Οστική Νόσος και Χρόνια Νεφροπάθεια Renal Osteodystrophy and Chronic Kidney Disease

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Οστική Νόσος και Χρόνια Νεφροπάθεια Renal Osteodystrophy and Chronic Kidney Disease"

Transcript

1 ACHAIKI IATRIKI Volume 31, Issue 1, Αpril Aνασκόπηση Review Οστική Νόσος και Χρόνια Νεφροπάθεια Renal Osteodystrophy and Chronic Kidney Disease ABSTRACT Renal Osteodystrophy and Chronic Kidney Disease Konstantina Trigka, Nikolaos Vaitsis, Stamatina Agelakou Vaistsi Artificial Kidney Unit, Kyanous Stavros Patron Patras, Greece Patients with chronic kidney disease (CKD) often develop bone pathological changes, which are described by the term renal osteodystrophy and can be divided into four different sections: Fibrous osteitis (Ostitis fibrosa), osteomalacia (low turnover osteopathy), adynamic bone disease and mixed disorders. Two are the basic forms of renal osteodystrophy: a) excessive bone renewal, which is characterized by hyper active bone metabolism, and b) minimal renewal, which is characterized by insufficient bone metabolism in order to maintain healthy bones. Renal osteodystrophy occurs when the levels of phosphorus, calcium and parathyroid hormone loose their homeostatic balance. Important pathogenetic factors for the development of renal osteodystrophy include metabolic disorders of vitamin D, hyperparathyroidism and hyperphosphataemia. The discovery of Fibroblast Growth Factor 23 (FGF23) has improved the understanding of the relationship between the kidney, the bone metabolism, vitamin D and parathyroid hormone and could act as a possible early "indicator" of bone metabolic disorders in CKD. [Ach Iatr 2012;31:31-36] Key words: Aplastic bone disease, Chronic kidney disease, Fibroblast Growth Factor 23, Hyperparathyroidism, Low turnover osteopathy, Mixed disorders, Osteomalacia, Ostitis fibrosa, Parathyroid hormone, Renal osteodystrophy Correspondence: Konstantina Trigka 115 Germanou Street, Patras 26222, Greece, Tel: , Fax: e mail: ktriga@gmail.com Submitted , Revision accepted

2 32 ΑΧΑΪΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ Τόμος 31ος, τεύχος 1, Απρίλιος 2012 Κωνσταντίνα Τρίγκα Nικόλαος Βαίτσης Σταματίνα Αγγελάκου Βαίτση «Κυανούς Σταυρός Πάτρας» Μονάδα τεχνητού Νεφρού Correspondence: Κωνσταντίνα Τρίγκα, Γερμανού 115, Πάτρα Tηλ , Fax: e mail: ktriga@gmail.com Submitted: Revision accepted: ΠΕΡΙΛΗΨΗ Οι ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ) συχνά αναπτύσσουν παθολογικές διαταραχές των οστών, οι οποίες περιγράφονται με τον όρο νεφρική οστεοδυστροφία και μπορούν να διαχωριστούν σε τέσσερα διαφορετικές παθήσεις: Ινώδης οστεΐτιδα, οστεομαλακία, αδυναμική οστική νόσος και μικτού τύπου διαταραχές. Δύο είναι οι βασικές μορφές της νεφρικής οστεοδυστροφίας: α) υπερβολική ανανέωση των οστών, που χαρακτηρίζεται από αυξημένο οστικό μεταβολισμό, και β) ανεπαρκής οστική ανανέωση, η οποία χαρακτηρίζεται από μειωμένο οστικό μεταβολισμό. Νεφρική οστεοδυστροφία εμφανίζεται όταν διαταράσεται η ομοιοστατική ισορροπία μεταξύ των επιπέδων του φωσφόρου, του ασβεστίου και της παραθορμόνης. Σημαντικοί παράγοντες παθογένεσης για την ανάπτυξη της νεφρικής οστεοδυστροφίας περιλαμβάνουν διαταραχές του μεταβολισμού της βιταμίνης D, τον υπερπαραθυρεοειδισμό και την υπερφωσφαταιμία. Η ανακάλυψη του παράγοντα ανάπτυξης ινοβλαστών 23 (FGF23) έχει βελτιώσει την κατανόηση της σχέσης μεταξύ: νεφρών, μεταβολισμού των οστών, βιταμίνης D και της παραθορμόνης (PTH) και θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένας πιθανός πρώιμος "δείκτης" των οστικών μεταβολικών διαταραχών στη ΧΝΝ. [Aχ Ιατρ 2012;31:31-36] Λέξεις Κλειδιά: Aδυναμική νόσος των οστών, Aυξητικός παράγοντας των ινοβλαστών 23, Nεφρική οστεοδυστροφία, Oστεομαλακία, Παραθορμόνη, Yπερπαραθυρεοειδισμός, Χρόνια νεφρική νόσος ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι ασθενείς με χρόνια νεφροπάθεια συνήθως αντιμετωπίζουν οστικά προβλήματα, καθώς η νεφρική τους λειτουργία επιδεινώνεται. Τα οστά τείνουν να γίνουν πιο ισχνά, γεγονός που τα καθιστά ευάλωτα σε κατάγματα αλλά και σε οστικά άλγη. Τα προβλήματα εμφανίζονται κυρίως στους ηλικιωμένους ασθενείς και σε γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, και άλλοι παράγοντες πέραν της νεφροπάθειας, επηρεάζουν τα οστά. Διαχωρίζουμε τέσσερις διαφορετικές παθολογικές ενότητες οστικών αλλαγών, που περιγράφονται με τον όρο νεφρική οστική νόσος. Ινώδης οστείτιδα (ostitis fibrosa), οστεομαλακία (low turnover osteopathy), αδυναμική νόσος των οστών (adynamic bone disease) και μεικτού τύπου διαταραχές (mixed bone disease). Οι δυο βασικές διαταραχές της νεφρικής οστεοδυστροφίας είναι: α) η υπερβολική ανανέωση, κατά την οποία ο οστικός μεταβολισμός είναι υπερβολικά ενεργός, και β) η ελάχιστη ανανέωση, κατά την οποία ο οστικός μεταβολισμός δεν είναι αρκετά ενεργός ώστε να διατηρηθούν τα οστά υγιή. ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Οι πιο γνωστές μορφές νεφρικής οστεοδυστροφίας εμφανίζονται όταν τα επίπεδα του φωσφόρου, του ασβεστίου και της παραθορμόνης του οργανισμού δεν βρίσκονται σε ισορροπία. Σημαντικοί παθογενετικοί παράγοντες για την ανάπτυξη της νεφρικής οστεοπάθειας είναι οι διαταραχές μεταβολισμού της βιταμίνης D, ο υπέρ και υπο παραθυροειδισμός, η υπερφωσφαταιμία και οι οστικές εναποθέσεις αλουμινίου μετά από χορήγηση αλουμινούχων φωσφοροδεσμευτικών φαρμάκων ή μετά από συνεδρίες αιμοκάθαρσης με διάλυμα που περιέχει αλουμίνιο. Η ανακάλυψη του ινοβλαστικού αυξητικού παράγοντα (Fibroblast Growth Factor) 23 (FGF23), έφερε επανάσταση στην κατανόηση των σχέσεων μεταξύ του οστικού μεταβολισμού, της βιταμίνης D και της παραθορμόνης (PTH). Τα επίπεδα του FGF23 αυξάνονται στα πρώιμα στάδια της χρόνιας νεφρικής νόσου (ΧΝΝ), πριν ακόμα αυξηθούν τα επίπεδα του φωσφόρου του ορού ή μειωθούν τα επίπεδα της βιταμίνης D. Οι απόψεις διίστανται σε ό,τι αφορά στα «φυσιολογικά» ή «επιθυμητά» επίπεδα φωσφόρου του ορού

