γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 17
|
|
- ŌἈμφίων Διαμαντόπουλος
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Γραµµατικές - Τεχνολογητές 3.1. Γραµµατικές Γενικά Σ αυτό το κεφάλαιο θα περιγράψουµε τις γραµµατικές που θα χρησιµοποιήσουµε για να τεχνολογήσουµε την φυσική γλώσσα. Θα χρησιµοποιήσουµε τις Γραµµατικές Ορισµένης Φράσης (ΓΟΦ) (Definite Clause Grammars) τις οποίες θα εµπλουτίσουµε µε ορίσµατα (attributes). Έτσι, θα περιγράψουµε τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την αναπαράσταση της φυσικής γλώσσας, και µάλιστα αυτές που υπερβαίνουν τα όρια της φραστικής δοµής. Οι σύγχρονες γραµµατικές έχουν χαρακτηριστικά που θεωρήθηκαν από αρκετούς πρωτοπόρους της γνωστικής επιστήµης ως εγγενή στοιχεία της γλώσσας (η γλώσσα νοείται εδώ ως χαρακτηριστική ικανότητα του ανθρωπίνου είδους). Σ αυτό υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις. Κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά έχουν αµφισβητηθεί αλλά τα χρησιµοποιούµε γιατί, αν και ανεπαρκή, απλοποιούν τον φορµαλισµό χωρίς οι γραµµατικές να µειώνουν την κάλυψη των γλωσσικών δεδοµένων. Τα χαρακτηριστικά που θα εξετάσουµε εδώ είναι: η ύπαρξη φραστικών συστατικών, η αναδροµή και η ανεξαρτησία συµφραζοµένων Φραστικά Συστατικά Όταν επεξεργαζόµαστε µια συµβολοακολουθία (ακολουθία συµβόλων ή χαρακτήρων) η µικρότερη δυνατή µονάδα (άτοµο) σ αυτή την επεξεργασία είναι το γράµµα που αντιστοιχεί σε ένα σύµβολο. Οι συλλαβές και τα µορφήµατα είναι οι αµέσως επόµενες γλωσσικές µονάδες που συγκροτούνται από γράµµατα και οι λέξεις που αποτελούνται από µορφήµατα ή συλλαβές και τελικώς από γράµµατα. Η συντακτική δοµή µιας φράσης, που είναι σύνολο από λέξεις, αποτελεί την επόµενη, στη σειρά της ιεραρχίας, οργάνωση της γλωσσικής γνώσης. Πιστεύεται ότι µπορούµε να αναγνωρίσουµε σύνολα λέξεων τα οποία αποτελούν λειτουργικά διακριτές οµάδες µέσα στην πρόταση. Τις οµάδες αυτές τις αποκαλούµε φραστικά συστατικά (συστατικά της φράσης). Χρησιµοποιούµε για την αναγνώρισή τους διάφορα διαγνωστικά κριτήρια. Σ αυτά τα συστατικά δίνονται και διακριτικά ονόµατα (πρβλ. µε κεφάλαιο 2), όπως Ονοµατική Φράση, Ρηµατική Φράση κλπ Παραδείγµατα: (α) Η ερωτηµατική έκφραση αντικαθιστά ένα συστατικό. Είδα τον Γιάννη. -- Ποιόν είδες; (Το συστατικό εδώ ειναι η Ονοµατική Φράση τον Γιάννη.) Ήρθα χθές µε την βροχή. -- Πότε ήρθες; (Το συστατικό εδώ είναι η Επιρρηµατική Φράση χθες µε την βροχή.) (β) Η αντωνυµική έκφραση το ίδιο αντικαθιστά συστατικό (ρηµατική φράση). γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 17
2 Εγώ κάθοµαι στα κάρβουνα. Και εγώ το ίδιο. (Το συστατικό εδώ είναι κάθοµαι στα κάρβουνα ) (γ) Σύζευξη: µόνο συστατικά του ιδίου τύπου µπορούν να συζευχθούν. Ο Γιάννης και ο Κώστας *Ο Γιάννης και τρέχει Αναδροµή Η αναδροµή παρουσιάζεται στη φυσική γλώσσα και, θεωρητικά, είναι δυνατόν να υπάρξουν προτάσεις απείρου µήκους. Αυτό δεν γίνεται στην πράξη γιατί ο άνθρωπος έχει πεπερασµένες δυνατότητες επεξεργασίας. Οι γραµµατικές όµως που προσπαθούν να εκφράσουν τις γλωσσικές ικανότητες του ανθρώπου είναι σε θέση να παράγουν συµβολοακολουθίες (strings) απείρου µήκους, όπως: Ο Κώστας είπε ότι ο Γιάννης πιστεύει ότι ο Σπύρος νόµισε ότι η Ελένη υπεστήριξε ότι Ανεξαρτησία Συµφραζοµένων Ορισµός Γραµµατική ανεξάρτητη συµφραζοµένων (context free) είναι µία πλειάδα (tuple) η οποία ορίζεται ως εξής: G = < V T, V N, S, R> όπου V T : το σύνολο των τερµατικών συµβόλων της γλώσσας (πχ ο, η, σκύλος, γάτος, τρώει, νιαουρίζει κλπ) V N : το σύνολο των µη τερµατικών συµβόλων της γλώσσας (πχ. ΟΦ, ΡΦ, Ο, Ρ, ΑΡΘ κλπ) S : το αρχικό σύµβολο της γραµµατικής (συνήθως στα Ελληνικά χρησιµοποιούµε το Π: Πρόταση ) R : το σύνολο των κανόνων της γλώσσας. Οι κανόνες είναι της µορφής: Α = ψ όπου Α V N και ψ {V N V T }* Η κενή συµβολοακολουθία e ανήκει στο σύνολο V T ( e V T ) Η κενή συµβολοακολουθία χρησιµεύει σε ορισµένες θεωρίες για να αναλύσουν φράσεις όπου υποτίθεται ότι κάποιο συστατικό έχει µεταφερθεί σε άλλο σηµείο της φραστικής δοµής (α) ή λείπει (β) και έχει αφήσει πίσω του, ας πούµε, µια κενή υποδοχή. Παραδείγµατα (α) Πρόσεχε. (β) Ποιόν είπε η Ελένη ότι είδε ο Γιάννης; 1 Με αστερίσκο (*) σηµειώνονται οι µη γραµµατικές φράσεις. γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 18
3 Στην ακόλουθη µικρή συµφραστικώς ανεξάρτητη γραµµατική µε κανόνες φραστικής δοµής, τα τερµατικά σύµβολα δίνονται µε µικρά γράµµατα και τα µη τερµατικά µε κεφαλαία. S NP VP NP DET (A*) N VP V (NP) DET ο, τον N σκύλος, ποντικό V νυστάζει, κυνηγά Συχνά χρησιµοποιούµε παρενθέσεις όταν γράφουµε γραµµατικούς κανόνες. Η παρένθεση εισάγει ένα είδος συντοµογραφίας. Ο αστερίσκος σηµαίνει καµία ή περισσότερες φορές εµφάνιση. Για παράδειγµα, ο κανόνας (1) αναλύεται στους κανόνες (1.1) και (1.2). (1) ΟΦ ΑΡΘ (Ε) Ο (1.1) ΟΦ ΑΡΘ Ε Ο (1.2) ΟΦ ΑΡΘ Ο Α Μπορείτε να αναφέρετε δοµές της Ελληνικής οι οποίες µπορούν να περιγραφούν µε αναδροµικές γραµµατικές; Γράψτε τους σχετικούς κανόνες. Α Μπορείτε να γράψετε τη γραµµατική που αναγνωρίζει τις προτάσεις; ο σκύλος έδωσε ένα παξιµάδι στον ποντικό. ο σκύλος ξέρει ότι ο ποντικός νυστάζει Σύγκριση Γραµµατικών και Τεχνολογητών (Parsers) Μια γραµµατική (µε κανόνες φραστικής δοµής, λογουχάρη) χρησιµεύει για να περιγράφει απλώς (περιγραφική λειτουργία) τις λέξεις που ανήκουν στη γλώσσα που ορίζεται από τη γραµµατική αυτή. Αυτή η λειτουργία αντιστοιχεί στη δηλωτική ερµηνεία της γραµµατικής. Από την άλλη πλευρά, η ίδια γραµµατική µπορεί να ερµηνευτεί είτε ως αλγόριθµος ανάλυσης (συντακτική αναγνώριση) είτε ως αλγόριθµος παραγωγής (παραγωγική λειτουργία). Έτσι, µε τους κανόνες της γραµµατικής µπορούµε να ελέγξουµε την νοµιµότητα µιας λέξης, δηλαδή, αν είναι σύµφωνη µε τους γραµµατικούς κανόνες, ή να παράγουµε όλες τις δυνατές νόµιµες λέξεις. Αυτή η λειτουργία αντιστοιχεί στη διαδικασιακή ερµηνεία. γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 19
