ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Χρηματοοικονομική Ανάλυση Εταιρείας

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Χρηματοοικονομική Ανάλυση Εταιρείας VIVARTIA ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Α.Ε. Επιμέλεια: Τζόλου Ηλιάννα ΑΜ 155 Επιβλέπων Καθηγητικής: Τρουμπέτας Σπυρίδων ΛΗΞΟΥΡΙ 2013

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 3 ΜΕΡΟΣ I : ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Γενική θεώρηση της χρηματοοικονομικής ανάλυσης 1.1 Σκοπός Ανάλυσης Λογιστικών Καταστάσεων Είδη Ανάλυσης Λογιστικών Καταστάσεων Ανάλογα με την Θέση του Αναλυτή Ανάλογα με τα Στάδια διενέργειας της Ανάλυσης 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Μέθοδοι Ανάλυσης Λογιστικών Καταστάσεων 2.1 Διαστρωμάτωση ή καθετή ανάλυση Ανάλυση κοινού μεγέθους Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων με Αριθμοδείκτες Συγκριτική Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων Συγκριτικές Καταστάσεις Αριθμοδείκτες Τάσεως Διαχρονική Ανάλυση Κοινών Μεγεθών Διαχρονική Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Αριθμοδεικτών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Αριθμοδείκτες 3.1 Αριθμοδείκτες Ρευστότητας Ο αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας Ο αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας O αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας Ο αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος Αριθμοδείκτες δραστηριότητας O αριθμοδείκτης ταχύτητας είσπραξης απαιτήσεων O αριθμοδείκτης ταχύτητας εξόφλησης βραχυπροθέσμων υποχρεώσεων O αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων O αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κίνησης O αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού O αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων O αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας O αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους O αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή μικτού κέρδους Ο αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων Ο αριθμοδείκτης χρηματοοικονομικής μόχλευσης Ο αριθμοδείκτης αποσβέσεως παγίων Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας Αριθμοδείκτης ιδίων προς συνολικά κεφάλαια Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς δανειακά κεφάλαια Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 31 2

3 3.4.6 Αριθμοδείκτης κάλυψης τόκων Αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας Αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων Αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων προς πωλήσεις Αριθμοδείκτης καλύψεως επενδύσεων Επενδυτικοί αριθμοδείκτες 33 ΜΕΡΟΣ II : ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Εταιρική παρουσίαση VIVARTIA ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Α.Ε Εταιρική παρουσίαση VIVARTIA ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Α.Ε Ιστορική αναδρομή Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη Για την Επιστήμη, την Έρευνα και την Οικονομία Για το Περιβάλλον Για την Κοινωνία, την Παιδεία και τον Πολιτισμό Διασφάλιση Ποιότητας Η Ποιότητα και η Πιστοποίηση Συστημάτων στη ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε Η Ποιότητα και η Πιστοποίηση Συστημάτων στη GOODY S Η Ποιότητα και η Πιστοποίηση Συστημάτων στη Μπάρμπα Στάθης Α.Β.Ε.Ε. 54 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Διαστρωματική ή Κάθετη μέθοδος ανάλυσης 5.1 Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων με Αριθμοδείκτες Αριθμοδείκτες δραστηριότητας Αριθμοδείκτες ρευστότητας Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας Επενδυτικοί αριθμοδείκτες Αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας Κάθετη Ανάλυση ή Ανάλυση Κοινού Μεγέθους 74 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Συγκριτική ή Διαχρονική μέθοδος ανάλυσης Συγκριτική ανάλυση ισολογισμού 77 Γενικά Συμπεράσματα 79 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 81 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 82 3

4 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα εργασία, αναλύονται διεθνώς αποδεκτές απόψεις για την έννοια, το σκοπό και τη διαδικασία εφαρμογής του εργαλείου που καλείται χρηματοοικονομική ανάλυση και πιο συγκεκριμένα για μια ελληνική εταιρεία διεθνούς εμβέλειας που δραστηριοποιείται στον κλάδο τροφίμων και ποτών. Η εταιρεία αυτή είναι η VIVARTIA ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ A.E. Το πρώτο μέρος αποτελεί την εισαγωγή στη χρηματοοικονομική ανάλυση καθώς και τις βασικές μεθόδους ανάλυσης λογιστικών καταστάσεων, κάποιες εκ των οποίων θα χρησιμοποιηθούν στη συνέχεα ως βάση της ανάλυσης και των αποτελεσμάτων που θα εξαχθούν. Στο δεύτερο μέρος ακολουθεί παρουσίαση της εταιρείας και η εξέλιξη των οικονομικών της στοιχείων διαχρονικά με χρήση των σημαντικότερων μεθόδων ανάλυσης λογιστικών καταστάσεων. Οι κύριες μέθοδοι που θα συμμετέχουν στη χρηματοοικονομική ανάλυση της συγκεκριμένης οικονομικής μονάδας είναι η Διαστρωματική ή Κάθετη μέθοδος ανάλυσης, μέσω κοινών μεγεθών και αριθμοδεικτών, καθώς και η Συγκριτική ή Διαχρονική μέθοδος, μέσω της συγκριτικής κατάστασης του ισολογισμού. 4

5 ΜΕΡΟΣ I ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ 5

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Γενική θεώρηση της χρηματοοικονομικής ανάλυσης Επιχειρώντας να προσεγγίσουμε την έννοια της χρηματοοικονομικής ανάλυσης και το σκοπό για τον οποίο αυτή έχει επινοηθεί, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό εργαλείο λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων. Είναι η πληροφορία εκείνη που πηγάζει μέσα από τους αριθμούς, η οποία καθιστά τη χρηματοοικονομική ανάλυση χρήσιμο «οδηγό» στα χέρια επιχειρηματιών, αναλυτών, συμβούλων επιχειρήσεων αλλά και τραπεζικών στελεχών, προκειμένου αυτοί να οδηγηθούν στη λήψη ορθών αποφάσεων σχετικά με επενδυτικές ενέργειες, ενέργειες χρηματοδότησης και γενικότερα ενέργειες πάσης επιχειρηματικής φύσεως. 1.1 Σκοπός Ανάλυσης Λογιστικών Καταστάσεων 1 Ανάλογα με το ενδιαφέρον και τις επιδιώξεις των αναλυτών, οι οποίοι μπορεί να είναι μέτοχοι, πιστωτές, κρατικές υπηρεσίες, χρηματιστές κ.ο.κ., ο είδος της χρηματοοικονομικής ανάλυσης που απαιτείται διαφοροποιείται. Ωστόσο μπορεί να τηρούνται διάφοροι μέθοδοι αναλύσεως δίνοντας κάθε φορά έμφαση σε εκείνα τα στοιχεία που εξυπηρετούν τον επιδιωκόμενο σκοπό. Για παράδειγμα, οι βραχυχρόνιοι πιστωτές μιας οικονομικής μονάδας ενδιαφέρονται, πάνω απ όλα, για την ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις τρέχουσες υποχρεώσεις της. Αυτό συμβαίνει γιατί οι πιστωτές της επιχείρησης ενδιαφέρονται πρωτίστως να εξασφαλίσουν την καταβολή από μέρους της οικονομικής μονάδας τόσο των τόκων όσο και την επιστροφή του δανειακού κεφαλαίου. Στην περίπτωση που έχουμε να κάνουμε με μακροχρόνιους δανειστές, εκείνο που τους ενδιαφέρει περισσότερο είναι οι μακροχρόνιοι οικονομικοί δείκτες της επιχείρησης, όπως είναι η διάρθρωση ων κεφαλαίων της, τα τρέχοντα και μελλοντικά της κέρδη και οι μεταβολές της οικονομικής της θέσης. Από την πλευρά της, η διοίκηση της επιχείρησης ενδιαφέρεται κυρίως για τη σύνθεση και την διάρθρωση των κεφαλαίων της, καθώς επίσης και για τις προοπτικές και την κερδοφόρα δυναμικότητά της. Αυτό συμβαίνει γιατί οι συγκεκριμένες πληροφορίες 1. Νιάρχος Ν. Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων Ε έκδοση (1997) Αθήνα 6

7 επηρεάζουν κατά πολύ το είδος, το μέγεθος καθώς και το κόστος των δανειακών κεφαλαίων, τα οποία η τελευταία μπορεί να αποκτήσει. Επιπλέον μέσω της ανάλυσης των λογιστικών καταστάσεων μπορεί να γίνει μια αξιολόγηση της διοίκησης της οικονομικής μονάδας, κατά πόσο δηλαδή είναι ικανή και αποτελεσματική στην εκτέλεση των καθηκόντων της. Συγχρόνως μπορεί να οδηγήσει στην, έγκαιρη, διάγνωση τυχόν προβλημάτων επιχειρηματικής φύσης καθώς επίσης και στην πρόβλεψη της οικονομικής θέσης της επιχείρησης στο μέλλον. 1.2 Είδη Ανάλυσης Λογιστικών Καταστάσεων Ανάλογα με την Θέση του Αναλυτή Υπάρχουν δύο είδη αναλύσεως των λογιστικών καταστάσεων ανάλογα με τη θέση εκείνου ο οποίος τη διενεργεί, η εσωτερική και η εξωτερική ανάλυση. α) Εσωτερική ανάλυση Η εσωτερική ανάλυση γίνεται από πρόσωπα, που βρίσκονται σε άμεση σχέση με την επιχείρηση και που μπορούν να προσφύγουν στα λογιστικά της βιβλία για να ελέγξουν τους επιμέρους λογαριασμούς και τα λογιστικά έγγραφα. Το κυριότερο πλεονέκτημα αυτού του είδους της αναλύσεως είναι ότι επιτρέπει σ' αυτόν που τη διενεργεί να ελέγξει τις διάφορες μεθόδους και διαδικασίες που εφαρμόστηκαν. Μ' αυτό τον τρόπο, η ανάλυση αποκτά μεγαλύτερη διαύγεια και επιτρέπει στον αναλυτή να εμβαθύνει σ' αυτήν. Η εν λόγω ανάλυση, γίνεται από πρόσωπα της επιχειρήσεως τα οποία ενδιαφέρονται κυρίως να προσδιορίσουν το βαθμό αποδοτικότητάς της και να ερμηνεύσουν τις μεταβολές της οικονομικής της θέσεως. Επιπλέον, η εσωτερική ανάλυση προσπαθεί να ερμηνεύσει ορισμένα οικονομικά στοιχεία της επιχειρήσεως για λογαριασμό της διοικήσεως, έτσι ώστε να της επιτρέψει να μετρήσει την πρόοδο που πράγματι επιτελέστηκε σε σύγκριση με τα υπάρχοντα προγράμματα. Κατ' αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται ο έλεγχος της λειτουργίας μιας επιχειρήσεως. 2α Νιάρχος Ν.,(1997), Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων,ε έκδοση,αθήνα 2β Κάντζος Κ., (2002), Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων, Εκδόσεις INTERBOOKS, Αθήνα 7

8 β) Εξωτερική ανάλυση Η εξωτερική ανάλυση πραγματοποιείται από πρόσωπα, που βρίσκονται έξω από την επιχείρηση και βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στα στοιχεία που δημοσιεύονται στις λογιστικές καταστάσεις και στις εκθέσεις του 'διοικητικού Συμβουλίου και των ελεγκτών. Έτσι, ο αναλυτής δεν μπορεί να διεισδύσει βαθύτερα μέσα στην επιχείρηση, το δε έργο του είναι τόσο δυσκολότερο όσο πιο συνοπτικά είναι τα στοιχεία που δημοσιεύονται. Η εξωτερική ανάλυση γίνεται κυρίως από πρόσωπα τα οποία ενδιαφέρονται να προσδιορίσουν την οικονομική θέση και την αποδοτικότητα της επιχειρήσεως. Όταν μιλάμε για προσδιορισμό της οικονομικής θέσεως μιας επιχειρήσεως, εννοούμε: 1) Τη δυνατότητα που έχει η επιχείρηση να ανταποκριθεί στις τρέχουσες υποχρεώσεις της στο παρόν και στο μελών, ακόμη και κάτω από συνθήκες διαφορετικές εκείνων που υπάρχουν τη στιγμή που γίνεται η ανάλυση. 2) Τη δυνατότητα να εκμεταλλευθεί τυχόν παρουσιαζόμενες ευκαιρίες με τη χρησιμοποίηση κεφαλαίων από ίδιες πηγές ή από έκδοση νέων τίτλων μετοχών ή ομολογιών ακόμα και με την άντληση κεφαλαίων από την προσφυγή στον τραπεζικό δανεισμό. 3) Τη δυνατότητα πληρωμής των ληξιπρόθεσμων τόκων και των υποχρεώσεων καθώς και την καταβολή μερισμάτων χωρίς διακοπή. Για τον προσδιορισμό της αποδοτικότητας μιας επιχειρήσεως ερευνάται ιδιαίτερα το ύψος και η σταθερότητα των καθαρών κερδών της, καθώς και η τάση βελτιώσεως αυτών στο μέλλον. Ο τύπος και η διάταξη των στοιχείων του ισολογισμού και της καταστάσεως αποτελεσμάτων χρήσεως έχουν μεγάλη σημασία, προκειμένου να προσδιοριστεί η οικονομική θέση και η αποδοτικότητα μιας επιχειρήσεως. 8

9 1.2.2 Ανάλογα με τα Στάδια διενέργειας της Ανάλυσης Ανάλογα με τα κύρια στάδια διενέργειας της αναλύσεως, τη διακρίνουμε σε τυπική και ουσιαστική. α) Τυπική ανάλυση Η τυπική ανάλυση προηγείται της ουσιαστικής και αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, το προπαρασκευαστικό στάδιο αυτής. Η τυπική ανάλυση ελέγχει την εξωτερική διάρθρωση του ισολογισμού και του λογαριασμού των αποτελεσμάτων χρήσεως, προβαίνει στις ενδεικνυόμενες διορθώσεις, στρογγυλοποιήσεις, ομαδοποιήσεις, ανακατατάξεις και ανασχηματισμούς και συμπληρώνει τα σε απόλυτους αριθμούς κονδύλια με σχετικούς αριθμούς (αριθμούς σε ποσοστά επί τοις εκατό). β) Ουσιαστική ανάλυση Η ουσιαστική ανάλυση βασίζεται μεν στα δεδομένα της τυπικής αναλύσεως, αλλά επεκτείνεται στην εξεύρεση και επεξεργασία διαφόρων αριθμοδεικτών, οι οποίοι δίνουν την πραγματική εικόνα της επιχειρήσεως. 9

