ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΜΣ «ΕΠΑ» και «ΝΕΚΑ» ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΥΕΝΑΣ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΜΣ «ΕΠΑ» και «ΝΕΚΑ» ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΥΕΝΑΣ"

Συντύχη Παπακωνσταντίνου
7 χρόνια πριν
Προβολές:

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΜΣ «ΕΠΑ» και «ΝΕΚΑ» ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΥΕΝΑΣ Εισαγωγή: 3 η Άσκηση: 15/12/2016 Για την ανάλυση της

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΜΣ «ΕΠΑ» και «ΝΕΚΑ» ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΥΕΝΑΣ Εισαγωγή: 3 η Άσκηση: 15/12/2016 Για την ανάλυση της σημασίας του τομέα Έρευνας και Τεχνολογίας στην αγορά εργασίας, ένα απλό γραμμικό υπόδειγμα χρησιμοποιήθηκε όπου η εξαρτημένη μεταβλητή: PC_ACT14 αναφέρεται στο ποσοστό των απασχολουμένων που εργάζονται στο τομέα της Έρευνας και Τεχνολογίας. Τρείς είναι οι βασικές παραδοχές της ανάλυσης: (α) Το σχετικό βάρος του τομέα στη συνολική απασχόληση είναι συνάρτηση των συνολικών δαπανών Ε&Α. Όσο υψηλότερες είναι οι συγκεκριμένες δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, τόσο αναμένονται οι δραστηριότητες Ε&Α να αναπτυχθούν με αποτελέσματα να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. (β) Δεδομένου ότι, οι δαπάνες Ε&Α εκτελούνται από 4 βασικούς κλάδους, η διάρθρωση των δαπανών κατά τομείς αναμένεται να έχει επιπτώσεις στην ίδια την απασχόληση εφόσον δεν μπορούμε - εκ των προτέρων - να θεωρηθούμε ότι, η αποτελεσματικότητα των συγκεκριμένων δαπανών σε όρους δημιουργίας θέσεων απασχόλησης είναι η ίδια στους 4 τομείς. (γ) Για να δημιουργήσει μια «έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη», η Ε.Ε. έχει σχεδιάσει μια στρατηγική η λεγόμενη Στρατηγική «Ευρώπη 2020» η οποία περιλαμβάνει 5 βασικούς άξονες προτεραιότητας, ένας από αυτούς αφορά την Έρευνα και Ανάπτυξη με στόχο η διάθεση του 3% του ΑΕΠ σε δαπάνες Ε&Α αντί περίπου το 2% στις αρχές της δεκαετίας Η Ε.Ε. θεωρεί ότι, αν ο στόχος του 3% επιτευχθεί, θα δημιουργηθούν συνολικά σε όλη την Ε.Ε. περίπου 3,7 εκατομμύρια θέσεις απασχόλησης. Σε αυτό το πλαίσιο θεωρήθηκε χρήσιμο να ενσωματωθούν στο μοντέλο, όχι μόνο τις χώρες της Ε.Ε. άλλα και άλλες αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης οι οποίες έχουν το δικό τους πρότυπο ανάπτυξης της Ε&Α. 2. Δεδομένα και εξειδίκευση του υποδείγματος Το προτεινόμενο υπόδειγμα αφορά 30 χώρες: 27 από την Ε.Ε. καθώς και την Ελβετία, τη Νορβηγία και την Ισλανδία για τις οποίες η Eurostat διαθέτει συγκρίσιμα δεδομένα. Η ανάλυση βασίζεται επίσης στα δεδομένα του 2014 εφόσον υπάρχουν ακόμα αρκετές «ελλείψεις» για το Το Λουξεμβούργο δεν περιλαμβάνεται στην ανάλυση δεδομένου ότι, αποτελεί σε στατιστικούς όρους παράτυπη περίπτωση η οποία προκαλεί ανεπιθύμητο στατιστικό θόρυβο. Λαμβάνοντας υπόψη τις προαναφερόμενες παραδοχές, τέσσερις (4) είναι οι επιλεγμένες ερμηνευτικές μεταβλητές: RD_GDP14 : Συνολικές Δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ (σταθερές τιμές 2005) BES14 : Ποσοστό των δαπανών που εκτελεί ο τομέας επιχειρήσεων (ιδιωτικό τομέα) HEDUC14 : Ποσοστό των δαπανών που εκτελεί ο τομέας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