4 3.3. Τεχνολογητές (Parsers) Oι τεχνολογητές (parsers) είναι υπολογιστικά συστήµατα που επεξεργάζονται την φυσική γλώσσα, και προσδιορίζουν αν µια πρόταση παράγεται από µια συγκεκριµένη γραµµατική. Σ αυτό το κεφάλαιο θα εξετάσουµε τον συµβολισµό (notation) των Γραµµατικών Ορισµένης Φράσης (ΓΟΦ) (Definite Clause Grammars), οι οποίες µοιάζουν µε δηλωτικές γραµµατικές. Είναι εύκολη η µετατροπή των κανόνων φραστικής δοµής (phrase structure rules) σε κανόνες της Prolog. Πράγµατι η Prolog έχει τη δυνατότητα αυτή. Γράφουµε κανόνες σε συµβολισµό Γραµµατικής Ορισµένης Φράσης και η Prolog τους µετατρέπει σε δικούς της κανόνες. Ο συµβολισµός αυτός είναι πολύ απλός και µοιάζει µε τον συµβολισµό των κανόνων Φραστικής οµής (πρβλ. και επόµενη παράγραφο). Παράδειγµα από απόσπασµα Γραµµατικής σε συµβολισµό Γραµµατικής Ορισµένης Φράσης (ΓΟΦ): s np, vp. vp v, np.... det [ο] ; [τον]. n [σκύλος] ; [ποντικό]. Παίρνουµε τη µικρή γραµµατική που αναφέραµε πιο πάνω και την διαµορφώνουµε έτσι που να δέχεται ως ορίσµατα (arguments) λίστες συµβολοακολουθιών τις οποίες επεξεργάζεται µε το κατηγόρηµα της Prolog append/3. Έτσι, σχεδιάζεται ο τεχνολογητής: Τεχνολογητής (Ι) µε χρήση της append/3. s(l1) :- np(l2), vp(l3), append(l2, L3, L1). np(l1) :- det(l2), n(l3), append(l2, L3, L1). vp(l1) :- v(l2), np(l3), append(l2, L3, L1). vp(l1) :- v(l1). det([ο]). det([τον]). n([σκύλος]). n([ποντικό]). v([νυστάζει]). v([κυνηγά]). Στο παράδειγµα αυτό, το κατηγόρηµα append/3 δηλώνει ότι η λίστα L2 παρατίθεται µετά την L1 κι έτσι (οι δύο µαζί) συναποτελούν τη λίστα L3. Η χρήση του κατηγορήµατος append/3 κάνει τον τεχνολογητή εξαιρετικά αργό γιατί ελέγχει όλα τα επιµέρους στοιχεία των λιστών, ένα προς ένα. Ταχύτερος είναι ο τεχνολογητής που χρησιµοποιεί την τεχνική των λιστών διαφοράς (difference lists). γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 20
5 Τεχνολογητής (ΙΙ) µε χρήση λιστών διαφοράς. s(l1, L) :- np(l1, L2), vp(l2, L). np(l1, L) :- det(l1, L2), n(l2, L). vp(l1, L) :- v(l1, L2), np(l2, L). vp(l1, L) :- v(l1, L). det([o L], L). det([τον L], L). n([σκύλος L], L). n([ποντικό L], L). v([νυστάζει L], L). v([κυνηγά L], L). Αυτός ο τεχνολογητής απαντά σε ερωτήσεις της µορφής:?- s ( [ο, σκύλος, κυνηγά, τον, ποντικό] ). Αν αφαιρεθούν οι παρενθέσεις αυτός ο τεχνολογητής, αντιστοιχεί ακριβώς στη γραµµατική από την οποία ξεκινήσαµε. Στην πραγµατικότητα ο τεχνολογητής (ΙΙ) είναι µία ΓΟΦ στην αναπτυγµένη της µορφή, δηλαδή στη µορφή που έχει η ΓΟΦ µέσα στην υπολογιστή. Εµείς, εδώ, θα γράφουµε γραµµατικές ΓΟΦ µε τον συµβολισµό που δίνεται στην επόµενη παράγραφο. Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές τεχνολόγησης (parsing). Οι δύο πιο βασικές είναι η καθοδική τεχνολόγηση (top-down parsing) και η ανοδική τεχνολόγηση (bottom-up parsing). Η γλώσσα Prolog έχει ενσωµατωµένη την στρατηγική της καθοδικής τεχνολόγησης και αυτήν χρησιµοποιούν και οι ΓΟΦ. Για παράδειγµα, ο τεχνολογητής (ΙΙ) για να αναλύσει τη φράση: ο σκύλος νυστάζει 1. Παίρνει τον (πρώτο) κανόνα για το s, τον αναπτύσσει, ψάχνοντας να βρει από ποια συστατικά αποτελείται το s. (Στο παράδειγµά µας np και vp.) 2. Μετά παίρνει τον κανόνα που αναπτύσσει το np. Αναπτύσσει το np και βρίσκει ότι αποτελείται από τα det και n. 3. Μετά παίρνει τον κανόνα που έχει ως αριστερό σύµβολο το det και προσπαθεί να ταυτοποιήσει τα τερµατικά σύµβολα (οντότητες του λεξικού) που ταιριάζουν στο det. 4. Ακολούθως, συνεχίζει αναπτύσσοντας το vp, (πρβλ. µε βήµα 1, πιο πάνω) κ.ο.κ. ηλαδή, ξεκινάει από την υπόθεση ότι έχει µία δοµή συγκεκριµένη, στο παράδειγµά µας µία πρόταση (s), την χτίζει βήµα προς βήµα και επαληθεύει τις υποθέσεις του. Αντιθέτως, ο τεχνολογητής που ακολουθεί την στρατηγική ανοδικής τεχνολόγησης, ξεκινά από κάτω, δηλαδή ταυτοποιεί τα τερµατικά σύµβολα (λεξικές οντότητες) και χτίζει προοδευτικά τις ανώτερες δοµές. Πιο αναλυτικά: 1. Ταυτοποιεί τα τερµατικά σύµβολα (στο παράδειγµά µας ο, σκύλος, νυστάζει ) ως det, n, και v, αντιστοίχως. 2. Μετά χτίζει τη δοµή np που περιέχει τα det και n. 3. Ακολούθως, τη δοµή v που περιέχει το v. 4. Τέλος, δηµιουργεί την δοµή s (πρόταση στο παράδειγµα) γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 21
6 Και οι δύο στρατηγικές (ανοδική και καθοδική) έχουν ανάγκη από την λειτουργία της οπισθοδρόµησης σε περίπτωση αποτυχίας κάποιου κανόνα. Οπισθοδροµούν για να πάρουν τον επόµενο στη σειρά κανόνα. Οι τεχνολογητές που οπισθοδροµούν είναι µη ντετερµινιστικοί. Άσκηση Α Ποιός από τους δύο τεχνολογητές µπορεί να χρησιµοποιηθεί στη σύνθεση (ή παραγωγή) κειµένου (text generation); 3.4 Γραµµατικές Ορισµένης Φράσης (Definite Clause Grammars) Η γλώσσα Prolog (οι περισσότερες εκδόσεις της) διαθέτει ενσωµατωµένο φορµαλισµό για την συγγραφή Γραµµατικών Ορισµένης Γράσης (ΓΟΦ). Ένα παράδειγµα σε ΓΟΦ είναι το ακόλουθο. s np, vp. np det, n. vp v, np. vp v. det [o], [τον]. n [σκύλος], [ποντικό]. v [νυστάζει], [κυνηγά]. Χρησιµοποιούµε τις αγκύλες [ και ] για να συµβολίσουµε τα άτοµα και την κενή συµβολοακολουθία και άγκιστρα { και } για να εισάγουµε εντολές της Prolog παρενθέτοντάς τες στο σώµα προτάσεων ΓΟΦ. Το σύµβολο ; παριστάνει τη διάζευξη (disjunction). Παράδειγµα: vp v, [], {write( I am a vp with an empty NP-object string )}. Α ουλεύει η πιό κάτω εντολή; s np, { write(l2) }, vp. Α Πώς δουλεύει το πιό κάτω πρόγραµµα. snoop(x,y,x,y). s np, snoop(a, B), {write(a), A=B}, vp. γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 22
7 3.5. Αριστερή αναδροµή Όπως είπαµε, µε τις Γραµµατικές Ορισµένης Φράσης (ΓΟΦ) σχεδιάζουµε τεχνολογητές που διαφέρουν από τις δηλωτικές (περιγραφικές) γραµµατικές. Ενα καλό παράδειγµα αυτής της διαφοράς προσφέρεται µε το πρόβληµα της αριστερής αναδροµής. Προσέξτε τα παραδείγµατα (2) και (3), που παραθέτουµε, καθώς και τους γραµµατικούς κανόνες που τα ακολουθούν. Οι κανόνες αυτοί δεν είναι προβληµατικοί αν θεωρηθούν ότι περιγράφουν την γλώσσα, δηλαδή υποδεικνύουν ποιά συστατικά πρέπει να βρίσκονται σε ποιά θέση για να είναι νόµιµη µία συµβολοακολουθία (σύµφωνη µ αυτούς). Αν όµως θεωρηθούν διαδικασιακοί, δηλαδή ότι υποδεικνύουν πώς αναλύεται µια δοµή, τότε αντιµετωπίζουµε ένα πρακτικό πρόβληµα γιατί αυτοί οι κανόνες οδηγούν τον υπολογιστή σε ατέρµονες βρόχους (δεν σταµατά). (2) ο λύκος και ο σκύλος ΟΦ ΟΦ και ΟΦ ΟΦ ΑΡΘ Ο (3) η πιπίλα του µωρού ΟΦ ΟΦ ΟΦ ΟΦ ΑΡΘ Ο Η κλασική λύση σ αυτή την περίπτωση είναι η ακόλουθη. εν χρησιµοποιούµε ποτέ ως πρώτο σύµβολο του σώµατος, ενός κανόνα, το σύµβολο της κεφαλής του ίδιου κανόνα. Τα παραδείγµατα (4) και (5) δίνουν τις µη προβληµατικές εκδόσεις του τεχνολογητή για τα (2) και (3) αντιστοίχως. (4) ΟΦ ΟΦΧ και ΟΦ ΟΦ ΟΦΧ ΟΦΧ ΑΡΘ Ο (5) ΟΦ ΟΦΧ ΟΦ ΟΦ ΟΦΧ ΟΦΧ ΑΡΘ Ο Α Πώς δουλεύει η λύση που προτείναµε; Α Τι δοµές (δέντρα) δίνει αυτή η λύση; Είναι επιθυµητά; Τί άλλα χαρακτηριστικά έχει αυτή η λύση που από δηλωτική άποψη είναι ανεπιθύµητα; γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 23