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Μέθοδοι Ανάλυσης Λογιστικών Καταστάσεων Αντικείμενο της χρηματοοικονομικής ανάλυσης των λογιστικών καταστάσεων είναι, τόσο η μελέτη των σχέσεων των οικονομικών στοιχείων που αναφέρονται σε αυτές σε δεδομένη χρονική στιγμή όσο και των σχέσεων αυτών διαχρονικά. Οι κυριότερες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων είναι: 1. Διαστρωμάτωση ή κάθετη μέθοδος αναλύσεως. 2. Συγκριτική ή διαχρονική μέθοδος αναλύσεως 3. Μέθοδος αναλύσεως των χρονολογικών σειρών με δείκτες τάσεως 4. Εξειδικευμένες μέθοδοι, στις οποίες περιλαμβάνονται η ανάλυση των μεταβολών της οικονομικής θέσης μιας επιχείρησης, η ανάλυση του νεκρού σημείου καθώς και άλλες. 2.1 Διαστρωμάτωση ή καθετή ανάλυση Στην διαστρωμάτωση ή καθετή ανάλυση περιλαμβάνονται η κατάρτιση της χρηματοοικονομικής κατάστασης κοινού μεγέθους και ο υπολογισμός διαφόρων αριθμοδεικτών Ανάλυση κοινού μεγέθους Οι ισολογισμοί και οι καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσεως συντάσσονται σε ποσοστά επί τοις εκατό του συνόλου των μεγεθών τους προκειμένου να διευκολυνθούν οι συγκρίσεις που γίνονται μεταξύ των στοιχείων μιας μονάδας, για μια σειρά ετών, καθώς επίσης και οι συγκρίσεις μεταξύ οικονομικών μονάδων, που όμως έχουν διαφορετικό μέγεθος. Στην ανάλυση κοινού μεγέθους κάθε στοιχειό του ισολογισμού διαιρείται με το σύνολο του ενεργητικού ή του παθητικού και κάθε στοιχειό της κατάστασης 10

11 αποτελεσμάτων χρήσεως διαιρείται με το σύνολο των καθαρών πωλήσεων. Έτσι στην κατάσταση κοινού μεγέθους των αποτελεσμάτων χρήσεως κάθε στοιχειό παρουσιάζεται ως ποσοστό επί τοις εκατό των καθαρών πωλήσεων της χρήσης. Με αυτό τον τρόπο διαπιστώνεται η σχετική σημαντικότητα των κυκλοφοριακών και μη κυκλοφοριακών στοιχείων, ενώ συγχρόνως φαίνεται και το σχετικό ύψος της χρηματοδότησης της οικονομικής μονάδας από βραχυχρονίους ή μακροχρονίους πιστωτές και από τους φορείς της επιχείρησης Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων με Αριθμοδείκτες 3 Η χρήση αριθμοδεικτών αποτελεί μια από τις πλέον διαδεδομένες και χρήσιμες μεθόδους χρηματοοικονομικής ανάλυσης, σημαντικό εργαλείο στην ερμηνεία των οικονομικών στοιχείων μιας επιχείρησης ή οργανισμού. Λέγοντας αριθμοδείκτης εννοούμε την απλή σχέση ενός κονδυλίου του ισολογισμού ή της καταστάσεως αποτελεσμάτων χρήσεως ως προς ένα άλλο, και εκφράζεται μέσα από μια απλή μαθηματική μορφή. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο υπολογισμός και η παρουσίαση των διαφόρων αριθμοδεικτών, αποτελεί ένα είδος ανάλυσης το οποίο πολλές φορές ενδέχεται να παρέχει μόνο ενδείξεις. Για το λόγο αυτό ένας μεμονωμένος αριθμοδείκτης δεν μπορεί να μας δώσει μια πλήρη εικόνα της οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης και θα πρέπει να συγκρίνεται ή να συνδυάζεται και με άλλους, αντιπροσωπευτικούς ή πρότυπους αριθμοδείκτες. Τέτοια πρότυπα συγκρίσεων μπορεί να αποτελέσουν τα παρακάτω: i. αριθμοδείκτες που αφορούν παλαιότερα οικονομικά στοιχειά των λογιστικών καταστάσεων της συγκεκριμένης οικονομικής μονάδας. ii. αριθμοδείκτες από ορισμένες ανταγωνίστριες οικονομικές μονάδες, οι οποίες έχουν επιλεγεί κατάλληλα. iii. αριθμοδείκτες που αναφέρονται σε οικονομικά στοιχεία του κλάδου, στον οποίο ανήκει η οικονομική μονάδα. iv. λογικά πρότυπα του εκάστοτε αναλυτή, τα οποία στηρίζονται στην προσωπική πείρα. 1. Νιάρχος Ν. Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων Ε έκδοση (1997) Αθήνα 11

12 Οι περισσότεροι αριθμοδείκτες που χρησιμοποιούνται για την χρηματοοικονομική ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων είναι οι παρακάτω: 1. Αριθμοδείκτες Δραστηριότητας (Activity Ratios). Η χρησιμοποίηση τους αποσκοπεί στο να μετρήσουν το βαθμό στον οποίο μια οικονομική μονάδα είναι αποτελεσματική στη διαχείριση των περιουσιακών της στοιχείων, πόσο ικανοποιητικά ή όχι δηλαδή τα χρησιμοποιούν. 2. Αριθμοδείκτες Ρευστότητας (Liquidity Ratios). Η χρησιμοποίηση τους αποσκοπεί στο να προσδιορίσουν την βραχυχρόνια οικονομική θέση μιας οικονομικής μονάδας, καθώς επίσης και την ικανότητα της να ανταποκρίνεται στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. 3. Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας (Profitability Ratios). Η χρησιμοποίηση τους αποσκοπεί στο να υπολογίσουν την αποδοτικότητα μιας οικονομικής μονάδας, την αποδοτικότητα των κερδών της καθώς επίσης και την ικανότητα της διοικήσεως της. 4. Αριθμοδείκτες Διαρθρώσεως Κεφαλαίων και Βιωσιμότητας (Financial Structure and Viability Ratios). Η χρησιμοποίηση τους αποσκοπεί στο να εκτιμηθεί η ικανότητα της οικονομικής μονάδας να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της, μακροχρόνια καθώς επίσης και στο να εκτιμάται ο βαθμός προστασίας που απολαμβάνουν οι πιστωτές της. 5. Αριθμοδείκτες Επενδύσεων ή Επενδυτικοί Αριθμοδείκτες (Investment Ratios). Οι αριθμοδείκτες αυτοί συσχετίζουν τον αριθμό των μετοχών μιας οικονομικής μονάδας και τη χρηματιστηριακή τους τιμή με τα κέρδη, τα μερίσματα και τα υπόλοιπα περιουσιακά της στοιχειά. 6. Αριθμοδείκτες Δαπανών Λειτουργίας (Operating Ratios). Οι αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας παρέχουν ένδειξη για την πολιτική που ακολουθεί η διοίκηση της οικονομικής μονάδας απέναντι στις διάφορες δαπάνες λειτουργίας καθώς και την αποτελεσματικότητα της απέναντι στις επιμέρους δαπάνες. 12

13 2.2 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 4 Η συγκριτική ή διαχρονική χρηματοοικονομική ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων συντελείται με την κατάταξη των στοιχείων κατά κατηγορίες για μια σειρά ετών. Για έναν οικονομικό αναλυτή τα λογιστικά στοιχεία αποκτούν μεγαλύτερη σημασία όταν εμφανίζονται συγκρινόμενα με άλλα ίδια ή παρόμοια προηγούμενων ετών ή χρήσεων. Οι καταστάσεις με λογιστικά στοιχεία δύο ή περισσότερων χρήσεων καλούνται συγκριτικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις και μπορούν να βοηθήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την τάση και τον ρυθμό των στοιχείων. Ωστόσο για όσα περισσότερα έτη δίνονται πληροφορίες τόσο πιο αξιόπιστα θα είναι τα συμπεράσματα. Για να είναι εφικτή η σύγκριση των λογιστικών καταστάσεων για μια σειρά ετών, θα πρέπει να πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις από την πλευρά των συγκριτικών καταστάσεων, οι οποίες είναι οι παρακάτω. 1. Είναι απαραίτητη η ομοιόμορφη ταξινόμηση των στοιχείων για όλες τις περιόδους στις οποίες αναφέρονται. 2. Τα στοιχεία θα πρέπει να έχουν ενταχθεί στις ίδιες επιμέρους ομάδες. 3. Οι λογιστικές αρχές θα πρέπει να τηρούνται σε όλη τη διάρκεια της υπό κρίση περιόδου. Σε περίπτωση μεταβολής των λογιστικών αρχών θα πρέπει να αναφέρονται έτσι ώστε να λαμβάνονται υπόψη από τον οικονομικό αναλυτή. 4. Οποιεσδήποτε μεταβολές επέλθουν στις συνθήκες ή στη φύση των στοιχείων θα πρέπει να σημειώνονται για να ληφθούν υπόψη από τον αναλυτή. Σε περίπτωση μη τήρησης των παραπάνω προϋποθέσεων, είναι πολύ πιθανόν οι συγκρίσεις να δώσουν παραπλανητικά συμπεράσματα και να οδηγήσουν σε λανθασμένη εικόνα όσων αφορά την οικονομική κατάσταση της εξεταζόμενης επιχείρησης. Η συγκριτική ανάλυση περιλαμβάνει τις εξής μεθόδους: Τις συγκριτικές καταστάσεις συνήθους μορφής διαχρονικά Τον υπολογισμό των αριθμοδεικτών τάσεως Τη διαχρονική ανάλυση των κοινών μεγεθών των λογιστικών καταστάσεων Τη διαχρονική ανάλυση των αριθμοδεικτών 4. Νιάρχος Ν. Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων Ε έκδοση (1997) Αθήνα 13

14 2.2.1 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Η κατάρτιση των συγκριτικών καταστάσεων επιτρέπει την αξιολόγηση των μεταβολών των διαφόρων ομάδων στοιχείων των λογιστικών καταστάσεων και των μεταβολών της χρηματοοικονομικής θέσης μιας επιχείρησης. Η απεικόνιση των εν λόγω μεταβολών γίνεται διαχρονικά τόσο σε απόλυτα μεγέθη όσο και σε ποσοστά. Επιπρόσθετα πρέπει να αναφερθεί ότι οι συγκριτικές καταστάσεις δεν έχουν αξία, αν τα στοιχεία και οι διάφορες μεταβολές αυτών που απεικονίζουν, δεν είναι συγκρίσιμες μεταξύ τους και δεν τηρούνται οι γενικά παραδεκτές αρχές της λογιστικής, καθώς και οι προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο οικονομικός αναλυτής θα πρέπει να μην αμελεί το γεγονός ότι τα μεγέθη που εμφανίζονται στις συγκριτικές καταστάσεις παρουσιάζουν αξίες σε νόμισμα διαφορετικής αγοραστικής δύναμης λόγω του υπάρχοντος πληθωρισμού ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΤΑΣΕΩΣ Στις περιπτώσεις που οι συγκρίσεις αφορούν μεγέθη των λογιστικών καταστάσεων για μακρά χρονική περίοδο, η προηγούμενη μέθοδος παρακολούθησης των διαχρονικών μεταβολών είναι πάρα πολύ δύσκολη και κοπιαστική. Για τις περιπτώσεις αυτές είναι προτιμότερο για την ανάλυση να χρησιμοποιούνται οι αριθμοδείκτες τάσης. Ο υπολογισμός των αριθμοδεικτών τάσης προϋποθέτει την επιλογή ενός έτους ή μιας χρονικής στιγμής που θα αποτελέσει τη βάση. Οι αριθμοδείκτες κατά τη συγκεκριμένη αυτή στιγμή, για όλα τα μεγέθη που πρόκειται να μελετηθούν, θεωρείται ότι είναι ίσοι με το 100 (στο έτος βάσης). Έχοντας ένα έτος βάσης ως αφετηρία για όλες τις μετέπειτα συγκρίσεις, θα πρέπει να είναι ένα έτος «κανονικό» από πλευράς συνθηκών και αποτελεσμάτων της οικονομικής μονάδας. Δεν είναι απαραίτητο να υπολογίζονται οι αριθμοδείκτες τάσεως όλων των οικονομικών μεγεθών των επιχειρήσεων αλλά μόνο εκείνοι που παρουσιάζουν κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον αναλυτή. Αυτό γιατί βασικός σκοπός κάθε οικονομικής ανάλυσης είναι να γίνουν συγκρίσεις μεταξύ οικονομικών μεγεθών, τα οποία έχουν κάποια λογική σχέση μεταξύ τους. 14

15 Δείκτης Τιμή μεγέθους στο υπό κρίση έτος Τάσεως = x 100 (Δ.Τ.) Τιμή μεγέθους στο έτος βάσης ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΙΝΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ Η μέθοδος των κοινών μεγεθών χρησιμοποιείται στην ανάλυση των χρονολογικών σειρών. Κατ αυτή γίνεται σύγκριση μεταξύ των διαφόρων κοινών μεγεθών μιας επιχείρησης διαχρονικά. Οι συγκρίσεις αυτές των κοινών μεγεθών είναι πολύτιμες γιατί δείχνουν τις μεταβολές των ποσοστών συμμετοχής των επί μέρους στοιχείων, στους τομείς περιουσίας, υποχρεώσεων, κόστους και των άλλων κατηγοριών οικονομικών στοιχείων. Για την ερμηνεία των καταστάσεων κοινών μεγεθών διαχρονικά, είναι απαραίτητο να εξεταστούν, τόσο τα απόλυτα μεγέθη που αντιστοιχούν σε κάθε ποσοστό, όσο και η βάση πάνω στην οποία υπολογίστηκαν ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Η ως τώρα εξέταση των αριθμοδεικτών συνίστατο στη σύγκρισή τους με τις τιμές των αντιστοίχων αριθμοδεικτών ομοειδών οικονομικών μονάδων σε ορισμένη χρονική στιγμή. Η εξέταση αυτή καλείται διαστρωματική και θεωρείται στατικής μορφής, διότι οι αριθμοδείκτες που υπολογίζονται παρουσιάζουν απλά μια στιγμιαία απεικόνιση της χρηματοοικονομικής θέσης μιας επιχείρησης. Ο βασικός σκοπός αυτού του είδους της ανάλυσης είναι η δημιουργία της κατάλληλης πληροφοριακής βάσης για τη λήψη ορθών αποφάσεων, με τη σύγκριση ενός αριθμοδείκτη με τον αντίστοιχο αριθμοδείκτη άλλης ή άλλων επιχειρήσεων. Σε αντίθεση με την εξέταση των αριθμοδεικτών μιας επιχείρησης διαχρονικά η οποία βοηθά στην παρατήρηση και ανάλυση της συμπεριφορά αυτών για μια σειρά ετών και μπορεί να μετέχει στη πρόβλεψη της μελλοντικής χρηματοοικονομικής κατάστασης. Βοηθά επίσης στο να διαπιστωθεί αν μια ευνοϊκή κατάσταση μετατρέπεται σε μη ευνοϊκή, ή αντίθετα, αν μια δυσμενής οικονομική κατάσταση βελτιώνεται με τη πάροδο του χρόνου. 15

