2.2 ΡΟΗ ΔΝΔΡΓΔΙΑ. Οη νξγαληζκνί έρνπλ αλάγθε από ελέξγεηα ηελ νπνία εμαζθαιίδνπλ κε ηελ ηξνθή ηνπο

Transcript

1 2.2 ΡΟΗ ΔΝΔΡΓΔΙΑ Οη νξγαληζκνί έρνπλ αλάγθε από ελέξγεηα ηελ νπνία εμαζθαιίδνπλ κε ηελ ηξνθή ηνπο Οη ηξνθηθέο ζρέζεηο κεηαμύ ησλ νξγαληζκώλ δηαθνξεηηθώλ εηδώλ είλαη πνηνηηθέο (πνηνο ηξσεη πνηόλ ) θαη πνζνηηθέο (ηη πνζόηεηα ηξσεη) Σξνθηθέο αιπζίδεο θαη ηξνθηθά πιέγκαηα Απεηθνλίδνπλ ηηο πνηνηηθέο ηξνθηθέο ζρέζεηο πνπ αλαπηύζζνληαη κεηαμύ ησλ νξγαληζκώλ ελόο νηθνζπζηήκαηνο. Σξνθηθέο αιπζίδεο Είλαη νη ζρέζεηο θαηαλαιηζθόκελνπ θαηαλαισηή κεηαμύ ησλ νξγαληζκώλ ελόο νηθνζπζηήκαηνο νλνκάδνληαη. Είλαη κηα ζεηξά νξγαληζκώλ ζηελ νπνία ν θάζε έλαο νξγαληζκόο απνηειεί ηελ ηξνθή ηνπ επνκέλνπ. Τα βέιε ηεο ηξνθηθήο αιπζίδαο δείρλνπλ ηε ξνή ελέξγεηαο αλάκεζα ζηνπο νξγαληζκνύο. Σξνθηθά πιέγκαηα Είλαη ην δίθηπν πνπ θαηαγξάθνληαη νη δηαθνξεηηθέο πεγέο από ηη νπνίεο ηξέθεηαη θάζε νξγαληζκόο ζε έλα νηθνζύζηεκα θαη απεηθνλίδεη ην ζύλνιν ησλ ηξνθηθώλ ζρέζεσλ κεηαμύ ησλ νξγαληζκώλ ελόο νηθνζπζηήκαηνο. Όξνο πνπ πεξηγξάθεη ηηο πνιύπινθεο ηξνθηθέο ζρέζεηο νη νπνίεο αλαπηύζζνληαη ζηε θύζε, αλάκεζα ζηνπο νξγαληζκνύο. Από ηα ηξνθηθά πιέγκαηα κπνξνύκε λα αληιήζνπκε πνιιέο πιεξνθνξίεο. 1

2 2.2.2 Σξνθηθέο ππξακίδεο θαη ηξνθηθά επίπεδα ηξνθηθό επίπεδν Πεξηιακβάλεη ην ζύλνιν ησλ νξγαληζκώλ, πνπ έρνπλ θνηλέο ηξνθηθέο αλάγθεο θαη πξνηηκήζεηο θαη απέρνπλ «ίδην αξηζκό βεκάησλ» από ηνλ ήιην. ηξνθηθή ππξακίδα Είλαη απεηθόληζε ησλ πνζνηηθώλ ζρέζεσλ κεηαμύ ησλ νξγαληζκώλ ελόο νηθνζπζηήκαηνο θαη απνηειείηαη από ηξνθηθά επίπεδα. Ρνή βηνκάδαο θαη ελέξγεηαο ζε έλα νηθνζύζηεκα Καηαλαισηέο ηξίηεο ηάμεο (ζαξθνθάγνη) Καηαλαισηέο δεύηεξεο ηάμεο (ζαξθνθάγνη) Καηαλαισηέο πξώηεο ηάμεο (θπηνθάγνη) Παξαγσγνί (θπηά) Η ελέξγεηα, ελζσκαησκέλε ζηε βηνκάδα ηξνθή πεξλάεη από ην θαηώηεξν ηξνθηθό επίπεδν πξνο ην αλώηεξν. Ελώ ε ύιε αλαθπθιώλεηαη, ε ελέξγεηα ξέεη κνλόδξνκα κεηαηξέπεηαη ζηαδηαθά ζε ζεξκόηεηα θαη ράλεηαη ζην πεξηβάιινλ. Βηνκάδαο (θαλνληθέο) κεηαβνιή Δλέξγεηαο (θαλνληθέο) Ππξακίδεο Πιεζπζκνύ (θαλνληθέο θαη αλεζηξακκέλεο) Καλνληθέο (Πησηηθή ηάζε από θάησ πξνο ηα πάλσ) Αλεζηξακκέλεο (Σπλήζσο ζε παξαζηηηθέο ηξνθηθέο ζρέζεηο) 2

