιήζεηο αλά πξντφλ, νκάδα πξντφλησλ, πσιεηή, γεσγξαθηθή πεξηνρή, ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηνπο εξγαδνκέλνπο θιπ. Βέβαηα, γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ ηνπο ηα Π..Γ. ζπιιέγνπλ πιεξνθνξίεο απφ ηα ζπζηήκαηα επεμεξγαζίαο ζπλαιιαγψλθαη ηα κεηαηξέπνπλ ζε πνιχηηκε πιεξνθφξεζε. Ωζηφζν, ζα πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη ηα Π..Γ. δελ παίξλνπλ απφ κφλα ηνπο ηηο απνθάζεηο, νχηε ιέλε ζηα δηεπζπληηθά ζηειέρε πψο λα ηηο πάξνπλ, απιά παξέρνπλ ηηο πιεξνθνξίεο πνπ είλαη απαξαίηεηεο ζηε δηαδηθαζία ιήςεο ησλ απνθάζεσλ. Σα θπξηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ελφο Π..Γ. είλαη ηα αθφινπζα: Η ππνζηήξημε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηεο ειεθηξνληθήο επεμεξγαζίαο ησλ δεδνκέλσλ, δειαδή ε εθηέιεζε ησλ ζπλαιιαγψλ θαη ε δηαηήξεζε ησλ αξρείσλ. Η δπλαηφηεηα εχθνιεο πξφζβαζεο ζε έγθπξε θαη δνκεκέλε πιεξνθφξεζε ζε φια ηα επίπεδα ηεο δηνηθεηηθήο ηεξαξρίαο. Η παξνρή αζθάιεηαο ζην Π..Γ. θαη ε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο κφλν απφ ην εμνπζηνδνηεκέλν πξνζσπηθφ. Η ρξήζε κηαο νινθιεξσκέλεο ηξάπεδαο δεδνκέλσλ, γηα ηελ ππνζηήξημε δηαθνξεηηθψλ επηρεηξεκαηηθψλ ιεηηνπξγηψλ. Η δπλαηφηεηα πξνζαξκνγήο ζηηο κεηαβαιιφκελεο πιεξνθνξηαθέο αλάγθεο ησλ δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ. Σα Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Γηνίθεζεο είλαη πξνθαλέο, φηη ζπλδένληαη κε ηα πζηήκαηα Δπεμεξγαζίαο πλαιιαγψλ (Δ), δηφηη πνιιά απφ ηα δεδνκέλα πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο ιήςεο ησλ απνθάζεσλ, πξνέξρνληαη απφ ηηο επηρεηξεζηαθέο ζπλαιιαγέο θαη σο γλσζηφλ ηέηνηνπ είδνπο δεδνκέλα πνπ ρξεηάδεηαη λα εμεξγαζζνχλ, ζπιιέγνληαη θαη απνζεθεχνληαη ζε ζπζηήκαηα, ψζηε λα δψζνπλ ηηο αλαγθαίεο πιεξνθνξίεο γηα ηε ιήςε ησλ απνθάζεσλ. Όκσο, παξά ηε ζρέζε ηνπο απηή, ηα δχν είδε ζπζηεκάησλ δελ είλαη «ζπλψλπκα». Σα Δ ππνζηεξίδνπλ θπξίσο κεκνλσκέλεο ιεηηνπξγίεο, ελψ ηα ΠΓ κπνξνχλ λα ππνζηεξίδνπλ ηαπηφρξνλα πνιιέο δηαθνξεηηθέο ιεηηνπξγίεο ηεο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 12

14 επηρείξεζεο,ελνπνηψληαο ηε ξνή ησλ πιεξνθνξηψλ κέζα ηνπο. Δπίζεο, ηα ΠΓ θαιχπηνπλ ηηο αλάγθεο γηα δνκεκέλε πιεξνθφξεζε φισλ ησλ επηπέδσλ, ζε αληίζεζε κε ηα Δ πνπ εζηηάδνπλ θπξίσο ζην θαηψηεξν επίπεδν ηεο δηνηθεηηθήο ηεξαξρίαο.σέινο, ηα κεκνλσκέλα αξρεία, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηα ζπζηήκαηα Δ, έρνπλ κηθξφηεξε επειημία ζηελ θάιπςε ησλ πιεξνθνξηαθψλ αλαγθψλ ησλ δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ, απ' φ,ηη ε νινθιεξσκέλε ηξάπεδα δεδνκέλσλ πνπ παξέρνπλ ηα ΠΓ. Οη πιεξνθνξηαθέο αλάγθεο ησλ δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ θαιχπηνληαη απφ ηα ζπζηήκαηα Δ κε ηε βνήζεηα πξνγξακκαηηζκέλσλ αλαθνξψλ, ελψ ηα ΠΓ εθηφο απφ πξνγξακκαηηζκέλεο αλαθνξέο, ρξεζηκνπνηνχλ θαη ηελ ππνζηήξημε ησλ πιένλ πξνζθάησλ δηαζέζηκσλ πιεξνθνξηψλ. 2. ηφρνο εξγαζίαο θαη εξεπλεηηθά εξσηήκαηα θνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, είλαη ν πξνζδηνξηζκφο ηνπ ξφινπ ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ζηε ζσζηή θαη απνδνηηθή ιεηηνπξγία κηαο επηρείξεζεο. ην πξψην κέξνο πξαγκαηνπνηείηαη βηβιηνγξαθηθή πεξηγξαθή ηνπ ξφινπ ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ, ησλ θχξησλ θαηεγνξηψλ ηνπο, θαζψο θαη ησλ βαζηθψλ αξρψλ θαη δξαζηεξηνηήησλ ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο. ην δεχηεξν κέξνο ηεο εξγαζίαο, αλαιχεηαη ε ζρέζε θαη ε ρξεζηκφηεηα ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ζηηο επηρεηξήζεηο, κειεηάηαη ε είζνδνο ηνπο ζηηο επηρεηξήζεηο, ηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίζηεθαλ, θαζψο θαη απηά πνπ έπνληαη κειινληηθά απφ ηε ρξήζε ησλ Π. Η ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ε ελζσκάησζε ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ζηηο επηρεηξήζεηο απνηειεί επαλάζηαζε ζην ρψξν ησλ ζπλαιιαγψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχλ νη επηρεηξήζεηο, θαζψο θαη ζηελ απνηειεζκαηηθή ιήςε απνθάζεσλ πνπ θαινχληαη λα πάξνπλ. Έηζη, ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα, απνηεινχλ έλα ρξήζηκν εξγαιείν γηα ηελ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα, πνπ ηνπο πξνζδίδεη αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα θαη πιήζνο απφ νθέιε θαη πιενλεθηήκαηα. Οη θαζεκεξηλέο απαξαίηεηεο νηθνλνκηθέο δξαζηεξηφηεηεο, πξαγκαηνπνηνχληαη κέζσ απηψλ ησλ ζπζηεκάησλ, πξνζθέξνληαο ζηνπο ρξήζηεο ηελ εμνηθνλφκεζε ηνπ ρξφλνπ θαη ηελ αμηνπνίεζή ηνπ ζε πεξηζζφηεξεο δξαζηεξηφηεηεο. Δπίζεο, κε ηελ αλάπηπμε ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο, νη δεκφζηνη νξγαληζκνί εμππεξεηνχλ ηνπο πνιίηεο εμ απνζηάζεσο θαη κε απηφλ ηνλ ηξφπν επηηπγράλεηαη θαιχηεξε εμππεξέηεζε θαη ηθαλνπνίεζε ησλ πνιηηψλ, αιιά θαη επθνιφηεξε δηαρείξηζε ησλ εξγαζηψλ πνπ εθηεινχλ νη δεκφζηεο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 13

15 ππεξεζίεο. Δπηπξνζζέησο, ζα πξέπεη λα ηνληζηεί ην γεγνλφο ηεο ρξεζηκφηεηαο ησλ νηθνλνκηθψλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ζηελ ιήςε απνθάζεσλ. Η νηθνλνκηθή εμέιημε θαη κειινληηθή πνξεία κηαο επηρείξεζεο, ζα ζηεξηρηεί ζηα ινγηζηηθά δεδνκέλα πνπ πξνέξρνληαη απφ ηα ινγηζηηθά ζπζηήκαηα, παξέρνληαο ζηε δηνίθεζε ην πιενλέθηεκαηεο απνηειεζκαηηθήο ιήςεο απνθάζεσλ. ηφρνο, είλαη ε θαηαγξαθή ηεο ζεκαζίαο θαη κειέηε ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ θαη ησλ ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηε ζχγρξνλε επηρείξεζε θαη έρνπλ αιιάμεη ξηδηθά ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηεο. ηε ζπλέρεηα πξνβάιιεηαη ε ζπνπδαηφηεηα πηνζέηεζεο θαη ελζσκάησζεο ησλ λέσλ ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ, ζε φια ηα επίπεδα ιεηηνπξγίαο κηαο επηρείξεζεο, κέζα απφ ηελ αλάιπζε ησλ ζεηηθψλ επηπηψζεσλ θαη σθειεηψλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε ηνπο. Ο βαζκφο δηείζδπζεο θαη αμηνπνίεζεο ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ηεο πιεξνθνξηθήο, θαίλεηαη λα νξίδεη ηηο πξννπηηθέο ηεο πεξαηηέξσ αλάπηπμεο θαη ρξεζηκνπνίεζεο ηνπο απφ κεγαιχηεξν θνκκάηη ηεο αγνξάο. Γηα ηελ επίηεπμε απηνχ ηνπ ζηφρνπ πξαγκαηνπνηήζεθε κία εθηελήο επηζθφπεζε ηεο ειιεληθήο θαη δηεζλνχο βηβιηνγξαθίαο ζε ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα, αλαθνξηθά κε ηηο δπλαηφηεηεο πνπ παξέρνπλ, ηηο αλάγθεο πνπ ηθαλνπνηνχλ, ηνπο παξάγνληεο επηηπρεκέλεο ιεηηνπξγίαο ηνπο, ηηο εθαξκνγέο θαζψο θαη ηηο κειινληηθέο ηάζεηο θαη πξννπηηθέο ηνπο. 3. Γνκή εξγαζίαο Αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο, είλαη ε δηεξεχλεζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ζηελ απνηειεζκαηηθή ιεηηνπξγία θαη ιήςε απνθάζεσλ ηεο ζχγρξνλεο επηρείξεζεο. Δηδηθφηεξα, ζην πξψην θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζηελ έλλνηα ησλ δεδνκέλσλ, ηε ζχλζεζε ηεο πιεξνθνξίαο θαη ην απνηέιεζκα ηεο γλψζεο. Οξίδεηαη ην πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα θαη αλαιχνληαη ηα είδε απηνχ θαη ηα δπλαηά θαη αδχλακα ζεκεία ησλ Π. ηε ζπλέρεηα, ζην δεχηεξν θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζηνλ ηξφπν αλαζθφπεζεο ησλ αληίζηνηρσλ εξεπλψλ, γηα λα γίλεη θαηαλνεηφ ην πψο έγηλε ε έξεπλα θαη αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ πνπ ζπιιέρζεθαλ απφ ηελ επηρείξεζε πνπ κειεηήζεθε. Σν ηξίην θεθάιαην πξαγκαηεχεηαη εμαηνκηθεπκέλε αλάιπζε ηεο επηρείξεζεο, ηεο πνξείαο, ηνπ νξάκαηφο ηεο θαη ηνπ βαζκνχ επίδξαζεο ησλ ιεηηνπξγηψλ ηεο απφ ηηο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 14

16 λέεο ηερλνινγίεο. Σέινο, ζην ηέηαξην θεθάιαην αλαιχεηαη ην πψο ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα ζπκβάιινπλ ζηηο επηρεηξήζεηο θαη εηδηθφηεξα ζηελ «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΔΒΔΔ», ε ιεηηνπξγία ησλ ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηθήο θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο ρξήζεο απηψλ είλαη απφζπαζκα θαίξηαο ζεκαζίαο θαη ην θεθάιαην νινθιεξψλεηαη κε ηελ επίδξαζε ηεο ηερλνινγίαο ζηνλ θιάδν ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ηηο κεηαβαιιφκελεο αλάγθεο ησλ επηρεηξήζεσλ 4. Μεζνδνινγία θαη θάζεηο Η Μεζνδνινγία Αλάπηπμεο Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ (Information Systems Development Methodologies - ISDM), έρεη ζρεδηαζηεί γηα λα παξέρεη κηα ζηαζεξή, επαλαιακβαλφκελε δηαδηθαζία αλάπηπμεο ζπζηεκάησλ. Αλαθέξνληαο ηελ αμηνπνίεζε θαη εθαξκνγή ησλ ηερληθψλ ζην πιαίζην απηήο ηεο κεζνδνινγίαο, νη νκάδεο αλάπηπμεο έρνπλ έλα πξφηππν πιαίζην, πνπ είλαη απαξαίηεην γηα έλα απνηειεζκαηηθφ θαη απνδνηηθφ πεδίν εθαξκνγήο ελφο έξγνπ, γηα ηελ αλάιπζε ζπκπεξηθνξάο, θαζνξίδεη θαη ζρεδηάδεη ηε ιχζε, δεκηνπξγεί ηηο κνλάδεο ηνπ ζπζηήκαηνο θαη αμηνινγεί ην ζχζηεκα κεηά ηελ εθαξκνγή ηνπ. Η ISDM είλαη έλα «δσληαλφ» έγγξαθν κε έλα ελζσκαησκέλν ζχζηεκα ηεο ζπλερήο αλάπηπμεο θαη εμέιημεο, παξάιιεια κε ηηο κεηαβαιιφκελεο πξαθηηθέο ηεο βηνκεραλίαο. Η εθαξκνγή ηεο κεζνδνινγίαοαπηήο, ζα πξέπεη λα εληζρπζεί ζσζηά, θαζψο πξννξίδεηαη γηα φιεο ηηο πξνζπάζεηεο αλάπηπμεο ζπζηήκαηνο. 4.1 Μεζνδνινγίεο αλάπηπμεο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο Οη κεζνδνινγίεο αλάπηπμεο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο δηαθξίλνληαη ζηηο Γνκεκέλεο Μεζνδνινγίεο (Structured Systems Analysis anddesignmethodology SSADM), ζηελ Δμειηθηηθή/Σαρεία Αλάπηπμε ησλ Δθαξκνγψλ (Rapid Application Development RAD) θαη ζηελ ΔχθακπηεΑλάπηπμε (Agile Development AD). ηηο δνκεκέλεο κεζνδνινγίεο αλήθνπλ: Σν κνληέιν θαηαξξάθηε (waterfall) MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 15

17 Η παξάιιειε αλάπηπμε (pararelldevelopment) ηελ ηαρεία αλάπηπμε εθαξκνγψλ (RAD) αλήθνπλ: Η αλάπηπμε ζε θάζεηο (phaseddevelopment) Σν πξσηφηππν (prototype) Σν πξσηφηππν κηαο ρξήζεο (throwawayprototyping) ηελ επθίλεηε αλάπηπμε (Agile Development) αλήθεη: Ο ππεξβνιηθφο πξνγξακκαηηζκφο (extremeprogramming) 4.2 Φάζεηο αλάπηπμεο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο i. Πξνγξακκαηηζκφο Αλαθέξεηαη, ζην γηαηί πξέπεη λα αλαπηπρζεί έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα θαη πψο ε νκάδα ηνπ έξγνπ ζα ζπληνληζηεί ψζηε λα ην πινπνηήζεη. Έρεη δχν θάζεηο: έλαξμε έξγνπ (projectinitiation) θαη δηαρείξηζε έξγνπ (projectmanagement). ii.αλάιπζε Γίλεη απάληεζε ζην πψο ζα ιεηηνπξγήζεη ην ζχζηεκα απφ πιεπξάο H/W (hardware), S/W (software) θαη δηθηχσλ. Γείρλεη ηηο δηεπαθέο, ηηο θφξκεο, ηηο αλαθνξέο αιιά θαη ηα πξνγξάκκαηα, ησλ βάζεσλ δεδνκέλσλ θαη ηέινο, ηα αξρεία πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ. iii. ρεδηαζκφο Δίλαη ε θάζε ζηελ νπνία γίλεηαη ε κεηάβαζε απφ ην ππάξρνλ πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα ζην λέν ζχζηεκα. Γειαδή, είλαη ε θάζε ζηελ νπνία ζρεδηάδεηαη ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν ζα πινπνηεζεί ζηελ επφκελε θάζε ην πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα. iv. Τινπνίεζε ε απηή ηε θάζε, γίλεηαη ε πινπνίεζε ηνπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο ή ε αγνξά ηνπ. Πεξηέρεη ηε δεκηνπξγία, ηνλ έιεγρν, ηελ εγθαηάζηαζε θαη ηε ζπληήξεζε. 5 Γεδνκέλα Ωο δεδνκέλα (data), νξίδνληαη ηα δηαθξηηά ζηνηρεία, ηα νπνία αληηθαηνπηξίδνπλ φςεηο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 16

18 ηεο πξαγκαηηθφηεηαο, φπσο κεηξήζεηο ή παξαηεξήζεηο κηαο κεηαβιεηήο, πνπ ζπιιέγνληαη απφ κηα επηρείξεζε, κε απψηεξν ζθνπφ ηελ αλάιπζε θαη επεμεξγαζία ηνπο θαη θαη επέθηαζε ηε δεκηνπξγία πιεξνθνξηψλ ρξήζηκσλ ζε απηή, γηα ηελ απνδνηηθφηεξε θαη εγθπξφηεξε ιήςε απνθάζεσλ. Σα δεδνκέλα έρνπλ ηε κνξθή αξηζκψλ, ιέμεσλ, ζπκβφισλ (ηα ζχκβνια κπνξεί λα είλαη γξάκκαηα ή ςεθία ή αθφκα θαη νπνηνδήπνηε ζήκα γηα ην νπνίν έρεη ζπκθσλεζεί κεηαμχ δχν πιεπξψλ πνπ επηθνηλσλνχλ, ηη αθξηβψο ζεκαίλεη) θαζψο θαη γεγνλφηα, πνπ πεξηγξάθνπλ ή αληηπξνζσπεχνπλ πνζφηεηεο, έλλνηεο, ηδέεο, αληηθείκελα, εηδήζεηο, γλψκεο, απνθάζεηο, δηαηαγέο, νδεγίεο, θαηαζηάζεηο θαη ιεηηνπξγίεο. Σα γεγνλφηα ζηελ νπνηαδήπνηε κνξθή έρνπλ ζπιιερζεί ηφζν απφ πεγέο εληφο, φζν θαη απφ πεγέο εθηφο ηεο επηρείξεζεο, κπνξνχλ λα θαηαγξάθνληαη, απνζεθεχνληαη θαη κεηαθέξνληαη. Με ηνλ φξν δεδνκέλα, ελλννχκε ηελ πξψηε χιε θάζε πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο, πνπ απνηειεί ηε βάζε γηα ηε γέλεζε ησλ πιεξνθνξηψλ. ηα δεδνκέλα, πεξηιακβάλνληαη ζηνηρεία πνπ έρνπλ ζπιιερζεί απφ δηάθνξεο πεγέο, εληφο θαη εθηφο ηεο επηρείξεζεο, κε ηα νπνία πεξηγξάθνπκε γεγνλφηα, πξάγκαηα, πξφζσπα, ηδέεο θιπ (Οηθνλόκνπ Γ. Γεσξγόπνπινο Ν., 2004). Σα δεδνκέλα κπνξνχλ λα νξηζηνχλ σο πξσηνγελή ζηνηρεία, πνπ παξάγνληαη απφ έλαλ νξγαληζκφ ή κία επηρείξεζε θαη ζεσξείηαη φηη έρνπλ κηθξή ή θαη θακία αμία κέρξη λα επεμεξγαζηνχλ θαη λα κεηαηξαπνχλ ζε πιεξνθνξίεο πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηελ εθάζηνηε επηρείξεζε γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ (Bocij P. etal, 2006). Πξφθεηηαη δειαδή γηα αληηθεηκεληθά γεγνλφηα, παξαηεξήζεηο ή δξαζηεξηφηεηεο πνπ θαηαγξάθνληαη ρσξίο λα έρνπλ νξγαλσζεί κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα πξνζθέξνπλ θάπνηα αμία ζηελ επηρείξεζε θαη λα έρνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία απφ κφλα ηνπο, αλ δελ αθνινπζήζεη ε δηαδηθαζία ηεο επεμεξγαζίαο (Jessup L., Valacich J., 2006). Σα δεδνκέλα κπνξνχλ λα έρνπλ πνιιέο κνξθέο, φπσο αξηζκεηηθά ζχκβνια, αιθαξηζκεηηθά, ήρνο, εηθφλα, ζρήκα, θιπ. θαη αληηπξνζσπεχνπλ γεγνλφηα πνπ ζπκβαίλνπλ ζε νξγαληζκνχο ή ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ πξηλ ηελ νξγάλσζε θαη πεξαηηέξσ ηαμηλφκεζε ηνπο ζε κνξθή πνπ κπνξεί λα θαηαλνεζεί θαη λα γίλεη αληηιεπηή απφ ηνλ άλζξσπν (Laudon Κ., Laudon J., 2000). Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ε ζπιινγή ησλ δεδνκέλσλ είλαη κία ζρεηηθά απιή δηαδηθαζία θαη απηά κπνξνχλ χζηεξα απφ ηελ θαηαγξαθή ηνπο λα απνζεθεπηνχλ εχθνια ειεθηξνληθά ζε κία βάζε δεδνκέλσλ πξνθεηκέλνπ λα αμηνπνηεζνχλ απφ ηελ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 17

19 επηρείξεζε (O'Brien J., 2004). 5.1 Υαξαθηεξηζηηθά ησλ δεδνκέλσλ Σα δεδνκέλα γηα λα είλαη ρξήζηκα, πξέπεη λα έρνπλ ηα παξαθάησ ραξαθηεξηζηηθά, ηα νπνία θαζνξίδνπλ ηελ πνηφηεηά ηνπο: Αθξίβεηα: λα κελ πεξηέρνπλ ζθάικαηα (ε κέζνδνο ζπιινγήο θαη εηζαγσγήο ησλ δεδνκέλσλ, ζα πξέπεη λα ειέγρεη ζην κέηξν ηνπ δπλαηνχ ηελ αθξίβεηα ησλ δεδνκέλσλ πνπ ζπιιέγνληαη θαη εηζάγνληαη). Πιεξφηεηα: πξέπεη λα ππάξρνπλ φια ηα δεδνκέλα πνπ απαηηνχληαη γηα ηε ιχζε ελφο πξνβιήκαηνο ή γηα ηε ιήςε κηαο απφθαζεο. ρεηηθφηεηα: ηα δεδνκέλα λα έρνπλ ζρέζε/ζπλάθεηα κε ην πξφβιεκα ή ηελ απφθαζε πνπ ζα ιεθζεί. Δγθπξφηεηα: λα είλαη δηαζέζηκα φηαλ ηα ρξεηάδεηαη ε επηρείξεζε(γξαλίδεο Γ., ζεκεηώζεηο καζήκαηνο Πιεξνθνξηαθά Σπζηήκαηα 1). 5.2 Κχθινο δσήο δεδνκέλσλ Όπσο φια ηα πξντφληα κίαο επηρείξεζεο ή νξγαληζκνχ, έηζη θαη ηα δεδνκέλα έρνπλ ην δηθφ ηνπο θχθιν δσήο, ν νπνίνο είλαη ζεκαληηθφο γηα ηελ αλάπηπμε, ιεηηνπξγία θαη ζρεδηαζκφ ηνπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο. Σα δεδνκέλα έρνπλ ζπγθεθξηκέλν θχθιν δσήο, ζηνλ νπνίν δηαθξίλνληαη ηα εμήο ζηάδηα (Οηθνλόκνπ Σ. Γεώξγηνο, Γεσξγόπνπινο Β. Νηθόιανο, 2004): Γεκηνπξγία: ε δεκηνπξγία ησλ δεδνκέλσλ γίλεηαη ζην εζσηεξηθφ θαη ζην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ ηεο επηρείξεζεο. Απνζήθεπζε: Μεηά ηε δεκηνπξγία ηνπο, ηα δεδνκέλα απνζεθεχνληαη ζπλήζσο ζε δηάθνξα αξρεία θαξηειψλ ή ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ. Καηαζηξνθή: Σα άρξεζηα δεδνκέλα θαηαζηξέθνληαη, αληί λα απνζεθεχνληαη. Μεηαθνξά: Η κεηαθνξά ησλ δεδνκέλσλ απφ θάπνηα δηαδηθαζία ζε θάπνηα άιιε, γίλεηαη ζπλερψο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ θχθινπ δσήο ηνπο. Δπαλάθηεζε: Η επαλάθηεζε ησλ δεδνκέλσλ απφ έλα ζχζηεκα δηαρείξηζεο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 18

20 βάζεο δεδνκέλσλ γίλεηαη κε δηάθνξεο κεζφδνπο. Αλαπαξαγσγή: Η δηαδηθαζία απηή, αθνξά φιεο ηηο θαηεγνξίεο αλαπαξαγσγήο δεδνκέλσλ, πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζε θαξηέιεο ή ζηα κέζα απνζήθεπζεο ηνπ Η/Τ θαη ηα νπνία δελ είλαη ζηελ θαηάιιειε κνξθή γηα λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηνπο ρξήζηεο. Ωζηφζν, αθφκα θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ βξίζθνληαη ζηελ θαηάιιειε κνξθή, ελδέρεηαη λα απαηηείηαη αλαπαξαγσγή ηνπο ζε πνιιαπιά αληίγξαθα, φηαλ νη ρξήζηεο είλαη πνιινί. Αμηνιφγεζε: Μεηά ηελ επαλάθηεζε γίλεηαη ε αμηνιφγεζε ησλ δεδνκέλσλ. Με απηή θαζνξίδεηαη αλ ηα δεδνκέλα ζα πξέπεη λα επεμεξγαζηνχλ, λα επηζηξαθνχλ ζηελ ηξάπεδα δεδνκέλσλ γηα απνζήθεπζε ή λα θαηαζηξαθνχλ. Βέβαηα, ηα δεδνκέλα κεηά ηε κεηαηξνπή ηνπο ζε πιεξνθνξίεο, είλαη δπλαηφ λα αμηνινγεζνχλ εθ λένπ, γηα λα δηαπηζησζεί αλ ζα πξέπεη λα ηχρνπλ πξφζζεηεο επεμεξγαζίαο, λα απνζεθεπηνχλ ή λα θαηαζηξαθνχλ. Αλάιπζε: Πξηλ γίλεη ρξήζε ησλ δεδνκέλσλ, γίλεηαη αλάιπζή ηνπο αλάινγα κε ηηο απαηηήζεηο θαη ηηο αλάγθεο ησλ ρξεζηψλ. Σαμηλφκεζε: Σα δεδνκέλα ζπλήζσο ζπγθεληξψλνληαη θαηά ηπραίν ηξφπν. Ωζηφζν, γηα λα αμηνπνηεζνχλ θαηάιιεια ηαμηλνκνχληαη κε βάζε θάπνην θξηηήξην ηαμηλφκεζεο. Δπηπιένλ, ζπρλά απαηηείηαη επαλαηαμηλφκεζε, ησλ ήδε ηαμηλνκεκέλσλ θξηηεξίσλ, κε δηαθνξεηηθφ θξηηήξην ηαμηλφκεζεο. χλζεζε: πρλά, ε ελνπνίεζε ησλ δεδνκέλσλ είλαη απαξαίηεηε γηα ηε δεκηνπξγία κηαο νινθιεξσκέλεο αλαθνξάο ή έθζεζεο. Γεκηνπξγία πιεξνθνξίαο: Σα δεδνκέλα κεηαηξέπνληαη ζε πιεξνθνξία, ηελ νπνία ζα κπνξνχλ πηα νη ρξήζηεο λα ηε ρξεζηκνπνηήζνπλ γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ. Σα δεδνκέλα έρνληαο πιένλ κνξθή πιεξνθνξηψλ κπνξνχλ λα αμηνινγεζνχλ πάιη γηα πξφζζεηε επεμεξγαζία, απνζήθεπζε ή θαηαζηξνθή. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 19

21 Γηάγξακκα: Κύθινο Εσήο Γεδνκέλσλ Πεγή: Οηθνλόκνπ Γ., Γεσξγόπνπινο Ν., «Πιεξνθνξηαθά Σπζηήκαηα γηα ηε Γηνίθεζε Δπηρεηξήζεσλ», Δθδόζεηο Δπγ. Μπέλνπ, 2004, ζει Πιεξνθνξία Ο φξνο πιεξνθνξία, πεξηιακβάλεη δεδνκέλα ηα νπνία έρνπλ ηξνπνπνηεζεί θαη έρνπλ ππνζηεί επεμεξγαζία, ψζηε λα έρνπλ έλλνηα θαη αμία γηα ηηο απνθάζεηο πνπ ιακβάλεην απνδέθηεο θαη ηηο ελέξγεηεο πνπ εθηειεί (Οηθνλόκνπ Γ., Γεσξγόπνπινο Ν., 2004). Δίλαη δειαδή ην απνηέιεζκα ηεο νξγάλσζεο, επεμεξγαζίαο θαη ζχλζεζεο δεδνκέλσλ(βαζηιεηάδεο Β. θά. 2000). Έλαο ελδηαθέξσλ νξηζκφο ηεο πιεξνθνξίαο, ηελ πξνζδηνξίδεη σο ηα δεδνκέλα ησλ νπνίσλ ε νινθιεξσκέλε ζεκαζηνινγηθή επεμεξγαζία πξνζθέξεη κία εκπεξηζηαησκέλε εηθφλα γηα ην ρψξν δξάζεο ηνπο, ε νπνία ελ ζπλερεία εκπινπηίδεηαη θαη ρξεζηκνπνηείηαη ζηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ, δειαδή κεηαηξέπεηαη ζε αγαζφ πνπ βειηηψλεη ζεκαληηθά θαη πνηνηηθά ην έξγν ηεο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 20

22 δηνίθεζεο(παπιίδεο Γ., 2006). Οη ζπλεζέζηεξνη νξηζκνί ηεο πιεξνθνξίαο, πεξηιακβάλνπλ επεμεξγαζκέλα δεδνκέλα ηα νπνία έρνπλ θάπνην λφεκα, έρνπλ εξκελεπζεί θαη είλαη αληηιεπηά γηα ηνλ εθάζηνηε απνδέθηε, θαζψο θαη δεδνκέλα πνπ έρνπλ ζπγθεληξσζεί γηα θάπνην ζθνπφ. Αθνινπζείηαη επνκέλσο κία μεθάζαξε, θαζνξηζκέλε θαη ινγηθή δηαδηθαζία γηα ηελ παξαγσγή πιεξνθνξηψλ, ε νπνία πεξηιακβάλεη ηε ζπιινγή θαη ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ. Οη πιεξνθνξίεο παξάγνληαη σο απάληεζε κηαο πιεξνθνξηαθήο αλάγθεο θαη εμππεξεηνχλ ζπγθεθξηκέλν ζθνπφ, ελψ παξάιιεια βνεζνχλ ζηε ιήςε απνθάζεσλ θαη ζηε κείσζε ηεο αβεβαηφηεηαο (O'Brien J., 2004). Σα δεδνκέλα πξέπεη πξνεγνπκέλσο λα απνθηήζνπλ θάπνηα κνλάδα κέηξεζεο αλάιπζεο, ψζηε λα ππάξρεη θνηλφ πιαίζην εξκελείαο ηνπο κεηαμχ ησλ ρξεζηψλ. Γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηεο κνλάδαο κέηξεζεο ή αλάιπζεο απαηηείηαη ζπλαίλεζε εθ κέξνπο ησλ ρξεζηψλ ηεο πιεξνθνξίαο, πξνθεηκέλνπ ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ ζα εμαρζνχλ λα είλαη ζηελ ίδηα βάζε θαη θαηαλνεηά απφ φινπο ηνπο ρξήζηεο (Bocij P. etal, 2006).Γίλεηαη εχθνια αληηιεπηφ φηη ηα δεδνκέλα δελ είλαη πιεξνθνξία κέρξη λα ηεζνχλ ζηελ θαηάιιειε κνξθή ψζηε λα έρνπλ ζεκαζία θαη αμία γηα ηνλ απνδέθηε, θαη φηη ε πιεξνθνξία είλαη έλα ζχλνιν δεδνκέλσλ ηα νπνία έρνπλ ζπιιερζεί θαη επεμεξγαζηεί θαηαιιήισο, ψζηε λα πξνζθέξνπλ γλψζε ζηνλ απνδέθηε πξνθεηκέλνπ λα πάξεη ηελ θαηάιιειε απφθαζε. ηα πιαίζηα ησλ επηρεηξήζεσλ, πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ε πιεξνθνξία απνηειεί έλαλ απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο επηρεηξεκαηηθνχο πφξνπο, ζεκαληηθφηεξνο ίζσο θαη απφ ηνπο παξαγσγηθνχο ζπληειεζηέο ηεο (έδαθνο, εξγαζία, θεθάιαην), αθνχ έρεη κεγάιε πξνζηηζέκελε αμία θαη δεκηνπξγεί ηηο πξνυπνζέζεηο γηα απνηειεζκαηηθφηεξε ιεηηνπξγία θαη δηνίθεζε ηεο επηρείξεζεο, ελψ απνηειεί θαη πεγή δεκηνπξγίαο αληαγσληζηηθνχ πιενλεθηήκαηνο έλαληη ησλ αληαγσληζηψλ ηεο. Άξα ζήκεξα νη επηρεηξήζεηο, ζα πξέπεη λα έρνπλ ηελ ηθαλφηεηα λα παξάγνπλ θαη λα δηαρεηξίδνληαη απνδνηηθά ηνλ ηεξάζηην φγθν ησλ πιεξνθνξηψλ ηνλ νπνίν δεκηνπξγνχλ θαη ζηνλ νπνίν έρνπλ πξφζβαζε (Υςειάληεο Π,. 2007). Η πιεξνθνξία, νπζηαζηηθά είλαη δεδνκέλα, ηα νπνία χζηεξα απφ θάπνηα επεμεξγαζία θαη νξγάλσζε, απνθηνχλ κνξθή, ηέηνηα ψζηε λα κπνξνχλ λα εξκελεπηνχλ θαη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηνλ απνδέθηε ηνπο, γηα απνηειεζκαηηθφηεξε ιήςε απνθάζεσλ θαη δξάζε. Οη πιεξνθνξίεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο λέα δεδνκέλα γηα πεξαηηέξσ επεμεξγαζία θαη λα δψζνπλ σο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 21

23 απνηέιεζκα λέεο πιεξνθνξίεο. αλ πιεξνθνξία, ζα κπνξνχζε επίζεο λα ραξαθηεξηζηεί θαη θάζε θξηηήξην επηινγήο κεηαμχ ησλ ζηνηρείσλ ελφο ζπλφινπ, δειαδή, θάζε θξηηήξην πνπ επηηξέπεη ηνλ πεξηνξηζκφ ηνπ κεγέζνπο απηνχ ηνπ ζπλφινπ ζε έλα ππνζχλνιν, πνπ πεξηέρεη ηελ απάληεζε κηαο ζπγθεθξηκέλεο εξψηεζεο (Πνιιάιεο Α. Γηάλλεο θά., 2004). Μάιηζηα, ζχκθσλα κε ηνλ Shannon, «πιεξνθνξία είλαη ε πνζφηεηα ηεο αβεβαηφηεηαο πνπ εμαιείθεηαη φηαλ ιακβάλνπκε έλα κήλπκα». Με θαιχηεξε πιεξνθνξία, ν ιήπηεο απνθάζεσλ είλαη πεξηζζφηεξν βέβαηνο γηα ην απνηέιεζκα ηεο απφθαζεο πνπ ζα θιεζεί λα ιάβεη. Ωζηφζν, αμίδεη λα ηνληζηεί φηη ηνπιάρηζηνλ φζνλ αθνξά ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα, ηα δεδνκέλα θαη ε πιεξνθνξία,είλαη δηαθνξεηηθέο έλλνηεο. Πην ζπγθεθξηκέλα, πξνθχπηεη φηη ε πιεξνθνξία είλαη δεδνκέλα πνπ έρνπλ ππνζηεί θάπνηνπ είδνπο επεμεξγαζία, γηα λα πξνζθέξνπλ ηε δπλαηφηεηα ιήςεο απνθάζεσλ. Οη πιεξνθνξίεο κπνξνχλ λα δηαρσξηζηνχλ ζε εζσηεξηθέο (internal) θαη εμσηεξηθέο (external). Δζσηεξηθέο ραξαθηεξίδνληαη απηέο, νη νπνίεο αληινχληαη απφ δηάθνξεο αλαθνξέο, κειέηεο θαη ζηαηηζηηθά δεδνκέλα πνπ αθνξνχλ ηα πξντφληα θαη ηηο ππεξεζίεο πνπ παξέρεη ε ίδηα ε επηρείξεζε. Αληίζεηα εμσηεξηθέο ραξαθηεξίδνληαη απηέο νη νπνίεο αληινχληαη απφ θνηλσληθνχο, πνιηηηθνχο, νηθνλνκηθνχο θαη ηερλνινγηθνχο παξάγνληεο θαη ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηε δηνίθεζε ζηε ζχληαμε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδίνπ. 6.1 Αμία θαη ραξαθηεξηζηηθά ηεο πιεξνθνξίαο Λακβάλνληαο ππφςε φηη νη πιεξνθνξίεο, ηδηαίηεξα ζήκεξα ηελ επνρή ηεο πιεξνθνξίαο, είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ επηβίσζε θαη ηελ αλάπηπμε ησλ επηρεηξήζεσλ, είλαη πςίζηεο ζεκαζίαο λα αλαγλσξίδνληαη νη νπζηαζηηθά ρξήζηκεο θαη ηθαλέο ζην λα ζπκβάινπλ ζηελ νξζή ιήςε απνθάζεσλ, πιεξνθνξίεο. Ο ρξφλνο θαη ην ρξήκα πνπ δαπαλά κηα επηρείξεζε γηα ηελ απφθηεζε θάπνηαο πιεξνθνξίαο ζα πξέπεη λα είλαη ηνπιάρηζηνλ αλάινγν κε ηελ αμία ηεο. Ωζηφζν, ε κέηξεζε ηεο αμίαο ηεο πιεξνθνξίαο είλαη αξθεηά δχζθνιε, ψζηε λα αληηζηνηρηζζεί ζε θάπνην νηθνλνκηθφ ηζνδχλακν. Έλαο νξηζκφο γηα ηελ αμία ησλ πιεξνθνξηψλ είλαη «ην φθεινο πνπ απνθνκίδεη ε επηρείξεζε απφ ηε ρξήζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ πιεξνθνξηψλ». Ο νξηζκφο απηφο απνηππψλεηαη κε ηνλ παξαθάησ ηχπν (Πνιιάιεο Α. Γηάλλεο θά., 2004): MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 22

24 Όθεινο Κφζηνο = Αμία Όπνπ, φθεινο = θαιχηεξε εμππεξέηεζε, θαιχηεξεο απνθάζεηο, θαιχηεξε δηνίθεζε θαη έιεγρνο, κείσζε θφζηνπο Όπνπ, θφζηνο = πξνζσπηθφ, εμνπιηζκφο, πξνκήζεηεο Σν πξφβιεκα (Υςειάληεο Π., 2001) πνπ πξνθχπηεη φκσο, είλαη φηη ην πνιχ ζπρλά, ηα νθέιε πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε ησλ πιεξνθνξηψλ δελ είλαη δπλαηφλ λα εθηηκεζνχλ κε νηθνλνκηθνχο φξνπο, θαζψο πνιιέο θνξέο ηα ζεηηθά απνηειέζκαηα απφ ηε ρξήζε απηή κπνξεί λα είλαη καθξνπξφζεζκα, κε απνηέιεζκα ηε δπζθνιία ηεο εθηίκεζήο ηνπο. Έηζη, γεληθφηεξα νη πιεξνθνξίεο έρνπλ αμία φηαλ νδεγνχλ ζε απνθάζεηο πνπ βειηηψλνπλ ην φθεινο ησλ αηφκσλ (θαη θαηά ζπλέπεηα ησλ νξγαληζκψλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ) πνπ ηηο ρξεζηκνπνηνχλ. Ιδηαίηεξα γηα ηηο επηρεηξήζεηο, ην φθεινο κπνξεί λα πξνζδηνξηζηεί ζαλ πηζαλή αχμεζε ησλ θεξδψλ ηνπο, ζαλ κείσζε θφζηνπο, ζαλ αχμεζε κεξηδίνπ αγνξάο ή αθφκα θαη ζαλ αχμεζε ηεο πνηφηεηαο ησλ πξντφλησλ θαη ησλ ππεξεζηψλ ηνπο. Λακβάλνληαο ππφςε ηα παξαπάλσ, ππάξρνπλ θάπνηα επηζπκεηά ραξαθηεξηζηηθά θαη ηδηφηεηεο ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ ηνπο πξνζδίδνπλ αμία θαη απηά είλαη(οηθνλόκνπ Σ. Γεώξγηνοθά., 2004, StevenAlter, 2001): Αθξίβεηα (accuracy): Δίλαη ν βαζκφο, ζηνλ νπνίν ε πιεξνθνξία απεηθνλίδεη απηφ πνπ ζα έπξεπε λα απεηθνλίδεη. Μηα αθξηβήο πιεξνθνξία εθθξάδεη ηελ θαηάζηαζε ελφο γεγνλφηνο κε απφιπηε πηζηφηεηα, δειαδή φπσο απηφ είλαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ ραξαθηεξηζηηθφ, θαζψο αλαθξηβείο πιεξνθνξίεο κπνξεί λα νδεγήζνπλ ζηε ιήςε ιαλζαζκέλσλ απνθάζεσλ κε αλεπηζχκεηα απνηειέζκαηα. Η απμεκέλε αθξίβεηα απνηειεί θαη επηδίσμε ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ. πλάθεηα (Relevance): Πνιιέο θνξέο, αθξηβείο πιεξνθνξίεο δελ έρνπλ άκεζε ζρέζε κε ην ζπγθεθξηκέλν δηνηθεηηθφ πξφβιεκα πνπ αληηκεησπίδεη ν ρξήζηεο πιεξνθνξηψλ. Με ζπλαθείο ή αιιηψο κε ζρεηηθέο πιεξνθνξίεο, κπνξεί λα εθηξέςνπλ ηελ πξνζνρή ηνπ απνδέθηε ζε άζρεηα ζέκαηα θαη λα νδεγήζνπλ ζε απψιεηα πνιχηηκνπ ρξφλνπ. Πιεξνθνξίεο νη νπνίεο είλαη ζπλαθείο ζρεηηθέο κε έλα ζέκα ή πνπ ελδηαθέξνπλ έλα άηνκν, κπνξεί λα είλαη ηειείσο άζρεηεο γηα έλα άιιν άηνκν κε δηαθνξεηηθέο ππεπζπλφηεηεο. Μηα πιεξνθνξία MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 23

25 ζεσξείηαη επίζεο ζρεηηθή, φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη ζε κηα ηξέρνπζα θαηάζηαζε θαη είλαη απαξαίηεηε γηα ηε ιχζε ελφο πξνβιήκαηνο ή ηε ιήςε κηαο απφθαζεο. Πιεξνθνξίεο πνπ ελδερνκέλσο λα ήηαλ ζρεηηθέο ζην παξειζφλ, αιιά ζηελ ηξέρνπζα θαηάζηαζε δελ ρξεζηκνπνηνχληαη, παχνπλ λα είλαη ζρεηηθέο. Πιεξφηεηα (completeness): Δίλαη ν βαζκφο, ζηνλ νπνίν νη δηαζέζηκεο πιεξνθνξίεο είλαη αξθεηέο γηα ηε ιήςε κηαο απφθαζεο ή γηα νπνηνδήπνηε επηρεηξεκαηηθφ ζρεδηαζκφ. Ωζηφζν, είλαη ζχλεζεο θαηλφκελν ζηηο επηρεηξήζεηο λα πξέπεη λα ιεθζνχλ απνθάζεηο ρσξίο λα δηαηίζεληαη φιεο νη απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο. Δπηθαηξφηεηα (timeliness): Δίλαη ην θαηά πφζν ε πιεξνθνξία κε ηελ ζπγθεθξηκέλε εκεξνκελία παξαγσγήο ηεο, είλαη ηθαλή λα βνεζήζεη ζηε ιήςε ηεο απφθαζεο. Η παξαγσγή κηαο πιεξνθνξίαο πνιχ πξηλ ηε ρξήζε ηεο, κπνξεί λα νδεγήζεη ζε αλεπηζχκεηα απνηειέζκαηα, φπσο ζπαηάιε ρξήκαηνο, ρξφλνπ θαη πξνζπάζεηαο, αληί λα είλαη ρξήζηκε. Η παξαγσγή κηαο πιεξνθνξίαο ζε κηα ρξνληθή ζηηγκή Α, κπνξεί λα έρεη γίλεη θάησ απφ νξηζκέλεο ζπλζήθεο, νη νπνίεο είλαη πνιχ πηζαλφ λα έρνπλ αιιάμεη ηε ρξνληθή ζηηγκή Β, πνπ ζα γίλεη απφπεηξα ρξήζεο ηεο πιεξνθνξίαο. Πιεξνθνξίεο πνπ κπνξεί λα έρνπλ πνιχ κεγάιε αμία φηαλ είλαη δηαζέζηκεο ζην ζσζηφ ρξφλν, κπνξεί λα ράζνπλ άκεζα φιε ηνπο ηελ αμία κεηά απφ κηα δεδνκέλε ρξνληθή ζηηγκή. Πξνέιεπζε (origin): Δίλαη νπζηαζηηθά ε πεγή πνπ παξάγεη ηελ πιεξνθνξία. Όπσο έρεη πξναλαθεξζεί, κπνξεί λα είλαη εζσηεξηθή ή εμσηεξηθή. Μηα άιιε δηάθξηζε βαζηδφκελε ζηελ «πξνέιεπζε» ησλ πιεξνθνξηψλ, ηηο θαηαηάζζεη ζε επίζεκεο θαη αλεπίζεκεο. Δίλαη απηέο νη πιεξνθνξίεο πνπ πξνέξρνληαη απφ πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα, αλαθνξέο πξνφδνπ, δεκνζηεπκέλα έγγξαθα ή επίζεκεο δειψζεηο απφ δηνηθεηηθά ζηειέρε. Αληίζεηα, νη αλεπίζεκεο πιεξνθνξίεο πξνέξρνληαη απφ πξνζσπηθέο ζπδεηήζεηο ζε ζπλαληήζεηο, εληφο θαη εθηφο εξγαζηαθνχ ρψξνπ, ζπδεηήζεηο κε πειάηεο θαη αληαγσληζηέο θαζψο θαη απφ πξνζσπηθέο παξαηεξήζεηο. Οη αλεπίζεκεο πιεξνθνξίεο έρνπλ πνιχ έληνλν ην πξνζσπηθφ ζηνηρείν, νξγαλψλνληαη δχζθνια θαη ε απφιπηε εκπηζηνζχλε ζε απηέο εκπεξηέρεη θηλδχλνπο. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 24

26 πρλφηεηα (frequency): Δίλαη ην πφζν ζπρλά κηα πιεξνθνξία ρξεηάδεηαη, ζπιιέγεηαη ή παξάγεηαη. Μηα πιεξνθνξία κπνξεί λα παξάγεηαη ζε θαζεκεξηλή βάζε ή αθφκα θαη πην ζπάληα, αλάινγα θάζε πφηε ηε ρξεηάδεηαη ην θάζε άηνκν ζηελ επηρείξεζε. Πεξηεθηηθφηεηα (extensiveness): Έλα βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο πνηφηεηαο ησλ πιεξνθνξηψλ, είλαη φηη πξέπεη λα κεηαθέξνπλ ην απαξαίηεην κήλπκα κε ηελ ειάρηζηε πνζφηεηα ζηνηρείσλ. Οηηδήπνηε πέξα απφ απηφ, ιεηηνπξγεί κφλν αξλεηηθά, απμάλνληαο ηφζν ην θφζηνο επεμεξγαζίαο θαη παξαγσγήο πιεξνθνξηψλ, φζν θαη ηελ πιεξνθνξηαθή ππεξθφξησζε ησλ δηνηθεηηθψλ ζηειερψλ. Υξνληθφο νξίδνληαο (timehorizon): ρεηίδεηαη κε ην ρξφλν ζηνλ νπνίν αλαθέξεηαη κηα πιεξνθνξία θαη κε βάζε απηφλ, ραξαθηεξίδεηαη σο ηζηνξηθή ή κειινληηθή. Ιζηνξηθή, είλαη ε πιεξνθνξία πνπ καο παξέρεη ζηνηρεία γηα ην παξειζφλ θαη ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο γηα λα καο δείμεη πηζαλέο κεηαβνιέο ζπγθεθξηκέλσλ κεηαβιεηψλ ζηελ ηξέρνπζα πεξίνδν. Αληίζεηα, ε κειινληηθή πιεξνθνξία ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ησλ αλαγθψλ ηεο επηρείξεζεο ζην κέιινλ. Με βάζε ηε κειινληηθή πιεξνθνξία θαη ηηο πξνβιέςεηο ηεο, κηα επηρείξεζε πξνζπαζεί λα πξνγξακκαηίζεη κε φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξε αθξίβεηα ηελ αλάπηπμε λέσλ πξντφλησλ ηεο, ηελ επέθηαζε ηεο παξαγσγηθήο ηεο δπλακηθφηεηαο, ηελ πξφζιεςε λένπ πξνζσπηθνχ, θαζψο θαη άιιεο δξαζηεξηφηεηεο. Μνξθή (form): Έλα απφ ηα βαζηθφηεξα ραξαθηεξηζηηθά, αλαθέξεηαη ζηε δνκή ηεο πιεξνθνξίαο. Με βάζε απηή, γίλνληαη ηξηψλ εηδψλ δηαθξίζεηο. Η πξψηε δηάθξηζε είλαη ζε πνζνηηθέο θαη πνηνηηθέο. Οη πνζνηηθέο εθθξάδνπλ ην πφζν έρεη κεηξεζεί απφ έλα είδνο ή γεγνλφο θαη παξνπζηάδνληαη αξηζκεηηθά ή γξαθηθά κε δηαγξάκκαηα ή άιινπο ηξφπνπο παξνπζίαζεο. Αληίζεηα, νη πνηνηηθέο πιεξνθνξίεο, βνεζνχλ ζηελ πεξηγξαθή κηαο θαηάζηαζεο ή ελφο γεγνλφηνο, κε βάζε θάπνην πνηνηηθφ θξηηήξην. Η δεχηεξε δηάθξηζε, ζρεηίδεηαη κε ην κέζν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ παξνπζίαζή ηνπο. Σέινο, νη πιεξνθνξίεο δηαθξίλνληαη ζε ιεπηνκεξείο θαη ζπγθεληξσηηθέο, αλάινγα κε ην βαζκφ ζπγθέληξσζεο. Η δηαθνξά ηνπο είλαη φηη νη ιεπηνκεξείο ρξεζηκνπνηνχληαη θπξίσο απφ ηα ζηειέρε αλψηεξνπ επηπέδνπ. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 25