16 Αριθμοδείκτες 5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Αριθμοδείκτες Ρευστότητας Χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό τόσο της βραχυχρόνιας οικονομικής θέσης μιας επιχείρησης όσο και της ικανότητάς της να ανταποκριθεί στις βραχυπρόθεσμες ή τρέχουσες υποχρεώσεις της, όταν αυτές λήγουν. Ειδικότερα, οι αριθμοδείκτες που χρησιμοποιούνται περισσότερο για τον προσδιορισμό της βραχυχρόνιας οικονομικής θέσεως μιας επιχείρησης και της ικανότητας της να ανταποκρίνεται στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της είναι οι εξής: Ο αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας = Διαθέσιμα +Απαιτήσεις +Αποθέματα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Ο αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας είναι ο πλέον χρησιμοποιούμενος και προκύπτει αν διαιρέσουμε το σύνολο του κυκλοφορούντος ενεργητικού μιας επιχείρησης με το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών της. Ο εν λόγω αριθμοδείκτης παρουσιάζει όχι μόνο ένα μέτρο για τη ρευστότητα μιας επιχείρησης, αλλά και το περιθώριο ασφαλείας, που διατηρεί η διοίκηση της για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια οιαδήποτε ανεπιθύμητη εξέλιξη στη ροή των κεφαλαίων κινήσεως. Αν η ροή των κεφαλαίων στην επιχείρηση είναι ομαλή, με διάρκεια και υπάρχει και ακριβής αντιστοιχία μεταξύ των εισερχόμενων κεφαλαίων και των εξοφλούμενων υποχρεώσεων, τότε η επιχείρηση δεν απαιτείται να διατηρεί υψηλό περιθώριο ασφαλείας σε κεφάλαια κίνησης. Στην πράξη όμως κάτι τέτοιο παρατηρείται σπανίως με αποτέλεσμα μια επιχείρηση να χρειάζεται να παρακρατά επαρκή κυκλοφοριακά 5. HELLASTAT 16

17 στοιχεία, ούτως ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις τρέχουσες υποχρεώσεις της, όταν μάλιστα αυτές καθίστανται ληξιπρόθεσμες Ο αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας = Διαθέσιμα +Απαιτήσεις Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Ο αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας επινοήθηκε για να περιλάβει όλα εκείνα τα στοιχεία, τα οποία μετατρέπονται εύκολα και γρήγορα σε ρευστά και αγνοεί όλα εκείνα τα στοιχεία του κυκλοφορούντος ενεργητικού, τα οποία δεν μετατρέπονται εύκολα σε μετρητά. Ο αριθμοδείκτης αυτός είναι το πηλίκο του συνόλου των ταχέως ρευστοποιήσιμων περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης με το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών της O αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας = Διαθέσιμα Ενεργητικού Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις O αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας εκφράζει την ικανότητα μιας επιχείρησης για την εξόφληση βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών της με τα μετρητά που διαθέτει. Όπως, γίνεται φανερό από τον προηγούμενο τύπο, ο αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας είναι το πηλίκο του συνόλου του διαθέσιμου ενεργητικού μιας επιχείρησης ως προς το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών της. Ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας δείχνει πόσες φορές τα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία μιας επιχείρησης καλύπτουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Παρέχει λοιπόν μια ένδειξη για την επάρκεια ή ανεπάρκεια των διαθεσίμων μιας επιχείρησης με σκοπό την ικανοποίηση των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών της. 17

18 3.1.4 Ο αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος Αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος = Διαθέσιμα + Απαιτήσεις Προβλεπόμενες ημερήσιες λειτουργικές δαπάνες Ο αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος βασίζεται στα άμεσα ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης, τα οποία αποτελούν ανά πάσα στιγμή και την περισσότερο άμεση πηγή ρευστών, για την κάλυψη τρεχουσών ημερησίων υποχρεώσεων της. Ο εν λόγω αριθμοδείκτης είναι το πηλίκο της διαιρέσεως του συνόλου των αμέσως ρευστοποιήσιμων περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης με τις προβλεπόμενες ημερήσιες λειτουργικές της δαπάνες. Τέλος, ο αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος μετρά σε ημέρες το χρονικό διάστημα που μπορεί να λειτουργεί μια επιχείρηση με χρήση των «αμυντικών» περιουσιακών στοιχείων που διαθέτει, δίχως να καταφύγει στη χρησιμοποίηση εσόδων που προέρχονται από τις δραστηριότητές της. 3.2 Αριθμοδείκτες δραστηριότητας 6 Χρησιμοποιούνται προκειμένου να μετρηθεί ο βαθμός αποτελεσματικότητας μιας επιχείρησης στη χρησιμοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων, κατά πόσο δηλαδή γίνεται ικανοποιητική ή όχι χρησιμοποίηση αυτών. Πιο συγκεκριμένα, οι αριθμοδείκτες δραστηριότητας είναι οι ακόλουθοι: O αριθμοδείκτης ταχύτητας είσπραξης απαιτήσεων Αριθμοδείκτης ταχύτητας είσπραξης απαιτήσεων = Καθαρές Πωλήσεις Μέσος όρος απαιτήσεων Ο αριθμοδείκτης είσπραξης απαιτήσεων υπολογίζεται από το λόγο των καθαρών πωλήσεων της διαχειριστικής χρήσης προς το μέσο όρο των απαιτήσεων. 6. Βασιλείου Δ..-Ηρειώτης Ν., (2008),Χρηματοοικονομική Διοίκηση Θεωρία & Πρακτική, Εκδότης Rosili 18

19 Ο αριθμοδείκτης αυτός αποτελεί ένα κριτήριο για την αποτελεσματική διαχείριση των απαιτήσεων της επιχείρησης, καθώς και για το βαθμό ρευστότητάς της. Αν η επιχείρηση διατηρεί υπερεπαρκείς απαιτήσεις, σε σχέση με το ύψος των πωλήσεων, αυτό σημαίνει ότι κεφάλαια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κάπου αλλού δεσμεύονται σε απαιτήσεις. Σημαίνει επίσης, υψηλότερο κόστος διαχείρισης, ενδεχομένως καθυστερήσεις στην είσπραξή τους, καθώς και μεγαλύτερο κίνδυνο απώλειας κάποιων απαιτήσεων λόγω αφερεγγυότητας. Αντίθετα, αν οι απαιτήσεις είναι πολύ χαμηλές ή ανεπαρκείς, η επιχείρηση ενδέχεται να χάνει πωλήσεις, λόγω μη χορήγησης ικανοποιητικών πιστώσεων στους πελάτες της. Είναι λοιπόν φανερό ότι μια ενδιάμεση κατάσταση, όπου οι απαιτήσεις διατηρούνται σε ένα ορθολογικό επίπεδο, είναι επιθυμητή, αφού διασφαλίζει ταυτόχρονα και τη ρευστότητα και την αποδοτικότητα της επιχείρησης. Ο δείκτης της ταχύτητας κυκλοφορίας των απαιτήσεων δείχνει πόσες φορές, κατά μέσο όρο, ανανεώνονται ή αλλιώς εισπράττονται κατά τη διάρκεια της χρήσης οι απαιτήσεις της επιχείρησης O αριθμοδείκτης ταχύτητας εξόφλησης βραχυπροθέσμων υποχρεώσεων Αριθμοδείκτης ταχύτητας εξόφλησης βραχυπροθέσμων υποχρεώσεων = Αγορές Μέσο ύψος βραχυπροθέσμων υποχρεώσεων Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας εξόφλησης βραχυπροθέσμων υποχρεώσεων δείχνει πόσες φορές μέσα στη λογιστική χρήση ανακυκλώνονται οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της επιχείρησης προς τους προμηθευτές της. Με άλλα λόγια, δείχνει πόσες φορές η επιχείρηση δημιουργεί και εξοφλεί υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές της λόγω αγοράς αποθεμάτων με πίστωση. 19

20 3.2.3 O αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων = Kόστος πωληθέντων Μέσο απόθεμα προϊόντων Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων υπολογίζεται ως το πηλίκο του κόστους πωληθέντων προς το μέσο απόθεμα. Η ταχύτητα κυκλοφορίας των αποθεμάτων είναι ένα κριτήριο για την αποτελεσματική διαχείριση των αποθεμάτων της επιχείρησης, καθώς και για το βαθμό ρευστότητάς τους. Αν η επιχείρηση διατηρεί υπερεπαρκή αποθέματα, αυτό σημαίνει ότι κεφάλαια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε εναλλακτικές χρήσεις δεσμεύονται σε αποθέματα. Επιπρόσθετα, θα υπάρχει υψηλό κόστος διαχείρισης, καθώς και κίνδυνος οικονομικής απαξίωσής τους. Αντίθετα, αν τα αποθέματα είναι πολύ χαμηλά (ανεπαρκή), η επιχείρηση μπορεί να χάνει πελάτες (πωλήσεις), λόγω εξάντλησης των αποθεμάτων και συνεπώς αδυναμίας εκτέλεσης παραγγελιών O αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κίνησης Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κίνησης = Καθαρές Πωλήσεις Καθαρό Κεφάλαιο Κίνησης Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας κεφαλαίου κίνησης αποτελεί ένα καλό κριτήριο για την αποτελεσματική χρησιμοποίηση του καθαρού κεφαλαίου κίνησης. Η αποτελεσματική χρησιμοποίηση του καθαρού κεφαλαίου κίνησης έχει ιδιαίτερη σημασία για την επιχείρηση, γιατί έχει επίπτωση στην αποδοτικότητα του κεφαλαίου αυτής. Ο ίδιος δείκτης χρησιμοποιείται και για τον προσδιορισμό του βαθμού ρευστότητας και κατά συνέπεια και της ποιότητας του καθαρού κεφαλαίου κίνησης και υπολογίζεται ως το πηλίκο των πωλήσεων προς το μέσο καθαρό κεφάλαιο κίνησης. 20

21 Ο εν λόγω αριθμοδείκτης δείχνει πόσες φορές, κατά μέσο όρο, ανακυκλώθηκε (δημιουργήθηκε και ρευστοποιήθηκε) το καθαρό κεφάλαιο κίνησης της επιχείρησης (μέσω των πωλήσεων) μέσα σε μια λογιστική χρήση. Δηλαδή, πόσα Ευρώ καθαρές πωλήσεις πραγματοποιεί η επιχείρηση από κάθε Ευρώ καθαρού κεφαλαίου κίνησης O αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού = Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού δείχνει πόσες φορές το σύνολο των στοιχείων του ενεργητικού ανανεώνεται ή επανακτάται, μέσω των πωλήσεων, μέσα σε μια χρήση. Ουσιαστικά δείχνει το βαθμό χρησιμοποίησης της συνολικής περιουσίας της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της και υπολογίζεται από το λόγο των καθαρών πωλήσεων της χρήσεως προς το σύνολο του ενεργητικού της χρήσεως O αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων = Καθαρές πωλήσεις Σύνολο πάγιου ενεργητικού Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων υπολογίζεται από το πηλίκο των καθαρών πωλήσεων προς το σύνολο τού πάγιου ενεργητικού της επιχείρησης και δείχνει, πόσες φορές το πάγιο ενεργητικό ανανεώνεται ή επανακτάται μέσω των πωλήσεων μέσα σε μια χρήση. Ουσιαστικά δείχνει το βαθμό χρησιμοποίησης των παγίων στοιχείων στη δημιουργία πωλήσεων. Ο δείκτης της ταχύτητας κυκλοφορίας των πάγιων στοιχείων μετρά την αποτελεσματικότητα με την οποία η επιχείρηση χρησιμοποιεί την επένδυσή της σε πάγια στοιχεία, όπως οικόπεδα, μηχανήματα, μεταφορικά μέσα, έπιπλα και οποιονδήποτε άλλον εξοπλισμό. Επίσης, παρέχει ένδειξη για την επάρκεια των πωλήσεων σε σχέση προς την επένδυση σε πάγια στοιχεία. Μια υψηλή τιμή του δείκτη δείχνει εντατική χρησιμοποίηση ή 21

22 εκμετάλλευση των πάγιων στοιχείων της επιχείρησης στη δημιουργία πωλήσεων. Αντίθετα, μια χαμηλή τιμή του δείκτη δείχνει ανεπαρκή χρησιμοποίηση των πάγιων στοιχείων O αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων = Καθαρές πωλήσεις Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων δείχνει πόσες φορές το ίδιο κεφάλαιο ανανεώνεται ή επανακτάται μέσω των πωλήσεων μέσα σε μια χρήση και υπολογίζεται από το λόγο των καθαρών πωλήσεων της χρήσεως προς το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων. Ουσιαστικά δείχνει το βαθμό χρησιμοποίησης των ιδίων κεφαλαίων της επιχείρησης, σε σχέση με τις πωλήσεις. Πιο απλά, δείχνει τις πωλήσεις που πραγματοποίησε η επιχείρηση από κάθε μονάδα ιδίου κεφαλαίου. Επιπρόσθετα, ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων μετρά την αποτελεσματικότητα με την οποία η διοίκηση χρησιμοποιεί τα κεφάλαια που της εμπιστεύθηκαν οι ιδιοκτήτες της επιχείρησης. Επίσης, παρέχει ένδειξη για την επάρκεια των πωλήσεων σε σχέση προς τα ίδια κεφάλαια. 3.3 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας 7 Επιχειρώντας να περιγράψουμε τη σκοπιμότητα ύπαρξης των δεικτών αυτών, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για εκείνους τους δείκτες οι οποίοι έχουν επινοηθεί προκειμένου να μετράται η αποδοτικότητα μιας επιχείρησης. Το ερώτημα το οποίο γεννάται αμέσως, είναι τι εστί αποδοτικότητα. Ως αποδοτικότητα θα μπορούσαμε να ορίσουμε τη σχέση εκείνη που υπάρχει μεταξύ του κέρδους που πραγματοποιείται από μια επιχειρηματική μονάδα και του κεφαλαίου που αυτή χρησιμοποιεί. Αλλιώς, θα μπορούσαμε να την ορίσουμε ως τη δυναμικότητα των κερδών της και την ικανότητα του management της επιχείρησης να παράγει κέρδη. 7. HELLASTAT 22

23 Επιπρόσθετα, η ικανότητα της επιχείρησης να παράγει κέρδη, άπτεται και του θέματος της θεωρίας των συμβολαίων (contracts theory) και των προβλημάτων που ανακύπτουν από τις σχέσεις εντολέα εντολοδόχου (agency problems), σχετικά με την ικανοποίηση των συμφερόντων των διαχειριστών (managers) μιας εταιρείας, των μετόχων αυτής (shareholders), αλλά και γενικότερα όλων των συμμετεχόντων στην επιχείρηση (steakholders). Όσον αφορά τη μέτρηση της αποδοτικότητας, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι χρησιμοποιούνται διάφορα κριτήρια, τα οποία όμως πρέπει να συνδυάζονται μεταξύ τους, διότι διαφορετικά η ερμηνεία τους δεν θα είχε ουσιαστικό ενδιαφέρον. Επί παραδείγματι, θα αναφέρουμε το κριτήριο του κέρδους. Αυτό συσχετιζόμενο με άλλα σημαντικά μεγέθη για την επιχείρηση, όπως είναι οι πωλήσεις, αποκτά σπουδαία οικονομική σημασία και μας πληροφορεί για την πορεία των κερδών σε σχέση με αυτό τον σπουδαίο σκοπό της επιχείρησης. Επομένως, τα κριτήρια για τη μέτρηση της αποδοτικότητας δεν θα πρέπει να εξετάζονται ως μεμονωμένα, αλλά σε συνδυασμό με άλλα κριτήρια και ο συνδυασμός των οποίων να αποφέρει σημαντική οικονομική ερμηνεία. Συνεπώς, αντιλαμβανόμαστε ότι τα βασικά στοιχεία συγκρίσεως για την εξεύρεση της αποδοτικότητας του κεφαλαίου μιας επιχείρησης είναι αφ ενός το κέρδος και αφετέρου το κεφάλαιο. Έτσι, ανέκυψε η ανάγκη των αριθμοδεικτών αποδοτικότητας, οι οποίοι, όπως μπορούμε τελικώς να σημειώσουμε, αναφέρονται τόσο στη σχέση κερδών και απασχολούμενων κεφαλαίων, όσο και στη σχέση κερδών και πωλήσεων. Οι σπουδαιότεροι αριθμοδείκτες αποδοτικότητας είναι οι ακόλουθοι: O αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους 8 Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους = Μικτά κέρδη εκμετάλλευσης Καθαρές πωλήσεις χρήσεως Ο αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους γνωστός και ως «ποσοστό μικτού κέρδους», είναι ένας σημαντικός δείκτης, διότι απεικονίζει τη σχέση μεταξύ του μικτού κέρδους χρήσης και των πωλήσεων. Ταυτόχρονα, προσδιορίζει το βαθμό 8. Βασιλείου Δ..-Ηρειώτης Ν., (2008),Χρηματοοικονομική Διοίκηση Θεωρία & Πρακτική, Εκδότης Rosili 23

24 κάλυψης των λειτουργικών και άλλων εξόδων, καθώς και το περιθώριο πραγματοποίησης καθαρών κερδών. Ο υπολογισμός του αριθμοδείκτη αυτού είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τις εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις, γιατί αποτελεί ένα μέτρο αξιολόγησης της λειτουργικής αποδοτικότητας. Μια επιχείρηση θεωρείται ως επιτυχημένη, εφόσον έχει ένα αρκετά υψηλό ποσοστό μικτού κέρδους, το οποίο, σε συνδυασμό με το ύψος των πωλήσεών της, επιτρέπει να καλύψει τα έξοδά της και να αποκομίσει ένα ικανοποιητικό καθαρό κέρδος, σε σχέση με τα απασχολούμενα ίδια κεφάλαια. Γενικά, μια υψηλή τιμή του δείκτη περιθωρίου μικτού κέρδους δείχνει πολύ καλή λειτουργική αποδοτικότητα ή αλλιώς, αποτελεσματικότητα της διοίκησης της επιχείρησης στο να επιτυγχάνει φθηνές αγορές εμπορευμάτων ή χαμηλό κόστος παραγωγής προϊόντων και να πωλεί σε υψηλές τιμές. Αντίθετα, μια χαμηλή τιμή του δείκτη αυτού αντανακλά χαμηλή λειτουργική αποδοτικότητα ή αδυναμία της διοίκησης της επιχείρησης στο να επιτυγχάνει τα παραπάνω. Επίσης, ένα υψηλό ποσοστό μικτού κέρδους αποτελεί ένδειξη καλής διοίκησης και όταν συνδυάζεται με κανονικό ή καλύτερα υψηλό επίπεδο πωλήσεων, οδηγεί σε επαρκή μικτά κέρδη, που αποτελούν τη βάση για τη διαμόρφωση των καθαρών κερδών. Στο σημείο αυτό, πρέπει να καταστεί σαφές ότι ο δείκτης αυτός μετρά την αποδοτικότητα των πωλήσεων και δεν παρέχει άμεσα πληροφορία για το ύψος των μικτών κερδών, τα οποία προσδιορίζονται από την σχέση: Μικτά κέρδη = Πωλήσεις x Ποσοστό μικτού κέρδους Συνεπώς, μια επιχείρηση μπορεί να έχει υψηλό ποσοστό μικτού κέρδους και όμως να έχει μικρά μικτά κέρδη, εφόσον οι πωλήσεις της είναι χαμηλές. Και αντίστροφα, με χαμηλό ποσοστό μικτού κέρδους, μπορεί να επιτύχει υψηλά μικτά κέρδη, εφόσον πραγματοποιεί υψηλές πωλήσεις. Πάντως, με δεδομένο το ύψος των πωλήσεων, η 24

25 επιχείρηση που έχει το μεγαλύτερο ποσοστό μικτού κέρδους, πραγματοποιεί τα υψηλότερα μικτά κέρδη O αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή μικτού κέρδους Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους = Καθαρά κέρδη εκμετάλλευσης Καθαρές πωλήσεις χρήσεως Ο αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους γνωστός και ως «ποσοστό καθαρού κέρδους», είναι ένας σημαντικός δείκτης, γιατί απεικονίζει τη σχέση μεταξύ του καθαρού κέρδους και των πωλήσεων ή αλλιώς την αποδοτικότητα των πωλήσεων σε καθαρά κέρδη. Ταυτόχρονα, σε συνδυασμό με τις πωλήσεις, προσδιορίζει το ύψος των καθαρών κερδών, το οποίο με την σειρά του επιδρά στην αποδοτικότητα των κεφαλαίων της επιχείρησης (ιδίων και συνολικών). Γενικά, όσο υψηλότερη είναι η τιμή του δείκτη περιθωρίου καθαρού κέρδους, τόσο πιο επικερδής είναι η επιχείρηση. Στο σημείο αυτό πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι ο δείκτης αυτός μετρά την αποδοτικότητα των πωλήσεων σε καθαρά κέρδη και δεν παρέχει άμεσα πληροφορία για το ύψος των καθαρών κερδών, τα οποία προσδιορίζονται από τη σχέση: Καθαρά Κέρδη = Πωλήσεις x Ποσοστό Καθαρού Κέρδους Συνεπώς, μια επιχείρηση μπορεί να έχει υψηλό ποσοστό καθαρού κέρδους και όμως, να έχει μικρά καθαρά κέρδη, εφόσον οι πωλήσεις της είναι χαμηλές. Και αντίστροφα, με χαμηλό ποσοστό καθαρού κέρδους, μπορεί να επιτύχει υψηλά καθαρά κέρδη, εφόσον πραγματοποιεί υψηλές πωλήσεις. 25

26 3.3.3 Ο αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων 9 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων = Καθαρά κέρδη εκμετάλλευσης Σύνολο Ενεργητικού Ο αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων μετρά την αποτελεσματικότητα, με την οποία τα ίδια κεφάλαια της επιχείρησης απασχολούνται μέσα σε αυτή. Ο δείκτης αυτός υπολογίζεται αν διαιρέσουμε τα καθαρά κέρδη εκμετάλλευσης με το σύνολο του ενεργητικού της επιχείρησης. Έτσι, για παράδειγμα μια τιμή του δείκτη ίση με 0,5 δηλώνει ότι σε κάθε 100 Ευρώ ιδίων κεφαλαίων αντιστοιχούν καθαρά κέρδη 50 Ευρώ. Πρόκειται για ένα σημαντικό δείκτη, διότι μέσα από αυτόν εξάγονται συμπεράσματα για την ικανότητα της επιχείρησης ως προς τη δημιουργία κερδών. Είναι φανερό ότι οι υψηλές τιμές του δείκτη είναι σε γενικές γραμμές επιθυμητές από τη διοίκηση, τους μετόχους, τους υποψήφιους επενδυτές, τους υπάρχοντες και τους υποψήφιους δανειστές, τους εργαζόμενους στην επιχείρηση για διεκδίκηση αυξήσεων, κ.λ.π. Μια υψηλή τιμή του δείκτη αποτελεί ένδειξη ότι η επιχείρηση είναι επιτυχημένη και αυτό μπορεί να οφείλεται στην ικανή διοίκησή της, στις ιδιαίτερα ευνοϊκές γι αυτήν συνθήκες, στην αποτελεσματική χρησιμοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων ή στην επωφελή χρησιμοποίηση της χρηματοοικονομικής μόχλευσης (Financial leverage). Χρηματοοικονομική Μόχλευση: Ο όρος μόχλευση (leverage) σημαίνει τη λειτουργία μιας επιχείρησης, μέσω δανειακών κεφαλαίων. Αν το δανεικό κεφάλαιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από την επιχείρηση και να αποφέρει απόδοση μεγαλύτερη από το κόστος δανεισμού του, τότε τα καθαρά κέρδη και η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων της επιχείρησης θα αυξηθούν. Με άλλα λόγια, αν η επιχείρηση μπορεί να δανείζεται με κόστος κεφαλαίου 8% και να χρησιμοποιεί το ξένο κεφάλαιο επιτυγχάνοντας απόδοση 15% θα έχει ένα σημαντικό όφελος μέσω της διαδικασίας αυτής. 9. HELLASTAT 26

27 Ωστόσο, η μόχλευση είναι ενέχει μεγάλους κινδύνους. Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι ευνοϊκά ή μη ευνοϊκά για τους κοινούς μετόχους. Αν η αποδοτικότητα των συνολικών κεφαλαίων, μετά το δανεισμό, υπολείπεται του μέσου επιτοκίου του δανεισμού, η μόχλευση θα μειώσει τα καθαρά κέρδη και την αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων. Στην περίπτωση αυτή, μια λογική ενέργεια θα ήταν η εξόφληση δανείων που έγιναν με υψηλό επιτόκιο δανεισμού. Δυστυχώς, όμως, πολλές επιχειρήσεις δεν είναι σε θέση, λόγω ανεπαρκούς ρευστότητας, να προβούν σε αυτή την ενέργεια, με αποτέλεσμα να «παγιδευτούν» και να υποστούν τις δυσάρεστες συνέπειες της μόχλευσης. Προκειμένου οι μέτοχοι και φυσικά, η διοίκηση να αποφασίσουν για το επίπεδο της μόχλευσης, θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους τα παρακάτω: α. τη σταθερότητα στην αποδοτικότητα των συνολικών κεφαλαίων (σύνολο περιουσιακών στοιχείων) και β. τη σχέση μεταξύ της αποδοτικότητας των συνολικών κεφαλαίων και του μέσου κόστους δανεισμού του ξένου κεφαλαίου. Έχοντας όμως υπόψη ότι αν η επιχείρηση προβεί σε υψηλό δανεισμό, ο οποίος την καθιστά ανίκανη να ανταποκριθεί στους οφειλόμενους τόκους και δόσεις, οι δανειστές (πιστωτές) μπορεί να εκβιάσουν τη ρευστοποίηση ή την αναδιοργάνωσή της Ο αριθμοδείκτης χρηματοοικονομικής μόχλευσης 10 Αριθμοδείκτης χρηματοοικονομικής μόχλευσης = Αποδοτικότητα Ίδιων Κεφαλαίων Αποδοτικότητα Συνολ. Απασχόλησης Κεφαλαίων Ο αριθμοδείκτης χρηματοοικονομικής μόχλευσης αποτελεί το λόγο του αριθμοδείκτη της αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων με τον αριθμοδείκτη τη αποδοτικότητας των συνολικά απασχολούμενων κεφαλαίων. Γενικότερα, η επίδραση των δανειακών κεφαλαίων στα κέρδη μιας επιχείρησης είναι θετική και επωφελής, αν η αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων είναι μεγαλύτερη 10. HELLASTAT 27

28 από την αποδοτικότητα των συνολικά απασχολούμενων κεφαλαίων στην επιχείρηση. Η διαφορά αυτή δείχνει την επίδραση, την οποία ασκεί η χρησιμοποίηση των δανειακών επάνω στην αποδοτικότητα των ίδιων κεφαλαίων της επιχείρησης. Όταν η αποδοτικότητα των συνολικών κεφαλαίων είναι μεγαλύτερη από το κόστος των δανειακών της κεφαλαίων, τότε η προσφυγή της επιχείρησης στο δανεισμό είναι επωφελής γι αυτή. Το αντίθετο συμβαίνει όταν η αποδοτικότητα των συνολικών κεφαλαίων της επιχείρησης είναι μικρότερη από το κόστος των δανειακών της κεφαλαίων. Η επίδραση αυτή μπορεί να μετρηθεί με τον υπολογισμό του αριθμοδείκτη χρηματοοικονομικής μόχλευσης. Ο εν λόγω αριθμοδείκτης φανερώνει το ποσοστό της μεταβολής των καθαρών λειτουργικών κερδών προ φόρων και χρηματοοικονομικών εξόδων. Στην περίπτωση που ο αριθμοδείκτης χρηματοοικονομικής μόχλευσης είναι μεγαλύτερος από τη μονάδα (1) τότε η επίδραση των ξένων κεφαλαίων στα κέρδη της επιχείρησης είναι θετική επωφελής γι αυτή. Αντίθετα, όταν ο δείκτης αυτός είναι μικρότερος της μονάδας (1) τότε η επίδραση των ξένων κεφαλαίων στα κέρδη της επιχείρησης είναι αρνητική δυσμενής και πλέον η επιχείρηση δανείζεται με επαχθείς όρους. Αυτό παρατηρείται στις περιπτώσεις επιχειρήσεων που έχουν υπερδανειστεί ξένα κεφάλαια και συνεπώς η προσφυγή σε περεταίρω δανεισμό μόνο ως επιζήμια θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Τέλος, στην περίπτωση που ο εν λόγω δείκτης ισούται με τη μονάδα (1) η επίδραση των ξένων κεφαλαίων στα κέρδη της επιχείρησης είναι μηδενική και συνεπώς δεν υπάρχει καμία μα καμία οικονομική ωφέλεια γι αυτή Ο αριθμοδείκτης αποσβέσεως παγίων Αριθμοδείκτης αποσβέσεων παγίων = Αποσβέσεις χρήσεως Πάγια προ αποσβέσεων Ο αριθμοδείκτης αποσβέσεως παγίων υπολογίζεται από το λόγο των αποσβέσεων της χρήσεως προς τα πάγια προ αποσβέσεων (αναπόσβεστη αξία). 28

29 Ο εν λόγω αριθμοδείκτης παρέχει ένδειξη αφ ενός για το αν η πραγματοποιούμενη ετήσια απόσβεση είναι επαρκής ή όχι και αφ ετέρου για το αν η δεδομένη πολιτική αποσβέσεων διαχρονικά επηρεάζεται από το ύψος των πραγματοποιούμενων εκάστοτε κερδών. 3.4 Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας 11 Ως δομή ή διάρθρωση των κεφαλαίων εννοούμε τα διάφορα είδη και τις μορφές κεφαλαίων που χρησιμοποιεί για τη χρηματοδότησή της η επιχείρηση. Ως κεφάλαια της επιχείρησης θεωρούνται τα ίδια κεφάλαια, οι βραχυπρόθεσμες και οι μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Επίσης, ως δομή των κεφαλαίων, θα ορίζαμε την ποσοστιαία συμμετοχή των διαφόρων μορφών κεφαλαίων στο συνολικό κεφάλαιο της επιχείρησης. Οι διάφορες μορφές δανειακών κεφαλαίων περικλείουν διαφορετικού βαθμού κίνδυνο για τους δανειστές της επιχείρησης, γιατί άλλα από αυτά εξασφαλίζονται μέσω υποθήκης ή προσημείωσης ή ενεχύρου, ενώ για άλλα δεν παρέχεται καμία εμπράγματη ασφάλεια στους δανειστές της. Η σπουδαιότητα της δομής των κεφαλαίων έγκειται στην ουσιαστική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στα ίδια και στα δανειακά κεφάλαια της επιχείρησης. Επιπρόσθετα, για να μπορέσει να εξασφαλίσει η επιχείρηση τη μακροχρόνια οικονομική της κατάσταση σε ικανοποιητικά επίπεδα, θα πρέπει να συμβαίνουν τα ακόλουθα: - να καταβάλλει κανονικά τους τόκους και τις δόσεις μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων, τις δόσεις και τα τοκομερίδια ομολογιακών δανείων, καθώς και τα μερίσματα στους κοινούς και προνομιούχους μετόχους - να εξασφαλίζει τους δανειστές της, μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους - να συνάπτει μακροπρόθεσμα δάνεια (μακροπρόθεσμη δανειοληπτική ή πιστοληπτική ικανότητα) 11. HELLASTAT 29