3 ACHAIKI IATRIKI Volume 31, Issue 1, Αpril στην ΧΝΝ, ενώ διαφαίνεται και ο ρόλος του FGF23 ως πιθανός πρώιμος «δείκτης» διαταραχών οστικού μεταβολισμού στην χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Ινώδης οστείτιδα: Ουσιαστικά τρία είναι τα αίτια της αυξημένης έκκρισης και παραγωγής παραθορμόνης σε ασθενείς με ΧΝΝ: τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης 1.25 (OH)2 D3, η υπασβεστιαιμία και η υπερφωσφαταιμία. Διαταραχές μεταβολισμού της βιταμίνης D3 στην ινώδη οστείτιδα: Ήδη σε ήπια έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας (GFR<40 80ml/min) τα επίπεδα της καλσιτριόλης μειώνονται. Φυσιολογικά, η από του στόματος χορήγηση χοληκαλσιφερόλης ή η φωτοχημικά ενεργοποιούμενη 7 Dihydrocholesterol του δέρματος, αναπτύσσουν βιολογική δραστηριότητα, μετά από διπλή υδροξυλίωση: Αρχικά ενεργοποιείται στο δέρμα, μετά από υδροξυλίωση, στην συνέχεια μετατρέπεται στο ήπαρ σε 25(OH)D3 = υδροξυχολεκαλσιτερόλη (Calcifediol) και τέλος μεταφέρεται στους νεφρούς δεσμευμένη με πρωτεϊνες. Στους νεφρούς: παράγεται η 1.25 (OH)2D3 (Calcitriol) υπό την επίδραση της 1α υδροξυλάσης και η 24.25(OH)2D3 (Hydroxycalcidiol). Η λειτουργία της 24,25D3 δεν έχει διευκρινισθεί ακόμα και ίσως να επηρεάζει θετικά την ικανότητα μετάλλωσης του οστού. Η δράση της 1α υδροξυλάσης εξαρτάται από την παραθορμόνη (διεγείρει την παραγωγή της) και από τον ανόργανο φώσφορο (αναστέλλει την παραγωγή της). Άρα στη ΧΝΝ, η παραγωγή της βιταμίνης D είναι μειωμένη λόγω μείωσης του νεφρικού παρεγχύματος και λόγω υπερφωσφαταιμίας, με αποτέλεσμα την αναστολή της δράσης της 1α υδροξυλάσης στα εναπομείναντα σωληναριακά κύτταρα. Οι συνέπειες του επηρεασμένου μεταβολισμού της βιταμίνης D στη ΧΝΝ αφορούν στον δευτεροπαθή υπερπαραθυροειδισμό (ΔΠΥΘ) λόγω μειωμένης γαστρεντερικής απορρόφησης ασβεστίου αλλά και λόγω των μειωμένων επιπέδων της βιταμίνης D, η οποία ανταγωνίζεται φυσιολογικά την σύνθεση και έκκριση παραθορμόνης, ανεξάρτητα από το ασβέστιο του ορού. Η διαταραχή του μεταβολισμού της βιταμίνης D προκαλεί επίσης βλάβη στην ασβεστοποίηση του οστεοειδούς (οστεομαλακία), που ενισχύεται από την υπασβεστιαιμία που προκαλεί η ίδια. 1 Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός (ΔΠΥΘ) λόγω υπασβεστιαιμίας και νεφρικής κατακράτησης φωσφόρου: Η οξεία μείωση του ασβεστίου, οδηγεί σε άμεση (εντός λεπτών) απελευθέρωση προ δομημένης παραθορμόνης (έκκριση από εκκριτικά κοκκία). Σε περίπτωση που η υπασβεστιαιμία έχει μεγαλύτερη διάρκεια, η παραθορμόνη αυξάνεται εξαιτίας της απελευθέρωσής της από «ορμονικές αποθήκες». Η χρόνια υπασβεστιαιμία προκαλεί υπερ έκφραση του mrna του pre pro PTH γονιδίου ανεξαρτήτως αλλαγών στην καλσιτριόλη. Η υπασβεστιαιμία έχει τρία κυρίως αίτια: α) την μείωση της εντερικής απορρόφησης ασβεστίου λόγω χαμηλών επιπέδων καλσιτριόλης, β) την δημιουργία συμπλόκων ασβεστίου φωσφόρου, όταν συνυπάρχει υπερφωσφαταιμία και γ) την μειωμένη οστική επαναρρόφηση ασβεστίου λόγω της υπερφωσφαταιμίας. Κατακράτηση φωσφόρου: Στην ΧΝΝ η 1α υδροξυλάση καταστέλλεται και η νεφρική αποβολή του φωσφόρου ελαττώνεται, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα του φωσφόρου στον ορό. Αυξημένη συγκέντρωση φωσφόρου μπορεί να προκαλέσει κνησμό ή άλγος των αρθρώσεων, ενώ τα οστά μπορεί να χάνουν ασβέστιο και να ασθενούν. Στη ΧΝΝ οι ιστοί και τα αγγεία μπορούν να αποτελούν αποθήκες φωσφόρου, 2 6 με τελικό αποτέλεσμα τη δημιουργία των αγγειακών επασβεστώσεων. 6 9 Οστεομαλακία: Η οστεομαλακία σε ασθενείς με ΧΝΝ, χαρακτηρίζεται από επιβράδυνση του οστικού μεταβολισμού, διαταραχή της μετάλλωσης και εναπόθεση οστεοειδούς (ανόργανης οστικής θεμέλιας ουσίας), ενώ διαφέρει από την καθαρή έλλειψη 1.25 διυδρόξυ D3. Υπερφόρτωση με αλουμίνιο: Η υπερφόρτωση με αλουμίνιο αποτελεί το συχνότερο αίτιο οστεομαλακίας σε χρόνιους νεφροπαθείς ασθενείς και είναι συνέπεια μακροχρόνιας χρήσεως φωσφοροδεσμευτικών φαρμάκων με αλουμίνιο αλλά και συνεδριών αιμοκάθαρσης με διαλύματα που περιέχουν αλουμίνιο. Επηρεάζει κυρίως την διαφοροποίηση των οστεοβλαστών και αυξάνει την σύνθεση της οστικής θεμέλιας ουσίας από τους εναπομείναντες οστεοβλάστες. Φυσιολογικά, το αλουμίνιο απορροφάται από τον γαστρεντερικό σωλήνα, ενώ στη ΧΝΝ η απορρόφηση του αυξάνεται, ειδικά μετά την λήψη κιτρικών. Σε περιπτώσεις σακχαρώδους διαβήτη ή μετά από παραθυρεοειδεκτομή ο κίνδυνος τοξικότητας από αλουμίνιο αυξάνεται. Στην ΧΝΝ, η μειωμένη απέκκριση αλουμινίου οδηγεί σε αποθήκευση του στον οργανισμό προκαλώντας οστεοπάθεια από αλουμίνιο (οστεομαλακία), μικροκυτταρική αναιμία με φυσιολογικές αποθήκες σιδήρου και εγκεφαλοπάθεια. Χαρα-

4 34 ΑΧΑΪΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ Τόμος 31ος, τεύχος 1, Απρίλιος 2012 Εικόνα 1. Υπο περιοστικές ζώνες απορρόφησης στις μέσες φάλαγγες των δακτύλων. Εικόνα 2. Ακρο οστεολύσεις και διαβρώσεις στην ωμική ζώνη κτηριστικά της οστεοπάθειας από αλουμίνιο αφορούν στα οστικά άλγη και τις μυοπάθειες που δεν ανταποκρίνονται στην λήψη 1.25 διυδροξυκαλσιφερόλης, στην τάση για υπερασβεστιαιμία (κυρίως μετά την λήψη ασβεστούχων φωσφοροδεσμευτικών) και στην ιστολογική εικόνα εναποθέσεων αλουμινίου στο μέτωπο μετάλλωσης του οστού. Σε περιπτώσεις δευτεροπαθούς υπερπαραθυροειδισμού, θα πρέπει να αποκλείεται το ενδεχόμενο οστεοπάθειας από αλουμίνιο πριν το χειρουργείο της παραθυροειδεκτομής. Αδυναμική νόσος των οστών: Πρόκειται για οστική βλάβη δευτεροπαθούς αιτιολογίας, στα πλαίσια φαρμακευτικής αντιμετώπισης των χρόνιων νεφροπαθών ασθενών και κυρίως των διαβητικών, αυτών που υποβάλλονται σε Περιτοναϊκή κάθαρση, αλλά και αυτών που λαμβάνουν φωσφοροδεσμευτικά που περιέχουν ασβέστιο ή μεγάλες δόσεις βιταμίνης D. Παρά την ιστολογική ομοιότητα με την οστεομαλακία, η δοκιμασία δεσφεριοξαμίνης (Desferal test) και οι ειδικές χρώσεις για εξακρίβωση εναποθέσεων αλουμινίου σε οστική βιοψία είναι αρνητικές. Τα επίπεδα της παραθορμόνης είναι χαμηλά. Κλινική εικόνα νεφρικής οστεοδυστροφίας: Σκελετικά συμπτώματα εμφανίζονται μόνο στο 5 10% των ασθενών και αποτελούν ενδείξεις για την ύπαρξη οστεοδυστροφίας. Αυτά περιλαμβάνουν οστικά άλγη (στον σκελετικό άξονα, πλευρά, ισχία, ποδοκνημική και κατά γόνυ άρθρωση), αυτόματα κατάγματα (πλευρές, σπόνδυλοι, ισχία) και μυική αδυναμία (κυρίως στην περιοχή του τετρακεφάλου μυ). Ακτινολογικά ευρήματα παρουσιάζονται στο 30 40% των ασθενών, ενώ σε περιπτώσεις οστικής βιοψίας το σύνολο των ασθενών με ΧΝΝ παρουσιάζει παθολογικά ιστολογικά ευρήματα. Εργαστηριακά ευρήματα: Η διάγνωση επιβεβαιώνεται μόνο με οστική βιοψία. Εκτός αυτού, μία σειρά εργαστηριακών παραμέτρων (παραθορμόνη, αλκαλική φωσφατάση, ασβέστιο, φώσφορος, αλουμίνιο ορού), παρέχουν σημαντικές πληροφορίες, αλλά δεν επαρκούν να θέσουν την διάγνωση. Ακτινολογικά ευρήματα: Δευτεροπαθής υπερπαραθυροειδισμός: Υπο περιοστικές ζώνες απορρόφησης στις μέσες φάλαγγες των δακτύλων (στα αρχικά στάδια), απομετάλλωση, ακρο οστεολύσεις, διαβρώσεις στο κάτω άκρο της κλείδας, εικόνα αλατο πίπερου στο κρανίο και δημιουργία οστεοκλαστικών καφεοειδών όγκων κυρίως στην περιοχή της λεκάνης (εικόνες 1 4). 10 Οστεομαλακία: Απομετάλωση του οστού, αυτόματα κατάγματα, ψευδο κατάγματα «ζώνες Looser» κυρίως στο ηβικό και στο μηριαίο οστούν. Οστεοσκλήρυνση: Σπάνια υπάρχουν ακτινολογικά ευρήματα οστεοσκλύρηνσης. Η αύξηση της οστικής πυκνότητας είναι πιο εμφανής στην περιοχή των οσφυικών σπονδύλων.