27 Άξηηα παξνπζίαζε (presentation): Ο ηξφπνο παξνπζίαζεο ησλ πιεξνθνξηψλ, έρεη άκεζε ζρέζε κε ηε ρξεζηκφηεηά ηνπο ζηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ θαη επίιπζεο πξνβιεκάησλ. Πιεξνθνξίεο πνπ πεξηιακβάλνπλ ππεξβνιηθά πνιιέο ιεπηνκέξεηεο, είλαη πνιχ πηζαλφ λα απνπξνζαλαηνιίζνπλ ηελ πξνζνρή ηνπ δέθηε θαη λα κελ θαηαθέξεη λα ρξεζηκνπνηήζεη νπζηαζηηθά θαη απνηειεζκαηηθά ην θπξίσο κήλπκα ηεο πιεξνθνξίαο. Δδψ πξέπεη λα ζεκεησζεί, πσο ππάξρνπλ ηξφπνη γηα απνηειεζκαηηθή παξνπζίαζε ησλ πιεξνθνξηψλ θαη απηνί είλαη θπξίσο ηα δηαγξάκκαηα θαη ε νκαδνπνίεζε δεδνκέλσλ ζε πίλαθεο. Αληαπνδνηηθή σο πξνο ην θφζηνο ηεο Η θαιή πιεξνθνξία είλαη αληαπνδνηηθή σο πξνο ην θφζηνο, πνπ απαηηείηαη γηα λα παξαρζεί. Σν θφζηνο απηφ αθνξά ηελ αλάπηπμε ηνπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο πνπ ηελ παξάγεη, ηε ζπληήξεζή ηνπ, ηνπο αλζξψπνπο πνπ εξγάδνληαη ζε απηφ, θ.ιπ. Πξέπεη δειαδή ε αμία ηεο πιεξνθνξίαο λα είλαη κεγαιχηεξε απφ ην θφζηνο ηεο. 6.2 Καηεγνξίεο πιεξνθνξηψλ θαη επίπεδα δηνηθεηηθήο ιήςεο απνθάζεσλ Οη πιεξνθνξίεο κπνξνχλ λα ηαμηλνκεζνχλ ζε ηξεηο θαηεγνξίεο, αλάινγα κε ηνλ ζθνπφ γηα ηνλ νπνίν ρξεζηκνπνηνχληαη. Οη πιεξνθνξίεο ινηπφλ δηαθξίλνληαη ζε ζηξαηεγηθέο, ηαθηηθέο θαη ιεηηνπξγηθέο (Οηθνλόκνπ Σ. Γεώξγηνοθά., 2004). Έηζη: ηξαηεγηθέο: Υξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε ιήςε ζηξαηεγηθψλ απνθάζεσλ απφ ηα ζηειέρε ηεο αλψηαηεο δηνίθεζεο ηεο επηρείξεζεο θαη αθνξνχλ ην καθξνπξφζεζκν πξνγξακκαηηζκφ ηεο. Γηα ηελ δηεπθφιπλζε ηνπ καθξνπξφζεζκνπ πξνγξακκαηηζκνχ, είλαη ζεκαληηθφ νη πιεξνθνξίεο απηέο λα βξίζθνληαη ζηελ θαηάιιειε κνξθή. Δπίζεο, νη πιεξνθνξίεο απηέο πξνέξρνληαη θπξίσο απφ πεγέο θαη γεγνλφηα, ηα ζηνηρεία ησλ νπνίσλ δελ ππφθεηληαη ζε επεμεξγαζία κε ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή. Σαθηηθέο: Απηέο αθνξνχλ θπξίσο ηα κεζνπξφζεζκα πξνγξάκκαηα ηεο επηρείξεζεο, ησλ νπνίσλ ε ρξνληθή δηάξθεηα πνηθίιεη απφ κεξηθνχο κήλεο κέρξη έλα ή ην πνιχ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 26

28 δχν ρξφληα. Οη πιεξνθνξίεο απηέο βαζίδνληαη ζε δεδνκέλα είηε απφ ηξέρνπζεο δξαζηεξηφηεηεο ηεο επηρείξεζεο θαη απηφο είλαη ν ιφγνο γηα ηνλ νπνίν ππάξρεη αλάγθε γηα ηαρεία επεμεξγαζία, είηε ζε δεδνκέλα εμσηεξηθψλ πεγψλ, γηα ηα νπνία ππάξρεη κηθξή ή κεδακηλή αλάγθε επεμεξγαζίαο ηνπο. Λεηηνπξγηθέο: Απηέο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ ξνπηίλαο, θαζψο θαη απνθάζεσλ ζρεηηθψλ κε ηνλ ιεηηνπξγηθφ πξνγξακκαηηζκφ. Οπζηαζηηθά, βνεζνχλ ηα πξνγξάκκαηα κε πνιχ βξαρππξφζεζκν νξίδνληα πξνγξακκαηηζκνχ. πζηαηηθφ απηψλ ησλ πιεξνθνξηψλ, είλαη δεδνκέλα πνπ πξνέξρνληαη απφ ηηο θαζεκεξηλέο θαη ηξέρνπζεο δξαζηεξηφηεηεο ηεο επηρείξεζεο, γηα απηφ ππάξρεη επίζεο αλάγθε γηα γξήγνξε επεμεξγαζία ηνπο. Σέινο, επεηδή ν βαζκφο ιεπηνκέξεηαο ησλ πιεξνθνξηψλ απηψλ είλαη κεγαιχηεξνο απφ ησλ ζηξαηεγηθψλ θαη ησλ ηαθηηθψλ, είλαη πνιχ ζεκαληηθφ λα έρνπλ φζν ην δπλαηφλ θαηαιιειφηεξε κνξθή, ψζηε λα κπνξνχλ λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο αλάγθεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ρξήζηε. Λφγσ ηεο παξαπάλσ θαηεγνξηνπνίεζεο ησλ πιεξνθνξηψλ, ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ απνθάζεσλ πνπ ιακβάλνληαη ζε κία επηρείξεζε, πνηθίινπλ αλάινγα κε ην είδνο ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ην εθάζηνηε ηκήκα ηεο δηνίθεζεο. Πξνθχπηνπλ ζπκπεξαζκαηηθά ηξία δηαθνξεηηθά επίπεδα δηνηθεηηθήο ιήςεο απνθάζεσλ ζε θάζε επηρείξεζε/νξγαληζκφ θαη ππάξρεη ζαθήο ζρέζε αλάκεζα ζην δηνηθεηηθφ επίπεδν, ζην νπνίν ιακβάλεηαη κία απφθαζε θαη ζηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ πιεξνθνξηψλ, πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο ιήςεο απνθάζεσλ. Γηάγξακκα: ΔπίπεδαΓηνηθεηηθήοΛήςεοΑπνθάζεσλ Πεγή: Bocij P., Chaffey D., Greasley A., Hickie S., Business Information Systems - Technology, Development & Management for the E-Business, 3rd ed., Prentice Hall, 2006,ζει. 17 MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 27

29 6.3 Γηαθνξέο δεδνκέλσλ θαη πιεξνθνξηψλ Λακβάλνληαο ππφςε ηα παξαπάλσ, πξάγκαηη ηα δεδνκέλα θαη νη πιεξνθνξίεο δηαθέξνπλ. Οπζηαζηηθά, ε ζρέζε ηνπο είλαη αλάινγε κε απηή πνπ ππάξρεη κεηαμχ ησλ πξψησλ πιψλ θαη ηνπ ηειηθνχ πξντφληνο. Σα δεδνκέλα, φζν απιή θαη αλ είλαη ε επεμεξγαζία ηνπο ή αθφκα θαη αλ είλαη εκθαλήο ε ζεκαζία ηνπο, δελ απνηεινχλ πιεξνθνξίεο. Απαηηνχλ έζησ θαη κηα ζηνηρεηψδε επεμεξγαζία, ψζηε λα πξνθχςνπλ θαη πάιη πιεξνθνξίεο. Δθηφο ηε δηαθνξεηηθή ηνπο θχζε, έρνπλ θαη θάπνηεο άιιεο νπζηψδεηο δηαθνξέο, νη νπνίεο αλαιχνληαη ζηε ζπλέρεηα. Σα δεδνκέλα κεηαδίδνληαη, ελψ νη πιεξνθνξίεο φρη. Η επεμεξγαζία πνπ νδεγεί ζηηο πιεξνθνξίεο, κπνξεί λα έρεη αθφκα θαη θάπνηα ζηαζεξά βήκαηα, ηα νπνία ζίγνπξα κπνξνχλ λα κεηαδνζνχλ, σζηφζν απηά απφ κφλα ηνπο δελ επαξθνχλ γηα ηελ παξαγσγή πιεξνθνξίαο. Γηα λα παξαρζεί ε πιεξνθνξία, ρξεηάδνληαη ηφζν ηα δεδνκέλα θαη ε επεμεξγαζία ηνπο πνπ κπνξνχλ λα κεηαδνζνχλ, φζν θαη νη ίδηεο πξνυπνζέζεηο, θίλεηξα, ζπλζήθεο, επηθξαηνχζα θαηάζηαζε θαη γλσζηηθφ ππφβαζξν, πνπ φκσο δελ κπνξνχλ λα κεηαδνζνχλ. Έηζη, ν ζπλδπαζκφο φισλ απηψλ ηειηθά δελ κπνξεί λα κεηαδνζεί. Σν γεγνλφο απηφ εληζρχεηαη θαη απφ ην φηη ε επεμεξγαζία ησλ ίδησλ αθξηβψο δεδνκέλσλ, απφ δχν δηαθνξεηηθά άηνκα, κπνξεί λα έρεη σο απνηέιεζκα ηειείσο δηαθνξεηηθέο πιεξνθνξίεο. Γηάγξακκα δηαθνξεηηθήο αληίιεςεο πιεξνθνξίαο Σα δεδνκέλα απνζεθεχνληαη, ελψ νη πιεξνθνξίεο φρη. Ο ζπλδπαζκφο δεδνκέλσλ, επεμεξγαζίαο, πξνυπνζέζεσλ, θηλήηξσλ, ζπλζεθψλ, επηθξαηνχζαο θαηάζηαζεο θαη γλσζηηθνχ ππνβάζξνπ, φπσο δελ κεηαβηβάδεηαη, έηζη δελ απνζεθεχεηαη θηφιαο. Τπάξρεη ε πηζαλφηεηα θάπνηνο κέζα ζηελ επηρείξεζε λα έρεη θαηαιήμεη ζε ζπκπεξάζκαηα ή απφςεηο, κεηά ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ θαη λα έρεη θξαηήζεη αθφκα θαη ζρεηηθέοεπεμεγεκαηηθέο ζεκεηψζεηο, σζηφζν κπνξεί κεηά απφ θάπνην δηάζηεκα λα κελ κπνξεί νχηε ν ίδηνο λα επεμεξγαζηεί κε ην ίδην απνηέιεζκα ηα ίδηα δεδνκέλα. Απηφ ζπκβαίλεη, γηαηί ηα δεδνκέλα κπνξνχλ λα απνζεθεπηνχλ θαζψο είλαη ζηαζεξά, δελ κεηαβάιινληαη θαη κπνξνχλ έηζη φπνηε ρξεηαζηεί λα επαλαρξεζηκνπνηεζνχλ, ελψ νη πιεξνθνξίεο έρνπλ χπαξμε θαη ζεκαζία κφλν MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 28

30 θαηά ηε ζηηγκή ηεο δεκηνπξγίαο ηνπο. 7. Γλψζε ηε Γπηηθή θηινζνθία, ε γλψζε γίλεηαη αληηιεπηή σο θάηη ηδεψδεο, νηθνπκεληθφ, ακεξφιεπην θαη ινγηθφ. Θεσξείηαη σο απηνηειέο δεκηνχξγεκα (κε θπζηθή ππφζηαζε), ην νπνίν κπνξεί λα απαζαλαηηζηεί θαη λα αλαπαξαρζεί κέζσ ηεο ηερλνινγίαο θαη ην νπνίν είλαη θαη νπζίαλ, αιεζηλφ (IkujiroNonaka,HirotakaTakeuchi, 1995). Η θχζε ηεο γλψζεο είλαη πνιχ πην ζχλζεηε απφ ηα δεδνκέλα θαη ηηο πιεξνθνξίεο, γηαηί έρεη έληνλα ην θνηλσληθφ ζηνηρείν θαη άξα απαηηεί ζε κεγάιν βαζκφ ηελ ελεξγφ ζπκκεηνρή ησλ αλζξψπσλ ζηελ ηξνθνδφηεζε, ελεκέξσζε θαη δηαρείξηζε πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ γλψζεο. πλεπψο, γηα ηελ νξζή θαηαλφεζε θαη εθαξκνγή ηεο δηαρείξηζεο γλψζεο, είλαη απαξαίηεην λα δηεπθξηληζηνχλ εθ ησλ πξνηέξσλ νη θχξηεο δηαθνξέο κεηαμχ δεδνκέλσλ, πιεξνθνξηψλ θαη γλψζεο. Η αθαδεκατθή θνηλφηεηα πξνζπάζεζε επί ζεηξά εηψλ λα νξίζεη ηη είλαη ηα δεδνκέλα, ηη είλαη νη πιεξνθνξίεο θαη ηη είλαη ε γλψζε. Έηζη, έρνπλ πξνθχςεη πνιινί θαη δηάθνξνη νξηζκνί, ελψ ε βαζηθή νξνινγία πνπ ρξεζηκνπνηείηε δηαθέξεη αλάινγα κε ην ππφβαζξν ηνπ εθάζηνηε εξεπλεηή θαη ηνπο ζπγθεθξηκέλνπο ζηφρνπο ηνπ. Σρήκα: Σρέζεηο κεηαμύ δεδνκέλσλ, πιεξνθνξηώλ, γλώζεο θαη ζνθίαο. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 29

31 Πεγή: ΓηαζθεπήθαηάLeibowitz, J. (2003), The Knowledge Management Handbook, CRC Press LLC Σα δεδνκέλα είλαη έλα ζχλνιν δηαθξηηψλ αληηθεηκεληθψλ ζηνηρείσλ ζρεηηθά κε έλα γεγνλφο ή κία δηαδηθαζία, πνπ απφ κφλα ηνπο δελ έρνπλ ηδηαίηεξε ρξεζηκφηεηα εάλ δελ κεηαηξαπνχλ ζε πιεξνθνξίεο. Σα δεδνκέλα γηα παξάδεηγκα κπνξεί λα αθνξνχλ ζε αξηζκεηηθέο πνζφηεηεο ή άιιεο ηδηφηεηεο, πνπ πξνθχπηνπλ απφ παξαηεξήζεηο, πεηξακαηηζκνχο ή ππνινγηζκνχο. Σν θφζηνο, ε ηαρχηεηα, ν ρξφλνο θαη ε ρσξεηηθφηεηα απνηεινχλ πνζνηηθά δεδνκέλα. Οη πιεξνθνξίεο είλαη δεδνκέλα, ζηα νπνία έρεη πξνζδνζεί ζρεηηθφηεηα θαη ζθνπφο. Έρνπλ λφεκα θαη είλαη νξγαλσκέλα γηα λα εμππεξεηνχλ έλα ζπγθεθξηκέλν ζθνπφ. Οη πιεξνθνξίεο γηα παξάδεηγκα απνηεινχλ ζπιινγή δεδνκέλσλ κε ηηο ζρεηηθέο εμεγήζεηο, εξκελείεο θαζψο θαη άιιεο πιεξνθνξίεο πνπ αθνξνχλ έλα ζπγθεθξηκέλν αληηθείκελν, ζπκβάλ ή δηαδηθαζία. Σα δεδνκέλα είλαη δπλαηφλ λα κεηαηξαπνχλ ζε πιεξνθνξίεο, θπξίσο κέζσ πέληε βαζηθψλ δηαδηθαζηψλ (Davenport, Thomas, LaurencePrusak, 1998): πγθέληξσζε: νξηζκέλα δεδνκέλα ζπλνςίδνληαη ζε πην πεξηεθηηθή κνξθή, ελψ απαιείθνληαη νη άρξεζηεο ιεπηνκέξεηεο. πζρέηηζε: ν ζθνπφο ή ν ιφγνο γηα ηε ζπιινγή δεδνκέλσλ είλαη γλσζηφο ή θαηαλνεηφο εθ ησλ πξνηέξσλ. Τπνινγηζκφο: ηα δεδνκέλα πθίζηαληαη επεμεξγαζία θαη αζξνίδνληαη πξνθεηκέλνπ λα εμαρζνχλ ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο. Καηεγνξηνπνίεζε: είλαη ε δηαδηθαζία ηαμηλφκεζεο ησλ δεδνκέλσλ ζε ζπγθεθξηκέλνπο ηχπνπο ή θαηεγνξίεο. Γηφξζσζε: είλαη ε δηαδηθαζία ηεο εμάιεηςεο ζθαικάησλ. Η γλψζε είλαη ξεπζηφο ζπλδπαζκφο εκπεηξηψλ, αμηψλ, πιεξνθνξηψλ ζρεηηθψλ κε έλα πιαίζην ή πεξηβάιινλ, δηνξαηηθφηεηαο θαη βάζηκεο δηαίζζεζεο πνπ παξέρεη έλα θαηάιιειν πεξηβάιινλ θαη πιαίζην γηα ηελ αμηνιφγεζε θαη ηελ ελζσκάησζε λέσλ εκπεηξηψλ θαη πιεξνθνξηψλ. Πξνέξρεηαη θαη εθαξκφδεηαη απφ ηνλ αλζξψπηλν λνπ. ηνπο νξγαληζκνχο, ζπρλά θαηαγξάθεηαη φρη κφλνλ ζε έγγξαθα ή αξρεία αιιά θαη ζηελ θαζεκεξηλφηεηα ηεο εηαηξείαο, ζηηο δηαδηθαζίεο ηεο, ζηηο πξαθηηθέο θαη ηνπο άηππνπο ή ηππηθνχο θαλφλεο πνπ έρνπλ εδξαησζεί (Davenport, Thomas, LaurencePrusak, 1998). Η γλψζε ζηεξίδεηαη ζε πιεξνθνξίεο, νη νπνίεο νξγαλψλνληαη, ζπληίζεληαη ή MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 30

32 ζπλνςίδνληαη, ψζηε λα εληζρπζεί ε θαηαλφεζε θαη ε επίγλσζε ηνπο. Η γλψζε κπνξεί λα εθπξνζσπεί κία θαηάζηαζε ή ηελ πξννπηηθή δξάζεο θαη ιήςεο απνθάζεσλ εθ κέξνπο ελφο αηφκνπ, κηαο νκάδαο ή ελφο νξγαληζκνχ. Μπνξεί λα ηξνπνπνηεζεί θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο κάζεζεο, ε νπνία πξνθαιεί αιιαγέο ζηελ θαηαλφεζε, ζηηο απνθάζεηο ή/θαη ζηηο ελέξγεηεο πνπ ε ίδηα ε γλψζε ππξνδνηεί. Έλαο πξαθηηθφο θαη ζπκβνιηθφο νξηζκφο πεξηγξάθεη ηε γλψζε σο κία «κπνπθηά κήιν». Γειαδή πξέπεη πξψηα λα πάξνπκε κηα «κπνπθηά» (πιεξνθνξηψλ), λα ηε καζήζνπκε, λα ηε ρσλέςνπκε κε ηελ έλλνηα ηεο επεμεξγαζίαο θαη ηέινο λα θάλνπκε πξάμε, έξγν δειαδή απηά πνπ κάζακε ψζηε λα κεηαηξαπνχλ ζε γλψζε (AlexBenet, DavidBenet, 2004). Σέινο, ε ζνθία είλαη ε ηθαλφηεηα λα αλαγλσξίδεη θαλείο ηελ αιήζεηα θαη λα πξνβαίλεη ζε νξζέο θξίζεηο κε βάζε ηελ πξνυπάξρνπζα γλψζε, εκπεηξία θαη δηνξαηηθφηεηα. ην πιαίζην ελφο νξγαληζκνχ ην δηαλνεηηθφ θεθάιαην ή ε νξγαλσζηαθή ζνθία, απνηεινχλ εθαξκνγή ηεο ζπιινγηθήο γλψζεο. 8. Πιεξνθνξηαθή ηερλνινγία Η Πιεξνθνξηαθή Σερλνινγία ή Σερλνινγία Πιεξνθνξηψλ (ΣΠ), φπσο θαζνξίδεηαη απφ ηελ έλσζε ηερλνινγίαο πιεξνθνξηψλ ηεο Ακεξηθήο, είλαη «ε κειέηε, ην ζρέδην, ε αλάπηπμε, ε εθαξκνγή, ε ππνζηήξημε ή ε δηαρείξηζε βαζηζκέλσλ ζε ππνινγηζηή ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηψλ, ηδηαίηεξα εθαξκνγέο ινγηζκηθνχ θαη πιηθφ ππνινγηζηψλ». Η ηερλνινγία πιεξνθνξηψλ εμεηάδεη ηε ρξήζε ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ θαη ινγηζκηθνχ ππνινγηζηψλ γηα ηε κεηαηξνπή, απνζήθεπζε, πξνζηαζία, επεμεξγαζία, κεηάδνζε θαη αζθαιή αλάθηεζε ησλ πιεξνθνξηψλ. Η ηερλνινγία πιεξνθνξηψλ (ΣΠ), ελδηαθέξεηαη γηα ηε ρξήζε ηερλνινγίαο ζηε δηαρείξηζε θαη επεμεξγαζία ησλ πιεξνθνξηψλ, εηδηθά ζηνπο κεγάινπο νξγαληζκνχο. Η ηερλνινγία πιεξνθνξηψλ ελζσκαηψλεη φιν ηνλ απηνκαηνπνηεκέλν θαη βνεζεηηθφ απηνκαηνπνηεκέλν ρεηξηζκφ πιεξνθνξηψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ ζρεδίνπ ζπζηεκάησλ θαη ηεο αλάιπζεο, ηεο κεηαηξνπήο ησλ ζηνηρείσλ, ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ ησλ ππνινγηζηψλ, ηεο απνζήθεπζεο θαη ηεο αλάθηεζεο πιεξνθνξηψλ, ηεο θσλήο, ηνπ βίληεν, ησλ κεηαδφζεσλ ζηνηρείσλ, ησλ απαξαίηεησλ ειέγρσλ ζπζηεκάησλ θαη ηεο πξνζνκνίσζεο. ήκεξα, ν φξνο Σερλνινγία Πιεξνθνξηψλ έρεη θαιχςεη πνιιέο πηπρέο ηνπ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 31

33 ππνινγηζκνχ θαη ηεο ηερλνινγίαο, θαη είλαη πην αλαγλσξίζηκνο απφ πνηέ. Η νκπξέια ηερλνινγίαο πιεξνθνξηψλ κπνξεί λα είλαη αξθεηά κεγάιε, θαιχπηνληαο πνιινχο ηνκείο. Οη επαγγεικαηίεο ηεο ΣΠ εθηεινχλ πνηθίια θαζήθνληα, πνπ θπκαίλνληαη απφ ηελ εγθαηάζηαζε ησλ εθαξκνγψλ, κέρξη ην ζρεδίαζκα ησλ ζχλζεησλ δηθηχσλ ππνινγηζηψλ θαη ησλ βάζεσλ δεδνκέλσλ πιεξνθνξηψλ. Μεξηθά απφ ηα θαζήθνληα, πνπ νη επαγγεικαηίεο ηεο ΣΠ εθηεινχλ, κπνξνχλ λα πεξηιάβνπλ δηαρείξηζε ζηνηρείσλ, δηθηχσζε, πιηθφ ππνινγηζηψλ εθαξκνζκέλεο κεραληθήο, βάζεηο δεδνκέλσλ θαη ζρεδίαζε ινγηζκηθνχ, θαζψο επίζεο θαη δηαρείξηζε θαη δηνίθεζε νιφθιεξσλ ζπζηεκάησλ. Όηαλ νη ηερλνινγίεο ππνινγηζηψλ θαη επηθνηλσληψλ ζπλδπάδνληαη, ην απνηέιεζκα είλαη ε ηερλνινγία πιεξνθνξηψλ. Η ηερλνινγία πιεξνθνξηψλ (Information Technology - IT) είλαη έλαο γεληθφο φξνο, πνπ πεξηγξάθεη νπνηαδήπνηε ηερλνινγία πνπ βνεζά λα παξάγεη, λα ρεηξηζηεί, λα απνζεθεχζεη, λα κεηαβηβάζεη, ή/θαη λα δηαδψζεη πιεξνθνξίεο. Η Πιεξνθνξηαθή Σερλνινγία αλαθέξεηαη ζηελ ηερλνινγία, θαη ζπγθεθξηκέλα ζην πιηθφ - απηνκαηηζκφο γξαθείνπ (hardware), ζην ινγηζκηθφ Η/Τ (software) θαη ζηα ηειεπηθνηλσληαθά δίθηπα. Δίλαη παξάιιεια θαη αληηιεπηή (κε ηνπο εμππεξεηεηέο, ηνπο Η/Τ, ηνπο δηακνηξαζηέο θαη ηα θαιψδηα δηθηχνπ) θαη κε αληηιεπηή (κε ην ινγηζκηθφ θάζε ηχπνπ). Η Πιεξνθνξηαθή Σερλνινγία δηεπθνιχλεη ηελ θηήζε, ηελ επεμεξγαζία, ηελ απνζήθεπζε, ηε δηαλνκή θαη ηνλ θαηακεξηζκφ ηεο πιεξνθνξίαο θαη νπνηνπδήπνηε άιινπ ςεθηαθνχ πεξηερνκέλνπ (Turban Δ.,etal, 2006). χκθσλα κε ην Τπνπξγείν Βηνκεραλίαο ηεο Μεγάιεο Βξεηαλίαο, Πιεξνθνξηαθή Σερλνινγία είλαη ν ζπλδπαζκφο ηξηψλ πθηζηάκελσλ ηερλνινγηψλ, ησλ Η/Τ, ησλ ηειεπηθνηλσληψλ θαη ηνπ απηνκαηηζκνχ γξαθείνπ, ν νπνίνο επεξεάδεη ηνλ ηξφπν δσήο, εξγαζίαο θαη ςπραγσγίαο, θαζψο θαη ηε δπλαηφηεηα αληαγσληζκνχ ζηελ πιεξνθνξηαθή θνηλσλία. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο Πιεξνθνξηαθήο Σερλνινγίαο είλαη ν ζπλδπαζκφο δηαθνξεηηθψλ ηερλνινγηψλ (Η/Τ, ηειεπηθνηλσλίεο, απηνκαηηζκφο γξαθείνπ) πνπ ζα απνηεινχλ ηελ ππνδνκή, πάλσ ζηελ νπνία ζα αλαπηπρζνχλ νη επηρεηξεκαηηθέο ζηξαηεγηθέο θαη ζα αζθείηαη ε δηνίθεζε ηεο επηρείξεζεο, θαη ε επξεία θαη δηεηζδπηηθή επίδξαζε ζηελ θνηλσλία. Τςίζηεο ζεκαζίαο είλαη ε ζπκβνιή ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα, θαζψο κεξηθνί απφ ηνπο θχξηνπο παξάγνληεο γηα ηηο εθαξκνγέο ηεο πιεξνθνξηαθήο ηερλνινγίαο είλαη νη άλζξσπνη, νη ηδέεο ηνπο θαη ε εξκελεία ησλ δεδνκέλσλ (Οηθνλόκνπ Γ., Γεσξγόπνπινο Ν.,2004). MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 32

34 9. Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα Σα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα έρνπλ εηζβάιιεη ζηε ζχγρξνλε θνηλσλία θαη επεξεάδνπλ ζρεδφλ φιεο ηηο εθθάλζεηο ηεο. Υξήζηκν είλαη, ινηπφλ, λα γίλεη κηα ζχληνκε αλαθνξά ζηελ ηζηνξία ηνπο, ζηα είδε ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ, θαζψο επίζεο θαη ζηνπο ηνκείο ηεο επηζηήκεο πνπ απηά εκπιέθνληαη θαη ηηο εθαξκνγέο ηνπο. Δπίζεο, άμηεο αλαθνξάο είλαη θαη νη θάζεηο θαη νη κεζνδνινγίεο αλάπηπμεο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο. 9.1 χζηεκα χζηεκα είλαη έλα ζχλνιν απφ νληφηεηεο (άλζξσπνη, κεραλέο, δηαδηθαζίεο θιπ), πνπ ζπλεξγάδνληαη γηα ηελ επίηεπμε ελφο ζηφρνπ. Ο ζηφρνο απηφο είλαη ν ιφγνοχπαξμεο ηνπ ζπζηήκαηνο. Κάζε ζχζηεκα έρεη εηζφδνπο, εμφδνπο θαη επεμεξγαζίεο θαη ιεηηνπξγεί ζε έλα πεξηβάιινλ απφ ην νπνίν δηαρσξίδεηαη κε ηα φξηα ηνπ. πλήζσο, ππάξρεη θάπνηνο ν νπνίνο είλαη ππεχζπλνο γηα ηελ ιήςε απνθάζεσλ ζρεηηθψλ κε ην ζχζηεκα. Κάζε ζχζηεκα είλαη κία εληαία νιφηεηα πνπ απνηειείηαη απφ αιιειεμαξηψκελα θαη αιιεινζπζρεηηδφκελα κέξε, ελσκέλα κε ζπγθεθξηκέλε νξγαλσηηθή δνκή γηα ηελ επίηεπμε ελφο ζπγθεθξηκέλνπ ζθνπνχ (Bertalanffy L. Von, 1988). Έλαο αθφκε ελδηαθέξσλ νξηζκφο, νξίδεη ην ζχζηεκα σο έλα ζχλνιν αληηθεηκέλσλ, θαζψο θαη έλα ζχλνιν ζρέζεσλ αλάκεζα ζηα αληηθείκελα απηά θαη ζηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο, έηζη ψζηε λα ζρεκαηίδεηαη κία εληαία νιφηεηα, ε νπνία είλαη ζε ζπλερή επηθνηλσλία κε ην πεξηβάιινλ (Schoderbek P.etal, 1990). Κάζε ζχζηεκα απνηειείηαη απφ ηξία βαζηθά κέξε. Απηά είλαη νη εηζξνέο (input), ε δηαδηθαζία (process) θαη νη εθξνέο (output). Κάζε έλα απφ ηα αλαθεξζέληα ζπζηαηηθά κέξε κπνξεί λα απνηειέζεη απφ κφλν ηνπ έλα μερσξηζηφ ζχζηεκα, γη απηφ θαη ζηελ πεξίπησζε απηή ην ζχζηεκα απηφ ζα νλνκάδεηαη ππνζχζηεκα. Σα κέξε ελφο ζπζηήκαηνο αιιειεπηδξνχλ θαη ζπζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο ζε κεγάιν βαζκφ, κε απνηέιεζκα ε ζεψξεζε ηνπ ζπζηήκαηνο λα έρεη λφεκα κφλν ζηελ νιφηεηα ηνπ θαη φρη ζηε ζεψξεζε θάζε κέξνπο μερσξηζηά θαη επηπιένλ, ε αμία ηνπ ζπζηήκαηνο σο νιφηεηα λα έρεη κεγαιχηεξε αμία απφ ην άζξνηζκα ηεο αμίαο ησλ επηκέξνπο κεξψλ (Υςειάληεο Π., 2007). MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 33

35 9.2 ηνηρεία πζηεκάησλ ην ζεκείν απηφ, ζα εμεηάζνπκε ηα ζηνηρεία πνπ είλαη απαξαίηεηα γηα ηελ χπαξμε θάζε ζπζηήκαηνο, φπσο απηά πξνθχπηνπλ απφ ηνλ νξηζκφ πνπ δφζεθε γηα ηα ζπζηήκαηα. Σα ζηνηρεία απηά είλαη ην πεξηβάιινλ, ηα φξηα, νη εηζξνέο/εθξνέο θαη ηα ζπζηαηηθά κέξε ηνπ ζπζηήκαηνο. Σν πεξηβάιινλ θάζε ζπζηήκαηνο, επεξεάδεη ηα ζπζηήκαηα πνπ ιεηηνπξγνχλ ζε απηφ ζε κηθξφηεξν ή ρακειφηεξν βαζκφ. Με ηνλ φξν πεξηβάιινλ, ελλννχκε θάζε ζηνηρείν πνπ έρεη νπνηαδήπνηε ζρέζε κε ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ηνπ νπνίνπ θάζε αιιαγή ζηελ ηδηφηεηα ή ζπκπεξηθνξά επεξεάδεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο. Σν πεξηβάιινλ παξνπζηάδεη δχν βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά. Πξψηνλ, είλαη δπλακηθφ, κε απνηέιεζκα λα επεξεάδεηαη απφ αιιαγέο ζηελ νηθνλνκία, θνηλσλία, πνιηηηθή θαη ηερλνινγία. Δπηπιένλ, θάζε αιιαγή ησλ ζπζηεκάησλ κπνξεί λα επεξεάζεη νξηζκέλα ζηνηρεία ηνπ πεξηβάιινληνο, φρη φκσο λα ην αιιάμνπλ ζπλνιηθά. Γηα ηνλ ιφγν απηφ ην ζχζηεκα πνπ ιεηηνπξγεί ζε έλα δεδνκέλν πεξηβάιινλ πξέπεη λα πξνζαξκφδεηαη ζπλερψο ζηηο αιιαγέο πνπ πξνθχπηνπλ (Υςειάληεο Π., 2007). Σα φξηα ηνπ ζπζηήκαηνο, είλαη απηά πνπ δηαρσξίδνπλ ην ζχζηεκα απφ ην πεξηβάιινλ ηνπ. Οηηδήπνηε ππάξρεη έμσ απφ απηά απνηειεί ην πεξηβάιινλ, ελψ ην ζχζηεκα εζσθιείεηαη ζηα φξηα. Σα φξηα, ν θαζνξηζκφο ησλ νπνίσλ δελ είλαη πάληα κία εχθνιε δηαδηθαζία, ειέγρνπλ ηηο εηζξνέο θαη ηηο εθξνέο ηνπ ζπζηήκαηνο, θηιηξάξνληάο ηεο, ελψ παξάιιεια πξνζηαηεχνπλ ην ζχζηεκα απφ θαηαζηξνθηθέο δξαζηεξηφηεηεο κε ην πεξηβάιινλ (Οηθνλφκνπ Γ., Γεσξγφπνπινο Ν., 2004). Οη εηζξνέο θαη νη εθξνέο ηνπ ζπζηήκαηνο, είλαη ηα ζηνηρεία πνπ δίλνπλ ζην ζχζηεκα ηελ δπλαηφηεηα λα αιιειεπηδξά κε ην πεξηβάιινλ ηνπ. Ωο εηζξνή, ζεσξνχκε θάηη πνπ εηζέξρεηαη ζην ζχζηεκα απφ ην πεξηβάιινλ, ελψ σο εθξνή νηηδήπνηε εμέξρεηαη απφ ην ζχζηεκα, δηαπεξλά ηα φξηα ηνπ θαη εηζέξρεηαη ζην πεξηβάιινλ. Οη εηζξνέο ελφο ζπζηήκαηνο παξαγσγήο, κπνξεί λα πεξηιακβάλνπλ πξψηεο χιεο, εξγαζία, εμνπιηζκφ, πξσηνγελή δεδνκέλα θιπ. Οη δηεξγαζίεο είλαη φιεο νη ελέξγεηεο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη, πξνθεηκέλνπ λα κεηαζρεκαηηζηνχλ νη εηζξνέο ζε εθξνέο, ελψ νη εθξνέο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 34

36 απνηεινχλ ηηο κεηαζρεκαηηζκέλεο εηζξνέο θαη κπνξεί λα πεξηιακβάλνπλ πξντφληα, ππεξεζίεο, αλαθνξέο, θιπ (Οηθνλόκνπ Γ., Γεσξγόπνπινο Ν.,2004). Σα ζπζηαηηθά κέξε ηνπ ζπζηήκαηνο κπνξνχλ λα είλαη απφ κφλα ηνπο ζπζηήκαηα, θαη ζηελ πεξίπησζε απηή νλνκάδνληαη ππνζπζηήκαηα. Έηζη, έλα ζχζηεκα κπνξεί λα είλαη είηε κία απιή νληφηεηα είηε λα απνηειείηαη απφ πεξηζζφηεξα ζπζηαηηθά κέξε. Κάζε ζπζηαηηθφ κέξνο ελφο ζπζηήκαηνο είλαη κία κνλάδα ε νπνία ζπλεξγάδεηαη κε άιια ζπζηαηηθά κέξε ή ππνζπζηήκαηα πξνθεηκέλνπ λα εμππεξεηεζεί ν επηζπκεηφο ζθνπφο. ην ζεκείν απηφ, πξέπεη λα ππνγξακκηζηεί φηη θάζε ζχζηεκα πθίζηαηαη έιεγρν/αλαηξνθνδφηεζε. Με ηνλ φξν έιεγρν, ελλννχκε ηε δηαδηθαζία κε ηελ νπνία κεηξάηαη ε ηξέρνπζα απφδνζε ελφο ζπζηήκαηνο, έηζη ψζηε λα νδεγεζεί ην ζχζηεκα ζηνπο πξνθαζνξηζκέλνπο ζθνπνχο, ελψ κε ηνλ φξν αλαηξνθνδφηεζε, ελλννχκε ηε δηαδηθαζία κε ηελ νπνία εηζάγνληαη ζην ζχζηεκα σο εηζξνέο πιεξνθνξίεο ζρεηηθέο κε ηελ απφδνζε ηνπ, ψζηε λα ην βνεζήζνπλ ζηελ πξνζαξκνγή ηνπ ζην κεηαβαιιφκελν πεξηβάιινλ. Γηάγξακκα: έλα απινπνηεκέλν ζύζηεκα. Πεγή: Οηθνλόκνπ Γ., Γεσξγόπνπινο Ν., «Πιεξνθνξηαθά Σπζηήκαηα γηα ηε Γηνίθεζε Δπηρεηξήζεσλ», 3ε έθδνζε, Δθδόζεηο Δπγ. Μπέλνπ, 2004, ζει. 48, Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα ηελ ειιεληθή θαη μέλε βηβιηνγξαθία ζπλαληά θαλείο έλα πιήζνο νξηζκψλ πνπ έρνπλ δνζεί γηα ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα. Αθνινπζνχλ ινηπφλ κεξηθνί απφ ηνπο νξηζκνχο απηνχο: Πιεξνθνξηαθά ζχζηεκα είλαη έλα ζχλνιν δηαζπλδεδεκέλσλ ζπληζησζψλ νη νπνίεο ζπιιέγνπλ, επεμεξγάδνληαη, απνζεθεχνπλ θαη θαηαλέκνπλ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 35

37 πιεξνθνξίεο γηα ηελ ππνζηήξημε ηνπ ειέγρνπ θαη ηεο ιήςεο απνθάζεσλ ζε έλαλ νξγαληζκφ/επηρείξεζε (Βαζηιείνπ Η., ζεκεηώζεηο καζήκαηνο Αξρέο Πιεξνθνξηαθώλ Σπζηεκάησλ Γηνίθεζεο). Πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα είλαη έλα ζχζηεκα πνπ παξέρεη ηζηνξηθή, παξνχζα θαη πξνβιεπφκελε πιεξνθφξεζε γηα ηελ επηρείξεζε θαη ην πεξηβάιινλ ηεο (KroenkeD., 1992,NolanR. L., 1993). Πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα είλαη έλα ζχλνιν νξγαλσκέλσλ δηαδηθαζηψλ, πνπ φηαλ εθαξκνζηεί παξέρεη πιεξνθνξίεο γηα ππνζηήξημε ηεο ιήςεο απνθάζεσλ θαη ηνπ ειέγρνπ ηνπ νξγαληζκνχ (LucasHenry C. Jr., 1975). Πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα είλαη έλα νινθιεξσκέλν ζχζηεκα αλζξψπνπκεραλήο γηα ηελ παξνρή πιεξνθνξηψλ, πνπ ππνζηεξίδεη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο δηαρείξηζεο, αλάιπζεο θαη ιήςεο ησλ απνθάζεσλ ζε έλαλ νξγαληζκφ. Σν ζχζηεκα ρξεζηκνπνηεί κεραλνινγηθφ εμνπιηζκφ θαηρεηξνγξαθηθέο δηαδηθαζίεο, ππνδείγκαηα γηα αλάιπζε, πξνγξακκαηηζκφ, έιεγρν θαη ιήςε απνθάζεσλ, θαζψο επίζεο θαη κία ηξάπεδα δεδνκέλσλ (Davis G., Olson M., 1985). Απφ ηνπο παξαπάλσ νξηζκνχο κπνξεί λα θαηαλνήζεη θαλείο πσο ελ νιίγνηο ην πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα είλαη έλα επηρεηξεζηαθφ ζχζηεκα ην νπνίν επεμεξγάδεηαη δεδνκέλα απφ ην πεξηβάιινλ ηεο επηρείξεζεο θαη έπεηηα δίλεη ηηο απαξαίηεηεο γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ πιεξνθνξίεο ζηε δηνίθεζε ηνπ νξγαληζκνχ. πλεπψο, ην Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα (Π) είλαη έλα ζχλνιν αιιεινζρεηηδφκελσλ ζηνηρείσλ, ηα νπνία ζπιιέγνπλ (ή αλαθηνχλ), επεμεξγάδνληαη, απνζεθεχνπλ θαη δηαλέκνπλ πιεξνθνξίεο πνπ ππνζηεξίδνπλ ηε ιήςε απνθάζεσλ θαη ηνλ έιεγρν ζε έλαλ νξγαληζκφ. Πέξα απφ ηελ ππνζηήξημε ζηε ιήςε απνθάζεσλ, ζην ζπληνληζκφ θαη ζηνλ έιεγρν, ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα βνεζνχλ ην πξνζσπηθφ ζηελ αλάιπζε πξνβιεκάησλ, ζηελ απεηθφληζε ζχγρξνλσλ ζεκάησλ θαζψο θαη ζηε δεκηνπξγία λέσλ πξντφλησλ (ΠαπαζαλαζίνπΔι., 2008). Σα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα παξάγνπλ πιεξνθνξίεο πνπ ρξεηάδεηαη έλαο νξγαληζκφο, γηα λα παίξλεη απνθάζεηο, λα ειέγρεη ιεηηνπξγίεο, λα ειέγρεη πξνβιήκαηα θαη λα δεκηνπξγεί λέα πξντφληα θαη ππεξεζίεο. Απηέο νη MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 36

38 δξαζηεξηφηεηεο ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ είλαη ε είζνδνο, ε επεμεξγαζία θαη ε έμνδνο. Η είζνδνο ζπιιέγεη πξσηνγελή δεδνκέλα κέζα απφ ηνλ νξγαληζκφ ή ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ. Η επεμεξγαζία κεηαηξέπεη ηελ πξσηνγελή είζνδν ζε κία πεξηζζφηεξν θαηαλνεηή κνξθή. Η έμνδνο κεηαθέξεη ηηο επεμεξγαζκέλεο πιεξνθνξίεο ζηνπο αλζξψπνπο ή ζηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ ζα ηηο ρξεζηκνπνηήζνπλ. Δπηπιένλ, ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα ρξεηάδνληαη αλαπιεξνθφξεζε (feedback), ε νπνία είλαη έμνδνο πνπ επηζηξέθεηαη ζηα θαηάιιεια κέξε ηνπ νξγαληζκνχ γηα λα βνεζήζεη λα αμηνινγήζνπλ ή λα δηνξζψζνπλ ηε θάζε ηεο εμφδνπ. Γηάγξακκα 1-4: Λεηηνπξγίεο ελόο πιεξνθνξηαθνύ ζπζηήκαηνο Πεγή: Laudon Κ. - LaudonP., «Πιεξνθνξηαθά Σπζηήκαηα Γηνίθεζεο: Γηνίθεζε ηεο Χεθηαθήο Δπηρείξεζεο», 6 th edition, PearsonEducationInc, PrenticeHall 2005, ζει. 8,9) Πξέπεη λα αλαθεξζεί, φηη φπσο θαη ηα άιια ζπζηήκαηα, έηζη θαη ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα πεξηέρνπλ ην αλζξψπηλν ζηνηρείν θαη αλζξψπηλεο δηεξγαζίεο θαη ιεηηνπξγνχλ κέζα ζε έλα πεξηβάιινλ. Ωο ηερλεηά ζπζηήκαηα, ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα ζρεδηάδνληαη θαη θαηαζθεπάδνληαη, επνκέλσο ηα φξηα ηνπο νξίδνληαη θαη πεξηιακβάλνπλ νηηδήπνηε πξνζδηνξίδεηαη ζηε θάζε ηεο ζρεδίαζεο ηνπο (Κηνπληνύδεο Δ.,1993). Οη θχξηεο γεληθέο ιεηηνπξγίεο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο, είλαη ε αλαγλψξηζε θαη θάιπςε ησλ πιεξνθνξηαθψλ αλαγθψλ ησλ ρξεζηψλ, ε επηινγή ζπλαθψλ δεδνκέλσλ απφ ηε κεγάιε πνηθηιία ησλ δεδνκέλσλ ζην εζσηεξηθφ θαη εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ ηεο επηρείξεζεο, ε δεκηνπξγία ηεο πιεξνθνξίαο απφ ηα επηιεγκέλα δεδνκέλα κε ηε ρξήζε ησλ θαηάιιεισλ εξγαιείσλ θαη ηέινο ε κεηαθνξά ηεο ηειηθήο πιεξνθνξίαο ζηνπο ρξήζηεο. Έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα, κπνξεί λα είλαη είηε ρεηξφγξαθν, είηε βαζηζκέλν ζε ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή (κεραλνγξαθεκέλν). Έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα πνπ βαζίδεηαη ζηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή, ρξεζηκνπνηεί ηελ ηερλνινγία ηνπ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 37

39 ππνινγηζηή γηα λα εθπιεξψζεη έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο απφ ηνπο ζηφρνπο ηνπ. Δπηπιένλ, έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα κπνξεί λα είλαη ηππηθφ ή άηππν. Σα ηππηθά ζπζηήκαηα ιεηηνπξγνχλ βάζεη δηαδηθαζηψλ, κε πξναπνθαζηζκέλεο εηζφδνπο θαη εμφδνπο. Σα άηππα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα απφ ηελ άιιε κεξηά δελ αθνινπζνχλ πξνζρεδηαζκέλεο δηαδηθαζίεο ζπιινγήο, απνζήθεπζεο θαη δηάδνζεο ησλ πιεξνθνξηψλ. Οη εξγαδφκελνη ζρεκαηίδνπλ ηέηνηα άηππα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα, φηαλ ρξεηάδνληαη πιεξνθνξίεο πνπ δελ παξέρνληαη απφ ηα ππάξρνληα ηππηθά πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα. Άηππα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα, είλαη ιφγνπ ράξε ε ζπδήηεζε θαη αληαιιαγή απφςεσλ ζηνλ ρψξν ηνπ γξαθείνπ, ή ε αληαιιαγή κελπκάησλ κεηαμχ θίισλ κε ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν. Οη δξαζηεξηφηεηεο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο πεξηιακβάλνπλ ηα αθφινπζα (Γξαλίδεο Γ.,ζεκεηώζεηο καζήκαηνο «Πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα I»): πιινγή δεδνκέλσλ Σα δεδνκέλα ζπιιέγνληαη απφ δηάθνξεο πεγέο: o o o απφ εζσηεξηθέο πεγέο (internalsources), π.ρ. δεδνκέλα ζρεηηθά κε ηηο παξαγγειίεο πνπ είλαη έηνηκεο πξνο απνζηνιή. απφ εμσηεξηθέο πεγέο (externalsources), π.ρ. δεδνκέλα ζρεηηθά κε ηηο παξαγγειίεο ησλ πειαηψλ απφ ην πεξηβάιινλ (environment), π.ρ. δεδνκέλα πνπ ζπιιέγνληαη απφ εηαηξίεο δεκνζθνπήζεσλ Σα δεδνκέλα θαηαγξάθνληαη ζε θάπνην κέζν (ζπλήζσο ραξηί) ή εηζάγνληαη θαηεπζείαλ ζην ζχζηεκα. Σα δεδνκέλα ειέγρνληαη, γηα λα εμαζθαιηζζεί φηη θαηαγξάθεθαλ ζσζηά. Απνζήθεπζε δεδνκέλσλ Με ηελ απνζήθεπζε ηα δεδνκέλα θπιάζζνληαη κε έλαλ νξγαλσκέλν ηξφπν γηα κειινληηθή ρξήζε. Δπεμεξγαζία δεδνκέλσλ Η επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ πεξηιακβάλεη ππνινγηζκνχο, ζπγθξίζεηο, ηαμηλνκήζεηο θαη θαηεγνξηνπνηήζεηο. Γηα παξάδεηγκα, ηα δεδνκέλα πνπ αθνξνχλ κία αγνξά ελφο πειάηε κπνξεί λα: o o πξνζηεζνχλ ζην ζχλνιν ησλ αγνξψλ ηνπ πειάηε ζπγθξηζνχλ κε ην πνζφ πνπ θαζηζηά ηνλ πειάηε δηθαηνχρν ηεο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 38

40 o o έθπησζεο ηαμηλνκεζνχλ ζχκθσλα κε ηνπο θσδηθνχο ησλ πξντφλησλ πνπ αγφξαζε ν πειάηεο ηαμηλνκεζνχλ ζε θαηεγνξίεο πξντφλησλ (πρ ηξφθηκα, απνξξππαληηθά). Γηάδνζε πιεξνθνξηψλ Απνηειεί θνηλή άπνςε, φηη νη γλψζεηο γηα ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα είλαη απαξαίηεηεο γηα ηα ζηειέρε ησλ επηρεηξήζεσλ, επεηδή νη πεξηζζφηεξνη νξγαληζκνί ρξεηάδνληαη ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα γηα λα επηδήζνπλ θαη λα πξννδεχζνπλ. Σα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ηηο εηαηξείεο λα επεθηείλνπλ ηελ εκβέιεηά ηνπο ζε απνκαθξπζκέλεο ηνπνζεζίεο, λα πξνζθέξνπλ λέα πξντφληα θαη ππεξεζίεο, λα αλαδηακνξθψζνπλ ηηο ζέζεηο απαζρφιεζεο θαη ηε ξνή ηεο εξγαζίαο θαη ίζσο λα αιιάμνπλ ξηδηθά ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν αζθνχλ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα (KennethC. Laudon, JaneP. Laudon, 2005). Αιιάδνπλ θαη επαλαζρεκαηίδνληαη αθφκα θαη νη βαζηθέο δνκέο ησλ επηρεηξήζεσλ, αθνχ πνιχ ζπρλά ε εμππεξέηεζε πειαηψλ, νη ιεηηνπξγίεο ηεο επηρείξεζεο θαη νη ζηξαηεγηθέο αλάπηπμεο πξντφληνο θαη κάξθεηηλγθ βαζίδνληαη είηε εμ νινθιήξνπ, είηε ιηγφηεξν ζηελ πιεξνθνξηαθή ηερλνινγία θαη ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα (James A. O Brien, 1997). ηε ζεκεξηλή επνρή, φπνπ ν αληαγσληζκφο κεηαμχ ησλ νηθνλνκηθψλ κνλάδσλ είλαη πνιχ πην έληνλνο, ε επηρείξεζε εθείλε πνπ έρεη θαιχηεξε πιεξνθφξεζε απφ ηνπο αληαγσληζηέο ηεο, έρεη ηε δπλαηφηεηα λα παίξλεη πην ζσζηέο απνθάζεηο. Έηζη, ε ελ ιφγσ επηρείξεζε κπνξεί λα απνθηήζεη ζεκαληηθά αληαγσληζηηθά πιενλεθηήκαηα, ελψ αμίδεη λα ηνληζηεί πσο παξφκνηα νθέιε κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζνχλ κε επέθηαζε ηεο αιπζίδαο αμίαο, ζπλδένληαο κεηαμχ ηνπο δηαθνξεηηθέο επηρεηξήζεηο ή αθφκα θαη δηαθνξεηηθνχο βηνκεραληθνχο θιάδνπο. Γίλεηαη πξνθαλέο επνκέλσο, πσο ην πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα ηεο επηρείξεζεο πξέπεη λα απνζθνπεί ζηελ ηθαλνπνίεζε φρη κφλν ησλ πιεξνθνξηαθψλ αλαγθψλ γηα ηηο απνθάζεηο ξνπηίλαο θαη ηηο ιεηηνπξγηθέο απνθάζεηο, αιιά θαη ησλ πιεξνθνξηαθψλ αλαγθψλ γηα ηηο ζηξαηεγηθέο απνθάζεηο. Ο ζηφρνο ελφο Π είλαη ε δηάδνζε πιεξνθνξηψλ. Η πιεξνθνξία κπνξεί λα δηαδνζεί ζε δηάθνξεο κνξθέο (κελχκαηα, θφξκεο, αλαθνξέο, ιίζηεο, γξαθήκαηα, MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 39