3 Έρεη ππνινγηζηεί όηη ζε θάζε κεηαθνξά ελέξγεηαο - βηνκάδαο πξνο ην αλώηεξν ηξνθηθό επίπεδν κέζν όξν κεηαθέξεηαη κόλν ην 10%, ελώ ράλεηαη ην 90% ηεο ελέξγεηαο - βηνκάδαο. Αηηίεο απώιεηαο ηνπ 90% 1. Έλα κέξνο ηεο ρεκηθήο ελέξγεηαο κεηαηξέπεηαη κε ηελ θπηηαξηθή αλαπλνή ζε κε αμηνπνηήζηκεο κνξθέο ελέξγεηαο (π.ρ. ζεξκόηεηα) 2. Γελ ηξώγνληαη όινη νη νξγαληζκνί. 3. Οξηζκέλνη πεζαίλνπλ πξηλ θαγσζνύλ. 4. Έλα κέξνο ηεο νξγαληθήο ύιεο απνβάιιεηαη κε ηα θόπξαλα, ηα νπνία απνηθνδνκνύληαη. Η θαηάηαμε ηωλ νξγαληζκώλ ζε ηξνθηθά επίπεδα δελ είλαη εύθνιε. 1. Υπάξρνπλ νξγαληζκνί πνπ είλαη ηαπηόρξνλα θπηνθάγνη θαη ζαξθνθάγνη. 2. Υπάξρνπλ νξγαληζκνί πνπ κπνξνύλ λα αιιάδνπλ δηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο αλάινγα κε ηελ επνρή. 3. Οη δηαηξνθηθέο πξνηηκήζεηο θάπνησλ νξγαληζκώλ αιιάδνπλ αλάινγα κε ην ζηάδην ηεο δσήο ηνπο. Η θαηάηαμε ησλ εηδώλ ζε έλα ηξνθηθό επίπεδν γίλεηαη κε βάζε ην αλώηεξν ηξνθηθό επίπεδν από ην νπνίν παίξλνπλ ηελ ηξνθή ηνπο. 3

4 2.2.3 Η έλλνηα ηεο παξαγωγηθόηεηαο παξαγωγηθόηεηα Ο ξπζκόο κε ηνλ νπνίν νη νξγαληζκνί ελόο νηθνζπζηήκαηνο παξάγνπλ νξγαληθνί ύιε. Μάδα/Επηθάλεηα/Φξόλν (gr/m 2 /έηνο) Παξαγωγή Τν πνζό ηεο νξγαληθήο νπζίαο πνπ παξάγεηαη από ηνπο νξγαληζκνύο Πξωηνγελήο παξαγωγηθόηεηα Ο ξπζκόο κε ηνλ νπνίν νη παξαγωγνί ελόο νηθνζπζηήκαηνο δεζκεύνπλ ηελ ειηαθή ελέξγεηα θαη ηε κεηαηξέπνπλ ζε ρεκηθή (νξγαληθή ύιε) Γεπηεξνγελήο παξαγωγηθόηεηα Ο ξπζκόο κε ηνλ νπνίν νη θαηαλαιωηέο ελόο νηθνζπζηήκαηνο, αμηνπνηώληαο ηε ρεκηθή ελέξγεηα πνπ παίξλνπλ κε ηελ ηξνθή ηνπο, παξάγνπλ ρεκηθή (νξγαληθή ύιε) Μηθηή παξαγωγηθόηεηα Τν ζύλνιν ηεο νξγαληθήο ύιεο πνπ παξάγεηαη. Τν πνζό ηεο ελέξγεηαο πνπ δεζκεύεηαη Καζαξή παξαγωγηθόηεηα Μηθηή παξαγσγή νξγαληθή ύιε από αλαπλνή Τν πνζό ηεο ελέξγεηαο πνπ απνζεθεύεηαη 4

5 Η παξαγωγηθόηεηα ηωλ επηκέξνπο νηθνζπζηεκάηωλ δηαθέξεη έληνλα Μεγάιε δέιηα πνηακώλ θνξαιιηνγελείο ύθαινη Μηθξή έξεκνο βαζηέο ιίκλεο παξάγνληεο πνπ θαζνξίδνπλ ην κέγεζνο ηεο παξαγωγηθόηεηαο ειηνθάλεηα ζεξκνθξαζία ζξεπηηθά ζηνηρεία λεξό(ρεξζαίν) βάζνο(πδάηηλν) Μέζνδνο κέηξεζεο θαζαξήο παξαγωγηθόηεηαο ελόο νηθνζπζηήκαηνο 1. Επίζθεςε ζην νηθνζύζηεκα ζε κηα ρξνληθή ζηηγκή π.ρ. Ννέκβξηνο 2. Θεξίδνπκε 10 ηπραία κέξε ηνπ 1m 2 3. Θεξκαίλνπκε ην πιηθό πνπ καδέςακε ώζηε λα ράζεη όιν ην λεξό πνπ πεξηέρεη. 4. Ζπγίδνπκε ηελ μεξή κάδα πνπ απέκεηλε (βηνκάδα) θαη δηαηξνύκε κε ην 10 π.ρ. 800 gr/m 2 5. Επαλαιακβάλνπκε ηελ ίδηα δηαδηθαζία ζε άιιε ρξνληθή ζηηγκή π.ρ. Απξίιηνο θαη ζε 10 δηαθνξεηηθά ζεκεία ηνπ νηθνζπζηήκαηνο θαη βξίζθνπκε π.ρ. βηνκάδα 1200 gr/m 2 6. Η δηαθνξά αληηπξνζσπεύεη ηελ νξγαληθή ύιε πνπ απνζεθεύηεθε θαζαξή παξαγωγή ζηνπο παξαγσγνύο ζην δηάζηεκα ησλ 5 κελώλ αλά m 2 δειαδή 400 gr/m 2 /ζε 5 κήλεο. Φξπγαληθό νηθνζύζηεκα 1. Οηθνζύζηεκα κε καθξύ θαη άλπδξν θαινθαίξη 2. Φπηά πνπ επηβηώλνπλ (ζπκάξη, ιαδαληά, ξίγαλε, ιεβάληα, θ.ι.π.) 5