Just you and music. SOUND Review

Transcript

1 Just you and music Στέλιος Βλαχάκης Oι τελευταίες εκδόσεις από τα περισσότερα sequencers-daws προσφέρουν µία πληθώρα λειτουργιών και εργαλείων για recording-edititingmixing. Σε όλα όµως υπάρχει η κοινή νοοτροπία του γραµµικού sequencing-arrangement. Το Live καινοτοµεί σε αυτόν τον τοµέα, ενώ παράλληλα προσφέρει εργονοµία και ευχρηστία τόσο στο studio όσο και σε ένα live performance. Παρόλο που µετά από την 7η έκδοση έχει εµπλουτιστεί σε µεγάλο βαθµό µε καινούρια plug-ins, tools και functions, η α- πλότητα του interface δεν έχει µειωθεί επ' ουδενί, ενώ σε αυτό το upgrade, το workflow τείνει προς την τελειότητα. New Warp modes Όλα τα νέα plug-ins Multiple channels routing mixer settings changes Πιο εύκολο mapping σε AU/VST plug-in Παρότι άργησε αρκετά το beta testing, υπάρχουν µερικά bugs, µε αποτέλεσµα crashes Εκτίµηση Σε αντίθεση µε άλλες εταιρείες σχεδιασµού software, η Ableton αφοσιώνεται περισσότερο στον τοµέα της ευχρηστίας και της δη- µιουργικότητας του λογισµικού. Αυτά είναι πολύ σηµαντικά χαρακτηριστικά για την α- βίαστη επικοινωνία και συνεργασία, ανθρώπου και µηχανής. Η διαφορά αυτού του προγράµµατος σε σχέση µε τα άλλα, δεν είναι ούτε η µακράν ανώτερη ποιότητα σε plug-ins και audio engine, ούτε και οι πολλές περισσότερες δυνατότητες σε editingautomation-mixing κλπ. ιαφοροποιείται στον τρόπο λειτουργίας του, χρήζοντας το µοναδικό και ιδιαίτερο. Καταφέρνει να δίνει την αίσθηση του jammin στο χρήστη, «µεταµορφώνοντας» ολόκληρο το πρόγραµµα σε µουσικό όργανο. Τιµή (µε Φ.Π.Α.): 440 Πληροφορίες: Elina, τηλ.: Εν ολίγοις Το Live κλείνει περίπου µία δεκαετία στη βιοµηχανία της µουσικής τεχνολογίας. Μολονότι ξεκίνησε σαν ένα πρόγραµµα αποκλειστικά για on-stage χρήση, πλέον χρησιµοποιείται κατά κόρον στο studio από πολλούς αξιόλογους καλλιτέχνες. Η φιλοσοφία του εστιάζεται στο nonlinear sequencing, το οποίο επιτυγχάνεται µέσω του session view. Ο κλασικός τρόπος σύνθεσης και ενορχήστρωσης που υπάρχει στα περισσότερα sequencers, υφίσταται όταν χρησιµοποιούµε το arrangement view. Αυτά τα δύο παράθυρα είναι και τα µοναδικά παράθυρα που διαθέτει το Live, µέσα στα οποία συµπεριλαµβάνονται mixer, plug-ins, browser, automation lanes κλπ. Ένα από τα πιο ισχυρά ατού του προγράµµατος είναι το real-time time stretching. Οποιαδήποτε εναλλαγή κάνουµε στο tempo, επηρεάζει όλα τα audio clips χωρίς να κάνουµε κάποιο πολύπλοκο editing. Μόλις εισάγουµε ένα audio file σε κάποιο από τα δύο παράθυρα του Live, τότε αυτό γίνεται αυτοµάτως time stretch, µε έναν οµολογουµένως πά- 20 SOUNDMAKER ΙΟΥΝΙΟΣ - ΙΟΥΛΙΟΣ 2009