30 Για να διασφαλιστεί η υλοποίηση των παραπάνω, θα πρέπει η διοίκηση της επιχείρηση να προβαίνει σε συνεχή παρακολούθηση, έλεγχο και διορθωτικές ενέργειες με χρήση μιας σειράς αριθμοδεικτών, οι οποίοι καλούνται κεφαλαιακής διαρθρώσεως και βιωσιμότητας. Με τους αριθμοδείκτες αυτούς εκτιμάται η μακροχρόνια ικανότητα μιας επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και ο βαθμός προστασίας που απολαμβάνουν οι πιστωτές της. Για την ανάλυση και μελέτη της μακροχρόνιας οικονομικής καταστάσεως μιας επιχείρησης χρησιμοποιούνται συνήθως οι εξής αριθμοδείκτες: Αριθμοδείκτης ιδίων προς συνολικά κεφάλαια Αριθμοδείκτης ίδιων προς συνολικά κεφάλαια = Ίδια κεφάλαια Δανειακά κεφάλαια x 100 Ο αριθμοδείκτης ιδίων προς συνολικά κεφάλαια εκφράζει το ποσοστό των ενεργητικών στοιχείων μιας επιχείρησης που έχει χρηματοδοτηθεί από τους φορείς της. Ο προσδιορισμός του δείκτη αυτού προκύπτει αλγεβρικά αν διαιρέσουμε τα ίδια κεφάλαια της επιχείρησης με τα συνολικά της κεφάλαια (ίδια συν δανειακά) επί 100, ώστε το αποτέλεσμα της διαίρεσης να αποδοθεί σε ποσοστιαία μορφή Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς δανειακά κεφάλαια Αριθμοδείκτης ίδιων προς δανειακά κεφάλαια = Ίδια κεφάλαια Δανειακά κεφάλαια x 100 Ο αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά κεφάλαια χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει υπερδανεισμός ή όχι σε μια επιχείρηση και εκφράζει τη σχέση αναλογία των ιδίων κεφαλαίων της με τα δανειακά της. 30

31 Ο αριθμοδείκτης αυτός είναι ένα μέτρο της ασφάλειας που παρέχει προς τους δανειστές της, η εκάστοτε επιχείρηση της οποίας το συνολικό κεφάλαιο διαρθρώνεται και από δανειακά κεφάλαια Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια = Ίδια κεφάλαια Καθαρά Πάγια Ο αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια υπολογίζεται από το λόγο των ιδίων κεφαλαίων προς τα πάγια της επιχείρησης με σκοπό να βρεθεί ο τρόπος χρηματοδότησης των παγίων στοιχείων της. Έτσι, ανάλογα με το αν το αποτέλεσμα συμπεραίνουμε ότι οι επενδύσεις της επιχείρησης σε πάγια έχουν χρηματοδοτηθεί από τους μετόχους ή κατά ένα μέρος και από δανειακά κεφάλαια Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις = Κυκλοφορούν ενεργητικό Σύνολο υποχρεώσεων x 100 Ο αριθμοδείκτης του κυκλοφορούντος ενεργητικού προς το σύνολο των υποχρεώσεων της επιχείρησης εκφράζει τη ρευστότητα των μακροχρόνιων υποχρεώσεων της και υπολογίζεται από το λόγο των κυκλοφοριακών στοιχείων της επιχείρησης προς τις συνολικές της υποχρεώσεις. Σε γενικές γραμμές μια υψηλή τιμή του δείκτη αυτού σηματοδοτεί ότι αν δεν υπάρξουν υπερβολικές ζημιές από τη ρευστοποίηση των κυκλοφοριακών στοιχείων, οι μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις θα είναι δυνατό να εξοφληθούν από το κεφάλαιο κίνησης της επιχείρησης. 31

32 3.4.5 Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις = Καθαρό πάγιο Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις x 100 Ο αριθμοδείκτης του παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις μιας επιχείρησης εκφράζει ως ένα βαθμό την ασφάλεια που απολαμβάνουν οι μακροχρόνιοι πιστωτές μιας επιχείρησης. Επίσης, η επί σειρά ετών παρακολούθηση τους εν λόγω αριθμοδείκτη μπορεί να αποτελέσει χρήσιμη ένδειξη σχετικά με την πολιτική που ακολουθεί μια επιχείρηση όσον αφορά τη χρηματοδότηση των παγίων στοιχείων της. Γενικά, όσο αυξάνεται η τιμή του εν λόγω δείκτη σημαίνει ότι η επένδυση της επιχείρησης σε πάγια περιουσιακά στοιχεία γίνεται με χρηματοδότηση των μετόχων της, ενώ αντιθέτως όσο μικρότερος γίνεται σηματοδοτεί την επένδυση της επιχείρησης σε πάγια με χρήση δανειακών κεφαλαίων. Έτσι, κατ επέκταση το περιθώριο ασφάλειας των μακροχρόνιων πιστωτών της μεγαλώνει και μικραίνει αντιστοίχως Αριθμοδείκτης κάλυψης τόκων Αριθμοδείκτης κάλυψης τόκων = Καθαρά κέρδη εκμετάλλευσης προ φόρων & τόκων Σύνολο τόκων Ο αριθμοδείκτης κάλυψης των τόκων τους οποίους πρέπει να καταβάλλει μια επιχείρηση μέσα σε μια χρήση για τη χρησιμοποίηση των ξένων κυρίως μακροπρόθεσμων κεφαλαίων της, εκφράζει πόσες φορές αυτοί οι τόκοι καλύπτονται από τα καθαρά της κέρδη. Έτσι εάν για παράδειγμα ο δείκτης αυτός έχει μια τιμή ίση με δύο (2) αυτό σημαίνει ότι τα καθαρά της κέρδη αρκούν για να καλύψουν δύο φορές το ύψος των τόκων που είναι αναγκασμένη να πληρώσει η επιχείρηση, μέσα στη διαχειριστική χρήση, για τα μακροχρόνια δάνεια που έχει λάβει 32

33 3.5 Αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας 12 Παρέχουν ένδειξη της πολιτικής που ακολουθεί η Διοίκηση μιας επιχείρησης έναντι των διαφόρων δαπανών λειτουργίας της και της αποτελεσματικότητάς της έναντι των επί μέρους δαπανών. Μια ανοδική πορεία των λειτουργικών δαπανών θα πρέπει να διερευνείται μήπως οφείλεται στο γεγονός ότι δεν καταβάλλονται από πλευράς διοικήσεως της εταιρείας οι ανάλογες προσπάθειες συμπιέσεως αυτών ή μήπως αυξάνονται δυσανάλογα των πωλήσεων ή των άλλων μεγεθών της επιχείρησης. Οι κυριότεροι αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας είναι οι ακόλουθοι: Αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων Αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων = Κόστος πωληθέντων + Λειτουργικά έξοδα Καθαρές πωλήσεις Ο αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων εκφράζει μέσα από τη διαχρονική του μελέτη και τη σύγκριση του με τους αντίστοιχους ομοειδών επιχειρήσεων του κλάδου, συμπεράσματα για το πόση προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις διακυμάνσεις των επί μέρους εξόδων και ιδιαίτερα εκείνων που εξαρτώνται από την ακολουθούμενη πολιτική της διοικήσεως της εταιρείας (όπως έξοδα ενοικίων, ευρεσιτεχνιών, ανεπίδεκτων εισπράξεως απαιτήσεων, αποσβέσεων, επισκευών, προμηθευτών κλπ). Γενικότερα, όσο αυξάνεται η τιμή του εν λόγω δείκτη τόσο μικρότερη είναι η αποδοτικότητα της επιχείρησης και τούτο διότι το ποσοστό λειτουργικών κερδών που παραμένει σ αυτή βρίσκεται σε τέτοιο επίπεδο που ίσως να μην επαρκεί για την εξυπηρέτηση των χρηματοοικονομικών και των λοιπών εξόδων της επιχείρησης. 11. HELLASTAT 33

34 3.5.2 Αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων προς πωλήσεις Αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων προς πωλήσεις = Λειτουργικά έξοδα Καθαρές πωλήσεις Ο αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων προς πωλήσεις εκφράζει την τάση των λειτουργικών εξόδων της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις αυτής διαχρονικά και συγκριτικά με τις ομοειδής ανταγωνιστικές επιχειρήσεις του κλάδου Αριθμοδείκτης καλύψεως επενδύσεων Αριθμοδείκτης παγίων καλύψεως επενδύσεων = Σύνολο αποσβέσεων περιόδου Μεταβολή αξίας ακαθάριστων παγίων στην περίοδο x 100 Ο αριθμοδείκτης κάλυψης επενδύσεων εκφράζει το ποσοστό των νέων επενδύσεων που χρηματοδοτήθηκε από τις αποσβέσεις της περιόδου. Υπολογίζεται από το λόγο του συνόλου των αποσβέσεων που πραγματοποιούνται μέσα σε μια ορισμένη χρονική περίοδο (συνήθως χρήση) με την αύξηση του πάγιου στοιχείου της επιχείρησης κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. 3.6 Επενδυτικοί αριθμοδείκτες Οι δείκτες της κατηγορίας αυτής έχουν επινοηθεί για να χρησιμοποιούνται από τους ενδιαφερόμενους στη μέτρηση των επιδόσεων των επιχειρήσεων στο χρηματιστήριο. Επίσης, συσχετίζουν τον αριθμό των μετοχών μιας επιχείρησης με τα κέρδη, τη χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής με τα κέρδη ανά μετοχή, το μέρισμα ανά μετοχή με τα κέρδη ανά μετοχή, κ.λ.π. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι κυριότεροι επενδυτικοί αριθμοδείκτες ομαδοποιημένοι: Κέρδη ανά μετοχή = Σύνολο καθαρών κερδών χρήσεως Μέσος αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία 34

35 Μέρισμα ανά μετοχή = Σύνολο καθαρών κερδών χρήσεως Μέσος αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία Τρέχουσα μερισματική απόδοση = Μέρισμα ανά μετοχή Τιμή μετοχής στο χρηματιστήριο Ποσοστό διανεμομένων κερδών = Σύνολο μερισμάτων χρήσεως Σύνολο καθαρών κερδών χρήσεως Μερισματική απόδοση ιδίων κεφαλαίων = Συνολικά καταβαλλόμενα μερίσματα Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Αριθμοδείκτης καλύψεως Καταβαλλόμενων μερισμάτων = Καθαρά κέρδη χρήσεως Σύνολο καταβαλλόμενων μερισμάτων Εσωτερική αξία μετοχής = Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία Λόγος χρηματιστηριακής τιμής προς εσωτερική αξία μετοχής = Χρηματιστηριακή τιμή μετοχής Εσωτερική αξία μετοχής Λόγος τιμής προς κέρδη ανά μετοχή = Χρηματιστηριακή τιμή μετοχής Κέρδη ανά μετοχή Αριθμοδείκτης απόδοσης μετοχής σε ταμειακή ροή = Ταμειακή ροή ανά μετοχή Χρηματιστηριακή τιμή μετοχής x 100 Αριθμοδείκτης ποσοστού αυτοχρηματοδότησης = Ταμειακή ροή Καθαρές πωλήσεις χρήσεως x 100 Αριθμοδείκτης διάρκειας εξόφλησης επενδύσεων = Καθαρά πάγια Ταμειακή ροή Απόσβεση ανά μετοχή = Σύνολο αποσβέσεων χρήσης Αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία Ταμειακή ροή ανά μετοχή = Καθαρά κέρδη + Αποσβέσεις χρήσεως Αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία 35

36 ΜΕΡΟΣ II ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ 36

37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εταιρική παρουσίαση VIVARTIA ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Α.Ε. Η Vivartia, μία από τις μεγαλύτερες εταιρίες τροφίμων στην ελληνική αγορά, διαθέτει προϊόντα που καλύπτουν τις διατροφικές ανάγκες και συνήθειες εκατομμυρίων καταναλωτών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του 2006 μετά την απορρόφηση των ΔΕΛΤΑ Α.Ε., GOODY'S Α.Ε. (και FLOCAFE) και ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗ Α.Ε. Από τον Ιούνιο του 2010 και κατόπιν του ανασχεδιασμού της δομής του Ομίλου, τα προϊόντα της Vivartia αναπτύσσονται στους κλάδους Γαλακτοκομικών και Ποτών, Υπηρεσιών Εστίασης και Ψυχαγωγίας και Καταψυγμένων Τροφίμων μέσω των εταιριών: ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε. με αντικείμενο την παραγωγή και διανομή γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως γάλα και παρεμφερή προϊόντα γιαουρτιού και χυμών φρούτων. Ορισμένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα εμπορικά σήματα του Κλάδου είναι: Φρέσκο Γάλα ΔΕΛΤΑ, Μικρές Οικογενειακές Φάρμες, ΔΕΛΤΑ Daily, ΔΕΛΤΑ Advance, Milko, Life, Complet, Natural, Vitaline. GOODY S Α.Ε. και EVEREST Α.Ε. που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και διάθεση προϊόντων εστίασης, μέσω της λειτουργίας αλυσίδας εστιατορίων και καφε-ζαχαροπλαστείων και υπηρεσιών μαζικής εστίασης (catering). Οι κυριότερες αλυσίδες εστίασης και ψυχαγωγίας του Ομίλου Goody s είναι τα Goody 's, τα Flocafe, και η Hellenic Catering με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών μαζικής εστίασης. Οι κυριότερες αλυσίδες εστίασης και ψυχαγωγίας του Ομίλου Everest είναι τα Everest, τα La Pasteria, τα καταστήματα Megusto, τα Gloria Jeans, τα Papagalino, τα Olympus Plaza καθώς και η Olympic Catering με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών αεροτροφοδοσίας, παράλληλα με τη δραστηριοποίηση στο βιομηχανικό catering. ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ Α.Β.Ε.Ε. που εστιάζει στην παραγωγή και διανομή καταψυγμένων τροφίμων, όπως λαχανικά και έτοιμες συνταγές γευμάτων και ζαχαροπλαστικής. Με τα εμπορικά σήματα «Μπάρμπα Στάθης», «Froza» και «Χρυσή Ζύμη» τα καταψυγμένα λαχανικά και τρόφιμα του Κλάδου έχουν 37

