Θενδώξα Καηζηβαξδάθνπ

Transcript

1 Θενδώξα Καηζηβαξδάθνπ Δηεπζύληξηα Εξγαζηαθώλ Σρέζεωλ θαη Κνηλωληθήο Πνιηηηθήο, ΓΓΙΦ Μέινο ηεο Επηζηεκνληθήο Επηηξνπήο ηεο ΓΓΙΦ γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηεο βίαο θαη ηεο Ννκνπαξαζθεπαζηηθήο Επηηξνπήο γηα ηελ Επεμεξγαζία Σρεδίνπ Νόκνπ γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηεο βίαο θαηά ηωλ Γπλαηθώλ Παξνπζίαζε ηνπ Εζληθνύ Πξνγξάκκαηνο γηα ηελ νπζηαζηηθή ηζόηεηα ηωλ θύιωλ & ηνπ Εζληθνύ Πξνγξάκκαηνο γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηεο βίαο θαηά ηωλ γπλαηθώλ Τν θαηλόκελν βίαο: εζληθή θαη δηεζλήο εκπεηξία Λνηπφλ, παηδηά, έρνπκε γλσξηζηεί, είκαη ε Γψξα ε Καηζηβαξδάθνπ, είκαη δηεπζχληξηα θνηλσληθήο πνιηηηθήο ζηε Γ.Γ. Ιζφηεηαο, κέζα ζηηο αξκνδηφηεηεο ηεο Γηεχζπλζεο είλαη ε βία θαηά ησλ γπλαηθψλ, κε φιεο ηηο δνκέο. Απηή ηε ζηηγκή έρνπκε δχν ζπκβνπιεπηηθά Κέληξα, αιιά αλαπηχζζνπκε έλα Δζληθφ Πξφγξακκα γηα ηε Βία ην νπνίν ζα ζαο αλαιχζσ ζε ιίγν, ην νπνίν ζα θηηάμεη 14 πκβνπιεπηηθά Κέληξα πνπ ζα είλαη ζηελ αξκνδηφηεηά καο. Άιιαμε ιίγν ην πξφγξακκα, ε ζπλάδειθνο πνπ ήηαλ λα ζαο κηιήζεη ηψξα ην πξσί έρεη κηα έθηαθηε ππνρξέσζε θαη ζα θαιχςσ εγψ φιν ην ρξφλν. Η Γ.Γ. Ιζφηεηαο είλαη ν θπβεξλεηηθφο θνξέαο ν αξκφδηνο γηα ηηο πνιηηηθέο ηζφηεηαο ησλ θχισλ ζηε ρψξα καο. Όπσο ελεκεξσζήθαηε πξνρζέο μεθίλεζε ζαλ πκβνχιην, βαζηθά μεθίλεζε ζαλ χκβνπινο παξά ησ Πξσζππνπξγψ κε έλα άηνκν, ζηε ζπλέρεηα έγηλε πκβνχιην Ιζφηεηαο, απφ ην θαη κεηά κηιάκε γηα Τπεξεζία, ην 88 έρνπκε ηνλ πξψην καο Οξγαληζκφ, ην 2008 έρνπκε θαηλνχξγην Οξγαληζκφ πνπ καο θαζηζηά ππεξεζία κε Γεληθή Γηεχζπλζε, 5 Γηεπζχλζεηο, 17 Σκήκαηα θαη παξάιιεια ζπζηήλεη θαη ηελ Δηδηθή Τπεξεζία Δθαξκνγήο, πνπ είλαη ε Τπεξεζία πνπ ζα δηαρεηξηζηεί ηνπο πφξνπο ηνπ ΔΠΑ, πξάγκα πνπ πξέπεη λα ζαο πσ φηη είλαη πάξα πνιχ ζεκαληηθφ, γηαηί είλαη ε πξψηε θνξά πνπ νη πνιηηηθέο ηζφηεηαο ζηε ρψξα καο έρνπλ λα δηαρεηξηζηνχλε θνηλνηηθά θνλδχιηα. Δίλαη πάξα πνιχ ζνβαξφ απηφ, γηαηί ρσξίο πφξνπο πνιηηηθέο δελ γίλνληαη, θαη είλαη ε 1

2 πξψηε θνξά πνπ πξαγκαηηθά ππάξρεη αληηζηνηρία ιφγσλ θαη έξγσλ, γηαηί ηα έξγα ρξεηάδνληαη ιεθηά. Καη απηή ηε ζηηγκή έρνπκε λα δηαρεηξηζηνχκε 60 εθαηνκκχξηα επξψ ΔΠΑ, εθ ησλ νπνίσλ ηα 30 πεξίπνπ ππνινγίδνπκε φηη ζα πάλε ζηηο πνιηηηθέο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο έκθπιεο βίαο. Απηφ θαηαδεηθλχεη πφζν πςειά είλαη ζηηο πξνηεξαηφηεηεο ηεο ζεκεξηλήο πνιηηηθήο εγεζίαο θαη ηεο θπβέξλεζεο ην ζέκα ηεο θαηαπνιέκεζεο ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Η ηζφηεηα ησλ θχισλ είλαη αλζξψπηλν δηθαίσκα. Γελ ήηαλ εχθνιν ην ιέκε ζήκεξα εχθνια δελ ήηαλ εχθνιν λα αλαγλσξηζηεί ζαλ ηέηνην. Υξεηάζηεθαλ αγψλεο γπλαηθψλ θαη ρξεηάζηεθε θαη κία πλδηάζθεςε ησλ Ηλσκέλσλ Δζλψλ ην 1993 ζηε Βηέλλε, φπνπ απνθαζίζηεθε φηη «women rights are human rights». Γειαδή φηη ηα δηθαηψκαηα ησλ γπλαηθψλ είλαη αλζξψπηλα δηθαηψκαηα. Απηφ έρεη πνιχ κεγάιε ζεκαζία γηα ηελ αλάπηπμε ησλ πνιηηηθψλ καο. Γηαηί αλαγθάδεη ηηο ρψξεο λα αλαιάβνπλ δξάζε. Γειαδή, φηαλ είλαη δηθαίσκα, ζεκαίλεη φηη είλαη δηθαζηηθά επηδηψμηκν, ζεκαίλεη φηη, αλ απηφ ην δηθαίσκα δελ ην ππεξαζπίδεζαη σο ρψξα, έρεηο επζχλε θαη κπνξνχλ λα ζνπ θαηαινγηζηνχλ επζχλεο. Έρεη θη άιιε κία ηεξάζηηα ζεκαζία, γηαηί ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα είλαη νηθνπκεληθά δηθαηψκαηα. Η νηθνπκεληθφηεηα ησλ δηθαησκάησλ, ινηπφλ, θαηαξξίπηεη ην άιιν επηρείξεκα ηεο θνπιηνχξαο θαη ηεο παξάδνζεο. Λνηπφλ, ην φηη ην αλζξψπηλν δηθαίσκα είλαη νηθνπκεληθφ, ζεκαίλεη φηη είλαη πάλσ απφ θνπιηνχξεο, πάλσ απφ παξαδφζεηο, ζεκαίλεη δειαδή φηη δελ δηθαηνχζαη, επεηδή ην ιέεη ε ζξεζθεία ζνπ, λα θφβεηο ηα γελλεηηθά φξγαλα ηεο γπλαίθαο, ή άιια πξάγκαηα πνπ πηζαλφλ λ αλήθνπλε ζε δπηηθέο θνηλσλίεο γηα λα κε ζέινπκε λα έρνπκε έλαλ πνιηηηζηηθφ ηκπεξηαιηζκφ απέλαληη ζε πνιηηηζκνχο πνπ δελ είλαη νη δηθνί καο. Η Γεληθή Γξακκαηεία Ιζφηεηαο απηή ηε ζηηγκή έρεη αλαπηχμεη έλα νινθιεξσκέλν, ζπγθξνηεκέλν θαη ζπλεθηηθφ πξφγξακκα, πνπ αθνξά φινπο ηνπο ηνκείο ηεο ηζφηεηαο. Σν αλαθνηλψζακε ηνλ επηέκβξε ηνπ 10 ζε Ηκεξίδα, είλαη έλα Δζληθφ Πξφγξακκα Γξάζεο γηα ηελ νπζηαζηηθή ηζφηεηα. Καη ηη ελλννχκε φηαλ ιέκε νπζηαζηηθή ηζφηεηα; ηελ Διιάδα, κε ην χληαγκα ηνπ 1975, θαηνρπξψζεθε ε ηππηθή ηζφηεηα, ε λνκηθή ηζφηεηα. Όινη, Έιιελεο θαη Διιελίδεο, είλαη ίζνη έλαληη ηνπ λφκνπ. Όκσο, φηαλ δελ ιάβεηο κέηξα, απηφ κπνξεί λα είλαη αλεθάξκνζην. Ήξζε ινηπφλ ε αλαζεψξεζε ηνπ πληάγκαηνο ηνπ 2000, κε ην άξζξν 116 πνπ είπε φηη ε ιήςε ζεηηθψλ κέηξσλ ππέξ ηεο ηζφηεηαο ησλ γπλαηθψλ δελ είλαη 2

3 αληηζπληαγκαηηθή. Μηιάκε δειαδή γηα ηελ πξνζπάζεηα λα πεξάζνπκε ζηελ νπζηαζηηθή ηζφηεηα. Μηιάκε γηα πνιηηηθέο φπσο είλαη νη πνζνζηψζεηο, ην gender mainstreaming νη νξηδφληηεο πνιηηηθέο παξέκβαζεο ζε φιεο ηηο πνιηηηθέο, γηα λα θαηνρπξσζεί ε νπζηαζηηθή ηζφηεηα. Η δηεζλήο θνηλφηεηα έρεη αλαπηχμεη εξγαιεία φπσο είλαη ην gender budgeting θαη ην gender impact assessment. Ση ζεκαίλνπλ φια απηά; εκαίλεη δειαδή φηη ε δηάζηαζε ηνπ θχινπ ζα πξέπεη λα ππάξρεη ζηνπο νηθνλνκηθνχο πξνυπνινγηζκνχο. Γειαδή ζα πξέπεη λα γίλεηαη κία εθηίκεζε ηνπ ηη επηξξνή ζα έρνπλ απηέο νη πνιηηηθέο πάλσ ζηηο γπλαίθεο. Σν gender impact assessment είλαη αθξηβψο ην ίδην πξάγκα ζε φιεο ηηο πνιηηηθέο. Γειαδή φηαλ πινπνηείο κία πνιηηηθή, πξέπεη λα έρεηο θαη κία εθηίκεζε ηνπ αλ απηή ε πνιηηηθή ζα επεξεάζεη ηα θχια. Απηφ έρεη ζεκαζία αλ ζθεθηείηε φηη ηα ζηεξεφηππα, νη ζηεξενηππηθνί ξφινη πνπ ππάξρνπλε είλαη πνιχ ζπγθεθξηκέλνη θαη θνξηψλνπλ πάξα πνιιά πξάγκαηα. Γειαδή φιν ηνλ ηδησηηθφ ρψξν ηνλ θνξηψλνπλε ζηηο γπλαίθεο: ε γπλαίθα είλαη ε κακά, ε γπλαίθα είλαη ε λνηθνθπξά, ε γπλαίθα είλαη θξνληηζηήο ησλ ειηθησκέλσλ θαη ησλ αδχλακσλ κειψλ ηεο νηθνγέλεηαο. Αλ, ινηπφλ, ππάξρεη έλαο λφκνο πνπ ιέεη φηη εμίζνπ ε γπλαίθα θαη ν άληξαο κπνξνχλ λα πηάζνπλε δνπιεηά, πψο ζα πηάζεηο δνπιεηά αλ έρεηο θνξησζεί έλα ζσξφ πξάγκαηα; Απηή είλαη ε πξνζπάζεηα πνπ κηιάκε γηα ηελ νπζηαζηηθή ηζφηεηα. Γηαηί σξαία είλαη λα ιέκε φηη φινη ίζνη είκαζηε, αιιά θάπνηνη είλαη πην ίζνη απ ηνπο άιινπο, ηη λα θάλνπκε ηψξα; Λνηπφλ, ην Πξφγξακκα ηεο Γ.Γ. Ιζφηεηαο θάλεη κηα πξνζπάζεηα θαηά πξψηνλ λα θαηαπνιεκήζεη ηα ζηεξεφηππα. Απηφ ζεκαίλεη φηη απεπζπλφκαζηε ζηα ΜΜΔ ελλνψ δειαδή θάλνπκε πνιηηηθέο ζηα ΜΜΔ, ζηελ Παηδεία, ζε φινπο ηνπο ρψξνπο πνπ αλαπαξάγνπλ ζηεξεφηππα. Η πξνζπάζεηά καο είλαη λα ππεξαζπηζηνχκε θπξίσο ηνπο αλζξψπνπο πνπ πιήηηνληαη πεξηζζφηεξν. Καη νη άλζξσπνη πνπ πιήηηνληαη πεξηζζφηεξν είλαη νη πην θησρνί, νη πην αδχλακνη, απηνί πνχ πιήηηνληαη απφ ηελ θξίζε πεξηζζφηεξν απφ ηηο ππφινηπεο νκάδεο. Γελ είλαη κηα απιή δηαθήξπμε πξνζέζεσλ, θη απηφ επεηδή, φπσο ζαο είπα πξηλ, γηα πξψηε θνξά έρνπκε λα δηαρεηξηζηνχκε έλα ζνβαξφ θνηλνηηθφ θνλδχιην: γηα πνιηηηθέο ηζφηεηαο. Η πνιηηηθή καο δελ είλαη κφλν δηθφ καο δεκηνχξγεκα, ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ε ηζφηεηα είλαη εληνιή θαη δέζκεπζε απφ ηνλ ΟΗΔ, απφ ηελ Δ.Δ., απφ ην πκβνχιην ηεο Δπξψπεο. Θέισ λα πσ, δειαδή, φηη δηεζλείο νξγαληζκνί θαη φξγαλα έρνπλε βάιεη ηελ ηζφηεηα ησλ θχισλ ζε 3