41 θιπ). πκπεξαζκαηηθά ινηπφλ, πξνθχπηεη φηη νη ζπνπδαηφηεξνη ζθνπνί ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ είλαη νη εμήο: Η ζπιινγή θαη απνζήθεπζε ησλ δεδνκέλσλ, φπνπ κε θαηάιιειε επεμεξγαζία κεηαζρεκαηίδνληαη ζε ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο. Η παξνρή ιεηηνπξγηθήο πιεξνθφξεζεο ζηνπο εξγαδνκέλνπο, γηα ηελ ππνζηήξημε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ειέγρνπ. Η παξνρή ζηξαηεγηθήο πιεξνθφξεζεο ζε θαηάιιειε κνξθή ζηα δηεπζπληηθά ζηειέρε, γηα ηελ θαιχηεξε ππνζηήξημε ηνπ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ. Η επέθηαζε ηεο αιπζίδαο αμίαο ηεο επηρείξεζεο. Απηφ επηηπγράλεηαη κε ηε ζχλδεζε ηνπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο ηεο επηρείξεζεο κε εμσηεξηθά πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα θαη ηδηαίηεξα κε εθείλα ησλ πξνκεζεπηψλ, ησλ ελδηάκεζσλ θαη ησλ αγνξαζηψλ, πξνθεηκέλνπ λα δεκηνπξγεζνχλ νθέιε απφ ηελ απφθηεζε ηεο πξφζζεηεο πιεξνθφξεζεο(οηθνλόκνπ Σ. Γ., Γεσξγόπνπινο Β. Ν., 2004). Γηα λα αλαιπζεί έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα, ζα πξέπεη λα γίλεη αλαθνξά ζηηο ζπληζηψζεο ηνπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο, πνπ απνηεινχλ ηνπο πφξνπο ηνπ. Οη βαζηθνί πφξνη ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο είλαη: αλζξψπηλνη πφξνη (ηειηθνί ρξήζηεο, εηδηθνί ηεο πιεξνθνξηθήο), πιηθνί πφξνη (ην ζχλνιν ζπζθεπψλ, ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ εηζαγσγή ηελ επεμεξγαζία θαη ηελ απνζήθεπζε ησλ δεδνκέλσλ), πφξνη ινγηζκηθνχ (πξνγξάκκαηα θαη δηαδηθαζίεο) θαη πφξνη δεδνκέλσλ (βάζεηο δεδνκέλσλ, βάζεηο κνληέισλ θαη βάζεηο γλψζεσλ), ε αλάιπζε ησλ νπνίσλ θαίλεηαη αθνινχζσο: Αλζξψπηλνη πφξνη Όια ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα πεξηιακβάλνπλ αλζξψπνπο θαη γηα ηνλ ιφγν απηφ ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα είλαη θνηλσληθά ζπζηήκαηα. Οη άλζξσπνη πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα, είλαη είηε ηειηθνί ρξήζηεο, είηε εηδηθνί ηεο πιεξνθνξηθήο. Οη ηειηθνί ρξήζηεο είλαη απηνί νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνχλ άκεζα ή έκκεζα (ηελ πιεξνθνξία πνπ απηφ παξάγεη) έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα, ελψ νη εηδηθνί ηεο πιεξνθνξηθήο, αλαπηχζζνπλ θαη ρεηξίδνληαη ηα Π Οη ηειηθνί ρξήζηεο κπνξεί λα είλαη MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 40

42 κεραληθνί, ππάιιεινη, ινγηζηέο, δηνηθεηηθνί, θιπ, ελψ ζηνπο εηδηθνχο πιεξνθνξηθήο εληάζζνληαη νη αλαιπηέο ζπζηεκάησλ, νη πξνγξακκαηηζηέο, ρεηξηζηέο ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ, θιπ. Τιηθνί πφξνη ηνπο πιηθνχο πφξνπο αλήθνπλ ην πιηθφ (hardware), δει. ηα ζπζηήκαηα ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ ηα νπνία απνηεινχληαη απφ θεληξηθή κνλάδα επεμεξγαζίαο, ηα πεξηθεξεηαθά (πιεθηξνιφγην, νζφλε, εθηππσηήο, θιπ) θαη ηα δίθηπα ηειεπηθνηλσληψλ, θαζψο θαη ηα κέζα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ απνζήθεπζε δεδνκέλσλ (ραξηί, καγλεηηθέο ηαηλίεο, ζθιεξνί δίζθνη, θιπ). Πφξνη ινγηζκηθνχ Ο φξνο «πφξνη ινγηζκηθνχ», πεξηιακβάλεη ην ινγηζκηθφ ζπζηήκαηνο, ην νπνίν ειέγρεη θαη ππνζηεξίδεη ηηο ιεηηνπξγίεο ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή (ηα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα), ην ινγηζκηθφ εθαξκνγψλ, ην νπνίν παξέρεη ζηνλ ηειηθφ ρξήζηε ηε δπλαηφηεηα επεμεξγαζίαο ελφο ζπγθεθξηκέλνπ πξνβιήκαηνο (πξνγξάκκαηα αλάιπζεο πσιήζεσλ, πξνγξάκκαηα κηζζνδνζίαο, επεμεξγαζηέο θεηκέλνπ) θαη ηηο δηαδηθαζίεο, δειαδή ηηο νδεγίεο πξνο ηνπο αλζξψπνπο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα (νδεγίεο ζπκπιήξσζεο κίαο θφξκαο, ή νδεγίεο ρξήζεο ελφο πξνγξάκκαηνο). Πφξνη δεδνκέλσλ Σα δεδνκέλα απνηεινχλ ζεκαληηθφ πφξν γηα έλαλ νξγαληζκφ. Γηα ην ιφγν απηφ ε δηαρείξηζε ησλ δεδνκέλσλ πξέπεη λα γίλεηαη κε ηξφπν πνπ λα επσθεινχληαη φινη νη ηειηθνί ρξήζηεο. Σα δεδνκέλα κπνξνχλ λα πάξνπλ δηάθνξεο κνξθέο (θείκελν, εηθφλα, ήρνο) θαη νξγαλψλνληαη ζε βάζεηο δεδνκέλσλ, πνπ απνζεθεχνπλ θαη δηαρεηξίδνληαη νξγαλσκέλα δεδνκέλα, ζε βάζεηο πξνηχπσλ, πνπ απνζεθεχνπλ καζεκαηηθά θαη ινγηθά πξφηππα ηα νπνία πεξηέρνπλ ζρέζεηο, ππνινγηζκνχο θαη αλαιπηηθέο ηερληθέο θαη ηέινο ζε βάζεηο γλψζεσλ, πνπ απνζεθεχνπλ γεγνλφηα θαη θαλφλεο γηα δηάθνξα πξνβιήκαηα. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 41

43 9.4 Πιενλεθηήκαηα / κεηνλεθηήκαηα ERP χκθσλα κε έξεπλα ηεο AMR Research ( νη ηξεηο ζεκαληηθφηεξνη ιφγνη γηα ηελ αγνξά ινγηζκηθνχ ERP, είλαη ε βειηίσζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο, ην αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα θαη ε ηθαλνπνίεζε ηνπ πειάηε. Όκσο νη πξνζδνθίεο κηαο επηρείξεζεο, κεηά ηελ πηνζέηεζε ελφο ζπζηήκαηνο ERP, είλαη ζίγνπξα πνιχ πην ζχλζεηεο θαη εμαξηψληαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηηο ηδηαίηεξεο ζπλζήθεο ηνπ πεξηβάιινληνο, ζην νπνίν δξαζηεξηνπνηείηαη. Δίλαη βέβαην φηη ην ινγηζκηθφ ERP απαηηεί ηε δέζκεπζε ζεκαληηθψλ πφξσλ ηεο επηρείξεζεο γηα ηελ αγνξά, εγθαηάζηαζε, παξακεηξνπνίεζε, εθπαίδεπζε, ζπληήξεζε θαη βειηίσζε ηνπ ζπζηήκαηνο. Καηφπηλ ηεο κνληεινπνίεζεο ησλ δηαδηθαζηψλ, ηεο κέηξεζεο θαη ηεο αλάιπζεο ηεο απνδνηηθφηεηαο ηνπ λένπ ζπζηήκαηνο, κε έλαγλψξηκν αξηζκφ αληηπξνζσπεχνπκε ην ηειηθφ απνηέιεζκα. Ο αξηζκφο απηφο είλαη ε Απφδνζε ηεο Δπέλδπζεο (Return on Investment, ROI), πνπ νπζηαζηηθά δείρλεη ην θέξδνο πνπ πξνζδνθά ε επηρείξεζε απφ ηελ επέλδπζή ηεο ζε ινγηζκηθφ ERP. Σα ζεκαληηθφηεξα νθέιε πνπ κπνξεί λα έρεη κία εηαηξία απφ έλα ERP ζχζηεκα, είλαη: Γεκηνπξγεί ζπλζήθεο εχθνιεο δηάρπζεο ηεο πιεξνθνξίαο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν θαη απνθπγήο αλεπηζχκεησλ θαηαζηάζεσλ. Η έιιεηςε άκεζεο θαη έγθπξεο πιεξνθνξίαο, κεηαθξάδεηαη θαη ζε δπζθνιία επηβίσζεο. Η πιεξνθνξία εηζέξρεηαη ζην ζχζηεκα κία θνξά θαη ρξεζηκνπνηείηαη απφ νιφθιεξε ηελ επηρείξεζε. Η ελνπνίεζε ησλ πιεξνθνξηψλ ζα πξέπεη λα είλαη απηφκαηε, κε ηηο θαηάιιειεο κεηαηξνπέο ζην λφκηζκα, ηα ινγηζηηθά πξφηππα θαη ηηο φπνηεο άιιεο ηδηαηηεξφηεηεο. Δίλαη ζπλεζηζκέλν θαηλφκελν ε αδπλακία πηνζέηεζεο θαη ζπκκφξθσζεο απφ ηελ επηρείξεζε πνηθίισλ πξνηχπσλ, φπσο ησλ πξνηχπσλ δηαζθάιηζεο πνηφηεηαο ISO 9002, IAS θ.ιπ. Έλα θαιφ ERP ζχζηεκα, κέζα απφ ηηο δπλαηφηεηεο κνληεινπνίεζεο, ζα πξέπεη λα θάλεη ηε κεηάβαζε εχθνιε θαη ζίγνπξε. Σν ινγηζκηθφ ERP βειηηψλεη ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ πειαηψλ κε ηε MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 42

44 βειηίσζε άιισλ παξακέηξσλ, φπσο ηελ ηαρχηεξε εθηέιεζε ησλ παξαγγειηψλ θ.ιπ. Έλαο παξάγνληαο πνπ ζεσξείηαη ζρεηηθά εχθνια κεηξήζηκνο, έρεη άκεζε αληαπφθξηζε ζε πιήζνο άιισλ, φπσο ζηελ ηθαλνπνίεζε ησλ πειαηψλ θαη ησλ εξγαδνκέλσλ, ζηε κείσζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ εμφδσλ, ζηε κείσζε ησλ δηαθπγφλησλ θεξδψλ, θιπ, είλαη πξνθαλψο ε κείσζε ησλ ιαζψλ. Με ηελ εγθαηάζηαζε ελφο ERP ζπζηήκαηνο, δελ πθίζηαηαη πιένλ ε εμάξηεζε ησλ επηρεηξήζεσλ απφ ζπγθεθξηκέλνπο «αλζξψπνπο-θιεηδηά». Σα θπξηφηεξα κεηνλεθηήκαηα ησλ ERP ζπζηεκάησλ ζπκβαίλνπλ, δηφηη νη επηρεηξήζεηο απνηπγράλνπλ λα πξνζαξκνζηνχλ ζηηο ηερλνινγηθέο αλαγθαηφηεηεο ελφο επηρεηξεζηαθνχ ζπζηήκαηνο. Σα ζπζηήκαηα ERP, είλαη αθξηβά θαη ε εγθαηάζηαζή ηνπο απαηηεί ρξφλν θαη θφπν. Δπνκέλσο, εεθαξκνγή ελφο ERP ζπζηήκαηνο δελ είλαη κηα αζθαιήο δηαδηθαζία.αληηζέησο, ππάξρεη κεγάινο θίλδπλνο απνηπρίαο. ΌπσοαλαθέξνπλνηPtakθαηSchragenheim (CarolAPtak, EliSchragenheim, 2003) έλαπνζνζηφκεηαμχζην 60%-90%, δελεπηηπγράλεηηελαπφζβεζεηεοεπέλδπζεοελφοerpζπζηήκαηνο.απηφ ζπκβαίλεη εμ αηηίαο πξνβιεκάησλ πνπ πξνθχπηνπλ ζηελ επηρείξεζε: Σερλνινγηθά πξνβιήκαηα, δεκηνπξγνχληαη απφ ηελ πξνζπάζεηα νινθιήξσζεο ησλ ERP ζπζηεκάησλ κε άιια παξαδνζηαθά ζπζηήκαηα ή απφ ηελ παξακεηξνπνίεζε ηνπ λένπ ζπζηήκαηνο, ψζηε λα πξνζαξκνζηεί ζηηο ιεηηνπξγηθέο απαηηήζεηο ηεο επηρείξεζεο. Σν κέγεζνο θαη ε πνιππινθφηεηα ηεο εθαξκνγήο ελφο νινθιεξσκέλνπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο, δεκηνπξγεί νξγαλσηηθά θαη δηνηθεηηθά πξνβιήκαηα επηθνηλσλίαο θαη ζπληνληζκνχ ζηε δηαρείξηζε ηεο εγθαηάζηαζήο ηνπ, πνπ απαηηνχλ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ηεο επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ αηφκσλ νκάδαο δηαρείξηζεο ηνπ έξγνπ. Σν πςειφ θφζηνο ηεο εθαξκνγήο ελφο ERP ζπζηήκαηνο, νθείιεηαη ζην θφζηνο ηνπ απαξαίηεηνπ εμνπιηζκνχ, ζπκβνπιεπηηθψλ ππεξεζηψλ, εθπαίδεπζεο ησλ ρξεζηψλ, εγθαηάζηαζεο, ζπληήξεζεο θαη πξνζαξκνγήο θαη θφζηνπο κεηαηξνπήο δεδνκέλσλ, αιιά παξά ηελ αλαγθαηφηεηα ηεο δαπάλεο, εμαθνινπζεί λα είλαη ζεκαληηθφ πξφβιεκα ηεο δηνίθεζεο. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 43

45 Πξνβιήκαηα ζρεηηθά κε ην αλζξψπηλν δπλακηθφ, φπσο ε εθπαίδεπζε θαη ε εμνηθείσζε ηνπ ππάξρνληνο δπλακηθνχ ηεο επηρείξεζεο ζην λέν ζχζηεκα, ζα πξέπεη λα αληηκεησπηζηνχλ απφ ηελ επηρείξεζε κε ηδηαίηεξε πξνζνρή, ψζηε λα εμαζθαιηζηεί ε ζπκκεηνρή θαη πξνζαξκνγή ηνπο ζην λέν ζχζηεκα. 10. Σα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα (είδε) Σα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα ρσξίδνληαη ζε ρεηξνγξαθηθά θαη κεραλνγξαθεκέλα. Η αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο ηεο πιεξνθνξίαο, πνπ είλαη ε ζχγθιηζε ηεο ηερλνινγίαο ησλ Η/Τ, ηνπ απηνκαηηζκνχ γξαθείνπ θαη ησλ ηειεπηθνηλσληψλ πξνζέθεξε λέεο δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ, πνπ πξνεγνπκέλσο δελ ήηαλ εθηθηέο (Οηθνλόκνπ Γ., Γεσξγόπνπινο Ν., 2004). Πξέπεη λα αλαθεξζεί, φηη κία πεξαηηέξσ θαηεγνξηνπνίεζε ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ηα δηαθξίλεη ζε πζηήκαηα Δπεμεξγαζίαο πλαιιαγψλ (TransactionProcessingSystems - TPS), ζε Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Γηνίθεζεο (ManagementInformationSystems - MIS) θαη ζε πζηήκαηα Τπνζηήξημεο Γηνίθεζεο (ExecutiveSupportSystems - ESS). Γηάγξακκα: θαίλεηαη ε θαηεγνξηνπνίεζε ησλ πιεξνθνξηαθώλ ζπζηεκάησλ Πεγή: Οηθνλόκνπ Γ.. Γεσξγόπνπινο Ν., «Πιεξνθνξηαθά Σπζηήκαηα γηα ηε ΓηνίθεζεΔπηρεηξήζεσλ»,. 3ε έθδ,. Δθδόζεηο Δπγ. Μπέλνπ ζει. 88 Σα πζηήκαηα Δπεμεξγαζίαο πλαιιαγψλ (TPS), είλαη ηα βαζηθά πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα πνπ εμππεξεηνχλ ην εθηειεζηηθφ επίπεδν ελφο νξγαληζκνχ (Laudon Κ.,LaudonJ., 2005). Δίλαη κεραλνγξαθεκέλα ζπζηήκαηα, ηα νπνία εθηεινχλ θαη θαηαγξάθνπλ ηηο ηξέρνπζεο θαζεκεξηλέο ζπλαιιαγέο, πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηε δηεμαγσγή ηεο επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Υσξίο ηελ επεμεξγαζία ησλ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 44

46 ζπλαιιαγψλ πνιιέο απφ ηηο ιεηηνπξγίεο θαη δξαζηεξηφηεηεο ηεο επηρείξεζεο ζα ήηαλ αδχλαην λα πξαγκαηνπνηεζνχλ. Σα ζπζηήκαηα απηά, εθηφο απφ ηελ ζπιινγή θαη επεμεξγαζία δεδνκέλσλ, ελεκεξψλνπλ απηφκαηα ηα ππάξρνληα αξρεία κε ηα αληίζηνηρα δεδνκέλα, παξάγνληαο ηα απαξαίηεηα έγγξαθα ηεο ζπλαιιαγήο. Δπίζεο, ηα ζπζηήκαηα απηά κπνξνχλ λα ζπλεξγάδνληαη άκεζα κε θάπνην άιιν κεραλνγξαθηθφ ζχζηεκα κέζσ ηεο ειεθηξνληθήο κεηαβίβαζεο δεδνκέλσλ (electronicdatainterchange - EDI) (Οηθνλόκνπ Γ., Γεσξγόπνπινο Ν., 2004). Δίλαη πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα πνπ εμππεξεηνχλ ηηο ζπλαιιαγέο ηεο επηρείξεζεο. Κχξην ραξαθηεξηζηηθφ απηψλ ησλ ζπζηεκάησλ είλαη φηη έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα αληηκεησπίδνπλ δνκεκέλεο θαη επαλαιακβαλφκελεο δηαδηθαζίεο. Σα ζπζηήκαηα επεμεξγαζίαο ζπλαιιαγψλ, εθηφο απφ ηε ζπιινγή θαη ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ ελεκεξψλνπλ απηφκαηα θαη ηα αξρεία πνπ δηαηεξνχλ ηα αληίζηνηρα θάζε θνξά δεδνκέλα θαη παξάγνπλ εθηφο ησλ άιισλ θαη ηα αληίζηνηρα έγγξαθα ηεο ζπλαιιαγήο. Σα TPS εμππεξεηνχλ ην ιεηηνπξγηθφ επίπεδν ηνπ νξγαληζκνχ. Έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα δηνίθεζεο (ManagementInformationSystems - MIS), είλαη έλα νινθιεξσκέλν ζχζηεκα ρξήζηε κεραλήο, κε ζθνπφ ηελ ππνζηήξημε ησλ δηνηθεηηθψλ θαη ιεηηνπξγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ησλ δηαδηθαζηψλ ιήςεο απνθάζεσλ ζε έλαλ νξγαληζκφ. Δπεμεξγάδεηαη πιεξνθνξίεο θαη δεδνκέλα κε απηνκαηνπνηεκέλν ή κε ηξφπν θαη παξέρεη πιεξνθνξίεο ζηα ζηειέρε ηνπ νξγαληζκνχ γηα ηε ιήςε δνκεκέλσλ θπξίσο απνθάζεσλ. Σα ζπζηήκαηα δηνίθεζεο, είλαη επηρεηξεζηαθά εξγαιεία θαη αθνξνχλ ην επίπεδν δηνίθεζεο (managementlevel) ηνπ νξγαληζκνχ. ηφρνο ηνπο, είλαη ε δηαηήξεζε αξρείσλ θαη ε επεμεξγαζία κεγάινπ φγθνπ δεδνκέλσλ θαη ε παξαγσγή πεξηιεπηηθψλ αλαθνξψλ (summaryreports). Υξήζηεο απηψλ ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ είλαη ηα κεζαία ζηειέρε. Σα Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Γηνίθεζεο εμππεξεηνχλ ιεηηνπξγίεο ζε δηνηθεηηθφ επίπεδν, εθνδηάδνληαο ηα ζηειέρε κε αλαθνξέο ή ηε δπλαηφηεηα άκεζεο πξφζβαζεο ζε ζηνηρεία ηξέρνπζαο απφδνζεο θαη ηζηνξηθά ζηνηρεία ηνπ νξγαληζκνχ. Δίλαη πξνζαλαηνιηζκέλα ζε εζσηεξηθά γεγνλφηα θαη ππνζηεξίδνπλ ιεηηνπξγίεο πξνγξακκαηηζκνχ, ειέγρνπ θαη ιήςεο απνθάζεσλ. Σα ζπζηήκαηα απηά ζπλνςίδνπλ θαη αλαθέξνπλ ζηνηρεία γηα ηηο βαζηθέο επηρεηξεζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο ηεο εηαηξείαο,πνπ έρνπλ πξνθχςεη απφ ηα ζπζηήκαηα επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ (TPS) (Laudon Κ., LaudonJ., 2005). Γηαλέκνπλ πιεξνθνξίεο ζε δηεπζπληηθά ζηειέρε, ψζηε λα κπνξνχλ λα αμηνινγήζνπλ ηηο παξνπζηαδφκελεο θαηαζηάζεηο ψζηε λα κπνξνχλ λα MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 45

47 πάξνπλ ηηο θαιχηεξεο απνθάζεηο, ρξεζηκνπνηψληαο ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο, θξίζε θαη δηαίζζεζε. Σα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα δηνίθεζεο δελ παίξλνπλ απφ κφλα ηνπο απνθάζεηο απιά παξέρνπλ πιεξνθνξίεο ζηα δηεπζπληηθά ζηειέρε πνπ είλαη απαξαίηεηεο ζηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ (Οηθνλόκνπ Γ., Γεσξγόπνπινο Ν.,2004). Σα πζηήκαηα Τπνζηήξημεο Γηνίθεζεο (ExecutiveSupportSystems - ESS), ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηα αλψηεξα ζηειέρε γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ. Δμππεξεηνχλ ην ζηξαηεγηθφ επίπεδν ελφο νξγαληζκνχ θαη αληηκεησπίδνπλ πεξηπηψζεηο θξίζεο πνπ ρξεηάδνληαη θξίζε, αμηνιφγεζε θαη δηαίζζεζε επεηδή δελ ππάξρεη πξνζπκθσλεκέλε δηαδηθαζία γηα ηελ επίηεπμε ηεο ιχζεο. Σα ζπζηήκαηα απηά, δεκηνπξγνχλ έλα γεληθεπκέλν ππνινγηζηηθφ θαη επηθνηλσληαθφ πεξηβάιινλ αληί λα πξνζθέξνπλ θάπνηα ζηαζεξή εθαξκνγή. Σα ζπζηήκαηα ππνζηήξημεο πςειφβαζκσλ ζηειερψλ είλαη έλα εξγαιείν πνπ επηηξέπεη ζηηο εηαηξίεο λα κεηαηξέπνπλ ηα δεδνκέλα ηνπο ζε ρξήζηκεο αλαθνξέο. Οη αλαθνξέο πνπ πξνθχπηνπλ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηα δηεπζπληηθά ζηειέρε πνπ κε απηφ ηνλ ηξφπν έρνπλ γξήγνξε πξφζβαζε ζηηο εθζέζεηο πνπ πξνέξρνληαη απφ φια ηα επίπεδα θαη ηηο ππεξεζίεο ηεο εηαηξίαο. Δθηφο απφ ηε γξήγνξε πξφζβαζε ζηα δεδνκέλα ησλ δηαθφξσλ ππεξεζηψλ, θάπνηα ESS παξέρνπλ επίζεο εξγαιεία αλάιπζεο κε δπλαηφηεηεο πξφβιεςεο κηαο ζεηξάο επηδφζεσλ απνηειεζκάησλ ρξφλνπ θαη απηφ ην επηηπγράλνπλ κε ηε ρξήζε ησλ ζηνηρείσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο εθζέζεηο ησλ ππεξεζηψλ. Σα εξγαιεία, θαζψο θαη ηα απνηειέζκαηα πνπ ζα εθηειεί ην ESS, εμαξηψληαη απφ ηνλ πξνγξακκαηηζηή αιιά θαη απφ ηνλ θιάδν γηα ηνλ νπνίν πξννξίδεηαη. Αξθεηέο εηαηξίεο πξνζθέξνπλ πξνζρεδηαζκέλα παθέηα ESS, ελψ άιιεο πξνζθέξνπλ παθέηα πνπ κπνξνχλ λα πξνζαξκνζηνχλ ζηηο αλάγθεο ηεο θάζε επηρείξεζεο. Σα ζπζηήκαηα απηά πεξηιακβάλνπλ ηα πζηήκαηα Τπνζηήξημεο Απνθάζεσλ (DecisionSupportSystems - DSS), ηα Έκπεηξα πζηήκαηα (ExpertSystems - ES) θαη ηα ηξαηεγηθά Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα (StrategicInformationSystems - SIS). Σα πζηήκαηα Τπνζηήξημεο Απνθάζεσλ (DecisionSupportSystems - DSS), βνεζνχλ ηα δηεπζπληηθά ζηειέρε ζηελ επίιπζε εκη-δνκεκέλσλ πξνβιεκάησλ θαη ζε ζέκαηα πνπ είλαη κνλαδηθά, αιιάδνπλ γξήγνξα θαη δελ είλαη εχθνιν λαπξνζδηνξηζηνχλ εθ ησλ πξνηέξσλ θαη ζηα νπνία δελ κπνξεί λα δνζεί κία άκεζε απάληεζε γηαηί απαηηείηαη ε αλζξψπηλε παξέκβαζε. Έηζη, ε απάληεζε δίλεηαη χζηεξα απφ αιιειεπίδξαζε αλζξψπνπ θαη ππνινγηζηή. Παξέρνπλ ππνζηήξημε, πεξηζζφηεξν MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 46

48 ζηνρεπκέλε θαη εζηηαζκέλε ζε κία απφθαζε απφ φηη έλα MIS. Δίλαη απηά πνπ βνεζνχλ ηα δηεπζπληηθά ζηειέρε ηεο επηρείξεζεο ζηελ επίιπζε θπξίσο ησλ εκηδνκεκέλσλ πξνβιεκάησλ. Ηκη-δνκεκέλα πξνβιήκαηα, είλαη εθείλα ησλ νπνίσλ έλα κέξνο κπνξεί λα πξνγξακκαηηζζεί/δνκεζεί θαη λα ιπζεί απφ ηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή θαη έλα άιιν κέξνο ην νπνίν δε κπνξεί λα πξνγξακκαηηζζεί θαη γηα ην νπνίν απαηηείηαη ε αλζξψπηλε παξέκβαζε, έηζη ψζηε λα επηιπζεί. Γειαδή απαηηείηαη αιιειεπηδξαζηηθή επεμεξγαζία θαη ην απνηέιεζκα απηψλ είλαη αλάιπζε απνθάζεσλ. Σα DSS αθνξνχλ ην δηνηθεηηθφ επίπεδν ηνπ νξγαληζκνχ. Σα Έκπεηξα πζηήκαηα (ExpertSystems - ES) βνεζνχλ ζηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ, γηα ηα νπνία ρξεηάδεηαη αλζξψπηλε γλψζε θαη εκπεηξία. Δίλαη πξνγξάκκαηα, ηα νπνία κηκνχληαη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίνλ ηα ζηειέρε ιακβάλνπλ κε δνκεκέλεο απνθάζεηο. Σέινο, ηα ηξαηεγηθά Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα (StrategicInformationSystems - SIS), ζπκβάιινπλ ζηε ζχλδεζε ησλ δπλαηνηήησλ ηεο Πιεξνθνξηθήο κε ηελ επηρεηξεζηαθή ζηξαηεγηθή ησλ νηθνλνκηθψλ κνλάδσλ. Απηά πεξηιακβάλνπλ ηα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Δπηρεηξεζηαθψλ Πφξσλ (EnterpriseResourcePlanning - ERP), ηα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πειαηεηαθψλ ρέζεσλ (CustomerRelationshipManagement - CRM) θαη ηα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Δθνδηαζηηθήο Αιπζίδαο (Supply-ChainManagement - SCM), καδί κε ηα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Γλψζεο (KnowledgeManagement - ΚΜ). Σα παξαπάλσ ζπζηήκαηα, κπνξνχλ λα ρσξηζηνχλ πεξαηηέξσ ζε ηξεηο βαζηθέο θαηεγνξίεο ζπζηεκάησλ, αλάινγα κε ηα δηαθνξεηηθά επίπεδα ηνπ νξγαληζκνχ πνπ εμππεξεηνχλ (Laudon Κ.,LaudonJ.,2005). ην δηάγξακκα απεηθνλίδνληαη νη βαζηθνί ηχπνη ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ, αλάινγα κε ην επίπεδν ηνπ νξγαληζκνχ θαη ηελ επηρεηξεκαηηθή ιεηηνπξγία πνπ ππνζηεξίδεη ην θαζέλα. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 47

49 Γηάγξακκα : Βαζηθνί Τύπνη Πιεξνθνξηαθώλ Σπζηεκάησλ Πεγή: Laudon Κ. - LaudonJ., «Πιεξνθνξηαθά Σπζηήκαηα Γηνίθεζεο: Γηνίθεζε ηεο Χεθηαθήο Δπηρείξεζεο», 6 th edition. PearsonEducationInc. PrenticeHall ζει. 47 Σα ζπζηήκαηα εθηειεζηηθνχ - ιεηηνπξγηθνχ επηπέδνπ, ππνζηεξίδνπλ ηα ζηειέρε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ειέγρνπ ζηελ παξαθνινχζεζε ησλ βαζηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ελφο νξγαληζκνχ θαη αλαηξνθνδνηνχλ ηα αλψηεξα δηνηθεηηθά επίπεδα κε ζηνηρεία φπσο νη πσιήζεηο, ε κηζζνδνζία, ηα έζνδα, θιπ, έρνληαο ζαλ βαζηθφ ζηφρν ηελ παξαθνινχζεζε ηεο ξνήο ησλ ζπλαιιαγψλ ζε έλαλ νξγαληζκφ (Αλαζηαζηάδεο Π., 2001). Σα ζπζηήκαηα δηνηθεηηθνχ επηπέδνπ εμππεξεηνχλ ηελ παξαθνινχζεζε, ηνλ έιεγρν, ηε ιήςε απνθάζεσλ θαη ηηο δηνηθεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ησλ κεζαίσλ ζηειερψλ. Σα ζπζηήκαηα απηά εθδίδνπλ θπξίσο πεξηνδηθέο αλαθνξέο θαη φρη άκεζεο εθηειεζηηθέο πιεξνθνξίεο. Δπηπιένλ, ηα ζπζηήκαηα απηά εζηηάδνπλ ζε ιηγφηεξν δνκεκέλεο θαηαζηάζεηο, γηα ηηο νπνίεο πνιιέο θνξέο νη αλάγθεο πιεξνθφξεζεο δελ είλαη πάληνηε ζαθείο (LaudonK.,LaudonJ., 2005). Σα ζπζηήκαηα ζηξαηεγηθνχ επηπέδνπ βνεζνχλ ηα αλψηεξα ζηειέρε λα αληηκεησπίζνπλ θαη λα εμεηάζνπλ ζηξαηεγηθά δεηήκαηα ηφζν κέζα ζηελ επηρείξεζε φζν θαη ζην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ, αληηζηνηρίδνληαο ηηο αιιαγέο ηνπ εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο ζηηο πθηζηάκελεο δπλαηφηεηεο ηνπ νξγαληζκνχ (Laudon Κ.,LaudonJ., 2005). Σα ζπζηήκαηα απηά ππνζηεξίδνπλ δξαζηεξηφηεηεο καθξνπξφζεζκνπ πξνγξακκαηηζκνχ ησλ αλψηεξσλ ζηειερψλ, ελψ θξίλεηαη ζθφπηκν λα αλαθεξζεί φηη βνεζνχλ ζεκαληηθά ζηε ράξαμε ηεο ζηξαηεγηθήο ηνπ νξγαληζκνχ θαη ζηελ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 48

50 πξνζαξκνγή ηνπ εζσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο ηεο εηαηξείαο κε ηηο κεηαβνιέο ηνπ εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο (Γεκεηξηάδεο A., 2007) χζηεκα Γηαρείξηζεο Δπηρεηξεζηαθψλ Πφξσλ, EnterpriseResourcePlanningSystems-ERP Σν ζχζηεκα ERP είλαη έλα ζχζηεκα πιεξνθνξηθήο, ην νπνίν επηηξέπεη ηε ζρεδίαζε, ηε δηαρείξηζε θαη ηελ αμηνπνίεζε ησλ πφξσλ κηαο επηρείξεζεο ειεθηξνληθά, κε απνηέιεζκα λα ππνζηεξίδεηαη ε θάζε ιεηηνπξγία κε ηα πην ζχγρξνλα εξγαιεία πιεξνθνξηθήο γηα ηε βειηηζηνπνίεζε ηεο παξαγσγηθφηεηάο ηεο. Γηαρέεηαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν, ε απαηηνχκελε απφ θάζε εξγαδφκελν πιεξνθνξία, γηα ηε βειηηζηνπνίεζε ησλ ιακβαλνκέλσλ απνθάζεσλ θαη θαζίζηαηαη δπλαηή ε ειεθηξνληθή δηαζχλδεζε ηεο επηρείξεζεο κε ην εληαίν επηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ, κε ηειηθφ απνηέιεζκα ηε ζπλνιηθή βειηηζηνπνίεζε ηεο αιπζίδαο πξνζηηζέκελεο αμίαο. Σα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Δπηρεηξεζηαθψλ Πφξσλ (ERP), είλαη παθέηα ινγηζκηθνχ πνπ απνηεινχληαη απφ δηάθνξεο ελφηεηεο, φπσο ην αλζξψπηλν δπλακηθφ, ηηο πσιήζεηο, ηε ρξεκαηνδφηεζε θαη ηελ παξαγσγή, παξέρνληαο νινθιεξσκέλε νξγάλσζε ησλ δεδνκέλσλ, κέζσ ελζσκαησκέλσλ επηρεηξεζηαθψλ δηαδηθαζηψλ. Απηά ηα παθέηα ινγηζκηθνχ, κπνξνχλ λα πξνζαξκνζηνχλ γηα λα θαιχςνπλ ζπγθεθξηκέλεο αλάγθεο θάζε νξγαληζκνχ. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990, ηα ζπζηήκαηα ERP έγηλαλεθ ησλ πξαγκάησλ πξφηππν γηα ηελ αληηθαηάζηαζε ησλ παιαηνχ ηχπνπ ζπζηεκάησλ ζε κεγάιεο πνιπεζληθέο εηαηξείεο (Parr A., Shanks G., 2000). Όζνλ αθνξά ηε ζεκαληηθή επίδξαζε ησλ ζπζηεκάησλ ERP ζηε βηνκεραλία, ν Davenport (Davenport T., 1998) αλαθέξεη φηη «ελαγθαιηζκφο ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ θφζκνπ ησλ ζπζηεκάησλ ηεο επηρείξεζεο, κπνξεί ζηελ πξαγκαηηθφηεηα λα είλαη ε πην ζεκαληηθή εμέιημε ζηελ εηαηξηθή ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο ησλ πιεξνθνξηψλ ζηε δεθαεηία ηνπ 1990». Η αγνξά εξγαζίαο γηα ηνπο αλζξψπνπο πνπ κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ απηά ηα ζπζηήκαηα, ηελ εθαξκνγή ηνπο, ηε ρξήζε ηνπο θιπ θαη λα θαηαλνήζνπλ πψο απηά ηα ζπζηήκαηα νινθιεξψλνπλ ηηο επηρεηξήζεηο είλαη κεγάιε θαη απμαλφκελε (Watson E., Schneider H., 1999). Έξεπλεο δείρλνπλ φηη ε επηηπρεκέλε πηνζέηεζε ηεο ηερλνινγίαο ησλ πιεξνθνξηψλ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 49

51 γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο επηρεηξεκαηηθήο ζηξαηεγηθήο, κπνξεί λα βνεζήζεη ηνπο νξγαληζκνχο λα απνθηήζνπλ αλψηεξε νηθνλνκηθή απφδνζε. Σν πξφζθαην θχκα πηνζέηεζεο ησλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο επηρεηξεζηαθψλ πφξσλ ζε εηαηξηθφ επίπεδν, είλαη κηα ζεκαληηθή δέζκεπζε πφξσλ θαη κπνξεί λα επεξεάζεη ζρεδφλ φιεο ηηο επηρεηξεκαηηθέο δηαδηθαζίεο. Απνηειέζκαηα ησλ εξεπλψλ,δείρλνπλ φηη νη επηρεηξήζεηο πνπ πηνζεηνχλ ηέηνηα ζπζηήκαηα εκθαλίδνπλ πςειφηεξε απφθιηζε απφδνζεο,κφιηο κεηά απφ δχν ρξφληα ζπλερνχο ρξήζεο. Δπηπιένλ, ζεκαληηθφο είλαη ν έιεγρνο ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο εθαξκνγήο πνπ ζα επηιεγεί, κε βαζηθφηεξα ραξαθηεξηζηηθά εθείλα ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο, ηεο επξείαο αλαγλψξηζεο ηεο πιαηθφξκαο, ηεο ππνζηήξημεο θαη ζηαζεξφηεηαο, ηνπ θφζηνπο θαη ηεο ακνηβήο (αγνξά, εγθαηάζηαζε, ζπληήξεζε, αλαβάζκηζε, πξνζζήθε ρξεζηψλ θιπ.), ηεο απνηειεζκαηηθήο ρξήζεο ησλ δεδνκέλσλ θαη ηεογξήγνξεο πξνζαξκνγήο. Απηά ηα απνηειέζκαηα παξέρνπλ ζεκαληηθέο πιεξνθνξίεο, πνπ ζπκπιεξψλνπλ ηα πθηζηάκελα εξεπλεηηθά επξήκαηα θαη επίζεο απμάλνπλ ηα κειινληηθά πηζαλά εξεπλεηηθά ζέκαηα. Γηα πνιινχο ρξήζηεο, έλα ζχζηεκα ERP είλαη έλα «ζχζηεκα πνπ θάλεη ηα πάληα» ζε κηα επηρείξεζε, απφ ηελ έλαξμε ησλ παξαγγειηψλ, ηηο πσιήζεηο, σο ηελ εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ. Άιινη, ην βιέπνπλ σο έλα δίαπιν δεδνκέλσλ πνπ απνζεθεχεη δεδνκέλα κε δπλαηφηεηα αλάθηεζεο. Έλα ERP, ζηακαηά ηελ επεμεξγαζία ηελ μερσξηζηή επεμεξγαζία απηψλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ ιεηηνπξγνχλ απηφλνκα θαη ηνπο ζεσξεί κέξνο ησλ αιιειέλδεησλ δηεξγαζηψλ πνπ ζπλζέηνπλ ηελ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα. Γελ είλαη δπλαηφλ λα ζθεθηεί θαλείο έλα ζχζηεκα ERP, ρσξίο κηα πεξίπινθε ππνδνκή πιεξνθνξηθήο. Τπνζηεξίδεηαη φηη ην ERP, είλαη ε θαιχηεξε έθθξαζε ηεο αλαπφζπαζηεο ζχλδεζεο ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ηεο ηερλνινγίαο ηεο πιεξνθνξηθήο. Η ζηαδηαθή βειηίσζε ηεο ηερλνινγίαο ησλ πιεξνθνξηψλ θαη ε δξαζηηθή κείσζε ησλ ηηκψλ ησλ ππνινγηζηψλ, έρνπλ θαηαζηήζεη δπλαηή ηε ρξήζε ελφο ζπζηήκαηνο ERP, αθφκε θαη απφ κηα κηθξή επηρείξεζε χζηεκα Γηαρείξηζεο Πειαηεηαθψλ ρέζεσλ, CustomerRelationshipManagement-CRM Λίγν πξηλ ηνλ εηθνζηφ αηψλα, νη αγνξαζηέο θαη νη πσιεηέο θαίλεηαη λα απνκαθξχλζεθαλ. Πξηλ απφ ηε Βηνκεραληθή Δπαλάζηαζε, νη πσιεηέο γλψξηδαλ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 50

52 ηνπο πειάηεο ηνπο θαη γεληθά θαηαλννχζαλ ηηο αλάγθεο ηνπο. Η καδηθή παξαγσγή έρηηζε έλα ηείρνο κεηαμχ ησλ αγνξαζηψλ θαη ησλ πσιεηψλ, θαζψο ε βαζηθή ηδέα ήηαλ λα βξνπλ πειάηεο γηα ηππνπνηεκέλα πξντφληα. Οη πειάηεο ζήκεξα είλαη ζε πην πιενλεθηηθήζέζε απφ πνηέ άιινηε θαη ην δηαδίθηπν επηηαρχλεη ηελ ηάζε πξνο κεγαιχηεξε ελδπλάκσζε ηνπ πειάηε. Οη εθαξκνγέο CRM πξνζπαζνχλ λα επηθεληξσζνχλθαηά θχξην ιφγν ζηνλ πειάηε, ζπγθεθξηκέλα ζε έλαλ πειάηε θάζε θνξά, γηα λα νηθνδνκήζνπλ κηα καθξνρξφληα ακνηβαία επσθειή ζρέζε. Σν χζηεκα Γηαρείξηζεο Πειαηεηαθψλ ρέζεσλ είλαη κηα ζπλεθηηθή πξνζέγγηζε, πνπ ππφζρεηαη ηε βειηηζηνπνίεζε ησλ ζρέζεσλ ηεο επηρείξεζεο κε φινπο ηνπο πειάηεο ηεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ειεθηξνληθψλ ή δηαδηθηπαθψλ πειαηψλ, ησλ κειψλ ηνπ δηθηχνπ δηαλνκήο θαη ησλ πξνκεζεπηψλ. Η «γλψζε» ηνπ θάζε πειάηε κέζσ ηερληθψλ εμφξπμεο ζηνηρείσλ θαη πειαηνθεληξηθήο ζηξαηεγηθήο, βνεζά ηνλ νξγαληζκφ λα πξνζθέξεη πεξηζζφηεξα πξντφληα θαη ππεξεζίεο, γηα βειηίσζε θαη δηαηήξεζε ηεο πηζηφηεηαο ησλ πειαηψλ ηνπ γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα. Οη Peppers θαη Rogers (Peppers D., Rogers M., 1999), αλαθέξνληαη ζε απηή ηε δηαδηθαζία σο «αχμεζε ηνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο πνπ κνηξάδεηαη ε επηρείξεζε κε ηνλ θάζε πειάηε», πνπ πξνάγεη ηε δηαηήξεζε θαη σθέιεηα θαη ησλ δχν κεξψλ. Καζψο νη επηρεηξήζεηο αλαθαηαζθεπάδνπλ ηε ζχγρξνλε ιεηηνπξγία ηνπο γχξσ απφ ηνπο πειάηεο (πειαηνθεληξηθή ζεψξεζε), ζα πξέπεη θαη νη ππάιιεινη λα αιιάμνπλ ηνλ ηξφπν πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηα πιαίζηα ηεο επηρείξεζεο, ηε ζθνπηά πνπ βιέπνπλ ηνπο πειάηεο θαη ηνλ ηξφπν πνπ ηνπο αληηκεησπίδνπλ, κε βάζε ηελ επηρεηξεζηαθή θνπιηνχξα. Οη ζχγρξνλεο επηρεηξήζεηο, πξέπεη λα εζηηάζνπλ ζηελ παξνρή πςειφηεξεο αμίαο ζηνπο πειάηεο, κέζσ βειηίσζεο ηεο επηθνηλσλίαο, ηαρχηεξεο παξάδνζεο θαη εμαηνκηθεπκέλσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ. Γεδνκέλνπ φηη κεγάινο φγθνο ζπλαιιαγψλ κε ηνπο πειάηεο γίλεηαη κέζσ δηαδηθηχνπ, ε ηερλνινγία νθείιεη λα πξνζαξκφδεηαη ζηηο αιιαγέο ηεο απξφβιεπηεο αγνξάο (Bultema, 2000). Οη επηρεηξήζεηο πνπ εθαξκφδνπλ ην ζχζηεκα CRM θαη ειεθηξνληθέο εθαξκνγέο, δηαθαίλεηαη φηη κειινληηθά ζα έρνπλ κεγαιχηεξεο απνιαβέο θεξδψλ (VanLange, Paul, 1999). Σν κέιινλ ηνπ CRM θαη ηεο δηαρείξηζεο ησλ ειεθηξνληθψλ πειαηεηαθψλ ζρέζεσλ (electronicrelationshipmanagement, erm), ζα ζπγρξνληζηεί κε ηηο δηαθαλαιηθέο ζρέζεηο ηεο επηρείξεζεο (SaundersJ., 1990, MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 51

53 SaundersA., 1999).Πξνβιέπεηαη επίζεο, λα δεκηνπξγεζεί έλα «νηθνζχζηεκα ειεθηξνληθήο ζπλεξγαζίαο» κε έλα πεξίπινθν δίθηπν ζπλεξγαηψλ, πνπ ζα ιεηηνπξγεί σο έλα δηαζπλδεδεκέλν ζχλνιν, πνπ ζα θαιχπηεη νιφθιεξεο αγνξέο, αιιά θαη βηνκεραλίεο (CreightonR., 2000, SiebelT., 2001). Η έλλνηα ηνπ πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Πειαηεηαθψλ ρέζεσλ, νξίδεηαη σο έλα πξντφλ ινγηζκηθνχ, κηα κέζνδν ζπιινγήο δεδνκέλσλ, κηα ζηξαηεγηθή πσιήζεσλ ή αλάιπζεο ζηνηρείσλ. Η γλσζηή εηαηξεία SECOR απφ ηε Μεγάιε Βξεηαλία, έρεη βξαβεπηεί γηα ηνλ πην πιήξε νξηζκφ ηνπ CRM. Καηά ηε γλψκε ηνπο, CRM ζεκαίλεη «ε δεκηνπξγία, εθαξκνγή, δηαηήξεζε θαη βειηηζηνπνίεζε κηαο καθξνρξφληαο ζρέζεο ρξφλνπ κεηαμχ ηνπ πειάηε θαη ηεο εηαηξείαο». Έλαο άιινο νξηζκφο ηνπ CRM, ζεσξεί φηη ην ζχζηεκα πειαηεηαθψλ ζρέζεσλ είλαη έλαο φξνο βηνκεραληθήο πιεξνθνξίαο γηα ηηο κεζνδνινγίεο, ην ινγηζκηθφ θαη ζπλήζσο ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ Γηαδηθηχνπ πνπ βνεζνχλ κηα επηρείξεζε λα δηαρεηξίδεηαη ηηο πειαηεηαθέο ζρέζεηο κε έλαλ νξγαλσκέλν ηξφπν. Ο PaulGreenberg, ζην βηβιίν ηνπ, CRM atthespeedoflight: EssentialCustomerStrategiesforthe 21 st Century (Greenberg P., 2010), ιέεη φηη «ην CRM είλαη κηα θηινζνθία θαη κηα επηρεηξεκαηηθή ζηξαηεγηθή, πνπ ππνζηεξίδεηαη απφ έλα ζχζηεκα θαη κηα ηερλνινγία, ζρεδηαζκέλε γηα λα βειηηψλεη ηηο αλζξψπηλεο αιιειεπηδξάζεηο ζε έλα επηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ». Όηαλ μεθίλεζε ε πξνζπάζεηα λα θαζνξηζηεί ε έλλνηα ηνπ CRM, ηε δεθαεηία ηνπ 1990, ραξαθηεξηδφηαλ ζπλήζσο κε πην ηερλνινγηθνχο θαη ιεηηνπξγηθνχο φξνπο. Ο βηνκεραληθφο πξφηππνο νξηζκφο αλαπηχρζεθε ην 2000 απφ ηνλ Όκηιν META, σο The CustomerRelationship Management Ecosystem. Γπζηπρψο, απηφ πνπ ν Όκηινο META φξηδε σο ηα ζπζηαηηθά ηεο ηερλνινγίαο θαη ιεηηνπξγηθφηεηαο ηνπ CRM, έγηλε φιν απηφ πνπ γλσξίδεη ν ππφινηπνο θφζκνο γηα ην CRM. Όιε ε βηβιηνγξαθία πνπ πξνέθπςε ηφηε, πνπ πεξηειάκβαλε ηνλ νξηζκφ ηνπ Οκίινπ META, δηαζηξέβισλε ηελ πξαγκαηηθή αμία ηνπ CRM, αλ θαη δελ ππήξρε ηίπνηα εγγελψο ιαλζαζκέλν κε ηνλ νξηζκφ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα, απηφο ν ζπγθεθξηκέλνο νξηζκφο έθηαζε ζήκεξα λα είλαη ν ζεκέιηνο ιίζνο γηα ηελ παξαδνζηαθή έλλνηα ηνπ CRM. Σνλ Ιαλνπάξην ηνπ 2003 ζε κηα ζπλέληεπμή ηνπ, ν AdNederlof, Γηεπζχλσλ χκβνπινο ηεο GenesysTelecommunicationsLaboratories,, είπε «ην CRM είλαη έλαο φξνο πνπ κπνξεί λα αλαθέξεηαη ζε έλα εχξνο πξαγκάησλ, απφ ηε δηαρείξηζε MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 52