38 καταφέρει να αποκτήσουν την εμπιστοσύνη του καταναλωτή, όχι μόνο για την διατροφική τους αξία αλλά και για την εγγύηση ποιότητας. Μία οικονομικά ισχυρή επιχείρηση, με σύγχρονη οργάνωση και δομή, η Vivartia έχει παραγωγική και εμπορική δραστηριότητα μέσω θυγατρικών ή συνδεδεμένων εταιρειών στις εξής χώρες: Βουλγαρία, Κύπρο, Αίγυπτο, Ελλάδα, Μεξικό, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, FYROM, Καζακστάν, Λίβανο, Μάλτα, Σερβία & Μαυροβούνιο, Σλοβενία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ. Η δυναμική αυτή ταυτότητα της Vivartia, σε εθνικό και πολυεθνικό επίπεδο, ισχυροποιήθηκε περαιτέρω μέσω της συμφωνίας για την απόκτηση της πλειοψηφίας των μετοχών της από τον όμιλο MIG. Η κεφαλαιακή ισχύς της MIG έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει την κινητήρια δύναμη για την περαιτέρω ανάπτυξη της Vivartia και την υλοποίηση των στρατηγικών της στόχων. Στις 13 Ιουλίου 2007 η MARFIN INVESTMENT GROUP (M.I.G.) Ανώνυμη Εταιρεία Συμμετοχών απέκτησε κοινές ονομαστικές μετοχές της Vivartia A.B.E.E. στην τιμή των 25,00 ανά μετοχή, οι οποίες αντιστοιχούσαν σε ποσοστό 34% του μετοχικού κεφαλαίου και των δικαιωμάτων ψήφου της Εταιρείας. Μετά την απόκτηση του 34% του μετοχικού κεφαλαίου της Vivartia A.B.E.E., η M.I.G. με σχετική ανακοίνωση που κατέθεσε στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών υπέβαλλε δημόσια προσφορά για την απόκτηση του συνόλου των μετοχών της Εταιρείας στην ίδια τιμή ανά μετοχή ( 25,00). Κατόπιν των ανωτέρω η M.I.G. προχώρησε σε διαδοχικές αγορές μετοχών της Vivartia A.B.E.E. μέσω του Χ.Α. με αποτέλεσμα το συνολικό ποσοστό της Εταιρείας που κατείχε ο Όμιλος M.I.G. κατά την 31η Δεκεμβρίου 2007 να ανέρχεται σε 86,37%. Mε μακροχρόνια παρουσία στο εμπόριο η VIVARTIA αριθμεί σήµερα συνολικά εργαζόμενους που, µε επαγγελματισμό συμβάλλουν σημαντικά στη διαρκή ανάπτυξη της εταιρείας και στη διατήρηση της ηγετικής της θέσης στην αγορά. Αναγνωρίζοντας τον αποφασιστικό ρόλο του ανθρώπινου δυναµικού στην ανοδική της πορεία, η εταιρεία προχωρεί τακτικά σε αξιολόγηση των θέσεων εργασίας και προωθεί τη διάχυση της γνώσης µέσα από µια σειρά καθημερινών πρακτικών. Επίσης, εφαρμόζει νέα συστήµατα μέτρησης και αξιολόγησης της απόδοσης, µε 38

39 έµφαση στην αποσαφήνιση των ρόλων και των δεξιοτήτων του κάθε εργαζόμενο. µε σκοπό τη βελτίωση των ικανοτήτων του. Ειδικότερα, στα θέµατα της εκπαίδευσης και κατάρτισης δίνεται ιδιαίτερη σηµασία: Στη συνεχή εκπαίδευση και κατάρτιση, µε την οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για το σύνολο του προσωπικού. Στη διοργάνωση προγραμμάτων εξειδικευμένης εκπαίδευσης, µε στόχο την απόκτηση πτυχίων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και µμεταπτυχιακών τίτλων από εργαζόμενους που έχουν επιδείξει ικανότητα και διάθεση για προσωπική ανάπτυξη Το σύστηµα των πρόσθετων κοινωνικών παροχών προς το προσωπικό περιλαμβάνει: Πρόσθετη ασφαλιστική κάλυψη. Ποικίλες εκδηλώσεις κοινωνικής µμορφής. διατακτικές και επιπρόσθετα επιδόματα για την ενίσχυση του οικογενειακού προϋπολογισμού. Οικονομικές ενισχύσεις για την κάλυψη έκτακτων οικογενειακών αναγκών. Βραβεύσεις παιδιών εργαζομένων της εταιρείας. Λειτουργία τράπεζας αίµατος για την κάλυψη των αναγκών του προσωπικού και των συγγενών του. Παροχή µέσων για τη µμετακίνηση του προσωπικού (Ι.Χ., λεωφορεία). 39

40 Οι θυγατρικές VIVARTIA CYPRUS L.T.D. H VIVARTIA CYPRUS έχει ως αντικείμενο την παραγωγή και διανοµή γαλακτοκομικών προϊόντων στην Κύπρο. Είναι η µμοναδική εταιρεία στην Κύπρο που δραστηριοποιείται παραγωγικά σε όλους τους τοµείς των γαλακτοκομικών προϊόντων: παστεριωμένο γάλα, τυροκομικά, γιαούρτι και κρέµα και που διαθέτει παραγωγική µμονάδα UHT. Η εταιρία προέκυψε από τη συγχώνευση των εταιριών CHARALAMBIDIS DAIRIES LTD & CHRISTIES DAIRIES LTD ΒΙΓΛΑ ΟΛΥΜΠΙΟΥ Α.Ε.Β.Ε. Βιομηχανία παραγωγής τυροκομικών προϊόντων εγκατεστημένη στην περιοή της Ελασσόνας. Το 2011 το κασέρι ΒΙΓΛΑ ΟΛΥΜΠΟΥ και η ΓΡΑΒΙΕΡΑ ΝΑΞΟΥ απέσπασαν το διεθνές βραβείο SUPER TASTE AWARD. ΕΥΡΩΤΡΟΦΕΣ Α.Β.Ε.Ε. Παραγωγή και εμπορία συμπυκνωμάτων ζωοτροφών, πτηνοτροφών και ιχθυοτροφών και πάσης φύσης κτηνιατρικών φαρμάκων και ειδών που συντελούν στην ανάπτυξη και θεραπεία των ζώων. HELLENIC CATERING A.E. Παραγωγή καταψυγμένων προϊόντων κρέατος, ετοίμων προμαγειρεμένων καταψυγμένων φαγητών, σαλατών, σαλτσών και dressings. Η εταιρία εδρεύει στη ΒΙ.ΠΕ Θεσσαλονίκης. UNITED MILK COMPANY Η United Milk Company ηγείται της αγοράς των γαλακτοκομικών στη Βουλγαρία και εξαγοράστηκε από τη VIVARTIA το GREENFOOD A.E. Η εταιρία GREENFOOD Α.Ε. δραστηριοποιείται στην παραγωγή, επεξεργασία και τυποποίηση οπωροκηπευτικών προϊόντων. ΑΛΕΣΙΣ Α.Β.Ε.Ε. Η ΑΛΕΣΙΣ ΑΒΕΕ είναι θυγατρική της VIVARTIA ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Α.Ε. κατά 51% και δραστηριοποιείται στην εµπορία καταψυγµένων ζυµών. Σ. ΝΕΝΔΟΣ Α.Ε. Η Σ. ΝΕΝ ΟΣ Α.Ε. παράγει προϊόντα αρτοποιίας. 40

41 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΜΗ Η εταιρεία ΜΙΧΑΗΛ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ Α.Β.Ε.Ε. (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΜΗ) δραστηριοποιείται στον κλάδο των καταψυγµένων ζυµών. ΟΜΙΛΟΣ EVEREST Ο Όμιλος EVEREST κατέχει ηγετική θέση στο χώρο της εστίασης. Στο χαρτοφυλάκιο του ομίλου περιλαμβάνονται τα σήματα: EVEREST, LA PASTERIA, KUZINA, PAPAGALLINO, GLORIA JEANS & Olympus Plaza Food Parks. OLYMPIC CATERING A.E. Η OLYMPIC CATERING δραστηριοποιείται σε υπηρεσίες αεροτροφοδοσίας του βιομηχανικού catering και της εκμετάλλευσης κυλικίων σε αεροδρόμια. 41

42 Η παρουσία της Vivartia στον κόσμο Ο όμιλος Vivartia ισχυροποιεί σήμερα τη θέση της στην Ελλάδα, ενώ επεκτείνεται στον παγκόσμιο χάρτη. Ειδικότερα, στον παρακάτω χάρτη παρουσιάζονται οι χώρες ανά τον κόσμο στις οποίες η Vivartia παράγει, διανέμει και εξάγει τα προϊόντα της. Έτσι, με κόκκινο χρώμα παρουσιάζονται οι χώρες στις οποίες πραγματοποιείται παραγωγή & διανομή των προϊόντων της Vivartia, με πράσινο χρώμα παρουσιάζονται οι χώρες στις οποίες πραγματοποιείται μόνο διανομή, ενώ τέλος με πορτοκαλί χρώμα παρουσιάζονται οι χώρες στις οποίες πραγματοποιούνται εξαγωγές. ΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΔΙΑΝΟΜΗ ΔΙΑΝΟΜΗ ΕΞΑΓΩΓΕΣ Βουλγαρία Γερμανία Αλβανία FYROM Ελβετία Κύπρος Ιταλία Αυστρία Καζακστάν Πορτογαλία Ελλάδα Τσεχία Λευκορωσία Λίβανο Μολδαβία Πολωνία Ουγαρία Λετονία Μάλτα Φιλιππίνες Ρουμανία Σλοβακία Εσθονία Σερβία Γκάνα Ρωσία Ουκρανία Λιθουανία Μαυροβούνιο Βενεζουέλα Αίγυπτος Καναδά Σλοβενία Αλγερία Μεξικό ΗΠΑ Ισπανία Η.Α.Ε. Κροατία Βοσνία- Ερζεγοβίνη Ν. Κορέα 42

43 4.2 Ιστορική αναδρομή 1952 Το 1952 ο Αριστείδης Δασκαλόπουλος ιδρύει στην Αθήνα την ΔΕΛΤΑ, μια οικογενειακή επιχείρηση με 20 υπαλλήλους και 10 αυτοκίνητα που μοιράζουν γάλα και γιαούρτι. Από τότε μέχρι σήμερα, μέσα από μια συνεχή και ασταμάτητη πορεία εξέλιξης, τα προϊόντα ΔΕΛΤΑ έχουν κυριαρχήσει στην αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων Το 1965 η ΔΕΛΤΑ μεταφέρεται στην περιοχή των σημερινών εγκαταστάσεων του Ταύρου και εκεί εγκαθίσταται η μονάδα παστερίωσης του γάλακτος σε πλαστικά μπουκάλια που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες επενδύσεις της εποχής ενώ τέσσερα χρονια αργότερα, το 1969 η πρώτη γραμμή κατεψυγμένων φρούτων και λαχανικών γεννιέται στην Ελλάδα με το όνομα ΕΒΙΕ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ Α.Ε (Μπάρμπα-Στάθης) Το 1973 ιδρύεται η Chipita International, η μετέπειτα μητρική εταιρία του Ομίλου Εταιριών Chipita καθώς το 1975 ανοίγουν τα δύο πρώτα εστιατόρια Goody s στη Θεσσαλονίκη (οδός Κούσκουρα & οδός Τσιμισκή) Το 1981 η Goody s ανοίγει το πρώτο εστιατόριο της Αθήνας, στην οδό Σόλωνος και μετά από τρια χρόνια (1984) λαμβάνει τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας. Το 1985 η ΔΕΛΤΑ ξεκινά την παραγωγή του Milko, του πρώτου φρέσκου γάλακτος με κακάο σε χάρτινη συσκευασία ενώ ένα χρόνο μετά (1986) η Chipita αλλάζει διοίκηση, περνώντας στο management του κ. Σπύρου Θεοδωρόπουλου. Το 1987 η ΔΕΛΤΑ πρωτοπορεί χρησιμοποιώντας τη χάρτινη συσκευασία για το Φρέσκο Γάλα, και εφαρμόζει πρώτη στην Ελλάδα την ομογενοποίηση και δυο χρόνια αργότερα (1989) η ΔΕΛΤΑ εισέρχεται δυναμικά και στην αγορά των χυμών μικρής διάρκειας Το 1990 γίνεται απόσχιση του κλάδου κατεψυγμένων τροφίμων καθώς πραγματοποιείται η σύσταση της εταιρίας Μπάρμπα Στάθης Α.Ε. και ένα χρόνο μετά (1991) η Chipita ξεκινάει την παραγωγή του πρώτου επωνύμου τυποποιημένου croissant ενώ η εταιρία Μπάρμπα Στάθης Α.Ε. εισάγεται στο Χ.Α.Α. την ίδια χρονιά δημιουργείται ο Όμιλος Goody s και σχηματίζεται σταδιακά με τη συμμετοχή 43

44 βασικών μετόχων της εταιρείας σε άλλες συμπληρωματικές επιχειρήσεις. Χρονιά ορόσημο, με την έλευση του πολυεθνικού ανταγωνισμού, για την περαιτέρω πορεία της Goody s. Το 1994 η ΔΕΛΤΑ Α.Ε. αγοράζει την πλειοψηφία των μετοχών της Μπάρμπα Στάθης Α.Ε. και εγκαινιάζει το νέο, πλήρως αυτοματοποιημένο εργοστάσιο γιαούρτης στον Αγ. Στέφανο ενω η Goody s εισέρχεται στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών και παράλληλα λειτουργεί το πρώτο κατάστημα της αλυσίδας Flocafe, το δεύτερο σήμα της Goody s, η οποία χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη ποικιλία καφέ, με 27 διαφορετικά είδη ένα χρόνο αργότερα (1995) πραγματοποιείται η συγχώνευση της Μπάρμπα Α.Ε. με τη FROZA A.E. (θυγατρική της ΔΕΛΤΑ Α.Ε.) με απορρόφηση της δεύτερης από την πρώτη ενώ, την ίδια χρονιά η Chipita ξεκινάει τη διεθνή της εξάπλωση, ιδρύοντας τα 2 πρώτα εργοστάσια στη Βουλγαρία και στην Πορτογαλία. Τo 1997 πραγματοποιείται η επέκταση εκτός συνόρων Ελλάδας, με τη λειτουργία των πρώτων εστιατορίων Goody s στην Κύπρο και στη Βουλγαρία και ένα χρόνο μετά (1998) η Chipita εξαγοράζει παραγωγικές μονάδες croissants και ιδρύει εταιρίες στη Ρουμανία και την Πολωνία. Στα τέλη τη δεκαετίας του 90 η Γενική Τροφίμων Μπάρμπα Στάθης Α.Ε. εξαγοράζει την πλειοψηφία των μετόχων της ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗΣ ΣΦΟΛΙΑΤΑΣ Το 2000 η ΔΕΛΤΑ μετατρέπεται σε εταιρία χαρτοφυλακίου, τη ΔΕΛΤΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Α.Ε. ενώ το τμήμα τροφίμων και το τμήμα παγωτού ανεξαρτητοποιούνται ως αυτόνομες εταιρίες με τις επωνυμίες ΔΕΛΤΑ ΠΡΟΤΥΠΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Α.Ε. και ΔΕΛΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΠΑΓΩΤΟΥ Α.Ε. αντίστοιχα. Την ίδια χρονιά η ΔΕΛΤΑ χάνει τον Ιδρυτή και Πρόεδρο της Αριστείδη Δασκαλόπουλο και την θέση του αναλαμβάνει ο υιός του Δημήτρης Δασκαλόπουλος ένα χρόνο αργότερα, το 2001 η Chipita ξεκινάει εμπορική αλλά και παραγωγική δραστηριότητα στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας και στο Μεξικό σε συνεργασία με τον όμιλο PepsiCo ενώ η ΔΕΛΤΑ Συμμετοχών εξαγοράζει τη Goody s και την εντάσσει στον Όμιλο ΔΕΛΤΑ. Την ίδια χρονιά δημιουργείται, σε συνεργασία με την HELLENIC CATERING του ομίλου GOODY'S, η εταιρία GREEN FOOD A.E. με σκοπό την παραγωγή νωπών λαχανικών. 44