2 NonEU : Διακριτή μεταβλητή όπου 0 = χώρες της Ε.Ε. και 1 = χώρες εκτός Ε.Ε. Πρέπει να τονιστεί ότι, πρόκειται για «απλοϊκό» υπόδειγμα που είχε ως μοναδικό στόχο η απόκτηση βασικών γνώσεων ως προς τη χρήση πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης. Σε πραγματικές συνθήκες έρευνας, είναι προφανές ότι, το υπόδειγμα θα έπρεπε να περιλαμβάνει περισσότερες μεταβλητές και παρατηρήσεις. Με βάση τα παραπάνω, το υπόδειγμα που εξετάζεται έχει την ακόλουθη μορφή: PC_ACT14i = α0 + α1.rd_gdp14 i +α2. BES14 i + α3.heduc14 i + α4. NonEU i + εi [1] Όπου: i = 1,, 30 και βαθμός ελευθερίας = 25, ικανοποιητικό χωρίς όμως να είναι πολύ υψηλό. 3. Σύντομη περιγραφική ανάλυση Για το σύνολο των 30 εξεταζόμενων χώρων, η μέση τιμή και η τυπική απόκλιση για την εξαρτημένη μεταβλητή και τις 3 μη διακριτές ερμηνευτικές μεταβλητές δίνονται στο πίνακα 1. Είναι προφανές ότι, όλες οι μεταβλητές παρουσιάζουν ικανοποιητικό συντελεστή μεταβλητότητας. PC_ACT14 BES14 HEDUC14 RD_GDP14 Πίνακας 1: Βαθμός μεταβλητότητας των μεταβλητών ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ Mean Ποσοστό των απασχολουμένων που εργάζονται στο τομέα της Έρευνας και Τεχνολογίας Ποσοστό των δαπανών που εκτελεί ο τομέας επιχειρήσεων Ποσοστό των δαπανών που εκτελεί ο τομέας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης Συνολικές Δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ Std. Deviation CV 30,66 6,59 22% 55,58 14,90 27% 29,10 10,98 38% 1,68 0,87 52% Η σημαντικότερη διαφοροποίηση μεταξύ των 30 χώρων αφορά τις συνολικές δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ, επιβεβαιώνοντας ότι, υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των χώρων. Ορισμένες χώρες όπως η Ρουμανία και η Κύπρος είναι ακόμα πολύ κάτω από το 1% όταν άλλες χώρες όπως η Αυστρία, η Σουηδία και η Φιλανδία έχουν ήδη ξεπεράσει το στόχο του 3%. Η απασχόληση συσχετίζεται έντονα (p-value < 0,01) με τις συνολικές δαπάνες για Ε&Α καθώς και με το σχετικό βάρος του τομέας επιχειρήσεων (ιδιωτικός τομέας) σε αντίθεση με το σχετικό βάρος του τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Όμως παρατηρείται έντονες συσχετίσεις μεταξύ των ερμηνευτικών μεταβλητών, γεγονός που υποδηλώνει την ύπαρξη πολυσυγγραμμικότητας, αναμενόμενο πρόβλημα εξαιτίας της επιλογής των ερμηνευτικών μεταβλητών.