54 ησλ ζρέζεσλ κε ηνπο πειάηεο, κέρξη ην ινγηζκηθφ θαη ην πιηθφ πνπ επηηξέπνπλ ζε θάπνηνλ λα δηαρεηξίδεηαη γηα ηελ επηθνηλσλία ηνπ κε έλαλ πειάηε». Ο FrederickNewell, ζην βηβιίν ηνπ Why CRM Doesn twork, ιέεη φηη «ε ίδηα ε θξάζε πνπ αλαθέξεηαη ζην CRM (ζε ζρεηηθά βηβιία) ή Γηαρείξηζε Πειαηεηαθψλ ρέζεσλ, ζεκαίλεη φηη νη εηαηξείεο κπνξνχλ λα δηαρεηξηζηνχλ ηε ζρέζε κε ηνλ πειάηε, ζηνρεχνληαο ζε ζπγθεθξηκέλνπο πειάηεο, γηα ζπγθεθξηκέλεο πξνζθνξέο πξντφλησλ. Πφζν ηνικεξφ, πφζν απεξίζθεπην, πφζν ιάζνο!». Ο Newell, πξνηείλεη ηε δηαρείξηζε ησλ πειαηεηαθψλ ζρέζεσλ πνπ επηηξέπνπλ ζηνπο πειάηεο λα θαζνξίδνπλ ηε δηθή ηνπο κνίξα. «Γελ κπνξεί έλαο πειάηεο λα θάλεη θάηη πνπ δελ ζέιεη» (CătoiuI., TeodorescuN., 1997, PurcăreaT., Raţiu, M., 2007). Σέινο, ζχκθσλα κε ηνπο AnneStanton θαη HerbRubenstein (Stanton, Rubenstein, 2005), κπνξνχκε πεξηιεπηηθά λα πνχκε φηη ην CRM (CustomerRelationship Management ή Marketing), δειψλεη ηε κεζνδνινγία πνπ βνεζά ζηελ επηζήκαλζε θαη ηελ πξνζέιθπζε θαηαλαισηψλ, κέζα απφ ηε δηαδηθαζία αλάπηπμεο δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ (επηρείξεζε πειάηεο). Πξφθεηηαη γηα κηα κεζνδνινγία, πνπ ζέηεη ηνλ πειάηε ζην επίθεληξν ηεο επηρεηξεκαηηθήο δηαδηθαζίαο. Όπσο γίλεηαη ινηπφλ θαηαλνεηφ, ην χζηεκα ΓηαρείξηζεοΠειαηεηαθψλ ρέζεσλ (CustomerRelationshipManagement, CRM), είλαη έλαο ζπλδπαζκφο αλζξψπσλ, δηαδηθαζηψλ θαη ηερλνινγηψλ, πνπ επηδηψθεη λα θαηαλνήζεη ηνπο πειάηεο κηαο εηαηξείαο. Πξφθεηηαη γηα κηα νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε ηεο δηαρείξηζεο ησλ ζρέζεσλ, κε έκθαζε ζηελ δηαηήξεζε ησλ πειαηψλ θαη ηελ αλάπηπμε ζρέζεσλ. Σν ΓΠ (CRM) έρεη εμειηρζεί απφ ηηο πξνφδνπο ηεο ηερλνινγίαο ησλ πιεξνθνξηψλ θαη ηηο νξγαλσηηθέο αιιαγέο ζε πειαηνθεληξηθή δηαδηθαζία. Οη εηαηξείεο πνπ εθαξκφδνπλ κε επηηπρία ην ΓΠ ζα θαξπσζνχλ ηα νθέιε ηεο αθνζίσζεο ησλ πειαηψλ θαη καθξνπξφζεζκα ηελ θεξδνθνξία. Ωζηφζν, ε επηηπρήο εθαξκνγή ηνπ γηα πνιιέο εηαηξείεο είλαη απαηειή, θπξίσο επεηδή δελ θαηαλννχλ φηη ην ΓΠ απαηηεί δηαιεηηνπξγηθφ θαη πειαηνθεληξηθφ αλαζρεδηαζκφ ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δηαδηθαζηψλ, ζε επίπεδν εηαηξείαο. Παξά ην γεγνλφο φηη έλα κεγάιν κέξνο ηνπ ΓΠ είλαη επίηεπγκα ηεο ηερλνινγίαο, βιέπνληάο ην κφλν σο κηα ηερλνινγηθή ιχζε,ε ιεηηνπξγία ηνπ είλαη πνιχ πηζαλφ λα απνηχρεη. Η δηαρείξηζε κηαο επηηπρεκέλεο πινπνίεζεο ηνπ ΓΠ, απαηηεί κηα νινθιεξσκέλε θαη ηζνξξνπεκέλε πξνζέγγηζε ηεο ηερλνινγίαο, ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ησλ αλζξψπσλ(cheni., PopovichK., 2003). MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 53

55 Η δηαρείξηζε ησλ πειαηεηαθψλ ζρέζεσλ δελ είλαη κηα λέα ηδέα, αιιά ηψξα πιένλ είλαη πξαθηηθά εθαξκφζηκν, ιφγσ ησλ πξφζθαησλ εμειίμεσλ ηεο λέαο ηερλνινγίαο ινγηζκηθνχ ησλ επηρεηξήζεσλ. Ωο απνθπγή παξαλφεζεο ηνπ CRM κε ηα απηνκαηνπνηεκέλα εξγαιεία (SalesForceAutomation, SFA) πσιήζεσλ, ην CRM αλαθέξεηαη ζπρλά ζηε βηβιηνγξαθία σο έλαο-πξνο-έλαλ κάξθεηηλγθ (Peppers θαη Rogers, 1999). Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί, σζηφζν, φηη ην CRM έρεη ηηο ξίδεο ηνπ ζην ζρεζηαθφ κάξθεηηλγθ, πνπ ζηνρεχεη ζηε καθξνπξφζεζκε βειηίσζε ηεο θεξδνθνξίαο, κεηαπεδψληαο απφ ηηο εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο κε έκθαζε ζηελ πξνζέιθπζε λέσλ πειαηψλ, ζηε δηαηήξεζε ησλ πειαηψλ κέζσ ηεο απνηειεζκαηηθήο δηαρείξηζεο ησλ πειαηεηαθψλ ζρέζεσλ (Christopheretal., 1991). Έηζη, ην CRM είλαη κηα πην ζχλζεηε θαη πεξίπινθε εθαξκνγή,πνπ αληιεί δεδνκέλα πειαηψλ απφ θάζε πηζαλή πεγή πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε ηνλ πειάηε, δεκηνπξγψληαο κηα εληαία θαη νινθιεξσκέλε εηθφλα ηνπ πειάηε. Απηή ε κνξθή ηερλνινγίαο πνπ παξαθνινπζεί θαη αλαιχεη ηε ζπκπεξηθνξά ησλ πειαηψλ, επηηξέπεη ζηηο επηρεηξήζεηο λα εληνπίδνπλ εχθνια ηνπο «θαιχηεξνπο» πειάηεο θαη λα εζηηάδνπλ ηηο πξνζπάζεηεο κάξθεηηλγθ,ψζηελα επηβξαβεχνπλ ηνπο πηζηνχο πειάηεο. Η απφθηεζε κηαο θαιχηεξεο θαηαλφεζεο ησλ πθηζηάκελσλ πειαηψλ επηηξέπεη ζηηο εηαηξείεο λα αιιειεπηδξνχλ, λα απαληνχλ θαη λα επηθνηλσλνχλ πην απνηειεζκαηηθά θαη λα βειηηψζνπλ ζεκαληηθά ην κεξίδην αγνξάο ηνπο (WilsonH., DanielE., McDonaldM., 2002). Η θχξηα ιεηηνπξγία ηνπ πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Πειαηεηαθψλ ρέζεσλ (CRM), είλαη λα απμεζεί ε ζπγθξάηεζε ησλ θεξδνθφξσλ πειαηψλ απνηειεζκαηηθά θαη απνδνηηθά κε ηελ νηθνδφκεζε θαη ηε δηαηήξεζε ζεηηθψλ ζρέζεσλ (PayneA.,FrowP., 2006). Μία απφ ηηο θχξηεο ιεηηνπξγίεο ηνπ CRM, είλαη λα παξέρεη ηηο πιεξνθνξίεο ηνπ πειάηε κε κηα εληαία εηθφλα, έηζη πξνβάιινληαη πιεξνθνξίεο πνπ κπνξνχλ λα ρσξηζηνχλ ζε δηαθνξεηηθνχο επηζηεκνληθνχο θιάδνπο θαη θαηεγνξίεο (TuckE., 2008). Η έξεπλα ησλ Payne θαη Frow (2006), ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή ελφο επηηπρεκέλνπ CRM, νδήγεζε ζηνλ εληνπηζκφ ηεζζάξσλ ζηνηρείσλ εθηίκεζεοηεο πξνζπάζεηαο πνπ απαηηείηαη γηα ηε δεκηνπξγία ηνπcrmθαη δηαρείξηζεο ηεο αιιαγήο πνπ ρξεηάδεηαη γηα λα πξνζαξκνζηεί θαη λα εθαξκνζηεί ην πξφγξακκα CRM ζηνλ νξγαληζκφ. Οη CRM εθαξκνγέο, ζα πξέπεη λα αληηκεησπίδνληαη σο έξγν θαη ζπγθεθξηκέλα λα δηαρεηξίδνληαη σο έλα έξγν πνπ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 54

56 απαηηεί ηελ εκπινθή φισλ ησλ εξγαδνκέλσλ (Payne A., Frow P., 2006). ην άξζξν ησλ Tuck θαη άιινη (2008) αλαθέξεηαη φηη ην CRM ζα πξέπεη λα είλαη ε δηαρείξηζε πειαηεηαθψλ ζρέζεσλ, αιιά ηνλ ηειεπηαίν θαηξφ ζπλδέζεθε κε ηα παθέηα ινγηζκηθνχ θαη ηε δπζθνιία ηεο δεκηνπξγίαο ελφο εθεδξηθνχ ζπζηήκαηνο πνπ ζα αθνξά κφλν ηηο πειαηεηαθέο ζρέζεηο. Δπίζεο, ηνλίδνπλ φηη ηα έξγα CRM κεηαηφπηζαλ ηελ νξγαλσηηθή εζηίαζε ζηελ αλάπηπμε θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ παθέηνπ ινγηζκηθνχ, αληί ηεο ζηφρεπζεο ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δηαδηθαζηψλ, πνπ ζα παξαδίδνπλ δηαζπαζκέλεο πιεξνθνξίεο κε έλα ρξήζηκν ηξφπν νξγάλσζήο ηνπο.οη Crosby θαη Carol III (2008), ζπλεηδεηνπνίεζαλ ηε δπζθνιία ζηε δηαρείξηζε ηνπ πειάηε θαη πξνηείλνπλ ηηο αθφινπζεο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο πνπ ζα βνεζήζνπλ ηνλ νξγαληζκφ λα δηαρεηξίδεηαη θαιχηεξα ηνπο πειάηεο ηεο: Πξνζαξκνγή ησλ εζσηεξηθψλ ζηφρσλ ηεο επηρείξεζεο κε ηε δήισζε ζηφρσλ ηνπ πειάηε θαη ηηο πξνζδνθίεο ηνπ(δειαδή, ηη ζα ήζειε λα ιακβάλεη απφ ηε ζρέζε ηνπ κε ηελ επηρείξεζε). αθή ζηξαηεγηθή ηνπνζέηεζε ησλ πειαηεηαθψλ ζρέζεσλ γηα ηελ θαιχηεξε εμππεξέηεζε ηνπ πειάηε. Οξηζκφο ηεο δηαρείξηζεο ηνπ πειάηε, κε ην δηνξηζκφ ελφο ππεχζπλνπ ζπκβνχινπ. Γεκηνπξγία ράξηε γηα ηνπο εμσηεξηθνχο θαη εζσηεξηθνχο ζηφρνπο ηνπ πειάηε θαη ππνζηήξημήηνπο κε κηα ζηξαηεγηθή, πνπ ζα εμαζθαιίδεη επαξθή πξνυπνινγηζκφ γηα ηα ζρέδηα επηθνηλσλίαο θαη θηλήηξνπ χζηεκα δηαρείξηζεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο, SupplyChainManagement-SCM Έρνπκε εηζέιζεη ζε κηα λέα επνρή, ζηελ θαηαλφεζε ηεο δπλακηθήο ηνπ αληαγσληζηηθνχ πιενλεθηήκαηνο θαη ην ξφιν πνπ δηαδξακαηίδνπλ νη δεκφζηεο ζπκβάζεηο. Μηιάκε πιένλ γηα ηνπο πξνκεζεπηέο θαη ηνπο πειάηεο ζαλ λα είλαη ε δηνίθεζε ζε απνκφλσζε, θάζε έλαο αληηκεησπίδεηαη σο αλεμάξηεηε νληφηεηα. Όιν θαη πεξηζζφηεξν, βιέπνπκε κηα κεηακφξθσζε, ζηελ νπνία νη πξνκεζεπηέο θαη νη πειάηεο είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλνη ζε φιε ηελ αθνινπζία ησλ γεγνλφησλ πνπ θέξλνπλ πξψηεο χιεο, απφ ηελ πεγή πξνκήζεηαο, κέζσ δηαθφξσλ δξαζηεξηνηήησλ πξνζηηζέκελεο αμίαο, ζηνλ ηειηθφ πειάηε. Η επηηπρία δελ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 55

57 κεηξηέηαη κε κία κφλν ζπλαιιαγή, ν αληαγσληζκφο ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο, αμηνινγείηαη σο έλα δίθηπν ησλ ζπλεξγαδφκελσλ εηαηξεηψλ πνπ αληαγσλίδνληαη κε άιιεο επηρεηξήζεηο θαηά κήθνο νιφθιεξεο ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο (Spekmanetal., 1994). Μηα δνκή δηαρείξηζεο, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί απνηειεζκαηηθά απφ ηνπο επαγγεικαηίεο θαη ηνπο εξεπλεηέο, αλ θαη εθιείπεη κηα θνηλή ζπκθσλία ζρεηηθά κε ηνλ νξηζκφ ηεο. Σέηνηα είλαη ε πεξίπησζε κε ηνλ φξν «δηαρείξηζε εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο».οη νξηζκνί πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη ηφζνη πνιινί, πνπ δελ ππάξρεη νκνθσλία γηα ην ηη πξαγκαηηθά ζεκαίλεη (MentzerJ. etal., 2001). Η παξαδνζηαθή άπνςε ηεο δηαρείξηζεο ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο, είλαη λα αμηνπνηήζεη ηελ αιπζίδα εθνδηαζκνχ, γηα λα επηηχρνπλ ηηο ρακειφηεξεο αξρηθέο ηηκέο αγνξάο, δηαζθαιίδνληαο παξάιιεια ηελ πξνζθνξά. Σα ηππηθά ραξαθηεξηζηηθά πεξηιακβάλνπλ: πνιιαπινχο ζπλεηαίξνπο,αμηνιφγεζε ησλ εηαίξσλ κε βάζε ηελ ηηκή αγνξάο, κε βάζε ην θφζηνο ησλ πιεξνθνξηψλ, ηηο δηαπξαγκαηεχζεηο, ηηο επίζεκεο βξαρππξφζεζκεο ζπκβάζεηο θαη ηελ θεληξηθή αγνξά. Λεηηνπξγψληαο ππφ απηέο ηηο ζπλζήθεο, ελζαξξχλεη έληνλν αληαγσληζκφ κεηαμχ ησλ πξνκεζεπηψλ, απαηηψληαο ζπρλά επηθνηλσλία κε έλαλ πξνκεζεπηή ελαληίνλ ησλ άιισλ θαη ρξεζηκνπνηεί αληακνηβέο ή ηηκσξίεο κε βάζε ηελ απφδνζε. Αλαιπηηθφηεξα, ε αιπζίδα εθνδηαζκνχ είλαη απιά έλα δίθηπν πιηθνχ ησλ κνλάδσλ πνπ παξάγνπλ κε ηα αθφινπζα ραξαθηεξηζηηθά: παξνρή, κεηαηξνπή θαη δήηεζε (Davis, 1993). Απεηθφληζε ηεο θαηαζθεπήο ηεο Απεηθφληζε ηεο δηαδηθαζίαο παξνρήο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο κηαο επηρείξεζεο θαη απφθηεζεο δεδνκέλσλ ζηελ εθνδηαζηηθή αιπζίδα Πεγή: Robert E. Spekman, John W. Kamauff, NiklasMyhr, (1998), An empirical investigation into supply chain management: A perspective on partnerships, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, Vol. 28 Iss 8 pp.55 θαη 58 MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 56

58 Σα απνηειέζκαηα πνιιψλ κειεηψλ, δείρλνπλ φηη νη επηρεηξήζεηο δελ έρνπλ αθφκε πιήξσο ζπγθεθξηκελνπνηήζεη ηελ έλλνηα ηεο δηαρείξηζεο ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο, ψζηε νη αγνξαζηέο θαη νη πσιεηέο λα επηηχρνπλ έλαλ θνηλφ ζηφρν ζε έλα επίπεδν ζπλαίλεζεο (Spekmanetal., 1996). Ο αγνξαζηήο θαη ν πσιεηήο πξέπεη λα έρνπλ κηα θνηλή πξννπηηθή γηα κηα θνηλή άπνςε, ζηελ νπνία θαη νη δχν πιεπξέο ζα νινθιεξψζνπλ ζπκβαηνχο ζηφρνπο. Φαίλεηαη φηη νη αγνξαζηέο δελ είλαη ζε ζέζε λα θαιχςνπλ απηφ ηνλ εγεηηθφ ξφιν, φπσο θαίλεηαη ιείπεη ην φξακα θαη ε δέζκεπζε γηα ηα πιενλεθηήκαηα ηεο δηαρείξηζεο ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο, γεγνλφο πνπ θαζηζηά πην εχθνιν γηα εκάο ην απνηέιεζκα φηη ν εγεηηθφο ξφινο έρεη ιεθζεί πιένλ απφ ηνλ πσιεηή πζηήκαηαγηαρείξηζεογλψζεο, Knowledge Management System - KMS ΣνχζηεκαΓηαρείξηζεοΓλψζεο, είλαηεδηαρείξηζεηεοεηαηξηθήογλψζεο, πνπκπνξείλαβειηηψζεηκηαζεηξάαπφνξγαλσηηθάραξαθηεξηζηηθάαπφδνζεο, επηηξέπνληαοζεκηαεπηρείξεζελαείλαηπην «έμππλε» (WiigK., 1993). Γελ είλαη φκσο θάηη λέν, θαζψο νη νξγαληζκνί πξνζπαζνχλ λα αμηνπνηήζνπλ ηηο εζσηεξηθέο ηνπο δηαδηθαζίεο θαη ηνπο πφξνπο, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε δηάθνξεο ελέξγεηεο θαηά ηε δηάξθεηα ησλ εηψλ γηα ηε δηαρείξηζε πνηφηεηαο, ηα έκπεηξα ζπζηήκαηα, ηνλ αλαζρεδηαζκφ ησλ επηρεηξεκαηηθψλδηαδηθαζηψλ, ηελ νξγάλσζε ηεο κάζεζεο, ηηο βαζηθέο ηθαλφηεηεο θαη ηε ζηξαηεγηθή εζηίαζε (Shukla M., 1997). Οη «θαινί» δηεπζπληέο ρξεζηκνπνηνχλ ηελ ηερλνγλσζία ησλ αλζξψπσλ κε δεμηφηεηεο θαη εκπεηξία, πνπ πξνζιακβάλνπλ γηα ηελ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ζπγθεθξηκέλσλ πεξηπηψζεσλ, ζε πεξηζηαζηαθή βάζε. Ωζηφζν, κφλν πξφζθαηα νη νξγαληζκνί άξρηζαλ λα εζηηάδνπλ ην ελδηαθέξνλ ηνπο ζε απηή ηελ πηπρή, κε πην ζπζηεκαηηθφ θαη ηππηθφ ηξφπν. Η γλψζε είλαη έλαο βαζηθφο παξάγνληαο, ηνπ νπνίνπ ε επηηπρήο εθαξκνγή βνεζά ηνπο νξγαληζκνχο λα πξνζθέξνπλ δεκηνπξγηθά πξντφληα θαη ππεξεζίεο. Η επηρεηξεκαηηθή έλλνηα ηεο γλψζεο είλαη αξθεηά ξεαιηζηηθή. Τπάξρνπλ πνιινί νξηζκνί ζρεηηθά κε ην ηη ζεκαίλεη χζηεκα Γηαρείξηζεο Γλψζεο. Οη Davenport θαη Prusak(1998) νξίδνπλ ηε γλψζε σο «...έλα ξεπζηφ κίγκα πιαηζησκέλεο εκπεηξίαο, αμηψλ, ζπλαθή πιεξνθνξηψλ θαη δηνξαηηθφηεηαο ησλ εκπεηξνγλσκφλσλ, πνπ παξέρεη έλα πιαίζην αμηνιφγεζεο θαη ελζσκάησζεο λέσλ εκπεηξηψλ θαη πιεξνθνξηψλ...». Η DrCarla O 'Dell, πξφεδξνο ηνπ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 57

59 ακεξηθαληθνχ θέληξνπ παξαγσγηθφηεηαο θαη πνηφηεηαο, δειψλεη φηη, «ε γλψζε είλαη πιεξνθνξίεο πνπ έρνπλ αμία...» (ElliottS., 1996). Οη πεξηζζφηεξνη νξγαληζκνί έρνπλ ήδε κηα ηεξάζηηα δεμακελή γλψζεσλ ζε κηα επξεία πνηθηιία νξγαλσηηθψλ δηαδηθαζηψλ, βέιηηζησλ πξαθηηθψλ, ηερλνγλσζίαο, πηζηφηεηαο ησλ πειαηψλ, πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο δηνίθεζεο, θνπιηνχξαοθαη θαλφλσλ. Ωζηφζν, ε γλψζε απηή δηαρέεηαη θαη σο επί ην πιείζηνλ δελ αλαγλσξίδεηαη. πρλά, ε ίδηα νξγαλσηηθή θνπιηνχξα απνηξέπεη ηνπο αλζξψπνπο απφ ηελ θνηλή ρξήζε θαη δηάδνζε ηεο ηερλνγλσζίαο ηνπο, ζε κηα πξνζπάζεηα λα ζπγθξαηήζνπλ κηα αηνκηθή βάζε ηζρχνο θαη βησζηκφηεηαο. Ο θαζνξηζκφο ηνπ πνηνο μέξεη ηη, ζε έλαλ νξγαληζκφ, ζα κπνξνχζε λα είλαη κηα ρξνλνβφξα θαη απνζαξξπληηθή δηαδηθαζία. Απηφ, απφ κφλν ηνπ, δηθαηνινγεί ηελ αλάγθε χπαξμεο ελφο ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο γλψζεο, ψζηε λα επηηξέπεη ζηνπο νξγαληζκνχο λα πξνζδηνξίδνπλ θαη λα πξνζπειαχλνπληηο δεμηφηεηεο θαη ηελ ηερλνγλσζία ησλ εξγαδνκέλσλ. Σν χζηεκα Γηαρείξηζεο Γλψζεο (KMS), αλαθέξεηαη ζε έλα ζχζηεκα (γεληθά ζε κηα IT βάζε), γηα ηε δηαρείξηζε ηεο γλψζεο ζε νξγαληζκνχο, γηα ηε ζηήξημε ηεο δεκηνπξγίαο, ηεο ζχιιεςεο, ηεο απνζήθεπζεο θαη ηεο δηάδνζεο ησλ πιεξνθνξηψλ. Μπνξεί λα πεξηιακβάλεη έλα ηκήκα (φρη αλαγθαία) πξσηνβνπιίαο δηαρείξηζεο ηεο γλψζεο. Η ηδέα ελφο ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο γλψζεο, είλαη λα κπνξνχλ νη εξγαδφκελνη λα έρνπλ άκεζε πξφζβαζε ζε ηεθκεξησκέλε βάζε ησλ γεγνλφησλ ηνπ νξγαληζκνχ, ζε πεγέο πιεξνθνξηψλ θαη ζε ιχζεηο. Η θνηλή ρξήζε ηεο ελεκεξσκέλεο απηήο επξείαο βάζεο δεδνκέλσλ ηνπ νξγαληζκνχ, κπνξεί λα νδεγήζεη ζε πην απνηειεζκαηηθή ζρεδίαζε ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ζα κπνξνχζε επίζεο, λα νδεγήζεη ζε ηδέεο γηα λέα ή βειηησκέλα πξντφληα θαη ππεξεζίεο. Σα ζπζηήκαηα KMS αζρνινχληαη κε πιεξνθνξίεο (αλ θαη ε Γηαρείξηζε Γλψζεο σο επηζηεκνληθφο ηνκέαο, κπνξεί λα εθηείλεηαη πέξα απφ ηελ πιεξνθνξηνθεληξηθή πηπρή ηνπ θάζε ζπζηήκαηνο), έηζη ψζηε λα είλαη κηα θαηεγνξία ζπζηήκαηνο πιεξνθνξηψλ πνπ κπνξεί λα αμηνπνηεζεί πεξαηηέξσ, ή λα ρξεζηκνπνηήζεη άιιεο πεγέο πιεξνθνξηψλ. Έλα ΓΓ πξνζθέξεη νινθιεξσκέλεο ππεξεζίεο γηα ηελ αλάπηπμε εξγαιείσλ δηαρείξηζεο ηεο γλψζεο γηα ηα δίθηπα ησλ ζπκκεηερφλησλ, δειαδή ηνπο ελεξγνχο εξγάηεο γλψζεο, ζε πςειφεπίπεδν γλψζεο ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δηαδηθαζηψλ, ζε MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 58

60 νιφθιεξν ηνλ θχθιν δσήο ηεο γλψζεο. Δπίζεο, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα έλα επξχ θάζκα ζπλεξγαζίαο, επειημίαο, δεκηνπξγηθφηεηαο, πξνζαξκνζηηθφηεηαο θαη ηεξαξρίαο ησλνκάδσλ, νξγαλψζεσλ, ζσκαηείσλ θαη άιισλ δηθηχσλ, γηα ηε δηαρείξηζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ κέζσλ ελεκέξσζεο, δξαζηεξηνηήησλ θαη αιιειεπηδξάζεσλ, πξνθεηκέλνπ λα εμάγεη θαη λα παξάγεη λέα γλψζε θαη λα εληζρχζεη, ηε κφριεπζε θαη ηε κεηαθνξά ηεο παξνρήο γλψζεο ζε λέεο ππεξεζίεο, πνπ ρξεζηκνπνηνχλ λέεο κνξθέο θαη δηαζπλδέζεηο θαη δηαθνξεηηθά θαλάιηα επηθνηλσλίαο Γηνίθεζε Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ, Management Information System MIS Ο φξνο Γηνίθεζε Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ (ΓΠ), αλαθέξεηαη ζην θνκκάηη εθείλν ηεο δηαρείξηζεο (management) θαη θχξηνο ξφινο ηνπ είλαη ε ιήςε ησλ επηρεηξεζηαθψλ απνθάζεσλ, ζηελ επεμεξγαζία ησλ πιεξνθνξηψλ κε ηε βνήζεηα ηνπ Η/Τ. Όκσο ηα δηνηθεηηθά ζηειέρε ζέινπλ,κέζσ ελφο ζπζηήκαηνο,λα θαιχςνπλ ηηο αλάγθεο ηνπο γηα απφιπηα νξζέο, πιήξεηο, έγθπξεο θαη ρξνληθά επίθαηξεο πιεξνθνξίεο, πξνθεηκέλνπ λα ιακβάλνπλ ηηο θαηάιιειεο θάζε θνξά επηρεηξεζηαθέο απνθάζεηο ή αλ είλαη δπλαηφλ λα επηηεπρζεί κε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ησλ ζπζηεκάησλ θαη ησλ δηαδηθαζηψλ ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο απηψλ ησλ πιεξνθνξηψλ. Απηφ επηηπγράλεηαη κε ηελ αλάπηπμε ηεο Γηνίθεζεο ησλ Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ, ε νπνία βέβαηα δηεπθνιχλζεθε απφ ηελ εμέιημε ησλ Η/Τ. Σα ζπζηήκαηα απηά έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα κεηαηξέπνπλ ηα δηάθνξα ζηνηρεία ζε ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο, γηα θάζε επίπεδν δηνηθεηηθψλ ζηειερψλ. Η χπαξμε ελφο πζηήκαηνο Πιεξνθνξηψλ Γηνίθεζεο δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηελ επηρείξεζε λα έρεη έλα ζηξαηεγηθφ φπιν, δειαδή: Απνθηά έλα αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα έλαληη ησλ άιισλ επηρεηξήζεσλ. Βειηηψλεη ηε παξαγσγηθφηεηα ηεο θαη ηε ζπλνιηθή ηεο εκθάληζε Γεκηνπξγεί λένπο ηξφπνπο δηνίθεζεο/δηαρείξηζεο. Πξνζθέξεη λέα πξντφληα θαη ππεξεζίεο. Δλψ είλαη δχζθνιν λα πξνζδηνξηζηεί ην πεξηερφκελν ηνπ MIS (Management Information System), θάλνληαο κηα πξνζπάζεηα, κε απιφ ηξφπν ζα ιέγακε, φηη MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 59

61 είλαη έλα δίθηπν εληφο ηεο επηρείξεζεο πνπ παξέρεη πιεξνθνξίεο ζηνπο managers/ζηειέρε ηεο επηρείξεζεο, νη νπνίεο πιεξνθνξίεο ζα ηνπο βνεζήζνπλ ζηε ιήςε ησλ επηρεηξεζηαθψλ απνθάζεσλ, πνπ θαινχληαη ζε θάζε πεξίπησζε λα ιάβνπλ. 11. Ιζηνξία -Οξηζκφο - πληζηψζεο - Κχθινο δσήο - Λεηηνπξγία - πληήξεζε 11.1 Ιζηνξία ε έλα ηππηθφ θαηαζθεπαζηηθφ πεξηβάιινλ,ην πξφγξακκα ηεο θχξηαο παξαγσγήο(masterproductionschedule,mps) θαζνξίδεη ηελ πνζφηεηα θάζε νινθιεξσκέλνπ πξντφληνο (ηειηθφ πξντφλ), πνπ απαηηείηαη γηα κηα πξνγξακκαηηζκέλε πεξίνδν, είλαη νη ρξνληθέο απαηηήζεηο γηα ηα νινθιεξσκέλα πξντφληα. Όκσο, ε εηαηξεία ρξεηάδεηαη επίζεο, έλα ρξνληθφ πεξηζψξην γηα ηηο απαηηήζεηο ησλ ηκεκάησλ θαη ησλ αθαηέξγαζησλ πιηθψλ, πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ θαηαζθεπή ησλ ηειηθψλ πξντφλησλ. Δπνκέλσο, νζρεδηαζκφο ησλ απαηηνχκελσλ πιηθψλ (MaterialRequirementsPlanning,MRP)είλαη έλα πξφγξακκα παξαγσγήο θαη ηερληθή ειέγρνπ,ζην νπνίν βαζίδεηαη ην πξφγξακκα ηεο θχξηαο παξαγσγήο (MPS),γηα λα δεκηνπξγήζεη παξαγγειίεο παξαγσγήο θαη θαηαλάισζεο κε ιηγφηεξα ζπζηαηηθά ζηνηρεία.σν 1970, νη θαηαζθεπαζηέο μεθίλεζαλ λα ρξεζηκνπνηνχλ ηερληθέο φπσο ν ζρεδηαζκφο ησλ απαηηνχκελσλ πιηθψλ (MRP)σο αλαγλψξηζε ηεο ζεκαζίαο ηεο έιιεηςεο αλεμάξηεησλ ή εμαξηεκέλσλ πιηθψλ. Σν MRPηα επφκελα ρξφληα εμειίζζεηαη ζπλερψο θαη επεθηείλεηαη γηα λα ζπκπεξηιάβεη πεξηζζφηεξεο επηρεηξεκαηηθέο ιεηηνπξγίεο.ηηο αξρέο ηνπ 1980, ην MRPεπεθηάζεθε απφ ηνλ ηερληθφ πξνγξακκαηηζκφ θαη ηνλ έιεγρν ηνπ ζπζηήκαηνο ζε έλα ζχζηεκα εηαηξηθνχ επηπέδνπ, ηθαλφ λα ζρεδηάδεη θαη λα ειέγρεη λνεηά φιεο ηηο πεγέο ηεο επηρείξεζεο.απηή ε επεθηακέλε πξνζέγγηζε ήηαλ νπζηαζηηθά δηαθνξεηηθή απφ ηηο αξρηθέο έλλνηεο ηνπmrp, φπσο ην εμήγεζε ν Wight (1984) ζηνλ φξν ηνπmrpii, ν νπνίνο αλαθέξεηαη ζηνζρεδηαζκφ ησλ παξαγσγηθψλ πεγψλ. Μηα θχξηα έλλνηα ηνπ MRPIIείλαη ε νινθιήξσζε ησλ πξσηαξρηθψλ ιεηηνπξγηψλ (πνπ αθνξνχλ ηελ παξαγσγή, ην κάξθεηηλγθ θαη ηα νηθνλνκηθά) θαη άιισλ ιεηηνπξγηψλ πνπ αθνξνχλ ην πξνζσπηθφ ηεο επηρείξεζεο, ηα κεραλήκαηα θαη ηελ αγνξά εληφο ηνπ ζρεδηαζκνχ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 60

62 ησλ δηαδηθαζηψλ. Δθφζνλ είλαη έλα ζχζηεκα επηπέδνπ επηρείξεζεο, ην MRPIIζπλήζσο θέξεη έλαλ ελζσκαησκέλν πξνζνκνησηή πνπ επηηξέπεη ζηελ επηρείξεζε λα αλαδεηά εξσηήζεηο θαη πηζαλφηεηεο γηα ελαιιαθηηθέο πεξηπηψζεηο. Σν 1990, ην MRPIIεπεθηάζεθε πεξηζζφηεξν θαη έγηλε ην γλσζηφ ζε φινπο καο ERP, έλαο φξνο πνπ επηλνήζεθε απφ ηελ εηαηξείαgartnergroupofstamford, Connecticut, USA. ηνρεχεη ζηε βειηίσζε ηνπ πξνγξακκαηηζκέλνπ ζρεδηαζκνχ ησλ πφξσλ, εθηείλνληαο ηε ζθνπηά πνπ απνβιέπεη ν ζρεδηαζκφο, ψζηε λα πεξηιακβάλεη κεγαιχηεξν θνκκάηη ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο απ φ,ηη ην MRPII. Έηζη, κηα ζεκαληηθή δηαθνξά κεηαμχ ηνπ MRPIIθαη ηνπerp,είλαη φηη ελψ ην MRPIIέρεη παξαδνζηαθά εζηηάζεη ζην ζρεδηαζκφ θαη πξνγξακκαηηζκφ ησλ εζσηεξηθψλ πεγψλ, ην ERPπξνζπαζεί λα ζρεδηάζεη θαη ην πξφγξακκα ησλ πξνκεζεπηηθψλ πεγψλ, βαζηζκέλν ζηε δπλακηθή ησλ πξνγξακκαηηζκέλσλ παξαγγειηψλ. Η δεκνηηθφηεηα ησλerpζπζηεκάησλ άξρηζε λα εθηνμεχεηαη ην 1994 φηαλ ε SAP, κηα γεξκαληθψλ ζπκθεξφλησλ επηρείξεζε, ιάλζαξε ην λέαο γεληάο ινγηζκηθφ ηεο, γλσζηφ σοr/3. Σα επφκελα ρξφληα, νη επηρεηξήζεηο άξρηζαλ λα δαπαλνχλ δηζεθαηνκκχξηα ζε ζπζηήκαηαerpπνπ πξνζέθεξε ε SAPθαη νη βαζηθνί αληαγσληζηέο ηεο, φπσο ε Oracle, ε Baan, ε J.D. Edwards θιπ. ην ηέινο ηνπ 1990, νη κειινληηθέο πξνγλψζεηο ηεο βηνκεραλίαο, ζεσξνχζαλ φηη ε αγνξά ησλ ERPζα δηαηεξνχζε κηα αλάπηπμε ηεο ηάμεσο ηνπ 30-40% θαη φηη ε αγνξά ζα μεπεξλνχζε ηα $50 δηζεθαηνκκχξηα ην Μία πεξίιεςε ηνπerpζπζηήκαηνο πεξηιακβάλεη θάπνηεο απφ ηηο πην δεκνθηιείο ιεηηνπξγίεο θάζε γλσζηνχ πξνηχπνπ. Δλψ νη νλνκαζίεο θαη ην πιήζνο ησλ πξνηχπσλ ERPζπζηεκάησλ, πνπ παξέρνληαη απφ πνιινχο πξνκεζεπηέο ινγηζκηθνχ, κπνξεί λα δηαθέξνπλ, έλα ηππηθφ ζχζηεκα ελζσκαηψλεη φιεο απηέο ηηο ιεηηνπξγίεο επηηξέπνληαο ζηα εμαηνκηθεπκέλα ηκήκαηα λα κνηξάδνληαη θαη λα κεηαθέξνπλ πιεξνθνξίεο ειεχζεξα θαη θεληξνπνηεκέλα θαη φια απηά ζε κία κφλν βάζε δεδνκέλσλ πξνζβάζηκε απφ φια ην εμαηνκηθεπκέλα ηκήκαηα.πκπεξαζκαηηθά, νη παξαδνζηαθέο εθαξκνγέο MRPθαη MRPII, κπνξεί λα κελ είλαη ελεκεξσκέλεο σο πξνο ηνπο θηλδχλνπο πνπ εκθαλίδνληαη φηαλ νη θαηαζθεπαζηέο πξνζπαζνχλ λα θεθαιαηνπνηήζνπλ ην αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα πνπ πξνζθέξεηαη απφ ηελ νινθιήξσζε ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο. πλεπψο, ηα ERPζπζηήκαηα έρνπλ εμειηρζεί απφ ηνπο πξνθαηφρνπο ηνπο, γηα λα παίμνπλ έλαλ ππνζηεξηθηηθφ ξφιν MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 61

63 ζηελ νινθιήξσζε ηεο δεκηνπξγίαο ηεο αιπζίδαο αμηψλ (ChenI., 2001) Οξηζκφο ηελ ειιεληθή θαη μέλε βηβιηνγξαθία ζπλαληά θαλείο έλα πιήζνο νξηζκψλ πνπ έρνπλ δνζεί γηα ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα. Αθνινπζνχλ ινηπφλ κεξηθνί απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο απηνχο νξηζκνχο: Πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα, είλαη έλα ζχλνιν δηαζπλδεδεκέλσλ ζπληζησζψλ, νη νπνίεο ζπιιέγνπλ (collect, retrieve), επεμεξγάδνληαη (process), απνζεθεχνπλ (store) θαη θαηαλέκνπλ (distribute) πιεξνθνξίεο (information) γηα ηελ ππνζηήξημε ηνπ ειέγρνπ θαη ηεο ιήςεο απνθάζεσλ ζε έλαλ Οξγαληζκφ/ Δπηρείξεζε. Πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα, είλαη έλα ζχζηεκα πνπ παξέρεη ηζηνξηθή, παξνχζα θαη πξνβιεπφκελε πιεξνθφξεζε γηα ηελ επηρείξεζε θαη ην πεξηβάιινλ ηεο. Πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα, είλαη έλα ζχλνιν νξγαλσκέλσλ δηαδηθαζηψλ πνπ φηαλ εθαξκνζηεί, παξέρεη πιεξνθνξίεο γηα ππνζηήξημε ηεο ιήςεο απνθάζεσλ θαη ηνπ ειέγρνπ ηνπ νξγαληζκνχ. Πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα, είλαη ζπλήζσο έλα ζχζηεκα δηθηχνπ κεγάιεο θιίκαθαο, πνπ πεξηιακβάλεη πνιιά ζηνηρεία (θφκβνπο), απαηηνχκελα γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ πξνο ηνλ ηειηθφ ρξήζηε. Σν πεξηβάιινλ ηνπ ζπζηήκαηνο θαη νη βαζηθέο ππεξεζίεο πνπ παξέρεη,πξνθαζνξίδνληαη γηα ηε βησζηκφηεηα ηνπ ζπζηήκαηνο δηθηχνπ. Γειψλεη αλ ην ζχζηεκα είλαη πεπεξαζκέλν ή φρη. Σν ζχζηεκα είλαη απεξηφξηζην, αλ φινη νη θφκβνη πνπ παξέρνπλ ηηο βαζηθέο ππεξεζίεο δελ είλαη γλσζηνί. Πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα, είλαη έλα νινθιεξσκέλν ζχζηεκα αλζξψπνπκεραλήο γηα ηελ παξνρή πιεξνθνξηψλ, πνπ ππνζηεξίδεη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο δηαρείξηζεο, αλάιπζεο θαη ιήςεο ησλ απνθάζεσλ ζε έλαλ νξγαληζκφ. Σν ζχζηεκα ρξεζηκνπνηεί κεραλνινγηθφ εμνπιηζκφ θαη ινγηθέο, ρεηξνγξαθηθέο δηαδηθαζίεο, ππνδείγκαηα γηα αλάιπζε, πξνγξακκαηηζκφ, έιεγρν θαη ιήςε απνθάζεσλ, θαζψο επίζεο θαη κία ηξάπεδα δεδνκέλσλ. Απφ ηνπο παξαπάλσ νξηζκνχο, κπνξεί λα θαηαλνήζεη θαλείο πσο ελ νιίγνηο, ην πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα είλαη έλα επηρεηξεζηαθφ ζχζηεκα ην νπνίν επεμεξγάδεηαη δεδνκέλα απφ ην πεξηβάιινλ ηεο επηρείξεζεο θαη έπεηηα δίλεη ηηο απαξαίηεηεο γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ πιεξνθνξίεο ζηε δηνίθεζε ηνπ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 62

64 νξγαληζκνχ. Πξέπεη λα δνζεί πξνζνρή ζηε ζπρλά ιαλζαζκέλε ρξήζε ηνπ φξνπ «πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα», θαζψο ππάξρεη κία ζπρλή ζχγρπζή ηνπ κε ηα βαζηζκέλα ζε ππνινγηζηή ζπζηήκαηα πιεξνθνξηψλ. Γηα λα θαηαθέξεη λα γίλεη ε δηάθξηζε ησλ δχν απηψλ φξσλ, πξέπεη λα επηζεκάλνπκε φηη ηα βαζηζκέλα ζε ππνινγηζηή ζπζηήκαηα πιεξνθνξηψλ είλαη ν ηνκέαο ηεο κειέηεο ησλ ηερλνινγηψλ ησλ πιεξνθνξηψλ (IT) Σα ζπζηήκαηα πιεξνθνξίαο Λεηηνπξγία Η κειέηε ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ, πξνέξρεηαη απφ ηε θαηάηκεζε ζε ππνηκήκαηα ηεο επηζηήκεο ησλ ππνινγηζηψλ, είλαη κία πξνζπάζεηα λα γίλεη θαηαλνεηή θαη λα νξγαλσζεί νξζνινγηθά ε δηαρείξηζε ηεο ηερλνινγίαο κέζα ζηηο νξγαλψζεηο. Η κειέηε απηή έρεη σξηκάζεη ζε έλα ζεκαληηθφ ηνκέα ηεο δηαρείξηζεο, πνπ απμάλεηαη ε ζεκαζία ηνπ σο έλαο πνιχ ζεκαληηθφο ηνκέαο ησλ δηνηθεηηθψλ επηζηεκψλ θαη δηδάζθεηαη ζε φια ηα παλεπηζηήκηα θαη επηρεηξεζηαθά ζρνιεία ηνπ θφζκνπ. ηηο κέξεο καο, νη πιεξνθνξίεο θαη ε ηερλνινγία πιεξνθνξηψλ έρνπλ γίλεη ν πέκπηνο ζεκαληηθφο πφξνο πνπ πξέπεη λα δηαζέηνπλ νη αλψηεξνη ππάιιεινη γηα ηε δηακφξθσζε ελφο νξγαληζκνχ, παξάιιεια κε ηνπο αλζξψπνπο, ηα ρξήκαηα, ην πιηθφ θαη ηα κεραλήκαηα. Πνιιέο επηρεηξήζεηο έρνπλ δεκηνπξγήζεη ηε ζέζε ηνπ Chief Information Officer (CIO), δειαδή ηνπ ππεχζπλνπ αλψηεξνπ ππαιιήινπ πιεξνθνξηψλ, πνπ ζπκκεηέρεη ζην εθηειεζηηθφ ζπκβνχιην καδί κε ηνλ ChiefExecutiveOfficer (CEO), ηνλ ChiefFinancialOfficer (CFO), ην ChiefoperatingOfficer (COO) θαη ηνλ ChiefTechnicalOfficer (CTO). Ο ππεχζπλνο ηερληθψλ ζεκάησλ (CTO) κπνξεί επίζεο λα ρξεζηκεχζεη θαη σο ππεχζπλνο ηκήκαηνο πιεξνθνξηθήο (CIO), θαη αληίζηξνθα. 12. Γπλαηφηεηεο Οθέιε Οη δπλαηφηεηεο ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο ηνπ ERP, απμάλνπλ ηελ απνδνηηθφηεηα θαη ηελ παξαγσγηθφηεηα γηα ηνπο ρξήζηεο. πλδένληαο εθαξκνγέο ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο κε άιια επηρεηξεκαηηθά ζπζηήκαηα, νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα κεηψζνπλ ην ρξφλν ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ θαη ην θφζηνο ησλ απνζεκάησλ. Μπνξνχλ, επίζεο, λα επεθηαζνχλ πέξα απφ ηα φξηα ηεο επηρείξεζεο γηα θαιχηεξε θαη πην άκεζε ζχλδεζε κε ηνπο πξνκεζεπηέο, ηνπο δηαλνκείο θαη ηνπο ηειηθνχο πειάηεο. Σα ERP, κπνξνχλ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 63

65 επίζεο λα βνεζήζνπλ ζηελ εγθάξζηα ζπλνινθιήξσζε εθαξκνγψλ κεηαμχ δχν ή θαη πεξηζζνηέξσλ επηρεηξήζεσλ. Απηφ γίλεηαη, φηαλ νη επηρεηξήζεηο ζπλδένπλ ηα ζπζηήκαηα ERP άκεζα, κε ηηο δηαθνξεηηθέο εθαξκνγέο ησλ πξνκεζεπηψλ θαη ησλ πειαηψλ ηνπο. Σν ζπλνιηθφ φθεινο, είλαη λα έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα αληαιιάζζνπλ πιεξνθνξίεο κε ηνπο πειάηεο θαη ηνπο πξνκεζεπηέο. Η πξφζβαζε θαη ε παξνρή πιεξνθνξηψλ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν, βνεζά ηηο εηαηξείεο λα αληηδξνχλ θαιχηεξα ζηηο αλάγθεο ησλ πειαηψλ ηνπο. Η πεξίπησζε εμάληιεζεο ησλ απνζεκάησλ,κπνξεί επίζεο λα κεησζεί ζεκαληηθά θαη αθφκε θαη ηέηνηα πεξηζηαηηθά,πνπ νθείινληαη ζε κεγάιν βαζκφ ζε εμσγελείο παξάγνληεο θαζπζηεξήζεσλ, κπνξνχλ λα πξνβιεθζνχλ. ηνλ κεηαπνηεηηθφ ηνκέα, ε εθαξκνγή ζπζηεκάησλ ERP έρεη θαλεί ηδηαίηεξα ρξήζηκε, θαζψο κεηά ηε ρξήζε ηνπο παξαηεξήζεθε ζεκαληηθή κείσζεησλ αλεπηζχκεηα κεγάισλ πνζνηήησλαπνζεκάησλ θαηά 15% έσο 35%. Μεξηθά απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πιενλεθηήκαηα, πνπ απνξξένπλ απφ ηε ρξήζε πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο επηρεηξεζηαθψλ πφξσλ, είλαη: Έιεγρνο ζπκκφξθσζεο γηα ην Τ2Κbugproblem (πξφβιεκα εκεξνκελίαο ην έηνο 2000) Δπθνιία ρξήζεο Δλζσκάησζε φισλ ησλ ιεηηνπξγηψλ πνπ θαζνξίδνληαη απφ ηα ζηειέρε ηεο επηρείξεζεο Πξνκεζεπηέο θαη πειάηεο, κπνξνχλ λα είλαη ζε άκεζε ζχλδεζε επηθνηλσλίαο Τπάξρεη ε επηινγή εμαηνκηθεπκέλεο παξακεηξνπνίεζεο Βειηησκέλε ιήςε απνθάζεσλ, ιφγσ ηεο δηαζεζηκφηεηαο ηεο έγθαηξεο θαη θαηάιιειεο πιεξνθφξεζεο Μείσζε ηνπ ρξφλνπ εθηέιεζεο ησλ δηαδηθαζηψλ Γπλαηφηεηα ειέγρνπ θαη δηαρείξηζεο ησλ δηαδηθαζηψλ πξηλ ηελ εθηέιεζή ηνπο Γπλαηφηεηα online δηαδηθηπαθήο δηαζχλδεζεο ζην Internet Μείσζε ησλ ζρεδηαζηηθψλ ιαζψλ 13. Αδπλακίεο θάικαηα ήκεξα, νη νξγαληζκνί ρξεηάδνληαη ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ησλ ERP γηα λα αληηκεησπίζνπλ ηελ απμαλφκελε πνιππινθφηεηα θαη ηηο αληαγσληζηηθέο δπλάκεηο ζην πεξηβάιινλ ηνπ θιάδνπ ηνπο. Έηζη, ηα ζπζηήκαηα ERP εθαξκφδνληαη επξέσο, ζπρλά MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 64

66 κε απνγνεηεπηηθά απνηειέζκαηα. Οη νξγαληζκνί ζα πξέπεη λα βαζίδνληαη ζε κηα δηεμνδηθή επαλεμέηαζε ησλ πιενλεθηεκάησλ θαη κεηνλεθηεκάησλ ηεο θάζε ελαιιαθηηθήο ιχζεο ησλ εηαηξηθψλ ζηξαηεγηθψλ θαη πφξσλ. Οη εηαηξείεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ζπζηήκαηα ERP, δειψλνπλ γεληθά φηη ε δπλαηφηεηα ηεο βειηίσζεο ηεο δηαρείξηζεο ησλ πιηθψλ, ήηαλ ε θηλεηήξηα δχλακε πίζσ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο. Απηέο νη εηαηξείεο, αλαθέξνπλ επίζεο φηη ε θαιχηεξε ξνή πιεξνθνξηψλ, ζρεδηαζκνχ, ειέγρνπ, δηνξαηηθφηεηαο θαη βειηίσζεο ηεο δηάζεζεο ησλ πιηθψλ πφξσλ, είλαη ηα κεγαιχηεξα νθέιε, ελψ ε ζπληήξεζε θαη ε ελεκέξσζε ηνπ ζπζηήκαηνο, είλαη ηα κεγαιχηεξα κεηνλεθηήκαηα. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη, ππάξρνπλ ρξήζηεο ERP πνπ αλαθέξνπλ ηελ πξνζαξκνγή σο ηελ πην αξλεηηθήεπίπησζε ή ην κέγεζνο ησλ επηρεηξήζεσλ σο εκπφδην ζηελ εθαξκνγή ηνπ. ε γεληθέο γξακκέο, νη εηαηξίεο ρσξίο ζπζηήκαηα ηνλίδνπλ ηηο δπζθνιίεο, ην θφζηνο, ην ρξφλν θαη ην κηθξφ κέγεζνο ηεο εηαηξείαο, σο εκπφδηα πινπνίεζεο. Όπσο ηνλίδνπλ επίζεο, φηη νη επηρεηξεκαηηθέο δηαδηθαζίεο έρνπλ ζσζηή δηαρείξηζε ρσξίο θάπνην ηδηαίηεξν ζχζηεκα θαη φηη ε πξνζαξκνγή ελφο ζπζηήκαηνο ζηε δηαδηθαζία ιεηηνπξγίαο, απνδίδεη κηα ιεηηνπξγία σο πνιχ πεξίπινθεγηα λα ηε ρεηξηζηεί εμνινθιήξνπ θαη ρσξίο αλζξψπηλν έιεγρνηνπ ζπζηήκαηνο. Αληίζηνηρα ινηπφλ, κεξηθά απφ ηα ζεκαληηθφηεξα κεηνλεθηήκαηα ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο επηρεηξεζηαθψλ πφξσλ, είλαη: Τςειφ θφζηνο αγνξάο, εγθαηάζηαζεο, ιεηηνπξγίαο θαη ζπληήξεζεο Μεγάιν πνζνζηφ πηζαλφηεηαο αληίδξαζεο ηνπ νξγαληζκνχ (εξγαδνκέλσλ θαη δηαδηθαζηψλ) ζηελ αιιαγή ηνπ λένπ ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο Μεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα κεηάβαζεο ζηνπο λένπο ξπζκνχο ιεηηνπξγίαο, πξνθαιψληαο ππεξβάζεηο θφζηνπο, ρξνληθψλ νξηνζεηήζεσλ θιπ Δπηπξφζζεην θφζηνο επαλεθπαίδεπζεο πξνζσπηθνχ ζηε ρξήζε ηνπ λένπ ζπζηήκαηνο Σπρφλ ζθάικαηα ζε δεδνκέλα ζα επεξεάζνπλ νιφθιεξν ην ζχζηεκα Οη εθαξκνγέο θαη ηα δεδνκέλα ηεο επηρείξεζεο, βξίζθνληαη ζηα ρέξηα ησλ άιισλ Πηζαλή απνηπρία δεκηνπξγίαο ηνπ ζπζηήκαηνο πνπ δεηήζεθε απφ ηελ επηρείξεζε παξνρήο ππεξεζηψλ Δλδερφκελα δεηήκαηα θαθήο απφδνζεο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 65