4 πςειή πξνηεξαηφηεηα πνιηηηθήο. Σν Πξφγξακκά καο αλαπηχζζεηαη ζε ηέζζεξηο ζηξαηεγηθνχο ζηφρνπο. Ο πξψηνο ζηφρνο είλαη ε πξνάζπηζε ησλ δηθαησκάησλ φισλ ησλ γπλαηθψλ, θπξίσο εθείλσλ πνπ ιφγσ ζέζεο, θαηαγσγήο, ή άιισλ ζηνηρείσλ, αλαπεξίαο, ζεμνπαιηθνχ πξνζαλαηνιηζκνχ, απνκαθξπζκέλεο γεσγξαθηθά πεξηνρέο, κνλνγνλετθέο νηθνγέλεηεο, ππφθεηληαη ζε πνιιαπιέο δηαθξίζεηο. Ο πξψηνο καο ζηξαηεγηθφο ζηφρνο ινηπφλ είλαη ε πξνζηαζία ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ ησλ γπλαηθψλ πνπ ππφθεηληαη ζε πνιιαπιέο δηαθξίζεηο. Ο δεχηεξνο ζηφρνο θαη απηφο πνπ ζαο αθνξά θη εζάο είλαη ε θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Ο ηξίηνο είλαη ε ζηήξημε ηεο απαζρφιεζεο ησλ γπλαηθψλ. Καη ν ηέηαξηνο είλαη ε αμηνπνίεζε ηεο πνιηηηζηηθήο δεκηνπξγίαο γηα ηελ αλάδεημε ηνπ ζηφρνπ ηεο ηζφηεηαο ησλ θχισλ. Μάιηζηα ηψξα 8 Μάξηε, ζην Μεηξφ ζα θάλνπκε κία ζπλεξγαζία, ζα ππάξρεη κία έθζεζε θσηνγξαθίαο. Δίλαη ε πνιηηηζηηθή παξέκβαζε ζην δήηεκα ηεο ηζφηεηαο ησλ θχισλ κία δξάζε, βέβαηα, δελ είπακε φηη εθεί ζα ηελ εμαληιήζνπκε. Λνηπφλ νη πνιηηηθέο καο αθνξνχλ ηφζν εμεηδηθεπκέλεο πνιηηηθέο πνπ απεπζχλνληαη ζηηο γπλαίθεο ή ζηνπο άληξεο, ζηνπο ηνκείο πνπ απηνί εθπξνζσπνχληαη, φζν θαη νξηδφληηεο παξεκβάζεηο ζε φιν ην εχξνο ηεο δεκφζηαο πνιηηηθήο, ψζηε λα αληηκεησπηζηνχλ νη έκθπιεο δηαθξίζεηο ζην πεδίν άζθεζεο πνιηηηθήο, είλαη ην ιεγφκελν gender mainstreaming. Η ελζσκάησζε ηεο δηάζηαζεο ηνπ θχινπ (gender mainstreaming) είλαη κηα παγθνζκίσο απνδεθηή ζηξαηεγηθή γηα ηελ πξνψζεζε ηεο ηζφηεηαο ησλ θχισλ. Η ελζσκάησζε δελ είλαη απηνζθνπφο, αιιά κηα ζηξαηεγηθή, κηα πξνζέγγηζε, έλα κέζν γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ ηεο ηζφηεηαο ησλ θχισλ. Η ελζσκάησζε ζθνπφ έρεη λα δηαζθαιίζεη φηη ηα ζέκαηα θχινπ θαη ε πξνζήισζε ζηνλ ζηφρν ηεο ηζφηεηαο ησλ θχισλ βξίζθνληαη ζην επίθεληξν φισλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ησλ πνιηηηθψλ θαζψο επίζεο θαη ζηνλ ζρεδηαζκφ, ζηελ πινπνίεζε θαη ζηελ παξαθνινχζεζε ησλ πξνγξακκάησλ θαη ησλ έξγσλ. Η πνιηηηθή καο γηα ηελ ηζφηεηα ησλ θχισλ ζα παξαθνινπζείηαη κε εηήζηεο απνινγηζηηθέο εθζέζεηο ήδε έρνπκε θάλεη ηελ πξψηε καο εηήζηα απνινγηζηηθή έθζεζε, είλαη ζηελ ηζηνζειίδα καο θαη ην ζχλνιν ηνπ Πξνγξάκκαηφο καο δηαξζξψλεηαη ζε ηξεηο ππιψλεο: ν πξψηνο αθνξά ηηο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο, λνκνζεηηθέο παξεκβάζεηο. απηφ ππήξμε θαιφ ην φηη θάλακε έλα πέξαζκα απφ ην Τπνπξγείν Γηθαηνζχλεο. Απηφ, αλ θαη καο αλαζηάησζε 4

5 κε ρίιηνπο ηξφπνπο, ηνπιάρηζηνλ καο άθεζε ηξεηο λνκνπαξαζθεπαζηηθέο επηηξνπέο. Η κία είλαη γηα ηελ αλαζεψξεζε ηνπ νηθνγελεηαθνχ δηθαίνπ, ε άιιε γηα λα θηηάμνπκε έλα λφκν γηα ηελ θαηαπνιέκεζε φισλ ησλ κνξθψλ βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ, θαη ε ηξίηε ζα θηηάμεη έλα λφκν γηα ηελ νπζηαζηηθή ηζφηεηα. Πξφηππα ζηηο λνκνπαξαζθεπαζηηθέο καο παξεκβάζεηο είλαη ππαξθηνί λφκνη, ηεο Ιζπαλίαο θαηά βάζε, πνπ έρεη πξνσζεκέλνπο λφκνπο θαη ζηα ζέκαηα ηεο ηζφηεηαο θαη ζηα ζέκαηα ηεο έκθπιεο βίαο. Όζν γηα ην νηθνγελεηαθφ δίθαην, ε λνκνπαξαζθεπαζηηθή έρεη ήδε νινθιεξψζεη ην έξγν ηεο, έρεη παξαδψζεη ην έξγν ηεο θαη αλαθέξεηαη ζε δεηήκαηα φπσο ην επψλπκν ησλ γπλαηθψλ. Δίρε γίλεη πξηλ 1-2 ρξφληα πεξίπνπ έλα ζέκα, δειαδή ην φηη νη γπλαίθεο δηαηεξνχκε ην παηξηθφ καο επψλπκν θαη κεηά ην γάκν, πέξαζε έλαο λφκνο πξηλ 2 ρξφληα πνπ ην έζεηε ππφ ακθηζβήηεζε. Απηφ ηνλ ζεζκφ πξνζπαζνχκε λα ηνλ επαλαθέξνπκε, λα μαλαθέξνπκε ηελ ηζνξξνπία: δελ είλαη δπλαηφλ, αλάινγα κε ηνλ πνηνλ παληξεπφκαζηε λ αιιάδνπκε φλνκα. Σν φλνκά καο είλαη βαζηθφ ζηνηρείν ηεο ηαπηφηεηάο καο. Τπάξρνπλ δεηήκαηα ζρεηηθά κε ηε γνλετθφηεηα, ηελ επηκέιεηα θη φια απηά, πηνζεζίεο θιπ., θαη ππάξρνπλ θαη δεηήκαηα ζρεηηθά κε ην χκθσλν Κνηλσληθήο πκβίσζεο, ηδίσο ζην βαζκφ πνπ αθνξά νκφθπια δεπγάξηα, θαη ηα ζέκαηα ηνπ νηθνγελεηαθνχ δηθαίνπ ησλ Μνπζνπικάλσλ ηεο Γ. Θξάθεο, φπνπ είλαη αλνηρηφ έλα δήηεκα γηα ηνλ ηζιακηθφ λφκν, ην νπνίν, εληάμεη, είλαη απαξάδεθην, αιιά δελ μέξσ πψο ην δηαρεηξίδεηαη, δελ έρεη αλαθνηλσζεί ην πφξηζκα ηεο Δπηηξνπήο απηήο. Καη ππάξρνπλ θαη δεηήκαηα επαίζζεηα δηεζλνχο πνιηηηθήο, δηκεξψλ ζρέζεσλ, ζρέζεηο κε Σνπξθία, πλζήθε ηεο Λνδάλεο, είλαη πνιιά ηα δεηήκαηα εθεί πέξα. Γελ είκαη εδψ γηα λα ζαο πσ ηη πξφθεηηαη λα γίλεη, γηαηί πνιχ απιά δελ ην μέξσ, δελ είλαη ην ζέκα πνπ δηαρεηξίδνκαη. Λνηπφλ, ν έλαο ππιψλαο ηνπ Πξνγξάκκαηφο καο είλαη νη λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο. Ο δεχηεξνο ππιψλαο είλαη νη εμεηδηθεπκέλεο πνιηηηθέο γηα ηελ ηζφηεηα ησλ θχισλ, παξεκβάζεηο ζε επηιεγκέλα ζεκαηηθά πεδία δεκφζηαο πνιηηηθήο θαη δεκηνπξγία ζεζκψλ, δνκψλ θαη νξγάλσλ παξαγσγήο πνιηηηθήο θηι. Δδψ κπαίλεηε εζείο. Λνηπφλ, νη εμεηδηθεπκέλεο πνιηηηθέο γηα ηελ ηζφηεηα ησλ θχισλ αθνξνχλ δηάθνξνπο ηνκείο πνιηηηθήο, ζηελ πεξίπησζή καο κάο ελδηαθέξεη ε βία θαηά ησλ γπλαηθψλ, ζα ζαο κηιήζσ ζε ιίγν γη απηφ. Καη ν ηξίηνο ππιψλαο 5

6 είλαη νη παξεκβάζεηο ζηα Τπνπξγεία, είλαη ην gender mainstreaming, είλαη παξεκβάζεηο ησλ άιισλ Τπνπξγείσλ θαη δεκφζησλ θνξέσλ κε ηηο νπνίεο εληάζζνπλ ηελ ηζφηεηα ησλ θχισλ ζηηο δεκφζηεο πνιηηηθέο. Απηή είλαη, ζε γεληθέο γξακκέο ε πνιηηηθή καο γηα ηελ ηζφηεηα ησλ θχισλ. Πξηλ πξνρσξήζσ ζηελ παξνπζίαζε ησλ πνιηηηθψλ γηα ηε πξφιεςε θαη θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο, πξνηείλσ λα θάλεηε εξσηήζεηο γηα φζα κέρξη ηψξα αθνχζαηε. Ζεηάεη δηαθνπή ηεο καγλεηνθώλεζεο, θαη κεηά ζπλερίδεη: Λνηπφλ, παηδηά, ηψξα λα ζαο κηιήζσ ιίγν γηα ην Δζληθφ Πξφγξακκα γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Η βία θαηά ησλ γπλαηθψλ ζπληζηά ζπζηεκαηηθή θαη δηαδεδνκέλε παξαβίαζε ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ ηνπο. Απνηειεί εκπφδην γηα θάζε πξνζπάζεηα γηα αλάπηπμε, εηξήλε, ηζφηεηα ησλ θχισλ θαη θνηλσληθή ζπλνρή θαη έρεη ηηο ξίδεο ηεο ζηηο ηζηνξηθά άληζεο ζρέζεηο εμνπζίαο κεηαμχ αλδξψλ θαη γπλαηθψλ θαη ζηηο επίκνλεο δηαθξίζεηο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Απηφ είλαη ην πιαίζην κέζα ζην νπνίν αλαπηχμακε ηελ πνιηηηθή καο. Άιισζηε, απνηειεί κεγάιν θίλδπλν γηα ηε δεκφζηα πγεία θαη ζεκαληηθή αηηία ζαλάηνπ θαη αλαπεξίαο γηα ηηο γπλαίθεο αλαπαξαγσγηθήο ειηθίαο. χκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο, νη γπλαίθεο θηλδπλεχνπλ πεξηζζφηεξν απφ βηαζκφ ή ελδννηθνγελεηαθή βία απ φηη θαξθίλν, ηξνραία αηπρήκαηα, πφιεκν θαη καιάξηα καδί. Καηαιαβαίλεηε πφζν ηεξάζηην δήηεκα δεκφζηαο πγείαο είλαη ρσξίο ζ απηφ λα πξνζζέηνπκε ην πφζν πνιιαπιά νη γπλαίθεο απεπζχλνληαη ζε ππεξεζίεο ςπρηθήο πγείαο φηαλ είλαη ζχκαηα έκθπιεο βίαο. Αλαγλσξίδνληαο απηή ηελ πξαγκαηηθφηεηα, -ηφηε αλήθακε ζην Τπνπξγείν Γηθαηνζχλεο, Γηαθάλεηαο θαη Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ, ζηηο 25 Ννεκβξίνπ 2009 ν ππνπξγφο δηθαηνζχλεο εμήγγεηιε ην Δζληθφ Πξφγξακκα γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ, Η Γ. Γ. Ιζφηεηαο είλαη ν αξκφδηνο θνξέαο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηνπ θαηλνκέλνπ απηνχ, έρνπκε ζπζηήζεη θαη ηελ Δηδηθή Τπεξεζία Δθαξκνγήο, απφ θνηλνχ ινηπφλ πινπνηνχκε ην Πξφγξακκα ΔΠΑ, πνπ ρξεκαηνδνηεί ην Πξφγξακκα γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Σν Πξφγξακκα απηφ έρεη δχν δηαζηάζεηο, ην έλα είλαη νη λνκνζεηηθέο παξεκβάζεηο θαη ην άιιν είλαη ε αλάπηπμε ησλ ππνδνκψλ. ε επίπεδν λνκνζεηηθψλ παξεκβάζεσλ ζαο κίιεζα ήδε γηα ηελ Ννκνπαξαζθεπαζηηθή γηα ηε βία θαηά ησλ γπλαηθψλ. Διπίδνπκε φηη κέρξη ην ηέινο ηνπ εμακήλνπ ζα έρνπκε θαηαζέζεη 6

7 πφξηζκα γηα έλαλ λφκν εληαίν θαη ζπλεθηηθφ πνπ ζα πνηληθνπνηεί φιεο ηηο κνξθέο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ, θαη ηαπηφρξνλα ζα ζεζκνζεηεί ηελ αλάπηπμε δνκψλ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ γπλαηθψλ απηψλ. αο κίιεζα αθφκα γηα ηελ CAHVIO ηελ Δπηηξνπή δει. ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, πνπ ήδε παξέδσζε ην ζρέδην χκβαζεο γηα ηελ πξφιεςε θαη θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ θαη ηεο ελδννηθνγελεηαθήο βίαο. Απηφ ην ζρέδην ζχκβαζεο ηψξα είλαη ζηα ρέξηα ηεο επηηξνπήο ησλ Τπνπξγψλ, επεηδή ππήξραλ, φπσο ζαο είπα θαη πξηλ πνιιέο αλάγθεο δηαπξαγκάηεπζεο, ε ζχκβαζε απηή εμαθνινπζεί λα δηαπξαγκαηεχεηαη, θπξίσο ζηελ πξνζπάζεηα λα κεησζνχλ νη εθπεθξαζκέλεο επηθπιάμεηο πάλσ ζην ζρέδην ζχκβαζεο απηφ. Σαπηφρξνλα, ε Δ.Δ. κε κία ζεηξά απνθάζεσλ δήηεζε ηελ αλάπηπμε κηαο ζπγθξνηεκέλεο θαη νινθιεξσκέλεο ζηξαηεγηθήο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Η Γ.Γ. Ιζφηεηαο ζπλέβαιε ζηελ ζπγθξφηεζε απηήο ηεο πνιηηηθήο κε ζέζεηο, πξνηάζεηο ζπγθεθξηκέλα ζπκκεηείρα ζην expert group πνπ θαηέζεζε opinion ζηε πκβνπιεπηηθή Δπηηξνπή ηεο Κνκηζηφλ γηα ηελ ηζφηεηα ησλ θχισλ. Απηφ είλαη έλα ζέκα πνπ ππάξρεη σο ππνρξέσζε, δελ έρεη αθφκα εμαγγειζεί, φκσο ην summit ησλ γπλαηθψλ ππνπξγψλ ηεο Δ.Δ. πνπ ζπγθιήζεθε ζηηο 25 Ννεκβξίνπ, κπνξεί λα κελ κίιεζε γηα ζηξαηεγηθή γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο, φκσο πεξηέιαβε ζηε δηαθήξπμή ηνπ πάξα πνιιά απφ ηα δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ην ζέκα. Γειαδή κίιεζε γηα ηε ζηξαηεγηθή γηα ηελ ηζφηεηα ησλ θχισλ, ζηελ νπνία πςειήο πξνηεξαηφηεηαο ζηφρνο είλαη ε θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ, ζέηνληαο ηηο δηαζηάζεηο ηνπ πιαηζίνπ ηεο πνιηηηθήο, πνπ ζεκαίλεη λνκνζεζία, αλάπηπμε δνκψλ, θακπάληα γηα ηελ επαηζζεηνπνίεζε ηνπ θφζκνπ ψζηε ηα ζηεξεφηππα πνπ αλαπαξάγνπλ ηε βία λα γίλνπλ ζπλεηδεηά θαη απηφ ζα είλαη ην πξψην ζθαινπάηη γηα λα ηα θαηαπνιεκήζνπκε. πδεηάκε γηα έλα Δπξσπατθφ Έηνο θαηαπνιέκεζεο ηεο βίαο κάιινλ ην 2013 ζα είλαη απηφ, φπσο επίζεο γίλεηαη πξνζπάζεηα λα ππάξμεη επξσπατθή Γξακκή SOS, πνπ ζεκαίλεη δειαδή εληαίν ηειεθσληθφ λνχκεξν ππάξρνπλ ηα λνχκεξα 116 πνπ είλαη επξσπατθά λνχκεξα. Τπάξρεη πξφηαζε 5 ρσξψλ, κε πξσηνβνπιία ηεο Ιζπαλίαο, λα ππάξμεη Γξακκή SOS γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ, ην Γηα λα εηζαρζεί ε πξφηαζε απηή πξνο ζπδήηεζε απαηηείην ππνζηήξημε 5 ρσξψλ. Η Διιάδα ήηαλ κία απφ ηηο 5 πξψηεο ρψξεο πνπ ην ππνζηήξημε. Απηή ηε ζηηγκή ην ππνζηεξίδνπλ 10 ρψξεο. Οη 7

8 δηαδηθαζίεο δελ είλαη πάξα πνιχ γξήγνξεο, θαη κάιηζηα εκείο ειπίδακε φηη ζα δνπιέςνπκε κε ην Γελ έρεη απνθαζηζηεί αθφκα ζε επίπεδν Κνκηζηφλ ε ζχζηαζε ηεο εζληθήο Γξακκήο SOS ζε επξσπατθφ επίπεδν, θαη γη απηφ ήδε έρνπκε δεηήζεη λνχκεξν ειιεληθφ, πνπ ζα είλαη 15 θάηη. 15 είλαη φια ηα θπβεξλεηηθά λνχκεξα, ζα είλαη 15 θάηη, ππάξρνπλ δηάθνξεο πξνηάζεηο. Απηά φζνλ αθνξά ηηο λνκνζεηηθέο παξεκβάζεηο. Όζνλ αθνξά ηε ζπγθξφηεζε δνκψλ, ππάξρεη έλα ζρέδην πνπ ιέγεηαη Δλίζρπζε ησλ Γξάζεσλ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο πξνο φθεινο ησλ γπλαηθψλ θαη ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο. Σν ζρέδην απηφ έρεη εθπνλεζεί απφ ηε Γ.Γ. Ιζφηεηαο ησλ Φχισλ κε ηελ Δηδηθή Τπεξεζία Δθαξκνγήο ζηε βάζε κειέηεο σξίκαλζεο πνπ είρε πξνεγεζεί. Σν ζρέδην αλαιχεηαη ζε νξηδφληηεο θαη ζε θάζεηεο δξάζεηο. Οη νξηδφληηεο δξάζεηο πεξηιακβάλνπλ: ηε ζχζηαζε θαη ιεηηνπξγία επηζηεκνληθήο επηηξνπήο κε ακεηβφκελεο, επηθνξηηζκέλεο κε ηε ζπλνιηθή επνπηεία ηνπ έξγνπ. Η ζεκαζία πνπ έρεη απηή ε επηηξνπή είλαη θαη ε δηαζχλδεζε κε ηελ ηνπηθή θνηλσλία. Γειαδή ππάξρνπλε παλεπηζηεκηαθνί ζ απηή ηελ επηηξνπή πνπ αληηζηνηρνχλ ζηηο δηνηθεηηθέο πεξηθέξεηεο, πνπ εθπξνζσπνχλ ηα παλ/κηα ησλ δηνηθεηηθψλ πεξηθεξεηψλ θαη έηζη πξνζπαζνχκε λα ιεηηνπξγήζνπλ νη άλζξσπνπ απηνί σο δίαπινη αλαηξνθνδφηεζεο κεηαμχ ησλ δνκψλ ζηήξημεο πνπ ζα αλαπηχμνπκε ζηηο Πεξηθέξεηεο θαη ηεο παλεπηζηεκηαθήο θνηλφηεηαο, ψζηε λα ππάξρεη ην know how, ην παλεπηζηεκηαθφ know how ζηηο θαηά ηφπνπο δνκέο καο. ηηο νξηδφληηεο δξάζεηο πεξηιακβάλεηαη ε παξαγσγή εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ μερσξηζηνχ γηα ηνπο λνκηθνχο, γηα ηνπο ςπρνιφγνπο θαη ηνπο θνηλσληθνχο ιεηηνπξγνχο πνπ ζα παξέρνπλ ζπκβνπιεπηηθή ζηηο δνκέο καο. Όηαλ κηιάκε γηα δνκέο, κηιάκε γηα ηα πκβνπιεπηηθά Κέληξα, γηα ηνπο μελψλεο πνπ ζα αλαπηπρζνχλε απφ ηνπηθή απηνδηνίθεζε θαη ΔΚΚΑ θαη γηα ηε γξακκή SOS. Σν εθπαηδεπηηθφ απηφ πιηθφ ησλ λνκηθψλ θαη ησλ ςπρνιφγσλ είλαη ησλ λνκηθψλ είλαη έηνηκν. Σσλ ςπρνιφγσλ είλαη ζρεδφλ έηνηκν θαη ησλ θνηλσληθψλ ιεηηνπξγψλ ζα είλαη έηνηκν ζηελ εκεξνκελία πνπ έρεη νξηζηεί απ ηηο δηνηθεηηθέο δηαδηθαζίεο ηνπ ΔΠΑ. Δπίζεο ζην εθπαηδεπηηθφ πιηθφ απηφ ζα ππάξρεη Κψδηθαο Γενληνινγίαο, θη εμεγψ: έξρνληαη γπλαίθεο ζηηο δνκέο καο θαη καο θαηαζέηνπλε επαίζζεηα πξνζσπηθά ηνπο δεδνκέλα. Δκείο θξαηάκε ζηνηρεία θαη γηα ηηο αλάγθεο ηεο πκβνπιεπηηθήο, αιιά θαη γηαηί ηα 8

9 επεμεξγαδφκαζηε απηά γηα ηε ζηαηηζηηθή αλάιπζε, ψζηε λα θαζξεθηίδνπκε ηελ πξαγκαηηθφηεηα θαη αλάινγα λα ηξνθνδνηνχληαη νη πνιηηηθέο καο. Γελ είλαη δπλαηφλ λα θάλεηο πνιηηηθέο φηαλ δελ μέξεηο ην πξφβιεκα. Η θαηαγξαθή ινηπφλ θαη ε ζηαηηζηηθή επεμεξγαζία ησλ ζηνηρείσλ πνπ έρνπκε καο βνεζνχλε γηα ηελ αλάπηπμε πνιηηηθψλ πνπ είλαη to the point. Γηα λα ην θάλνπκε απηφ, απεπζπλζήθακε ζηελ Αξρή Πξνζηαζίαο Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ, πήξακε άδεηα απφ ηελ Αξρή απηή, καο είπε φκσο φηη ok κε ηνπο ζπκβνχινπο πνπ θαιχπηνληαη απφ ην επαγγεικαηηθφ ηνπο απφξξεην, φκσο επεηδή ζηε δηαδηθαζία εκπιέθνληαη θαη δηνηθεηηθνί, γηα ηε γξακκαηεηαθή ππνζηήξημε θαη γηα δηάθνξα, ζα έπξεπε λα θηηάμνπκε έλαλ Κψδηθα Γενληνινγίαο πνπ λα δεζκεχεη ην πξνζσπηθφ πνπ δελ ππφθεηηαη ζην επαγγεικαηηθφ απφξξεην, λα δεζκεχεηαη κε ερεκχζεηα. Καη ν Κψδηθαο Γενληνινγίαο απηφο είλαη έηνηκνο. Δπίζεο θηηάρλνληαη Καλνληζκνί ιεηηνπξγίαο ησλ δνκψλ, φπσο επίζεο θαη νδεγνί δηθηχσζεο. Γειαδή, απηή ηε ζηηγκή μεθηλάκε ηε Γξακκή SOS κε ιίγα ζπκβνπιεπηηθά θέληξα νπζηαζηηθά έλα, απηφ ηεο Αζήλαο θαη απφ θεη θαη πέξα θάλακε, σο Γηεχζπλζε, θάλαλε επηθαηξνπνίεζε ηεο ιίζηαο πνπ έρνπκε κε ηηο δνκέο αξσγήο θαη πξνζηαζίαο ησλ γπλαηθψλ ζπκάησλ βίαο. Απηή ε ιίζηα ζα εκπινπηηζηεί θαη ζα ζηαιεί ζηελ Δπηζηεκνληθή Δπηηξνπή, ζα εκπινπηηζηεί κε φ,ηη ππάξρεη ζηηο Πεξηθέξεηεο θη εδψ αλαγλσξίδνπκε ηε ζπλεηζθνξά ησλ παλεπηζηεκηαθψλ πνπ κεηέρνπλ ζηελ επηζηεκνληθή επηηξνπή θαη σο νδεγφο δηθηχσζεο είλαη έλα παξαδνηέν ηνπ ΔΠΑ, πνπ ζα δνζεί ζηα κέζα ηνπ ρξφλνπ. Όκσο εζείο ζα ην έρεηε πνιχ πην πξηλ, απιά δελ ζα έρεηε ηνλ Οδεγφ Γηθηχσζεο κε ηελ έλλνηα ηνπ παξαδνηένπ ηνπ ΔΠΑ. Η επηκφξθσζε ησλ ζπκβνχισλ πνπ ζα ζηειερψζνπλε ηα ζπκβνπιεπηηθά θέληξα, ηε Γξακκή SOS θαη ηνπο μελψλεο ζα γίλεη κέζα απφ έλαλ εθπαηδεπηηθφ νξγαληζκφ λνκίδσ ήδε πξνθεξχρηεθε, δειαδή πξνρζέο πξέπεη λα έγηλε ε πξνθήξπμε δεηάκε ηνλ εθπαηδεπηηθφ νξγαληζκφ πνπ ζα θάλεη ηελ αξρηθή εθπαίδεπζε ησλ ζηειερψλ πνπ ζα ζηειερψζνπλ ηηο δνκέο, φπσο επίζεο θαη ηελ δεχηεξε θάζε ηεο εθπαίδεπζεο. Σν πκβνχιην ηεο Δπξψπεο έρεη θάλεη κία έξεπλα, κία κειέηε, γηα ην πνηα είλαη ηα κίληκνπκ ζηάληαξ γηα ηηο δνκέο ζηήξημεο ησλ γπλαηθψλ ζπκάησλ βίαο. Μηιάεη ινηπφλ γηα κία εθπαίδεπζε 30 σξψλ, ησλ ζπκβνχισλ πνπ ζα ζηειερψλνπλ ηηο δνκέο. Δκείο πξνζζέζακε ζ απηφ θαη κία δεχηεξε θάζε εθπαίδεπζεο πνπ ζα είλαη ζε εβδνκαδηαία βάζε θαη ζα έρεη ηε ινγηθή ηεο νκάδαο φπνπ ζα ζπδεηηνχληαη ηα 9

10 πξνβιήκαηα πνπ έρνπλ αλαδεηρζεί καδί κε έλαλ ςπρνιφγν, έλαλ θιηληθφ ςπρνιφγν. Γχν είλαη ηα δεηνχκελα ηεο δεχηεξεο θάζεο. Απ ηε κηα ε βνήζεηα ζην λα ρεηξηζηείηε πεξηζηαηηθά, θη απ ηελ άιιε θαη ε απνθφξηηζε, θαη ε απνθπγή ηνπ burn out. Γηαηί θαιφ είλαη λα μέξεηε φηη ην θαληάδεζηε, θαληάδνκαη, φηη ζα θνξηηζηείηε αξθεηά κε ηα πξνβιήκαηα πνπ ζα ζαο κεηαδίδνληαη απφ ηηο γπλαίθεο πνπ ζα ζαο απεπζχλνληαη. Έρνπκε πξνζπαζήζεη λα ην ειέγμνπκε θη απηφ, είλαη κέζα ζηελ επηκφξθσζε ησλ ζπκβνχισλ, έρνπκε βάιεη εβδνκαδηαία επηκφξθσζε πνπ ζα έρεη σο ζθνπφ αθξηβψο λα δίλεη εξγαιεία ζηνπο ζπκβνχινπο καο λα κπνξνχλ λα δηαρεηξίδνληαη φια ηα πηζαλά πξνβιήκαηα πνπ ζα πξνθχπηνπλ. Τπάξρεη επίζεο θαη γηα ηνπο λνκηθνχο αληίζηνηρε δεχηεξε θάζε εθπαίδεπζεο, φπνπ ζα απεπζχλνληαη ζε έλαλ έκπεηξν δηθεγφξν γηα λα ηνπο ιχλεη δεηήκαηα πνπ ζα αληηκεησπίδνπλ ζηελ θαζεκεξηλή ηνπο πξάμε. Γηα ηε ζπγθξφηεζε θαη ιεηηνπξγία ηεο ηειεθσληθήο Γξακκήο SOS μέξεηε αξθεηά πξάγκαηα, ζα ιεηηνπξγεί 24 ψξεο ην 24σξν, 7 κέξεο ηε βδνκάδα, 12 κήλεο ην ρξφλν, γη απηφ θαη έρνπκε πξνζιάβεη θαη αξθεηά άηνκα, γηα λα κπνξνχκε λα θαιχπηνπκε ηηο βάξδηεο. Καη φηαλ ιεηηνπξγήζεη ε επξσπατθή Γξακκή SOS ζα ζπλδεζεί καδί ηεο. Έρεη νινθιεξσζεί επίζεο ε δηαδηθαζία, ν δηαγσληζκφο πνπ θάλακε γηα ηελ αλάζεζε ζε εηαηξεία ηεο θακπάληαο επαηζζεηνπνίεζεο γηα φιε απηή ηελ πξνζπάζεηα. Η θακπάληα επαηζζεηνπνίεζεο έρεη δχν πάιη δηαζηάζεηο. Η κία είλαη ε αιιαγή ησλ ζηεξενηχπσλ, ε επαηζζεηνπνίεζε ηνπ θφζκνπ ψζηε λα δεη φηη δελ είλαη θπζηνινγηθφ, είλαη θαηαπάηεζε αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ, ε ίδηα ε βία πξνθαιεί πφλν. Κη απ ηελ άιιε είλαη ην λα γίλνπλ γλσζηέο νη δνκέο καο, ψζηε λα μέξνπλ νη ελδηαθεξφκελνη πνχ ζα απεπζχλνληαη γηα λα βνεζεζνχλ ζηα πξνβιήκαηα ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Απηά πνπ ζαο πεξηέγξαςα κέρξη ηψξα είλαη νη νξηδφληηεο δξάζεηο. Οη θάζεηεο δξάζεηο πεξηιακβάλνπλ ηε δεκηνπξγία 12 λέσλ ζπκβνπιεπηηθψλ θέληξσλ ηεο Γ.Γ. Ιζφηεηαο ζηηο αληίζηνηρεο Πεξηθέξεηεο ηεο ρψξαο, ηελ αλαβάζκηζε ησλ 2 ήδε πθηζηακέλσλ θέληξσλ ηεο Γ. Γ. Ιζφηεηαο ησλ θχισλ. Η Γ.Γ. Ιζφηεηαο, φπσο ζαο έρνπκε ήδε πεη, ην 1988 ιεηηνχξγεζε ην πξψην πκβνπιεπηηθφ Κέληξν ζηελ Αζήλα, θαη ην 1999 ιεηηνχξγεζε ην πκβ. Κέληξν ηνπ Πεηξαηά. Δπεηδή δελ πξνβιεπφηαλ ζηνλ ηφηε Οξγαληζκφ καο ε ιεηηνπξγία ζπκβνπιεπηηθψλ θέληξσλ ν Οξγαληζκφο είλαη ηνπ 1988, πξνεγήζεθε δειαδή ησλ ζπκβνπιεπηηθψλ θέληξσλ θαη φισλ απηψλ ησλ 10

11 δνκψλ δελ κπνξέζακε πνηέ λα ηα ζηειερψζνπκε ζσζηά. Γελ κπνξέζακε λα πξνζιάβνπκε, δελ ππήξρε ε δπλαηφηεηα ζηνλ Οξγαληζκφ καο, δελ ππήξραλ νξγαληθέο ζέζεηο ζπκβνπιεπηηθήο. Απηφ είρε ζαλ απνηέιεζκα λα κελ ζηειερσζνχλ πνηέ ηα πκβνπιεπηηθά Κέληξα θαη βξεζήθακε λα ιεηηνπξγνχκε κε ζπκβάζεηο έξγνπ, πνπ θάπνηα ζηηγκή ηειείσζαλ θαη ελ φςεη ηνπ ΔΠΑ δελ κπνξέζακε λα ηηο αλαλεψζνπκε. Έηζη, απηή ηε ζηηγκή είκαζηε ζηελ πάξα πνιχ επράξηζηε ζέζε λα πνχκε φηη κπνξέζακε λα θαιχςνπκε κε κεηάηαμε 4 ζέζεηο πκβνχισλ νη δχν ζπλαδέιθηζζεο είλαη εδψ ζήκεξα, νη νπνίεο είλαη κφληκεο δεκφζηνη ππάιιεινη θαη ζα ζηειερψζνπλ ην πκβνπιεπηηθφ Κέληξν ηεο Αζήλαο. Καη ζα δνχκε ζηελ πνξεία ηη άιιν κπνξνχκε λα θάλνπκε ψζηε κε κεηάηαμε λα κπνξέζνπκε λα εθκεηαιιεπηνχκε δπλακηθφ πνπ ππάξρεη ήδε ζηελ ειιεληθή δεκφζηα δηνίθεζε. Η ηξίηε θάζεηε δξάζε είλαη ε δεκηνπξγία 15 μελψλσλ ζηηο αληίζηνηρεο Πεξηθέξεηεο ηεο ρψξαο ζε ζπλεξγαζία κε ΟΣΑ θαη ηνπο άιινπο θνξείο. Θα γίλνπλ δχν πξνθεξχμεηο, ε κία ζα είλαη πξνο ηελ Δ.Δ.Σ.Α., ε νπνία ζα αλαιάβεη ηελ αλάπηπμε μελψλσλ ζε επίπεδν ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, θαη ε άιιε κάιινλ ζα είλαη ζην ΔΚΚΑ, ην νπνίν ήδε ιεηηνπξγεί μελψλεο, αλάκεζα ζηνπο άιινπο μελψλεο ιεηηνπξγεί θαη μελψλεο γηα ηελ ελδννηθνγελεηαθή βία θαη γηα ην trafficking, θαη ζα ζπλεξγαζηνχκε καδί ηνπο ψζηε λα ην ρξεκαηνδνηήζνπκε, γηαηί θη απηνί έρνπλε πξνβιήκαηα θαη ρξεκαηνδφηεζεο θαη ζηειέρσζεο θιπ. Απηφ πνπ ζα θεξδίζνπκε εκείο απ φιν απηφ είλαη ε νπηηθή ηνπ θχινπ, φηη δει ζα εληάμνπλ ηε δηάζηαζε ηνπ θχινπ ζηε δνπιεηά ηνπο. Γειαδή, κηα απφ ηηο ππνρξεψζεηο πνπ έρνπλε απηνί νη θνξείο ηνπο νπνίνπο ρξεκαηνδνηνχκε γηα λα ζηήζνπλε δνκέο είλαη ην λα θάλνπλ ηέηνηεο δνκέο πνπ ζα είλαη επαίζζεηεο ζην θχιν, ζα θαηαλννχλ φηη νη γπλαίθεο πνπ έξρνληαη δελ είλαη ηξειέο, δε ιέλε ςέκαηα, δελ θάλαλε θάηη πνπ λα δηθαηνινγεί ηελ θαθνπνίεζε πνπ πθίζηαληαη θαη φηη έρνπλ αλάγθε ππνζηήξημεο θαη ελδπλάκσζεο ψζηε λα κπνξέζνπλ λα πάξνπλ ηε δσή ηνπο ζηα ρέξηα ηνπο θαη λα απνθαζίζνπλ νη ίδηεο ην ηη είλαη θαιχηεξν γη απηέο θαη γηα ηα παηδηά ηνπο, εθφζνλ έρνπλ. Απηή είλαη θαη ε ινγηθή ηεο θνηλσληθήο ζηήξημεο θαη ηεο λνκηθήο ζπκβνπιεπηηθήο πνπ δίλεηαη απφ ηηο δνκέο καο: νη γπλαίθεο πξέπεη λα κπνξνχλ λα απνθαζίδνπλ ΜΟΝΔ ΣΟΤ γηα ηε δσή ηνπο. Γελ απνθαζίδνπκε εκείο γη απηέο, γη απηφ πξέπεη λα 11

12 έξζνπλ απηέο ζ εκάο. Τπάξρνπλ δηάθνξα ηειέθσλα απφ θίινπο, γλσζηνχο θαη ζπγγελείο, πνπ ιέλε «ηη λα θάλσ;» Σν πξψην πνπ πξέπεη λα θάλνπλ είλαη λα πείζνπλ ηηο γπλαίθεο λα απεπζπλζνχλ. Γειαδή, φζν δελ ζέινπλ, δελ ην απνθαζίδνπλ, δελ έρεη λφεκα, δελ κπνξείο λα θάλεηο θάηη. Δίλαη άιιν, βέβαηα, ην ζέκα φηαλ αθνχο λα ζθνηψλνπλ ηελ άιιε ζην μχιν ζην δηπιαλφ δηακέξηζκα, ην αλ αληηδξάο ή φρη. Ωο γείηνλαο, σο θίινο σο νηηδήπνηε, δηθαηνχζαη λα θαηαγγείιεηο ζηελ αζηπλνκία θαη ε αζηπλνκία ππνρξενχηαη λα παξέκβεη απηεπάγγειηα. Σν ηη ζα θάλεη ε γπλαίθα απφ θεη θαη πέξα θαη πψο ζα ην ρεηξηζηεί, δελ παχεη πνηέ λα είλαη δηθφ ηεο ζέκα. Παηδηά, δελ ιεηηνπξγνχκε παηεξλαιηζηηθά απέλαληη ζε θαλέλαλ. Απηέο απνθαζίδνπλ, εκείο πξνζπαζνχκε λα ηνπο δψζνπκε ηηο επηινγέο. Δίλαη δηθφ ηνπο ζέκα ην ηη ζα επηιέμνπλε. Γειαδή, ηηο αληηκεησπίδνπκε σο adults, είλαη ελήιηθεο, έρνπλ ηε δχλακε ηεο επηινγήο ζηε δσή ηνπο, έζησ θη αλ επηιέμνπλε θάηη πνπ δελ είλαη αξεζηφ ζ εκάο. Σα παηδηά είλαη άιιε ηζηνξία. Γηα ηα παηδηά έρνπλ επζχλε ΚΑΙ νη γπλαίθεο. Αλ αλέρνληαη, κε βάζε ην Νφκν ηνπ 2006 ηνλ 3500, αλ αλέρνληαη λα θαθνπνηνχληαη ηα παηδηά απφ ηνλ άληξα ηνπο, έρνπλ επζχλε θαη απηέο. Σα παηδηά είλαη άιιε ηζηνξία. Γηα ηα παηδηά, θπζηθά θαη έρνπλ επζχλε ΚΑΙ απηέο, έρνπκε επζχλε φινη, επεηδή αθξηβψο δελ είλαη ελήιηθεο, δελ έρνπλ ηε δχλακε ηεο επηβνιήο ηνπ ιφγνπ ηνπο, έρεη επζχλε ε νηθνγέλεηα, ε θνηλσλία, ε Πνιηηεία λα ηα πξνζηαηεχζεη. Αλαγλσξίδνληαο ηνλ ξφιν ησλ αζηπλνκηθψλ σο επαγγεικαηηψλ πξψηεο γξακκήο ζηελ αληηκεηψπηζε πεξηζηαηηθψλ βίαο, έρνπκε μεθηλήζεη εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία καδί ηνπο. Έρνπλ μεθηλήζεη απφ ηνλ Ννέκβξην θαη ζα νινθιεξσζνχλ ηνλ Απξίιην, λνκίδσ είλαη 10 ηξηήκεξα ζεκηλάξηα πνπ απεπζχλνληαη ζε αζηπλνκηθνχο πνπ είλαη πνιιαπιαζηαζηέο. Γειαδή αμησκαηηθνχο ππεξεζίαο ησλ αζηπλνκηθψλ Σκεκάησλ. Αξρηθά κηινχζακε γηα αζηπλνκηθνχο επηζεσξεηέο, θαηαιάβακε φκσο φηη νη αζηπλ. επηζεσξεηέο είλαη πςειφβαζκνη θαη είλαη πνιχ καθξηά απφ ην πξφβιεκα. Μαο ελδηέθεξε λα είλαη πςειφβαζκνη αζηπλνκηθνί ησλ αζηπλ. Σκεκάησλ, εθεί πνπ απεπζχλνληαη νη γπλαίθεο, νη νπνίνη κε ηε ζεηξά ηνπο ζα κπνξέζνπλ λα επαηζζεηνπνηήζνπλε θαη ην πξνζσπηθφ ηνπο γηα λα βνεζήζεη θαιχηεξα ηηο γπλαίθεο. Τπάξρνπλ ζεηηθέο εμειίμεηο. Σελ πξνεγνχκελε βδνκάδα είρα 3 θιήζεηο απφ αζηπλνκηθά ηκήκαηα, πνπ έιεγε ν έλαο ήηαλ απφ ην Μελίδη, ν άιινο απφ ηελ Κπςέιε θαη ν ηξίηνο δε ζπκάκαη απφ πνχ - 12

13 κνπ είπε «έρσ ηελ θαθνπνηεκέλε, έθαλε ηε κήλπζε, ok ηελ πξνρσξάλε ηε δηαδηθαζία, φκσο πείηε κνπ, πνχ λα ηε ζηείισ; Υξεηάδεηαη ζηήξημε». Γελ είλαη ίδηα ηα πξάγκαηα, εγψ πνπ δσ 15 ρξφληα απηή ηελ ηζηνξία, έρνπλε ππάξμεη εμειίμεηο. Όκσο απφ θεη θαη πέξα, είλαη ζην ρέξη καο ην πφζν ζα ην πξνρσξήζνπκε. Ο θαζέλαο βάδεη ην δηθφ ηνπ ιηζαξάθη ζ απηή ηελ ηζηνξία. Πξέπεη επίζεο λα ιακβάλνπκε ππ φςε καο φηη νη γπλαίθεο πνπ καο απεπζχλνληαη δελ είλαη κία εληαία νκάδα. Δίλαη γπλαίθεο κε δηαθνξεηηθή θαηαγσγή, δηαθνξεηηθή θνπιηνχξα, δηαθνξεηηθή ζξεζθεία, δηαθνξεηηθά πξνβιήκαηα πγείαο, πηζαλφλ κπνξεί λα είλαη αλάπεξε, κπνξεί λα έρεη άιια δεηήκαηα θαη φια απηά ζα πξέπεη λα ηα ιακβάλνπκε ππ φςε καο ζηελ ζπκβνπιεπηηθή ζηήξημε πνπ ηεο παξέρνπκε. θνπφο καο πάληα είλαη ε ελδπλάκσζε ησλ γπλαηθψλ, ε επαλάθηεζε ηεο απηνεθηίκεζήο ηεο, ηεο επαγγεικαηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο ηνπο δσήο, θαη λα πάξνπλ νη ίδηεο ηηο θαιχηεξεο απνθάζεηο γηα ην κέιινλ ηνπο. Η δηθηχσζε κε ηνπο ηνπηθνχο θνξείο αθνξά θπξίσο ηηο άιιεο δνκέο. Η γξακκή SOS ζα δεκνζηνπνηείηαη ζε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα, δελ ζα θάλνπκε πνιχ κεγάιε θακπάληα, αθξηβψο γηαηί δελ έρνπκε αλαπηχμεη ηηο δνκέο, ψζηε λα κελ ζαο θέξνπκε ζε αδηέμνδν. Όηαλ αλαπηπρζνχλ θαη νη δνκέο, ζα γίλεη θαη ε πιήξεο αλάπηπμε ηεο ελεκεξσηηθήο εθζηξαηείαο πνπ ζαο αλέθεξα ήδε έρεη νινθιεξσζεί ν δηαγσληζκφο θαη έρεη αλαηεζεί, θαη ζα ιεηηνπξγνχκε πηα κ έλα ζχζηεκα παξνρήο πξνζηαζίαο, πνπ ζα είλαη νινθιεξσκέλν θαη ζπλεθηηθφ. Γειαδή: γξακκή SOS σο πξψηε επαθή, πκβνπιεπηηθά Κέληξα, μελψλεο. Δίλαη ε πξψηε θνξά πνπ ππάξρεη έλα ηέηνην νινθιεξσκέλν ζχζηεκα θαη ζαο ιέσ ήδε, αθφκα θη φηαλ ην νινθιεξψζνπκε, είκαζηε πνιχ θάησ απφ ην κέηξν. Γειαδή φηαλ έξρεηαη ην πκβνχιην ηεο Δπξψπεο θαη ζηε κειέηε γηα ηα κίληκνπκ ζηάληαξληο κηιάεη γηα κία ζέζε, έλα θξεβάηη μελψλα θάζε θαηνίθνπο, θαηαιαβαίλεηε φηη είκαζηε πνιχ καθξηά. Να ζαο πσ, βέβαηα, φηη απηφ ην κέηξν δελ ην έρεη πηάζεη θακία ρψξα, έηζη; πρ ε Απζηξία πνπ είλαη θαιά, ππνιείπεηαη αξθεηά. Όιν απηφ ην πξφγξακκα είλαη απφ ην ΔΠΑ θαη ηε δηαρείξηζή ηνπ ηελ έρεη ε Δηδηθή Τπεξεζία Δθαξκνγήο, θαη φια απηά γίλνληαη γηαηί ην πνζνζηφ ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ είλαη ηδηαίηεξα πςειφ. Αθνξά ην άκεζν θφζηνο θαη ππεξεζίεο πεξίζαιςεο ησλ θαθνπνηεκέλσλ γπλαηθψλ θαη ησλ παηδηψλ ηνπο, θαη ππεξεζίεο παξαπνκπήο ησλ δξαζηψλ ελψπηνλ ηεο δηθαηνζχλεο. Σν έκκεζν θφζηνο αθνξά ρακέλεο εξγαηνψξεο θαη παξαγσγηθφηεηα, αιιά 13

14 θαη ην θφζηνο ηνπ αλζξψπηλνπ πφλνπ. Έρεη ππνινγηζηεί φηη θάζε έλα επξψ πνπ επελδχεηαη ζε πνιηηηθέο πξφιεςεο ελδννηθνγελεηαθήο βίαο, κεηψλεη θαηά 87 επξψ ην ζπλνιηθφ ηεο θφζηνο. Απηφ είλαη πάξα πνιχ ζεκαληηθφ, αλ ζθεθηείηε φηη ζε πεξηφδνπο νηθνλνκηθήο θξίζεο είλαη πνιχ εχθνιν λα πεη θαλείο φηη δελ έρνπκε ιεθηά γη απηφ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα, νηθνλνκία ζαο θάλνπκε άκα θάλεηε ηέηνηεο επελδχζεηο. Γηαηί γιπηψλεηε θαη ζην δηθαζηηθφ ζχζηεκα θαη ζην αζηπλνκηθφ ζχζηεκα θαη ζην ζχζηεκα πγείαο απφ δαπάλεο. Καη θπξίσο ρηίδνπκε κηα Πνιηηεία αιιειεγγχεο, ζπλνρήο θαη ζεβαζκνχ ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ, πνπ εγγπψληαη ηε βηψζηκε αλάπηπμε θαη ηε θνηλσληθή ζπλνρή. Απηφο είλαη ν ιφγνο πνπ θάλνπκε απηφ ην Πξφγξακκα, είζηε νη πξψηνη πνπ ην ζηειερψλεηε θαη ειπίδνπκε φηη ζα πάκε εμαηξεηηθά. Να ζηακαηήζνπκε ιίγν λα πείηε πξάγκαηα πξηλ ζαο αλαπηχμσ ιίγν ην δηεζλέο πιαίζην; Πξνρσξάσ ηψξα γηα λα ελεκεξψζσ γηα ηηο δηεζλείο πνιηηηθέο. Γειαδή ηηο πνιηηηθέο ζε επίπεδν ΟΗΔ, ζε επίπεδν πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο θαη Δ.Δ. ε επίπεδν ΟΗΔ, απφ ην 2008, ν Γ. Γ. ηνπ ΟΗΔ ν Μπάθη Μνπλ έρεη θεξχμεη ηελ έλαξμε θακπάληαο γηα ην ηέινο ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Απηή ε θακπάληα αθνινχζεζε κία κειέηε ζε βάζνο πνπ έθαλε πάιη ν ηφηε Γελ. Γξακκαηέαο Κφθη Αλάλ θαη ηα απνηειέζκαηά ηεο αλαθνηλσζήθαλ ην Απηή ε θακπάληα πεξηιακβάλεηαη νη ζηφρνη ηεο θακπάληαο πεξηιακβάλνληαη, ζηνπο ζηφρνπο ηεο ρηιηεηίαο, έρεη δηάξθεηα , γίλεηαη ζ φια ηα θξάηε ηνπ θφζκνπ θαη νη ζηφρνη ηεο είλαη λα πηνζεηεζνχλ θαη λα ελδπλακσζνχλ νη εζληθνί λφκνη πνπ αληηκεησπίδνπλ θαη ηηκσξνχλ φιεο ηηο κνξθέο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ, λα πηνζεηεζνχλ θαη λα πινπνηεζνχλ πνιπθιαδηθά πξνγξάκκαηα δξάζεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ, λα ελδπλακσζεί ε ζπιινγή ζηνηρείσλ πάλσ ζηελ χπαξμε ηνπ πξνβιήκαηνο θαη ζηηο δηαζηάζεηο ηνπ, λα αλαπηπρζνχλ θακπάληεο δεκφζηαο επαηζζεηνπνίεζεο θαη θνηλσληθνπνίεζεο ψζηε λα αιιάμνπλ ηα ζηεξεφηππα θαη λα αληηκεησπηζηεί ην πξφβιεκα ηεο ζεμνπαιηθήο βίαο ζηηο εκπφιεκεο θαηαζηάζεηο. Δίλαη πξαγκαηηθά ηξνκεξά ηα ζηνηρεία πνπ έρεη δψζεη ν ΟΗΔ ζρεηηθά κε ηελ χπαξμε ηνπ πξνβιήκαηνο αλά ηνλ θφζκν. Η πην ζπλεζηζκέλε κνξθή βίαο πνπ βηψλνπλ νη γπλαίθεο ζ 14

15 φιν ηνλ θφζκν είλαη ε ζσκαηηθή βία πνπ αζθείηαη απφ ηνλ εξσηηθφ ζχληξνθν. Καηά κέζν φξν ηνπιάρηζηνλ κία ζηηο ηξεηο γπλαίθεο θάπνηα ζηηγκή ζηε δσή ηεο ζα μπινθνπεζεί, ζα βηαζηεί ή κε θάπνηνλ άιιν ηξφπν ζα θαθνπνηεζεί απφ έλαλ ζχληξνθν. χκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο, νη γπλαίθεο αλαπαξαγσγηθήο ειηθίαο εηψλ θηλδπλεχνπλ πεξηζζφηεξν απφ βηαζκφ ή ελδννηθνγελεηαθή βία παξά απφ θαξθίλν, ηξνραία αηπρήκαηα, πφιεκν θαη καιάξηα καδί. Αξθεηέο έξεπλεο δηεζλψο, δείρλνπλ φηη νη κηζέο απφ ηηο γπλαίθεο ζχκαηα αλζξσπνθηνλίαο έρνπλ δνινθνλεζεί απφ ησξηλφ ή πξνεγνχκελν ζχδπγν ή ζχληξνθν. χκθσλα κε ηνλ Παγθφζκην Οξγαληζκφ Τγείαο ζηελ Απζηξαιία, ζηνλ Καλαδά, ζην Ιζξαήι, ζηε Ν. Αθξηθή θαη ζηηο ΗΠΑ, ην 40-70% ησλ δνινθνλεκέλσλ γπλαηθψλ δνινθνλήζεθαλ απ ηνπο ζπληξφθνπο ηνπο. Να ζαο πσ φηη εδψ θαη εκείο δελ πάκε θαιά, δειαδή ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηεο αζηπλνκίαο, ηα 3 ηειεπηαία ρξφληα απφ ην 06 σο ην 09 έρνπκε 40 ζπδπγνθηνλίεο, πνπ ζεκαίλεη δειαδή γχξσ ζηηο 10 γπλαίθεο ην ρξφλν, αλ ζθεθηείηε ην πιεζπζκφ καο είλαη πνιχ κεγάιν ην πνζνζηφ, 40 γπλαίθεο έρνπλ δνινθνλεζεί απφ ηνπο ζπληξφθνπο ή ηνπο ζπδχγνπο ηνπο. Τπνινγίδεηαη φηη ζε φιν ηνλ θφζκν κία ζηηο 5 γπλαίθεο θάπνηα ζηηγκή ζηε δσή ηεο ζα πέζεη ζχκα βηαζκνχ ή απφπεηξαο βηαζκνχ. ε φιεο ηηο εκπφιεκεο δψλεο αλαθέξεηαη βία θαηά ησλ γπλαηθψλ, είηε θαηά ηε δηάξθεηα είηε κεηά απφ έλνπιεο ζπγθξνχζεηο. Απηφ έρεη επαηζζεηνπνηήζεη πάξα πνιχ ηελ θνηλή γλψκε θαη ηνπο δηεζλείο νξγαληζκνχο θαη πξνζπαζνχλ λα θάλνπλ ςεθίζκαηα θαη λα θηηάμνπλ λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο ψζηε λα είλαη θαη πνηληθά θνιάζηκεο απηέο νη πξάμεηο. Η βία θαηά ησλ γπλαηθψλ δελ αθνξά θάπνηνλ ζπγθεθξηκέλν πνιηηηζκφ, ρψξα ή νκάδα γπλαηθψλ, καο αθνξά φινπο. Έρεη ηηο ξίδεο ηεο ζηηο ηζηνξηθά άληζεο ζρέζεηο εμνπζίαο κεηαμχ αλδξψλ θαη γπλαηθψλ θαη ηηο επίκνλεο δηαθξίζεηο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Δίλαη κία ζεηξά απφ ζηνηρεία πνπ κπνξείηε λα ηα βξείηε θαη ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ ΟΗΔ, ν νπνίνο ην 1999 αλαθήξπμε ηελ 25ε Ννεκβξίνπ σο Ηκέξα γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Απηή ε κέξα, ε 25 Ννεκβξίνπ, είλαη ε κέξα πνπ ην 1960 νη αδειθέο Μηξακπάι είλαη δνκηληθαλέο δνινθνλήζεθαλ απφ ηνλ δηθηάηνξα Σξνπρίιην. Ήηαλ 4 αδειθέο απφ αξηζηνθξαηηθή νηθνγέλεηα θιπ., δνχζαλ φκνξθα θαη σξαία ηε δσή ηνπο, θάπνηα ζηηγκή ήξζε ν δηθηάηνξαο, κέζα ζε ιίγα ρξφληα ράζαλε πεξηνπζίεο, ράζαλε ηα πάληα, κπήθαλε ζην αληηδηθηαηνξηθφ θίλεκα, θαη 15

16 απηέο θαη νη ζχδπγνί ηνπο δηθάζηεθαλ, θαηαδηθάζηεθαλ, βαζαλίζηεθαλ, θπιαθίζηεθαλ, θάπνηα ζηηγκή, 25 Ννέκβξε, είραλε πάεη λα δνπλ ηνπο άληξεο ηνπο ζηε θπιαθή θαη ζπλειήθζεζαλ, βαζαλίζηεθαλ θαη δνινθνλήζεθαλ. ηε κλήκε, ινηπφλ, απηψλ ησλ γπλαηθψλ, θάζε ρξφλν ε 25 Ννέκβξε είλαη ε κέξα γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Μάιηζηα ζε θάπνηεο ρψξεο, επεηδή 10 Γεθέκβξε είλαη ε Ηκέξα ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ, γίλεηαη 16εκεξν δξάζεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ 25 Ννέκβξε κε 10 Γεθέκβξε. Όπσο ζαο είπα, ε χκβαζε γηα ηελ εμάιεηςε θάζε κνξθήο δηάθξηζεο θαηά ησλ γπλαηθψλ ππνγξάθηεθε ζε επίπεδν Ηλσκέλσλ Δζλψλ ην 1979, ε ειιεληθή πνιηηεία ην έθαλε εζσηεξηθφ δίθαην ην 1981 θαη είλαη ν αθξνγσληαίνο ιίζνο ζε παγθφζκην επίπεδν γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ δηαθξίζεσλ θαηά ησλ γπλαηθψλ. Σα πξάγκαηα εμειίζζνληαη. Γειαδή ην 1979 ε βία θαηά ησλ γπλαηθψλ δελ είρε πεξηιεθζεί ξεηά ζηε CEDAW. Ρεηά πεξηειήθζε ην 1992 κε ηε Γεληθή χζηαζε 19, ε νπνία ιέεη φηη «ε έκθπιε δηάθξηζε πεξηιακβάλεη θαη ηε βία θαηά ησλ γπλαηθψλ». Η βία θαηά ησλ γπλαηθψλ δειαδή, ζπληζηά κνξθή δηάθξηζεο ησλ θχισλ. Σν 1993, φπσο ζαο είπα θαη ζηελ αξρή, ήηαλ πνιχ ζεκαληηθή ε δηαθήξπμε ηεο δηάζθεςεο γηα λα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα πνπ έγηλε ζηε Βηέλλε θαη απνθάζηζε φηη ηα δηθαηψκαηα ησλ γπλαηθψλ είλαη αλζξψπηλα δηθαηψκαηα θαη νδήγεζε θαη ζηε δηαθήξπμε γηα ηελ εμάιεηςε θάζε κνξθήο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Η απνδνρή ζ απηφ ην δηεζλέο θείκελν είλαη φηη ε έκθπιε βία θαηά ησλ γπλαηθψλ είλαη «βία πνπ αζθείηαη ελαληίνλ ηνπο επεηδή είλαη γπλαίθεο, ή ηηο πιήηηεη δπζαλάινγα». Απηφο είλαη ν νξηζκφο ηεο έκθπιεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Η πιαηθφξκα δξάζεο ηνπ Πεθίλνπ ην 1995 ν ΟΗΔ έθαλε κεγάιε δηάζθεςε ζην Πεθίλν γηα ηηο γπλαίθεο. Δθεί ινηπφλ απνθαζίζηεθε, εηπψζεθε θαη έρεη ήδε πηνζεηεζεί απφ ηα θξάηε κέιε, φηη ε βία θαηά ησλ γπλαηθψλ είλαη έθθξαζε ηνπ ηζηνξηθά άληζνπ ζπζρεηηζκνχ δπλάκεσλ κεηαμχ αλδξψλ θαη γπλαηθψλ, πνπ έρεη νδεγήζεη ζηελ θπξηαξρία θαη ζηε δηάθξηζε θαηά ησλ γπλαηθψλ απφ ηνπο άληξεο θαη ζηελ παξεκπφδηζε ηεο πιήξνπο αλάπηπμεο ησλ γπλαηθψλ. Δείρλνπλ έλα video γηα ηε βία. Με ηελ ad hoc committee γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ ην πκβνπιίν ηεο Δπξψπεο πήξε έλαλ εγεηηθφ ξφιν ζε επίπεδν 16

17 Δπξψπεο ζην ζέκα, ππνρξεψλνληαο ηελ Δ.Δ. λα αθνινπζήζεη, κηιψληαο γηα νινθιεξσκέλε ζηξαηεγηθή γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο. αο επαλαιακβάλσ φηη φια απηά ηα πξάγκαηα έρνπλε ηζρπξέο αληηζηάζεηο. Σηο έρσ βηψζεη θαη ζε επίπεδν πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο θαη ζε επίπεδν Δ.Δ. απηή ηε ζηηγκή ζα έπξεπε λα έρνπκε νινθιεξψζεη θαη λα έρνπκε λνκηθά εξγαιεία ζηα ρέξηα καο. Γελ έρνπκε γηαηί ππάξρνπλ δχν δεηήκαηα. Σν έλα είλαη ην δήηεκα ηεο πνιηηηθήο βνχιεζεο θαη ην άιιν είλαη ην δήηεκα ησλ πφξσλ. Όκσο πνιηηηθή ζεκαίλεη παιεχσ. Καη ε Γ. Γ. Ιζφηεηαο είλαη έλαο θπβεξλεηηθφο θνξέαο πνπ παιεχεη ηελ ηζφηεηα ησλ θχισλ θαη ηελ παιεχεη ζε φια ηα επίπεδα. Οχηε ζε επίπεδν θπβεξλεηηθήο πνιηηηθήο είλαη πάληα δεδνκέλε ε θαηάζηαζε. Πνιχ ζπρλά αλαγθαδφκαζηε λα παιέςνπκε γηα λα δηεθδηθήζνπκε θαη λα θεξδίζνπκε πξάγκαηα. Οχηε ζε επίπεδν Δ.Δ. νχηε πνπζελά. Παιεχνπκε ζπλερψο γηα ην επφκελν βήκα. Σν πκβνχιην ηεο Δπξψπεο δελ μεθίλεζε μαθληθά λα θάλεη χκβαζε γηα ηε βία θαηά ησλ γπλαηθψλ. Σν 2005 ζπλαληήζεθαλ νη ππνπξγνί ζηε Βαξζνβία θαη είδαλ φηη ππάξρεη ζέκα κε ηε βία θαηά ησλ γπλαηθψλ. Η πξψηε ηνπο θίλεζε ήηαλ λα θάλνπλ θακπάληα γηα ηε βία θαηά ησλ γπλαηθψλ. Σν ππήξμε κηα δηεηήο θακπάληα ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο πνπ ζθνπφ είρε λα επαηζζεηνπνηήζεη ηα θξάηε-κέιε θξάηε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο είλαη φια ηα επξσπατθά θξάηε, νρη κφλν ηα 27 ηεο Δ.Δ. αιιά ηα 47 θξάηε ηεο επξσπατθήο επείξνπ, πεξηιακβαλνκέλεο δει. ηεο Σνπξθίαο θαη ησλ ρσξψλ ηεο πξψελ νβηεηηθήο Έλσζεο. Ο ζηφρνο ηεο θακπάληαο ήηαλ λα επαηζζεηνπνηήζεη ηα θξάηε κέιε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο φηη ε βία θαηά ησλ γπλαηθψλ είλαη παξαβίαζε αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ, ε νπνία ζα πξέπεη λα ακθηζβεηεζεί θαη λα θαηαπνιεκεζεί απφ θάζε πνιίηε ρσξηζηά. Ήζειε επίζεο λα παξνηξχλεη ηα θξάηε λα δείμνπλ πνιηηηθή βνχιεζε θαη λα παξάζρνπλ επαξθείο νηθνλνκηθνχο πφξνπο ψζηε λα έρνπλε ζπγθεθξηκέλα απνηειέζκαηα γηα ην ηέινο ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ. Καη ν ηξίηνο ζηφρνο ηεο θακπάληαο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο, ήηαλ λα πξνάγεη ηελ πινπνίεζε ηεο χζηαζεο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο ηνπ 2002 γηα ηελ πξνζηαζία ησλ γπλαηθψλ ελαληίνλ ηεο βίαο κέζα απφ λνκνζεζίεο θαη εζληθά Πξνγξάκκαηα Γξάζεο πνπ ζα έιεγραλ ηελ πξφνδν πνπ είρε επηηεπρζεί. Σα αληηθείκελα ηεο θακπάληαο ήηαλ ε λνκνζεζία θαη ηα κέηξα πνιηηηθήο, ήηαλ ε ππνζηήξημε θαη ε πξνζηαζία ησλ ζπκάησλ, θπξίσο κε ηελ αλάπηπμε δνκψλ, θαη ήηαλ θαη ε ζπιινγή ζηνηρείσλ. Η ζπιινγή ζηνηρείσλ είλαη έλα 17

18 πάξα πνιχ δχζθνιν δήηεκα, γηαηί έρνπκε λα θάλνπκε αθελφο κε ηα ζηνηρεία πνπ πξνθχπηνπλ απφ έξεπλεο πιεζπζκηαθέο θαη αθεηέξνπ κε ζηνηρεία πνπ πξνθχπηνπλ απφ αdministrative data -απφ δηνηθεηηθέο ππεξεζίεο. Απηφ πνπ παξάγνπκε εκείο, ηα ζηνηρεία πνπ ζα θξαηάκε εκείο, νη αλαιχζεηο πνπ ζα θάλνπκε είλαη ηα ιεγφκελα αdministrative data, πνπ φκσο δείρλνπλ ην πξνθίι ησλ γπλαηθψλ πνπ έξρνληαη, ην πξνθίι ησλ ζπκάησλ, αιιά δελ είλαη εχθνιν λα δείμνπλ ηελ επηθξάηεζε ηνπ θαηλφκελνπ κέζα ζηελ θνηλσλία, ην ηη δηαζηάζεηο έρεη. Γειαδή απηφ πνπ ιέκε φηη κία ζηηο ηξεηο γπλαίθεο είλαη ζχκα θαθνπνίεζεο, απηφ δελ είλαη αdministrative data, είλαη population data. Δίλαη πνιχ δχζθνιε ηζηνξία φιε απηή. Σν 2002 ε δαληθή πξνεδξία είρε θηηάμεη ηνπο 7 δείθηεο γηα ηε ζπιινγή ησλ ζηνηρείσλ απηψλ. ηελ πνξεία δελ ήηαλ εχθνιν απηφ ην πξάγκα λα πινπνηεζεί, θπξίσο γηαηί πέθηνπκε ζε επαίζζεηα πξνζσπηθά δεδνκέλα αιιά θαη ζηε πνιπδηάζπαζε ησλ δηνηθεηηθψλ ζηνηρείσλ. Η Γαλία ηα έρεη θαηαθέξεη αξθεηά γηαηί έρεη ηνλ εληαίν θσδηθφ αξηζκφ γηα θάζε πνιίηε. Δθεί πέξα κπαίλνπλε πάιη αλεζπρνχκε πάξα πνιχ θαηά πφζν κ έλαλ αξηζκφ κπνξείο λα έρεηο φια ηα ζηνηρεία, δειαδή απφ θνξνινγία, απφ επαθέο κε ηελ αζηπλνκία, κε ηε δηνίθεζε θιπ. Ναη, αλεζπρείο πάξα πνιχ, θαηά πφζν κπνξεί απηφ λα είλαη ε αξρή γηα παξαβίαζε επαίζζεησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ησλ πνιηηψλ. Έηζη, ην λα ζπγθξνηήζεηο ζηνηρεία είλαη έλα ζέκα πνπ κέλεη αθφκε αλνηρηφ. Καη ζε επίπεδν ηεο επξσπατθήο ζηξαηεγηθήο πνπ ζαο έιεγα, πάιη δελ έρεη απνθαζηζηεί δειαδή, ιέλε φηη πξέπεη λα θηηάμνπκε έλα Παξαηεξεηήξην θαη ην summit ησλ ππνπξγψλ γπλαηθψλ ηεο Δ.Δ. είπε θη απηφ φηη πξέπεη λα θηηαρηεί απηφ ην Παξαηεξεηήξην ζηα πιαίζηα ησλ πθηζηακέλσλ δνκψλ. Γειαδή δελ έρεη απνθαζηζηεί αλ ζα είλαη ζην πιαίζην ηνπ Οξγαληζκνχ Θεκειησδψλ Γηθαησκάησλ ή ζην πιαίζην ηνπ Ιλζηηηνχηνπ Έκθπιεο Ιζφηεηαο. Τπάξρνπλ 2 νξγαληζκνί, ν έλαο εδξεχεη ζηε Βηέλλε θαη ν άιινο ζηελ Ληζνπαλία. Σν ζέκα είλαη φηη πξέπεη λα θηηαρηεί έλα Observatory/ Παξαηεξεηήξην πνπ ζα ζπιιέγεη ηα ζηνηρεία, ζα ηα επεμεξγάδεηαη, ψζηε λα έρνπκε ηειηθά επηζηεκνληθά ηεθκεξησκέλεο απνδείμεηο γηα ην πνην είλαη ην πξφβιεκα, ηη αληίθηππν έρνπλ νη πνιηηηθέο πνπ αλαπηχζζνληαη, ηη έρεη θαιφ απνηέιεζκα, ηη δελ έρεη. Γελ κπνξείο λα αλαπηχζζεηο απηή ηε ζηηγκή αλαπηχζζεηο πνιηηηθέο ιίγν ζηα ηπθιά. Γελ έρεηο κέηξεζε ησλ απνηειεζκάησλ ζνπ. Κη 18

19 απηφ είλαη έλα δήηεκα ηεξάζηην πνπ ζπζρεηίδεηαη κε ηε ζπιινγή ησλ ζηνηρείσλ. Η θακπάληα ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο γηλφηαλ θαη ζε επίπεδν δηαθπβεξλεηηθφ θαη ζε επίπεδν θνηλνβνπιεπηηθφ θαη ζε επίπεδν ηνπηθφ θαη πεξηθεξεηαθφ. Η θάζε ρψξα είρε νξίζεη έλα high level official θη έλα national focal point, νη νπνίνi ήηαλ απηνί πνπ είραλ ηελ επζχλε ηεο θηλεηνπνίεζεο ηεο θακπάληαο ζην πιαίζην ηεο ρψξαο. Μία πνιχ ζεκαληηθή αξρή, ε νπνία έρεη αλαπηπρζεί θπξίσο ζηo πιαίζηo ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαζηεξίνπ Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ είλαη ε αξρή ηεο δένπζαο επηκέιεηαο. Απηή ηη ιέεη; Λέεη φηη ηα θξάηε νθείινπλ λα πξνζηαηεχνλ ηηο γπλαίθεο απφ ηε βία. Γειαδή, ππήξρε ε απφθαζε OPUS ελαληίνλ ηεο Σνπξθίαο. Όπνπ ήηαλ κηα κάλα κε κία θφξε πνπ ήηαλε ζχκαηα βίαο απφ ηνλ ζχδπγν ηεο θφξεο, ηηο είρε απεηιήζεη άπεηξεο θνξέο κε φπιν, απηέο ην είραλε θαηαγγείιεη ζηελ αζηπλνκία, ε αζηπλνκία δελ είρε θάλεη θάηη, ην απνηέιεζκα ήηαλ λα δνινθνλεζεί ε κάλα. Σν Δπξσπατθφ Γηθαζηήξην Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ ινηπφλ, είπε φηη δελ είλαη κφλν ν ζχηεο ππεχζπλνο γη απηή ηελ ηζηνξία, είλαη θαη φιν ην ζχζηεκα ην δηνηθεηηθφ, ην θξαηηθφ, πνπ δελ θαηάθεξε λα δείμεη εθείλε ηελ επηκέιεηα πνπ φθεηιε λα δείμεη, γηα λα πξνζηαηεχζεη ηηο γπλαίθεο. Σα θξάηε, ινηπφλ, δελ κπνξνχλ λα αδξαλνχλ. Απηφ έρεη λα θάλεη θαη κε ηελ αλαγλψξηζε ηνπ δεηήκαηνο ηεο έκθπιεο βίαο σο πξνβιήκαηνο παξαβίαζεο αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ. Τπάξρνπλ δχν ηεξάζηηαο ζεκαζίαο απνηειέζκαηα πάλσ ζε απηή ηελ αλαγλψξηζε. Σν έλα είλαη φηη παχεη λα είλαη ηδησηηθφ ζέκα. Άπαμ θαη ε βία θαηά ησλ γπλαηθψλ είλαη παξαβίαζε αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ, είλαη ζέκα πνπ αθνξά ηελ θνηλσλία θαη ηελ πνιηηεία, ε νπνία πξέπεη λα δξάζεη θαη λα πξνζηαηεχζεη ηηο γπλαίθεο. Καη ην άιιν ζέκα είλαη ε νηθνπκεληθφηεηα, πνπ ζεκαίλεη πιένλ φηη ην λα ιεο φηη απηφ ην πξάγκα πξνθχπηεη απφ ηηο παξαδφζεηο θαη ηελ θνπιηνχξα κνπ, δελ είλαη δπλαηφλ. Γειαδή απφ ηε ζηηγκή πνπ ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα είλαη νηθνπκεληθά, πξέπεη λα είλαη ζεβαζηά θαη λα είλαη πάλσ θη απφ παξαδφζεηο θη απφ θνπιηνχξεο. Δίλαη πάξα πνιχ ζεκαληηθά δεηήκαηα απηά, γηαηί νπζηαζηηθά είλαη ε επηρεηξεκαηνινγία θξαηψλ νιφθιεξσλ ελαληίνλ ηεο ιήςεο νπνηνπδήπνηε κέηξνπ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ γπλαηθψλ απφ ηελ ελδννηθνγελεηαθή βία. Γελ ζέισ λα ζαο αλαπηχμσ ηη ιέεη απηή ε χκβαζε, ζέισ λα πσ κφλν φηη, αλ απηή ε χκβαζε ηειηθά γίλεη εζσηεξηθφ δίθαην, ζα 19

20 είλαη κηα ηεξάζηηα λίθε ησλ γπλαηθψλ. Γειαδή επηηέινπο ζα έρνπκε λνκνζεηηθά εξγαιεία γηα λα ππεξαζπηζηνχκε ηνπο εαπηνχο καο θαη γηα λα δηεθδηθήζνπκε δνκέο αξσγήο θαη πξνζηαζίαο. Καη ήηαλ πνιχ ζεκαληηθή ε απφθαζε ηεο ad hoc committee ζρεηηθά κε ην αλ ζα είλαη γηα ηελ πξνζηαζία ηεο βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ ή ηελ πξνζηαζία ηεο ελδννηθνγελεηαθήο βίαο. Απηφ πνπ ηειηθά απνθαζίζακε θαη κπήθε ζην άξζξν 2, είλαη φηη ε χκβαζε απηή πξνζηαηεχεη φιεο ηηο γπλαίθεο απφ θάζε κνξθή βίαο θαηά ησλ γπλαηθψλ, θαη απφ ηελ ελδννηθνγελεηαθή βία ε νπνία πιήηηεη δπζαλάινγα ηηο γπλαίθεο. Καη ζηε δεχηεξε παξάγξαθν παξνηξχλεη ηα θξάηε λα εθαξκφζνπλ ηηο δηαηάμεηο απηήο ηεο χκβαζεο ζε φια ηα ζχκαηα ελδννηθνγελεηαθήο βίαο. Όκσο, ε παξ.2 δελ είλαη δεζκεπηηθή, δελ είλαη λνκηθά δεζκεπηηθή. Γειαδή φηαλ ιέεη παξνηξχλεη ηα θξάηε, δελ ππνρξεψλεη ηα θξάηε λα ιάβνπλ κέηξα ηέηνηα. Απηφ είλαη ζεκαληηθφ, γηαηί, παηδηά, ζπλάδειθνη, έρεη ηεξάζηην νηθνλνκηθφ θφζηνο απηή ε ηζηνξία. Μαθάξη λα βξεζνχκε θάπνηα ζηηγκή ζε κία ηέηνηα ζπγθπξία πνπ λα κπνξνχκε ην Κξάηνο Πξφλνηαο λα θαιχπηεη ηα πάληα. Όκσο δελ είκαζηε εθεί. Δίκαζηε ζε κία ζπγθπξία φπνπ δελ έρνπκε νχηε ΣΟΙΥΔΙΩΓΩ θαιχςεη ηηο αλάγθεο ησλ γπλαηθψλ γηα πξνζηαζία απφ ηε έκθπιε βία πνπ πθίζηαληαη. Καη είλαη ε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ ζπκάησλ, ε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ ζπκάησλ. Λνηπφλ, απηή ε χκβαζε, αλ θαηαθέξνπκε θαη εγθξηζεί απφ ηελ Δπηηξνπή ησλ Τπνπξγψλ ηνπ ηδ ειπίδνπκε φηη ηνλ Μάην, ζα δνζεί, ζα αλνίμεη γηα ππνγξαθέο απφ ηα θξάηεκέιε. Λνηπφλ, αλ γίλεη απηφ θαη αλ κε ην θαιφ θαη ε ειιεληθή Πνιηηεία ηελ επηθπξψζεη, ζα έρεη γίλεη έλα ηεξάζηην βήκα γηα ηελ πξνζηαζία ησλ γπλαηθψλ, γηαηί ζα έρνπκε πιένλ λνκηθά δεζκεπηηθά εξγαιεία γηα ηελ πξνζηαζία θαηά ηεο έκθπιεο βίαο. Ννκίδσ φηη κπνξνχκε λα ζηακαηήζνπκε εδψ πέξα.. Δπραξηζηψ γηα ηε πξνζνρή ζαο. 20