3 Pearson Correlation Πίνακας 2: Συσχετίσεις μεταξύ των μεταβλητών PC_ACT14 BES14 HEDUC14 RD_GDP14 NonEU PC_ACT14 1,000,533 -,020,819,479 BES14,533 1,000 -,723,719,163 HEDUC14 -,020 -,723 1,000 -,273,092 RD_GDP14,819,719 -,273 1,000,186 NonEU,479,163,092,186 1,000 Sig. (1-tailed) PC_ACT14,001,457,000,004 BES14,001,000,000,194 HEDUC14,457,000,073,315 RD_GDP14,000,000,073,162 NonEU,004,194,315, Αποτελέσματα της παλινδρόμησης Η εφαρμογή της πολλαπλής παλινδρόμησης μας οδηγεί σε μια σειρά πρώτων συμπερασμάτων όπως προκύπτει από τον ακόλουθο πίνακα. (α) Δεν υπάρχει σημαντικό πρόβλημα με τους βαθμούς ελευθερίας (μικρή διαφορά μεταξύ συντελεστή προσδιορισμού και διορθωμένου συντελεστή) με αποτέλεσμα να δεχόμαστε ότι η παλινδρόμηση δεν οδηγεί σε τυχαία συμπεράσματα. (β) Ο συντελεστής προσδιορισμού είναι αρκετά υψηλό και αυτό μπορεί να οφείλεται στην ύπαρξη πολυσυγγραμμικότητας η οποία επιβεβαιώνεται όταν εξετάζονται τις τιμές των παραμέτρων TOL και VIF. Τρεις από τις τέσσερις μεταβλητές εμφανίζουν έντονο πρόβλημα συσχέτισης με τις άλλες ερμηνευτικές μεταβλητές. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο για την μεταβλητή BES14: ο βαθμός ανεξαρτησίας της σε σχέση με τις 3 άλλες είναι πολύ μικρό (17%). Πίνακας 4: Διάγνωση της ύπαρξης πολυσυγγραμμικότητας Model 1 (Constant) Collinearity Statistics Tolerance VIF BES14,171 5,86 HEDUC14,320 3,13 RD_GDP14,354 2,83 NonEU,877 1,14

4 Ο 5ος συντελεστής Φj (Condition Index) ξεπερνά το 30, καταστροφικό επίπεδο για γραμμικό υπόδειγμα ενώ ο 4 ος είναι μικρότερο από 15. Κατά συνέπεια, υπάρχει πρόβλημα με μια μεταβλητή και με βάση το VIF, συνιστάται η αφαίρεση της μεταβλητής BES14 η οποία επίσης φαινόταν μη στατιστικά σημαντική (p-value του συντελεστή = 0,488 > 0,05). Προκύπτει από τα παραπάνω ότι, ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα σχετικά με τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στην Ε&Α παραμένει αδύνατος. Τελικά το υπόδειγμα χωρίς την μεταβλητή BES14 απαντά στην πρώτη βασική υπόθεση της γραμμικής παλινδρόμησης (η ανεξαρτησία μεταξύ των ερμηνευτικών μεταβλητών). Όλοι οι παράμετροι VIF είναι πολύ ικανοποιητικοί (< 2). Μετά από απαραίτητη εφαρμογή του ελέγχου White (προκειμένου να αποφύγουμε ενδεχόμενο πρόβλημα ετεροσκεδαστικότητας), το υπόδειγμα συνοψίζεται στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 4: Οικονομετρικά αποτελέσματα B SE WHITE SE WT_VAL SIG_WT CONSTANT 16,712 2,257 1,557 10,732 0,000*** HEDUC14 0,103 0,054 0,040 2,565 0,016 ** RD_GDP14 6,134 0,695 0,523 11,724 0,000*** NonEU 6,752 1,911 1,992 3,390 0,002*** R 2 = 0,808, R 2 * =0,786, F = 36,486 p-value < 0,01 Η διάθεση 1% επιπλέον του ΑΕΠ σε δαπάνες Ε&Α προκαλεί όντως ceteris paribus - αύξηση του ποσοστό απασχόλησης στο τομέα της έρευνας και τεχνολογίας (κατά 6 μονάδες) ενώ η αύξηση των δαπανών που εκτελούνται από το τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οδηγεί σε περιορισμένη αύξηση του ποσοστού απασχόλησης στο τομέα Ε&Τ (ceteris paribus, κατά 0,1 μονάδα), γεγονός που αναδεικνύει την περιορισμένη αποτελεσματικότητα των δαπανών που εκτελεί ο συγκεκριμένος τομέας ως προς την απασχόληση. Το αποτέλεσμα αυτό υποδηλώνει πρόβλημα σύνδεσης των ερευνητικών δραστηριοτήτων του τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με το ιδιωτικό τομέα. Οι πολλαπλασιαστικές επιδράσεις φαίνονται περιορισμένες. Τέλος, οι χώρες εκτός Ε.Ε. εμφανίζονται περισσότερο αποτελεσματικές συγκριτικά με τις χώρες της Ε.Ε. ως προς την ικανότητά τους να απασχολούν μεγάλο μερίδιο του ανθρωπίνου δυναμικού στο τομέας της έρευνας και τεχνολογίας. Κατά μέσο όρο, το ποσοστό των απασχολουμένων που εργάζονται στο συγκεκριμένο τομέα ανέρχεται σε 40% για τις χώρες εκτός Ε.Ε. ενώ το αντίστοιχο ποσοστό δεν ξεπερνά το 30%. 1 1 Με την εντολή: Analyze, compare means, means, μπορούμε να υπολογίσουμε την μέση τιμή της μεταβλητής PC_ACT14 με βάση την μεταβλητή NonEU, δηλαδή για τις 27 χώρες της Ε.Ε. και τις 3 υπόλοιπες.