2 Arrangement view ρα πολύ καλό αλγόριθµο. Το drag n drop χρησιµοποιείται για πολλές διαδικασίες, όπως το να βάλουµε έναν ήχο ή ένα plugin, αλλά και για να αποθηκεύσουµε τις ρυθµίσεις ενός channel strip. Το MIDI mapping είναι υπόθεση ενός shortcut, είτε µιλά- µε για ένα plug-in του Live είτε για κάποιο AU/VST. Τα effects και τα instruments του sequencer είναι σχεδιασµένα για παραγωγή κυρίως ηλεκτρονικής µουσικής και τα περισσότερα εξ αυτών έ- χουν πρωτότυπο σχεδιασµό και τρόπο λειτουργίας. Τα instruments δε, που έρχονται µαζί µε το Suite, αποτελούνται α- πό ένα λιτό interface και επιτυγχάνουν άριστη ποιότητα ήχου. Μία πολύ χρήσιµη προσθήκη που έγινε στο έκτο upgrade, ήταν τα drum/instrument/effects racks. Μέσω αυτών µπορούµε να έ- χουµε µέσα σε ένα plug-in, όσα vst-au ή ακόµη και integrated plug-ins του Live επιθυµούµε. Με τα 8 Macro knobs µπορούµε να ελέγχουµε όσες παραµέτρους θέλουµε από οποιοδήποτε effect ή instrument του rack. Κάποια ακόµη δυνατά χαρακτηριστικά του sequencer είναι η υποστήριξη των rex αρχείων µέσω των drum-racks, η δυνατότητα για Rewire σαν master αλλά και slave, ο απεριόριστος αριθµός από undo, καθώς και ο τρόπος επεξεργασίας του video. Το κυριότερο πλεονέκτηµα του Live είναι το workflow καθώς και το on stage-performance concept, που έ- χει συνδράµει σηµαντικά στην ευχρηστία του. Αν και οι εξελίξεις στην καινούρια έκδοση δεν είναι πάρα πολλές, οι αλλαγές που έ- γιναν σε ορισµένα σηµεία είναι σηµαντικές µε µοναδικό µέληµα τα requests των χρηστών καθώς και την εργονοµία γενικότερα. Check the news Οι παλαιοί χρήστες θα παρατηρήσουν τις αλλαγές που έγιναν στο warping. Αν και κατ εµέ το timestretching είχε εκπληκτικά αποτελέσµατα στο 90% των ήχων χωρίς να καταβάλουµε µεγάλες προσπάθειες, πλέον διορθώθηκε µέχρι και το παραµικρό ψεγάδι. Αρχικά, όταν εισάγουµε ένα audio file, το Live ανιχνεύει τα transients, πάνω στα οποία δηµιουργούνται warp markers. Μπορούµε να ορίσουµε και µόνοι µας τα σηµεία που βρίσκονται τα transients, κάνοντας δεξί κλίκ στο σηµείο που βρίσκεται ο cursor και επιλέγοντας Insert Transients. Το grid µε το ζουµ είναι πλέον αντιστρόφως ανάλογα, όσον αφορά το clip view ενός audio file. To Beats warp mode εξελίχθηκε και απέκτησε άλλη µία α- ξία όσον αφορά το preserve. Όταν θα επιλέγουµε Transients λοιπόν, το warping θα γίνεται βάσει των transients που έχουµε ορίσει εµείς και δεν θα υπάρχει µια σταθερή αξία για αυτά. Το δοκιµάσαµε σε φυσικά ντραµς και παρατηρήσαµε ότι σε ακραία time stretch δουλεύει καλύτερα από τα άλλα modes. Πολύ πιθανόν, στα περισσότερο ακουστικά beat αυτό το mode να είναι η καταλληλότερη επιλογή. Κάτι που µας ενθουσίασε ακόµη περισσότερο είναι το Transient Loop Mode. Με τη συγκεκριµένη ρύθµιση µπορούµε να δηµιουργήσουµε παραλλαγές στο playback της λούπας µας. Το sample µας χωρίζεται σε µέρη µεταξύ των transients και αναλόγως µε την επιλογή µας κάποια µέρη επαναλαµβάνονται µέχρι να παίξει το επόµενο transient. Όσο µεγαλύτερες είναι οι αποστάσεις µεταξύ των warp markers, τόσο πιο ακουστά θα είναι και αυτά τα loop modes. To παρακείµενο ρυθ- µιστικό (σ.σ. το οποίο οµολογουµένως µας ενθουσίασε) ονοµάζεται Transient Envelope και δηµιουργεί fades ή απότοµα cuts ανάµεσα στα transients. Σε πολύ µικρές τιµές, το sample ακούγεται σαν να έχει ένα pattern gate. Τέλος, έχουµε µία ακόµη προσθήκη στα warp modes. To Complex Pro θα καλύψει τις όποιες του απλού complex, δίνοντάς µας και δύο ρυθµιστικά που θα µας βοηθήσουν για την καλύτερη διαχείριση της τονικότητας, χωρίς να αλλοιώνεται η ποιότητα του ήχου. Μία νέα λειτουργία όσον αφορά το audio είναι το Quantize. Πλέον, µπορούµε να κάνουµε quantιze κάποιο audio file, τοποθετώντας κάποια fixed warped markers στις θέσεις που θέλουµε να πέφτουµε τα transients (quanization value). Με το εν λόγω upgrade είχαµε εξελίξεις και στο groove. Τα grooves του Live, µιας και ήδη είχαν χρησιµοποιηθεί σε ουκ ο- λίγους δίσκους (σ.σ. ιδίως της αποκαλούµενης minimal σκηνής), έπρεπε µε το καινούριο update τουλάχιστον να πληθύνουν. Πλέον έχουµε µια πλειάδα από groove patterns, όπου πέραν του πολυαγαπηµένου µας swing, µεταξύ άλλων θα δούµε grooves από το Logic και το MPC. Τα grooves µπορούµε να τα βλέπουµε Grooves ΙΟΥΝΙΟΣ - ΙΟΥΛΙΟΣ 2009 SOUNDMAKER 21

3 στον browser, µιας και το κάθε clip διαθέτει ένα hot-swap button για τα grooves. Όταν πατάµε αυτό το κουµπί, στον browser εµφανίζονται όλα τα Grooves που διαθέτει το πρόγραµµα. Εµφανίζοντας το Groove Pool, µέσω του View menu, µπορούµε και να παρέµβουµε στις ρυθµίσεις του groove. Έχουµε λοιπόν τη δυνατότητα να επιλέξουµε το ποσοστό επιρροής του groove στο velocity, τις αξίες του groove ενώ µπορούµε να δηµιουργήσου- µε και τυχαίες παραλλαγές του groove µέσω του ρυθµιστικού Random. Το amount πλέον δε βρίσκεται δίπλα στο transport, αλλά στο Groove Pool. Μπορούµε να έχουµε και ξεχωριστό amount για κάθε clip, µιας και υπάρχει το Commit button, µέσω του οποίου µπορούµε να εφαρµόσουµε το εκάστοτε groove στο επιλεγµένο clip. Στην περίπτωση που οι ρυθµίσεις µας δε δηµιουργούν το επιθυµητό αποτέλεσµα, τότε κάνουµε drag το groove σε ένα MIDI κανάλι και το διαµορφώνουµε όπως θέλουµε. Tέλος (σ.σ. σιγά που θα σταµατούσε εδώ), µπορούµε να εξάγουµε το εγγενές groove οποιουδήποτε audio ή MIDI clip έχουµε εισάγει ή δηµιουργήσει στο Live, κάνοντας ένα πολύ απλό δεξί κλικ. Οι διαφορές που έχουν τα transients από τo grid καθώς και οι διακυµάνσεις του volume, θα είναι οι πληροφορίες που θα εµπεριέχονται στο παράγωγο αρχείο. Mέχρι στιγµής µόνο τα Pro Tools είχαν κάποια αντίστοιχη λειτουργία. Όσον αφορά τα καινούρια plug-ins τώρα, η αλήθεια είναι πως δεν εντυπωσιαστήκαµε και πολύ. Πέραν του Vocoder, του Looper και του Frequency Shifter τα υπόλοιπα δε µας συγκίνησαν και πολύ. Μέχρι που ασχοληθήκαµε περαιτέρω µαζί τους. Όλα, ένα προς ένα, είναι πολύ εύχρηστα, δηµιουργικά καθώς και ποιοτικά. Εννέα στην ποσότητα και 10 στην ποιότητα. Ας ξεκινήσουµε µε το Looper, αφού είναι και το πιο πολύπλοκο. Βασικά κάνει το ίδιο πράγµα µε τα οµώνυµα πεταλάκια, αλλά µε πολύ περισσότερες δυνατότητες. Το εισάγουµε σαν instert σε ένα audio κανάλι και πατώντας record µπορούµε να ηχογραφήσουµε το input του καναλιού ή ακόµη και το clip που παίζει στο session ή στο arrangement. Έχουµε τη δυνατότητα να δηµιουργήσουµε απεριόριστα layers, είτε ξεκινώντας από το µηδέν µε τη βοήθεια κάποιου µετρονόµου, είτε γράφοντας πάνω σε µία βάση, αφού εισάγουµε ένα audio clip µε drag n drop. To plug-in µπορεί να συγχρονιστεί στο tempo καθώς και στο transport του Live, αλλά και να δώσει αντίστοιχα tempo σε αυτό, αναλύοντας το σήµα που Vocoder Looper Max plug-in ηχογραφούµε. Κάτι που µας ενθουσίασε πολύ είναι το ρυθµιστικό του Feedback. Μέσω αυτού µπορούµε να στέλνουµε στο input το σήµα που είχε ηχογραφηθεί στο τελευταίο layer, την ώρα που κάνουµε overdubbing. Ας συνεχίσουµε µε τα αλλόκοτα effects, βλέποντας το Frequency Shifter. Όπως προµηνύει και το όνο- µά του, η δουλειά του είναι να αλλάζει τη χροιά του σήµατος α- ναλόγως µε τις ρυθµίσεις που κάνουµε. Μπορεί να λειτουργήσει και ως ring modulator, επιλέγοντας το αντίστοιχο mode. Επίσης διαθέτει ένα distortion (σ.σ. δυστυχώς δουλεύει µόνο όταν έ- χουµε το Ring mode) καθώς και δύο LFO s µε κοινά ρυθµιστικά. Μπορούµε να ανοίξουµε τη στερεοφωνία του παράγωγου σήµατος µε το Wide button. Το effect που θα δούµε τώρα, ήταν µείζον έλλειµµα εδώ και πολύ καιρό από το sequencer της Ableton. Η αλήθεια είναι ότι παρόλο που άργησε, ήρθε µε πολλές και εκπληκτικές δυνατότητες, που διευρύνουν σε µεγάλο βαθµό τους τρόπους εφαρµογής και χρήσης του. Προφανώς και µιλάµε για το αγαπηµένο µας πλέον Vocoder. Η πρώτη έκπληξη είναι οι ποικίλες δυνατότητές για επιλογή του carrier. Αρχικά εισάγουµε το vocoder στο κανάλι που έχουµε το σήµα του επιθυ- µητού modulator και εν συνεχεία επιλέγουµε το σήµα του carrier. Μπορεί να είναι το noise generator που έχει το plug-in ή οποιοδήποτε audio track του set µας (σ.σ. ακόµη και το Master!). Ε- πίσης µπορούµε να έχουµε το σήµα του modulator και σαν carrier, όπου πλέον το effect αρχίζει να θυµίζει ένα resonant filter. Το τελευταίο mode πάντως, οµολογουµένως δεν το περι- µέναµε και δεν το φανταζόµασταν καν. Μπορούµε για carrier να έχουµε έναν oscillator, του οποίου καθορίζουµε εµείς την κυµα- 22 SOUNDMAKER ΙΟΥΝΙΟΣ - ΙΟΥΛΙΟΣ 2009

4 τοµορφή του, καθώς και τη συχνότητα, η οποία όµως είναι ανάλογη πάντα µε το σήµα του modulator. Aν το χάσατε (σ.σ. όπως αυτοί στην Ableton απ ότι φαίνεται) αναµείνατε σύντοµα για pro tips περί του θέµατος. Οι περισσότερες µπάντες από bandpass φίλτρα που µπορούµε να έχουµε είναι σαράντα και µπορούµε να ζωγραφίσουµε το level για κάθε µία εξ αυτών. Τέλος, έχουµε άλλο ένα noise generator, το οποίο, µε τις κατάλληλες ρυθµίσεις, µπορεί να παράγει ένα αλλόκοτο αλλά και ρυθµικό overdrive στο σήµα µας. Όσον αφορά τους δυναµικούς, έχουµε µία διπλή προσθήκη καινούριων εργαλείων. Πρόκειται για το Multiband Dynamics και το Limiter. Όσον αφορά το πρώτο, οι οποιεσδήποτε αµφιβολίες και επιφυλάξεις υπήρχαν, αναιρέθηκαν µόλις το ακούσαµε. Αν και προσωπικά, τέτοιου είδους µηχανήµατα δεν τα έχουµε και σε ιδιαίτερη εκτίµηση, λόγω της χειρουργικής και συνάµα αφύσικης επεξεργασίας που προσφέρουν, το συγκεκρι- µένο plug-in άφησε πολύ καλές εντυπώσεις. Ιδίως τα attack και release λειτουργούν µε µεγάλη ακρίβεια και έχουν πολύ καλή α- πόκριση τόσο σε Peak mode όσο και σε RMS. Σύνολο έχουµε 3 περιοχές, όπου σε κάθε µία, µπορούµε να κάνουµε upwards/downwards compression ή expansion. Επίσης κάθε band έχει δύο thresholds, ένα above και ένα below, προσφέροντάς µας τη δυνατότητα για ταυτόχρονο expansion και compression. Eπίσης διαθέτει και ένα ρυθµιστικό για το Amount Corpus µέσω του οποίου µπορούµε να επιτύχουµε parallel compression ή expansion. O άλλος καινούριος δυναµικός, είναι κάτι που έλειπε εδώ και καιρό, το οποίο σε live καταστάσεις είναι αρκετά χρήσι- µο. Πλέον έχουµε και Limiter λοιπόν, για να είµαστε ήσυχοι on stage, ότι όσο και να ξεφύγουν τα γκάζια, δε θα µας κυνηγάει ο ηχολήπτης µετά το πέρας του performance. Αν και δε συγκρίνεται µε 3 rd party αντίστοιχα plug-ins µπορεί να δουλέψει αρκετά καλά σε soft ρυθµίσεις. To Lookahead δουλεύει πολύ καλά και κάνει πιο transparent το limiting, σε αντίθεση µε το Auto Release, το οποίο καλό είναι να το έχουµε σε manual. Τέλος, προστέθηκε άλλο ένα distortion στη συλλογή του Live, εν ονόµατι Overdrive. Παρότι έχει πολύ λιγότερες παραµέτρους από το Saturator έχει πολύ καλό ήχο ιδίως φωνητικά και άλλα παρεµφερή σήµατα. Από instruments, έχουµε το καινούριο plug-in που δηµιουργήθηκε σε συνεργασία µε την AAS και προσοµοιώ-

5 New Warping νει ήχους από ξυλόφωνο και παρόµοια percussions. Το Collision είναι ένα physical modelling synthesizer, που µπορούµε να το χρησιµοποιήσουµε και για τη δηµιουργία διάφορων ήχων, όπως pads. Αυτό όµως που µας τράβηξε την προσοχή είναι η audio εκδοχή του instrument, που ονοµάζεται Corpus και ανήκει στα audio effects του Live. Μοιάζει αρκετά µε το Resonators, όσον αφορά την επεξεργασία που κάνει στο σήµα, αλλά έχει περισσότερες δυνατότητες. Μπορούµε να δώσουµε ένα µεταλλικό resonance στον ήχο που έχουµε µέσα στο επιλεγµένο audio track. Στην ουσία είναι σαν να αναπαράγεται ο ήχος µας µέσω ε- νός ξυλόφωνου ή κάποιου παρεµφερούς αντικειµένου. Τέλος είχαµε και µια σηµαντική αναβάθµιση στο Operator όσον αφορά τα φίλτρα του και τις δυνατότητες για modulation. Επίσης µπορεί να κάνει πλέον και additive synthesis, όπου έχουµε τη δυνατότητα να ζωγραφίζουµε το πλάτος των αρµονικών. Μικρές αλλά συνάµα σηµαντικές βελτιώσεις έχουµε τόσο στο MIDI όσο και στο mixer του Live. Το MIDI editing πλέον έγινε ανθρώπινο, αφού διαθέτουµε κέρσορα για cut/copy/paste κλπ. Μπορούµε επίσης να γράψουµε MIDI µε step recording, χρησι- µοποιώντας το νεοεισαχθέντα κέρσορα. Αν θέλουµε να αλλάξουµε ένα input,output,send,pan,volume σε πολλά tracks ταυτόχρονα, τα επιλέγουµε και πράττουµε αναλόγως (σ.σ. ΕΠΙΤΕ- ΛΟΥΣ!). Επίσης µπορούµε να δηµιουργούµε Group Tracks, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να εµπεριέχουν όσα audio ή MIDI tracks επιθυµούµε. Στο preview µπορούµε να κάνουµε scrub το sample ή MIDI file που κάνουµε προακρόαση, οπότε δεν είναι α- νάγκη πλέον να το ακούµε όλο. Στο arrangement view υπάρχουν και crossfades, τα οποία λειτουργούν σαν ένα ξεχωριστό automation, διαφορετικό από το volume. Τέλος, όσοι αντιµετωπίζατε ένα χάος όταν προσπαθούσατε να κάνετε map ένα ρυθ- µιστικό από ένα AU ή VST plug-in µε πολλά knobs, δε θα αναβιώσετε κάτι αντίστοιχο. Μπορούµε να διαλέγουµε εµείς ποια ρυθµιστικά θα µας εµφανίζονται όταν κάνουµε unfold ένα AU ή VST plug-in. Ολοκληρώνοντας την αναφορά µας στα καινούρια functions, ας δούµε και αυτά που µας άφησαν πραγµατικά άφωνους. Αρχικά έχουµε την εντολή Share Live Set, µέσω της ο- ποίας µπορούµε να κάνουµε upload sets στο server της Ableton. Μαζί µε το σετ παίρνει όλα τα αρχεία που συσχετίζονται µε αυτό, ενώ µας δείχνει και ποια κανάλια εµπεριέχουν 3 rd party plugins και add-on instruments του Live (Analog, Operator, Sampler κλπ.), ώστε να τα κάνουµε freeze. Στη συνέχεια, τα ανεβάζει στο server και εµείς διαλέγουµε σε ποιο θα τα στείλουµε, δίνοντας το του, για να µπορεί αντίστοιχα ο παραλήπτης να τα κάνει download. Kάθε φορά που θα επιλέγουµε την εντολή αυτή α- πό το File menu, θα γίνονται upload µόνο όσα αρχεία δεν υπάρχουν ήδη στο server, καθώς και οι αλλαγές που έχουµε κάνει στο set. Η αντίστοιχη διαδικασία γίνεται και στο download, ώστε να µην κατεβάζει ο παραλήπτης άσκοπα, µεγάλο όγκο δεδοµένων. Τελευταία προσθήκη, η οποία όµως είναι ακόµα σε Alpha testing στάδιο, είναι το Max for Live. Πρόκειται για µια παραλλαγή του γνωστού και αγαπηµένου software της Cycling 74. Πρόκειται για audio και MIDI effects, τα οποία θα βρίσκονται ενσω- µατωµένα µέσα στο Live. Μέσω της εφαρµογής Max for Live θα New Operator µπορούµε να τα κάνουµε edit και να τα διαµορφώνουµε όπως ε- πιθυµούµε, χρησιµοποιώντας τις εντολές και τις δυνατότητες του Max. Τελικά, όντως οι άνθρωποι στην Ableton είναι πολύ µπροστά. Πάρα πολύ! Εν κατακλείδι Παρότι δεν είχαµε ενθουσιαστεί υπερβολικά όταν ανακοινώθηκε η κυκλοφορία του Live 8, µόλις έγινε το πρώτο install του beta πέσαν αυτιά και µάτια. Εκτός από τα καινούρια killer plug-ins, οι αλλαγές στο workflow είναι εκπληκτικές, εκτοξεύοντας τον παράγοντα ευχρηστία στα ύψη. Παρότι πλέον έχουµε διαφορετικό και καλύτερο Warping, το πρόγραµµα δεν έχει καθόλου πιο βαρύ, όσον αφορά τους επεξεργαστικούς πόρους. Είναι εµφανές σε µεγάλο βαθµό ότι η οµάδα της Ableton, µεριµνά περισσότερο πλέον για τους studio users, µιας και ολοένα και περισσότεροι νέοι καλλιτέχνες παράγουν µουσική αποκλειστικά µε το Live. Επίσης παρατηρούµε ότι σε αυτό το update, η εταιρεία µερίµνησε σε µεγάλο βαθµό τα requests των users. Σ.Β. 24 SOUNDMAKER ΙΟΥΝΙΟΣ - ΙΟΥΛΙΟΣ 2009