8 3.6. Ορίσµατα Γραµµατικής Ορισµένης Φράσης (ΓΟΦ) Οι ΓΟΦ, έτσι όπως τις παρουσιάσαµε µέχρι τώρα, δεν έχουν αρκετή εκφραστική δύναµη για να κωδικοποιήσουν τα πάρα πολλά αλληλεπιδρώντα χαρακτηριστικά της φυσικής γλώσσας. Για παράδειγµα, η ΓΟΦ της Παραγράφου 3.4 θα δεχόταν ως σωστή την δοµή τον σκύλος νυστάζει η οποία δεν υπακούει στον κανόνα συµφωνίας άρθρου-ουσιαστικού. Ευτυχώς η Prolog µας επιτρέπει να µετατρέψουµε τα µη τερµατικά σύµβολα σε κατηγορήµατα και να τους προσθέσουµε ορίσµατα. Η εκφραστική δύναµη των ΓΟΦ αυξάνεται εντυπωσιακά µε αυτόν τον τρόπο. Στην συνέχεια, όλες οι ΓΟΦ που θα χρησιµοποιήσουµε θα έχουν αυξηθεί µε διάφορα, ανά περίπτωση, ορίσµατα. Η κωδικοποίηση των φαινοµένων συµφωνίας είναι τώρα απλή: Συµφωνία άρθρου, επιθέτου, ονόµατος στην ΟΦ np(gen,num,case) det(gen,num,case), adj(gen,num,case), n(gen,num,case). Ο κανόνας αυτός λέει ότι τα τρία συστατικά της ΟΦ (det, adj, n) πρέπει να συµφωνούν κατά γένος, αριθµό και πτώση, δηλαδή να έχουν τα ίδια γένος, αριθµό και πτώση. Προφανώς, τα λήµµατα για µια τέτοια γραµµατική έχουν την µορφή: det(masc,sg,nom) adj(masc,sg,nom) n(masc,sg,nom) [o]. [koimismenos]. [skilos]. Α Γιατί ο επόµενος κανόνας δεν είναι σωστός vp(num) v(num), np Α Ποιά γραµµατική απορρίπτει προτάσεις σαν τις επόµενες; *ο γάτος κυνηγά ο ποντικός *Ο Γιάννης ξεκίνησε η νύχτα. Μπορούµε να χρησιµοποιήσουµε τα ορίσµατα για να χτίσουµε συντακτικά δέντρα. s(s(np, VP)) np(np), vp(vp). np(np(det,n)) det(det), n(n). vp(vp(v,np)) v(v), np(np). n(n(skilos)) [skilos]. det(det(o)) [o]. v(v(nistazi)) [nistazi]. γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 24
9 Α Ποιά είναι η βασική δοµική σχέση την οποία κωδικοποιούµε µε δέντρα ή µε αγκύλες αλλά δεν µπορούµε να κωδικοποιήσουµε µε γραµµικές δοµές του τύπου: αρχή πρότασης αρχή ΟΦ αρχή άρθρου Α (Προχωρηµένη) Γράψτε ένα πρόγραµµα Prolog το οποίο παίρνει ΓΟΦ χωρίς ορίσµατα και τις µετατρέπει αυτόµατα σε κανόνες που χτίζουν συντακτικά δέντρα και γράφουν την µετάφραση σε ένα άλλο αρχείο Υποκατηγοριοποίηση Το ακόλουθο παράδειγµα δεν είναι γραµµατικό γιατί δεν υπακούει στους περιορισµούς (συντακτικής και σηµασιολογικής) υποκατηγοριοποίησης του ρήµατος φορώ. *Ο Πέτρος φοράει Κάθε ρήµα (και γενικότερα, κάθε κατηγόρηµα) καθορίζει πόσα συντακτικά ορίσµατα πρέπει να έχει ώστε η πρόταση (ή γενικότερα η φράση) της οποίας αποτελεί την κεφαλή να είναι γραµµατική. Επίσης, σύµφωνα µε µια αρκετά διαδεδοµένη άποψη, καθορίζει και άλλα σηµασιολογικά και συντακτικά χαρακτηριστικά των ορισµάτων, πχ έµψυχο, πτώση γενική για το αντικείµενο. Παράβαλε µε τη φράση: έτυχε της αγάπης των συµπολιτών του, κλπ. Χρησιµοποιώντας ορίσµατα µπορούµε να εκφράσουµε τους περιορισµούς υποκατηγοριοποίησης µε τις ΓΟΦ. vp v(1). vp v(2), np. vp v(3), np, np. v(1) [rohalizi]. v(2) [vlepi]. v(3) [dini]. Έτσι, χειριζόµαστε τα ρήµατα µε δυο τρόπους: και όλα µαζί γιατί ανήκουν στην ίδια γραµµατική κατηγορία (ρήµατα) και ξεχωριστά, ανάλογα µε την υποκατηγορία στην οποία ανήκει το καθένα. Άσκηση Α Τι δεν εξασφαλίζει η γραµµατική του παραδείγµατος της παραγράφου 3.6.2; επιδιόρθωση να λαµβάνει υπόψη της και προτάσεις όπως Η Η πρόταση δεν έτυχε της απαιτούµενης προσοχής ο Πέτρος έδωσε της γάτας φαγητό γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 25
10 Γέµισαν τα αµπάρια ποντικούς. Σηµείωση: Οι δύο τρόποι που υπάρχουν για να επιδιορθώσετε την πιο πάνω γραµµατική εκφράζουν την υπαρκτή διελκυστίνδα ανάµεσα στην σύνταξη και στην λεξική πληροφορία. Ποιός τρόπος είναι πιο οικονοµικός από υπολογιστική άποψη; Προσθέτοντας ορίσµατα στις ΓΟΦ µας δίνεται η δυνατότητα να δηµιουργήσουµε υποκαθορισµένες (underspecified) δοµές οι οποίες συγκεκριµενοποιούνται καθώς προχωρεί η τεχνολόγηση. Οι δοµές αυτές λειτουργούν ως περιορισµοί (constraints) στην τεχνολόγηση και περιορίζουν την υπερπαραγωγή των ΓΟΦ που κωδικοποιούν την φραστική δοµή µόνο. Για να κάνουµε καθαρό τί εννοούµε κοιτάξτε πάλι το απλό παράδειγµα της συµφωνίας κατά γένος, αριθµό και πτώση στην ΟΦ. np(gen,num,case) det(gen,num,case), adj(gen,num,case), n(gen,num,case). Είναι oικονοµικότερο να µην καθορίσουµε το γένος του τύπου του. Αυτός θα καθοριστεί µόλις ο τεχνολογητής προχωρήσει και βρεί το επίθετο. Τότε ο κανόνας της ΟΦ θα αναγκάσει την µεταβλητή G να πάρει την τιµή masc, χάρη στην ενοποίηση της Prolog. det(g,sg,gen) [tou]. adj(masc,sg,gen) [koimismenou]. n(masc,sg,gen) [skilou]. Άσκηση A Είναι δυνατόν να υπάρξουν υποκαθορισµένες δοµές στο τέλος µιας επιτυχούς τεχνολόγησης; Φέρτε παραδείγµατα από την φυσική γλώσσα. Ένα πρώτο παράδειγµα: "Χαιρέτισε το φίλο του", ή "I eat fish" 3.7. Τεχνολόγηση δοµών µε εξαρτήσεις µεγάλης απόστασης (long distance dependencies) Στίς ακόλουθες δοµές της Αγγλικής, το συστατικό το οποίο συναντάται στην αρχή της πρότασης λογικά προέρχεται από εσωτερικές θέσεις. Χρησιµοποιούµε το σύµβολο για να δείξουµε αυτές τις θέσεις. Λέµε ότι έχουµε δοµές µε εξαρτήσεις µεγάλης απόστασης. Bob said Bill claimed Doug announced Mary went to The States. Who said Bill claimed Doug announced Mary went to The States. Who did Bob say claimed Doug announced Mary went to The States. Who did Bob say Bill claimed announced Mary went to The States. γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 26
11 Η ακόλουθη γραµµατική µπορεί να τεχνολογήσει αυτές τις δοµές. Ο πιο κάτω κανόνας (α) εισάγει την πληροφορία ότι υπάρχει ένα κενό αλφαριθµητικό το οποίο µεταφέρεται µε τις λίστες ΙΝ, ΟUT µέχρις ότου βρεθεί η κατάλληλη θέση όπου η πληροφορία αυτή επαληθεύεται και χρησιµοποιείται ο κανόνας (β). (α) s(in,out) [who, did], np([who In],Out1), vp(out1,out). s(in,out) np(in,out1),vp(out1,out). (β) np([who Out],Out) []. np(x,x) [bob];[bill];[doug];[mary];[the_states]. vp(x,x) v. vp(in,out) v,np(in,out). vp(in,out) v,s(in,out). v [said];[claimed];[announced];[went]. v [say]. Η γραµµατική δέχεται ερωτήσεις σαν την επόµενη: s ( [],[],[who,did,bob,say,bill,claimed,felix,barked],[] ). Α Η πιο πάνω γραµµατική τεχνολογεί δοµές σαν την επόµενη; who did bob say felix bit Α Προσθέστε ορίσµατα στην πιο πάνω γραµµατική έτσι ώστε να γεννά δέντρα. Φροντίστε ώστε το κενό αλφαριθµητικό να εµφανίζεται στην λογική του θέση, πχ. S NP VP V NP Bill saw who γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 27