45 Το 2002 σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Σωματείων/Ιδρυμάτων «Μαζί για το παιδί» θεσμοθετείται η κοινωνική δραστηριότητα της Goody s με το πρόγραμμα «ARGOODAKI» εκφράζοντας έμπρακτα την αγάπη και την υποστήριξή της στο «παιδί σε ανάγκη» ενώ το 2004 η Chipita, εξαγοράζει την εταιρία Royal Cake στη Βουλγαρία, μπαίνοντας έτσι και στην αγορά των cakes, όχι μόνο στην τοπική αγορά αλλά και στην Ελλάδα και στις περισσότερες από τις χώρες που δραστηριοποιείται και αλλάζει το δίκτυο διανομής στην Ελλάδα, δημιουργώντας μια οργάνωση που επισκέπτεται και εξυπηρετεί απευθείας, σε εβδομαδιαία βάση πάνω από σημεία πώλησης. Την ιδια χρονιά ως αποτέλεσμα της ευρωπαϊκής της αναγνώρισης η Goody s κερδίζει το βραβείο «Hamburger Foodservice Preis». Τη σημαντικότερη διάκριση της Ευρώπης στο χώρο των αλυσίδων εστιατορίων. Βραβεύεται για τη ξεχωριστή πορεία και λειτουργία της από την ίδρυσή της, για την πρωτοπορία των προϊόντων και των συστημάτων εστίασης και την ηγετική της θέση στην ελληνική αγορά. Το 2005 η Goody s βραβεύεται ως η μεγαλύτερη Ελληνική μάρκα στα βραβεία «superbrands», αποτελώντας ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα σήματα στην Ελλάδα και μια από τις πρώτες ελληνικές εταιρείες με παρουσία στο εξωτερικό. Την ιδια χρονιά η Chipita συμφωνεί νέα συνεργασία για παραγωγική δραστηριότητα στη Νιγηρία Το 2006 η ΔΕΛΤΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ μετονομάζεται σε VIVARTIA μετά από τη συγχώνευση με απορρόφηση των εταιριών ΔΕΛΤΑ ΠΡΟΤΥΠΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ, CHIPITA INTERNATIONAL, GOODY S και ΓΕΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ, αποτελώντας πλέον τη μεγαλύτερη εταιρία τροφίμων στην Ελλάδα, οίκο κορυφαίων μαρκών διατροφής με σημαντικό μέγεθος στην Ευρώπη. Η ΔΕΛΤΑ αποτελεί πλέον τον κλάδο γαλακτοκομικών και ποτών του ομίλου VIVARTIA. Το ίδιο χρονικό διάστημα η Chipita ενοποιείται με τις υπόλοιπες εταιρίες της Δέλτα Συμμετοχών, δημιουργώντας τη Vivartia και αποτελεί τον Κλάδο Αρτοποιίας και Ζαχαρωδών της. Η Goody s το Σεπτέμβριο 2006 αποτελεί πλέον κλάδο υπηρεσιών εστίασης και ψυχαγωγίας της VIVARTIA ABEE, η οποία και δημιουργεί όλες τις αναγκαίες προϋποθέσεις για τη δημιουργία νέου οράματος και προοπτικών μακροχρόνιας και επιτυχημένης πορείας καθώς την ίδια χρονιά η Δέλτα Συμμετοχών συγχωνεύεται με την CHIPITA ΑΒΕΕ. Απορροφώνται έτσι όλες οι θυγατρικές και δημιουργείται η 45

46 VIVARTIA. Η Γενική Τροφίμων Μπάρμπα Στάθης Α.Ε. μετονομάζεται σε Κλάδο Κατεψυγμένων Τροφίμων της Vivartia Ιούλιος 2007: Η MARFIN INVESTMENT GROUP Α.Ε. ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ αποκτά το 30% της VIVARTIA Α.Β.Ε.Ε φτάνοντας το Δεκέμβριο του 2001 το 86%. Σήμερα, η MIG κατέχει ποσοστό άνω του 91% της VIVARTIA Εξαγοράζει την Κυπριακή γαλακτοβιομηχανία CHRISTIES DAIRIES PUBLIC LTD και την Βουλγαρική γαλακτοβιομηχανία UNITED MILK COMPANY AD Ανταλλαζει του 49% της θυγατρικής του κλάδου καταψυγμένων τροφίμων ΑΛΕΣΙΣ Α.Β.Ε.Ε. με το 49% της εταιρίας Μ. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ - ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΜΗ Α.Ε Στρατηγική συνεργασία του επιχειρηματία κ. Φρέρη με την ίδρυση της ΑΛΚΜΗΝΗ CATERING Α.Ε. (η VIVARTIA A.B.E.E. συμμετέχει με 51% ) Εξαγορά από την ΑΛΚΜΗΝΗ CATERING A.E. του 100% της EVEREST A.E. και του 75% της OLYMPIC CATERING A.E. καθώς και της αμερικάνικης εταιρίας παραγωγής μπισκότων και αλμυρών σνακς NONNI'S από τον κλάδο αρτοποιΐας και ζαχαρωδών (CHIPITA) Το 49% της EVEREST A.E. περνάει στα χέρια της VIVARTIA και με την απορρόφηση της CHRISTIES DAIRIES από την CHARALAMBIDES DAIRIES. δημιουργεί την VIVARTIA (CYPRUS) LTD 2010 Το 2010 ο Ομίλος αποφασίζει να προβεί σε πώληση της CHIPITA (Αρτοποιϊας & ζαχαρωδών). Το 14,8% της ΜΕΒΓΑΛ εξαγοράζεται και υπογράφεται προσύμφωνο για την εξαγορά επιπρόσθετου 43% της ΜΕΒΓΑΛ από τη ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε. Στις 30 Ιουνίου του ίδιου έτους εγκρίθηκε από τις αρμόδιες αρχές η απόσχιση των κλάδων δραστηριότητας της VIVARTIA Α.Β.Ε.Ε. και η ταυτόχρονη απορρόφησή τους από θυγατρικές του ομίλου ως εξής: Γαλακτοκομικών & ποτών στη θυγατρική ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε., Εστίασης & ψυχαγωγίας στη θυγατρική GOODY'S A.E., Καταψυγμένων Τροφίμων στη θυγατρική ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ Α.Β.Ε.Ε. και Αρτοποιϊας & ζαχαρωδών στη θυγατρική CHIPITA A.E. Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω, η VIVARTIA Α.Β.Ε.Ε. μετατράπηκε σε εταιρεία συμμετοχών και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών και υπηρεσιών διοίκησης σε θυγατρικές της εταιρείες και μετονομάστηκε σε VIVARTIA ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Α.Ε. 46

47 4.3 Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη H Vivartia αναλαμβάνει καθημερινά δράση με στόχο την προσφορά, στήριξη και ενδυνάμωση της ελληνικής κοινωνίας. Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω ενέργειες των εταιρειών του Ομίλου: Για την Επιστήμη, την Έρευνα και την Οικονομία Η Vivartia ενίσχυσε τις παρακάτω ερευνητικές προσπάθειες: Υποστήριξε την ερευνητική προσπάθεια του ΙΟΒΕ. Ενίσχυσε το 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Προληπτικής Ιατρικής. Υποστήριξε το Συνέδριο της Ελληνικής Ζωοτεχνικής Εταιρείας. Ενίσχυσε την έκδοση του περιοδικού «Αιμοδοσία & Εθελοντισμός» του ΕΥΠΑΝ. Υποστήριξε οικονομικά το Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο Πραγματοποίησε την έντυπη και ηλεκτρονική ετήσια έκδοση ανασκόπησης της Ελληνικής Βιομηχανίας Ενίσχυσε το έργο του συλλόγου για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας «ΑΡΧΕΛΩΝ» Για το Περιβάλλον O όμιλος Vivartia έχει ενσωματώσει περιβαλλοντικές πολιτικές, προγράμματα και πρακτικές ως στοιχείο διοίκησης σε όλες τις λειτουργίες. Ο σχεδιασμός, και η χρήση των εγκαταστάσεών της ελαχιστοποιούν τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τη δημιουργία αποβλήτων, καθώς και την ασφαλή απόρριψη των βιομηχανικών υπολειμμάτων, με την αποτελεσματική χρήση της ενέργειας και των υλικών. Προστατεύει το περιβάλλον χωρίς να επιβαρύνει τους Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (X.Y.T.A.) Έτσι, η Vivartia, εναρμονισμένη με την ευρωπαϊκή νομοθεσία που επιτρέπει οι επιστροφές του γάλακτος και των υπολοίπων προϊόντων 47

48 να δεχθούν τη διαδικασία της λιπασματοποίησης, έχει προχωρήσει σε συνεργασία με ειδική Μονάδα Κομποστοποίησης. Η συγκεκριμένη Μονάδα, μέσα από τη διαδικασία αποδόμησης των οργανικών υλικών με τη βοήθεια μικροοργανισμών, παράγει σαν τελικό προϊόν ένα είδος «χώματος», εδαφοβελτιωτικό, απόλυτα άοσμο, που αυξάνει τη γονιμότητα του εδάφους και δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. Αξίζει να σημειωθεί πως ο όμιλος: - ανακυκλώνει τα κατάλοιπα των δραστηριοτήτων του, με τη διάθεση των βρώσιμων υλών σε χοιροτροφικές μονάδες. - συλλέγει και ανακυκλώνει χαρτί, μπαταριές και άλλα ανακυκλώσιμα υλικά. - βελτιώνει το φυσικό περιβάλλον των εγκαταστάσεών του με εκτεταμένες δενδροφυτεύσεις. - χρησιμοποιεί φυσικό αέριο όπου υπάρχει υποδομή - για τη λειτουργία των δραστηριοτήτων και όπου δεν υπάρχει, χρησιμοποιεί προπάνιο αντί του πετρελαίου, η καύση του οποίου έχει σχεδόν μηδενική εκπομπή ρύπων. - διαχειρίζεται τις επιστροφές των προϊόντων του, ώστε να προστατεύει τον καταναλωτή από τη χρήση εκείνων των προϊόντων που έχουν λήξει και προλαμβάνει την έκθεσή τους σε χώρους εναπόθεσης απορριμμάτων και την πιθανότητα επαναπώλησής τους Για την Κοινωνία, την Παιδεία και τον Πολιτισμό ArGOODaki Το πρόγραμμα ArGOODaki, της Goody s που πραγματοποιείται με επιτυχία κάθε χρόνο σε συνεργασία με την Ένωση Σωματείων - Ιδρυμάτων «Μαζί για το Παιδί» και την υποστήριξη χιλιάδων Ελλήνων. Tο 2006 εγκαινιάστηκε «Το Σπίτι της Μέριμνας», για ψυχολογική στήριξη και φροντίδα σε παιδιά, εφήβους και τις οικογένειές τους που αντιμετωπίζουν σοβαρή αρρώστια ή την απώλεια αγαπημένου τους προσώπου. Papagallino Προσφορά στα Παιδικά Χωριά SOS Τα ζαχαροπλαστεία Papagallino στήριξαν τα Παιδικά Χωριά SOS και για όλη τη διάρκεια του 2012 προσέφεραν στα παιδιά τις τούρτες των γενεθλίων τους. Πρωινοχώρα και Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Junior Σεφ 48

49 Οι δύο εταιρείες του Ομίλου Vivartia, Goody s και ΔΕΛΤΑ με δική τους πρωτοβουλία έχουν αναπτύξει και εφαρμόζουν ειδικά σχεδιασμένα εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά με θέμα την ενημέρωση και εκπαίδευση των παιδιών σχετικά με την ισορροπημένη διατροφή. Πρότυπο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για παιδιά Το «Junior Σεφ», της Goody s, ένα μοναδικό στο χώρο, πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης ενημερώνει τα παιδιά, με τρόπο απλό και κατανοητό, για τα οφέλη της ισορροπημένης διατροφής και τις αξίες της μεσογειακής δίαιτας, έτσι ώστε να κατευθυνθούν προς την υιοθέτηση ενός πιο υγιούς μοντέλου διατροφής και λαμβάνει χώρα σε εστιατόρια Goody s σε όλη την Ελλάδα. Ταξίδι στην Πρωϊνοχώρα Το Κέντρο Ενημέρωσης ΔΕΛΤΑ (ΚΕΔ), επισκέπτεται παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία και μέσα από τη διαδραστική αφήγηση «Ταξίδι στην Πρωινοχώρα», ενημερώνει και ψυχαγωγεί παιδιά προσχολικής ηλικίας, σχετικά με τη σημασία και την αξία ενός υγιεινού και ισορροπημένου πρωινού. Συνεργασία Εταιρειών Ομίλου με ΟΑΕΔ για ειδικές τιμές σε ανέργους Οι εταιρείες GOODY S (καταστήματα Goody s και Flocafe), EVEREST (καταστήματα Εverest, La Pasteria & Olympus Plaza) και ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤAΘΗΣ συμμετείχαν ενεργά στην εκστρατεία του ΟΑΕΔ, παρέχοντας στους κατόχους κάρτας ανεργίας έκπτωση στα προϊόντα τους. Ειδικές προσφορές και σταθερή τιμολογιακή πολιτική Όλες οι εταιρείες του Ομίλου Vivartia ανταποκρίθηκαν στις νέες ανάγκες της ελληνικής οικογένειας και κοινωνίας προσφέροντας τα προϊόντα τους σε προσιτές τιμές, είτε μέσω μειωμένων τιμών, είτε μέσω προσφορών. Χορηγία Μπαρμπα-Στάθη για τον αγώνα κατά του Καρκίνου του Μαστού Ο Μπάρμπα Στάθης στήριξε την καμπάνια ενημέρωσης ενάντια στον καρκίνο του μαστού και υπέρ της υγιεινής διατροφής με λαχανικά, συμμετέχοντας στην εκδήλωση «Καρκίνος του μαστού: Η ΖΩΗ ΜΕΤΑ», που πραγματοποιήθηκε το Νοέμβριο 2012, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Εθελοντική αιμοδοσία Μπάρμπα Στάθη Στον Μπάρμπα Στάθη λειτουργεί πρόγραμμα εθελοντικής αιμοδοσίας. Η διαδικασία της αιμοδοσίας λαμβάνει χώρα 2 φορές το χρόνο στις εγκαταστάσεις της εταιρείας στην Σίνδο σε κινητή μονάδα αιμοδοσίας. Το πρόγραμμα εθελοντικής αιμοδοσίας 49