5 ACHAIKI IATRIKI Volume 31, Issue 1, Αpril Εικόνα 3. Οστικές διαβρώσεις και δημιουργία καφεοειδών όγκων ("brown tumors") στο μηριαίο οστού Εικόνα 4. Οστικές διαβρώσεις και δημιουργία καφεοειδών όγκων ("brown tumors") στο βραχιόνιο οστούν Θεραπευτική αντιμετώπιση: Συνιστάται μείωση του προσλαμβανόμενου φωσφόρου σε mg/ημερησίως (από 1 2gr). Οι πλούσιες σε φώσφορο τροφές περιλαμβάνουν τα ψάρια, γαλακτοκομικά προϊόντα, ξηρούς καρπούς και αφεψήματα όπως το κακάο, την κοκα κόλα και την μπύρα. Όταν ο GFR ελαττωθεί σημαντικά (<20 ml/min), τότε τα διαιτητικά μέτρα δεν επαρκούν για την μείωση του φωσφόρου στα επιθυμητά επίπεδα των 4,5 έως 5 mg/dl. Στις περιπτώσεις αυτές, είναι προτιμότερη η αναστολή της γαστρεντερικής απορρόφησης φωσφόρου με φωσφοροδεσμευτικά φάρμακα (χωρίς αλουμίνιο). Τα φωσφοροδεσμευτικά φάρμακα θα πρέπει να λαμβάνονται σωστά κατά τη διάρκεια των γευμάτων ή αμέσως μετά. Η σωματική άσκηση βοηθά στην ενδυνάμωση των οστών στους ασθενείς με ΧΝΝ και θα πρέπει να ενθαρύνεται Τέλος στο τελικό στάδιο της ΧΝΝ ο φώσφορος μπορεί να απομακρυνθεί από την κυκλοφορία μέσω των μεθόδων εξωνεφρικής κάθαρσης (αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση). Δοσολογία καλσιτριόλης: Αναλόγως με τη βαρύτητα του δευτεροπαθούς υπερπαραθυροειδισμού χορηγούνται mg καλσιτριόλης τρεις φορές εβδομαδιαίως από του στόματος ή ενδοφλεβίως (αιμοκάθαρση). Σε αυτή την φάση απαιτείται έλεγχος του ασβεστίου και του φωσφόρου, κάθε 1 2 εβδομάδες. Μετά από τρεις μήνες θεραπείας, ελέγχουμε τα επίπεδα παραθορμόνης. Αν αυτά είναι σταθερά, αυξάνουμε την δόση της καλσιτριόλης. Αν έχουν υποχωρήσει, μειώνουμε την δόση της καλσιτριόλης. Στόχος είναι η ρύθμιση της παραθορμόνης στο διπλάσιο ή τριπλάσιο του ανώτερου φυσιολογικού ορίου ( pg/ml). Αυτές οι τιμές θα πρέπει να συμβαδίζουν και με ομαλοποίηση των επιπέδων της αλκαλικής φωσφατάσης. Επιπρόσθετα, στούς ασθενείς με ΧΝΝ σταδίου 3 4 θεωρείται εξίσου σημαντικός ο έλεγχος των τιμών της παραθορμόνης, με διατήρηση χαμηλού γινομένου ασβεστίου φωσφόρου και τη χορήγηση μικρών δόσεων καλσιτριόλης. 11 Ανάλογα βιταμίνης D: Εξαιτίας των παρενεργειών της καλσιτριόλης κυρίως λόγω της αυξημένης εσωτερικής απορρόφησης ασβεστίου και φωσφόρου στο λεπτό έντερο, έχουν δημιουργηθεί διάφορα ανάλογα βιταμίνης D (22 οxacalcitriol, Paricalcitol, Doxercalciferol, Alfacalcidol) με βελτιωμένη δράση και λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Ασβεστιο μιμητικά (Καλσιμιμετικά): οι ουσίες αυτές (cinacalcet) συνδέονται στον υποδοχέα μέτρησης ασβεστίου στον παραθυρεοειδή αδένα και με αυτόν τον τρόπο αναστέλλουν την σύνθεση και απελευθέρωση της παραθορμόνης από αυτόν, με αποτέλεσμα να μειώνουν τα δραστικά επίπεδα της στο αίμα. 12

6 36 ΑΧΑΪΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ Τόμος 31ος, τεύχος 1, Απρίλιος 2012 Παραθυροειδεκτομή: Σε ανθεκτικές στην φαρμακευτική αγωγή περιπτώσεις ΔΥΠΘ, η παραθυρεοειδεκτομή κρίνεται απαραίτητη. Τα αίτια της ανθεκτικότητας στην θεραπεία του ΔΥΠΘ αφορούν στους εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες που προαναφέρθησαν. Σημαντική παράμετρος, για την πρόγνωση της θεραπείας με καλσιτριόλη αποτελεί ο υπερηχογραφικός υπολογισμός της μάζας του παραθυρεοειδούς. Π.χ. επιθηλιακά σωμάτια > 500 mgr, περιέχουν κατά το πλείστον οζώδεις εξαλλαγές, ενώ έχει αποδειχθεί ότι δεν ανταποκρίνονται στην θεραπεία με βιταμίνη D. Σαφής ένδειξη για παραθυρεοειδεκτομή δεν υπάρχει, παρά μόνο συστάσεις όταν παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα παραθορμόνης, παρά την αγωγή με βιταμίνη D. Ταυτόχρονα θα πρέπει να συνυπάρχουν σοβαρά ακτινολογικά ή ιστολογικά ευρήματα ινώδους κυστείτιδος, εξω οστικές επασβεστώσεις, συχνά με συνύπαρξη ανεξέλεγκτης υπερφωσφαταιμίας, καλσιφύλαξη με ισχαιμικές αλλοιώσεις του δέρματος και των μαλακών μορίων, σοβαρού βαθμού μυοπάθεια ή εκτεταμένος και ανθεκτικός στην θεραπεία κνησμός. Ακόμα και σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε νεφρική μεταμόσχευση και παρουσιάζουν ΔΥΠΘ, θα πρέπει να διενεργηθεί παραθυρεοειδεκτομή σε περιπτώσεις επιδεινούμενης υπερασβεστιαιμίας και δυσλειτουργίας του νεφρικού μοσχεύματος. 13 Σοβαρός υπερπαραθυροειδισμός θεωρείται όταν τα επίπεδα ΡΤΗ υψηλότερα από pg/ dl. Οστική νόσος και μεταμόσχευση νεφρού Η επιτυχής μεταμόσχευση νεφρού συνήθως συντελεί στη βελτίωση της οστικής νόσου της ΧΝΝ. Εν τούτοις, τα κορτικοειδή ή και τα άλλα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα που χορηγούνται στούς ασθενείς μετά την μεταμόσχευση νεφρού μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά οστικά προβλήματα όπως άσηπτη νέκρωση της κεφαλής του μηριαίου οστού καθώς και παθολογικά κατάγματα (οστεοπόρωση). Μετά την μεταμόσχευση νεφρού, ο νεφρολόγος θα πρέπει να αναγνωρίζει έγκαιρα τους ασθενείς υψηλού κινδύνου και να προσπαθεί να προλάβει την εκδήλωση οστεοπόρωσης ελαττώνοντας (κατά το δυνατόν) τη δοσολογία των κορτικοειδών και χορηγώντας ανάλογα με τις ενδείξεις, σκευάσματα ασβεστίου, βιταμίνη D ή και διφωσφωνικά φάρμακα. REFERENCES 1. Felsenfeld AJ. Considerations for the treatment of secondary hyperparathyreoidism in renal failure. J Am Soc Nephrol 1997;8: Hruska KA, Mathew S, Lund R, Pratt R. Hyperphosphatemia of chronic kidney disease. Kidney Int 2008;74: Spasovski G, Massy Z, Vanholder R. Phosphate metabolism in chronic kidney disease: from pathophysiology to clinical management. Semin Dial 2009;22: Giachelli CM. The emerging role of phosphate in vascular calcification. Kidney Int 2009; 75: Prie D, Urena Torres P, Friedlander G. Latest findings in phosphate homeostasis. Kidney Int 2009;75: Hruska KA, Mathew S, Lund R, Memon I, Saab G. The pathogenesis of vascular calcification in the chronic kidney disease mineral bone disorder: The links between bone and vasculature. Semin Nephrol 2009;29: Feng JQ, Ye L, Schiavi S. Do osteocytes contribute to phosphate homeostasis? Curr Opin Nephrol Hypertens 2009;18: Komaba H, Fukagawa M. FGF23 parathyroid interaction: implications in chronic kidney disease. Kidney Int 2010; 77: Mathew S, Tustison K, Sugatani T, Chaudhary LR, Rifas L, Hruska KA. The mechanism of phosphorus as a cardiovascular risk factor in chronic kidney disease. J Am Soc Nephrol 2008; 19: Rieden K, Ritz E, Bertges K, Lellig U. Radiologische Skelletdiagnostik bei Dialysepatienten. Med Klein 1990;85: Coburn JW, Frazao J. Calcitriol in the management of renal osteodystrophy. Semin Dial 1996;9: Frazao J, Martins PM, Coburn JW. The calcimimetic agents: perspectives for treatment. Kidney Int 2002;80: Llach F. Parathyroidectomy in chronic renal failure: indications, surgical approach and the use of calcitriol. Kidney Int 1990;29:62 68.

Οστική νόσος και χρόνια νεφροπάθεια Renal Osteodystrophy and Chronic Kidney Disease

Οστική νόσος και χρόνια νεφροπάθεια Renal Osteodystrophy and Chronic Kidney Disease ACHAIKI IATRIKI Volume ΧΧΧ Aνασκόπηση Review Οστική νόσος και χρόνια νεφροπάθεια Renal Osteodystrophy and Chronic Kidney Disease ABSTRACT Renal Osteodystrophy and Chronic Kidney Disease Konstantina Trigka,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΚΑΛΣΙΜΙΜΗΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ;

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΚΑΛΣΙΜΙΜΗΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ; ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΚΑΛΣΙΜΙΜΗΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ; Λιαβέρη Παρασκευή Νεφρολόγος Πρότυπο Νεφρολογικό Κέντρο Αττικής Με την ευγενική υποστήριξη της Amgen DISCLOSURES AMGEN (HONORARIUM)

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ 15 11528 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 2107298586 FAX: 2107237705 E-mail: nefreter@otenet.gr HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, 11528 GREECE TEL.: (+3021) 07298586

Διαβάστε περισσότερα

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος φακής που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Ορμόνες

Διαβάστε περισσότερα

Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο ορού;

Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο ορού; Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 10 ο Σεμινάριο Διαταραχές ύδατος και νατρίου 23 & 24 Σεπτεμβρίου 2016, ΚΟΜΟΤΗΝΗ Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Τσαπακίδης Ιωάννης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός

Γράφει: Τσαπακίδης Ιωάννης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός Γράφει: Τσαπακίδης Ιωάννης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός Η ραχίτιδα και η οστεομαλακία αποτελούν παρόμοιες μεταβολικές παθήσεις των οστών και χαρακτηρίζονται από την ανεπαρκή αποτιτάνωση (εναπόθεση ασβεστίου),

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την birisioan Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :36 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :12

Συντάχθηκε απο τον/την birisioan Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :36 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :12 Οι παραθυρεοειδείς είναι συνήθως τέσσερις αδένες, με μέγεθος και εμφάνιση σαν μια φακή, που βρίσκονται συνήθως ανά δύο στην οπίσθια επιφάνεια κάθε λοβού του θυρεοειδή. Αυτοί είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισµός ασβεστίου και φωσφόρου σε χρόνια νεφρική νόσο (πριν το τελικό στάδιο)

Μεταβολισµός ασβεστίου και φωσφόρου σε χρόνια νεφρική νόσο (πριν το τελικό στάδιο) Μεταβολισµός ασβεστίου και φωσφόρου σε χρόνια νεφρική νόσο (πριν το τελικό στάδιο) Βλάστη 2011 Ca Ca P PTH FGF23 P vitamin D P P Ca Ca Ελένη Μάνου, ΕΑ νεφρολογίας Γ.Ν. Παπαγεωργίου, Θεσσαλονίκη Εισαγωγικά

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση µετά από µεταµόσχευση

Οστεοπόρωση µετά από µεταµόσχευση Οστεοπόρωση µετά από µεταµόσχευση ΜΠΑΤΑΚΟΙΑΣ Β.-ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ΕΝ ΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΙ ΜΠΑΤΑΚΟΙΑΣ Β. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΟΣΤΕΟ ΥΣΤΡΟΦΙΑΣ κατακράτηση φωσφόρου δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισµός

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ. Σπύρος Ασλανίδης Ρευµατολόγος Ιπποκράτειο ΓΝΘεσσαλονικης

ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ. Σπύρος Ασλανίδης Ρευµατολόγος Ιπποκράτειο ΓΝΘεσσαλονικης ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ Σπύρος Ασλανίδης Ρευµατολόγος Ιπποκράτειο ΓΝΘεσσαλονικης Η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) αναγνωρίζεται σαν σηµαντικό πρόβληµα δηµόσιας υγείας 11% του γενικού πληθυσµού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΠΛΕΤΑ Διευθύντρια Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Νεφρολογικού Τμήματος ΙΑΣΩ GENERAL. Με την ευγενική υποστήριξη της Amgen

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΠΛΕΤΑ Διευθύντρια Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Νεφρολογικού Τμήματος ΙΑΣΩ GENERAL. Με την ευγενική υποστήριξη της Amgen ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΠΛΕΤΑ Διευθύντρια Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Νεφρολογικού Τμήματος ΙΑΣΩ GENERAL Με την ευγενική υποστήριξη της Amgen AMGEN SANOFI GENESIS pharma } Ενδοφλέβια χορήγηση etelcalcetide και παρακολούθηση

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα 2012 2013 Νοσοκομείο ΚΑΤ, 17 Ιανουαρίου 2013 Παραθυρεοειδείς αδένες 1880 Ο Σουηδός φοιτητής

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΦΡΙΚΗ ΟΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ: EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΝΕΦΡΙΚΗ ΟΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ: EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΦΡΙΚΗ ΟΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ: EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Εισαγωγή Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από προοδευτική απώλεια της νεφρικής λειτουργίας με την πάροδο του χρόνου. Η

Διαβάστε περισσότερα

O S T E O V I L E (Alfacalcidol)

O S T E O V I L E (Alfacalcidol) O S T E O V I L E (Alfacalcidol) 1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ OSTEOVILE 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ ΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ OSTEOVILE 0,25 mcg/cap: Περιέχει 0,25 mcg/cap alfacalcidol

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Η επίδραση της περίσσειας θυρεοειδικών ορµονών στα οστά ήταν γνωστή πριν από την εµφάνιση των αντιθυρεοειδικών φαρµάκων. Μία από τις πρώτες αναφορές καταγράφηκε το 1891από τον von Recklinghausen και αναφέρει

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Α. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ): ΗΛΙΚΙΑ < 50 ΕΤΩΝ: Κατάγματα χαμηλής βίας

Διαβάστε περισσότερα

Ανθρώπινο σώμα: 1200 gr Ca. 99% στα οστά και τα δόντια Το υπόλοιπο βρίσκεται στους ιστούς

Ανθρώπινο σώμα: 1200 gr Ca. 99% στα οστά και τα δόντια Το υπόλοιπο βρίσκεται στους ιστούς ΡΥΘΜΙΣΗ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ Ανθρώπινο σώμα: 1200 gr Ca 99% στα οστά και τα δόντια Το υπόλοιπο βρίσκεται στους ιστούς ΡΟΛΟΣ ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΟΥ Ca ++ Μυϊκή συστολή Συναπτική διαβίβαση Συσσώρευση αιμοπεταλίων Πήξη του αίματος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι οστεοπόρωση;

Τι είναι οστεοπόρωση; Τι είναι οστεοπόρωση; Η οστεοπόρωση είναι χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών, κατά την οποία παρατηρείται σταδιακή μείωση της πυκνότητας και της ποιότητάς τους, ώστε αυτά με την πάροδο του χρόνου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΝΝ ΣΕ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗ ΚΑΘΑΡΣΗ*

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΝΝ ΣΕ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗ ΚΑΘΑΡΣΗ* ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ 15 11528 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 2107298586 FAX: 2107237705 E-mail: nefreter@otenet.gr HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, 11528 GREECE TEL.: (+3021) 07298586

Διαβάστε περισσότερα

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις:

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις: Γράφει: Φανή Πρεβέντη, MSc Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Το σώμα μας περιέχει μεγάλες ποσότητες ασβεστίου. Συγκεκριμένα, το ασβέστο είναι υπεύθυνο για το 1,5-2% του σωματικού μας βάρους. Είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Δ Α Σ Τ Ο Σ Α Κ Χ Α Ρ Ω Δ Η Δ Ι Α Β Η Τ Η

Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Δ Α Σ Τ Ο Σ Α Κ Χ Α Ρ Ω Δ Η Δ Ι Α Β Η Τ Η Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Δ Α Σ Τ Ο Σ Α Κ Χ Α Ρ Ω Δ Η Ο κ. Χ είναι 45 ετών διευθυντής πολυεθνικής και από την ηλικία των 20 ετών διαγνώστηκε με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 ενώ

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΩΝ. Ερασμία Ψημένου

ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΩΝ. Ερασμία Ψημένου ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΩΝ Ερασμία Ψημένου Πολυκυστική Νόσος Νεφρών 4 η κατα σειρά αιτία ένταξης σε αιμοκάθαρση Σημαντική νοσηρότητα και πριν την ένταξη σε ΤΝ Υπεύθυνες πρωτεϊνες πολυκυστίνη 1 και 2 Πολλαπλασιασμός

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ

ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού Η Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού εορτάζεται από το 2006 κάθε χρόνο τη δεύτερη Πέμπτη του Μαρτίου στοχεύοντας στην κινητοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος

Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος Πάνω από ένα αιώνα πριν, ο J. Hutchinson, ένας χειρουργός-δερματολόγος, αναγνώρισε την πρώτη περίπτωση σαρκοείδωσης, στο Λονδίνο. Στα χρόνια πριν και μετά την

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Έλλη Παπαδόδημα, Ενδοκρινολόγος, Διευθύντρια Κέντρου Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Ευρωκλινική Αθηνών

Γράφει: Έλλη Παπαδόδημα, Ενδοκρινολόγος, Διευθύντρια Κέντρου Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Ευρωκλινική Αθηνών Γράφει: Έλλη Παπαδόδημα, Ενδοκρινολόγος, Διευθύντρια Κέντρου Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Ευρωκλινική Αθηνών Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός είναι μια «αθόρυβη», «σιωπηρή» και παραγνωρισμένη

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης διαβήτης και οστεοπόρωση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 23 Νοέμβριος :22

Σακχαρώδης διαβήτης και οστεοπόρωση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 23 Νοέμβριος :22 Δημήτρης Ι. Χατζηδάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Ενδοκρινολογίας, Υπεύθυνος Ενδοκρινολογικής Mονάδας Β' Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ, ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΟΞΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΧΝΝ

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ, ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΟΞΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΧΝΝ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ, ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΟΞΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΧΝΝ Χρυσόστομος Δημητριάδης, Νεφρολόγος Επιμελητής Α ΕΣΥ Νεφρολογική Κλινική Α.Π.Θ. Ιπποκράτειο ΓΠΝ Θεσσαλονίκης ΧΝΝ και αποβολή ημερήσιου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Α. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ): ΗΛΙΚΙΑ < 50 ΕΤΩΝ: Ø Κατάγµατα χαµηλής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΑΙ Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ

ΟΙ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΑΙ Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΟΙ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΑΙ Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ε. ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΟΛΑΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ(ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΩΝ) ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Α.Π.Θ ΟΙ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής µε οροαρνητική σπονδυλοαρθρίτιδα και οστικά άλγη ΠΥΡΠΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘΗΝΑ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ

Ασθενής µε οροαρνητική σπονδυλοαρθρίτιδα και οστικά άλγη ΠΥΡΠΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘΗΝΑ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ Ασθενής µε οροαρνητική σπονδυλοαρθρίτιδα και οστικά άλγη ΠΥΡΠΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘΗΝΑ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ Περιγραφή ασθενούς ί 41 ώ, ό ής ί ς ί έ ς ί ώ ές ί ς ό 2 ή Ατοµικό αναµνηστικό Οροαρνητική Σπονδυλοαρθρίτιδα (1996)

Διαβάστε περισσότερα

B. ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ

B. ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ B. ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ 29 Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον ασθενή Parsabiv 2,5 mg ενέσιμο διάλυμα Parsabiv 5 mg ενέσιμο διάλυμα Parsabiv 10 mg ενέσιμο διάλυμα etelcalcetide Το φάρμακο αυτό τελεί

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Οστεοπόρωση Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Η οστεοπόρωση είναι πιο συχνή από τις παθήσεις της καρδιάς και των πνευμόνων Οστεοπόρωση: Η σιωπηλή επιδημία

Διαβάστε περισσότερα

Υπερπαραθυρεοειδισμός : Μπορεί να είναι η αιτία των συμπτωμάτων σας;

Υπερπαραθυρεοειδισμός : Μπορεί να είναι η αιτία των συμπτωμάτων σας; Υπερπαραθυρεοειδισμός : Μπορεί να είναι η αιτία των συμπτωμάτων σας; Συνεχής κούραση; Χαμηλά επίπεδα ενέργειας; Πόνοι στους μύες και στις αρθρώσεις; Αναγούλες, δυσκοιλιότητα και στομαχικός πόνος; Δίψα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΑΥΞΗΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΤΩΝ ΙΝΟΒΛΑΣΤΩΝ 23 ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΕΪΝΗΣ ΚΛΩΘΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΣΤΑΔΙΟΥ 1-5

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΑΥΞΗΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΤΩΝ ΙΝΟΒΛΑΣΤΩΝ 23 ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΕΪΝΗΣ ΚΛΩΘΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΣΤΑΔΙΟΥ 1-5 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΑΥΞΗΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΤΩΝ ΙΝΟΒΛΑΣΤΩΝ 23 ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΕΪΝΗΣ ΚΛΩΘΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΣΤΑΔΙΟΥ 1-5 Ε.Μάνου1, Η.Θώδης2, Γ.Άρσος3, Σ.Παναγούτσος2, Δ.Κατσαμπούκας3, Δ.Παπαδοπούλου1,

Διαβάστε περισσότερα

Calcium, Vitamin D. Adynamic Normal Bone Osteotitis. Osteomalacia Functions Fibrosa. Al 3+ Mixed Lesion

Calcium, Vitamin D. Adynamic Normal Bone Osteotitis. Osteomalacia Functions Fibrosa. Al 3+ Mixed Lesion * ** ** * ** (mineralization) (Renal Bone Disease) (renal osteodystrophy) D (Osteoporosis) (Amyloidosis) ( 1) [1] 1. (high turnover bone disease) 2. (lower turnover bone) 3. (mix type) D [2,3] Calcium,

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση: έλεγχος (screening) και εξατομικευμένη θεραπεία

Οστεοπόρωση: έλεγχος (screening) και εξατομικευμένη θεραπεία Οστεοπόρωση: έλεγχος (screening) και εξατομικευμένη θεραπεία Dr. Παναγιώτης Γ. Αναγνωστής MD, MSc, PhD Ενδοκρινολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Α Μαιευτική - Γυναικολογική

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Κάλιο Το 98% του ολικού Κ + του σώματος βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων Το 2% στο εξωκυττάριο

Διαβάστε περισσότερα

Ορµονική ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου Παραθυρεοειδείς Αδένες. 16/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 1

Ορµονική ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου Παραθυρεοειδείς Αδένες. 16/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 1 Ορµονική ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου Παραθυρεοειδείς Αδένες Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 1 Ασβέστιο Ø Νευροδιαβίβαση Ø Μυϊκή συστολή Ø Μίτωση και Κυτταρική διαίρεση Ø Γονιµοποίηση Ø Πήξη του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ https://users.auth.gr/epontiki Ελένη Ποντίκη Θεσσαλονίκη 2018 Παρεντερικά διαλύματα Αποστειρωμένα διαλύματα που προορίζονται: για την στοιχείων αναπλήρωση

Διαβάστε περισσότερα

Παραθυρεοειδείς Αδένες Ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου

Παραθυρεοειδείς Αδένες Ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου Παραθυρεοειδείς Αδένες Ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου Ασβέστιο Νευροδιαβίβαση Μυϊκή συστολή Μίτωση και Κυτταρική διαίρεση Γονιµοποίηση Πήξη του αίµατος εύτερος αγγελιοφόρος Κρυσταλλική δοµή οστών& οδόντων

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Εισαγωγή Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ-ΦΩΣΦΟΡΟΥ

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ-ΦΩΣΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ-ΦΩΣΦΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑΝΝΑ Α. ΝΤΑΛΑΜΑΓΚΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ- ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ρύθμιση του μεταβολισμού

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών. Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος

Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών. Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος Αλκοολισμός Διαταραχή από χρήση αλκοόλ (αιθανόλη C 2 H 6 O) 208.000.000 αλκοολικοί σε όλο τον

Διαβάστε περισσότερα

Chronic Kidney Disease. Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD

Chronic Kidney Disease. Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD Chronic Kidney Disease Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) επηρεάζει το 10-16% του πληθυσμού παγκοσμίως, έχει κακή πρόγνωση ιδιαίτερα σε ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ Η ΣΙΝΑΚΑΛΣΕΤΗ ΣΕ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Θεοδώρα Δημητρίου Οικονομάκη

ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ Η ΣΙΝΑΚΑΛΣΕΤΗ ΣΕ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Θεοδώρα Δημητρίου Οικονομάκη ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ Η ΣΙΝΑΚΑΛΣΕΤΗ ΣΕ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Θεοδώρα Δημητρίου Οικονομάκη ΕΡΓΑΣΙΑ Που υποβλήθηκε στο Τμήμα Στατιστικής του Οικονομικού

Διαβάστε περισσότερα

Η εξέλιξη στη θεραπευτική προσέγγιση του Δευτεροπαθούς Υπερπαραθυρεοειδισμού κατά την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα

Η εξέλιξη στη θεραπευτική προσέγγιση του Δευτεροπαθούς Υπερπαραθυρεοειδισμού κατά την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα 10 ΧΡΟΝΙΑ Η εξέλιξη στη θεραπευτική προσέγγιση του Δευτεροπαθούς Υπερπαραθυρεοειδισμού κατά την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα Χρήστος Αργυρόπουλος MD, MSc, PhD Ιατρικός Σύμβουλος AbbVie ΘΕΜΑΤΑ Δευτεροπαθής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΚΑΙ ΟΣΤΩΝ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΚΑΙ ΟΣΤΩΝ Λιγότερο από 1% του ολικού ασβεστίου και φωσφόρου του αίματος βρίσκεται στον εξωκυττάριο χώρο. Οι συγκεντρώσεις του ασβεστίου και φωσφόρου που βρίσκονται στον ορό ρυθμίζονται από την παραθορμόνη, τη βιταμίνη

Διαβάστε περισσότερα

Επικαιροποίηση των κατευθυντήριων οδηγιών για τη διάγνωση, εκτίμηση, πρόληψη και θεραπεία της νεφρικής οστεοδυστροφίας

Επικαιροποίηση των κατευθυντήριων οδηγιών για τη διάγνωση, εκτίμηση, πρόληψη και θεραπεία της νεφρικής οστεοδυστροφίας Ελληνική Νεφρολογία 2018; 30 (3): 234-246 Ειδικό άρθρο Επικαιροποίηση των κατευθυντήριων οδηγιών για τη διάγνωση, εκτίμηση, πρόληψη και θεραπεία της νεφρικής οστεοδυστροφίας Π. Μαλινδρέτος 1 Γ. Τσούκα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Πρωτοπαθή Μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση Οστεοπόρωση των ηλικιωμένων ή γεροντική οστεοπόρωση Δευτεροπαθή

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Πρωτοπαθή Μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση Οστεοπόρωση των ηλικιωμένων ή γεροντική οστεοπόρωση Δευτεροπαθή ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Τι είναι η οστεοπόρωση; Η οστεοπόρωση είναι η συχνότερη πάθηση των οστών και χαρακτηρίζεται, πρώτον, από χαμηλή οστική μάζα ή, πιο απλά, από λιγότερη ποσότητα οστού και δεύτερον, από διαταραχή

Διαβάστε περισσότερα

gr aiavramidis.gr

gr aiavramidis.gr ΕΠΙΠΕ Α ΦΩΣΦΟΡΟΥ ΣΤΟ ΑΙΜΑ Φυσιολογικά ενήλικες 2,4-4,5 4,5 mg/dl ή 0,8-1,44 mmol/l παιδιά και έφηβοι 4-66 mg/dl ή 1,3-1,92 1,92 mmol/l αυξηµένη εγγύς επαναρρόφηση στα παιδιά (δράση IGF-I) I) τα επίπεδα

Διαβάστε περισσότερα

Translation into Greek. Διαταραχή του μεταβολισμού των οστών και των μεταλλικών στοιχείων στη Χρόνια Νεφρική Νόσο(ΔΟΜ-ΧΝΝ) σε ενήλικες

Translation into Greek. Διαταραχή του μεταβολισμού των οστών και των μεταλλικών στοιχείων στη Χρόνια Νεφρική Νόσο(ΔΟΜ-ΧΝΝ) σε ενήλικες European Dialysis and Transplant Nurses Association/ European Renal Care Association Translation into Greek Expert Level Διαταραχή του μεταβολισμού των οστών και των μεταλλικών στοιχείων στη Χρόνια Νεφρική

Διαβάστε περισσότερα

Φωσφοροπενική ραχίτιδα περιγραφή περίπτωσης

Φωσφοροπενική ραχίτιδα περιγραφή περίπτωσης ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ 2 Φωσφοροπενική ραχίτιδα περιγραφή περίπτωσης Αντιφάκου Ευδοξία Τριανταφύλλου Παναγιώτα Εισαγωγή Η ραχίτιδα χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή εναπόθεση αλάτων ασβεστίου

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνια Νεφρική Νόσος- Νεφρική Οστική Νόσος (CKD-MBD) σε ενήλικες Information at Expert Level. Dr. BC Storey MB ChB MRCP DTM&H.

Χρόνια Νεφρική Νόσος- Νεφρική Οστική Νόσος (CKD-MBD) σε ενήλικες Information at Expert Level. Dr. BC Storey MB ChB MRCP DTM&H. Expert Level EuropeanDialysisandTransplantNursesAssociation/ European RenalCare Association Χρόνια Νεφρική Νόσος- Νεφρική Οστική Νόσος (CKD-MBD) σε ενήλικες Information at Expert Level. Dr. BC Storey MB

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμός ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ. Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (ΧΝΑ) είναι η προοδευτική. άλλο χρονικό διάστημα, σε ανάγκη εξωνεφρικής κάθαρσης

Ορισμός ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ. Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (ΧΝΑ) είναι η προοδευτική. άλλο χρονικό διάστημα, σε ανάγκη εξωνεφρικής κάθαρσης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ιατρική Σχολή 3 η Παιδιατρική Κλινική Διευθυντής : Καθηγητής Ιωάννης Ν. Τσανάκας ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Επιμέλεια: Οι φοιτητές του ΣΤ έτους Γλαμπεδάκης

Διαβάστε περισσότερα

Ορµονική ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου Παραθυρεοειδείς Αδένες. 9/5/17 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 1

Ορµονική ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου Παραθυρεοειδείς Αδένες. 9/5/17 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 1 Ορµονική ρύθµιση ασβεστίου & φωσφόρου Παραθυρεοειδείς Αδένες Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. 1 Ασβέστιο Ø Νευροδιαβίβαση Ø Μυϊκή συστολή Ø Μίτωση και Κυτταρική διαίρεση Ø Γονιµοποίηση Ø Πήξη του

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Αθήνα 8 Μαρτίου 2011 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ένας στους δυο θανάτους, ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο, οφείλεται σε καρδιαγγειακό επεισόδιο και όχι στη νόσο αυτή καθ αυτή!!! Αυτό ανέφερε

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. 1. Εισαγωγή Εισαγωγή Σημασία των νεφρών στη ζωή Βιβλιογραφία Δομή και λειτουργία των νεφρών...

Περιεχόμενα. 1. Εισαγωγή Εισαγωγή Σημασία των νεφρών στη ζωή Βιβλιογραφία Δομή και λειτουργία των νεφρών... Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή... 1 1. Εισαγωγή... 1 2. Σημασία των νεφρών στη ζωή... 4 3. Βιβλιογραφία... 6 2. Δομή και λειτουργία των νεφρών... 7 1. Εισαγωγή... 8 2. Νεφρικά αγγεία... 9 3. Νεφρικό σπείραμα...

Διαβάστε περισσότερα

https://www.21psn.gr/ 14:30-15:00 Εγγραφές Τετάρτη 29 Μαΐου 2019 15:00-16:30 ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ Προεδρείο: Αιμ. Ανδρίκος, Π. Κούκη 16:30-17:45 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Καρδιαγγειακός κίνδυνος Προεδρείο: Αικ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ

ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Γενικά Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν τους στόχους της

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Λεβαντής 1, Ελένη Κυρίου 1,Ελευθέριος Βογιατζόγλου 2, Ανδριάνα Δώνου 2, Ελευθέριος Κουτσαντωνίου 1, Σοφία Λαφογιάννη 1, Χαρίκλεια Λούπα 2.

Γεώργιος Λεβαντής 1, Ελένη Κυρίου 1,Ελευθέριος Βογιατζόγλου 2, Ανδριάνα Δώνου 2, Ελευθέριος Κουτσαντωνίου 1, Σοφία Λαφογιάννη 1, Χαρίκλεια Λούπα 2. Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΠΛΗΣ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΗ ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΟΣΤΕΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑΣ ΝΕΥΡΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΑΣ (Charcot) ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ. Γεώργιος Λεβαντής 1, Ελένη Κυρίου 1,Ελευθέριος Βογιατζόγλου 2, Ανδριάνα

Διαβάστε περισσότερα

Τεύχος 3 ο - Άρθρο 6 o

Τεύχος 3 ο - Άρθρο 6 o Τεύχος 3 ο - Άρθρο 6 o ΡΑΧΙΤΙΔΑ- ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Συγγραφέας: Μαλακάση Αποστολία* * Επικουρικός Ορθοπαιδικός, Κ.Θ.-Κ.Υ. Λέρου. Μεταβολική πάθηση που χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή εναπόθεση ασβεστίου

Διαβάστε περισσότερα

(dose-depen- cal- (calcium-sensing receptors) citriol. 0.5 mcg (phosphate transporters) PTH [3] D 3 (PTH gene transcription)

(dose-depen- cal- (calcium-sensing receptors) citriol. 0.5 mcg (phosphate transporters) PTH [3] D 3 (PTH gene transcription) D D D D (dose-depen- D (Vitamin D receptors) dent relationship) cal- (calcium-sensing receptors) citriol 0.5 mcg (phosphate transporters) PTH [3] (PTH gene transcription) (osteodystrophy) [1] ( 1) [4]

Διαβάστε περισσότερα

Τα οστα αποτελούνται από το φλοιό και σπογγώδες οστό. Μεταξύ των δοκίδων του σπογγώδους οστού υπάρχει ο μυελός των οστών

Τα οστα αποτελούνται από το φλοιό και σπογγώδες οστό. Μεταξύ των δοκίδων του σπογγώδους οστού υπάρχει ο μυελός των οστών Οστεοπόρωση Τα οστα αποτελούνται από το φλοιό και σπογγώδες οστό Μεταξύ των δοκίδων του σπογγώδους οστού υπάρχει ο μυελός των οστών Φυσιολογικό οστό Οστεπορωτικό Οστεοπόρωση - Ορισμός Αύξηση του χώρου

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΒΙΟΨΙΑ ΗΠΑΤΟΣ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΒΙΟΨΙΑ ΗΠΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΗΠΑΤΟΛΟΓΟΥΣ, ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΒΙΟΨΙΑ ΗΠΑΤΟΣ Πρόδρομος Χυτίρογλου Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΒΙΟΨΙΑΣ ΗΠΑΤΟΣ Χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ 1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ Κυριακή Σταματέλου Ειδικός Νεφρολόγος, MBA Τι είναι η νεφρολιθίαση; Η νεφρολιθίαση λέγεται κοινά «πέτρες στα νεφρά» και είναι γνωστή στην ανθρωπότητα από τα αρχαία χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 2:

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 2: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Ορμόνες Ανωγειανάκις Γεώργιος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της υπερδιήθησης στο Καρδιονεφρικό Σύνδροµο.! Ιωάννης Μακρής Νοσηλευτής MSc Μ.Τ.Ν. ΓΝΑ «Ιπποκράτειο»

Ο ρόλος της υπερδιήθησης στο Καρδιονεφρικό Σύνδροµο.! Ιωάννης Μακρής Νοσηλευτής MSc Μ.Τ.Ν. ΓΝΑ «Ιπποκράτειο» Ο ρόλος της υπερδιήθησης στο Καρδιονεφρικό Σύνδροµο Ιωάννης Μακρής Νοσηλευτής MSc Μ.Τ.Ν. ΓΝΑ «Ιπποκράτειο» Καρδιονεφρικό Σύνδροµο (CRS) Ορισµός Οι διαταραχές της καρδιάς και των νεφρών, όπου οξεία ή χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστημιο Θεσσαλιας Ιατρικη Σχολη

Πανεπιστημιο Θεσσαλιας Ιατρικη Σχολη Εισαγωγη στην Ορθοπαιδικη Κωνσταντινος Ν. ΜΑΛΙΖΟΣ Πανεπιστημιο Θεσσαλιας Ιατρικη Σχολη Εισαγωγη στην Ορθοπαιδικη Ορθοπαιδικη ή Ορθοπεδικη «παιδο-ορθωτικη» (Γ. Μπαμπινιωτης) Πανεπιστημιο Θεσσαλιας Ιατρικη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ. Calcium Phosphate & Cholecalciferol / MIOL [Cholecalciferol (Vitamin D3) & Tribasic calcium phosphate]

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ. Calcium Phosphate & Cholecalciferol / MIOL [Cholecalciferol (Vitamin D3) & Tribasic calcium phosphate] ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Calcium Phosphate & Cholecalciferol / MIOL [Cholecalciferol (Vitamin D3) & Tribasic calcium phosphate] 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Calcium Phosphate & Cholecalciferol

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνια Νεφρική Νόσος. Ι.Ν. Μπολέτης. Νεφρολογική Κλινική & Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ΓΝΑ «Λαϊκό»

Χρόνια Νεφρική Νόσος. Ι.Ν. Μπολέτης. Νεφρολογική Κλινική & Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ΓΝΑ «Λαϊκό» Χρόνια Νεφρική Νόσος Ι.Ν. Μπολέτης Νεφρολογική Κλινική & Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ΓΝΑ «Λαϊκό» Λειτουργίες του νεφρού 1. Διατήρηση της ομοιόστασης - Ρύθμιση όγκου υγρών - Ρύθμιση

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας.

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος Η κλινική εικόνα της πάθησης περιλαμβάνει την παρουσια γενικων συμπτωματων

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικές Ασθένειες & Άσκηση

Μεταβολικές Ασθένειες & Άσκηση Μεταβολικές Ασθένειες & Άσκηση Σακκάς Γεώργιος PhD, Κλινικός Εργοφυσιολόγος Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογίας ΕΚΕΤΑ & Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας gsakkas@med.uth.gr Οξεία είναι μια κατάσταση η οποία εκδηλώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini,

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, Κανένα για αυτήν την παρουσίαση Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, 2 Κυκλοσπορίνη-θεραπευτικές ενδείξεις 3 Θεραπεία σοβαρών μορφών

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ. ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Παν. Γεν. Νοσοκ.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ. ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Παν. Γεν. Νοσοκ. ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Παν. Γεν. Νοσοκ. Αλεξανδρούπολης Δ/ντης: Καθ. Κ. Καζάκος Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός Επικουρικός

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνια Νεφρική Νόσος. X.Ν. Σκαλιώτη Νεφρολογική Κλινική & Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ΓΝΑ «Λαϊκό»

Χρόνια Νεφρική Νόσος. X.Ν. Σκαλιώτη Νεφρολογική Κλινική & Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ΓΝΑ «Λαϊκό» Χρόνια Νεφρική Νόσος X.Ν. Σκαλιώτη Νεφρολογική Κλινική & Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ΓΝΑ «Λαϊκό» Λειτουργίες του νεφρού 1. Διατήρηση της ομοιόστασης - Ρύθμιση όγκου υγρών - Ρύθμιση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΒΛΑΣΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΥΠΕΡΜΑΡΑΘΩΝΙΟΥ ΔΡΟΜΟΥ. Τσεµπελή Α., Αλεξάκου Ζ., Μαµουρέλη Α., Καπετανούδη Σ.

ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΒΛΑΣΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΥΠΕΡΜΑΡΑΘΩΝΙΟΥ ΔΡΟΜΟΥ. Τσεµπελή Α., Αλεξάκου Ζ., Μαµουρέλη Α., Καπετανούδη Σ. ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΒΛΑΣΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΥΠΕΡΜΑΡΑΘΩΝΙΟΥ ΔΡΟΜΟΥ Τσεµπελή Α., Αλεξάκου Ζ., Μαµουρέλη Α., Καπετανούδη Σ. ΓΝ ΛΑΚΩΝΙΑΣ-ΝΜ ΣΠΑΡΤΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ κληρονοµικότητα γενετικοί παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Σκληρόδερμα Έκδοση από 2016 2. ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΤΥΠΟΙ ΣΚΛΗΡΟΔΕΡΜΑΤΟΣ 2.1 Τοπικό σκληρόδερμα 2.1.1 Πώς διαγιγνώσκεται το τοπικό σκληρόδερμα; Η εμφάνιση του σκληρού

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση: από τη διάγνωση στη θεραπεία

Οστεοπόρωση: από τη διάγνωση στη θεραπεία Σελίδα 1 από 5 Οστεοπόρωση: από τη διάγνωση στη θεραπεία Γερμανός Ιερονυμάκης 1, Γιώργος Μίλεσης MSc 2 1 Τεχνολόγος ακτινολόγος, 2 Κλινικός Διαιτολόγος, MSc Εφαρμοσμένης Κλινικής Διατροφής Ένα από τα προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Η οστεοπόρωση είναι μια πάθηση του σκελετού, η οποία χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα και καταστροφή της μικρό- αρχιτεκτονικής του οστίτη ιστού, με αποτέλεσμα την αύξηση της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ συνεργασία με NeoLab

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ συνεργασία με NeoLab ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ συνεργασία με NeoLab Είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε άλλη μια συνεργασία που καλύπτει τις ανάγκες σας για σπάνιες και εξειδικευμένες εργαστηριακές εξετάσεις που αφορούν τα μεταβολικά

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοκρινοπάθειες. Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη

Ενδοκρινοπάθειες. Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη Ενδοκρινοπάθειες Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ Θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της οφθαλμοπάθειας Graves παραμένει η i.v. χορήγηση γλυκοκορτικοειδών,

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΥΠΕΡΤΑΣΗ-ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΥΠΕΡΤΑΣΗ-ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C. MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΥΠΕΡΤΑΣΗ-ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Αποτελέσματα ερευνών έχουν δείξει πως η μείωση της πρόσληψης

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, MD ΕΙΔΙΚΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ Επικ.ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΝ ΒΟΛΟΥ «ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟΝ»

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, MD ΕΙΔΙΚΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ Επικ.ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΝ ΒΟΛΟΥ «ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟΝ» ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, MD ΕΙΔΙΚΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ Επικ.ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΝ ΒΟΛΟΥ «ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟΝ» Chronic Kidney Disease Improving Patient Outcomes in the Primary Care Setting

Διαβάστε περισσότερα

«ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΚΑΙ ΟΣΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»

«ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΚΑΙ ΟΣΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ» «ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΚΑΙ ΟΣΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ» Στυλ κύριου υπότιτλου Στέλιος Ιωσηφίδης Α.Μ. 3620 Ευθαλία Μαραγκοπούλου Α.Μ 3634 Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Χασαπίδου

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

JOHN FITZGERALD KENNEDY ΟΙ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Θεέ μου Τι χτυπήματα δέχομαι? John F. Kennedy, 1934 ΠΕΤΣΙΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Αρχείο Rosemary Kennedy 21 Μαρτίου 1931: Ο Dr John Wheeler συνέστησε

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ

ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΕΜΠΙΒΟΛΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΡΜΠΕΣΑΡΤΑΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΗ ΑΟΡΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΣΚΛΗΡΙΑΣ ΣΕ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ Χ. Λουτράδης,1

Διαβάστε περισσότερα

«Ποια βιταμίνη δεν πρέπει να σας λείπει ποτέ», από τον Παθολόγο Ιωάννη Λ. Σφυρή και το Regeniatric.gr.

«Ποια βιταμίνη δεν πρέπει να σας λείπει ποτέ», από τον Παθολόγο Ιωάννη Λ. Σφυρή και το Regeniatric.gr. «Ποια βιταμίνη δεν πρέπει να σας λείπει ποτέ», από τον Παθολόγο Ιωάννη Λ. Σφυρή και το Regeniatric.gr. Στη σύγχρονη εποχή υπάρχει η αυξανόμενη τάση να αναζητούμε συμπληρώματα διατροφής και βιταμίνες για

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΓΧΥΜΑΤΙΚΕΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΕΣ ΕΠΑΣΒΕΣΤΩΣΕΙΣ ΣTON ΥΠΟΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ :ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΜΕ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ

ΠΑΡΕΓΧΥΜΑΤΙΚΕΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΕΣ ΕΠΑΣΒΕΣΤΩΣΕΙΣ ΣTON ΥΠΟΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ :ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΜΕ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ Ακτινολογικό Εργαστήριο Γενικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Α.Χ.Ε.Π.Α., Θεσσαλονίκη 22 0 ΔΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΡΕΓΧΥΜΑΤΙΚΕΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΕΣ ΕΠΑΣΒΕΣΤΩΣΕΙΣ ΣTON ΥΠΟΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ :ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΤΕΧΝΙΤΩΝ ΝΕΦΡΩΝ ΣΤΟ Γ.Ν. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΤΕΧΝΙΤΩΝ ΝΕΦΡΩΝ ΣΤΟ Γ.Ν. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΤΕΧΝΙΤΩΝ ΝΕΦΡΩΝ ΣΤΟ Γ.Ν. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία της μεταβολικής οξέωσης σε ΧΝΝ (πριν το τελικό στάδιο) με φρούτα και λαχανικά

Θεραπεία της μεταβολικής οξέωσης σε ΧΝΝ (πριν το τελικό στάδιο) με φρούτα και λαχανικά Θεραπεία της μεταβολικής οξέωσης σε ΧΝΝ (πριν το τελικό στάδιο) με φρούτα και λαχανικά Θεόδωρος Ελευθεριάδης Επίκουρος Καθηγητής Νεφρολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Υπάρχουν πειραματικά δεδομένα που τεκμηριώνουν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Τι είναι Οστεοπόρωση Μέγεθος Οστεοπόρωσης

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Τι είναι Οστεοπόρωση Μέγεθος Οστεοπόρωσης ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ 1) Τι είναι Οστεοπόρωση α) Ορισµός - Η Οστεοπόρωση είναι η πιο συχνή πάθηση των οστών και χαρακτηρίζεται από µείωση της οστικής µάζας και διαταραχή της µικροαρχιτεκτονικής του οστίτου ιστού

Διαβάστε περισσότερα

Σύνδρομο γάλακτος-αλκάλεως σε ασθενή με μετεγχειρητικό υποπαραθυροειδισμό

Σύνδρομο γάλακτος-αλκάλεως σε ασθενή με μετεγχειρητικό υποπαραθυροειδισμό ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ Σύνδρομο γάλακτος-αλκάλεως σε ασθενή με μετεγχειρητικό υποπαραθυροειδισμό 185 X. Δολαψάκης, Κ. Μηλάκη, Μ. Μπαχλιτζανάκη Παθολογική κλινική, Γενικό Νοσοκομείο-Κέντρο Υγείας Ιεράπετρας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΜΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝ Α Π Λ Η Ρ Ω Τ Ρ Ι Α Π Ρ Ο Ϊ Σ ΤΑΜ Ε Ν Η ΟΥ Ρ ΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ- Ο Γ ΚΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ Τ Μ Η Μ ΑΤΟ Σ ΑΝ Θ «Θ Ε ΑΓ Ε Ν Ε Ι Ο» ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Βασική

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ

ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ Αντωνοπούλου Βασιλική 1, Τσεκμεκίδου Ξανθίππη 1, Ράπτη Ελένη 1, Γραμματίκη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΣΤΙΚΟΥ ΠΟΝΟΥ ΜΠΟΝΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Επιμελήτρια Β Ακτινοθεραπευτικού Τμήματος ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟΥ

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΣΤΙΚΟΥ ΠΟΝΟΥ ΜΠΟΝΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Επιμελήτρια Β Ακτινοθεραπευτικού Τμήματος ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟΥ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΣΤΙΚΟΥ ΠΟΝΟΥ ΜΠΟΝΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Επιμελήτρια Β Ακτινοθεραπευτικού Τμήματος ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟΥ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΠΟΝΟΥ Ο όρος πόνος προέρχεται από τη λατινική λέξη POENA που σημαίνει PUNISHMENT(τιμωρία)

Διαβάστε περισσότερα