12 3.8 Λεξικοί κανόνες (lexical rules) Με τους λεξικούς κανόνες θέτουµε όρια ανάµεσα στην σύνταξη (ο τοµέας του κανονικού ) και το Λεξικό (ο τοµέας του ιδιόµορφου ). Αυτός ο διαχωρισµός υπήρξε σηµαντικός για την θεωρία της γλωσσολογίας κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Στις ΓΟΦ που έχουµε δεί µέχρι τώρα κάθε λέξη οριζόταν, όπως στο παράδειγµα που ακολουθεί, όχι σαν γεγονός που συντελείται έξω από τον χώρο της Σύνταξης αλλά ως συντακτικός κανόνας. Συνεπώς δεν υπήρχε σαφές όριο ανάµεσα στο Λεξικό και την Σύνταξη. n(singular, nominative, neutral, n(dog)) [dog]. Με τον πιο κάτω συµβολισµό οι λέξεις δηλώνονται ως γεγονότα τα οποία τροφοδοτούν τους κατάλληλους κανόνες -- τους λεγόµενους Λεξικούς Κανόνες. Με τους Λεξικούς Κανόνες ένα γεγονός ανάγεται σε γραµµατική πληροφορία. n(number, Case, Gender, n(noun)) [Noun], {is_noun(noun,number,case,gender)}. is_noun(dog). Μπορούµε τώρα να χτίσουµε πιο οικονοµικές βάσεις λεξικών δεδοµένων και να παράγουµε λέξεις µόνον όταν τις χρειαζόµαστε. Για παράδειγµα, δεν είναι πλέον ανάγκη να περιέχεται στο Λεξικό όλο το κλιτικό παράδειγµα ενός ονόµατος. Οι διάφορες µορφές µπορούν να σχηµατίζονται µε κατάλληλους κανόνες όταν χρειάζονται για τις ανάγκες της τεχνολόγησης. Έτσι, ο πιο κάτω Λεξικός Κανόνας δίνει τον πληθυντικό των οµαλών ονοµάτων της Αγγλικής. noun(plural, N) : - is_noun(n, Sg, _, _ ), name(n,sgnoun), append(sgnoun,"s",plnoun), name(plural, Plnoun). Α ώστε τον λεξικό κανόνα που δίνει τα Ελληνικά σύνθετα µαυρόασπρος, ηλιοκαµµένος, λιγόλογος. Α Μπορεί να χρησιµοποιηθεί ο κανόνας του παραδείγµατος για παραγωγή κειµένου; Γιατί; ώστε τον κανόνα που µπορεί να χρησιµοποιηθεί και για σύνθεση και για τεχνολόγηση. Α ώστε τον κανόνα πού δίνει τον αόριστο (λύνω, έλυσα) των οµαλών ρηµάτων της Νέας Ελληνικής. Πώς θα αντιµετωπίσετε την περίπτωση των τρώω, λέω; γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 28
13 Βιβλιογραφία Το βασικό βιβλίο αναφοράς είναι ο Covington (1994). Για περαιτέρω προγράµµατα δείτε τους Gazdar and Mellish (1989). Για µια εισαγωγή στις τυπικές γλώσσες χρησιµοποιείστε τους Partee et al. (1990). Barbara Partee, Alice ter Meylen and Robert Wall Mathematical Methods in Linguistics. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers Michael A. Covington Natural Language Processing for Prolog Programmers. Prentice Hall: New Jersey, USA Gerald Gazdar and Chris Mellish Natural Language Processing in Prolog: an introduction to computational linguistics. Wokingham: Addison-Wesley. γ. µαΐστρος - σ. µαρκαντωνάτου 29
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Ενοποιητική Γραµµατική
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ενοποιητική Γραµµατική 4.1. Γενικά Από τους πιο διαδεδοµένους φορµαλισµούς για την παράσταση γλωσσικής πληροφορίας είναι οι Ενοποιητικές Γραµµατικές κι ανάµεσά τους ο πιο απλός είναι ο φορµαλισµός
Διαβάστε περισσότεραΓενικές Παρατηρήσεις. Μη Κανονικές Γλώσσες - Χωρίς Συµφραζόµενα (1) Το Λήµµα της Αντλησης. Χρήση του Λήµµατος Αντλησης.
Γενικές Παρατηρήσεις Μη Κανονικές Γλώσσες - Χωρίς Συµφραζόµενα () Ορέστης Τελέλης telelis@unipi.gr Τµήµα Ψηφιακών Συστηµάτων, Πανεπιστήµιο Πειραιώς Υπάρχουν µη κανονικές γλώσσες, π.χ., B = { n n n }. Αυτό
Διαβάστε περισσότεραΜοντέλα γλωσσικής επεξεργασίας: σύνταξη
Μοντέλα γλωσσικής επεξεργασίας: σύνταξη Μάθημα: Εισαγωγή στις επιστήμες λόγου και ακοής Ιωάννα Τάλλη, Ph.D. Σύνταξη Είναι ο τομέας της γλώσσας που μελετά τη δομή των προτάσεων, δηλαδή ποια είναι η σειρά
Διαβάστε περισσότεραΤεχνητή Νοημοσύνη. 21η διάλεξη ( ) Ίων Ανδρουτσόπουλος.
Τεχνητή Νοημοσύνη 21η διάλεξη (2016-17) Ίων Ανδρουτσόπουλος http://www.aueb.gr/users/ion/ 1 Οι διαφάνειες αυτής της διάλεξης βασίζονται στα βιβλία: «Artificial Intelligence A Modern Approach» των. Russel
Διαβάστε περισσότεραΣτοιχεία Θεωρίας Υπολογισµού (1): Τυπικές Γλώσσες, Γραµµατικές
Στοιχεία Θεωρίας Υπολογισµού (1): Τυπικές Γλώσσες, Γραµµατικές Ορέστης Τελέλης telelis@unipi.gr Τµήµα Ψηφιακών Συστηµάτων, Πανεπιστήµιο Πειραιώς Ο. Τελέλης Πανεπιστήµιο Πειραιώς Θεωρία Υπολογισµού 1 /
Διαβάστε περισσότεραΠοιές οι θεµελιώδεις δυνατότητες και ποιοί οι εγγενείς περιορισµοί των υπολογιστών ; Τί µπορούµε και τί δε µπορούµε να υπολογίσουµε (και γιατί);
Μοντελοποίηση του Υπολογισµού Στοιχεία Θεωρίας Υπολογισµού (): Τυπικές Γλώσσες, Γραµµατικές Ορέστης Τελέλης telelis@unipi.gr Τµήµα Ψηφιακών Συστηµάτων, Πανεπιστήµιο Πειραιώς Ποιές οι θεµελιώδεις δυνατότητες
Διαβάστε περισσότερα«Τεχνογλωσσία VIII» Εξαγωγή πληροφοριών από κείμενα
«Τεχνογλωσσία VIII» Εξαγωγή πληροφοριών από κείμενα Σεμινάριο 4: Συντακτική Ανάλυση Ευάγγελος Καρκαλέτσης, Γεώργιος Πετάσης Εργαστήριο Τεχνολογίας Γνώσεων & Λογισμικού, Ινστιτούτο Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών,
Διαβάστε περισσότεραΓραµµατικοί κανόνες Κανόνες µεταγραφής συµβόλων
Πανεπιστήµιο Αθηνών, Τµήµα Ε.Μ.Μ.Ε. Εαρινό εξάµηνο 2005 Σ. A. Μοσχονάς, Γενική Γλωσσολογία 25 & 26 Μαΐου 2005 Γραµµατικοί κανόνες - Κανόνες µεταγραφής Ιεραρχία γραµµατικών: Γραµµατικές Πεπερασµένων Καταστάσεων,
Διαβάστε περισσότεραΓΛΩΣΣΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ: ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ (FORMAL SYNTAX)
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ: ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ (FORMAL SYNTAX) Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά
Διαβάστε περισσότεραΓΛΩΣΣΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ. Μάθημα 4 ο : Συντακτική ανάλυση. Γεώργιος Πετάσης. Ακαδημαϊκό Έτος:
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 4 ο : Συντακτική ανάλυση Γεώργιος Πετάσης Ακαδημαϊκό Έτος: 2012 2013 ΤMHMA MHXANIKΩΝ Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ, Πανεπιστήμιο Πατρών, 2012 2013 Γλωσσική Τεχνολογία, Μάθημα 4 ο, Συντακτική
Διαβάστε περισσότεραΓραµµατικοί κανόνες Κανόνες µεταγραφής συµβόλων
Πανεπιστήµιο Αθηνών, Τµήµα Ε.Μ.Μ.Ε. Εαρινό εξάµηνο 2004 Σ. A. Μοσχονάς, Γενική Γλωσσολογία 25 Μαΐου 2004 Γραµµατικοί κανόνες - Κανόνες µεταγραφής Ιεραρχία γραµµατικών: Γραµµατικές Πεπερασµένων Καταστάσεων,
Διαβάστε περισσότεραΤΕΧΝΟΓΛΩΣΣΙΑ VIII ΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: ΜΑΪΣΤΡΟΣ ΓΙΑΝΗΣ, ΠΑΠΑΚΙΤΣΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗ: ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΕΚΦΡΑΣΕΩΝ (Β )
ΤΕΧΝΟΓΛΩΣΣΙΑ VIII ΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: ΜΑΪΣΤΡΟΣ ΓΙΑΝΗΣ, ΠΑΠΑΚΙΤΣΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗ: ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΕΚΦΡΑΣΕΩΝ (Β ) ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της άσκησης είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση συστήματος διόρθωσης
Διαβάστε περισσότεραΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΘ. ΚΡΟΝΤΣΟΥ ΘΕΜΑ: ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ-ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΕΦΑΝΙΔΗΣ
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ-ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΘ. ΚΡΟΝΤΣΟΥ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΕΦΑΝΙΔΗΣ Στόχοι της εργασίας Εντρύφηση στις βασικές αρχές της Επεξεργασίας
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στη Γλωσσολογία Ι
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Γλωσσολογία Ι Σύνταξη Διδάσκοντες: Επίκ. Καθ. Μαρία Λεκάκου, Λέκτορας Μαρία Μαστροπαύλου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται
Διαβάστε περισσότεραΘέματα Μεταγλωττιστών
Γιώργος Δημητρίου Ενότητα 1 η : Parsers Συντακτική Ανάλυση για ΓΧΣ Οι τεχνικές συντακτικής ανάλυσης κατηγοριοποιούνται με βάση διάφορα κριτήρια: Κατεύθυνση ανάλυσης μη τερματικών συμβόλων Σειρά επιλογής
Διαβάστε περισσότεραΓΛΩΣΣΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΑ - SEMANTICS
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΑ - SEMANTICS Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ιόνιο
Διαβάστε περισσότεραΤεχνογλωσσία 8 Β' Εξάμηνο. Λογικός Προγραμματισμός Prolog. Άσκηση: Διορθωτής Εκφράσεων
Τεχνογλωσσία 8 Β' Εξάμηνο Λογικός Προγραμματισμός Prolog Άσκηση: Διορθωτής Εκφράσεων Σκοπός της άσκησης είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση συστήματος διορθωτή εκφράσεων βασισμένη στο φορμαλισμό της prolog
Διαβάστε περισσότεραΕΠΛ 211: Θεωρία Υπολογισμού και Πολυπλοκότητας. Διάλεξη 7: Ασυμφραστικές Γλώσσες (Γλώσσες Ελεύθερες Συμφραζομένων)
ΕΠΛ 211: Θεωρία Υπολογισμού και Πολυπλοκότητας Διάλεξη 7: Ασυμφραστικές Γλώσσες (Γλώσσες Ελεύθερες Συμφραζομένων) Τι θα κάνουμε σήμερα Εισαγωγικά Ασυμφραστικές Γραμματικές (2.1) Τυπικός Ορισμός Της Ασυμφραστικής
Διαβάστε περισσότεραΑσκήσεις μελέτης της ενότητας «Συντακτική Ανάλυση»
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Πληροφορικής Διδάσκων: Ι. Ανδρουτσόπουλος Ασκήσεις μελέτης της ενότητας «Συντακτική Ανάλυση» Παραδώστε μια αναφορά (το πολύ 5 σελίδων) για την άσκηση 9 και επιδείξτε
Διαβάστε περισσότεραΑΣΚΗΣΗ 11: ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ - ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ (PARSING)
ΑΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ (Prolog) ΕΞΑΜΗΝΟ: Δ - Εαρινό 2013-14 ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Δ.ΣΤΑΜΑΤΗΣ, Κ.ΔΙΑΜΑΝΤΑΡΑΣ ΑΣΚΗΣΗ 11: ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ -
Διαβάστε περισσότεραΑσκήσεις μελέτης της ενότητας «Συντακτική Ανάλυση»
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Πληροφορικής Διδάσκων: Ι. Ανδρουτσόπουλος, 2016-17 Ασκήσεις μελέτης της ενότητας «Συντακτική Ανάλυση» Παραδώστε μια αναφορά (το πολύ 5 σελίδων) για την άσκηση 9 και
Διαβάστε περισσότεραΕπικοινωνία Ανθρώπου Υπολογιστή. Β3. Κατανόηση φυσικής γλώσσας
Επικοινωνία Ανθρώπου Υπολογιστή Β3. Κατανόηση φυσικής γλώσσας (2016-17) Ίων Ανδρουτσόπουλος http://www.aueb.gr/users/ion/ Οι διαφάνειες αυτής της διάλεξης βασίζονται εν μέρει σε ύλη του βιβλίου «Speech
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 3ο: Γραμματικοί φορμαλισμοί
Σύνοψη Κεφάλαιο 3ο: Γραμματικοί φορμαλισμοί Παρουσιάζουμε σε αυτό το Κεφάλαιο δύο μεγάλες κατευθύνσεις στην Υπολογιστική Γλωσσολογία, των λεξικών γενετικών γραμματικών και του Λεξικού-Γραμματική. Στο πλαίσιο
Διαβάστε περισσότεραΕνότητες Α και Β (Α' Μέρος). Από τη γραμμικότητα στη συστατικότητα. Δομή και συστατικότητα. Δομικοί κανόνες.
Ενότητες Α και Β (Α' Μέρος). Από τη γραμμικότητα στη συστατικότητα. Δομή και συστατικότητα. Δομικοί κανόνες. 1. Δομή/λειτουργία. Όπως όλα τα αντικείμενα που κατασκευάζονται για ένα σκοπό (κομπιούτερς,
Διαβάστε περισσότεραΥπολογιστικής Γλωσσολογίας (Computational Linguistics) και ο γλωσσικός µηχανικός (language
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2. Επίπεδα ανάλυσης της φυσικής γλώσσας Για να προωθήσει καλύτερα τους στόχους της η επιστήµη της κλασικής Γλωσσολογίας, όπως όλες οι επιστήµες, αναλύει το αντικείµενο της µελέτης της, την φυσική
Διαβάστε περισσότεραΘέματα Μεταγλωττιστών
Θέματα Μεταγλωττιστών Γιώργος Δημητρίου Ενότητα 1 η : Parsers Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών Συντακτική Ανάλυση για ΓΧΣ Οι τεχνικές συντακτικής ανάλυσης κατηγοριοποιούνται
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 3 Η Σημασιολογία των Γλωσσών Προγραμματισμού
Κεφάλαιο 3 Η Σημασιολογία των Γλωσσών Προγραμματισμού Προπτυχιακό μάθημα Αρχές Γλωσσών Προγραμματισμού Π. Ροντογιάννης 1 Εισαγωγή Γνώση γλώσσας από τη σκοπιά Του συντακτικού (syntax) Περιγραφή με γραμματικές
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ PROLOG ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ 1
ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ PROLOG ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ 1 Έστω ότι µας ζητούν να γράψουµε ένα πρόγραµµα Prolog που να εκτυπώνει την οποιαδήποτε υπο-λίστα της παρακάτω λίστας: red blue green yellow gray χρησιµοποιώντας
Διαβάστε περισσότεραΣύνοψη Προηγούµενου. Γλώσσες χωρίς Συµφραζόµενα (2) Ισοδυναµία CFG και PDA. Σε αυτό το µάθηµα. Αυτόµατα Στοίβας Pushdown Automata
Σύνοψη Προηγούµενου Γλώσσες χωρίς Συµφραζόµενα (2) Ορέστης Τελέλης telelis@unipi.gr Τµήµα Ψηφιακών Συστηµάτων, Πανεπιστήµιο Πειραιώς Αυτόµατα Στοίβας Pushdown utomata Ισοδυναµία µε τις Γλώσσες χωρίς Συµφραζόµενα:
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΙ Η, ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΕΙ Η, ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 7.1. Ανάπτυξη Προγράµµατος Τι είναι το Πρόγραµµα; Το Πρόγραµµα: Είναι ένα σύνολο εντολών για την εκτέλεση ορισµένων λειτουργιών από τον υπολογιστή.
Διαβάστε περισσότεραΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ Χ --Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΡΦ, ΠΡΦ, ΕΦ, ΟΦ
Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ Χ --Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΡΦ, ΠΡΦ, ΕΦ, ΟΦ Ι. Η ανεπάρκεια των επίπεδων δομών. Η δομή της ΟΦ. Συμπληρώματα vs. Προσδιορισμοί ήτροποποιητές ΙΙ. Η δομή της ΡΦ, ΕΦ, ΠρΦ ΙΙΙ. Οι Αρχές της Θεωρίας του Χ' Ι.
Διαβάστε περισσότεραΣτοιχεία Θεωρίας Υπολογισµού (2): Πεπερασµένα Αυτόµατα, Κανονικές Εκφράσεις
Στοιχεία Θεωρίας Υπολογισµού (2): Πεπερασµένα Αυτόµατα, Κανονικές Εκφράσεις Ορέστης Τελέλης telelis@unipi.gr Τµήµα Ψηφιακών Συστηµάτων, Πανεπιστήµιο Πειραιώς Ο. Τελέλης Πανεπιστήµιο Πειραιώς Θεωρία Υπολογισµού
Διαβάστε περισσότερα1 Συνοπτική ϑεωρία. 1.1 Νόµοι του Προτασιακού Λογισµού. p p p. p p. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Τµήµα Επιστήµης Υπολογιστών
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Τµήµα Επιστήµης Υπολογιστών HY-180: Λογική Εαρινό Εξάµηνο 2016 Κ. Βάρσος Πρώτο Φροντιστήριο 1 Συνοπτική ϑεωρία 1.1 Νόµοι του Προτασιακού Λογισµού 1. Νόµος ταυτότητας : 2. Νόµοι αυτοπάθειας
Διαβάστε περισσότεραΘεωρία Υπολογισμού και Πολυπλοκότητα Ασυμφραστικές Γλώσσες (1)
Θεωρία Υπολογισμού και Πολυπλοκότητα Ασυμφραστικές Γλώσσες (1) Στην ενότητα αυτή θα μελετηθούν τα εξής επιμέρους θέματα: Ασυμφραστικές Γραμματικές (2.1) Τυπικός Ορισμός Σχεδιασμός Ασυμφραστικών Γραμματικών
Διαβάστε περισσότεραΜια TM µπορεί ένα από τα δύο: να αποφασίζει µια γλώσσα L. να αναγνωρίζει (ηµιαποφασίζει) µια γλώσσα L. 1. Η TM «εκτελεί» τον απαριθµητή, E.
Οι γλώσσες των Μηχανών Turing Αποφασισιµότητα / Αναγνωρισιµότητα Μια TM µπορεί ένα από τα δύο: να αποφασίζει µια γλώσσα L Αποδέχεται όταν (η είσοδος στην TM) w L. Ορέστης Τελέλης telelis@unipi.gr Τµήµα
Διαβάστε περισσότεραchar name[5]; /* define a string of characters */
Συµβολοσειρές (Strings) Συµβολοσειρά (string) είναι µια σειρά αλφαριθµητικών χαρακτήρων (γενικά εκτυπώσιµων συµβόλων ASCII). Όταν λέµε σειρά εννοούµε διαδοχικές θέσεις µνήµης που µπορούν να αντιµετωπισθούν
Διαβάστε περισσότεραΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η/Υ, ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η/Υ, ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ I, ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2011-2012 ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Ποιος πρέπει να ολοκληρώσει αυτή την εργασία? Φοιτητές έτους >=2 που
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στη Γλωσσολογία Ι
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Γλωσσολογία Ι Σύνταξη Διδάσκοντες: Επίκ. Καθ. Μαρία Λεκάκου, Λέκτορας Μαρία Μαστροπαύλου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται
Διαβάστε περισσότεραΣύνοψη Προηγούµενου. Γλώσσες χωρίς Συµφραζόµενα (2): Αυτόµατα Στοίβας. Παραδείγµατα Σχεδιασµού CFG. Παράδειγµα 1.
Σύνοψη Προηγούµενου Γλώσσες χωρίς Συµφραζόµενα 2): Αυτόµατα Στοίβας Ορέστης Τελέλης telelis@unipi.gr Τµήµα Ψηφιακών Συστηµάτων, Πανεπιστήµιο Πειραιώς Μη Κανονικές Γλώσσες Το Λήµµα της Αντλησης για τις
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 3. Από τη λέξη στη φράση: φραστική δομή
Κεφάλαιο 3 Από τη λέξη στη φράση: φραστική δομή Σύνοψη Στο κεφάλαιο αυτό εξετάζουμε την παραγωγή της φραστικής δομής. Έχοντας αναγνωρίσει ότι μια φράση αποτελείται από συστατικά, τα οποία καθορίζονται
Διαβάστε περισσότεραΑΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΙΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕ PROLOG ΤΜΗΜΑ ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΑΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕ PROLOG ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΙΑΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΟΥΛΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2004 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕ PROLOG ΕΥΘΥΜΙΟΣ
Διαβάστε περισσότεραΦΩΝΗΤΙΚΗ-ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ (Ι)
ΦΩΝΗΤΙΚΗ-ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) Βασικά σηµεία Η φωνητική µελετά τους φθόγγους Οι φθόγγοι διακρίνονται: κατά τον τόπο (διχειλικά, οδοντικά κτλ.) κατά τον τρόπο άρθρωσης (κλειστά, τριβόµενα κτλ.) Η Φωνολογία µελετά
Διαβάστε περισσότεραΔΟΜΗΜΕΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 8 : H γλώσσα προγραµµατισµού Pascal 1 ο Μέρος σηµειώσεων (Ενότητες 8.1 & 8.2 σχολικού βιβλίου)
ΔΟΜΗΜΕΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 8 : H γλώσσα προγραµµατισµού Pascal 1 ο Μέρος σηµειώσεων (Ενότητες 8.1 & 8.2 σχολικού βιβλίου) 1. Εισαγωγή Χαρακτηριστικά της γλώσσας Τύποι δεδοµένων Γλώσσα προγραµµατισµού
Διαβάστε περισσότερα5.1 Θεωρητική εισαγωγή
ΨΗΦΙΑΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 5 ΚΩ ΙΚΟΠΟΙΗΣΗ BCD Σκοπός: Η κατανόηση της µετατροπής ενός τύπου δυαδικής πληροφορίας σε άλλον (κωδικοποίηση/αποκωδικοποίηση) µε τη µελέτη της κωδικοποίησης BCD
Διαβάστε περισσότερα3 Αναδροµή και Επαγωγή
3 Αναδροµή και Επαγωγή Η ιδέα της µαθηµατικής επαγωγής µπορεί να επεκταθεί και σε άλλες δοµές εκτός από το σύνολο των ϕυσικών N. Η ορθότητα της µαθηµατικής επαγωγής ϐασίζεται όπως ϑα δούµε λίγο αργότερα
Διαβάστε περισσότεραΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΜΟΝΑ Α ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΜΟΝΑ Α ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ Ονοµατικά σύνολα της Νέας Ελληνικής: Εξάλειψη µορφολογικών αµφισηµιών
Διαβάστε περισσότεραHY118- ιακριτά Μαθηµατικά
HY118- ιακριτά Μαθηµατικά Τρίτη, 21/02/2017 Το υλικό των διαφανειών έχει βασιστεί σε Αντώνης διαφάνειες Α. Αργυρός του Kees van e-mail: argyros@csd.uoc.gr Deemter, από το University of Aberdeen 2/21/2017
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 7 : Είδη, Τεχνικές, και Περιβάλλοντα Προγραµµατισµού
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Κεφάλαιο 7 : Είδη, Τεχνικές, και Περιβάλλοντα Προγραµµατισµού ( Απαντήσεις & Λύσεις Βιβλίου) 1. Σκοποί κεφαλαίου Κύκλος ανάπτυξης προγράµµατος Κατηγορίες γλωσσών προγραµµατισµού
Διαβάστε περισσότεραΚωστόπουλος ηµήτριος Μ.Π.Λ.Α. TAPE COMPRESSION (θεώρηµα 2.3 Παπαδηµητρίου)
Κωστόπουλος ηµήτριος Μ.Π.Λ.Α. TAPE COMPRESSION (θεώρηµα 2.3 Παπαδηµητρίου) Εισαγωγή. Αυτό το φυλλάδιο έχει στόχο να δώσει ένα ανάλογο αποτέλεσµα µε αυτό του linear speedup θεωρήµατος, εάν έχουµε µία µηχανή
Διαβάστε περισσότεραΕπιλογή και επανάληψη. Λογική έκφραση ή συνθήκη
Επιλογή και επανάληψη Η ύλη που αναπτύσσεται σε αυτό το κεφάλαιο είναι συναφής µε την ύλη που αναπτύσσεται στο 2 ο κεφάλαιο. Όπου υπάρχουν διαφορές αναφέρονται ρητά. Προσέξτε ιδιαίτερα, πάντως, ότι στο
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 10 ο Υποπρογράµµατα
Κεφάλαιο 10 ο Υποπρογράµµατα Ανάπτυξη Εφαρµογών σε Προγραµµατιστικό Περιβάλλον Η αντιµετώπιση των σύνθετων προβληµάτων και η ανάπτυξη των αντίστοιχων προγραµµάτων µπορεί να γίνει µε την ιεραρχική σχεδίαση,
Διαβάστε περισσότεραΔοµές Δεδοµένων και Αλγόριθµοι - Εισαγωγή
Δοµές Δεδοµένων και Αλγόριθµοι - Εισαγωγή Στην ενότητα αυτή θα µελετηθούν τα εξής επιµέρους θέµατα: Εισαγωγή στις έννοιες Αλγόριθµοι και Πολυπλοκότητα, Οργάνωση Δεδοµένων και Δοµές Δεδοµένων Χρήσιµοι µαθηµατικοί
Διαβάστε περισσότεραΘέµατα Μορφολογίας της Νέας Ελληνικής Ι. Κώστας Δ. Ντίνας Πανεπιστήµιο Δυτικής Μακεδονίας
Θέµατα Μορφολογίας της Νέας Ελληνικής Ι Κώστας Δ. Ντίνας Πανεπιστήµιο Δυτικής Μακεδονίας Η παρουσίαση επιλεγµένα θέµατα µορφολογίας της νέας ελληνικής µορφολογικά χαρακτηριστικά της ΝΕ, η λέξη στη νέα
Διαβάστε περισσότεραΓραµµατικές για Κανονικές Γλώσσες
Κανονικές Γραµµατικές Γραµµατικές για Κανονικές Γλώσσες Ταξινόµηση Γραµµατικών εξιά Παραγωγικές Γραµµατικές εξιά Παραγωγικές Γραµµατικές και NFA Αριστερά Παραγωγικές Γραµµατικές Κανονικές Γραµµατικές Γραµµατικές
Διαβάστε περισσότεραΣυστήματα κ Τεχνολογίες Γνώσης Εργασίες στην Επεξεργασία Φυσικής Γλώσσας
Συστήματα κ Τεχνολογίες Γνώσης Εργασίες στην Επεξεργασία Φυσικής Γλώσσας 1. Διορθωτής Λέξεων Αντικείμενο Στόχος Σκοπός της άσκησης είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση συστήματος διορθωτή λέξεων βασισμένου
Διαβάστε περισσότεραΓλώσσες που περιγράφονται από Κανονικές Εκφράσεις
Κανονικές Εκφράσεις Στοιχειώδεις Κανονικές Εκφράσεις Κανονικές Εκφράσεις Γλώσσες που περιγράφονται από Κανονικές Εκφράσεις ηµιουργία Κανονικών Εκφράσεων Παραδείγµατα Κανονικών Εκφράσεων Τις Κανονικές εκφράσεις
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΓΛΩΤΤΙΣΤΕΣ. Στις βασικές έννοιες που σχετίζονται με τη λεξική ανάλυση. Στη δήλωση ορισμό κανονικών εκφράσεων
ΜΕΤΑΓΛΩΤΤΙΣΤΕΣ 2 Ο Εργαστηριακό Μάθημα Λεξική Ανάλυση Σκοπός: Το μάθημα αυτό αναφέρεται: Στις βασικές έννοιες που σχετίζονται με τη λεξική ανάλυση Στη δήλωση ορισμό κανονικών εκφράσεων Θεωρία Πρόλογος
Διαβάστε περισσότεραHY118- ιακριτά Μαθηµατικά
HY118- ιακριτά Μαθηµατικά Τρίτη, 21/02/2017 Το υλικό των διαφανειών έχει βασιστεί σε Αντώνης διαφάνειες Α. Αργυρός του Kees van e-mail: argyros@csd.uoc.gr Deemter, από το University of Aberdeen 2/21/2017
Διαβάστε περισσότεραΠώς είναι δυνατόν να είναι ισοδύναµες οι εξισώσεις που αναφέρονται στο ερώτηµα ii, αφού δεν έχουν το ίδιο πεδίο ορισµού 2 ;
1 Ισοδύναµες εξισώσεις και η έννοια του «κοντά» ρ. Παναγιώτης Λ. Θεοδωρόπουλος πρώην Σχολικός Σύµβουλος ΠΕ03 e-mail@p-thedrpuls.gr Εισαγωγή Στην εργασία αυτή αναλύονται και αναπτύσσονται οι έννοιες που
Διαβάστε περισσότεραΤο θεώρηµα αντίστροφης απεικόνισης. ) και ακόµη ότι η g f 1 1. g y
5 Έστω Το θεώρηµα αντίστροφης απεικόνισης Ι R ανοικτό διάστηµα, : Ι R διαφορίσιµη της κλάσης a Ι : '( a) 0 Τότε από την συνέχεια της ' υπάρχει 0 ' 0 για κάθε ( a δ, a+ δ) δ > :( a δ, a δ) C και + Ι και
Διαβάστε περισσότεραΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΙΣΜΟΣ Ι
ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΙΣΜΟΣ Ι Για τον προτασιακό λογισμό παρουσιάσαμε την αποδεικτική θεωρία (natural deduction/λογικό συμπέρασμα) τη σύνταξη (ορίζεται με γραμματική χωρίς συμφραζόμενα και εκφράζεται με συντακτικά
Διαβάστε περισσότεραΠίνακας Περιεχοµένων Πρόλογος Κεφάλαιο Βασικές εισαγωγικές έννοιες
Πίνακας Περιεχοµένων Πρόλογος...vii Κεφάλαιο 1:Βασικές εισαγωγικές έννοιες...1 1.1 Η δοµή του µεταγλωττιστή...2 1.2 Η διαδικασία µεταγλώττισης...3 1.2.1 Η Λεξική Ανάλυση...6 1.2.2 Η Συντακτική Ανάλυση...6
Διαβάστε περισσότεραΣτάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας
Στάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας Το παιδί ξεδιπλώνει τις γλωσσικές ικανότητες του µε το χρόνο. Όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά µεταξύ τους και το κάθε ένα έχει το δικό του ρυθµό. Τα στάδια ανάπτυξης
Διαβάστε περισσότεραΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Ένταξη των Τ.Π.Ε. στην διδασκαλία και τη µάθηση I) ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ Παύλος Γ. Σπυράκης (google: Paul Spirakis) Ερευνητικό Ακαδηµαϊκό
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Εισαγωγή στη Γλωσσολογία ΙΙ. Ψυχογλωσσολογία
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Γλωσσολογία ΙΙ Ψυχογλωσσολογία Διδάσκοντες: Επίκ. Καθ. Μαρία Λεκάκου, Λέκτορας Μαρία Μαστροπαύλου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό
Διαβάστε περισσότεραΗ NTM αποδέχεται αν µονοπάτι στο δέντρο που οδηγεί σε αποδοχή.
Μη ντετερµινιστικές Μηχανές Turing - NTMs (1/6) Μηχανές Turing: Μη ντετερµινισµός, Επιλύσιµα Προβλήµατα Ορέστης Τελέλης telelis@unipi.gr Τµήµα Ψηφιακών Συστηµάτων, Πανεπιστήµιο Πειραιώς 10 εκεµβρίου 2016
Διαβάστε περισσότερα3. Σηµειώσεις Access. # Εισαγωγή ψηφίου ή κενού διαστήµατος. Επιτρέπονται τα ση-
Μάθηµα 3 Προχωρηµένες ιδιότητες πεδίων Μάσκες εισαγωγής Οι ιδιότητες Μορφή και Μάσκα εισαγωγής περιγράφονται µαζί γιατί έχουν κοινά χαρακτηριστικά που αφορούν την εµφάνιση. Με την ιδιότητα Μορφή καθορίζουµε
Διαβάστε περισσότεραΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (Δ.Π.Μ.Σ.)
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (Δ.Π.Μ.Σ.) «Διερμηνεία και Μετάφραση» Tων Τμημάτων: Φιλολογίας, Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Γαλλικής Γλώσσας και
Διαβάστε περισσότεραΟικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Πληροφορικής Μάθημα: Γλωσσική Τεχνολογία, 2014 15 Διδάσκων: Ι. Ανδρουτσόπουλος
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Πληροφορικής Μάθημα: Γλωσσική Τεχνολογία, 2014 15 Διδάσκων: Ι. Ανδρουτσόπουλος Ασκήσεις μελέτης της 4 ης ενότητας (σημασιολογική ανάλυση) 4.1. Παραστήστε σε πρωτοβάθμια
Διαβάστε περισσότεραKΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ. { 1,2,3,..., n,...
KΕΦΑΛΑΙΟ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Βασικές έννοιες διαιρετότητας Θα συµβολίζουµε µε, τα σύνολα των φυσικών αριθµών και των ακεραίων αντιστοίχως: {,,3,,, } { 0,,,,, } = = ± ± ± Ορισµός Ένας φυσικός αριθµός
Διαβάστε περισσότεραΔΟΜΗΜΕΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 8 : H γλώσσα προγραµµατισµού Pascal
ΔΟΜΗΜΕΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 8 : H γλώσσα προγραµµατισµού Pascal Δοµή προγράµµατος 1. Δοµή προγράµµατος program όνοµα_προγράµµατος(αρχείο_1, αρχείο_2,...αρχείο_ν); ΕΠΙΚΕΦΑΛΙΔΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ uses όνοµα_βιβλιοθήκης,όνοµα_βιβλιοθήκης;
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ο. Έτσι ο προγραµµατισµός µε τη ΓΛΩΣΣΑ εστιάζεται στην ανάπτυξη του αλγορίθµου και τη µετατροπή του σε σωστό πρόγραµµα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ο 1. Επιλογή της κατάλληλης γλώσσας προγραµµατισµού Εκατοντάδες γλώσσες προγραµµατισµού χρησιµοποιούνται όπως αναφέρθηκε σήµερα για την επίλυση των προβληµάτων µε τον υπολογιστή, τη δηµιουργία
Διαβάστε περισσότεραΣύνοψη Προηγούµενου. Κανονικές Γλώσσες (1) Προβλήµατα και Γλώσσες. Σε αυτό το µάθηµα. ιαδικαστικά του Μαθήµατος.
Σύνοψη Προηγούµενου Κανονικές Γλώσσες () ιαδικαστικά του Μαθήµατος. Ορέστης Τελέλης telelis@unipi.gr Τµήµα Ψηφιακών Συστηµάτων, Πανεπιστήµιο Πειραιώς Εισαγωγή: Υπολογισιµότητα και Πολυπλοκότητα. Βασικές
Διαβάστε περισσότεραΓραφικά υπολογιστών Εργαστήριο 4 Εισαγωγή στις λίστες
Γραφικά υπολογιστών Εργαστήριο 4 Εισαγωγή στις λίστες Σκοπός της 3ης άσκησης είναι να μάθουμε να φτιάχνουμε και να προσπελαύνουμε λίστες, να δούμε τι διαφορά έχουν από τα tuples και επίσης πώς μπορούμε
Διαβάστε περισσότεραΜεταγλωττιστής. Μεταφραστές. Γλώσσες. Είδη Μεταγλωττιστών. Μεταγλωττιστής Τελικό πρόγραµµα (object program) Εισαγωγή Αρχικό πρόγραµµα (source program)
Μεταφραστές Εισαγωγή (source program) Τελικό πρόγραµµα (object program) Γιώργος Μανής Γλώσσες Είδη Μεταγλωττιστών Αρχική γλώσσα Γλώσσα υλοποίησης Τελική γλώσσα Απλοί µεταγλωττιστές Αντίστροφοι µεταγλωττιστές
Διαβάστε περισσότεραΓΛΩΣΣΑ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΤΥΠΟΙ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΓΛΩΣΣΑ ΑΛΦΑΒΗΤΟ Κεφαλαία και μικρά γράμματα ελληνικού αλφαβήτου: Α Ω και α ω Κεφαλαία και μικρά γράμματα λατινικού αλφαβήτου: A Z και a z Αριθμητικά ψηφία: 0 9 Ειδικοί χαρακτήρες: + - * / =. ( ),! & κενός
Διαβάστε περισσότεραΗ επιστήµη της γλωσσολογίας και η µετασχηµατιστική γραµµατική
Γ Λ Ω Σ Σ Α Η επιστήµη της γλωσσολογίας και η µετασχηµατιστική γραµµατική (2) Ο Σταύρος δεν ξέρει πόσο καλό είναι το κρέας (3) Ο Σταύρος δεν ξέρει πόσο καλό κάνει το να τρως κρέας (4) Ο Σταύρος δεν ξέρει
Διαβάστε περισσότεραΑ. Ερωτήσεις Ανάπτυξης
οµηµένος Προγραµµατισµός-Κεφάλαιο 7 Σελίδα 1 α ό 10 ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙΙ (ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Είδη, Τεχνικές και Περιβάλλοντα Προγραµµατισµού Α. Ερωτήσεις Ανάπτυξης 1. Τι ονοµάζουµε γλώσσα προγραµµατισµού;
Διαβάστε περισσότερα(Εισαγωγή) Η αντιστοιχία αυτή δεν µοναδική (ένα προς ένα) ούτε αναγκαία. Αυτό αποδεικνύεται µε τον πλούτο των γλωσσών του ανθρώπου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 (Εισαγωγή) Επικοινωνία Η επικοινωνία αντιστοιχεί σε τόσο ευρύ γνωστικό πεδίο και χρησιµοποιείται ως όρος σε πολλές περιοχές του επιστητού που γίνεται δύσκολος ένας ακριβής ορισµός της. Με κάποια
Διαβάστε περισσότεραΤεχνογλωσσία 8 Β' Εξάμηνο Λογικός Προγραμματισμός Prolog
Τεχνογλωσσία 8 Β' Εξάμηνο Λογικός Προγραμματισμός Prolog Διορθωτής Λέξεων Αντικείμενο Στόχος Σκοπός της άσκησης είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση συστήματος διορθωτή λέξεων βασισμένου στην prolog το οποίο:
Διαβάστε περισσότεραεπιµέλεια Θοδωρής Πιερράτος
Βασικές έννοιες προγραµµατισµού Η ύλη που αναπτύσσεται σε αυτό το κεφάλαιο είναι συναφής µε την ύλη που αναπτύσσεται στο 2 ο κεφάλαιο. Όπου υπάρχουν διαφορές αναφέρονται ρητά. Προσέξτε ιδιαίτερα, πάντως,
Διαβάστε περισσότεραιδάσκων: ηµήτρης Ζεϊναλιπούρ
Κεφάλαιο 1.3-1.4: Εισαγωγή Στον Προγραµµατισµό ( ιάλεξη 2) ιδάσκων: ηµήτρης Ζεϊναλιπούρ Περιεχόµενα Εισαγωγικές Έννοιες - Ορισµοί Ο κύκλος ανάπτυξης προγράµµατος Παραδείγµατα Πότε χρησιµοποιούµε υπολογιστή?
Διαβάστε περισσότεραΨυχογλωσσολογία. Ενότητα 4 : Επεξεργασία προτάσεων. Χριστίνα Μανουηλίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Φιλολογίας
Ψυχογλωσσολογία Ενότητα 4 : Επεξεργασία προτάσεων Χριστίνα Μανουηλίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Συντακτική επεξεργασία-ανάλυση (parsing) Στρατηγικές συντακτικής επεξεργασίας
Διαβάστε περισσότεραCSC 314: Switching Theory
CSC 314: Switching Theory Course Summary 9 th January 2009 1 1 Θέματα Μαθήματος Ερωτήσεις Τι είναι αλγόριθμος? Τι μπορεί να υπολογιστεί? Απαντήσεις Μοντέλα Υπολογισμού Δυνατότητες και μη-δυνατότητες 2
Διαβάστε περισσότεραΥπολογιστικά & Διακριτά Μαθηματικά
Υπολογιστικά & Διακριτά Μαθηματικά Ενότητα 2:Στοιχεία Μαθηματικής Λογικής Στεφανίδης Γεώργιος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό,
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή. Γενική Εικόνα του Μαθήµατος. Το εσωτερικό ενός Σ Β. Εισαγωγή. Εισαγωγή Σ Β Σ Β. Αρχεία ευρετηρίου Κατάλογος συστήµατος Αρχεία δεδοµένων
Βάσεις εδοµένων 2003-2004 Ευαγγελία Πιτουρά 1 ΜΕΡΟΣ 1 Γενική Εικόνα του Μαθήµατος Επεξεργασία Ερωτήσεων Μοντελοποίηση (Μοντέλο Ο/Σ, Σχεσιακό, Λογικός Σχεδιασµός) Προγραµµατισµός (Σχεσιακή Άλγεβρα, SQL)
Διαβάστε περισσότεραΜάθηµα Θεωρίας Αριθµών Ε.Μ.Ε
Μάθηµα Θεωρίας Αριθµών Ε.Μ.Ε 1. Να αποδειχθεί ότι κάθε ϑετικός ακέραιος αριθµός n 6, µπορεί να γραφεί στη µορφή όπου οι a, b, c είναι ϑετικοί ακέραιοι. n = a + b c,. Να αποδειχθεί ότι για κάθε ακέραιο
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Βασικές έννοιες αλγορίθµων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Βασικές έννοιες αλγορίθµων Αλγόριθµος : Είναι ένα σύνολο βηµάτων, αυστηρά καθορισµένων κι εκτελέσιµων σε πεπερασµένο χρόνο, που οδηγούν στην επίλυση ενός προβλήµατος. Χαρακτηριστικά ενός σωστού
Διαβάστε περισσότεραΟ 19ος αιώνας Είδαμε ότι πρώτοι ιστορικο-συγκριτικοί επιστήμονες είχαν στόχο να εξηγήσουν τις ομοιότητες που παρατηρούσαν ανάμεσα στις γλώσσες. Είδαμε
Ο 19ος αιώνας Είδαμε ότι πρώτοι ιστορικο-συγκριτικοί επιστήμονες είχαν στόχο να εξηγήσουν τις ομοιότητες που παρατηρούσαν ανάμεσα στις γλώσσες. Είδαμε επίσης ότι η ομοιότητα βασικών λέξεων οδήγησε στην
Διαβάστε περισσότεραC: Από τη Θεωρία στην Εφαρµογή 2 ο Κεφάλαιο
C: Από τη Θεωρία στην Εφαρµογή Κεφάλαιο 2 ο Τύποι Δεδοµένων Δήλωση Μεταβλητών Έξοδος Δεδοµένων Γ. Σ. Τσελίκης Ν. Δ. Τσελίκας Μνήµη και Μεταβλητές Σχέση Μνήµης Υπολογιστή και Μεταβλητών Η µνήµη (RAM) ενός
Διαβάστε περισσότεραΚατηγορικές Γραµµατικές
Κατηγορικές Γραµµατικές Γραµµατικές Χωρίς περιορισµούς Με συµφραζόµενα Χωρίς συµφραζόµενα Κανονικές Πεπερασµένων επιλογών Κατηγορικές Ενεργοποίησης Γραµµατικές G = { T, N, P, S } Τ: αλφάβητο τερµατικών
Διαβάστε περισσότερα(1) 98! 25! = 4 100! 23! = 4
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Τµήµα Επιστήµης Υπολογιστών HY-217: Πιθανότητες - Χειµερινό Εξάµηνο 2015 ιδάσκων : Π. Τσακαλίδης Φροντιστήριο 5 Συνδυαστική Ανάλυση ΙΙ και Εισαγωγή στις ιακριτές Τυχαίες Μεταβλητές
Διαβάστε περισσότεραΠρόβληµα 2 (15 µονάδες)
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ, 2013-2014 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Ε. Μαρκάκης Πρόβληµα 1 (5 µονάδες) 2 η Σειρά Ασκήσεων Προθεσµία Παράδοσης: 19/1/2014 Υπολογίστε
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 - ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 - ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ Προγραµµατισµός Η/Υ Ο προγραµµατισµός είναι η διατύπωση του αλγορίθµου σε µορφή κατανοητή από τον Η/Υ ώστε να τον εκτελέσει («τρέξει» όπως λέµε στην ορολογία της
Διαβάστε περισσότεραΕπαναληπτικό ιαγώνισµα Πληροφορικής Γ Γυµνασίου Γιώργος Λιακέας Σχολικός Σύµβουλος Πληροφορικής Ερωτήσεις
Επαναληπτικό ιαγώνισµα Πληροφορικής Γ Γυµνασίου (νέο βιβλίο Πληροφορικής Γυµνασίου Αράπογλου, Μαβόγλου, Οικονοµάκου, Φύτρου) Γιώργος Λιακέας Σχολικός Σύµβουλος Πληροφορικής Ερωτήσεις 1. Εξηγήσετε και συνδέστε
Διαβάστε περισσότερα1 η Θεµατική Ενότητα : Δυαδικά Συστήµατα
1 η Θεµατική Ενότητα : Δυαδικά Συστήµατα Δεκαδικοί Αριθµοί Βάση : 10 Ψηφία : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Αριθµοί: Συντελεστές Χ δυνάµεις του 10 7392.25 = 7x10 3 + 3x10 2 + 9x10 1 + 2x10 0 + 2x10-1 + 5x10-2
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 7 Ο ΜΑΘΗΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΙΑ ΠΑΓΓΕ Περιεχόμενα 2 Δυαδικό Σύστημα Προσημασμένοι δυαδικοί αριθμοί Αφαίρεση
Διαβάστε περισσότεραΕΝΟΤΗΤΑ Γ. Κατηγορίες (Μέρη του Λόγου)
ΓΛΩ 372 ΕΝΟΤΗΤΑ Γ. Κατηγορίες (Μέρη του Λόγου) Πρέπει να ονοματίσουμε τους διάφορους κόμβους με ταμπέλες που να παραπέμπουν στα μέρη του λόγου ή, πιο τεχνικά, στις συντακτικές κατηγορίες που εμφανίζονται
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην C. Μορφή Προγράµµατος σε γλώσσα C
Εισαγωγή στην C Μορφή Προγράµµατος σε γλώσσα C Τµήµα Α Με την εντολή include συµπεριλαµβάνω στο πρόγραµµα τα πρότυπα των συναρτήσεων εισόδου/εξόδου της C.Το αρχείο κεφαλίδας stdio.h είναι ένας κατάλογος
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 2: Τυπικές γλώσσες
Κεφάλαιο 2: Τυπικές γλώσσες (μέρος 2ο) Νίκος Παπασπύρου, Κωστής Σαγώνας Μεταγλωττιστές Μάρτιος 2017 47 / 216 Γλώσσες χωρίς συμφραζόμενα (i) Γραμματικές χωρίς συμφραζόμενα: Σε κάθε παραγωγή ένα μη τερματικό
Διαβάστε περισσότερα