67 14. Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα θαη επηρεηξήζεηο (ε πνξεία, ε ζρέζε θαη ε αλαγθαηφηεηά ηνπο ζηε ιεηηνπξγία ησλ επηρεηξήζεσλ) Σρήκα: Θεσξεηηθό πιαίζην νινθιεξσκέλεο δηαρείξηζεο ERP (πξνζαξκνγή από ην κνληέιν δηνίθεζεο BPC ησλ Kettinger θαη Grover) Πεγή: W. Kettinger, V. Grover, 1995, Toward a theory of business process change management, Journal of Management Information Systems, 12 (1), pp Σν 1960, νη δηεζλείο αιιά θαη νη Διιεληθέο επηρεηξήζεηο, έζηξεςαλ ηελ πξνζνρή ηνπο ζηε κεραλνγξαθεκέλε ππνζηήξημε ησλ πνιχπινθσλ ιεηηνπξγηψλ ηνπο. Έηζη αλαπηχρζεθαλ εμεηδηθεπκέλα παθέηα πνπ αθνξνχζαλ ηε κεραλνγξάθεζε θπξίσο ηνπ ινγηζηεξίνπ θαη ηεο κηζζνδνζίαο, θαζψο επίζεο θαη εθαξκνγέο ειέγρνπ απνζεκάησλ (inventorycontrol). Απηφ πεξηειάκβαλε θιαζηθά κνληέια, φπσο Βέιηηζηε Πνζφηεηα Παξαγγειίαο (EconomicOrderQuantity - EOQ), Απνζέκαηα Αζθάιεηαο (safetystock - SS), Γηαρείξηζε Σερληθψλ Πξνδηαγξαθψλ (BillofMaterialProcessing - ΒΟΜΡ) θαη Γηαρείξηζε Δληνιψλ Δξγαζίαο (WorkOrderManagement - WOM). Ωζηφζν νη επηρεηξήζεηο εθείλε ηελ πεξίνδν θξαηνχζαλ πςειά απνζέκαηα γηα λα ηθαλνπνηνχλ νπνηαδήπνηε δήηεζε απφ ηνπο πειάηεο. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 66

68 ηελ πεξίπησζε άκεζεο απαίηεζεο δηαζχλδεζεο ησλ δηαθφξσλ εμεηδηθεπκέλσλ εθαξκνγψλ, πνπ αλήθνπλ ζηελ ίδηα ή ζε δηαθνξεηηθέο ιεηηνπξγηθέο πεξηνρέο, απηή επηηπγράλεηαη κφλν κε έκκεζεο κεζφδνπο. ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε, είηε κε ηελ εθαξκνγή απηνκαηνπνηεκέλσλ κεζφδσλ (πνπ δελ απαηηνχλ αλζξψπηλε παξέκβαζε), είηε κε απηνκαηνπνηεκέλσλ. ηηο δεχηεξεο, ζπγθαηαιέγνληαη απηέο ζηηο νπνίεο απαηηείηαη ε εμαγσγή ζηνηρείσλ απφ ην έλα ζχζηεκα, πηζαλφο κεηαζρεκαηηζκφο ηνπο θαη εηζαγσγή ζην δεχηεξν ζχζηεκα. Σα κεηνλεθηήκαηα ηεο κεζφδνπ απηήο, είλαη φηη ε ελεκέξσζε ησλ ζηνηρείσλ δε γίλεηαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν θαη ε ζσζηή ιεηηνπξγία ηνπο εμαξηάηαη θπξίσο απφ ηε ζπλέπεηα ηνπ ππεπζχλνπ. Οη απηνκαηνπνηεκέλεο κέζνδνη, παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα ηεο απηφκαηεο ελεκέξσζεο ησλ ζηνηρείσλ απφ ην έλα ζχζηεκα ζην άιιν. Η ιεηηνπξγία απηή κπνξεί λα ιακβάλεη ρψξα ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ή αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα, κεηψλνληαο ηνλ απαηηνχκελν ρξφλν. Οη απηνκαηνπνηεκέλεο κέζνδνη παξνπζηάδνπλ ζεκαληηθά πιενλεθηήκαηα, αιιά ε πινπνίεζε ηνπο είλαη ζπλήζσο ρξνλνβφξα, δαπαλεξή θαη απαηηεί πςειή ηερλνγλσζία. ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1960 θαη ζηηο αξρέο ηεο επφκελεο, εκθαλίζηεθαλ ηα πζηήκαηα ρεδηαζκνχ Απαηηήζεσλ Τιηθψλ (MaterialRequirementsPlanning - MRP) ηα νπνία απνηέιεζαλ ηελ αθεηεξία φισλ ησλ εμειίμεσλ, κε ζηφρν ηελ πινπνίεζε κηαο νινθιεξσκέλεο ιχζεο ζην επηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ. Έλα ζχζηεκα MRP, θαζνδεγείηαη απφ ην γεληθφ ζρέδην παξαγσγήο πνπ θαηαγξάθεη ηελ εμσηεξηθή - αλεμάξηεηε δήηεζε γηα ηα έηνηκα πξντφληα. Η δήηεζε πξνθχπηεη απφ ηηο εθηηκήζεηο ησλ πξνβιέςεσλ, απφ ηηο παξαγγειίεο ησλ πειαηψλ θαη ηηο απαηηήζεηο ησλ θέληξσλ δηθηχνπ δηαλνκήο. Υξεζηκνπνηεί ινηπφλ ηηο πιεξνθνξίεο γηα ηηο απαηηήζεηο/δεηήζεηο, θαζψο θαη ηε δνκή (επηκέξνπο ηκήκαηα) ησλ ππφ θαηαζθεπή πξντφλησλ απφ ην γξάθεκα Bill-Of-Materials (ΒΟΜ), ην ηξέρνλ επίπεδν ηνπ απνζέκαηνο θαη ηνπο ρξφλνπο αλακνλήο (leadtimes), γηα λα παξάγεη έλα ρξνλνδηάγξακκα πξνγξακκαηηζκνχ ησλ παξαγγειηψλ γηα ηα επηκέξνπο ηκήκαηα, φπσο αλέηνηκα πξντφληα θαη πξψηεο χιεο. Οη πιεξνθνξίεο πνπ απνηεινχλ ηηο εηζξνέο ζε έλα MRP ζχζηεκα είλαη: Σν θχξην Πξφγξακκα Παξαγσγήο. Η δνκή ησλ πξντφλησλ απφ ην αξρείν ΒΟΜ. Οη πιεξνθνξίεο γηα ηα απνζέκαηα, ρξφλνπο αληαπφθξηζεο θαη αλακνλήο, απφζεκα αζθαιείαο, πξνβιεπφκελε απαίηεζε επηζθεπψλ θαη πιεξνθνξίεο γηα MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 67

69 ηελ πνζφηεηα ηεο παξαγγειίαο. Ωο εθξνέο γηα έλα ζχζηεκα MRP ζεσξνχληαη νη εμήο αλαθνξέο: Οη αλαθνξέο γηα ηηο πιεξνθνξίεο ηνπ πξντφληνο, ηηο ρξνληθέο πεξηφδνπο, ηηο δξνκνινγεκέλεο παξαιαβέο, ην ηξέρνλ απφζεκα αλά πεξίνδν θαη ηηο ζρεδηαζκέλεο ελάξμεηο παξαγγειηψλ αλά πεξίνδν. Η αλαθνξά εμαηξέζεσλ, πνπ εζηηάδεη ζηα γεγνλφηα πνπ ρξεηάδνληαη άκεζε πξνζνρή. Η αλάδξνκε αλαθνξά πνπ δείρλεη πνηα είλαη ε πεγή ησλ απαηηήζεσλ πάλσ ζηηο νπνίεο βαζίδνληαη νη παξαγγειίεο ελφο πξντφληνο. Σρήκα 2. Αλαπαξάζηαζε Λεηηνπξγίαο MRP. Πεγή: Παξάιιεια κε ηελ αλάπηπμε ησλ MRP ζπζηεκάησλ, αλαπηχρζεθαλ θαη ηα πξψηα πζηήκαηα Πξφβιεςεο Απαηηήζεσλ Παξαγσγηθνχ Γπλακηθνχ (CapacityRequirementsPlanning - CRP). Έηζη, ζε ζπλδπαζκφ κε ηα MRP, δεκηνπξγήζεθαλ εθαξκνγέο πνπ ππνζηεξίδνπλ ιεηηνπξγίεο, φπσο ν ζρεδηαζκφο θαη ε πξφβιεςε ηνπ ζπλφινπ ησλ πσιήζεσλ (forecasting and salesplanning), ν ρξνλνπξνγξακκαηηζκφο (MPS) θαη ε δπλακηθφηεηα ηεο παξαγσγήο θαη γεληθφηεξα ε δηαρείξηζε ηεο δήηεζεο θαη νη ζπκβαηηθέο ππνρξεψζεηο θάζε παξαγγειίαο (demandmanagement θαη orderpromising). Η εηζαγσγή ησλ κνληέισλ θαη ηερληθψλ ρξνλνπξνγξακκαηηζκνχ ηεο παξαγσγήο (MPS) ζηα MRP ζπζηήκαηα, ήηαλ ην έλαπζκα γηα λα δεκηνπξγεζνχλ ηα πξψηα ζπζηήκαηα πνπ εθηείλνληαλ ζε φιν ην εχξνο ηεο επηρείξεζεο. Σν MRP Ι πξνέθπςε ινηπφλ, σο αλάγθε ησλ επηρεηξήζεσλ θαη εθφζνλ έγηλε αληηιεπηφ φηη ε ρξήζε ή ε δήηεζε ησλ πιηθψλ είλαη ηδηαίηεξα αζηαζήο θαη εμαξηάηαη απφ ηελ παξαγσγή άιισλ εηδψλ απνζεκάησλ ε ηειηθψλ πξντφλησλ. Δίλαη απαξαίηεην λα γίλεη αλαθνξά θαη ζηα εμήο δπν πνιχ δηαδεδνκέλα θαη επξέσο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 68

70 ρξεζηκνπνηνχκελα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα, ην CRM θαη ην WMS. Σν CRM (CustomerRelationshipManagement ή Marketing) δειψλεη ηελ κεζνδνινγία πνπ βνεζά ζηελ επηζήκαλζε θαη ηελ πξνζέιθπζε ησλ θαηαλαισηψλ, κέζα απφ ηε δηαδηθαζία αλάπηπμεο δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ (επηρείξεζε πειάηεο). Πξφθεηηαη γηα κηα κεζνδνινγία πνπ ζέηεη ηνλ πειάηε ζην επίθεληξν ηεο επηρεηξεκαηηθήο δηαδηθαζίαο(stanton, Rubinestein, 2005). Αληίζηνηρα, ην WMS (WarehouseManagementSystem)είλαη έλα ζχζηεκα δηαρείξηζεο ησλ απνζεκάησλ, πνπ απνηειεί βαζηθφ ηκήκα ηεο αιπζίδαο εθνδηαζκνχ θαη θπξίσο απνζθνπεί ζην λα ειέγρνπλ ηελ θπθινθνξία θαη ηελ απνζήθεπζε ησλ πιηθψλ ζε κηα απνζήθε θαη λα επεμεξγάδεηαη ηηο ζρεηηθέο ζπλαιιαγέο, ηελαπνηακίεπζε θαη ηελ επηινγή (putaway θαη picking). ηα κέζα πεξίπνπ ηνπ 20νπ αηψλα, εξεπλεηέο απφ φινπο ηνπο ηνκείο ηεο επηζηήκεο, άξρηζαλ λα αλαγλσξίδνπλ φηη θάζε αληηθείκελν κπνξεί λα ζεσξεζεί σο κέξνο ελφο κεγαιχηεξνπ ζπλφινπ. Βάζεη απηνχ ηνπ ζπκπεξάζκαηνο, δεκηνπξγήζεθε έλαο λένο ηξφπνο ζθέςεο, ν νπνίνο εζηίαδε ζην ζχλνιν ησλ αληηθεηκέλσλ θαη ζηελ αιιειεπίδξαζή ηνπο θαη είλαη γλσζηφο σο ζπζηεκηθή ζεσξία ή ζεσξία ζπζηεκάησλ (Cornford T., Smithson S., 2006). Η ζεσξία ζπζηεκάησλ είλαη έλα επηζηεκνληθφ πεδίν πνπ αζρνιείηαη κε ηελ αλάιπζε, ην ζρεδηαζκφ θαη ηε βειηίσζε ζπζηεκάησλ, ζπλδπάδνληαο πνιινχο επηζηεκνληθνχο ηνκείο, ψζηε λα παξάγεη έλα ηειηθφ απνηέιεζκα. Απηφο ν λένο ηξφπνο ζθέςεο, ζπληέιεζε ζε κεγάιν βαζκφ γηα λα ζρεκαηηζηεί ε αληίιεςε πνπ έρνπκε ζήκεξα γηα ηνλ θφζκν. Νένη επηζηεκνληθνί θιάδνη αλαπηχρζεθαλ, φπσο: Δπηρεηξεζηαθή Έξεπλα, Γηνίθεζε Δθνδηαζηηθήο Αιπζίδαο, Αλάιπζε πζηεκάησλ, θ.α. (Laudon K., Laudon J., 2006). 15. πζηήκαηα ERP Έλα ζχζηεκα ΔRP (EnterpriseResourcePlanning) απνηειεί κία αθνινπζία απφ άκεζα πινπνηήζηκα παθέηα εθαξκνγψλ, πνπ θαιχπηνπλ φιεο ηηο ιεηηνπξγίεο κίαο επηρείξεζεο θαη δηαζέηνπλ ηελ απαξαίηεηε επιπγηζία γηα ηε δπλακηθή πξνζαξκνγή ηνπο ζηηο απαηηήζεηο θαη ηηο κεηαβνιέο πνπ ζπκβαίλνπλ ζε απηή. Παξάιιεια, παξέρεη νινθιεξσκέλεο πιεξνθνξηαθέο ιχζεηο γηα ηελ θαιχηεξε θαη απνδνηηθφηεξε δηαρείξηζε θαη πξνγξακκαηηζκφ ησλ πφξσλ θαη δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηελ επηρείξεζε λα ιεηηνπξγήζεη ζπληνληζκέλα σο εληαίν ζχλνιν, θαζνδεγνχκελε απφ ηηο πιεξνθνξίεο πνπ δέρεηαη απφ ην πεξηβάιινλ (DruckerP.,1995). MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 69

71 Οη ζηφρνη ησλ ζπζηεκάησλ ERP, είλαη ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ, ε κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ζε νιφθιεξε ηελ εθνδηαζηηθή αιπζίδα θαζψο θαη ηνπ ρξφλνπ παξαγσγήο, ε θαιχηεξε εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ, ν απνηειεζκαηηθφηεξνο ζπληνληζκφο ηνπ θπθιψκαηνο δήηεζεπαξαγσγή-πξνζθνξά θαη ε βέιηηζηε δηαρείξηζε ησλ απνζεκάησλ (Simchi-Levi, Kaminsky, 2003). Σν ERP ιεηηνπξγεί ζε ηξία βαζηθά επίπεδα: ρεδηαζκφο (Planning): Πεξηιακβάλεη ην ζρεδηαζκφ ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο, ην ζρεδηαζκφ παξαγσγήο θαζψο θαη άιιεο δηαδηθαζίεο ζρεδηαζκνχ, φπσο πξνυπνινγηζκνχο, πσιήζεηο θιπ. Δθηέιεζε (Execution): Πεξηιακβάλεη ζηνηρεία φπσο ηα ζπζηήκαηα παξαγσγήο, ηε δηαρείξηζε ησλ logistics (απνζήθεο, παξαγγειίεο θαη κεηαθνξέο) θαζψο θαη άιιεο δηαδηθαζίεο φπσο πξνκήζεηεο, ζπληήξεζε, δηαρείξηζε αλζξσπίλσλ πφξσλ θιπ. Αλάιπζε (Analysis): Πεξηιακβάλεη ηελ θνζηνιφγεζε (πξντφληνο, παξαγσγήο θ.ιπ.), ηα ρξεκαηννηθνλνκηθά, θαζψο θαη άιιεο δηαδηθαζίεο, φπσο πξνυπνινγηζκνχο θαη αλάιπζε πσιήζεσλ. Σρήκα 3: Οξγάλσζε ERP Σπζηήκαηνο Πεγή: Handfield, Nichols, 1999 Σα ζπζηήκαηα ERP έρνπλ ηφζν πιενλεθηήκαηα φζν θαη κεηνλεθηήκαηα. ηα πιενλεθηήκαηά ηνπο κπνξνχκε λα ζπκπεξηιάβνπκε ηελ πςειή πνηφηεηα εθαξκνγψλ, νξγαλσκέλεο δηαδηθαζίεο θαη ιεηηνπξγίεο, ηελ πςειή παξαγσγηθφηεηα ζηε δηάξθεηα πινπνίεζεο θαη ζπληήξεζεο ηνπο, θαζψο θαη ηελ νινθιεξσκέλε θαη απφιπηα πξνγξακκαηηδφκελε αμηνπνίεζε ησλ πφξσλ (Simchi- Levi, Kaminsky, 2003). Δπίζεο, καο παξέρνπλ κηα πιήξε εηθφλα γηα ην αλζξψπηλν δπλακηθφ θαη γηα ηνπο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 70

72 ζπλαιιαζζνκέλνπο κε ηελ επηρείξεζε, θαζψο θαη θαιχηεξε νξγάλσζε ηνπ Λνγηζηηθνχ ρεδίνπ, γηα ειαρηζηνπνίεζε ησλ ιαζψλ ησλ ρξεζηψλ θαη κεγηζηνπνίεζε ηεο αζθάιεηαο. Σα κεηνλεθηήκαηά ηνπο, αθνξνχλ θπξίσο πξνβιήκαηα πνπ παξνπζηάδνληαη θαηά ηελ πηνζέηεζή ηνπο. Έρνπλ κεγάιε απαίηεζε ζε ηερλνινγία, αλζξψπηλν δπλακηθφ θαη ζε νξγαλσηηθή δνκή ηεο εηαηξείαο (Drucker,1995). Πξνυπνζέηνπλ πιήξε γλψζε γηα ηε ρξεζηκνπνίεζή ηνπο θαη έρνπλ πςειφ θφζηνο αλάπηπμεο. Η επηηπρία ηεο πινπνίεζεο εγθαηάζηαζεο ελφο ζπζηήκαηνο ERP εμαξηάηαη θαηά θχξην ιφγν απφ ηε δέζκεπζε ηεο δηνίθεζεο, ηελ εμαζθάιηζε δηαζεζηκφηεηαο ησλ βαζηθψλ εκπιεθφκελσλ ζηειερψλ, ηελ πιεξφηεηα ηεο εθπαίδεπζεο ησλ ηειηθψλ ρξεζηψλ, ηελ αμηνπηζηία ησλ δηαζέζηκσλ ζηνηρείσλ (data), ηελ εμαζθάιηζε ρξεκαηνδνηηθψλ πφξσλ, ην ιεηηνπξγηθφ νξγαλφγξακκα ηνπ έξγνπ, ην ξεαιηζηηθφ ρξνλνδηάγξακκα πινπνίεζεο θαη ηελ απνηειεζκαηηθή δηνίθεζε ηνπ έξγνπ. 16. Τηνζέηεζε θαη εκπφδηα ζηελ εθαξκνγή Π Δπηινγή ζπζηήκαηνο ERP H επηινγή ηνπ ινγηζκηθνχ ERP θαη ηνπ πξνκεζεπηή είλαη θξίζηκε γηα ηελ επηηπρία ηνπ ζπλνιηθνχ έξγνπ. Σν πξψην βήκα ζηε δηαδηθαζία επηινγήο, είλαη ε ζχζηαζε νκάδαο αμηνιφγεζεο θαη επηινγήο. ε απηή πξέπεη λα ζπκκεηέρνπλ ν Yπεχζπλνο Πιεξνθνξηθήο (IT Manager) ηεο εηαηξίαο θαη εθπξφζσπνη ησλ ζεκαληηθφηεξσλ ιεηηνπξγηψλ/δηαδηθαζηψλ (αιιά φρη νη managers). Πξφεδξνο ηεο νκάδαο αμηνιφγεζεο θαη επηινγήο, ζα πξέπεη λα είλαη ν δηεπζπληήο πνπ αληηπξνζσπεχεη ηνλ εηαηξηθφ πξνζαλαηνιηζκφ (π.ρ. ν Eκπνξηθφο Γηεπζπληήο θ.ιπ.) θαη φρη θαη' αλάγθε ν Οηθνλνκηθφο Γηεπζπληήο. Kαηά ηελ αμηνιφγεζε ησλ ινγηζκηθψλ ERP, ζεκαληηθφ ξφιν κπνξεί λα δηαδξακαηίζεη εμσηεξηθφο ζχκβνπινο, ν νπνίνο δηαζέηεη ηερλνγλσζία θαη αληηθεηκεληθφηεηα. Λφγσ ηεο απνζηαζηνπνηεκέλεο ζέζεο ηνπ, είλαη ν θαηαιιειφηεξνο γηα ην ζθαηξηθφ εληνπηζκφ ησλ αλαγθψλ ηεο επηρείξεζεο θαη ηελ ηήξεζε ησλ ηζνξξνπηψλ. Σέινο, ιφγσ ηεο εκπεηξίαο πνπ δηαζέηεη είλαη ζε ζέζε λα παξέρεη ππεξεζίεο benchmarking, ζηε ζχληαμε ησλ πξνδηαγξαθψλ. H αμηνιφγεζε πξέπεη λα είλαη πνιπθξηηεξηαθή θαη λα αθνινπζήζεη ζπζηεκαηηθή δηαδηθαζία. εκαληηθέο θάζεηο ζπλνςίδνληαη παξαθάησ: MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 71

73 Φάζε 1 ε απηή ηε θάζε, βαζηθφ θξηηήξην απνηειεί ε ζπκβαηφηεηα ηνπ ζπζηήκαηνο ERP κε ηνλ εηαηξηθφ πξνζαλαηνιηζκφ, π.ρ. νηθνλνκηθφ, εκπνξηθφ, παξαγσγηθφ, θαηαζθεπαζηηθφ ή δεκφζην νξγαληζκφ. Δπηρεηξήζεηο παξφκνηνπ πξνζαλαηνιηζκνχ ζηελ Διιάδα θαη ην εμσηεξηθφ, απνηεινχλ κηα πνιχηηκε πεγή ζρεηηθψλ πιεξνθνξηψλ. Σν απνηέιεζκα ηεο θάζεο απηήο, δελ ζα πξέπεη λα μεπεξλά ηνλ αξηζκφ ησλ 7 ινγηζκηθψλ ERP. Φάζε 2 Kαηά ηε δεχηεξε θάζε, πξαγκαηνπνηείηαη ε αμηνιφγεζε πξψηνπ επηπέδνπ, ζηελ νπνία ηα πξνεπηιεγκέλα ζπζηήκαηα ηεο πξψηεο θάζεο αμηνινγνχληαη ηφζν φζνλ αθνξά ηα ηερληθά θαη ιεηηνπξγηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο, φζν θαη κε βάζε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πξνκεζεπηή. Σν απνηέιεζκα ηεο θάζεο απηήο, είλαη ηα 2-4 επηθξαηέζηεξα ζπζηήκαηα ERP. Αληηπξνζσπεπηηθά θξηηήξηα απνηεινχλ ηα εμήο: Eιιεληθνπνίεζε Δληνπηφηεηα (Localization) Δπεθηαζηκφηεηα Πξνζαξκνζηηθφηεηα Αξρηηεθηνληθήclient-servervs. Internet based Πιαηθφξκα εμνπιηζκνχ (hardware) Λεηηνπξγηθφ χζηεκα πλεξγαζία κε αλεμάξηεηεο εθαξκνγέο OινθιήξσζεBάζεο Γεδνκέλσλ (DatabaseIntegration) Γιψζζα Ταινπνίεζεο Γιψζζα Πξνγξακκαηηζκνχ Kξηηήξηα SoftwareHouse θαη Αληηπξνζψπνπ Οηθνλνκηθή ηζρχο εηαηξίαο (Διιάδα θαη εμσηεξηθφ) Δκπεηξία ζε παξφκνηεο εγθαηαζηάζεηο (Διιάδα θαη εμσηεξηθφ) ISO πξνκεζεπηή (αλάπηπμε ινγηζκηθνχ, πινπνίεζε θαη ζπληήξεζε - Δγγχεζε) Kφζηνο θαη Xξφλνο (ινγηζκηθνχ/software, πινπνίεζεο, εθπαίδεπζεο, ππνζηήξημεο) MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 72

74 Φάζε 3 ηελ ηξίηε θάζε, νη θαηαζθεπαζηέο/αληηπξφζσπνη ησλ ζπζηεκάησλ ERP ηεο πξνεγνχκελεο θάζεο, θαινχληαη λα πξαγκαηνπνηήζνπλ επίδεημε (demo) ζε ζπγθεθξηκέλεο θξίζηκεο δηαδηθαζίεο ή ηδηαηηεξφηεηεο ηεο επηρείξεζεο, ψζηε λα εμαζθαιηζηεί ε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ ζπζηήκαηνο ζην πεξηβάιινλ ηεο εηαηξίαο. Eδψ θξίλνληαη θαη νη νινθιεξσκέλεο νηθνλνκηθέο πξνζθνξέο απφ ηνπο πξνκεζεπηέο θαη επηιέγεηαη ε πην ζπκθέξνπζα ηερληθή/νηθνλνκηθή πξνζθνξά Αλάγθε θαη πξνυπνζέζεηο επηινγήο Π.. Ο πξνγξακκαηηζκφο γηα ηελ πηνζέηεζε ελφο ERP ζπζηήκαηνο, ζπλήζσο ζπκβαίλεη φηαλ κία επηρείξεζε κπνξεί λα θαηαλνήζεη φηη νη ηξέρνπζεο επηρεηξεκαηηθέο ηεο δηαδηθαζίεο δελ είλαη αξθεηά ηθαλέο λα θαιχςνπλ ηηο ηξέρνπζεο θαη κειινληηθέο ζηξαηεγηθέο αλάγθεο, πνπ πηζαλψο λα πξνθχςνπλ. Κξίζηκεο ζεκαζίαο βήκα ζην ζρεδηαζκφ ελφο λένπ ζπζηήκαηνο, απνηειεί ε εζσηεξηθή αμηνιφγεζε ησλ αλαγθψλ ηεο επηρείξεζεο. χκθσλα κε ζηαηηζηηθά ζηνηρεία, ην ζπλνιηθφ θφζηνο ηεο εθαξκνγήο ελφο ERP, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ ινγηζκηθνχ, ηνπ πιηθνχ, ησλ ζπκβνπιεπηηθψλ ππεξεζηψλ θαη ηνπ ιεηηνπξγηθνχ πξνζσπηθνχ,κπνξεί λα αλέιζεη κέρξη θαη ην 2-3% ησλ εζφδσλ ηεο επηρείξεζεο. Η εθηίκεζε ησλ αλαγθψλ ηεο επηρείξεζεο, κπνξεί λα βνεζήζεη ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ ηχπνπ Π πνπ ζα πηνζεηεζεί. Αλ δειαδή ζα πξέπεη ε επηρείξεζε λα δηαηεξήζεη θαη λα εληζρχζεη έλα ζχζηεκα παιαηνχ ηχπνπ ή λα εθαξκφζεη έλα λέν ζχζηεκα ERP. Οξηζκέλνη αξθεηά πεηζηηθνί ιφγνη γηα έλα λέν ζχζηεκα ERP κπνξεί λα είλαη νη εμήο: Η ρξήζε ησλ πνιιαπιψλ ζεκείσλ εηζφδνπ πιεξνθνξηψλ, κε άζθνπε δηπιή πξνζπάζεηα απφ ην ππάξρνλ ζχζηεκα Η αδπλακία ηνπ πθηζηάκελνπ ζπζηήκαηνο λα ππνζηεξίμεη ζεκαληηθέο νξγαλσηηθέο αλάγθεο Η απαίηεζε ησλ εθηεηακέλσλ πφξσλ γηα ζπληήξεζε θαη ππνζηήξημε Η ζεψξεζε θαη πινπνίεζε κηαο επηρείξεζεο γηα αλαβάζκηζε θαη αλαδηνξγάλσζε ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δηαδηθαζηψλ ηεο Η αλάπηπμε ηεο επηρείξεζεο θαη ζπλεπψο, ε αζπκβαηφηεηα ησλ δηαθφξσλ παιαηφηεξσλ ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηψλ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 73

75 Η αδπλακία ησλ εξγαδνκέλσλ λα αληαπνθξηζνχλ εχθνια ζε εξσηήζεηο ή πιεξνθνξίεο πνπ δεηνχληαη απφ ηνπο βαζηθνχο πειάηεο ή πξνκεζεπηέο ηεο επηρείξεζεο Γηα πνιιέο επηρεηξήζεηο ζήκεξα, ην εξψηεκα δελ είλαη αλ έλα ζχζηεκα ERP είλαη απαξαίηεην, αιιά κάιινλ ηη είδνπο ζχζηεκα είλαη απαξαίηεην. Δπνκέλσο, ηε ζηηγκή πνπ ε εηαηξεία απνθαζίδεη λα εθαξκφζεη έλα λέν ζχζηεκα ERP, ην επφκελν βήκα είλαη ν θαζνξηζκφο ηνπ «ηη πξέπεη λα γίλεη» θαη ν νξακαηηζκφο ηεο δηάξθεηαο δσήο ηνπ ζπζηήκαηνο. Αλαπηχζζνληαο έλα φξακα δηάξθεηαο δσήο κεηά ηελ εθαξκνγή, απνζαθελίδεη ηνπο ζηφρνπο ηνπ έξγνπ. Βνεζάεη ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ θαηάιιεισλ ελνηήησλ θαη ιεηηνπξγηψλ πνπ πξέπεη λα πεξηιεθζνχλ ζην ζχζηεκα, νη νπνίεο κε ηε ζεηξά ηνπο, δηεπθνιχλνπλ ηελ αλαγλψξηζε ησλ σθειεηψλ πνπ κπνξνχλ λα απνθηεζνχλ, παξέρνληαο έηζη, έλα απνηειεζκαηηθφ εξγαιείν πσιήζεσλ γηα θηλεηνπνίεζε θαη ππνζηήξημε ηνπ έξγνπ. Καη θπξίσο, είλαη ην κέηξν ζχγθξηζεο ησλ επηδφζεσλ ηεο πξνφδνπ πινπνίεζεο πνπ κεηξηέηαη. Πξσηαξρηθφ θίλεηξν γηα ηελ εγθαηάζηαζε ελφο ERP, είλαη ε δπλαηφηεηα ελίζρπζεο ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο επηρείξεζεο. Γεδνκέλνπ φηη, δηάθνξεο επηρεηξήζεηο έρνπλ κεηαβαιιφκελνπο αληαγσληζηηθνχο ζηφρνπο, νη πξνζδνθίεο απφ ην ζχζηεκα ERP, φπσο είλαη ινγηθφ, πνηθίιινπλ επίζεο. Η θεληξηθή δηνίθεζε, ζηε ζπλέρεηα, πξέπεη λα εμεηάζεηηελ ηξέρνπζα αληαγσληζηηθή ζέζε ηεο επηρείξεζεο, ζε ζρέζε κε ηελ επηζπκεηή (βέιηηζηε) ζέζε ηεο, πξηλ απφ ηε ιήςε απφθαζεο γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ζχζηεκα ERP ή ηε ρξήζε δηαθφξσλ κεκνλσκέλσλ πξνηχπσλ, πνπ ζα ελσζνχλ ζε έλα ζχζηεκα. Γηα ηε ιήςε ηεο απφθαζεο εγθαηάζηαζεο ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο, ιακβάλνληαη ππφςε ε αληαγσληζηηθή ζηξαηεγηθή ηεο επηρείξεζεο, ηα επηιεγκέλα ηκήκαηα ηεο αγνξάο πνπ ζηνρεχεη ε επηρείξεζε ην δεδνκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα, νη απαηηήζεηο ηνπ πειάηε, ην πεξηβάιινλ παξαγσγήο, ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο, ε ζηξαηεγηθή ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο, θαζψο θαη νη δηαζέζηκνη πφξνη. Δίλαη ινηπφλ θαηαλνεηφ, φηη νη αλψηεξεο ηθαλφηεηεο πξφβιεςεο ηεο δήηεζεο θαη ε δηαρείξηζε ηεο νξγάλσζεο ηνπ ζπζηήκαηνο, είλαη ην θιεηδί γηα έλα αληαγσληζηηθφ πιενλέθηεκα, ζην πεξηβάιινλ θαηαζθεπήο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο θαηά παξαγγειία. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 74

76 16.3 Δκπφδηα εθαξκνγήο Π.. Η ηερλνινγία ηεο πιεξνθνξηθήο (ΣΠ), ζε ζπλδπαζκφ κε ηα ζπζηήκαηα ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ην ειεθηξνληθφ εκπφξην (e-commerce) έρνπλ ππνζηεξίμεη κεγάιεο θιίκαθαο επηρεηξεκαηηθνχο κεηαζρεκαηηζκνχο θαη αλάγθαζαλ ηηο επηρεηξήζεηο λα αιιάμνπλ ηηο δνκέο θαη ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπο, θαζψο θαη ηηο επηρεηξεκαηηθέο ζηξαηεγηθέο ηνπο. χκθσλα κε ηνλ Davenport (Davenport Τ., 1998), ε πην ζεκαληηθή εμέιημε ζηελ εηαηξηθή ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο ηεο πιεξνθνξηθήο, ήηαλ ε εηζαγσγή ζπζηεκάησλ πξνγξακκαηηζκνχ ησλ επηρεηξεζηαθψλ πφξσλ (ERP). Απηά ηα ζπζηήκαηα, επηηξέπνπλ ζε κηα εηαηξεία λα κνηξάδεηαη θνηλά δεδνκέλα θαη πξαθηηθέο ζε νιφθιεξε ηελ επηρείξεζε θαη λα παξάγνπλ θαη λα έρνπλ πξφζβαζε ζε πνιιέο πιεξνθνξίεο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Απηά ηα ζπζηήκαηα, έρνπλ ζρεδηαζηεί γηα ηελ επίιπζε ηνπ θαηαθεξκαηηζκνχ ησλ πιεξνθνξηψλ ζε κεγάιεο επηρεηξήζεηο θαη ηελ ελζσκάησζε φισλ ησλ ξνψλ πιεξνθνξηψλ εληφο ηεο εηαηξείαο. ε παιαηφηεξε έξεπλα ησλ MarinosThemistocleousθά. (2001), δεκνζηεχηεθαλ ηα απνηειέζκαηα ελφο εξσηεκαηνινγίνπ, πνπ είρε σο ζηφρν ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ ζεκαληηθψλ ηερληθψλ ζεκάησλ θαη επηθεληξψζεθε ζηελ πξνζαξκνγή θαη ελνπνίεζε ησλ πξνβιεκάησλ ζε θαηεγνξίεο. Γηάγξακκα: Τερληθά πξνβιήκαηα εθαξκνγήο ERP ζπζηεκάησλ Πεγή: MarinosThemistocleous, ZahirIrani, Robert M. O Keefe, 2001, "ERP and application integration", Business Process Μanagement Journal, Vol. 7 Iss 3 pp. 199 Η πιεηνςεθία ησλ εξσηεζέλησλ, επέιεμε έλα ζχζηεκα ERP (allinonesystem, 72%) θαη νη ππφινηπνη πηνζέηεζαλ ηελ θαιχηεξε δπλαηή πξνζέγγηζε ηνπο είδνπο κε ζπγρψλεπζε δηαθνξεηηθψλ εθαξκνγψλ (28%). Η ελνπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο, θαίλεηαη λα είλαη εμαηξεηηθά δχζθνιν λα επηηεπρζεί κέζσ επηρεηξεκαηηθψλ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 75

77 ιχζεσλ. Σα ζπζηήκαηα ERP κπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ κηα κεξηθή ιχζε ζην πξφβιεκα ηεο νινθιήξσζεο. Ωζηφζν, ηαπξνβιήκαηαελνπνίεζεο,κπνξνχλλααληηκεησπηζηνχλκέζσηερλνινγίαοηερλεηήο λνεκνζχλεο (AI) (ThemistocleousM. etal. 2000). Η εμαηνκίθεπζε είλαη επίζεο έλα ζεκαληηθφ ηερληθφ πξφβιεκα, κε ην 72% ησλ εξσηεζέλησλ λα αλαθέξνπλ ζνβαξά πξνβιήκαηα πξνζαξκνγήο ηνπ ζπζηήκαηνο θαηά ηελ πεξίνδν πινπνίεζεο θαη κεηά. Απηά ηα απνηειέζκαηα είλαη παξφκνηα κε ηα επξήκαηα ηεο βηβιηνγξαθίαο ηνπsumner (SumnerM., 1999), ν νπνίνο δείρλεη φηη είλαη θαιχηεξν λα αγνξάδνπκε εμαηνκηθεπκέλν παθέην ERP, αληί λα πξνζπαζήζνπκε λα ην πξνζαξκφζεηε ζηα δεδνκέλα ηεο θάζε επηρείξεζεο. Οη εηαηξείεο πηνζεηνχλ παθέηα ERP γηα δηάθνξνπο ιφγνπο, φπσο επηρεηξεκαηηθνχο θαη ηερληθνχο. Σα ζπζηήκαηα επηρεηξήζεσλ βνήζεζαλ ηνπο νξγαληζκνχο λα απνθηήζνπλ νθέιε, φπσο ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ πειαηψλ θαη ησλ πξνκεζεπηψλ θαη ηελ αχμεζε ηεο ζπλνιηθήο παξαγσγηθφηεηαο. Η απφδνζε ηεοεπέλδπζεοεγθαηάζηαζεο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο, είλαη ζρεηηθά ρακειή, σο πξνο ην αληηζηάζκηζκα ηνπ θφζηνπο πνπ πιεξψζεθε αλη απηήο. Μπνξνχκε ζπλεπψο λα πνχκε, φηη ηα πξνβιήκαηα ελνπνίεζεο ηνπ ζπζηήκαηνο ηεο επηρείξεζεο, επεξεάδνπλ ηνλ εζσηεξηθφ βαζκφ απφδνζεο ηεο επέλδπζεο, πνπ νθείιεηαη ζην γεγνλφο ζπλχπαξμεο πνιιψλ ζπζηεκάησλ δηαθνξεηηθψλ πιεξνθνξηψλ ζηελ εηαηξεία. Απηφ έρεη ζρέζε κε ην επηπιένλ θφζηνο ιεηηνπξγίαο (ηερληθφ θαη ιεηηνπξγηθφ). Έηζη, ηα ιεγφκελα «νινθιεξσκέλα παθέηα», απέηπραλ λα αλαπηχμνπλ κηα νινθιεξσκέλε ππνδνκή πιεξνθνξηψλ. Οη εηαηξείεο αληηκεησπίδνπλ δηάθνξα δηαρεηξηζηηθά πξνβιήκαηα, θαηά ηε δηάξθεηα θαη κεηά ηελ πεξίνδν εθαξκνγήο. Σα πξνβιήκαηα απηά κπνξνχλ λα δηαρσξηζηνχλ ζε: Καζπζηεξήζεηο έξγνπ θαη πξνβιήκαηα θφζηνπο πγθξνχζεηο κε εμσηεξηθέο θαη εζσηεξηθέο νληφηεηεο/θνξείο Αληηθάζεηο πξνο ηελ επηρεηξεκαηηθή ζηξαηεγηθή Όιεο νη έξεπλεο ηνπ παξειζφληνο, δείρλνπλ φηη ηα ζπζηήκαηα ERP δελ κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ σο κηα αμηφπηζηε ιχζε γηα ηα πξνβιήκαηα νινθιεξσκέλεο ελνπνίεζεο, θαζψο ηα πξφηππα ERP ζπλππάξρνπλ κε άιιεο εθαξκνγέο. Δπηπιένλ, ππάξρεη ε αλάγθε γηα ηελ ελζσκάησζε ησλ ιχζεσλ ERP ζε άιιεο εθαξκνγέο. Ωζηφζν, απηή ε ελζσκάησζε πξνθαιεί ζνβαξά πξνβιήκαηα, εηδηθά MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 76

78 ζηηο εηαηξείεο. Η πην δεκνθηιήο θαηεγνξία εθαξκνγψλ, πνπ πξφθεηηαη λα ελζσκαησζεί κε ηα ζπζηήκαηα ERP, είλαη ε ειεθηξνληθή αληαιιαγή δεδνκέλσλ (ElectronicDataInterchange - EDI). Η έξεπλα δείρλεη φηη ηα ζπζηήκαηα ERP παξέρνπλ κεξηθή ελζσκάησζε ζε εηαηξείεο, θαζψο εμαθνινπζνχλ λα ππάξρνπλ πξνβιήκαηα νινθιεξσκέλεο ελνπνίεζεο ζε εηαηξείεο θαη ηα ζπζηήκαηα ηερλεηήο λνεκνζχλεο(artificialintelligence - AI) κπνξνχλ λα αληηκεησπίζνπλπην απνηειεζκαηηθά απηφ ην πξφβιεκα (ThemistocleousM. etal., 2001). 17. Οη θαηεγνξίεο θαη ηα πην δηαδεδνκέλα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα ζήκεξα Σα Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα ρσξίδνληαη ζε δηάθνξεο θαηεγνξίεο θαη ηχπνπο αλάινγα κε δηάθνξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο. Η θαηεγνξηνπνίεζε ησλ ζπζηεκάησλ κπνξεί λα γίλεη κε ηα παξαθάησ θξηηήξηα: Σχπνη ζπζηεκάησλ αλάινγα κε ην ππνζχζηεκα πνπ ππνζηεξίδνπλ Οη επηρεηξήζεηο απνηεινχληαη απφ κηθξφηεξα ηκήκαηα, ψζηε λα δηνηθνχληαη θαιχηεξα θαη επθνιφηεξα. Όια απηά ηα επηκέξνπο ηκήκαηα, δίλνπλ αλαθνξά ζε έλα θεληξηθφ ηκήκα πνπ ζπλήζσο είλαη ην ηκήκα δηνίθεζεο ηεο επηρείξεζεο. πλεπψο, έλαο ηξφπνο λα νξγαλσζεί έλα Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα, είλαη λα αθνινπζήζεη ηελ ηεξαξρηθή δνκή ησλ επηρεηξήζεσλ. Έηζη κπνξνχλ λα δεκηνπξγεζνχλ ππνζπζηήκαηα γηα δηεπζχλζεηο, νκάδεο ή αθφκα θαη ζπγθεθξηκέλνπο εξγαδφκελνπο. Πην αλαιπηηθά, κπνξνχκε λα έρνπκε ηα παξαθάησ ζπζηήκαηα, φζνλ αθνξά ην δηαρσξηζκφ ηνπο κε βάζε ηελ ηεξαξρηθή δνκή πνπ ππνζηεξίδνπλ: o πζηήκαηα γηα ηα ηκήκαηα ηεο επηρείξεζεο. o πζηήκαηα γηα φιε ηελ επηρείξεζε. o Γηεπηρεηξεζηαθά Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα. Σχπνη ζπζηεκάησλ, αλάινγα κε ηελ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα πνπ ππνζηεξίδνπλ Τπάξρνπλ Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα ηα νπνία αζρνινχληαη κε έλα κεκνλσκέλν θνκκάηη ηεο επηρείξεζεο θαη ζπγθεθξηκέλεο δηαδηθαζίεο απηήο. Γηα παξάδεηγκα έρνπκε Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα πνπ κεραλνγξαθνχλ ην ινγηζηηθφ κέξνο ηεο επηρείξεζεο, ηελ παξαγσγή, ηηο πσιήζεηο θαη ην κάξθεηηλγθ, θιπ. Σχπνη ζπζηεκάησλ, αλάινγα κε ην είδνο ηεο ππνζηήξημεο πνπ παξέρνπλ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 77

79 ε απηφ ηνλ ηχπν ζπζηεκάησλ εμεηάδεηαη ην είδνο ππνζηήξημεο πνπ παξέρεηαη απφ ην ζχζηεκα. Σα Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα ζχκθσλα κε απηφ ηνλ ηξφπν θαηεγνξηνπνίεζεο ρσξίδνληαη ζε ηξεηο κεγάιεο θαηεγνξίεο. o πζηήκαηα ππνζηήξημεο ιεηηνπξγηθψλ απνθάζεσλ o πζηήκαηα ππνζηήξημεο ηαθηηθψλ απνθάζεσλ o πζηήκαηα ππνζηήξημεο ζηξαηεγηθψλ απνθάζεσλ Σχπνη ζπζηεκάησλ αλάινγα κε ηελ αξρηηεθηνληθή ηνπο Οη θχξηεο θαηεγνξίεο Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ, αλάινγα κε ηελ αξρηηεθηνληθή ηνπο, βαζίδνληαη ζε: o Κχξηνπο ππνινγηζηέο o Πξνζσπηθνχο ππνινγηζηέο o Καηαλεκεκέλα ζπζηήκαηα ΚΔΦΑΛΑΙΟ Β :ΑΝΑΚΟΠΗΗ ΔΡΔΤΝΩΝ 1. Αλαζθφπεζε εξεπλψλ 1.1 ηξαηεγηθή Πξηλ ηελ έλαξμε θάζε βηβιηνγξαθηθήο έξεπλαο, πνπ αθνξά θάζε είδνπο αληηθείκελν, πξέπεη λα νξίδνπκε ηνλ ηξφπν πνπ ζα ρεηξηζηνχκε ηα ζηνηρεία πνπ ζπιιέγνπκε. Η εθ ησλ πξνηέξσλ γλψζε ηνπ ζεσξεηηθνχ πιαηζίνπ πνπ ζα πεξηθιείεη ην αληηθείκελν ηεο έξεπλαο, είλαη άθξσο απαξαίηεηε γηα ηνλ εθάζηνηε εξεπλεηή, θαζψο δεκηνπξγεί μεθάζαξα φξηα θαη βνεζά ηνλ ζπληάθηε ηεο εξγαζίαο λα κελ απνθιίλεη ηνπ ζηφρνπ. χκθσλακεηνλrobson (RobsonC., 2007), ππάξρνπλδχνζηξαηεγηθέοπνπρξεζηκνπνηνχληαηαπφηνποεξεπλεηέο. ηελ ζπγθεθξηκέλε εξγαζία, ρξεζηκνπνηείηαη ε επέιηθηε ζηξαηεγηθή αλαζθφπεζεο αξζξνγξαθίαο. Όπσο είλαη γλσζηφ, ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε ε ζπγγξαθή ηεο εξγαζίαο μεθηλά, ρσξίο λα βαζίδεηαη ζε ζπγθεθξηκέλν ζεσξεηηθφ ππφβαζξν ζπιινγήο ζηνηρείσλ θαη ηξφπνπ επεμεξγαζίαο απηψλ. Ο ζρεδηαζκφο θαη ε πνξεία εμέιημεο ηεο έξεπλαο, δηακνξθψλνληαη δπλακηθά, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο έξεπλαο (πρ. Δζλνγξαθηθέο έξεπλεο, κειέηεο πεξίπησζεο, ηζηνξηθέο έξεπλεο, έξεπλεο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 78

80 δξάζεο θιπ.). 1.2 Βάζεηο ζπιινγήο δεδνκέλσλ Γηα ηε ζπιινγή ηεο βηβιηνγξαθίαο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε, πξνζπειάζζεθαλ άξζξα θαη πιεξνθνξίεο απφ ηηο εμήο βάζεηο δεδνκέλσλ: Scopus ACM Digital Library Education Resource Information Center - ERIC IEEE Xplore Digital Library Google Scolar PsycINFO American Psychological Association Wiley Online Library Web of Science Elsevier χλδεζκνο Διιεληθψλ Αθαδεκατθψλ Βηβιηνζεθψλ - HEAL-link Interdisciplinary Council on Development and Learning ICDL θιπ Οη ιέμεηο θιεηδηά πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ αλαδήηεζε ρξήζηκνπ πιηθνχ, πνηθίινπλ αλάινγα κε ην ζηάδην θαη ηελ επέθηαζε ηεο έξεπλαο κε βαζηθφηεξεο απηψλ: ERP Human-based process modeling Knowledge Business Intelligence IT management Enterprise resource planning Software ProductLineEngineering Business customization change impact analysis Technologyadoption and usage θιπ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 79

81 1.3 Δξεπλεηηθφ ππφβαζξν Παιηφηεξε έξεπλα πνπ δηεμήρζε απφ κεγάιε εηαηξεία,βαζηζκέλε ζηε κέζνδν ηεο παξαηήξεζεο κε έκθαζε ζηνπο ιφγνπο πνπ ην ERP δελ είλαη πάληνηε κηα επηηπρεκέλε εθαξκνγή, έδεημε ζεακαηηθά απνηειέζκαηα θαη ζεκαληηθνχο παξάγνληεο επηηπρίαο θαη απνηπρίαο ηαπηφρξνλα, ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο επηρεηξεζηαθψλ πφξσλ. Η θαηεγνξηνπνίεζε ησλ ιφγσλ κε επηηπρίαο, γίλεηαη ζε έμη βαζηθέο θαηεγνξίεο. Παξάιιεια, ζπζηήλνληαη θαη νξηζκέλεο ιχζεηο ησλ πξνβιεκάησλ απηψλ ( i. Σν ζεκαληηθφηεξν πξφβιεκα απ φπνπ πεγάδεη θάζε επηκέξνπο θξίζηκεο ζεκαζίαο δηαδηθαζία, πξνέξρεηαη απφ ηελ θαθή θαηαλφεζε ηνπ πιηθνχ θαη ησλ δπλαηνηήησλ πνπ θέξεη απηφ, απφ ηνπο ηζχλνληεο ηεο εθάζηνηε επηρείξεζεο. Πνιινί managers λνκίδνπλ φηη έρνπλ λα θάλνπλ κε έλα ζχζηεκα, πνπ απεπζχλεηαη απνθιεηζηηθά ζην ηκήκα πιεξνθνξηθήο θαη κεραλνγξάθεζεο, ελψ έλα νινθιεξσκέλν Π αθνξά θάζε ηκήκα ηεο επηρείξεζεο. Όηαλδελγίλεηαηεζσζηήεπηινγήηνπινγηζκηθνχπνπρξεζηκνπνηείηαη, ηφηεζίγνπξαζαππάξμνπλάζρεκεοεπηπηψζεηο, φπσοείλαηεθαηαιιειφηεηαηνπζπζηήκαηνο,πνπαληρλεχεηαηαπφηνπορξήζηεοην πκεηάηελεθαξκνγήηνπ (CalisirF., 2003, GrabotB., 2002, DavenportT., 2000), ενπνίαείλαηζπρλάδχζθνιε, απαηηείεθηελήεθπαίδεπζεθαηθαηάξηηζε, ηανπνίαζεσξνχληαησοθξίζηκνηπαξάγνληεοεπηηπρίαοαπφηνποπεξηζζφηεξνποζπ γγξαθείο(umblee.j., etal. 2003). Απαηηείηαη θαζνξηζκφο γηα ην πψο ην ζχζηεκα πιεξνθνξηψλ θαη νη ρξήζηεο απηνχ ζα είλαη ακνηβαία πξνζαξκνζκέλεο κνλάδεο θαη φρη κφλν ζην επίπεδν ζέζεο ελφο αηφκνπ εληφο ηεο εηαηξείαο, αιιά θαη ζε ζρέζε κε ηηο γλψζεηο θαη ηηο ηθαλφηεηέο ηνπ.πξέπεη πξψηα λα θαηαγξαθνχλ νη αλάγθεο ηεο εηαηξείαο θαη λα αθνινπζήζεη ε ζρεηηθή έξεπλα αγνξάο. ii. Φπζηθά ε κε αμηνπνίεζε ηνπ θαηάιιεινπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, είλαη θξίζηκνο παξάγνληαο επηηπρίαο ηεο εθαξκνγήο ελφο Π... Σα άηνκα πνπ ζα απαζρνιεζνχλ ζην έξγν πξέπεη λα έρνπλ ζπλεηδεηνπνηήζεη ηηο επζχλεο ηνπο. Οη εκπιεθφκελνη κε ην ERP, πξέπεη λα είλαη πιήξνπο απαζρφιεζεο. Δίλαη MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 80

82 δχζθνιν λα αζρνιεζεί έλαο εξγαδφκελνο ηαπηφρξνλα κε ην ERP θαη κε θάπνην άιιν θνκκάηη ηεο επηρείξεζεο θαη λα αλακέλνπκε λα απνδψζεη εμίζνπ θαιά θαη ζηηο δχν ζέζεηο επζχλεο. Σα ζηειέρε πνπ ζα αζρνιεζνχλ κε ην ERP, απαηηείηαη λα έρνπλ θαηαλνήζεη ηηο ιεηηνπξγίεο ηνπ θάζε ηκήκαηνο ή δηεχζπλζεο, πνπ ζα επεξεαζηεί απφ ην ζχζηεκα, θαζψο ζε δηαθνξεηηθή πεξίπησζε, είλαη αλακελφκελε ε απνηπρία ηνπ. Δίλαη πεξηηηφ λα αλαθεξζεί ε ζέζπηζε θαη παξνρή θηλήηξσλ ζηα κέιε ηεο νκάδαο πνπ ρεηξίδνληαη ην ERP, σο βαζηθή πξνυπφζεζε. iii. Η ιαλζαζκέλε δηαρείξηζε αιιαγήο ζπζηήκαηνο, πξνθαιεί πνιιέο θνξέο ζπλνιηθή αλαδηνξγάλσζε ησλ δηαδηθαζηψλ παξαγσγήο ηεο επηρείξεζεο θαη πνιιέο θνξέο απνδηνξγάλσζε ησλ εξγαδνκέλσλ. Απαηηείηαη ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηε δηαρείξηζε ησλ αιιαγψλ πνπ πξφθεηηαη λα γίλνπλ ζην ζχζηεκα ηεο επηρείξεζεο, δηφηη ην πξνζσπηθφ ζα ππνζηεί αιιαγέο ζηνπο ξφινπο θαη ζηα θαζήθνληά ηνπ θαη πξέπεη λα είλαη εχθνιν λα δηαρεηξηζηνχλ νη αιιαγέο απηέο απφ ηνπο ίδηνπο, αιιά θαη απφ ηνπο αξκφδηνπο δηεπζχλνληεο. Απνηειεί βαζηθή πξνηεξαηφηεηα ν νξηζκφο αηφκσλ, ηα νπνία κε ηηο γλψζεηο θαη ηελ εκπεηξία ηνπο ζα απνηειέζνπλ ηνλ ζπλδεηηθφ θξίθν κεηαμχ ησλ δηνηθνχλησλ θαη ησλ εξγαδνκέλσλ. ηελ εθπαίδεπζε εθηφο απφ ηε ρξήζε ηνπ λένπ ζπζηήκαηνο, ηα ζηειέρε νθείινπλ λα επηζεκάλνπλ θαη ηνπο ζηφρνπο ησλ αιιαγψλ, ψζηε ην πξνζσπηθφ λα παξακέλεη πξνζεισκέλν θαη λα κελ απνθιίλεη απηψλ. iv. Κξίζηκν φκσο είλαη γηα ηνπο δηεπζχλνληεο, λα κελ απνθιίλνπλ ηνπ ζηφρνπ θαη ηνπ πξνζδνθψκελνπ νθέινπο. Δίλαη γλσζηφ, φηη πνιιά ζηειέρε ζηελ πξνζπάζεηά ηνπο λα κεηψζνπλ ην θφζηνο κηαο ηέηνηαο επηινγήο, ράλνπλ ην βαζηθφ ζηφρν ηνπ αλακελφκελνπ νθέινπο θαη δίλνπλ κεγαιχηεξε έκθαζε ζην θφζηνο εγθαηάζηαζεο ηνπ ζπζηήκαηνο. Οπνηαδήπνηε κεηαβνιή ζην εζσηεξηθφ πεξηβάιινλ ηεο επηρείξεζεο, είλαη πηζαλφ λα αιιάμεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο ERP θαη λα κεηψζεη ηε ζπλεηζθνξά ηνπ ζηελ απφδνζε ηεο επηρείξεζεο, γη απηφ ζα πξέπεη λα νξίδνληαη ηαθηηθνί έιεγρνη θαη λα εθπνλνχληαη κειέηεο βαζηδφκελεο ζε ελαιιαθηηθά ζελάξηα, πνπ κπνξεί λα επλννχλ πεξηζζφηεξν ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο. v. Πνιχ ζπρλφ θαηλφκελν απνηειεί ε ελνπνίεζε πνιιψλ ηκεκάησλ ζε έλα ζχζηεκα. Πνιινί νξγαληζκνί, αληηζηέθνληαη ζηελ ελνπνίεζε ησλ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 81

83 ιεηηνπξγηψλ πνπ επηθέξεη ην ERP, κε απνηέιεζκα λα κέλεη σο έρεη ε δνκή ηεο δηνίθεζεο θαη λα κελ δέρνληαη ελ γλψζεη ηνπο ηε λέα ηάζε ησλ πξαγκάησλ. Γηα λα μεπεξαζζεί απηφ ην πξφβιεκα, πξέπεη λα ηνληζηεί ζηε δηνίθεζε φηη νη πιεξνθνξίεο πνπ εκπιέθνληαη ζε θάζε δηαδηθαζία, πνπ εθηειείηαη κέζσ ηνπ ζπζηήκαηνο, πάλε θαηεπζείαλ ζηα εκπιεθφκελα ηκήκαηα, δίρσο λα κεζνιαβνχλ γξαθεηνθξαηηθέο δηαδηθαζίεο. Οη αιιαγέο ζηηο δνκέο ησλ επηρεηξήζεσλ, θξίλνληαη σο απαξαίηεηεο γηα ηελ θαιχηεξε απφδνζε ηνπ λένπ ζπζηήκαηνο. vi. Μεγάινο αξηζκφο επηρεηξήζεσλ, δελ ιακβάλεη ππφςε ηε καθξνρξφληα επίδξαζε ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο θαη δελ εθηειεί καθξνρξφλην πιάλν επίδξαζεο απηνχ ζηε ιεηηνπξγία θαη απνδνηηθφηεηα ηνπ νξγαληζκνχ, ελψ ηαπηφρξνλα, είλαη απαξαίηεηε ε παξαθνινχζεζε θαη αλαβάζκηζή ηνπ ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα. Παξ 'φια απηά, ε θάζε ηεο κνληεινπνίεζεο ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δηαδηθαζηψλ, είλαη απφ κφλε ηεο έλα πνιχ δχζθνιν ζηάδην ηεο εθαξκνγήο ηνπ ζπζηήκαηνο ERP. Τπάξρνπλ πνιιέο αλαθνξέο ζε ζρεηηθέο έξεπλεο, φπνπ αλαθέξνληαη κεγάια πνζνζηά αξλεηηθήο εθαξκνγήο ησλ Π. Όπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεη ν Trunick (Trunick, P.,1999), ην 40% ησλ ζπλνιηθψλ πξνζπαζεηψλ εθαξκνγήο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο, θαηαιήγεη ζε κεξηθή ελνπνίεζε ηνπ εηαηξηθνχ ζπζηήκαηνο θαη ην 20% ησλ πξνζπαζεηψλ, θαηαιήγεη ζε πιήξε απνηπρία. Μηα έξεπλα ηνπ ίδηνπ έηνπο, έρνληαο πην δηεπξπκέλν ηνλ νξηζκφ «απνηπρίαο» εθαξκνγήο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο, νξίδεη ην πνζνζηφ απηφ σο θαη 50% (Escalle, C., etal., 1999). χκθσλακεηνλwustermann (WustermannL., 2001), ην 70% ησλπξνγξακκάησλαλαζρεδηαζκνχεπηρεηξεζηαθψλδηαδηθαζηψλ (BusinessProcessReengineering - BPR)θαηαλαδφκεζεοησλζπζηεκάησλERP,ζακπνξνχζαλλαζεσξεζνχλσοπιήξε «απνηπρίεο».δλψηέινο, κηααξθεηάαπνγνεηεπηηθήέξεπλαπαξαζέηνπλνηptakθαηschragenheim (Ptak, C.,Schragenheim, E., 1999), νη νπνίνη ππνζηεξίδνπλ φηη ην ζπληξηπηηθφ πνζνζηφ 60-90% ησλ πεξηπηψζεσλ πηνζέηεζεο ζπζηεκάησλ ERP, δελ θαηαθέξλνπλ λα επηηχρνπλ ηελ απφδνζε ηεο επέλδπζεο, φπσο απηή πξνζδηνξίδεηαη ζην ζρεηηθφ επελδπηηθφ πιάλν δξάζεο, θαηά ηε θάζε έγθξηζεο ηνπ έξγνπ. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 82

84 1.4 Αληηθείκελν (πεξηγξαθή) ΣνERP(EnterpriseResourcePlanning) είλαη έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα νξγάλσζεο θαη ζπληνληζκνχ ησλ πεξηζζφηεξσλ δξαζηεξηνηήησλ κηαο επηρείξεζεο (παξαγγειηψλ, απνζήθεπζεο, επαθψλ κε ηνπο πξνκεζεπηέο θ.ά.). χκθσλα κε ηνλ νξηζκφ ηεο SAP, πξφθεηηαη γηα «βηνκεραληθή νξνινγία πνπ δίλεη εξκελεία ζην ινγηζκηθφ κηαο βηνκεραλίαο ή θάπνηαο άιιεο επηρείξεζεο γηα λα δηνηθήζεη ηα ζεκαληηθά ηεο κέξε, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ηνπ ζρεδηαζκνχ πξντφληνο, ηεο πξνκήζεηαο πιηθψλ, ηνπ ειέγρνπ ηεο απνζήθεο, ηεο επηθνηλσλίαο κε ηνπο πξνκεζεπηέο, ησλ ππεξεζηψλ πξνο ηνπο θαηαλαισηέο θαη ηεο παξαγγειίαο πξψησλ πιψλ. Σν ERP πεξηιακβάλεη ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ηνλ ινγηζηηθφ έιεγρν θαη ηε δηνίθεζε ηνλ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Σν ζχζηεκα ERP ρξεζηκνπνηεί ή είλαη αλαπφζπαζην θνκκάηη ελφο ζπζηήκαηνο βάζεο δεδνκέλσλ. Η νηθνδφκεζε ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο επεξεάδεη θαη ηελ αλάιπζε δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ, ηελ εθπαίδεπζε ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ηηο δηαδηθαζίεο παξαγσγήο λέσλ πξντφλησλ Δλ θαηαθιείδη ην ινγηζκηθφ ERP είλαη θαηαζθεπαζκέλν γηα λα ηθαλνπνηεί ηηο αλάγθεο κηαο επηρείξεζεο. Πεξηιακβάλεη εθαξκνγέο γηα ηε ινγηζηηθή, ηνλ έιεγρν θαη ηε δηαρείξηζε απνζέκαηνο θαη απνζεθψλ, ηελ εθνδηαζηηθή αιπζίδα, ηε δηαρείξηζε παξαγσγήο θαη ηε δηαρείξηζε αλζξσπίλσλ πφξσλ. 1.5 Πξφγλσζε (πξφβιεςε απφδνζεο) Ο πξνγξακκαηηζκφο γηα ηελ πηνζέηεζε ελφο ERP, ζπλήζσο ζπκβαίλεη φηαλ έλαο νξγαληζκφο αλαγλσξίδεη φηη νη ηξέρνπζεο επηρεηξεκαηηθέο δηεξγαζίεο θαη δηαδηθαζίεο είλαη αλεπαξθείο γηα ηηο ηξέρνπζεο ή θαη ηηο κειινληηθέο ζηξαηεγηθέο αλάγθεο ηνπο. Γεδνκέλνπ φηη νη ηερληθέο δπλαηφηεηεο ησλ ελ ιφγσ ERP ζπζηεκάησλ έρνπλ απνδεηρζεί ζρεηηθά θαιέο, ππάξρεη κηα απμαλφκελε ζπλαίλεζε φηη ηα ζέκαηα ηνπ ζρεδηαζκνχ είλαη νη θπξηφηεξνη θξαγκνί γηα ηελ απνηειεζκαηηθή πηνζέηεζε απηψλ ησλ ζπζηεκάησλ. Ωο εθ ηνχηνπ, ε εζηίαζε ησλ κειινληηθψλ κειεηψλ, ζα πξέπεη λα αθνξά ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ ιακβάλνπλ ρψξα πξηλ απφ ηελ απφθαζε ηεο εθαξκνγήο ηνπ ERP. Ηεπηηαθηηθήαλάγθεγηακειέηεζεζέκαηαζρεδηαζκνχ, ηνλίζηεθεζεπξφζθαηεβηβιηνγξαθία (ChenI.,SmallM., 1996). MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 83

85 Παξά ην γεγνλφο φηη πνιιέο επηρεηξεκαηηθέο δηαδηθαζίεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ-ινγηζηηθψλ θαη δηαρείξηζεο αλζξσπίλσλ πφξσλ, ππνζηεξίδνληαη θαιά απφ ηα πεξηζζφηεξα εγθαηεζηεκέλα ζπζηήκαηα ERP, ηα ζπζηήκαηα απηά επί ηνπ παξφληνο ηπγράλνπλ αδχλακεο ζηήξημεο ζε δηαδηθαζίεο κηθξφηεξεο έληαζεο, φπσο ν ζρεδηαζκφο ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο, ε δηαρείξηζε ησλ πειαηψλ, ην κάξθεηηλγθ θαη νη πσιήζεηο. Δπηπρψο, νη πξνγξακκαηηζηέο ηνπ ζπζηήκαηνο έρνπλ αξρίζεη λα πξνζθέξνπλ ιχζεηο πνπ μεπεξαζηνχλ απηέο νη αδπλακίεο. Έρνπλ αλαπηχμεη πξφζθαηα βειηηζηνπνηήζεηο ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο, ηεο δηαρείξηζεο ησλ πειαηεηαθψλ ζρέζεσλ θαη ησλ ζηξαηεγηθψλζπζηεκάησλ, ζε κηα πξνζπάζεηα λα ζπλδέζνπλ αξκνληθά ην ηκήκα εμππεξέηεζεο (π.ρ. πσιήζεηο, κάξθεηηλγθ, εμππεξέηεζε πειαηψλ) θαη ην ηκήκα εξγαζηψλ (π.ρ. δξαζηεξηφηεηεο, logistics-εθνδηαζκφο, ρξεκαηννηθνλνκηθά, αλζξψπηλνη πφξνη), πξνθεηκέλνπ λα εληζρπζνχλ ηα αληαγσληζηηθά πιενλεθηήκαηα ηεο επηρείξεζεο. Σν ζρήκα απεηθνλίδεη ηελ κειινληηθή ηάζε πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε. Σρήκα: Ζ κειινληηθή ηάζε ησλ ERP ζπζηεκάησλ. Πεγή: Injazz J. Chen, 2001, Planning for ERP systems: analysis and future trend, Business Process Management Journal, Vol. 7 Iss 5 pp. 382 ( ) 1.6 Βειηίσζε Αλάπηπμε (κέζα θαη ηερληθέο βειηίσζεο απφδνζεο) Όιν θαη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο ζήκεξα αλαγλσξίδνπλ φηη ην «πάληξεκα» ηεο παιαηφηεξεο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο κε έλα ζχγρξνλν ERP, είλαη κφλν ε αξρή κηαο πνιχ πξνζνδνθφξνπ πνξείαο θαη θαηά ζπλέπεηα έρνπλ ήδε αξρίζεη λα αλαιακβάλνπλ δξάζεηο, πνπ κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ζηελ επίηεπμε φισλ ησλ δπλαηνηήησλ θαη ησλ παξνρψλ ησλ ERP ζπζηεκάησλ. Παξά ην γεγνλφο φηη πνιιά νθέιε, φπσο ε κείσζε ησλ απνζεκάησλ, ε βειηίσζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη ην κεησκέλν θιείζηκν ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ, πξνθχπηνπλ ζρεηηθά ζχληνκα MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 84

86 κεηά ηελ εκεξνκελία ζέζεο ζε ηζρχ ηνπ ERP, ηα πην ζεκαληηθά θαη «απξφβιεπηα» νθέιε πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο λέεο δπλαηφηεηεο, είλαη φηη νη άλζξσπνη ζηνπο νξγαληζκνχο ζπλερίδνπλ λα καζαίλνπλ θαη λα εμειίζζνληαη, γηα λα θαηαλννχλ πιήξσο ηηο λέεο αξκνδηφηεηέο ηνπο θαη λα ρεηξίδνληαη κε κεγαιχηεξε επθνιία ηηο λέεο επαλαζρεδηαζκέλεο δηαδηθαζίεο. Η ζπλέξγεηα πνπ δεκηνπξγήζεθε θαη πνπ εθδειψλεηαη κε ηε λέα ηερλνινγία θαη ηηο λέεο επηρεηξεκαηηθέο δηαδηθαζίεο, καδί κε ηε ζέιεζε ησλ εξγαδνκέλσλ, κπνξνχλ λα παξέρνπλ ζηνπο νξγαληζκνχο πξσηνθαλείο δπλαηφηεηεο, πνπ πνηέ πξηλ ηηο εθαξκνγέο ERP, δελ νξακαηίζηεθε θαλείο. 1.7 Δξκελεία Καηαλφεζε (αληίδξαζε αλζξψπηλνπ παξάγνληα απέλαληη ζηηο εμειίμεηο ηεο ηερλνινγίαο) Ιδηαίηεξεο ζεκαζίαο θνκκάηη θάζε έξεπλαο, απνηειεί ε αιιειεπίδξαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ πνπ εξεπλάηαη κε ην ππνθείκελν άκεζεο ζπλδηαιιαγήο. Ο ηξφπνο πνπ επηθνηλσλνχλ θαη ζπγθιίλνπλ ζηνλ ηειηθφ ζηφρν, κπνξεί λα απνηειέζεη ζεκείν θξηηηθήο έξεπλαο θαη αλάιπζεο. Οη παξάγνληεο πνπ κπνξνχλ λα επεξεάζνπλ ηε ζρέζε απηή είλαη δπλεηηθά άπεηξνη. ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε, αλαθεξφκαζηε ζηνπο παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ αηνκηθή απφδνζε, φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη θάπνην ζχζηεκα γηα ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ησλ επηρεηξεκαηηθψλ πφξσλ. Ξεθηλψληαο απφ ηελ απιή θαη θνηλψο απνδεθηή πξφηαζε, φηη ε νξγαλσηηθή απφδνζε κηαο επηρείξεζεο εμαξηάηαη απφ ηα απνηειέζκαηα θαη ηηο απνδφζεηο ησλ επηηεπγκάησλ ησλ εξγαζηψλ ησλ αηφκσλ, νη εξεπλεηέο κειέηεζαλ ηε ζρέζε εξγαζίαο-ηερλνινγίαο. Οη πνιπεηείο έξεπλεο πνπ έρνπλ γίλεη πάλσ ζηε ζπζρέηηζε θαη αιιειεπίδξαζε ησλ δχν απηψλ δπλάκεσλ, έρνπλ δείμεη φηη ε ηθαλνπνίεζε ησλ ρξεζηψλ ησλ ERP θαη ε αηνκηθή απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζε ERP πεξηβάιινληα, θαίλεηαη λα ζρεηίδνληαη ζηαηηζηηθψο ζεκαληηθά. Μηα εξεπλεηηθή κέζνδνο, ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα εμεηάζεη ηηο αληηιήςεηο ησλ ρξεζηψλ ησλ ζπζηεκάησλ ERP. Οη ζεκαληηθφηεξνη παξάγνληεο, πνπ εληνπίζηεθαλ απφ ηα απνηειέζκαηα ησλ ειέγρσλ πνπ δηελεξγήζεθαλ θαη θαίλεηαη λα έρνπλ αληίθηππν ζηελ αηνκηθή απφδνζε, είλαη: ην ζχζηεκα πνηφηεηαο πνπ ρξεζηκνπνηεί ε επηρείξεζε, MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 85

87 ε ηεθκεξίσζε ησλ δηαδηθαζηψλ, ε επθνιία ζηε ρξήζε ηνπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο, ε αμηνπηζηία ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ παξέρνληαη απφ ην ζχζηεκα, ε εμνπζηνδφηεζε πξφζβαζεο θαη ηξνπνπνίεζεο ησλ δεδνκέλσλ θαη ε επέιηθηε θαη ζηνρεπκέλε αμηνπνίεζε ησλ παξερφκελσλ πιεξνθνξηψλ. Πξνθεηκέλνπ λα δηεξεπλεζνχλ νη ζρέζεηο κεηαμχ απηψλ ησλ έμη ζεκαληηθφηεξσλ παξαγφλησλ, πνπ εξκελεχνπλ ηε ζρέζε αιιειεπίδξαζεο ηνπ ρξήζηε θαη ηνπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο, νη εξεπλεηέο ζπλέθξηλαλ ηα επξήκαηα απφ δχν δηαθνξεηηθέο αλαιπηηθέο ηερληθέο. Οη κειέηεο παξέρνπλ ζνβαξέο ελδείμεηο φηη ην ζχζηεκα πνηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο, ε αμηνπνίεζε ησλ πιεξνθνξηψλ θαη ε επθνιία ρξήζεο ηνπ ζπζηήκαηνο, είλαη νη πην ζεκαληηθνί παξάγνληεο, πνπ επηδξνχλ θαηαιπηηθά ζηελ αηνκηθή απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζε πεξηβάιινλ ERP ζπζηήκαηνο. Σα επξήκαηα απηά παξέρνπλ ζηνπο δηαρεηξηζηέο ηνπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο, αιιά θαη ζηνπο εξεπλεηέο πνπ αζρνινχληαη κε παξφκνηα ζέκαηα, αξθεηέο ρξήζηκεο γλψζεηο γηα πηζαλνχο ηξφπνπο ρεηξαγψγεζεοησλ παξαγφλησλ απηψλ, πξνθεηκέλνπ λα βειηηψζνπλ ηελ αηνκηθή απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ κηαο επηρείξεζεο, θαηά ηε ρξήζε ζπζηεκάησλ ERP (BoontareeKositanurit, etal., 2006). 1.8 Δμήγεζε (πξνζδηνξηζκφο αηηίνπ-αηηηαηνχ) Δλψ ηα ζπζηήκαηα ERP έρνπλ ην «καγηθφ άγγηγκα», λα εληζρχζνπλ ζεκαληηθά ηελ απφδνζε ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ πνιιψλ νξγαληζκψλ, είλαη επίζεο αθξηβά, ξηδηθά πνιχπινθα θαη πνιχ δχζθνιν λα εθαξκνζηνχλ. Η πηζαλφηεηα ηεο απνηπρίαο, σο εθ ηνχηνπ, ήηαλ πάληα πςειή. Πξνθεηκέλνπ λα αληιεζνχλ ηα δπλεηηθά νθέιε θαη λα απνθεπρζνχλ ζνβαξέο παγίδεο θαη εκπφδηα, νη επηρεηξήζεηο πξέπεη λα θαηαλνήζνπλ πιήξσο θαη λα αληηκεησπίζνπλ ηα δεηήκαηα ζρεδηαζκνχ ησλ ζπζηεκάησλ πνπ ζέινπλ λα εθαξκφζνπλ ζηνλ ππάξρνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηνπο. ε αληίζεζε κε ηελ εθαξκνγή ησλ ιηγφηεξν πξνεγκέλσλ ηερλνινγηθψλ θαηλνηνκηψλ, φπσο ε ζρεδίαζε θαη παξαγσγή κε βνήζεηα ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή, ν πξνγξακκαηηζκφο ησλ παξαγσγηθψλ πφξσλ, φπσο θαη ν αλαζρεδηαζκφο επηρεηξεκαηηθψλ δηαδηθαζηψλ, είλαη κηα κνλαδηθή δξαζηεξηφηεηα ζρεδηαζκνχ ζε νπνηνδήπνηε έξγν,πνπ κφλν έλα MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 86

88 ERPζχζηεκα κπνξεί λα πξνζθέξεη. Όζν πεξηζζφηεξν καζαίλνπλ νη επηρεηξήζεηο γηα ηηο λέεο επηρεηξεκαηηθέο δηαδηθαζίεο θαη ηα ζπζηήκαηα επηρεηξήζεσλ, ηφζν πεξηζζφηεξν ζα αλαγλσξίδνπλ θαη ζα ζπκθσλνχλ κε ηελ άπνςε, φηη νη αιιαγέο ζπκπεξηθνξάο πνπ απαηηνχληαη,ηφζν απφ ηα ζηειέρε ηεο δηνίθεζεο, αιιά θαη απφ ηνπο εξγαδνκέλνπο θάζε βαζκίδαο, είλαη απαξαίηεηεο γηα λα ππνζηεξίμνπλ ην λέν ηξφπν δηεμαγσγήο επηρεηξεκαηηθψλ ζπλαιιαγψλ θαη δξαζηεξηνηήησλ, είλαη ε πην θξίζηκε θάζε γηα ηελ πινπνίεζε ERP ζπζηεκάησλζηηο επηρεηξήζεηο, κε πξσηνθαλή απνηειέζκαηα ησλ δπλαηνηήησλ ηνπο. Παξ' φια απηά, ηα ERPέρνπλ ζρεδηαζηεί γηα λα εθαξκφζνπλ νξζφηεξα, λα εμειίμνπλ θαη λα αλαπηχμνπλ ζε ηζρχ ηηοεπηρεηξεζηαθέο δηαδηθαζίεο. Ο ξπζκφο κε ηνλ νπνίν νη νξγαληζκνί κπνξνχλ λα ζπλερίζνπλ λα καζαίλνπλ θαη λα ηξνπνπνηήζνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ηνπο, αλάινγα κε ηηο αλάγθεο πνπ θαζνξίδνληαη απφ ην πεξηβάιινλ ηνπο, κπνξεί λα γίλεη ε κφλε βηψζηκε πεγή αληαγσληζηηθνχ πιενλεθηήκαηνο ζην εγγχο κέιινλ, γηα θάζε κνξθή θαη κέγεζνο επηρείξεζεο. 2. πκπεξάζκαηα βηβιηνγξαθίαο ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 μεθίλεζε κηα εξεπλεηηθή πξνζπάζεηα γηα ηελ επηρεηξεκαηηθή ελνπνίεζε (enterpriseintegration), ε νπνία ρξεζηκνπνίεζε σο ηερλνινγηθφ ππφβαζξν ηηο βάζεηο δεδνκέλσλ θαη πξνζπάζεζε λα θαιχςεη ηηο θχξηεο επηρεηξεκαηηθέο δηαδηθαζίεο, κε βαζηθή πξνηεξαηφηεηα ην θχθισκα νηθνλνκηθήο δηαρείξηζεο θαη ην θχθισκα παξαγσγήο. Απνηέιεζκα απηήο ηεο πξνζπάζεηαο, απνηέιεζε ε εκθάληζε ησλ γλσζηψλ ζε φινπο καο ζήκεξα, ζπζηεκάησλ EnterpriseResourcesPlanning (Πξνγξακκαηηζκφο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πφξσλ) ζηα ηέιε ηεο ίδηαο δεθαεηίαο, ηα νπνία νινθιήξσζαλ πέξαλ ησλ ηκεκάησλ νηθνλνκηθήο δηαρείξηζεο θαη ηνπ ηκήκαηνο παξαγσγήο θαη άιιεο βαζηθέο επηρεηξεκαηηθέο δηαδηθαζίεο θαη ηκήκαηα, φπσο ηε δηαρείξηζε αλζξσπίλσλ πφξσλ, ηηο πσιήζεηο θιπ. Σα ζπζηήκαηα απηά, είλαη νινθιεξσκέλα ζπζηήκαηα πιεξνθνξηθήο, ηα νπνία θαιχπηνπλ φιεο ηηο ιεηηνπξγηθέο πεξηνρέο κηαο επηρείξεζεο, ψζηε λα επηηπγράλνληαη νη ζηφρνη ηεο, κέζσ κηαο νξζνινγηθήο ελνπνίεζεο φισλ ησλ δηαδηθαζηψλ. Η εθαξκνγή ησλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο επηρεηξεζηαθψλ πφξσλ (ERP), είλαη ζήκεξα έλα βαζηθφ δήηεκα γηα ηηο επηρεηξήζεηο. Σα πξνβιήκαηα πνπ κπνξνχλ λα εκθαληζηνχλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο ελνπνίεζεο ηνπ ειεθηξνληθνχ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 87

89 ζπζηήκαηφο ηνπο, ηα νπνία είλαη πάληα έλα δχζθνιν ζέκα γηα θάζε επηρείξεζε, κπνξνχλ ζηηο κέξεο καο λα πξνζδηνξηζζνχλ θαιχηεξα, αθφκα θαη αλ ε πξνέιεπζή ηνπο είλαη ζπρλά πνιιαπιή, ξηςνθίλδπλε θαη πνιχπινθε. Γηα ηελ ελζσκάησζε ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ζηηο επηρεηξεκαηηθέο δηαδηθαζίεο, πξνηείλεηαη γηα ηελ θαιχηεξε πξνζαξκνγή ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δηαδηθαζηψλ ζηνπο αλζξψπηλνπο παξάγνληεο ε πηνζέηεζε ERPζπζηήκαηνο, ιακβάλνληαο ξεηά ππφςε έλλνηεο, φπσο ην ξφιν, ηηο ηθαλφηεηεο θαη ηηο γλψζεηο ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ. Έρεη απνδεηρζεί ζε κηα πξαθηηθή πεξίπησζε εθαξκνγήο ηνπ PeopleSoft ζε έλα παλεπηζηήκην, φηη απηέο νη έλλνηεο κπνξνχλ λα βειηηζηνπνηήζνπλ ηηο εθαξκνγέο ERPκε ηνλ θαιχηεξν πξνζδηνξηζκφ ησλ απαηηήζεσλ θαη ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, κε ηειηθφ ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη ηεο απνδνρήο ηνπ ζπζηήκαηνο, πνπ πξέπεη λα εθαξκνζηνχλ (WorleyJ. etal., 2005). εκαληηθφ ζεκείν φπνπ πξέπεη λα ζηαζνχκε, είλαη φηη ε ρξήζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζπζηήκαηνο δελ είλαη πξνλφκην κφλν ησλ κεγάισλ επηρεηξήζεσλ, πνπ έρνπλ σο έδξα ηα κεγάια αζηηθά θέληξα, αιιά θαη ησλ κηθξφηεξσλ επηρεηξήζεσλ πνπ επηζπκνχλ θαη κπνξνχλ λα αθνινπζήζνπλ ηα ηαρεία βήκαηα ηεο ηερλνινγίαο θαη ηνπ κειινληηθνχ θέξδνπο πνπ επηθέξεη ε εθαξκνγή ησλ ζπζηεκάησλ ERP. Κεξδηζκέλεο απφ ηε ρξήζε ηνπ, κπνξνχλ λα βγνπλ θαη φιεο νη επηρεηξήζεηο, αθνχ ηα πιενλεθηήκαηα πνπ απνθνκίδνπλ απφ ηελ πιήξε ελνπνίεζε θαη ηε ζπλεξγαζία ηνπο κε ην δεκφζην είλαη ζηξαηεγηθήο ζεκαζίαο. Πιήζνο εξεπλψλ ηνλίδεη ηε ζεκαζία ηεο: Αχμεζεο ηεο παξαγσγηθφηεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ εθάξκνζαλ αληίζηνηρα ζπζηήκαηα, Απνηειεζκαηηθφηεξεο ξνήοδηαδηθαζηψλ θαη εξγαζηψλ κέζα ζηελ επηρείξεζε, Μείσζεο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θφζηνπο ζε ρακειφηεξα επίπεδα θαη ηελ βειηίσζε ηεο δηαρείξηζεο απηνχ, Καη ηέινο, ηεο κείσζεο ηνπ θφζηνπο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ απνγξαθή θαη ηε βειηησκέλε εμππεξέηεζε πειαηψλ ηνπο. 3. Ννκηθφ πιαίζην Η ζρεηηθά επξεία απνδνρή ή αλνρή ηεο εθηεηακέλεο επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ, πξνθχπηεη φρη κφλν σο αλαγθαία παξαθνινχζεζε ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπλαιιαγψλ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 88

90 θαη επηθνηλσληψλ, αιιά θαη σο παξαθνινχζεζε ηνπ αηηήκαηνο ή ηεο πξνζδνθίαο ηεο αζθάιεηαο. Ο φξνο «αζθάιεηα», αλέθαζελ εκπεξηείρε ηελ πξνζηαζία απφ θηλδχλνπο θαη απεηιέο. Ωζηφζν, αθξηβψο επεηδή ε αβεβαηφηεηα είλαη ζχκθπηε κε ηε κεηαβηνκεραληθή θνηλσλία, ην θέληξν βάξνπο ηεο αζθάιεηαο, κεηαηίζεηαη ζηε δηάγλσζε κειινληηθψλ θηλδχλσλ θαη ζηελ πξφιεςή απηψλ. Δίηε αλαθεξφκαζηε ζηελ αζθάιεηα ελφο νιφθιεξνπ θξάηνπο, είηε ζηελ αζθάιεηα ηνπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο κηαο επηρείξεζεο (Αλζόπνπινο Φ., θά.), είηε ζηελ αζθάιεηα ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπλαιιαγψλ, ε αμίσζε ηεο αζθάιεηαο εζηηάδεηαη ζηελ έγθαηξε αλαγλψξηζε πηζαλψλ θηλδχλσλ θαη απεηιψλ θαη ηελ αλάπηπμε πξνιεπηηθψλ κέηξσλ θαη δηαδηθαζηψλ γηα ηε δηάγλσζε, ηελ απνθπγή αιιά θαη ηνλ εληνπηζκφ ηεο επέιεπζήο ηνπο. Δλ γέλεη θαίλεηαη λα θπξηαξρεί ε αληίιεςε φηη ην επίπεδν ησλ δηαθηλδπλεχζεσλ έρεη απμεζεί ηα ηειεπηαία ρξφληα. Δάλ αλαθεξφκαζηε ζην νξγαλσζηαθφ επίπεδν κηαο επηρείξεζεο, ε εμάξηεζε απφ πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα θαη δίθηπα πνιιαπιαζηάδεη γεσκεηξηθά ηελ έθζεζε ζε δηαγλψζηκνπο θαη κε πξνδηαγλψζηκνπο θηλδχλνπο. ηε ιεγφκελε «θνηλσλία θηλδχλσλ», αθξηβέζηεξα «θνηλσλία ησλ δηαθηλδπλεχζεσλ», ε αζθάιεηα ηεο πιεξνθνξίαο πξνβάιιεηαη σο θχξην «θαζήθνλ» ηνπ ζχγρξνλνπ θξάηνπο. Σν «θξάηνο πξφιεςεο» νθείιεη λα αληρλεχεη ηηο πηζαλέο θξίζεηο, φπσο παξαηεξεί ν Hassemer (Hassemeretal., 2004), oη δηαθηλδπλεχζεηο θαη νη θξίζεηο δελ αθνξνχλ κφλν ην έγθιεκα θαη ηελ ηξνκνθξαηία αιιά φιεο ηηο πεγέο δηαθηλδχλεπζεο ζε κία ζχγρξνλε δπηηθή θνηλσλία: αλεξγία, πεξηβάιινλ, επηδεκίεο, παγθνζκηνπνίεζε, βία, κεηαλάζηεπζε, παηδηθή πνξλνγξαθία θαη λα αλαδεηά λα ηηο πεξηνξίζεη, πξηλ εθδεισζνχλ. Ο θξαηηθφο έιεγρνο ζηηο ζρέζεηο ησλ πνιηηψλ απνθηά αλαπφθεπθηα λέεο πνζνηηθέο θαη πνηνηηθέο δηαζηάζεηο (Μαληδνύθαο Π., 2006). Σαπηφρξνλα θαιείηαη λα αλερηεί θαη λα ππνζηεξίμεη ηελ αληίζηνηρε πιεξνθνξηαθή πξφλνηα, σο πξνο ηελ αλίρλεπζε θαη πξφιεςε θηλδχλσλ ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. Η Διιάδα ππήξμε κηα απφ ηηο πξψηεο ρψξεο πνπ κεηέθεξαλ ηελ θνηλνηηθή Οδεγία ζην εζσηεξηθφ δίθαην. Σν ειιεληθφ λνκνζεηηθφ πιαίζην γηα ηελ πξνζηαζία πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ, ζπγθξνηείηαη απφ ην ζπληαγκαηηθφ δηθαίσκα πξνζηαζίαο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ, φπσο θαηνρπξψλεηαη ζην άξζξν 9 Α ηνπ πληάγκαηνο, ηνλ λφκν 2472/97 (ΦΔΚ Α 50/ ) γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ αηφκνπ απφ ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, φπσο ηζρχεη κεηά ηηο ηξνπνπνηήζεηο, πνπ θαηά θαηξνχο εηζήρζεζαλ, θαζψο θαη ηνλ λφκν 3471/06 (ΦΔΚ Α 133/ ), πνπ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 89

91 εθηφο ησλ ηξνπνπνηήζεσλ πνπ επέθεξε ζηνλ Ν. 2472/97, αθνξά ηελ πξνζηαζία ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ θαη ηεο ηδησηηθήο δσήο ζηνλ ηνκέα ησλ ειεθηξνληθψλ επηθνηλσληψλ. 4. Μεζνδνινγία Σα βαζηθά βήκαηα γηα ηελ πινπνίεζε απηνχ ηνπ γεληθνχ πιαηζίνπ πνπ πεξηγξάθεηαη κε ηνλ φξν «πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα επηρείξεζεο», απνηεινχληαη απφ ην αθφινπζα ζεκεία: 1. Οξηζκφο ηεο δηαδηθαζίαο, απηφ ην πξψην βήκα ζηνρεχεη ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ εκπιέθνληαη ζηε δηαδηθαζία αλάιπζεο, πξνθεηκέλνπ λα: Απνζπάζεη θαη λα θαηαγξάςεη πνιιαπιά λνήκαηα γηα ηξέρνπζεο επηρεηξεκαηηθέο δηαδηθαζίεο, πνπ αλαπηχζζνληαη απφ ηνλ νξγαληζκφ, κε ζηφρν ηελ αλάπηπμε ελφο ελνπνηεκέλνπ ζπλφινπ ησλ αλαπαξαζηάζεσλ ησλ δηαδηθαζηψλ, πνπ ζρεκαηίδνπλ ζπιινγηθά έλα ζηαηηθφ δείγκα ηεο επηρεηξεκαηηθήο γλψζεο, πνπ κπνξεί λα επαλαρξεζηκνπνηεζεί γηα δηάθνξνπο ζθνπνχο. Δπαλαρξεζηκνπνηήζεη ηα δεδνκέλα πνπ πξνθαινχλ ηελ ελνπνίεζε θαη ηελ επηθχξσζε ησλ πνιιαπιψλ «ζηαηηθψλ απφςεσλ», ησλ σο έρεη επηρεηξεκαηηθψλ δηαδηθαζηψλ, πνπ ζπιινγηθά θαη ζπλεθηηθά παξέρνπλ κηα ζεκαζηνινγηθά πινχζηα εηθφλα ηεο ζρεηηθά δηαξθνχο επηρεηξεκαηηθήο νληφηεηαο θαη ησλ κεηαμχ ηνπο ζρέζεσλ. Αλαιχζεη ην ζεκαζηνινγηθά πινχζην κνληέιν δηαδηθαζίαο πνπ κφιηο αλαπηχρζεθε, γηα ηνλ εληνπηζκφ ειιεηπφλησλ ή θαη πεξηηηψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ηνπο θνξείο πνπ εθκεηαιιεχνληαη ηηο ζρέζεηο εμάξηεζεο, επηδηψθνληαο έηζη λα βειηηζηνπνηήζνπλ ηηο ζρεηηθά δηαξθείο πεξηγξαθηθέο δηαδηθαζίεο ηεο επηρείξεζεο. 2. Αλάιπζε ηεο δηαδηθαζίαο, πνπ απνηειείηαη απφ ηνλ θαζνξηζκφ κε κεγαιχηεξε αθξίβεηα ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ζην πιαίζην ηεο δηαδηθαζίαο, κε ηε ζπκκεηνρή: Πξνδηαγξαθή ξφισλ, φπνπ θάζε ηάμε θαη είδνο ησλ ξφισλ αξρηθνπνηείηαη κε βάζε ηελ πξνηεηλφκελε ηππνινγία, αλάινγα κε ηηο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 90

92 ζπγθεθξηκέλεο αλάγθεο ηεο εθαξκνγήο. Αμηνιφγεζε ησλ ηθαλνηήησλ, ζρεηηθά κε ηηο απαηηνχκελεο θαη ηηο δηαζέζηκεο δπλαηφηεηεο ηαπηνπνίεζεο ησλ αλζξψπηλσλ παξαγφλησλ, κε βάζε ηελ πξνζαξκνγή ηεο πξνηεηλφκελεο ηππνινγίαο θαη απφ ηηο ζπγθεθξηκέλεο αλάγθεο ηεο εθαξκνγήο. 3. Βειηίσζε ηεο δηαδηθαζίαο, κε ζηφρν λα πξνηείλεη ηηο ζηξαηεγηθέο βειηίσζεο κέζσ: Πξνζδηνξηζκνχ ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο επηρείξεζεο, πνπ βαζίδνληαη ζηε γλψζε, έηζη ψζηε λα κπνξνχλ λα ελζσκαησζνχλ κε ηε γλψζε ζηελ ππνζηήξημε ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ πξνθεηκέλνπ λα εθηειεζηνχλ απηφκαηα. Υξήζεο κηαο κεζφδνπ επηινγήο ησλ πφξσλ γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ θαηάιιεισλ ζπζηεκάησλ γηα κνληεινπνηεκέλεο επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, πνπ αθνξνχλ ηνπο πφξνπο θαη ηηο δηαδηθαζίεο ησλ κεηξηθψλ επηρεηξήζεσλ. 4. Γηαδηθαζία αμηνιφγεζεο θαη επηθχξσζεο, φπνπ νη πξνηεηλφκελεο βειηηψζεηο δνθηκάδνληαη θαη εθαξκφδνληαη γηα ηελ επηθχξσζε ηεο εθαξκνγήο. 5. ρεδηαζκφο κειέηεο πεξίπησζεο Καηαλνψληαο ηηο νξγαλσηηθέο απαηηήζεηο Πνιιέο επηρεηξήζεηο απνηπγράλνπλ λα ζπλεηδεηνπνηήζνπλ πιήξσο ηα νθέιε ησλ ζπζηεκάησλ ERP, επεηδή δελ είλαη νξγαλσκέλεο κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα επσθειεζνχλ απφ ηα λέα εξγαιεία πιεξνθνξηψλ πνπ παξέρνληαη, θαη ηνπο λένπο επηζηεκνληθνχο θιάδνπο, πνπ απαηηνχληαη απφ ηα ζπζηήκαηα ησλ επηρεηξήζεσλ. Οη επηρεηξήζεηο απηέο δελ έρνπλ ζσζηέο βάζεηο γηα εθαξκνγή ελνπνίεζεο ηνπ ζπζηήκαηφο ηνπο. Σα ηκήκαηα ιεηηνπξγνχλ πξνο ηνπο δηθνχο ηνπο ζηφρνπο. Η κέηξεζε ηεο απφδνζεο θαη ηα νθέιε είλαη ιεηηνπξγηθά θαη φρη παγθφζκηα. Οη πιεξνθνξίεο δηαρένληαη απφ πνιιά θαηαθεξκαηηζκέλα ζπζηήκαηα θαη ππάξρνπλ ιίγνη άλζξσπνη πνπ έρνπλ κηα εηαηξηθνχ εχξνπο άπνςε ηνπ νξγαληζκνχ. Η αλψηαηε δηνίθεζε πξέπεη λα αλαιάβεη εγεηηθφ ξφιν γηα φιεο απηέο ηηο αιιαγέο. Η δέζκεπζε ηεο αλψηαηεο δηνίθεζεο, είλαη πνιχ ζεκαληηθφηεξε απφ έλαλ πξφεδξν πνπ απιά δίλεη εγθξίλεη ηελ εγθαηάζηαζε ελφο ζπζηήκαηνο ERP. Η δέζκεπζε απηή MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 91

93 δελ πξέπεη λα πεξηνξίδεηαη ζηε έλλνηα ηνπ έξγνπ, αιιά ζα πξέπεη λα ζπλερηζηεί κέρξη ηελ νινθιήξσζή ηνπ. Η νπηηθή ηεο δηνίθεζεο γηα κηα επηηπρεκέλε εθαξκνγή ERP, ζα πξέπεη λα πξνζβιέπεη πέξα απφ ηηο ηερληθέο πηπρέο ηνπ έξγνπ γηα νξγαλσηηθέο απαηηήζεηο. Δθηφο απφ ηελ παξνρή ηεο απαξαίηεηεο ρξεκαηνδφηεζεο, ε δηνίθεζε πξέπεη λα αλαγλσξίζεη, φηη νη εθαξκνγέο ERP απαηηνχλ ηε αμηνπνίεζε νξηζκέλσλ απφ ηνπο θαιχηεξνπο θαη επθπέζηεξνπο ππαιιήινπο ηεο επηρείξεζεο γηα έλα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα. Η αλψηαηε δηνίθεζε πξέπεη λα εληνπίζεη απηνχο ηνπο αλζξψπνπο, λα ηνπο απαιιάμεη απφ ηηο ηξέρνπζεο επζχλεο, λα ηνπο νξγαλψζεη ζε κηα δηεπηζηεκνληθή νκάδα θαη λα ηνπο δψζεη ηνπο αλαγθαίνπο πφξνπο θαη ηα εθφδηα γηα ηελ επζχλε νινθιήξσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ έξγνπ. Απηφ ζεκαίλεη επίζεο, φηη είλαη πξφζπκνη λα δαπαλήζνπλ αξθεηφ ρξφλν, πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζην ζχζηεκα δηεπζχλζεσο ή ζηελ εθηειεζηηθή επηηξνπή πνπ επηβιέπεη ηελ νκάδα πινπνίεζεο. Η δηνίθεζε είλαη επίζεο ππεχζπλε γηα ηελ νξγάλσζε ζπλερψλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ ζε επίπεδν εηαηξείαο, πνπ ζα πξέπεη λα αξρίζνπλ απφ ηελ πςειφηεξε βαζκίδα δηνίθεζεο,γηα ηελ θαιχηεξε θαηαλφεζε ησλ αιιαγψλ πνπ ζα επέιζνπλ, ηνπ λένπ ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο θαη ηνλ μεθάζαξν νξηζκφ ησλ λέσλ ζηφρσλ ηεο επηρείξεζεο. Η επηηπρήο εθαξκνγή ησλ ζπζηεκάησλ ERP, ζεκαίλεη φηη νξηζκέλεο ζέζεηο εξγαζίαο ζα αιιάμνπλ ξηδηθά. Η δηνίθεζε, ζα πξέπεη λα εμαζθαιίζεη φηη νη αμηνινγήζεηο ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο, ηα πξνγξάκκαηα ζπληαμηνδνηηθήο απνδεκίσζεο, θαζψο θαη ηα ζπζηήκαηα κηζζνινγηθήο αληακνηβήο, ηξνπνπνηνχληαη ζε ζπλεπή βάζε κε ηηο επηρεηξεκαηηθέο ζπλαιιαγέο θαη κε θαηάιιεια κέηξα αληηζηαζκίζκαηνο αλζξψπηλεο εξγαζίαο θαη ιεηηνπξγηθήο απφδνζεο ηνπ ζπζηήκαηνο. Άιισζηε, νηξφπνοαμηνιφγεζεοησλαλζξψπσλ,έρεηπεξίηξαλααπνδεηρηείζηνπαξειζφλφηηεπεξεάδε ηηεζπκπεξηθνξάηνπο (LeeHansenW., GuidugliT., 1990). Δίλαη γλσζηφ ην ελδηαθέξνλ ησλ ηερληθψλ κνληεινπνίεζεο γηα ηελ αλάιπζε ηεο νξγάλσζεο ησλ ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηψλ/απνθάζεσλ ζε εηαηξείεο γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα. Πνιιέο κέζνδνη έρνπλ αλαπηπρζεί ηε δεθαεηία ηνπ 1980 (θαη αθφκε θαη πξηλ) ζε δηάθνξνπο ηνκείο, φπσο ε δηαρείξηζε ηεο παξαγσγήο, ε δνκή δεδνκέλσλ ή αλάπηπμεο ινγηζκηθνχ (Vernadat F.B., 1997), έλλνηεο εηαηξηθήο κνληεινπνίεζεο, αξρηηεθηνληθέο θαη κεζνδνινγίεο, παξέρνπλ κέζα νπηηθνπνίεζεο, πξνζδηνξηζκνχ θαη αλάιπζεο ησλ απαηηήζεσλ ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ην ζρεδηαζκφ ησλ ζπζηεκάησλ ππνζηήξημεο. Ωζηφζν, ζεσξεηηθνί θαη πξαθηηθνί πεξηνξηζκνί έρνπλ παξαηεξεζεί ζηηο παξερφκελεο ιχζεηο ησλ ελλνηψλ ησλ επηρεηξεκαηηθψλ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 92

94 κνληεινπνηήζεσλ, ζε ζρέζε κε ην ραξαθηεξηζκφ ησλ αλζξψπηλσλ ζπζηεκάησλ θαη ησλ πηζαλψλ ξφισλ ηνπο ζε κηα επηρείξεζε (Ajaefobi J., Weston R., 2003). Απνηειεζκαηηθέοκέζνδνηκνληεινπνηήζεσλ, πξνζαλαηνιηζκέλεοζηεδηαδηθαζία,έρνπλεπίζεοπξνηαζείζεπηνπξφζθαηαάξζξα ( MertinsK., JochemR., 1998b, A. Molinaetal., 1998, ScheerA.W., 1995). Απηέο νη κέζνδνη, ζπλήζσο εθαξκφδνληαη κε ζθνπφ λα εθηηκεζεί ε ζπλνρή ελφο ζπζηήκαηνο ή κηαο επηρεηξεζηαθήο δηαδηθαζίαο θαη φρη πξνθεηκέλνπ λα αλαιπζεί θαιχηεξα ην πεξηβάιινλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ ιήςεο απνθάζεσλ. Παξάιιεια, πνιιέο δηαδηθαζίεο ηνπ ηνκέα δηαρείξηζεο αλζξψπηλσλ πφξσλ, έρνπλ νδεγήζεη ζε κνληεινπνηήζεηο γηα ηελ θαηαιιειφηεηα ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ (Franchini L. Etal., 1999, HarzallahM., VernadatF., 1999).Παξ 'φια απηά, ηα έξγα απηά ζπάληα ζρεηίδνληαη κε κηα άπνςε ηεο δηαδηθαζίαο θαη δεδνκέλνπ φηη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ πεξηγξαθή ηνπ ξφινπ ησλ επηρεηξεκαηηψλ θαη φρη απφ ηνπο θνξείο ιήςεο απνθάζεσλ, ζα επηθεληξσζνχλ θπξίσο ζηηο ηερληθέο ηθαλφηεηεο. 6. πιινγή επεμεξγαζία αλάιπζε δεδνκέλσλ ζχληαμε αλαθνξάο Σν επηρεηξεζηαθφ ζχζηεκα ζρεδηαζκνχ ησλ πφξσλ (ERP), είλαη κηα απφ ηηο πην επξέσο απνδεθηέο επηινγέο απφθηεζεο αληαγσληζηηθνχ πιενλεθηήκαηνο γηα ηηο παξαγσγηθέο εηαηξείεο. Ωζηφζν, ην πνζνζηφ επηηπρνχο πινπνίεζεο ηνπ ζπζηήκαηνο, είλαη ρακειφ θαη πνιιέο επηρεηξήζεηο δελ επηηπγράλνπλ ηειηθά ηνπο επηδησθφκελνπο ζηφρνπο. Σρήκα: Δλλνηνινγηθόπιαίζηνέξεπλαο Πεγή: ZheZhanga, Matthew K.O. Leeb, Pei Huanga, Liang Zhangb, Xiaoyuan Huang, 2005, MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 93

95 A framework of ERP systems implementation success in China: An empirical study, Int. J. Production Economics 98, pp (62) Σρήκα: Απεηθόληζεεξεπλεηηθνύκνληέινπ Πεγή: Kyung-Kwon Hong, Young-Gul Kim, 2001, The critical success factors for ERP implementation: an organizational perspective, Information & Management 40, pp (28) πλεπψο, γηα λα επηιέμνπκε ζσζηά ην θαηάιιειν ινγηζκηθφ, ζα πξέπεη λα γίλεη έλαο εθηελήο έιεγρνο ηεο παξνχζαο ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο θαη λα εμεηαζηεί ην επηρεηξεζηαθφ πιαίζην ιεηηνπξγίαο ηνπ νξγαληζκνχ. Με απηφ νπζηαζηηθά,ελλννχκε έμη ηνκείο ηεο επηρείξεζεο: Σν επηρεηξεζηαθφ πεξηβάιινλ ην επηρεηξεζηαθφ πεξηβάιινλ, εκπεξηέρεηαη ε ζηήξημε ηεο αλψηαηεο δηνίθεζεο, θαζψο πνιιέο έξεπλεο ζην παξειζφλ έρνπλ ηνλίζεη ηε ζεκαζία ηεο ζηήξημεο ηεο δηνίθεζεο, σο βαζηθφ ζπζηαηηθφ επηηπρίαο ηεο πινπνίεζεο ηνπ ERPζπζηήκαηνο (Al-Masharietal., 2003, Angetal., 1994, 1995, 2002, Bingietal., 1999, Cox and Clark, 1984, Sumetal., 1997, Umbleetal., 2003, Wilsonetal., 1994, Yusufetal., 2004). Η νινθιήξσζε ηνπ ζπζηήκαηνο ERP, αθνξά επίζεο ηνλ αλαζρεδηαζκφ ησλ πθηζηάκελσλ επηρεηξεζηαθψλ δηαδηθαζηψλ, ζε λέεο δηαδηθαζίεο κε πςειφηεξα standards θαη πεξηζζφηεξεο δπλαηφηεηεο (Bingietal., 1999; BurnsandTurnipseed, 1991; HollandandLight, 1999; MandalandGunasekaran, 2002; MilesandHuberman, 1994; Yusufetal., 2004). Η δέζκεπζε ζε επίπεδν ζπλφινπ ηεο επηρείξεζεο, κπνξεί λα εγγπεζεί ηελ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ηνπ έξγνπ, ζχκθσλα πάληα κε ηνπο θαλφλεο ηεο επηρεηξεζηαθήο θνπιηνχξαο, πνπ έρεη δηακνξθσζεί εληφο ηεο επηρείξεζεο ηα πξνεγνχκελα έηε ιεηηνπξγίαο ηεο. Σν πεξηβάιινλ ρξήζηε Ο αλζξψπηλνο παξάγνληαο, επεξεάδεη ίζσο ζε ζεκαληηθφηεξν βαζκφ ηελ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 94

96 νινθιήξσζε θαη ελζσκάησζε ηνπ ζπζηήκαηνο ERPζηελ επηρείξεζε. Κη απηφ, γηαηί ε εθπαίδεπζε θαη ε ζπλερήο θαηάξηηζε ηνπ πξνζσπηθνχ, ζε ζπζρέηηζε κε ηε ζπκκεηνρή θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ρξήζηε, κπνξνχλ λα επεξεάζνπλ θαηαιπηηθά ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο. Σν πεξηβάιινλ ζπζηήκαηνο Οη επηρεηξήζεηο θαινχληαη λα έρνπλ ζηε δηάζεζή ηνπο έλα ειαζηηθφ παθέην ERP, ην νπνίν ζα εγγπάηαη εχθνιε πξνζαξκνγή κε άιια παθέηα ERP, πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη ζπλεξγάηεο ηεο επηρείξεζεο. Σν ERP πεξηβάιινλ ηνπ πξνκεζεπηή Δθηελή έξεπλα ηνπ πξνκεζεπηή ηνπ ζπζηήκαηνο, σο πξνο ηελ παξερφκελε ππεξεζία θαη ηε κειινληηθή ππνζηήξημε ηνπ ζπζηήκαηνο, δελ είλαη απιψο πξναηξεηηθή, αιιά απαξαίηεηε. Η πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ ηνπ πξνκεζεπηή εκείν θακπήο θαη αδπλακίαο, ζα κπνξνχζε λα απνηειέζεη ν ρξφλνο απφθξηζεο ζε ζέκαηα ππνζηήξημεο, ζπκβνπιεπηηθήο θαη ζπκκεηνρήο ηνπ πξνκεζεπηή ζηελ πινπνίεζε θαη ζπληήξεζε ηνπ ζπζηήκαηνο ERP. Η κέηξεζε ηνπ βαζκνχ ηθαλνπνίεζεο ηνπ ηειηθνχ ζηφρνπ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο ERP Η ηθαλνπνίεζε ηνπ ρξήζηε, ε επίδξαζε ζηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο θαη ε ζηνρεπκέλε απφδνζε ηεο επηρεηξεκαηηθήο ιεηηνπξγίαο, απνηεινχλ ην ηξίπηπρν ηθαλνπνίεζεο κηαο νξζήο επηινγήο ζπζηήκαηνο ERP. Απφ απηά ηα επηκέξνπο ηκήκαηα πνπ ζα δηελεξγεζεί έιεγρνο, ζα ζπιιερζνχλ ηα αληίζηνηρα δεδνκέλα θαη πιεξνθνξίεο πνπ ρξεηάδνληαη, ψζηε λα γίλεη κηα έξεπλα εηο βάζνο θαη λα επηιεγνχλ ηα θαηάιιεια δεδνκέλα γηα επεμεξγαζία. Έλα πιενλέθηεκα ηεο επηθχξσζεο ησλ ζηνηρείσλ πνπ ζπιιέρζεθαλ, είλαη ε ρξήζε πνιιαπιψλ πεγψλ ζπιινγήο ησλ δεδνκέλσλ (έγγξαθα, αξρεηαθνχ πιηθνχ, αλνηθηνχ ηχπνπ ζπλεληεχμεηο, επηθεληξσκέλεο ζπλεληεχμεηο, παξαηεξήζεηο θαη θπζηθά αληηθείκελα). Έγθεηηαη ζηελ ηθαλφηεηα ηεο επηθχξσζεο, λα παξέρεη πνιιαπιά κέηξα απεηθφληζεο ηνπ ίδηνπ ζηνηρείνπ ζε θάζε πεξηβάιινλ, κε απνηέιεζκα ηελ αλάπηπμε ζπγθιηλνπζψλ γξακκψλ ηεο έξεπλαο, απηφ απνηειεί κηα δηαδηθαζία ηξηγσληζκνχ. Έηζη, ε δνκηθή εγθπξφηεηα ηεο κειέηεο πεξίπησζεο, ζα κπνξνχζε λα είλαη πην πεηζηηθή θαη αθξηβήο. Δπηπιένλ, ρξεζηκνπνηψληαο ηε ινγηθή αλαδηπιαζηαζκνχ ηνπ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 95

97 ίδηνπ πξσηνθφιινπ ζπγθέληξσζεο δεδνκέλσλ, κπνξεί λα ιεθζεί ε εμσηεξηθή εγθπξφηεηα ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ ζπιιέγνληαη,γηα λα απμεζεί ε αμηνπηζηία ησλ πιεξνθνξηψλ ζηε κειέηε. Έηζη, ν ηειηθφο απνδέθηεο ησλ ζηνηρείσλ, είλαη βέβαηνο γηα ηελ αμηνπηζηία ησλ πιεξνθνξηψλ ζηηο κειέηεο πεξηπηψζεσλ. Αλάινγα βέβαηα κε ηνλ ηξφπν πνπ ζα γίλεη ε έξεπλα, ζα πξέπεη ηα δεδνκέλα λα κεηαζρεκαηηζηνχλ ζε αλάινγε κνξθή, επεμεξγάζηκε απφ ην ινγηζκηθφ πνπ ζα επηιεγεί απφ ηνπο εξεπλεηέο. Όπνην είδνο αλάιπζεο ησλ δεδνκέλσλ θη αλ ρξεζηκνπνηεζεί, ηα δεδνκέλα ζα πξέπεη αξρηθά λα επεμεξγαζζνχλ ζε πνζνηηθέο κνλάδεο, άξα ζα πξέπεη λα κεηαζρεκαηηζηνχλ αληίζηνηρα. ε αληίζεζε φκσο κε ηελ πνζνηηθή έξεπλα, ε νπνία ζα κπνξνχζε λα ρξεζηκνπνηήζεη έλα ηππνπνηεκέλν ινγηζκηθφ ζηαηηζηηθήο αλάιπζεο, γηα λα αλαιχζεη κε αθξίβεηα ηα δεδνκέλα πνπ ζπιιέρζεθαλ (ζχκθσλα κε ην πξνγελέζηεξν πξνηεηλφκελν εξεπλεηηθφ κνληέιν πνπ ρξεζηκνπνηνχζε ε επηρείξεζε), ε πνηνηηθή έξεπλα, απαηηεί δηαθνξεηηθή δηαρείξηζε ησλ δεδνκέλσλ θαη πεξηιακβάλεη πεξηζζφηεξε δνπιεηά θεηκέλνπ, θαζψο ηα απνηειέζκαηα ηεο αλάιπζεο πξέπεη λα είλαη πιήξσο θαηαλνεηά απφ φινπο φζνπο εζσθιείνληαη ηνπ λνεηνχ πιαηζίνπ ηεο επηρείξεζεο, ψζηε λα θαηαγξαθνχλ θαη λα αμηνπνηεζνχλ θαηάιιεια. Βαζηθφ θνκκάηη ηεο θαηαγξαθήο ησλ απνηειεζκάησλ ηεο έξεπλαο, είλαη ε νξζή ζχληαμε θαη ν ζαθήο πξνζδηνξηζκφο ηνπ απνηειέζκαηνο. Η ζχληαμε κηαο αλαθνξάο, δηαθαηέρεηαη απφ νξηζκέλεο αξρέο θαη άηππνπο θαλφλεο, φπσο αλαθέξεη ν RosenblattM. Louise(RosenblattL., 1988) ζε ζρεηηθή νκηιία ηνπ ην 1986.Σν βαζηθφ πξφβιεκα ζχληαμεο κηαο αλαθνξάο, είλαη λα ηεξεζνχλ απηέο νη πξνυπνζέζεηο ζσζηήο γξαθήο, δειαδή ε νξζφηεηα, ε ζπλεθηηθφηεηα θαη ε ζπλνπηηθφηεηα. Παξ φια ηαχηα, δελ ππάξρεη ζσζηφο ηξφπνο γξαθήο, θαζψο ην ίδην πιηθφ, κπνξεί λα πεξηγξαθεί ηζάμηα θαη εμίζνπ απνδνηηθά, κε πεξηζζφηεξνπο απφ έλαλ ηξφπνπο θαη λα εμαθνινπζεί λα έρεη ην ίδην λφεκα. Γη απηφ ην ιφγν πνιινί νξγαληζκνί έρνπλ έλα πξφηππν κνληέιν ζχληαμεο αλαθνξψλ, εξεπλψλ, εθζέζεσλ θιπ. Μηα θαιή αλαθνξά είλαη πνιχηηκε γηα ηελ επηρείξεζε, γηαηί κπνξνχλ λα εμνηθνλνκεζνχλ ρξήκαηα θαη ρξφλνο, φηαλ ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά,νξζά θαη νη πιεξνθνξίεο θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο είλαη αθξηβή. Μηα θαιά νξγαλσκέλε έξεπλα, κπνξεί λα είλαη ρξήζηκε, αθφκε θη αλ είλαη αξλεηηθά ηα απνηειέζκαηα, αθνχ κπνξεί λα απνηξέςεη θάπνηνλ απφ ην λα MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 96

98 ρξεζηκνπνηήζεη ην ίδην άθαξπν πξφγξακκα ή αθφκε θαη λα πξνηείλεη ηε ζσζηή ιχζε. 7. Δπξήκαηα Η θάζε κειέηε πνπ δηελεξγείηαη πάλσ ζην αληηθείκελν ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ, έρεη σο βαζηθφ ζηφρν, ηελ θαηαλφεζε ηνπ ζπζηήκαηνο, ησλ γεληθψλ θαη θξίζηκσλ παξαγφλησλ ηνπ,ηεο ζπλεηζθνξάο ηνπ ηερλνινγηθνχ θιάδνπ ζηελ πνξεία θαη εμέιημε ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ζηηο κειινληηθέο πξνζδνθίεο. Κάζε έλα μερσξηζηά, αιιά θαη ζπλδπαζκφο ησλ επξεκάησλ πνπ παξαηίζεληαη ζηα απνηειέζκαηα θάζε έξεπλαο, επεξεάδνπλ ζε θάπνην βαζκφ, ζεηηθά ή αξλεηηθά,ηελ επηηπρία ηεο εθαξκνγήο ελφο ζπζηήκαηνο ERP θαη ηε ζέζπηζε κέηξσλ γηα ηελ αμηνιφγεζε ηνπ βαζκνχ ζηνλ νπνίν ε πινπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο ERP κπνξεί λα νξηζηεί σο επηηπρήο. Πνιιέο θνξέο, ηα απνηειέζκαηα δελ είλαη δπζηπρψο μεθάζαξα, νπφηε νη έξεπλεο θαηλνκεληθά δείρλνπλ λα κελ είλαη ρξήζηκεο ή απνδνηηθέο. Όκσο ε θαηάιιειε ρξήζε ησλ απνηειεζκάησλ κηαο παιηφηεξεο έξεπλαο κε αξλεηηθά απνηειέζκαηα, κπνξεί λα ζεσξεζεί ζεκειηψδεο αξρή κηαο ελδερφκελεο κειινληηθήο έξεπλαο ή λα επηδείμεη ιάζε θαη αδπλακίεο πνπ ζα πξέπεη λα απνθεπρζνχλ. Σα εξεπλεηηθά επξήκαηα είλαη πάληνηε ελδηαθέξνληα, θαζψο νδεγνχλ ζε θάπνηα ζεκαληηθά ζπκπεξάζκαηα. Λακβάλνληαο ππφςε ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο, ππάξρνπλ δηάθνξα ζπκπεξάζκαηα πνπ κπνξνχλ λα αληιεζνχλ. Σα ζπκπεξάζκαηα κπνξνχλ λα ρσξηζηνχλ ζε δχν θαηεγνξίεο, ζε εθείλα πνπ αθνξνχλ ηηο επηρεηξήζεηο θαη ζε ηερληθήο θχζεσο ζπκπεξάζκαηα (Themistocleous M. etal., 2001). Δπηρείξεζε o Θέζπηζε ERP o Κίλεηξα o Οθέιε o Βαζκφο απφδνζεο ηεο επέλδπζεο (ROI) o Γηνηθεηηθά πξνβιήκαηα Σερληθά o Δλνπνηεκέλν ζχζηεκα (all-in-one) VS βέιηηζην εθ ησλ έηνηκσλ παθέησλ (best-of-breed) o Τηνζέηεζε πνιιψλ πξνηχπσλ o Year 2000 Problem o Σερληθά πξνβιήκαηα MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 97

99 o Πξνζαξκνγή ζπζηήκαηνο o Ιθαλνπνίεζε ησλ απαηηήζεσλ ηνπ ηκήκαηνο ηερλνινγίαο πιεξνθνξηψλ o Οινθιεξσκέλε ελζσκάησζε ηεο εθαξκνγήο ΚΔΦΑΛΑΙΟ Γ : ΜΔΛΔΣΗ ΠΔΡΙΠΣΩΗ (ΠΛΑΣΙΚΑ ΚΟΣΡΩΝΗ) 1. Ίδξπζε θαη πνξεία ζηνλειιαδηθφ θαη δηεζλή ρψξν 1.1 Σνπνζεζία Σν εξγνζηάζην «Πιαζηηθά Κ. ΚνηξψλεοΑΒΔΔ», βξίζθεηαη θνληά ζηελ πφιε ηεο Ναππάθηνπ.Η Ναχπαθηνο είλαη κηα φκνξθε πφιε, πνπ ζπλδπάδεη ην θιαζηθφ κε ην κνληέξλν ζηνηρείν. Σα ηειεπηαία ρξφληα, ε πφιε εθζπγρξνλίδεηαη κε ηαρείο ξπζκνχο θαη είλαη ζε ζέζε λα ηθαλνπνηήζεη φιεο ηηο απαηηήζεηο ησλ επηζθεπηψλ ηεο, ελψ παξάιιεια δηαηεξεί ζε κεγάιν βαζκφ ην παξαδνζηαθφ χθνο ηεο.σν παιηφ θπθιηθφ ιηκάλη κε ηνπο δχν γξαθηθνχο πχξγνπο ζηελ είζνδφ ηνπ, ην βελεηζηάληθν θαινδηαηεξεκέλν θάζηξν κε ηηο αιιεπάιιειεο ζεηξέο ηεηρψλ ζηελ θνξπθή ηνπ ιφθνπ, είλαη απφ ηα πην φκνξθα ηεο Διιάδαο θαη πξαγκαηηθφ ζηνιίδη γηα ηελ πφιε, ελψ ηαπηφρξνλα απνηειεί ζήκα θαηαηεζέλ ηεο πφιεο. Η Ναχπαθηνο είλαη πφιε κε πνιιή θίλεζε θαηά ηε δηάξθεηα φινπ ηνπ ρξφλνπ, πνπ απμάλεηαη φκσο θαηά ηε δηάξθεηα ησλ θαινθαηξηλψλ κελψλ. Ο επηζθέπηεο ζα βξεη φια φζα ρξεηάδεηαη, γηα λα ζπλδπάζεη ην ηεξπλφλ κεηά ηνπ σθειίκνπ, αθνχ ζε θνληηλή απφζηαζε βξίζθνληαη ζεκαληηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ λνκνχ ηεο Αηησιναθαξλαλίαο. 1.2 Δπηρείξεζε Η επηρείξεζε «Πιαζηηθά K. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ» ιεηηνπξγεί απφ ην 1971 θαη είλαη κία κεζαίνπ κεγέζνπο νηθνγελεηαθή επηρείξεζε, πνπ έρεη έδξα ηα Μαιάκαηα Φσθίδαο, δίπια ζηελ φκνξθε πφιε ηεο Ναππάθηνπ.Η εηαηξία δξαζηεξηνπνηείηαη απνθιεηζηηθά ζην ρψξν ηεο θαηαζθεπήο πιαζηηθψλ δνρείσλ θαη πσκάησλ θαηάιιεισλ γηα ζπζθεπαζία ηξνθίκσλ. Ο ηδξπηήο ηεο Κσλζηαληίλνο Κνηξψλεο, έρεη εκπεηξία ζαξάληα ρξφλσλ ζην πεδίν ηεο θαηαζθεπήο ζπζθεπαζηψλ ηξνθίκσλ, ρξεζηκνπνηψληαο κεραλέο ρχηεπζεο ππφ πίεζε (injectionmolding), ελψ ηελ ηειεπηαία δεθαεηία ε εηαηξία εηδηθεχεηαη ζηε δηαθφζκεζε ησλ πξντφλησλ ηεο κε εηηθέηεο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 98

100 πνιππξνππιελίνπ (PP), ρξεζηκνπνηψληαο ηελ ηερλνινγία In-Mold-Labelling (IML). Η Πιαζηηθά Κνηξψλεο, θαηαζθεπάδεη πιαζηηθέο ζπζθεπαζίεο ηξνθίκσλ γηα πιεζψξα θαηεγνξηψλ, φπσο γαιαθηνθνκηθά, γιπθίζκαηα, θξχεο ζαιάηεο, παγσηά, ραιβά θαη φιεο εθείλεο ηηο εθαξκνγέο πνπ απαηηνχλ ζηηβαξέο πιαζηηθέο ζπζθεπαζίεο γηα λα πξνζηαηεχζνπλ πξντφληα, ηα νπνία θπξίσο αλήθνπλ ζηε ιεγφκελε κεζνγεηαθή δηαηξνθή θαη ηελ ειιεληθή θνπδίλα.η εηαηξία πξνζθέξεη κία επξεία γθάκα πξντφλησλ πιαζηηθήο ζπζθεπαζίαο, φπσο δίζθνπο, θνπβάδεο, δνρεία θαη πξντφληα θαηά παξαγγειία (κε ή ρσξίο εηηθέηα IML), ηα νπνία θαιχπηνπλ πιήξσο ηηο αλάγθεο ησλ πειαηψλ. Γηα ην ιφγν απηφ, απφ ην 2005, ε εηαηξία έρεη ηε δπλαηφηεηα λα θαηαζθεπάδεη ηα δηθά ηεο θαινχπηα ρχηεπζεο (injectionmolds) ζην εμεηδηθεπκέλν κεραλνπξγείν πνπ δηαζέηεη. 1.3 Πνξεία Πιένλ, ε «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ» ζεσξείηαη απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο εηαηξείεο ηνπ ρψξνπ ζηελ Διιάδα, κε ηαπηφρξνλα ζεκαληηθή παξνπζία ζηελ Αλαηνιηθή θαη Κεληξηθή Δπξψπε. ε απηφ ην πιαίζην, ε εηαηξεία αξέζθεηαη ζην λα δεκηνπξγεί λέεο ηδέεο ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο πειάηεο ηεο, αξρηθά κειεηψληαο ηελ αγνξά θαη ην ηειηθφ πξντφλ (ηξφθηκν) θαη ελ ζπλερεία, κεηαηξέπνληαο ηα δεδνκέλα ηνπ ζρεδηαζκνχ ζε πνηνηηθφ πξντφλ ζπζθεπαζίαο ηξνθίκσλ, ζρεδηάδνληαο θαη θαηαζθεπάδνληαο ηα δηθά ηεο θαινχπηα ρχηεπζεο. Με βάζε ηελ παξαπάλσ θηινζνθία, ε εηαηξεία ζεσξεί ηνλ εαπηφ ηεο σο κέξνο ηνπ επξχηεξνπ ηνκέα ηεο βηνκεραλίαο ηξνθίκσλ κε απνηέιεζκα λα ζέηεη σο βαζηθνχο επηρεηξεζηαθνχο ηεο ζηφρνπο, ηελ άκεζε αληαπφθξηζε, ηελ πςειή παξαγσγηθή επειημία, ηελ παξαγσγή κεγάισλ θαη κηθξψλ παξηίδσλ ζε αληαγσληζηηθέο ηηκέο, ηελ απζηεξή ηήξεζε ησλ ρξνλνδηαγξακκάησλ θαη ηελ εθαξκνγή ησλ νξζψλ πξαθηηθψλ παξαγσγήο θαη πγηεηλήο πνπ επηβάιιεη ν βηνκεραληθφο απηφο ηνκέαο.πέξαλ ηνχησλ, νη βαζηθφηεξέο επηδηψμεηο είλαη ε πεξαηηέξσ ελδπλάκσζε ηεο ζέζεο ηεο «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ» ζηελ ειιεληθή αγνξά ζπζθεπαζίαο ηξνθίκσλ, θαζψο θαη ε επέθηαζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζηελ αλαηνιηθή θαη θεληξηθή Δπξψπε. Παξάιιεια, πξνζπαζεί κε θάζε κέζν λα βνεζά απφ ηελ πιεπξά ηεο φινπο ηνπο πειάηεο ηεο, πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηελ ειιεληθή βηνκεραλία ηξνθίκσλ, λα απμήζνπλ ηηο εμαγσγέο ηνπο αλά ηνλ θφζκν.γηα λα επηηχρεη φινπο απηνχο ηνπο ζθνπνχο, ζα πξέπεη λα παξακείλεη ζηελ πξψηε γξακκή ζην ζρεδηαζκφ, ηελ αλάπηπμε θαη ηελ πνηφηεηα ησλ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 99

101 πξντφλησλ ηεο θαη κε ηελ θαηάιιειε νηθνλνκία θιίκαθαο (κέγεζνο, εγθαηαζηάζεηο θαη εμνπιηζκφο) λα βειηηζηνπνηήζεη ηηο παξαγσγηθέο ηεο δηαδηθαζίεο θαη ηηο ππεξεζίεο ηεο. Η «Πιαζηηθά K. Κνηξψλεο ABEE», ζεσξεί φηη νη αλάγθεο ησλ πειαηψλ βξίζθνληαη πάληα ζε πξψηνπιάλν. Γηα ην ιφγν απηφ, πξνζθέξεη ζηνπο πειάηεο ηεο έλαλ αξηζκφ ππεξεζηψλ, πνπ ζηφρν έρνπλ λα βειηηψζνπλ ηελ πνηφηεηα ηνπ ηειηθνχ πξντφληνοηξνθίκνπ πνπ θζάλεη ζην ηξαπέδη ηνπ πειάηε ζηελ Διιάδα θαη ην εμσηεξηθφ θαη ζπγθαηαιέγεηαη ζπλήζσο ζηελ ειιεληθή θνπδίλα θαη ηε κεζνγεηαθή δηαηξνθή. 1.4 Μειέηε αγνξάο Η εηαηξεία έρεη εκπεηξία ζαξάληα ρξφλσλ ζηνλ ηνκέα ηεο ζπζθεπαζίαο ηξνθίκσλ. Με ηελ πάξνδν φισλ απηψλ ησλ εηψλ, ε ζπγθεληξσκέλε εκπεηξία έρεη κεηαηξαπεί ζε ρξήζηκε γλψζε πάλσ ζην αληηθείκελν ησλ πιαζηηθψλ δνρείσλ ζπζθεπαζίαο, είηε απηφ έρεη λα θάλεη κε ην ζρεδηαζκφ ηνπο, είηε κε ηελ επηινγή ηνπο γηα λα αληαπνθξίλνληαη ζηηο απαηηήζεηο ηεο εθάζηνηε αγνξάο.πάληα είλαη πξφζπκε λα ζπλεξγάδεηαη κε ηνπο πειάηεο ηεο θαη κε ηνπο ππνςήθηνπο πειάηεο, γηα λα αλαθαιχςεη πνηεο είλαη νη βαζηθέο θαη ηζρχνπζεο αλάγθεο, ζπλήζεηεο θαη ηάζεηο ηεο αγνξάο, ζηελ νπνία ζέιεη λα απεπζπλζεί έθαζηνο. Με ηνλ ηξφπν απηφ, αληρλεχνληαη ηα πηζαλά ζπγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα πνπ απνξξένπλ απφ ηε ζπλεξγαζία ηειηθνχ ηξνθίκνπ θαη ζπζθεπαζίαο, κε απψηεξν ζθνπφ ηελ ελίζρπζε ηνπ ηειηθνχ πξντφληνοηξνθίκνπ ζηε ζπγθεθξηκέλε αγνξά θαη ην ζπγθεθξηκέλν επηρεηξεζηαθφ πεξηβάιινλ. Απφ ηελ πιεπξά ηεο «Πιαζηηθά K. Κνηξψλεο ABEE», ην απνηέιεζκα απηήο ηεο πξνζπάζεηαο είλαη έλα παθέην πξνηάζεσλ ππαξρφλησλ θσδηθψλ ζπζθεπαζίαο, πνπ ζα κπνξνχζαλ λα θαιχςνπλ ηηο αλάγθεο ηεο ζπγθεθξηκέλεο αγνξάο, ή αλ ε ππάξρνπζα γθάκα δελ είλαη αξθεηή, ηφηε ηα απνηειέζκαηα ηεο αλάιπζεο ηεο αγνξάο γίλνληαη νη απαηηήζεηο ζρεδηαζκνχ ελφο λένπ πξντφληνο, ην νπνίν ζρεδηάδεηαη θαη αλαπηχζζεηαη απφ ηελ εηαηξεία θαιχπηνληαο πιήξσο ηηο αλάγθεο ηνπ πειάηε. 1.5 Πξντφληα Η «Πιαζηηθά K. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ» πξνζθέξεη ζηνπο πειάηεο ηεο κία κεγάιε γθάκα απφ πςειήο πνηφηεηαο πιαζηηθά δνρεία ζπζθεπαζίαο, πνπ παξάγνληαη κε ηε κέζνδν ηεο ρχηεπζεο ππφ πίεζε (injectionmolding) κε ρξήζε πνιππξνππιελίνπ (PP) σο πξψηε χιε θαη είλαη θαηάιιεια γηα ζπζθεπαζία ηξνθίκσλ, δηαζθαιίδνληαο φηη ηα MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 100

102 ηειηθά πξντφληα πξνζηαηεχνληαη θαη παξαδίδνληαη φπσο επηζπκνχλ νη πειάηεο ηεο. Με ηε ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο εηηθεηψλ IML θαη ρξεζηκνπνηψληαο δηάθνξα ρξψκαηα γηα ηε βαθή ησλ πξντφλησλ, είλαη πάληνηε ζε ζέζε λα δεκηνπξγεί θαη λα παξάγεη κνληέξλα δνρεία ζπζθεπαζίαο ηξνθίκσλ, πξνζζέηνληαο ζην ηειηθφ πξντφλ ηξφθηκν έλα ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα φηαλ θηάλεη ζην ξάθη. Η πιήξεο γθάκα πξντφλησλ πνπ δηαζέηεηε εηαηξεία, ηεο επηηξέπεη λα θαιχςεη ηηο πεξηζζφηεξεο εθαξκνγέο πνπ ζπλαληψληαη πιένλ ζηνλ ηνκέα ηεο βηνκεραλίαο ηξνθίκσλ, πξνζθέξνληαο πξντφληα κε κεγάιε πνηθηιία ζε ρσξεηηθφηεηα, χθνο θαη κέγεζνο. Σα ππάξρνληα πξντφληα θαηεγνξηνπνηνχληαη σο εμήο: θνπβάδεο (απφ 0.75 έσο 10 lt δηαζέζηκνη κε πιαζηηθφ ρεξνχιη) κηθξά δνρεία (απφ 0.2 έσο 2 lt, ζηξνγγπιά ή νξζνγψληα, κε θηικ ή αζθάιεηα) κεγάια δνρεία (απφ 2 έσο 5 lt, ζηξνγγπιά ή νξζνγψληα, κε θηικ ή αζθάιεηα) δνρεία θέηαο (ζρεδηαζκέλν εηδηθά γηα θέηα ζε άικε, κε θηικ ή αζθάιεηα) πνιππηάηα (λέα πξφηαζε ζηε ζπζθεπαζία ηξνθίκσλ πνπ πξνζθέξεη ιχζεηο γηα γξήγνξα γεχκαηα) ζράξεο (ζράξεο θπξίσο γηα θχβνπο ή θνκκάηηα θέηαο θαη πξντφληα anti-pasti ζε άικε ή ιάδη) πξντφληα θαηά παξαγγειία πειάηε (custommadeproducts) Σα πιαζηηθά δνρεία ζπζθεπαζίαο πνπ θαηαζθεπάδεη είλαη θαηάιιεια γηα γαιαθηνθνκηθά πξντφληα (θέηα, γηανχξηη, επαιεηθφκελα πξντφληα), θξχεο ζαιάηεο, anti-pasti, ζαιαζζηλά, παγσηά, ζνθνιαηφπαζηεο, ραιβά θαη άιια πνιιά. 1.6 Γξαθηζηηθφο ζρεδηαζκφο εηηθεηψλ IML Η «Πιαζηηθά K. Κνηξψλεο ABEE» γηα ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ πιαζηηθψλ ζπζθεπαζηψλ πνπ παξάγεη, ρξεζηκνπνηεί ηε κέζνδν δηαθφζκεζεο κε εηηθέηα IML. Γηα ηελ θαιχηεξε εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ ηεο, εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ αζρνιείηαη κε ηηο εηηθέηεο ησλ πειαηψλ θαη ηε δηαδηθαζία πνπ είλαη απαξαίηεηε, ψζηε λα ηππσζνχλ νη εηηθέηεο IML απφ ηνλ πξνκεζεπηή. ε απηφ ην πιαίζην, είλαη πξφζπκε θαη δηαζέζηκε λα βνεζήζεη ηνπο πειάηεο ηεο λα ζρεδηάζνπλ γξαθηζηηθά ηελ εηηθέηα ηνπο, φπσο ηελ έρνπλ θαληαζηεί θαη αξκφδεη ζηηο απαηηήζεηο ηεο αγνξάο θαη MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 101

103 ηνπ πξντφληνο, πξνζθέξνληαο ηελ ηερληθή ηεο εκπεηξία ή αθφκε, φπσο έρεη γίλεη ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο, λα επηκειεζεί ηνλ πιήξε γξαθηζηηθφ ζρεδηαζκφ ηεο εηηθέηαο. 1.7 Αλάπηπμε λέσλ πξντφλησλ Η «Πιαζηηθά K. Κνηξψλεο ABEE» αξέζθεηαη ζην λα δεκηνπξγεί καδί κε ηνπο πειάηεο ηεο λέα πξντφληα θαηά παξαγγειία θαη λα εηζάγεη ζηνλ θιάδν λέεο ιχζεηο πιαζηηθψλ δνρείσλ ζπζθεπαζίαο θαη σο επέθηαζε λέα πξντφληα ηξνθίκσλ.γηα λα ππνζηεξίμεη απηή ηελ ππεξεζία, ε εηαηξεία εθαξκφδεη ζχζηεκα νιηθήο πνηφηεηαο θαηά ηελ αλάπηπμε ηνπ πξντφληνο, βήκα πξνο βήκα κε ηνλ πειάηε, ψζηε λα εληνπίζεη θαη λα θαιχςεη φιεο ηηο ζρεδηαζηηθέο παξακέηξνπο, απφ ηε ζηηγκή ζχιιεςεο ηεο αξρηθήο ηδέαο ηνπ πξντφληνο, ζην ζρεδηαζκφ ηνπ θαη ηελ θαηαζθεπή πξνπιαζκάησλ θαη απφ ην ζρεδηαζκφ ηνπ αληίζηνηρνπ θαινππηνχ ρχηεπζεο, σο ην ηειηθφ πξντφλ ζπζθεπαζίαο ηξνθίκνπ. Δμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ επηθνηλσλεί κε ηνπο πειάηεο θαη απνηππψλεη φιεο ηηο παξακέηξνπο θαη ηα δεδνκέλα πνπ επεξεάδνπλ ην ηειηθφ πξντφλ θαη ζρεηίδνληαη κε ηε δηαδηθαζία ηνπ ζρεδηαζκνχ, ηνλ ζπλεξγαδφκελν εμνπιηζκφ θαη ην ηειηθφ πξντφλ, κεηαηξέπνληάο ηα ζε ζρεδηαζηηθέο παξακέηξνπο.η ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ θαινππηψλ ρχηεπζεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ παξαγσγή ηεο, είλαη θαηαζθεπαζκέλα απφ ηελ ίδηα ηελ επηρείξεζε, ζην εμεηδηθεπκέλν κεραλνπξγείν πνπ δηαζέηεη ε εηαηξεία θαη ιεηηνπξγεί απφ ην Η εμεηδίθεπζε ζηνλ ηνκέα απηφ,ηεο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα ιαλζάξεη θαηά παξαγγειία πξντφληα ζηελ αγνξά, δίλνληαο ζηνλ πειάηε ηνπιενλέθηεκα λα θηλεζεί γξήγνξα θαη λα ηεξήζεη ηα απαηηεηηθά ρξνλνδηαγξάκκαηα πνπ επηβάιιεη ν αληαγσληζκφο. 1.8 Πνηφηεηα & Τγηεηλή Η «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ» είλαη κία εηαηξεία παξαγσγήο πςειήο πνηφηεηαο πιαζηηθψλ δνρείσλ ζπζθεπαζίαο ηξνθίκσλ θαη κφλν. Ωο εθ ηνχηνπ, ζεσξείηαη σο ελεξγφ κέινο ηεο επξχηεξεο νηθνγέλεηαο ηεο βηνκεραλίαο ηξνθίκσλ θαη ζπκπεξηθέξεηαη ζηα πξντφληα ηεο, φρη σο πιαζηηθά δνρεία ζπζθεπαζίαο, αιιά σο ηξφθηκα πξνο θαηαλάισζε. Η πνιηηηθή ηεο εηαηξείαο επηβάιιεη, σο έλδεημε ζεβαζκνχ ζηνπο πειάηεο ηεο, αιιά θαη ζηνλ ηειηθφ θαηαλαισηή, ηελ πξνκήζεηα πξψησλ πιψλ (πνιππξνππιελίνπ) απφ ηνπο γλσζηφηεξνπο Δπξσπατθνχο νίθνπο, ψζηε λα είλαη MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 102

104 πάληνηε ζίγνπξε, φηη ηα παξαγφκελα πξντφληα ζπζθεπαζίαο ζα πιεξνχλ ηα απζηεξά Δπξσπατθά θαη δηεζλή πξφηππα πνηφηεηαο θαη ηηο αληίζηνηρεο λνκνζεζίεο. Όζνλ αθνξά ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία, ε εθαξκνγή νξζψλ πξαθηηθψλ παξαγσγήο (GoodManufacturingPractices, GMPs), είλαη ν ππξήλαο ηεο πξνζπάζεηαο ηεο «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ», γηα λα παξάγεη πςειήο πνηφηεηαο πιαζηηθά δνρεία ζπζθεπαζίαο ηξνθίκσλ. Δπηπξφζζεηα, ε εηαηξεία ζπλερψο επελδχεη ζε λέα ζπζηήκαηα απηνκαηηζκνχ γηα ηε ζπιινγή θαη ζπζθεπαζία ησλ ηειηθψλ πξντφλησλ απφ ηηο κεραλέο ρχηεπζεο ππφ πίεζε θαη κε απηφ ηνλ ηξφπν επηηπγράλεη ηελ ειαρηζηνπνίεζε ησλ πηζαλνηήησλ γηα επηκφιπλζε ησλ παξαγφκελσλ πξντφλησλ, δηαηεξψληαο ηα πςειά επίπεδα πγηεηλήο πνπ επηθξαηνχλ ζηνπο ρψξνπο παξαγσγήο ηνπ εξγνζηαζίνπ. Παξάιιεια, ην Σκήκα Διέγρνπ Πνηφηεηαο επσκίδεηαη ηε δηεμαγσγή ηαθηηθψλ ειέγρσλ, εληφο θη εθηφο ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο, ψζηε λα απνηξέςεη θαη λα δηαπηζηψζεη ηπρνχζεο κε-ζπκκνξθψζεηο. Η «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ», ζεσξεί ρξένο ηεο λα ηεξεί πςειά πνηνηηθά πξφηππα ζε φιν ην θάζκα ησλ δηαδηθαζηψλ ηεο, είηε απηά αθνξνχλ αλάπηπμε πξντφληνο, είηε παξαγσγηθέο δηαδηθαζίεο θαη ηήξεζε ησλ θαλφλσλ πγηεηλήο θαη επηζηέγαζκα απηήο ηεο πξνζπάζεηαο απνηειεί ε πηζηνπνίεζή ηεο θαηά ηα πξφηππα ISO 9001:2008, ISO 22000:2005 θαη BRC/IoP. 1.9 Πειάηεο Η δξαζηεξηνπνίεζε ηεο «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ» ζην ρψξν ηεο ειιεληθήο αγνξάο πιαζηηθψλ δνρείσλ ζπζθεπαζίαο ηξνθίκσλ απφ ην 1971, έρεη θαηαζηήζεη ηελ εηαηξεία σο κία απφ ηηο εγέηηδεο ζην ρψξν απηφ. Ο βαζηθφο ζηφρνο ηεο εηαηξείαο, είλαη λα αλαπηχζζεη ζηαζεξέο θαη βηψζηκεο ζπλεξγαζίεο κε ηνπο πειάηεο ηεο, ιακβάλνληαο πάληα ππφςε ηηο αλάγθεο ηνπο θαη ηε κνλαδηθφηεηα ηνπ θαζελφο, ηηο αλάγθεο θαη ηνπο πεξηνξηζκνχο ηεο αγνξάο, θαζψο θαη ηελ ίδηα ηεο ηε θηινζνθία. Δίλαη αθνζησκέλε ζην λα παξέρεη πξντφληα θαη ππεξεζίεο πνπ αλήθνπλ απνθιεηζηηθά ζην ρψξν ηεο βηνκεραλίαο ηξνθίκσλ θαη παξάγνπλ δηαηξνθηθά πξντφληα, θπξίσο ζπλπθαζκέλα κε ηε κεζνγεηαθή δηαηξνθή θαη ηελ ειιεληθή θνπδίλα, αιιά πάληνηε αλαδεηά ηελ επέθηαζε ηνπ δηθηχνπ πσιήζεψλ ηεο ζην εμσηεξηθφ. Η εηαηξεία, ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο πειάηεο ηεο ή θαη κε δηθέο ηεο θηλήζεηο, ήδε απμάλεη ηελ εμαγσγηθή ηεο δξαζηεξηφηεηα θαη εληζρχεη ηε ζέζε ηεο ζην εμσηεξηθφ, θπξίσο ζε ρψξεο φπσο ε Γεξκαλία, ε Γαιιία, ην Ηλσκέλν Βαζίιεην, ε νπεδία, ε MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 103

105 Ρνπκαλία, ε Βνπιγαξία, ε εξβία, νη Ηλσκέλεο Πνιηηείεο θαη ν Καλαδάο. Δλδεηθηηθά κεξηθνί απφ ηνπο πειάηεο ηεο «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ» ζηελ Διιάδα θαη ην εμσηεξηθφ: 2. Όξακα, απνζηνιή, θηινζνθία, ζηφρνη 2.1 Όξακα, απνζηνιή, θηινζνθία, ζηφρνη Όξακά ηεο επηρείξεζεο είλαη λα εμαπισζεί ζε παγθφζκην επίπεδν, λα απμήζεη ην ηδίξν ηεο, λα κεηψζεη ην πεξηβαιινληηθφ ηεο απνηχπσκα, λα απμήζεη ηελ παξαγσγηθή ηεο δπλαηφηεηα θαη ην αλζξψπηλν δπλακηθφ ηεο, αλαινγηθά σο πξνο ηε δήηεζε ησλ πξντφλησλ ηεο θαη παξάιιεια λα απμήζεη ηελ θνηλσληθή ηεο ζπλεηζθνξά. Οη αμίεο ηεο επηρείξεζεο είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλεο κε ηελ επηρεηξεκαηηθή εζηθή, ηελ αθεξαηφηεηα θαη ηε δηαθάλεηα. Δπίζεο, ζπλδένληαη απφιπηα κε ηελ θαηλνηνκία, κε ζηφρν ηελ ηερλνινγηθή πξφνδν, ψζηε λα ηθαλνπνηνχληαη πιήξσο νη πξνζδνθίεο ησλ πειαηψλ ηεο. Η θηινζνθία ηεο «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ», πεγάδεη απφ ην γεγνλφο φηη εξγάδεηαη ζηνλ ηνκέα ησλ ηξνθίκσλ. πκκεηέρεη ζε θάηη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ. Δξγάδεηαη γηα ην θνηλφ θαιφ ηνπ αλζξψπνπ, πξνσζψληαο ηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή επεκεξία, αιιά θαη ηελ πνηφηεηα δσήο, κέζα ζε έλα θηιφμελν θαη MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 104

106 θηιφδνμν πεξηβάιινλ γηα φινπο, κε θπξίαξρε αξρή ηελ αζθάιεηα θαη ηελ πγηεηλή. 2.2 Βήκαηα πλεξγαζίαο Η «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ», είλαη κία εηαηξεία πνπ ιεηηνπξγεί κε βάζε ην ζσζηφ πξνγξακκαηηζκφ θαη γηα ην ιφγν απηφ, είλαη ζεκαληηθφ γηα εθείλε λα δεκηνπξγεί ζρέζεηο ακνηβαίαο εκπηζηνζχλεο κε ηνπο πειάηεο ηεο. Η ζπλεξγαζία καδί ηεο ζπλεπάγεηαη ζέζπηζε θαη ηήξεζε απζηεξψλ ρξνλνδηαγξακκάησλ, θαηά ηε θάζε ζχλαςεο ηεο ζπκθσλίαο θαη εθθίλεζεο κίαο λέαο ζπλεξγαζίαο, δηφηη νη επηπφιαηεο θαη ιαλζαζκέλεο απνθάζεηο κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζε απψιεηα πφξσλ θαη εκπηζηνζχλεο. Σα βήκαηα εθθίλεζεο κίαο λέαο ζπλεξγαζίαο καδί ηεο, γηα ηηο ηέζζεξηο θαηεγνξίεο (λέν πξντφλ κε εηηθέηα IML, λένλ πξντφλ ρσξίο εηηθέηα IML, ππάξρνλ πξντφλ κε εηηθέηα IML, ππάξρνλ πξντφλ ρσξίο εηηθέηα IML) είλαη ζπγθεθξηκέλα θαη απηφ βνεζά ζην ζαθή θαη δηάθαλν ηξφπν εθηέιεζεο ηεο ζπκθσλίαο θαη παξαγσγήο ηνπ δεηνχκελνπ πξντφληνο. 3. Υξήζε πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ θαη λέσλ ηερλνινγηψλ 3.1 Δπέιηθηε παξαγσγή θαη παξάδνζε Η «Πιαζηηθά K. Κνηξψλεο ABEE» θαηαβάιιεη θάζε δπλαηή πξνζπάζεηα γηα λα παξαδίδεη πςειήο πνηφηεηαο πιαζηηθά πξντφληα ζπζθεπαζίαο ηξνθίκσλ ζηνπο πειάηεο ηεο, κε κηθξνχο ρξφλνπο παξάδνζεο θαη κεγάιε επειημία. Γηα ην ιφγν απηφ, ε εηαηξεία αλαιακβάλεη ηε κεηαθνξά θαη παξάδνζε ησλ εκπνξεπκάησλ ηεο ζην ρψξν ησλ πειαηψλ, κε ηδηφθηεηα κεηαθνξηθά κέζα, ψζηε λα δηαζθαιίζεη φηη απηά ζα βξίζθνληαη ζηνλ πξννξηζκφ ηνπο εγθαίξσο θαη ζε θαιή θαηάζηαζε. Η εηαηξεία έρεη σο ζηφρν ηελ θαιχηεξε εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ ηεο θαη ηελ πξνκήζεηά ηνπο κε πςειήο πνηφηεηαο πιαζηηθά δνρεία ζπζθεπαζίαο ηξνθίκσλ, αλεμαξηήησο ηνπ φγθνπ ηεο παξαγγειίαο, ψζηε λα θαηαθέξεη λα ζπκβάιιεη ζηελ νκαιή ιεηηνπξγία θαη αλάπηπμε φισλ ησλ εηαηξεηψλ, αλεμαξηήησο ηνπ κεγέζνπο ηνπο. Γηα ην ιφγν απηφ, ρξεηάδεηαη έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα, πνπ ζα κπνξεί λα αληαπεμέιζεη ζηηο αλάγθεο ηεο επηρείξεζεο, ηε κεγάιε παξαγσγηθή δπλακηθφηεηα θαη ην θφξην εξγαζίαο ηεο. Η δηαηήξεζε ελφο ηφζν απαηηεηηθνχ ζπζηήκαηνο, επηβάιιεη ηε κφληκε κίζζσζε πξνζσπηθνχ, πνπ ζα επηβαξχλεηαη MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 105

107 απνθιεηζηηθά θαη κφλν κε ηελ επζχλε ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπζηήκαηνο. Πιένλ, νη λέεο ηερλνινγίεο Πιεξνθνξηθήο είλαη έλα ζεκαληηθφ εξγαιείν γηα ηηο ζχγρξνλεο επηρεηξήζεηο. ε έλα δχζθνιν θαη επκεηάβιεην νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ είλαη αλαγθαία, ηφζν ε θαιχηεξε αμηνπνίεζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ, φζν θαη ε απνδνηηθφηεξε δηαρείξηζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ηνπο θφζηνπο. Αλάινγα κε ην κέγεζνο θαη ηηο ιεηηνπξγηθέο αλάγθεο θάζε επηρείξεζεο, νη απαηηήζεηο θαη ε πνιππινθφηεηα ηεο δηθηπαθήο ππνδνκήο θαη ηνπ Πιεξνθνξηαθνχ ηεο πζηήκαηνο πνηθίινπλ. Πάληα φκσο ππάξρεη ε αλάγθε γηα ζπλερή θαη αζθαιή ιεηηνπξγία θαη αλάπηπμε ησλ πζηεκάησλ ηεο επηρείξεζεο, θαζψο θαη ε εμαζθάιηζε ησλ θξίζηκσλ δεδνκέλσλ ηεο, κε ην κηθξφηεξν δπλαηφ θφζηνο. 4. Κνηλσληθή Δπζχλε 4.1 Οηθνινγηθή Δπαηζζεζία Η «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ», εθηφο απφ ηελ επαηζζεζία πνπ επηδεηθλχεη ζε ζέκαηα πγηεηλήο θαη αζθάιεηαο ησλ πξντφλησλ, εθφζνλ απεπζχλεηαη ζηνλ επξχηεξν ηνκέα ηεο βηνκεραλίαο ηξνθίκσλ, ζεσξεί ζεκαληηθφηαηε ηελ αιιειεπίδξαζε πνπ έρεη κε ηελ ηνπηθή θνηλσλία θαη ην πεξηβάιινλ ζην νπνίν δξαζηεξηνπνηείηαη, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ νηθνζπζηήκαηνο. Γηα ην ιφγν απηφ, ε εηαηξεία ιακβάλεη ζπγθεθξηκέλα κέηξα ψζηε λα κεηψζεη ηελ πεξηβαιινληηθή επίπησζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο, δηαηεξψληαο παξάιιεια ζε πςειά επίπεδα ηελ επαηζζεζία ηεο πάλσ ζηα ζέκαηα απηά θαη δείρλνληαο ηνλ θαηάιιειν ζεβαζκφ ζην θπζηθφ καο πεξηβάιινλ. Η «Πιαζηηθά Κ. Κνηξψλεο ΑΒΔΔ», παξά ην γεγνλφο φηη δελ είλαη πηζηνπνηεκέλε κε θάπνην πξφηππν πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο, πξαγκαηνπνηεί ηηο αθφινπζεο ελέξγεηεο πνπ έρνπλ σο ζηφρν ηε κε δηαηαξαρή ηνπ ηνπηθνχ νηθνζπζηήκαηνο: Υξήζε επηζηξεθφκελσλ πιαζηηθψλ παιεηψλ γηα ηε δηαλνκή ηνπ εκπνξεχκαηνο, νη νπνίεο είλαη θαηαζθεπαζκέλεο απφ αλαθπθισκέλε πξψηε χιε ησλ παξαγσγηθψλ καο δξαζηεξηνηήησλ. Υξήζε επηζηξεθφκελσλ πιαζηηθψλ παιεηνθηβσηίσλ ζπζθεπαζίαο εκπνξεχκαηνο, ζε ζπλέρεηα ηεο εθαξκνγήο ηνπ πξνγξάκκαηνο πζηήκαηνο Δπηζηξνθήο Παιεηψλ, πνπ ε εηαηξία καο ηεξεί απφ ην 2009 θαη αλαθέξεηαη MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 106

