ιοίκηση Παραγωγής και Υπηρεσιών

Transcript

1 ιοίκηση Παραγωγής και Υπηρεσιών Η φιλοσοφία Just-in-Time Γιώργος Ιωάννου, Ph.D. Αναπληρωτής Καθηγητής

2 Σύνοψη διάλεξης Ορισµός Προέλευση JIT Το παράδειγµα τηςtoyota Βασικές αρχές JIT Στόχοι JIT Τεχνικές επίτευξης στόχων 2

3 Ορισµός To Just-in-Time (JIT) είναι µια πειθαρχηµένη προσέγγιση προς τη βελτίωση της παραγωγικότητας και την ελαχιστοποίηση της σπατάλης (Voss, 1987) 3

4 Η Προέλευση του JIT Κατά τις δεκαετίες του στην Αµερική και στην Ευρώπη χρησιµοποιήθηκε ευρέως το MRP Στην Ιαπωνία, αναδύθηκε ένας νέος τρόπος οργάνωσης παραγωγής: το Just-in-Time (JIT) To JIT είναι µία φιλοσοφία παραγωγής και µία συλλογή από τεχνικές τα οποία είναι υπεύθυνα για τη µεγάλη επιτυχία της Ιαπωνικής βιοµηχανίας Οι ρίζες του JIT βρίσκονται στην πολιτιστική, γεωγραφική και οικονοµική ιστορία της Ιαπωνίας 4

5 Χαρακτηριστικά της Ιαπωνίας Οι Ιάπωνες είχαν µάθει να ζουν µε περιορισµούς πόρων και χώρου λόγω της γεωγραφικής τους θέσης Εγγενής κλίση προς την εξοικονόµηση πόρων σε αντίθεση µε την Αµερικάνικη κουλτούρα Ηβιοµηχανία στην Ιαπωνία είναι χωροταξικά συγκεντρωµένη και ευνοεί πολλαπλές παραδόσεις από προµηθευτές ακόµα και την ίδια µέρα 5

6 Σύγκριση Ιαπωνίας - Αµερικής Ιαπωνία Προσπάθεια για µείωση setup Συνεργασία µάρκετινγκ-παραγωγής για καθορισµό προθεσµιών παράδοσης Μακροπρόθεσµες συµφωνίες µε προµηθευτές για JIT παράδοση πρώτων υλών Προσπάθεια για ελάττωση των ελαττωµάτων από τις πρώτες ύλες µέχρι το τελικό προϊόν Συνεργασία σχεδιαστών και µηχανικών παραγωγής για απλούστευση προϊόντων Αµερική Setup δεδοµένο και προσπάθεια για καθορισµό βέλτιστηςµερίδας παραγωγής Προθεσµίες καθορισµένες. Προσπάθεια για επίτευξη τους µέσω προγραµµατισµού παραγωγής εδοµένες οι ακριβείς και αραιές παραδόσεις πρώτων υλών εδοµέναταποιοτικάελαττώµατα. Προσπάθεια για τον εντοπισµό τους Οι µηχανικοί παραγωγής έπαιρναν ως δεδοµένοτοσχεδιασµό τωνπροϊόντων 6

7 ΗΕµφάνιση του JIT Σηµαντικότερος πρεσβευτής της JIT φιλοσοφίας είναι ηπαραγωγήτηςtoyota Motor Company Μεταξύ του τέλους της δεκαετίας του 40 και του 70, η Toyota εφάρµοσε ένα πλήθος καινοτοµιών στην παραγωγή της Ηπιοάµεση πηγή για τη φιλοσοφία του JIT είναι η δουλειά του Taiichi Ohno 7

8 Το Παράδειγµα τηςtoyota Μετά το 2 ο παγκόσµιο πόλεµο, η Ιαπωνική βιοµηχανία είχε σηµαντικά προβλήµατα Παραγωγικότητα στο 1/9 της αντίστοιχης Αµερικάνικης Η Ιαπωνική αγορά αυτοκινήτων ήταν µικρή και κατακερµατισµένη (µεγάλη ανοµοιογένεια) Αδύνατη η επίτευξη οικονοµιών κλίµακας Έπρεπε να παραχθούν πολλά µοντέλα σε µικρές ποσότητες 8

9 Το Παράδειγµα τηςtoyota (2) Ο Πρόεδρος της Toyota (Toyoda Kiichiro) έθεσε ως στόχο να φτάσει η εταιρία τα Αµερικάνικα standards σε τρία χρόνια Αυτό µπορούσε να γίνει µόνο µε: εξάλειψη κάθε είδους πλεονάσµατος και περιττού υλικού ή περιττής διαδικασίας ιατήρηση οµαλού ρυθµού παραγωγής παρά την απαίτηση για παραγωγή πολλών προϊόντων σε µικρές ποσότητες Ο στόχος δεν επιτεύχθηκε σε τρία χρόνια αλλά πυροδότησε σηµαντικές αλλαγές στην οργάνωση της παραγωγής της εταιρίας 9

10 ιαχωρισµός JIT To JIT πρέπει να µελετηθεί σε δύο επίπεδα: Σε πρώτο επίπεδο, το JIT είναι µια φιλοσοφία παραγωγής Σε δεύτερο επίπεδο, το JIT είναι ένα σύνολο εργαλείων προγραµµατισµού και ελέγχου παραγωγής που συµβαδίζει µε τηφιλοσοφίακαι οδηγεί σε χειροπιαστά αποτελέσµατα 10

11 Βασικές αρχές JIT Η φιλοσοφία του JIT βασίζεται σε τρεις βασικές αρχές: 1. Περιορισµός σπατάλης 2. Ενεργός συµµετοχή των εργαζοµένων 3. Συνεχής βελτίωση 11

12 Περιορισµός Σπατάλης Η Toyota αναγνώρισε 7 είδη σπατάλης: 1. Μεγαλύτερη παραγωγή από την αναγκαία 2. Χρόνοι αναµονής 3. Μεταφορά στα ενδιάµεσα τµήµατα παραγωγής 4. Άσκοπες ή µη αποδοτικές διαδικασίες (πχ. κακή συντήρηση µηχανών) 5. Μεγάλο ύψος αποθέµατος ηµιετοίµων 6. Σπατάλη σε εργατοώρες λόγω κακής σχεδίασης διαδικασιών 7. Ελαττωµατικά ή εκτός προδιαγραφών προϊόντα 12

13 Συµµετοχή Εργαζοµένων Στόχος του JIT είναι η συµµετοχή όλων των εργαζοµένων στις διαδικασίες Έµφαση στην κουλτούρα και τη σχέση εργαζοµένωνεταιρίας Προωθούνται: 1. Η οµαδική εργασία 2. Η Εκπαίδευση σε πολλές δραστηριότητες (multi-skills) 3. Η Συχνή αλλαγή πόστων µεταξύ εργαζοµένων (εξασφαλίζεται το συνεχές ενδιαφέρον) 13

14 Συνεχής Βελτίωση Εκφράζεται µε την Ιαπωνική λέξη Kaizen που σηµαίνει συνεχής βελτίωση Οι στόχοι που θέτει το JIT δεν είναι πάντα εφικτοί, τουλάχιστον άµεσα Συνεπώς, ήέµφαση δίνεται στον τρόπο µε τονοποίο µία εταιρία πλησιάζει το ιδανικό Η συνεχής βελτίωση είναι θεµελιώδες κοµµάτι της JIT φιλοσοφίας 14

15 Στόχοι του JIT Μηδενισµός ελαττωµάτων (zero defects) Μηδενισµός (πλεονάζουσας) παρτίδας παραγωγής (zero lot size) Μηδενισµός χρόνων προετοιµασίας (zero setups) Μηδενισµός βλαβών (zero breakdowns) Μηδενισµός µετακινήσεων (zero handling) Μηδενισµός χρόνου παράδοσης (zero lead time) Μηδενισµός διακυµάνσεων παραγωγής (zero surges) 15

16 Οι στόχοι του JIT στην πράξη Οι στόχοι του JIT είναι προφανώς ανέφικτοι όσο ανέφικτη είναι η παραγωγή µε µηδενικό απόθεµα Για παράδειγµα, µηδενικός χρόνος παράδοσης και µηδενικό απόθεµα σηµαίνει For example, 0 lead time with 0 inventory means στιγµιαία παραγωγή (αδύνατο) Σκοπός του JIT είναι η εµφύσηση της φιλοσοφίας συνεχούς βελτίωσης Κάθε σύστηµα, ακόµα και κάποιο που δουλέυει καλά, µπορεί να βελτιωθεί, ειδικά όταν κάποιος το συγκρίνει µε κάποιο ιδεατό αν και ανέφικτο σύστηµα 16

17 Τεχνικές JIT (1) Βασικές τακτικές σχετικές µε τοεργατικόδυναµικό: 1. Πειθαρχία σχετικά µε την τήρηση κανόνων ασφαλείς και διασφάλισης ποιότητας από όλους 2. Ευελιξία (multi-skills) 3. Ισότητα εργαζοµένων που οδηγεί σε οµαδικό πνεύµα και αρµονική συνεργασία 4. Αυτονοµία λήψης αποφάσεων ακόµα και από απλούς εργάτες 5. Εξέλιξη δεξιοτήτων και γνώσεων 6. Βελτίωση συνθηκών εργασίας 7. ηµιουργικότητα και επιβράβευσή της 17

18 Τεχνικές JIT (2) Έµφαση στο κοµµάτι της σχεδίασης η οποία µπορεί να οδηγήσει σε απλούστερα προϊόντα µε λιγότερα εξαρτήµατα και απαιτήσεις σε κατεργασίες Έµφαση στις διαδικασίες και στην εκµετάλλευση συσσωρευµένης γνώσης και εµπειρίας Εγκατάσταση µικρών και απλών µηχανών οι οποίες ευνοούν µεταβολή στο layout και είναι φτηνότερες στη συντήρηση 18

19 Τεχνικές JIT (3) Προληπτική συντήρηση εξοπλισµού για αποφυγή βλαβών Μείωση χρόνων προετοιµασίας για γρηγορότερη εναλλαγή µεταξύ προϊόντων και συνεπώς πιο ευέλικτο πρόγραµµα παραγωγής Γνωστοποίηση προβληµάτων και διακοπών παραγωγής σε όλους τους εργαζοµένους Ενοποίηση JIT παραγωγής µε αντίστοιχα αποδοτικό κοµµάτι Logistics και παροχής πρώτων υλών 19