50 έχει ως αποτέλεσμα μια δυνατή τράπεζα αίματος η οποία έχει δημιουργηθεί σε συνεργασία με το κρατικό νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ που μπορεί να ανταποκριθεί στις έκτακτες ανάγκες του προσωπικού, αλλά και σε τυχόν ανάγκες τρίτων. Εθελοντική αιμοδοσία Everest Στον όμιλο Everest προωθείται εδώ και 15 χρόνια η διαδικασία της αιμοδοσίας λαμβάνει χώρα 2 φορές το χρόνο. Το πρόγραμμα εθελοντικής αιμοδοσίας έχει ως αποτέλεσμα μια δυνατή τράπεζα αίματος η οποία έχει δημιουργηθεί σε συνεργασία με το Κρατικό Νοσοκομείο Νίκαιας που μπορεί να ανταποκριθεί στις έκτακτες ανάγκες του προσωπικού, αλλά και σε τυχόν ανάγκες τρίτων. Ξεναγήσεις στα εργοστάσια της ΔΕΛΤΑ για μαθητές και φοιτητές Η ΔΕΛΤΑ εδώ και πολλά χρόνια πραγματοποιεί ξεναγήσεις στους χώρους των εργοστασίων της. Μαθητές της Α βάθμιας και Β βάθμιας εκπαίδευσης καθώς και φοιτητές παρακολουθούν και συμμετέχουν ενεργά σε ένα πλήρες πρόγραμμα ξενάγησης, το οποίο περιλαμβάνει και επίσκεψη στους χώρους παραγωγής. Στόχος του προγράμματος είναι η εκπαίδευση και ενημέρωση των παιδιών σε θέματα διατροφής και ποιότητας, καθώς και σε θέματα διοίκησης και οργάνωσης μιας σύγχρονης εταιρείας όπως η ΔΕΛΤΑ. Επιπλέον με κοινωνική υπευθυνότητα η Vivartia: Ενίσχυσε το έργο της Εταιρείας Υποστήριξης Εξαρτημένων Ατόμων «ΟΑΣΙΣ» και του Συλλόγου Οικογένειας Θεραπευτικού Προγράμματος «Νόστος». Ενίσχυσε το έργο της UNESCO και του «MDA Ελλάς». Συμμετείχε οικονομικά στο πρόγραμμα των Γιατρών χωρίς Σύνορα, για την ενίσχυση των ασθενών που πάσχουν από AIDS και στο έργο των Γιατρών του Κόσμου, για την ενίσχυση του προγράμματος «Τα παιδιά του Τσουνάμι - ένα χρόνο μετά». Ενίσχυσε το πρόγραμμα «Η δύναμη της προσφοράς» της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας και Αποκατάστασης Αναπήρων Παιδιών (ΕΛΕΠΑΠ). Συμμετείχε οικονομικά στην κατασκευή και λειτουργία ξενώνα από το Σύλλογο Φίλων Καρκινοπαθών Παιδιών «Στοργή». 50

51 Ενίσχυσε το έργο των Φίλων Κοινωνικής Παιδιατρικής «Ανοιχτή Αγκαλιά», για την ανάπλαση της Ογκολογικής Πτέρυγας του Νοσοκομείου Παίδων Π. & Α. Κυριακού. Ενίσχυσε το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων και Φίλων ατόμων με ειδικές ανάγκες «Το Εργαστήρι». Πραγματοποίησε το πρόγραμμα εθελοντικής διανομής Φρέσκου Γάλακτος ΔΕΛΤΑ «Πάμε Γάλα» σε ιδρύματα και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Συνέβαλε στην ενίσχυση της ένωσης «Μαζί για το Παιδί», μέσω της χορηγίας της διοργάνωσης «Cow Parade Αθήνα 2006». 4.4 Διασφάλιση Ποιότητας Η Vivartia, με την επιστημονική της ομάδα και τη συνεργασία μεγάλων ερευνητικών κέντρων, θεσπίζει και τηρεί υψηλότατες προδιαγραφές, μεθόδους και πρακτικές σε όλες τις λειτουργίες και τα στάδια του κύκλου ζωής των προϊόντων της. Οι εργοστασιακές δομές της Vivartia βρίσκονται σε πλήρη συμφωνία με τα διεθνή πρότυπα διαχείρισης της ποιότητας (σειρά ISO 9000), εθνικά και διεθνή πρότυπα διαχείρισης της ασφάλειας των τροφίμων (ΕΛΟΤ 1416, ISO 22000), το σύστημα Υγιεινής και Ασφάλειας στην Εργασία (OHSAS 18001: ΕΛΟΤ 1801:2002) και τα συστήματα Ολοκληρωμένης Αγροτικής Διαχείρισης (AGRO 2-1 & AGRO 2-2, ISO 9001 & HACCP, ISO 14001) Η Ποιότητα και η Πιστοποίηση Συστημάτων στη ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε. Η ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε., γνωρίζοντας ότι η υψηλή ποιότητα των προϊόντων είναι το κλειδί για την ανάπτυξη οποιασδήποτε επιχείρησης, εφαρμόζει, μέσα από τη Διεύθυνση Διασφάλισης Ποιότητας (ΔΔΠ), το πλέον προηγμένο Σύστημα Διαχείρισης της Ποιότητας σε όλους τους τομείς των δραστηριοτήτων της. 51

52 Κύριος στόχος αλλά και δέσμευση της Διεύθυνσης Διασφάλισης Ποιότητας είναι όχι μόνο η διατήρηση του υψηλού επιπέδου ποιότητας και ασφάλειας που χαρακτηρίζει όλα τα προϊόντα ΔΕΛΤΑ αλλά και η συνεχής βελτίωση της ποιότητας σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας. Για να επιτυγχάνει καθημερινά το στόχο αυτό η ΔΕΛΤΑ τηρεί και εφαρμόζει, στο σύνολο των δραστηριοτήτων της, τους αυστηρότερους κανόνες και προδιαγραφές, που σχετίζονται με την επιλογή των πρώτων υλών, τον εξοπλισμό, τις εγκαταστάσεις, την ανάπτυξη, την παραγωγή, τον έλεγχο ποιότητας και της διανομής, όπως αυτοί καθορίζονται από την ευρωπαϊκή και εθνική οικονομία. Συμμόρφωση με διεθνή πρότυπα διαχείρισης ποιότητας Η ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε. είναι πλήρως εναρμονισμένη με τα διεθνή πρότυπα διαχείρισης της ποιότητας (σειρά ISO 9001) και ασφάλειας των τροφίμων (ISO 22000) και τη φιλοσοφία των αρχών της Ολικής Ποιότητας. Εφαρμόζει στα εργοστάσιά της διάφορα συστήματα ποιότητας όπως: Σύστημα Διαχείρισης της Ασφάλειας Τροφίμων (ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 22000) Σύστημα Υγιεινής και Ασφάλειας Τροφίμων (Consolidated Standards for Inspection: Prerequisite and Food Safety Programs της AIB International) BRC Global Standards for Food Safety Σύστημα Διαχείρισης της Ποιότητας (ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001) Σύστημα Διαχείρισης της Υγείας και της Ασφάλειας στην Εργασία (ΕΛΟΤ1801) Σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης (ΕΛΟΤ 14001) Θέσπιση και τήρηση αυστηρών διαδικασιών διασφάλισης ποιότητας Τόσο στη διατήρηση, όσο και στη συνεχή βελτίωση των υψηλών ποιοτικών προτύπων που έχουν θεσπιστεί από τη ΔΕΛΤΑ, καίριο και καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η Διεύθυνση Διασφάλισης Ποιότητας η οποία: Διαθέτει Νομοθετικό τμήμα το οποίο διασφαλίζει ότι η ΔΕΛΤΑ στους τομείς Ποιότητας και Ασφάλειας των Τροφίμων, Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και Υγείας 52

53 και Ασφάλειας στην Εργασία (ΥΑΕ), είναι πάντα ενημερωμένη και εναρμονισμένη με τις Ευρωπαϊκές και Εθνικές νομοθετικές και άλλες απαιτήσεις. Πραγματοποιεί εσωτερικές επιθεωρήσεις σε όλα τα εργοστάσια στο πλαίσιο επαλήθευσης των Συστημάτων Διαχείρισης Ποιότητας και Ασφάλειας Τροφίμων [ISO 9001 και ISO (HACCP)], Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία. Στο πλαίσιο αυτής της λειτουργίας, η ΔΔΠ έχει και το συντονισμό εφαρμογής των προτύπων υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων (της AIB International), καθώς και την εφαρμογή άλλων προτύπων όπως BRC κ.λπ. στα εργοστάσια (ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε εργοστασίου). Παράλληλα, συντονίζει τις επιθεωρήσεις των Συστημάτων Διαχείρισης [ISO 9001, ISO (HACCP), ISO 14001, ΕΛΟΤ 1801] των εργοστασίων από εξωτερικούς φορείς και παρουσιάζει τα συγκεκριμένα Συστήματα, εκπροσωπώντας το σύνολο των εμπλεκομένων Διευθύνσεων του Εργοστασίου. Εκπονεί, σε συνεργασία με τις εμπλεκόμενες ομάδες εργασίας, μελέτες των Συστημάτων Διαχείρισης (Μελέτες Επικινδυνότητας HACCP, Περιβαλλοντικές Μελέτες και Εκτιμήσεις Επαγγελματικού Κινδύνου) των εργοστασίων. Διαθέτει σύστημα ασφάλειας τροφίμων HACCP: πρόκειται για μία μελέτη επικινδυνότητας η οποία περιλαμβάνει την αναγνώριση, αξιολόγηση και έλεγχο των κινδύνων που σχετίζονται με την ασφάλεια των τροφίμων (φυσικοί, μικροβιολογικοί, χημικοί, βιολογικοί). Αποσκοπεί στην πρόληψη και επίτευξη της ασφάλειας των παραγόμενων τροφίμων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ και της νομοθεσίας. Διαθέτει Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης το οποίο παρέχει το πλαίσιο για τη συστηματική αναγνώριση, αξιολόγηση και διαχείριση των περιβαλλοντικών πλευρών των δραστηριοτήτων, προϊόντων και υπηρεσιών της εταιρείας με στόχο τη μείωση της επίδρασης της στο περιβάλλον, τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις, τη συνεχή βελτίωση και τη πρόληψη της ρύπανσης. 53

54 Αποσκοπεί στη διασφάλιση της προστασίας της ζωής και της σωματικής και ψυχικής υγείας των εργαζομένων περιλαμβάνοντας ένα συστηματικό τρόπο αναγνώρισης και αξιολόγησης των κινδύνων για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία. Διαχειρίζεται τα συμβόλαια ποιότητας με τους προμηθευτές και πραγματοποιεί επιθεωρήσεις αξιολόγησης στις εγκαταστάσεις των προμηθευτών υλών και υλικών. Παρακολουθεί τους εσωτερικούς δείκτες ποιότητας, που έχουν οριστεί από την ίδια την εταιρεία και που συνδέονται με τη μέτρηση, την αξιολόγηση και την ανασκόπηση όλων των δραστηριοτήτων που εμπλέκονται στην παραγωγή και τον έλεγχο ενός προϊόντος. Από την παρακολούθηση αυτών των δεικτών προκύπτουν οι απαραίτητες διορθωτικές ενέργειες ώστε να τηρείται η στρατηγική της εταιρίας σε σχέση με την ποιότητα και την ασφάλεια των προϊόντων ΔΕΛΤΑ. Διαθέτει Εργαστήριο Μοριακής Μικροβιολογίας, το οποίο είναι και το μοναδικό σε γαλακτοβιομηχανία στην Ελλάδα. Το εργαστήριο αυτό αναπτύσσει και εφαρμόζει καινοτόμες μεθόδους μοριακής μικροβιολογίας στα εργοστάσια του κλάδου, με στόχο τη βελτίωση της μικροβιολογικής ασφάλειας των προϊόντων. Επίσης, αναλύονται σε ελάχιστο χρόνο, με την χρήση μηχανημάτων τελευταίας τεχνολογίας, παρτίδες προϊόντων για εντοπισμό μικροβιολογικών εκτροπών, μείωση καταστροφών, μείωση παραπόνων. Πραγματοποιούνται με ταχείες μεθόδους ταυτοποιήσεις μικροοργανισμών σε επίπεδο είδους, δημιουργώντας έτσι μια μοναδική τράπεζα με μικροσκοπικές φωτογραφίες μικροοργανισμών όλων των κατηγοριών καθώς και ταυτοποιήσεις εντόμων με τεχνολογία DNA. Επιπλέον, αναλύονται δεκάδες δείγματα για παρουσία/απουσία γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, εξασφαλίζοντας απουσία σε όλα τα στάδια από τη ζωοτροφή έως το τελικό προϊόν. Το προσωπικό του εργαστηρίου συμμετέχει σε επιστημονικά προγράμματα, μαζί με την πανεπιστημιακή κοινότητα, εξασφαλίζοντας τεχνογνωσία και καινοτομία για την εταιρεία. Μεγάλη σπουδαιότητα δίνεται και στη βασική έρευνα δημιουργώντας νέα γνώση στο χώρο της επιστήμης τροφίμων η οποία και δημοσιεύεται σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και παρουσιάζεται σε ελληνικά και παγκόσμια συνέδρια. 54

55 4.4.2 Η Ποιότητα και η Πιστοποίηση Συστημάτων στη GOODY S Το αυστηρό σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας Goody s με τους συνεχείς, εκτεταμένους και καθημερινούς ελέγχους που διενεργούνται σε όλα τα στάδια παραγωγής, (πάνω από έλεγχοι στα διάφορα στάδια επεξεργασίας και παραγωγής των προϊόντων) διασφαλίζει την άριστη ποιότητα και την ασφάλεια των προϊόντων τους. Όλα τα εστιατόρια Goody s εφαρμόζουν το πιο σύγχρονο σε παγκόσμιο επίπεδο Σύστημα Διαχείρισης Υγιεινής & Ασφαλείας Τροφίμων (HACCP) το οποίο πιστοποιείται σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ISO για την αποτελεσματική εφαρμογή από την TUV HELLAS Η Ποιότητα και η Πιστοποίηση Συστημάτων στη Μπάρμπα Στάθης Α.Β.Ε.Ε. Εφαρμόζει ένα οριζόντιο μοντέλο ολικής διαχείρισης ποιότητας, καινοτομίας και δημιουργικότητας, με τη συνέργια των συστημάτων: ENISO 9001/2008, ENISO 22000/2005 και με το πρωτόκολλο IFS & BRC με στόχο την ποιότητα, την υγιεινή, την ασφάλεια, το περιβάλλον, τον εργαζόμενο στην εταιρία και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο Για την παραγωγή προϊόντων βιολογικής καλλιέργειας με ταυτόχρονη ανάπτυξη ομάδας βιο-καλλιεργητών εφαρμόζει EN ISO 22000/2005. Με την εφαρμογή του μοντέλου της ολικής διαχείρισης ποιότητας επιτυγχάνεται η ασφάλεια του καταναλωτή, η άριστη ποιότητα και η βέλτιστη διαθρεπτική αξία των παραγόμενων προϊόντων. Οι κατευθυντήριοι άξονες του μοντέλου αυτού είναι : (α) η αειφόρος ανάπτυξη στον αγρό, μέσα από τεκμηριωμένα σχέδια διαχείρισης, με συγκεκριμένους στόχους που αξιολογούνται στην ετήσια ανασκόπηση. (β) η ορθολογική χρήση του νερού προστατεύοντας τον υδροφόρο ορίζοντα (γ) ελαχιστοποίηση της χρήσης λιπασμάτων όπως και μέσων φυτοπροστασίας 55