108 ζηηο μχιηλεο παιέηεο ζπζθεπαζίαο εκπνξεχκαηνο. Πιήξεο δηαρείξηζε ησλ εμαξηεκάησλ ζπζθεπαζίαο ησλ πξψησλ θαη βνεζεηηθψλ πιψλ, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ παξαγσγή καο θαη ζπιινγή θαη δηαρείξηζή ηνπο απφ εηαηξίεο αλαθχθισζεο. Όια ηα πξντφληα καο είλαη αλαθπθιψζηκα θαη θέξνπλ ην απαξαίηεην ινγφηππν πνπ επηβάιιεη ε λνκνζεζία, ζε κία πξνζπάζεηα λα θηλεηνπνηήζεη ηνπο ηειηθνχο θαηαλαισηέο γηα ζπκκεηνρή ηνπο ζηελ αλαθχθισζε ησλ ζπζθεπαζηψλ. Δθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο βέιηηζηεο θαηάξηηζεο δξνκνινγίσλ, γηα ηε δηαλνκή ησλ πξντφλησλ καο κέζσ ησλ ηδηφθηεησλ κεηαθνξηθψλ καο κέζσλ ψζηε λα κεησζεί ε θαηαλάισζε θαη ε εθπνκπέο ζε CO 2. ρεδηαζκφο θαη θαηαζθεπή ησλ εγθαηαζηάζεσλ παξαγσγήο θαη απνζεθεπηηθψλ ρψξσλ, ψζηε λα γίλεηαη απφιπηε εθκεηάιιεπζε ηνπ θπζηθνχ θσηφο θαη λα κεηψλεηαη ε θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαηά ηελ εκέξα. Αλαθχθισζε ραξηηνχ ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ γξαθείσλ. Δθηφο απφ ηηο παξαπάλσ ελέξγεηεο, ε εηαηξεία πξνζαλαηνιίδεηαη ζηε ρξήζε ελαιιαθηηθψλ πεγψλ ελέξγεηαο, γηα ηελ θάιπςε κεγάινπ κέξνπο ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ ηεο παξαγσγηθήο ηεο δξαζηεξηφηεηαο, ψζηε λα κεησζεί ε ρξήζε πδξνγνλαλζξάθσλ θαη ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. 4.2 Δπαγγεικαηηθή ζηαδηνδξνκία Η εηαηξεία απαζρνιεί δεθάδεο (93) εξγαδνκέλνπο. Δπελδχνληαο ζηνλάλζξσπν, παξέρεη έλα ζχγρξνλν πεξηβάιινλ εξγαζίαο, κε αλζξψπηλεο θαη νπζηαζηηθέο εξγαζηαθέο ζρέζεηο θαη ηε δπλαηφηεηα γηα ζπλερή εθπαίδεπζε, θαηάξηηζε θαη αλάπηπμε. Πηζηεχνληαο φηη ε δχλακε ηεο θάζε εηαηξείαο είλαη νη άλζξσπνί ηεο,έρεη επελδχζεηζηελ ζηειέρσζε ηεο επηρείξεζεο κε λένπο αλζξψπνπο, πνπ πηζηεχνπλ ζε απηήλ θαη εξγάδνληαη γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο θαη δίλεη πάληνηε επθαηξίεο ζε λένπο αλζξψπνπο κε ηδέεο θαη ζέιεζε λα ηηο πξαγκαηνπνηήζνπλ, ηα απαξαίηεηα εθφδηα λα εθαξκφζνπλ θαη λα εκπινπηίζνπλ ηηο ηδέεο ηνπο. Δπίζεο, ζε ζπλεξγαζία κε Α.Δ.Ι. θαη Σ.Δ.Ι. ηεο ρψξαο, παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα γηα πξαθηηθή άζθεζε ζε ζπνπδαζηέο κε δηάθνξεο εηδηθφηεηεο, γηα εθαξκνγή MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 107

109 εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ, αιιά θαη ζπλεξγαζία γηα ην θνηλφ θαιφ ηεο επηρείξεζεο θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ. 5. Βιέςεηο - Πξνηάζεηο Η «Πιαζηηθά K. Κνηξψλεο ABEE», πξνζπαζεί λα πξνζαξκφδεηαη ζηηο λέεο ηάζεηο ηεο αγνξάο θαη λα αληαλαθιά πηζηά ηηο αλάγθεο ησλ πειαηψλ ηεο ζηα πξντφληα ηεο, εκπινπηίδνληαο ηελ ππάξρνπζα γθάκα ησλ πξντφλησλ ηεο θαη απνζθνπψληαο ζηελ πεξαηηέξσ αλάδεημε ηεο πνηφηεηαο ησλ ειιεληθψλ πξντφλησλ ζηηο δηεζλείο αγνξέο. Η εηαηξεία θξνληίδεη λα ζπλεξγάδεηαη ζηελά κε ηνπο πξνκεζεπηέο θαη ηνπο πειάηεο ηεο, πξνθεηκέλνπ λα αλαβαζκίζεη πεξαηηέξσ ηελ πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ θαη ησλ πξντφλησλ ηεο. ηφρνο,είλαη ε πξνζθνξά πξντφλησλ βέιηηζηεο πνηφηεηαο, ζε κεγάιεο πνζφηεηεο, ηθαλνπνηψληαο ηε δήηεζε αθφκε θαη ησλ πην απαηηεηηθψλ πειαηψλ ηεο. Η επηρείξεζε είλαη παξνχζα ζηελ Διιάδα γηα πάλσ απφ 40 ρξφληα θαη ζα ζπλερίζεη λα δξαζηεξηνπνηείηαη παξαγσγηθά θαη εκπνξηθά. Θα ζπλερίζεη λα θαηλνηνκεί θαη λα πξνζθέξεη άξηζηα πξντφληα, κε ζεβαζκφ ζηνλ πειάηε θαη ζην πεξηβάιινλ. Θα ζπλερίζεη λα δηαηεξεί έλα ζαπκάζην εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ, φπνπ αλαπηχζζνληαη θαη εμειίζζνληαη δπλακηθά φινη νη εξγαδφκελνη. ΚΔΦΑΛΑΙΟ Γ : ΥΔΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΚΑΙ ΜΔΛΔΣΗ ΠΔΡΙΠΣΩΗ 1. Αξρέο ιεηηνπξγίαο Έλα Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα είλαη κηα θνηλσληθν-ηερληθή νληφηεηα, κηα δηάηαμε ηερληθψλ θαη θνηλσληθψλ ζηνηρείσλ. Η εηζαγσγή ελφο λένπ Πιεξνθνξηαθνχ πζηήκαηνο ζηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο κηαο επηρείξεζεο, ζεκαίλεη θάηη παξαπάλσ απφ λέν πιηθφ θαη ινγηζκηθφ. Πεξηιακβάλεη ζεκαληηθέο αιιαγέο ζε ζέζεηο εξγαζίαο, ζε πξναπαηηνχκελεο δεμηφηεηεο ησλ εξγαδνκέλσλ, ζηε δηνίθεζε θαη ζηελ νξγάλσζε ηέιεζεο ησλ ιεηηνπξγηψλ ηεο επηρείξεζεο. Όηαλ ζρεδηάδνπκε έλα λέν Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα, ζρεδηάδνπκε μαλά ηελ νξγάλσζε, ηε δηνίθεζε θαη ηελ εθαξκνγή ηνπ λένπ ηξφπνπ ηέιεζεο ησλ δηαδηθαζηψλ, ιακβάλνληαο ππφςε ηνπο αλζξψπνπο, πνπ πξέπεη λα ελαξκνληζηνχλ κε ηε λέα ηερλνινγία πνπ εγθαζίζηαηαη. Έλα απφ ηα πην ζεκαληηθά πξάγκαηα πνπ πξέπεη λα γλσξίδνπκε ζρεηηθά κε ηελ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 108

110 αλάπηπμε λέσλ ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηψλ, είλαη φηη απηή ε δηαδηθαζία είλαη απαξαίηεηε θαη θαίλεηαη λα είλαη έλα είδνο αλαγθαίαο πξνγξακκαηηζκέλεο νξγαλσηηθήο αιιαγήο. Οη ζρεδηαζηέο ζπζηεκάησλ, πξέπεη λα θαηαιαβαίλνπλ κε πνηνλ ηξφπν έλα ζχζηεκα ζα επεξεάζεη ζπλνιηθά ηελ επηρείξεζε θαη λα δψζνπλ ηδηαίηεξε έκθαζε ζηηο θξίζηκεο νξγαλσηηθέο δηεξγαζίεο, πνπ ελδέρεηαη λα πξνθαιέζνπλ ζπγθξνχζεηο θαη αιιαγέο ζηνλ ηνκέα ηεο ιήςεο απνθάζεσλ. Οη ζρεδηαζηέο, πξέπεη επίζεο, λα ζθέθηνληαη πψο ζα αιιάμεη ε θχζε θαη ε δηάηαμε ησλ νκάδσλ εξγαζίαο, ππφ ηελ επίδξαζε ηνπ λένπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο, θαζψο νη ίδηνη θαζνξίδνπλ ην βαζκφ ζηνλ νπνίν είλαη αλαγθαίεο νη αιιαγέο νξηζκέλσλ δηαδηθαζηψλ. 1.1 Βαζηθέο αξρέο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο Η αλαθνξά ζε κηα ζεηξά βαζηθψλ αξρψλ ηνπ ζπζηήκαηνο, δείρλεη ηε θηινζνθία θαη ηε δνκή ησλ ιεηηνπξγηψλ ηνπ ζπζηήκαηνο, πνπ ζα πξέπεη λα ηεξεζνχλ κε ζπλέπεηα, ψζηε νη δηαρεηξηζηέο ηνπ ζπζηήκαηνο λα απνθηήζνπλ ηηο θαηάιιειεο γλψζεηο, ηθαλφηεηεο θαη θξηηηθή ζθέςε, γηα ηελ βέιηηζηε αμηνπνίεζε ησλ ιεηηνπξγηψλ θαη ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ πξνζθέξεη ην λέν ζχζηεκα. Δλδεηθηηθά, κεξηθέο απφ ηηο βαζηθέο αξρέο ελφο ζπζηήκαηνο, ζα κπνξνχζαλ λα απνηειέζνπλ νη εμήο: Η θαηάιιειε ζηειέρσζε, απφ εμεηδηθεπκέλν αλζξψπηλν δπλακηθφ, ηδηαίηεξα ζε κηα ζχγρξνλε επηρείξεζε κε ηάζεηο δηεζλνπνίεζεο, φπνπ δελ επηδέρνληαη πεηξακαηηζκνί γηα ηπρφλ ιαλζαζκέλεο επηινγέο ζηειερηαθνχ δπλακηθνχ. Αλάινγε πξνζνρή, πξέπεη λα δίδεηαη απφ ηα ζηειέρε,ζηε ζσζηή αμηνιφγεζε θαη αμηνπνίεζε ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ θάζε βαζκίδαο. Ο δηαρσξηζκφο θαζεθφλησλ θαη επζπλψλ, πξέπεη λα γίλεηαη απφ ηε δηνίθεζε, ε νπνία ζα πξέπεη λα κεξηκλά, ψζηε λα ιακβάλνληαη κέηξα γηα ηελ εθρψξεζε φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξσλ αξκνδηνηήησλ ζε φια ηα ηεξαξρηθά επίπεδα, αλά δηεχζπλζε θαη ππννκάδεο, ψζηε λα είλαη φζν ην δπλαηφλ πην απνζαθεληζκέλεο νη επζχλεο θάζε αηφκνπ μερσξηζηά (εηδηθά ζε ζέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε δσηηθφηεηα ηεο επηρείξεζεο, φπσο ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, ηα δηαζέζηκα, ην ραξηνθπιάθην, ηα δσηηθήο ζεκαζίαο ηκήκαηα παξάγσγεο) θαη ζε πεξίπησζε αμηνιφγεζεο ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 109

111 απνδνηηθφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ, λα αληακείβνληαη αληηζηνίρσο. Δπίζεο, θαλέλα ηκήκα, παξαγσγηθή κνλάδα ή άηνκν, δελ επηηξέπεηαη λα δηαζέηεη ηελ απνθιεηζηηθφηεηα ηεο γλψζεο ή ηεο εμνπζίαο γηα νπνηαδήπνηε ζεκαληηθή ιεηηνπξγία ή ζπλαιιαγή. Οη ζεκαληηθέο απηέο εξγαζίεο, πξέπεη λα ζπκπιεξψλνληαη νπσζδήπνηε, απφ ηελ εξγαζία ηνπιάρηζηνλ ελφο άιινπ θαη λα ειέγρεηαη απφ θάπνηνλ ηξίην. Η ζπζηεκαηηθή επηηήξεζε θαη επηζεψξεζε ηεο εξγαζίαοησλ ζηειερψλ θαη εξγαδνκέλσλ, θαηά ην ζηάδην εθηέιεζεο απηήο, δίλεη ηε δπλαηφηεηα γηα άκεζε δηνξζσηηθή παξέκβαζε, ηήξεζε θαη θαηαλφεζε ησλ δηαδηθαζηψλ, πνπ αθνξνχλ ηελ εμαζθάιηζε θαη δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο ησλ ππεξεζηψλ θαη ησλ πξντφλησλ. Η έγθαηξε θαη ηαθηηθή ελεκέξσζε κε πιεξνθνξηαθφ πιηθφ, ζηνηρεία εθζέζεσλ, πνξίζκαηα κειεηψλ, ζπκπεξάζκαηα ζπζθέςεσλ θαη ζπλεδξίσλ, πνπ πξνέξρνληαη απφ ην εμσηεξηθφ θαη ην ελδν-επηρεηξεζηαθφ πεξηβάιινλ θαη απνηεινχλ κέξνο ηεο βειηίσζεο θαη αμηνιφγεζεο ηεο απφδνζεο ησλ δξαζηεξηνηήησλ, πξέπεη λα θαηαξηίδνληαηθαηάιιεια νξγαλσκέλα, ψζηε λα δηαλέκνληαη έγθαηξα, ηαθηηθά θαη πξνγξακκαηηζκέλα ζε φια ηα επίπεδα ηεο δηνίθεζεο, γηα ελεκέξσζε θαη ιήςε δηνξζσηηθψλ κέηξσλ. Η έθηαζε ησλ ειέγρσλ αλάινγα κε ηνλ θίλδπλν, πξέπεη λα αληαπνθξίλεηαη ζην κέγεζνο, ηε θχζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ θνξέα, ηελ νξγάλσζε απηνχ θαη αλάινγα κε ηνλ θίλδπλν, ζηνλ νπνίν εθηίζεηαη ην θάζε ηκήκα. πλεπψο, ην θφζηνο ηνπ ειέγρνπ δελ πξέπεη λα είλαη ππεξβνιηθφ. ( MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 110

112 2. Λεηηνπξγία κε ρξήζε πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ (επηρείξεζε, ραξαθηεξηζηηθά Π, πξνβιήκαηα-ιφγνη, ιχζεηο-αιιαγέο θαη απνδνηηθφηεηα-νθέιε ιεηηνπξγίαο ηεο επηρείξεζεο, επειημία) Σρήκα: Έλαο πξνηεηλόκελνο ράξηεο γηα επηηπρεκέλε νινθιήξσζε θαη ιεηηνπξγία πιεξνθνξηαθνύ ζπζηήκαηνο Πεγή: ZheZhanga, Matthew K.O. Leeb, Pei Huanga, Liang Zhangb, Xiaoyuan Huang, 2005, A framework of ERP systems implementation success in China: An empirical study, Int. J. Production Economics 98, pp (77) 2.1 ρεδίαζε ζπζηήκαηνο Κχξηα δξαζηεξηφηεηα Αλάιπζε ζπζηεκάησλ / Καζνξηζκφο πιεξνθνξηαθψλ αλαγθψλ ρεδηαζκφο ζπζηεκάησλ Πξνγξακκαηηζκφο Πεξηγξαθή Αλαγλψξηζε πξνβιεκάησλ Γηαηχπσζε ιχζε; Καζνξηζκφο πιεξνθνξηαθψλ απαηηήζεσλ Γεκηνπξγία πξνδηαγξαθψλ ινγηθνχ ζρεδηαζκνχ Γεκηνπξγία πξνδηαγξαθψλ θπζηθνχ ζρεδηαζκνχ Γηαρείξηζε ηερληθήο πινπνίεζεο ηνπ ζπζηήκαηνο Μεηαηξνπή ησλ πξνδηαγξαθψλ ζρεδηαζκνχ ζε θψδηθα πξνγξάκκαηνο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 111

113 Γνθηκέο Μεηαηξνπή Παξαγσγή θαη ζπληήξεζε Γνθηκή κνλάδαο Γνθηκή ζπζηήκαηνο Γνθηκή απνδνρήο Πξνγξακκαηηζκφο κεηαηξνπήο Πξνεηνηκαζία ηεθκεξίσζεο Δθπαίδεπζε ρξεζηψλ θαη ηερληθνχ πξνζσπηθνχ Λεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο Αμηνιφγεζε ηνπ ζπζηήκαηνο Αιιαγέο ζην ζχζηεκα Καζνξηζκφο πιεξνθνξηαθψλ αλαγθψλ Αλάιπζε απαηηήζεσλ Σν πην δχζθνιν ίζσο κέξνο ηεο δνπιεηάο ηνπ αλαιπηή ζπζηεκάησλ, πνπ θαιείηαη λα εξεπλήζεη ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο κηαο επηρείξεζεο θαη λα δεκηνπξγήζεη ην θαηάιιειν ινγηζκηθφ κε βάζε ζπγθεθξηκέλεο αλάγθεο, είλαη ν θαζνξηζκφο ησλ πιεξνθνξηαθψλ αλαγθψλ, ηηο νπνίεο ζα πξέπεη λα ηθαλνπνηνχληελ επηιεγκέλε ή πξνζαξκνζκέλε ιχζε ζπζηήκαηνο πνπ ζα πξνηαζεί. ε γεληθέο γξακκέο, νη πιεξνθνξηαθέο αλάγθεο ελφο λένπ ζπζηήκαηνο, θαινχληαη λα απαληνχλ ζην εξψηεκα «πνηνο ρξεηάδεηαη πνηεο πιεξνθνξίεο, πνχ, πφηε, θαη πψο». Η αλάιπζε ησλ αλαγθψλ, νξίδεη ηνπο ζηφρνπο ηνπ λένπ ή ηξνπνπνηεκέλνπ ζπζηήκαηνο θαη αλαπηχζζεη κηα αλαιπηηθή πεξηγξαθή ησλ ιεηηνπξγηψλ πνπ πξέπεη λα εθηειεζηνχλ. Οη αλάγθεο απηέο, πεξηνξίδνληαη απφ ηνπο πφξνπο πνπ δηαζέηεη ε επηρείξεζε (νηθνλνκηθνχο, ηερληθνχο θαη νηθνλνκηθνχο) θαη θαινχληαη λα επηηχρνπλ ηνπο ζηφρνπο, ηηο δηαδηθαζίεο θαη ηηο δηεξγαζίεο ιήςεο απνθάζεσλ πνπ επηζπκεί ε δηνίθεζε ηνπ νξγαληζκνχ. Η εζθαικέλε αλάιπζε αλαγθψλ, είλαη ε βαζηθφηεξε αηηία απνηπρίαο ησλ ζπζηεκάησλ θαη αχμεζεο ηνπ θφζηνπο ηνπο (ιφγσ επαλειέγρνπ θαη επαλεθηέιεζεο φισλ ησλ ζηαδίσλ εθαξκνγήο ηνπ ζπζηήκαηνο). Έλα ζχζηεκα πνπ ζρεδηάζηεθε κε βάζε εζθαικέλν ζχλνιν αλαγθψλ, είηε ζα πξέπεη λα απνξξηθζεί ιφγσ θαθήο απφδνζεο, είηε ζα ρξεηαζηεί ζνβαξή αλαζεψξεζε. Γηα λα θαηαιήμνπλ ζε απηέο ηηο αλάγθεο, νη αλαιπηέο κπνξεί λα ππνρξεσζνχλ λα δνπιέςνπλ ηηο αλαθνξέο αλαγθψλ ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο ρξήζηεο. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 112

114 ε πνιιέο πεξηπηψζεηο, ε αλάπηπμε λένπ πιεξνθνξηαθνχ ζπζηήκαηνο απνηειεί επθαηξία επαλαπξνζδηνξηζκνχ ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ν νξγαληζκφο δηελεξγεί ηελ θαζεκεξηλή δξαζηεξηφηεηά ηνπ. Μεξηθά πξνβιήκαηα δελ βξίζθνπλ ιχζε κε ζχζηεκα πιεξνθνξηψλ, αιιά ρξεηάδνληαη πξνζαξκνγή ηνπ κάλαηδκελη, πξφζζεηε εθπαίδεπζε ή βειηίσζε ησλ νξγαλσηηθψλ δηαδηθαζηψλ πνπ ήδε ππάξρνπλ. Αλ ην πξφβιεκα έρεη ζρέζε κε πιεξνθνξίεο, ε αλάιπζε ζπζηεκάησλ κπνξεί λα είλαη ρξήζηκε γηα ηε δηάγλσζε ηνπ θαη ηελ εχξεζε ηεο θαηάιιειεο ιχζεο. Πξνθεηκέλνπ λα θαηαξηηζηεί έλα απνηειεζκαηηθφ πξφγξακκα ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηψλ, ν νξγαληζκφο πξέπεη λα έρεη ζαθή αληίιεςε ησλ καθξνπξφζεζκσλ θαη βξαρππξφζεζκσλ αλαγθψλ ηνπ ζε πιεξνθνξίεο. Γχν θχξηεο κεζνδνινγίεο θαζνξηζκνχ ησλ απαηηήζεσλ πιεξνθνξηψλ ηνπ νξγαληζκνχ σο ζπλφινπ, είλαη ε επηρεηξεζηαθή αλάιπζε θαη νη θξίζηκνη παξάγνληεο επηηπρίαο. Η επηρεηξεζηαθή αλάιπζε (enterpriseanalysis) ή πξνγξακκαηηζκφο επηρεηξεκαηηθψλ ζπζηεκάησλ (businessplanningsystems), ππνζηεξίδεη φηη νη πιεξνθνξηαθέο αλάγθεο κηαο επηρείξεζεο κπνξνχλ λα γίλνπλ θαηαλνεηέο κφλν κε ηελ εμέηαζε νιφθιεξνπ ηνπ νξγαληζκνχ, απφ ηελ άπνςε ησλ νξγαλσηηθψλ κνλάδσλ, ιεηηνπξγηψλ, δηεξγαζηψλ θαη ζηνηρείσλ δεδνκέλσλ. Η επηρεηξεζηαθή αλάιπζε, κπνξεί λα βνεζήζεη ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ θχξησλ νληνηήησλ θαη ησλ ηδηνηήησλ ησλ δεδνκέλσλ ηνπ νξγαληζκνχ. Απηή ε κέζνδνο αλαπηχρζεθε απφ ηελ IBM θαηά ηε δεθαεηία ηνπ 1960 γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ έξγσλ αλάπηπμεο κεγάισλ ζπζηεκάησλ (Zachman, 1982).Ωο θχξηα κέζνδνο, ρξεζηκνπνηείηαη ε ππνβνιή εξσηεκαηνινγίσλ ζε έλα κεγάιν δείγκα δηνηθεηηθψλζηειερψλ, ζρεηηθά κε ην πψο ρξεζηκνπνηνχλ ηηο πιεξνθνξίεο, απφ πνχ ηηο παίξλνπλ, πψο ζεσξνχλ ην πεξηβάιινλ ηνπο, πψο παίξλνπλ απνθάζεηοθαη πνηεο είλαη νη αλάγθεο ηνπο ζε δεδνκέλα. Σα απνηειέζκαηα απηήο ηεο εθηεηακέλεο έξεπλαο αλάκεζα ζηα ζηειέρε, ηαμηλνκνχληαη ζεππνκνλάδεο, ιεηηνπξγίεο, δηεξγαζίεο, θαη πίλαθεο δεδνκέλσλ. Σα ζηνηρεία δεδνκέλσλ νξγαλψλνληαη ζε ινγηθέο νκάδεο εθαξκνγήο (logicalapplicationgroups), δειαδή ζε νκάδεο ζηνηρείσλ δεδνκέλσλ, πνπ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 113

115 ππνζηεξίδνπλ κεηαμχ ηνπο ζχλνια νξγαλσηηθψλ δηεξγαζηψλ.σν κεηνλέθηεκα ηεο επηρεηξεζηαθήο αλάιπζεο, είλαη φηη παξάγεη κηα ηεξάζηηα πνζφηεηα δεδνκέλσλ, ησλ νπνίσλ ε ζπιινγή έρεη κεγάιν θφζηνο θαη εαλάιπζε είλαη πνιχπινθε θαη ρξνλνβφξα. Οη πεξηζζφηεξεο ζπλεληεχμεηο γίλνληαη κε αλψηεξα ή κεζαία ζηειέρε θαη κηθξή κφλν πξνζπάζεηα θαηαβάιιεηαη γηα ηεζπιινγή πιεξνθνξηψλ απφ ην ππαιιειηθφ πξνζσπηθφ θαη ηα θαηψηεξα ζηειέρε. Δπηπιένλ, νη εξσηήζεηο ζπρλά εζηηάδνπλ, φρη ζηνπο θξίζηκνποζηφρνπο ηεο δηνίθεζεο θαη ζην πνχ ρξεηάδνληαη νη πιεξνθνξίεο, αιιά πεξηζζφηεξν ζην πνηεο ππάξρνπζεο πιεξνθνξίεο ρξεζηκνπνηνχληαη. Σναπνηέιεζκα είλαη λα δεκηνπξγείηαη κηα ηάζε απηνκαηηζκνχ ηεο θαηάζηαζεο πνπ ήδε ππάξρεη. Αληίζεηα, απηφ πνπ ρξεηάδεηαη ζε πνιιέο πεξηζηάζεηοείλαη εληειψο λέεο ηαθηηθέο ζηνλ ηξφπν δηελέξγεηαο ηεο επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, νπφηε ε αληηκεηψπηζε απηψλ ησλ αλαγθψλπαξαιείπεηαη. Οη θξίζηκνη παξάγνληεο επηηπρίαο (criticalsuccessfactors) ή ζηξαηεγηθή αλάιπζε (strategicanalysis), είλαη έλαο κηθξφο αξηζκφο ιεηηνπξγηθψλ ζηφρσλ, πνπ πξνζδηνξίδνληαη εχθνιαθαη θαζνξίδνληαη απφ ηνλ θιάδν, ηελ επηρείξεζε, ην ζηέιερνο θαη απφ ην γεληθφηεξν πεξηβάιινλ θαη νη νπνίνη ζεσξείηαη φηη εμαζθαιίδνπληελ επηηπρεκέλε πνξεία ελφο νξγαληζκνχ. Υξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ αλαγθψλ ελφο νξγαληζκνχ γηα πιεξνθνξίεο.αλ επηηεπρζνχλ νη θξίζηκνη παξάγνληεο, εεπηηπρία ηεο επηρείξεζεο ή ηνπ νξγαληζκνχ είλαη εμαζθαιηζκέλε (Rockart, 1979,Rockart θαη Treacy, 1982). Η επξεία ζεψξεζε πνπ εκπεξηέρεη ν φξνο, ζε ζρέζε κε ηελ πξνεγνχκελε κέζνδν, είλαη ν ιφγνο γηα ηνλ νπνίν αλαθέξεηαη σο ζηξαηεγηθή. Η θχξηα κέζνδνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηε ζηξαηεγηθή αλάιπζε, είλαη νη πξνζσπηθέο ζπλεληεχμεηο κε έλαλ αξηζκφ αλψηεξσλζηειερψλ, κε ζθνπφ ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ ζηφρσλ ηνπο θαη επνκέλσο, ησλ θξίζηκσλ παξαγφλησλ επηηπρίαο. Απηνί νη πξνζσπηθνί παξάγνληεοεπηηπρίαο δεκηνπξγνχλ κηα εηθφλα ησλ θξίζηκσλ παξαγφλησλ επηηπρίαο ηεο επηρείξεζεο.σν πιενλέθηεκα ηεο κεζφδνπ ζηξαηεγηθήο αλάιπζεο, είλαη φηη παξάγεη κηθξφηεξν ζχλνιν δεδνκέλσλ γηα κειέηε απφ φ,ηη ε επηρεηξεζηαθήαλάιπζε. πλεληεχμεηο παίξλνληαη κφλνλ απφ αλψηεξα ζηειέρε θαη νη εξσηήζεηο εζηηάδνπλ ζε έλα κηθξφ αξηζκφ MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 114

116 θξίζηκσλ παξαγφλησλ. Απηή ε κέζνδνο κπνξεί λα πξνζαξκνζηεί θαηάιιεια ζηεδνκή θάζε θιάδνπ επηρεηξήζεσλ, φπνπ δηαθνξεηηθέο αληαγσληζηηθέο ζηξαηεγηθέο νδεγνχλ ζε δηαθνξεηηθά ζπζηήκαηα πιεξνθνξηψλ. Δπνκέλσο,απηή ε κέζνδνο παξάγεη πην πξνζαξκνζκέλα ζπζηήκαηα ζηηο αλάγθεο ελφο νξγαληζκνχ. Έλα κνλαδηθφ πιενλέθηεκα ηεο κεζφδνπ ησλ θξίζηκσλ παξαγφλησλ επηηπρίαο, είλαη φηη ιακβάλεη ππφςε ην κεηαβαιιφκελν πεξηβάιινλ, κέζα ζην νπνίν πξέπεη λα ελεξγνχλ νη νξγαληζκνί θαη ηα ζηειέρε ηνπο. Απηή ε κέζνδνο δεηάεη, ζπγθεθξηκέλα απφ ηα ζηειέρε, λα εμεηάζνπλ ην πεξηβάιινλ θαη λα ζθεθηνχλ πψο ε αλάιπζή ηνπο γη' απηφ, δηακνξθψλεη ηηο αλάγθεο ηνπο γηα πιεξνθνξίεο. Δίλαη ηδηαίηεξα θαηάιιειε γηα ηελ αλψηεξε δηνίθεζε θαη γηα ηελ αλάπηπμε ζπζηεκάησλ ππνζηήξημεο απνθάζεσλ (DecisionSupportSystem,DSS) θαη ζπζηεκάησλ ππνζηήξημεο δηνίθεζεο (ExecutiveSupportSystem,ESS). Η θχξηα αδπλακία απηήο ηεο κεζφδνπ, είλαη φηη ε δηαδηθαζία ζπγθέληξσζεο θαη αλάιπζεο ησλ δεδνκέλσλ, δελ είλαη αθξηβήο, θαζψο νη αηνκηθνί θξίζηκνη παξάγνληεο επηηπρίαο δελ κπνξνχλ λα ηαμηλνκεζνχλ ζε ζαθήο εηαηξηθνχο ζηφρνπο θαη δεκηνπξγείηαη ζπρλά ζχγρπζε κεηαμχ ησλ αηνκηθψλ θαη ησλ εηαηξηθψλ θξίζηκσλ παξαγφλησλ επηηπρίαο, νη νπνίνη δελ είλαη ππνρξεσηηθά ηαπηφζεκνη. Δπηπιένλ, ε κέζνδνο είλαη ζαθψο πξνθαηεηιεκκέλε πξνο ηα αλψηεξα ζηειέρε, επεηδή απηά (θαη θαηά θαλφλα κφλνλ απηά) είλαη πνπ δίλνπλ ζπλέληεπμε. Σέινο, ζα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ην πεξηβάιινλ θαη ηα ζηειέρε αιιάδνπλ γξήγνξα θαη ηα ζπζηήκαηα πιεξνθνξηψλ πξέπεη λα πξνζαξκφδνληαη αλάινγα ( ρεδηαζκφο ζπζηήκαηνο Ο ζρεδηαζκφο ελφο ζπζηήκαηνο πιεξνθνξηψλ απνηειεί ην γεληθφ κνληέιν απηνχ ηνπ ζπζηήκαηνο θαη απνηειείηαη απφ φιεο ηηο πξνδηαγξαθέο πνπ δίλνπλ ζην ζχζηεκα ηε κνξθή θαη ηε δνκή ηνπ. Ο ζρεδηαζκφο ζπζηεκάησλ (systemsdesign), πεξηγξάθεη κε ιεπηνκέξεηα ηνλ ηξφπν πνπζα ηθαλνπνηεί ην ζχζηεκα ηηο πιεξνθνξηαθέο αλάγθεο, φπσο απηέο θαζνξίδνληαη απφ ηελ αλάιπζε ηνπ ζπζηήκαηνο θαη κε βάζε απηέο ζα εμαζθαιίδεηαη ε ιεηηνπξγηθφηεηά ηνπ. Απηέο νη πξνδηαγξαθέο αθνξνχληε MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 115

117 δηαρείξηζε, δηνίθεζε, νξγάλσζε θαη ηερλνινγία ηεο επηιεγκέλεο ιχζεο. Πξνδηαγξαθέο ζρεδηαζκνχ Έμνδνο Μέζν Πεξηερφκελν Υξνληθφο πξνγξακκαηηζκφο Δίζνδνο Πξνειεχζεηο Ρνή Δηζαγσγή δεδνκέλσλ Γηαζχλδεζε ρξήζηε Απιφηεηα Απνδνηηθφηεηα Λνγηθή Αλαπιεξνθφξεζε θάικαηα ρεδηαζκφο Βάζεσλ Γεδνκέλσλ Λνγηθέο ζρέζεηο δεδνκέλσλ Απαηηήζεηο φγθνπ θαη ηαρχηεηαο Οξγάλσζε θαη ζρεδηαζκφο αξρείσλ Πξνδηαγξαθέο εγγξαθψλ Έιεγρνη Έιεγρνη εηζφδνπ (ραξαθηήξεο, φξηα, εχινγεο ηηκέο) Έιεγρνη επεμεξγαζίαο (ζπλέπεηα, κεηξήζεηο εγγξαθψλ) Έιεγρνη εμφδνπ (ζχλνια, δείγκαηα εμφδνπ) Γηαδηθηπαθνί έιεγρνη (θσδηθνί πξφζβαζεο, εηδηθέο θφξκεο) Αζθάιεηα Έιεγρνη πξφζβαζεο Πξνγξάκκαηα έθηαθηεο αλάγθεο Ίρλε ειέγρνπ Σεθκεξίσζε Σεθκεξίσζε ιεηηνπξγηψλ Σεθκεξίσζε ζπζηήκαηνο Σεθκεξίσζε γηα ηνπο ρξήζηεο MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 116

118 Δπεμεξγαζία Μεηαηξνπέο Τπνινγηζκνί Μεηαθνξά αξρείσλ Τπνκνλάδεο πξνγξακκάησλ δεδνκέλσλ Αλαγθαίεο αλαθνξέο Δλεξγνπνίεζε λέσλ Υξνληθφο πξνγξακκαηηζκφο εμφδνπ Υεηξφγξαθεο δηαδηθαζίεο Πνηεο δξαζηεξηφηεηεο; Πνηνο θάλεη ηη; Πφηε; Πψο; Πνχ; δηαδηθαζηψλ Δπηινγή κεζφδσλ δνθηκψλ Μεηαθνξά ζην λέν ζχζηεκα Δθπαίδεπζε Δπηινγή ηερληθψλ εθπαίδεπζεο Αλάπηπμε πξνγξακκάησλ εθπαίδεπζεο Αλαγλψξηζε ηφπσλ θαη κέζσλ εθπαίδεπζεο Οξγαλσηηθέο αιιαγέο Δπαλαζρεδηαζκφο έξγνπ ρεδηαζκφο πεξηγξαθψλ εξγαζίαο ρεδηαζκφο δηεξγαζηψλ ρεδηαζκφο δνκήο γξαθείσλ θαη νξγάλσζεο ρέζεηο αλαθνξάο Πίλαθαο: Τύπνη πξνδηαγξαθώλ πνπ αλακέλεηαη λα παξαρζνύλ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ζρεδηαζκνύ ηνπ ζπζηήκαηνο Λνγηθφο θαη θπζηθφο ζρεδηαζκφο Ο ζρεδηαζκφο ελφο ζπζηήκαηνο πιεξνθνξηψλ, δηαθξίλεηαη ζε πξνδηαγξαθέο ινγηθνχ θαη θπζηθνχ ζρεδηαζκνχ. Ο ινγηθφο ζρεδηαζκφο, παξαζέηεη ηα ζηνηρεία ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ηηο ζρέζεηο κεηαμχ ηνπο, φπσο ζα θαίλνληαη απηέο ζηνπο ρξήζηεο. Γείρλεη πεξηγξαθηθά ηελ επηιεγκέλε ιχζε ζπζηήκαηνο θαη φρη ζεσξεηηθά ηελ εθαξκνγή ηεο ζηελ πξαγκαηηθφηεηα. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 117

119 Πεξηγξάθεη ηηο εηζφδνπο/εμφδνπο, ηηο ιεηηνπξγίεο επεμεξγαζίαο πνπ ζα εθηεινχληαη, ηηο επηρεηξεζηαθέο δηαδηθαζίεο, ηα κνληέια δεδνκέλσλ θαη ηνπο ειέγρνπο. Φπζηθφο ζρεδηαζκφο, είλαη ν ηερληθφο ζρεδηαζκφο ηνπ αθεξεκέλνπ ινγηθνχ κνληέινπ λένπζπζηήκαηνο. Παξάγεη ηηο πξνδηαγξαθέο πιηθνχ, ινγηζκηθνχ, θπζηθψλ βάζεσλ δεδνκέλσλ, κέζσλ εηζφδνπ/εμφδνπ, ρεηξφγξαθσλ δηαδηθαζηψλ θαη ζπγθεθξηκέλσλ ειέγρσλ. Ο θπζηθφο ζρεδηαζκφο δεκηνπξγεί ηηο ππφινηπεο πξνδηαγξαθέο γηα ην κεηαζρεκαηηζκφ ηνπ αθεξεκέλνπ πξνγξάκκαηνο ηνπ ινγηθνχ ζρεδηαζκνχ, ζε έλα ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα αλζξψπσλ θαη κεραλεκάησλ. Μπνξεί λα είλαη ζπγθεληξσηηθά ή θαηαλεκεκέλα, άκεζεο ή νκαδηθήο επεμεξγαζίαο, θαηά έλα κέξνο ρεηξφγξαθα ή εληειψο απηνκαηνπνηεκέλα. Κάζε ζρεδηαζκφο αληηπξνζσπεχεη έλα κνλαδηθφ κίγκα φισλ ησλ ηερληθψλ θαη νξγαλσηηθψλ παξαγφλησλ, πνπ απαξηίδνπλ έλα ζχζηεκα πιεξνθνξηψλ. εκαληηθή είλαη ε επθνιία θαη ε απνηειεζκαηηθφηεηα, κε ηελ νπνία ηθαλνπνηεί ν ζρεδηαζκφο ηηο απαηηήζεηο ησλ ρξεζηψλ, κέζα ζε έλα πιαίζην ηερληθψλ, νξγαλσηηθψλ, νηθνλνκηθψλ θαη ρξνληθψλ πεξηνξηζκψλ Πξνγξακκαηηζκφο Η δηαδηθαζία κεηαηξνπήο ησλ πξνδηαγξαθψλ ζρεδηαζκνχ ζε ινγηζκηθφ ππνινγηζηή, απνηειεί έλα κηθξφ ηκήκα ηνπ θχθινπ αλάπηπμεο ζπζηεκάησλ, αιιά είλαη απηφ ην ηκήκα, ην νπνίν πεξηέρεη ηηο πξαγκαηηθέο εληνιέο γηα ηε κεραλή, φπνπ θαη δηακνξθψλεηαη ε θαξδηά ηνπ ζπζηήκαηνο. Καηά ηε δηάξθεηα απηνχ, κεηαθξάδνληαη ζε θψδηθα πξνγξακκαηηζκνχ νη πξνδηαγξαθέο ηνπ ζπζηήκαηνο, πνπ εηνηκάζηεθαλ ζην ζηάδην ηνπ ζρεδηαζκνχ πξνγξάκκαηνο. Με βάζε ηελ αλαιπηηθή ηεθκεξίσζε ζρεδηαζκνχ γηα ηα αξρεία, ηε δηάηαμε ζπλαιιαγψλ θαη αλαθνξψλ θαη ηηο ππφινηπεο ιεπηνκέξεηεο ηνπ ζρεδηαζκνχ, εηνηκάδνληαη νη πξνδηαγξαθέο θάζε πξνγξάκκαηνο ηνπ ζπζηήκαηνο. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 118

120 2.1.4 Γνθηκέο Γηα λα εμαθξηβσζεί θαηά πφζνλ ην ζχζηεκα παξάγεη ηα ζσζηά απνηειέζκαηα, ζα πξέπεη λα γίλνπλ εθηεηακέλεο δνθηκέο.η δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ πνπ ρξεηάδεηαη γηα λα γίλεη απηφ ππνηηκάηαη ζπλήζσο θαηά ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ησλ έξγσλ ζπζηεκάησλ. Πεξίπνπ 50% ηνπ ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ αλάπηπμεο ινγηζκηθνχ, κπνξεί λα δαπαλεζεί γηα ηηο δνθηκέο. Οη δνθηκέο είλαη επίζεο ρξνλνβφξεο. Σα δεδνκέλα ησλ δνθηκψλ πξέπεη λα εηνηκαζηνχλ πξνζεθηηθά, λα γίλεη εμέηαζε ησλ απνηειεζκάησλ ηνπο θαη λα γίλνπλ δηνξζψζεηο ζην ζχζηεκα. Τπάξρνπλ πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο κέξε ηνπ ζπζηήκαηνο πξέπεη λα ζρεδηαζηνχλ μαλά. Η δνθηκή ελφο ζπζηήκαηνο πιεξνθνξηψλ, αλαιχεηαη ζε ηξία είδε ελεξγεηψλ: Γνθηκή κνλάδαο (unittesting) ή δνθηκή πξνγξάκκαηνο, πνπ απνηειείηαη απφ ηε δνθηκή θάζε πξνγξάκκαηνο ηνπ ζπζηήκαηνο ρσξηζηά. Διέγρεη ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ ζπζηήκαηνο πιεξνθνξηψλ σο ζπλφινπ. Γεληθά, ν ζηφρνο κηαο ηέηνηαο δνθηκήο είλαη λα εμαζθαιηζηεί φηη ηα πξνγξάκκαηα δελ πεξηέρνπλ ζθάικαηα (ξεαιηζηηθά αδχλαην). Αληίζεηα, απηή ε δνθηκή πξέπεη λα ζεσξείηαη σο κέζν εληνπηζκνχ ζθαικάησλ ζηα πξνγξάκκαηα θαη λα εζηηάδεη ηελ πξνζπάζεηα ηεο ζην λα βξεη θάζε δπλαηφ ηξφπν αζηνρίαο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Γνθηκή ζπζηήκαηνο (systemtesting), ειέγρεη ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ ζπζηήκαηνο πιεξνθνξηψλ σο ζπλφινπ, πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί αλ νη επηκέξνπο ππνκνλάδεο ιεηηνπξγνχλ καδί σο αλακέλεηαη. Γνθηκή απνδνρήο (acceptancetesting), ζηνρεχεη ζηελ ηειηθήπηζηνπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο σο έηνηκνπ πεξηβάιινληνο παξαγσγήο. εκαζία έρεη νη δνθηκέο λα έρνπλ κειεηεζεί πξνζεθηηθά απφ θάζε άπνςε πξνθαηαβνιηθά θαη λα είλαη φζν ην δπλαηφλ πην πεξηεθηηθέο. Γηα λα εμαζθαιηζηεί απηφ, ε νκάδα αλάπηπμεο ζπλεξγάδεηαη κε ηνπο ρξήζηεο γηα ηελ θαηάξηηζε ελφο πξνγξάκκαηνο δνθηκψλ (testplan), πνπ ζα πεξηιακβάλεη φιεο ηηο πξνεηνηκαζίεο γηα MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 119

121 ηε ζεηξά ησλ δνθηκψλ πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ Μεηάβαζε ζην λέν Π.. Η δηαδηθαζία κεηαηξνπήο (conversionplan), είλαη ε δηεξγαζία κεηάβαζεο απφ ην παιηφ ζχζηεκα ζην λέν. Οη ζηξαηεγηθέο κεηαηξνπήο πνπ κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ είλαη: Παξάιιειε ιεηηνπξγία (parallelrunning), φπνπ ην παιηφ θαη ην λέν ζχζηεκα ιεηηνπξγνχλ ηαπηφρξνλα γηα έλα ρξνληθφ δηάζηεκα, κέρξη φινη λα είλαη βέβαηνη φηη ην λέν ιεηηνπξγεί ζσζηά. Πξφθεηηαη γηα ηελ πην αζθαιή δηαδηθαζία κεηαηξνπήο, επεηδή, ζε πεξίπησζε ζθαικάησλ ή δηαθνπήο επεμεξγαζίαο, ην παιηφ ζχζηεκα κπνξεί λα ζπλερίδεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ σο εθεδξηθφ. Ωζηφζν, απηή ε κέζνδνο είλαη πνιχ αθξηβή, θαζψο απαηηείηαη πξφζζεην πξνζσπηθφ θαη επηπιένλ πφξνη γηα ηε ιεηηνπξγία δχν ζπζηεκάησλ. Άκεζε αιιαγή (directcutover), φπνπ ην λέν ζχζηεκα αληηθαζηζηά εληειψο ην παιηφ ζε κηα θαζνξηζκέλε εκεξνκελία. Απηή ε κέζνδνο θαίλεηαη λα έρεη κηθξφηεξν θφζηνο απφ ηελ παξάιιειε ιεηηνπξγία, φκσο πξφθεηηαη γηα κηα πνιχ επηθίλδπλε κέζνδν, πνπ ελδέρεηαη λα απνδεηρζεί πην αθξηβή απφ ηελ παξάιιειε θαη κπνξεί λα ππάξμνπλ ζνβαξέο αλαηξνπέο, δηαθνπέο θαη κεγάιν θφζηνο δηνξζψζεσλ. Πηινηηθή εθαξκνγή (pilotstudy), θαηά ηελ νπνία ην λέν ζχζηεκα εθαξκφδεηαη ζε έλαλ πεξηνξηζκέλν κφλν ηνκέα ηνπ νξγαληζκνχ (πρ κηα κφλν δηεχζπλζε). Όηαλ απηή ε πηινηηθή έθδνζε νινθιεξσζεί θαη ιεηηνπξγεί νκαιά, ην ζχζηεκα εγθαζίζηαηαη θαη ζηνλ ππφινηπν νξγαληζκφ, ηαπηφρξνλα ή ζηαδηαθά. Η εθαξκνγή ζε θάζεηο εηζάγεη ην λέν ζχζηεκα ζε ζηάδηα, θαηά ιεηηνπξγίεο ή νξγαλσηηθέο κνλάδεο. Η κεηαθνξά δεδνκέλσλ απφ ην παιηφ ζχζηεκα ζην θαηλνχξην, απαηηεί εθπαίδεπζε ησλ ηειηθψλ ρξεζηψλ ζηε ρξήζε ηνπ λένπ ζπζηήκαηνο, θαζφηη ε έιιεηςε επαξθνχο εθπαίδεπζεο θαη ηεθκεξίσζεο είλαη παξάγνληαο απνηπρίαο ελφο ζπζηήκαηνο. Δθαξκνγή ζε θάζεηο (phasedapproach) ηνπ λένπ ζπζηήκαηνο, ζε ζηάδηα, θαηά ιεηηνπξγίεο ή νξγαλσηηθέο κνλάδεο. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 120

122 2.2 Δπηηπρία θαη απνηπρία ηεο εθαξκνγήο Top management commitment Change management commitment IT Infrastructure Business Process Re-engineering Σρήκα: Καηεγνξίεο θξίζηκσλ παξαγόλησλ επηηπρίαο (criticalsuccessfactors - CSF) γηα επηηπρεκέλν ERP Πεγή: Yasar F. Jarrar, Abdullah Al-Mudimigh, Mohamed Zairi, 2000, ERP Implementation Critical Success Factors - The Role and Impact of Business Process Management, Management of Innovation and Technology, ICMIT, Proceedings of the 2000 IEEE International Conference, vol.1, pp Μέζα ζην πιαίζην ηεο δηαρείξηζεο ηεο αιιαγήο, ε εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο αλαθέξεηαη ζε φιεο ηηο νξγαλσηηθέο δξαζηεξηφηεηεο πνπ θαηαηείλνπλ ζηελ πηνζέηεζε, δηαρείξηζε θαη νκαιή ελζσκάησζε κηαο θαηλνηνκίαο, φπσο έλα λέν ζχζηεκα πιεξνθνξηψλ. ηε δηαδηθαζία εθαξκνγήο, ν αλαιπηήο φρη κφλν αλαπηχζζεη ηερληθέο ιχζεηο, αιιά πξνζδηνξίδεη μαλά ηηο δηεπζεηήζεηο, ηηο αιιειεπηδξάζεηο, ην εξγαζηαθφ αληηθείκελν θαη ηηο ζρέζεηο εμνπζίαο ησλ δηαθφξσλ νξγαλσηηθψλ νκάδσλ. Ωο θαηαιχηεο ηεο δηαδηθαζίαο αιιαγήο, είλαη ππεχζπλνο λα εμαζθαιίζεη φηη νη αιιαγέο πνπ πξνθαινχληαη απφ έλα λέν ζχζηεκα ζα γίλνπλ απνδεθηέο απφ φια ηα ελδηαθεξφκελα κέξε. Δπηθνηλσλεί κε ηνπο ρξήζηεο, κεζνιαβεί κεηαμχ νκάδσλ κε αληαγσληζηηθά ελδηαθέξνληα θαη εμαζθαιίδεη ηελ νινθιήξσζε ησλ νξγαλσηηθψλ πξνζαξκνγψλ. Οη επηηπρεκέλεο ή φρη εθαξκνγέο ζπζηεκάησλ, εμαξηψληαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ δηνηθεηηθνχο θαη νξγαλσηηθνχο παξάγνληεο. Ο ξφινο ησλ ρξεζηψλ, ν βαζκφο ππνζηήξημεο απφ ηε δηνίθεζε, ν ηξφπνο ρεηξηζκνχ ζχλζεησλ δεηεκάησλ θαη θηλδχλσλ ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ε ίδηα ε δηαδηθαζία δηαρείξηζεο ηεο εθαξκνγήο, έρνπλ φια κεγάιε επίδξαζε ζην απνηέιεζκα ηνπ ζπζηήκαηνο. MBA ΓΙΟΙΚΗΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΩΝ ΣΡΟΦΙΜΩΝ 121