5 5. Συμπεράσματα Πάρα το γεγονός ότι πρόκειται για απλοϊκό υπόδειγμα, προέκυψαν ορισμένα αξιόπιστα συμπεράσματα. Δίνοντας προτεραιότητα στις δαπάνες Έρευνας και Ανάπτυξης στο πλαίσιο της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020», η Ε.Ε. προσπαθεί να δημιουργήσει ένα νέο περιβάλλον ανάπτυξης με τελικό σκοπό την καταπολέμηση της ανεργίας και τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Το οικονομετρικό υπόδειγμα που εξετάστηκε, επιβεβαιώνει ότι η διάθεση περισσότερων κονδυλίων στο τομέα της Ε&Α (ως % του ΑΕΠ) έχει σημαντική και θετική επίπτωση στην απασχόληση. Τίθεται όμως σημαντικό ερώτημα ως προς την αποτελεσματικότητα των δαπανών που εκτελούνται από το τομέα της τριτοβάθμιας. Το υπόδειγμα πάσχει όμως από μια σειρά αδυναμιών οι οποίες αφορούν τα ακόλουθα σημεία: 1. Τα μοντέλο περιλαμβάνει μόνο τρεις χώρες έκτος Ε.Ε. επομένως τα συμπεράσματα σε σχέση με την μεταβλητή NonEU μπορεί να θεωρηθούν ως ένα βαθμό «τυχαία». 2. Γενικότερα αν ο αριθμός παρατηρήσεων είναι σχετικά ικανοποιητικός, το μοντέλο θα ήταν περισσότερο αξιόπιστο με μεγαλύτερο αριθμό χώρων και επομένως θα υπήρξε δυνατότητα να ενσωματωθούν άλλες ερμηνευτικές μεταβλητές. 3. Οι αδυναμίες του υποδείγματος αντανακλώνται στα κατάλοιπα τα οποία δεν ακολουθούν πιστά την κανονική κατανομή, παρότι δεν εμφανίζονται παράτυπες τιμές (βλέπε ιστόγραμμα).

Σχετικά έγγραφα

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ενότητα 4: ΔΙΑΛΕΞΗ 04

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ενότητα 4: ΔΙΑΛΕΞΗ 04 Μαρί-Νοέλ Ντυκέν Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες