24Ο Ετήσιο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο

Transcript

1 24Ο Ετήσιο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο Φυσικοθεραπείας Ισοκινητική και λειτουργική αξιολόγηση της άρθρωσης του γόνατος σε ασθενείς μετά από Ολική Aρθροπλαστική Γόνατος (ΟΑΓ), 12 και πλέον μήνες μετά το χειρουργείο. Κ. Βάσσης, Ι. Πουλής, Α. Καραγεωργίου, Ε. Καπρέλη Σ. Χάδος, Τ. Χάδος, Α. Κανελλόπουλος Αθήνα 2014

2 Επιδημιολογικά στοιχεία Αρθρίτιδα είναι η κύρια αιτία αναπηρίας στην Αμερική επηρεάζει σχεδόν 27 εκατομμύρια Αμερικανούς (Lawrence et al 2008) > /χρονο ΟΑΓ πραγματοποιούνται στις ΗΠΑ μόνο (NIH Consensus Statement on total knee replacement December 8-10, ) του αυξανόμενου αριθμού των ηλικιωμένων, διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό επιβίωσης (Yoshida et al 2008) αυξανόμενη επικράτηση της παχυσαρκίας (AAOS 2010;Kurtz et al 2007) αυξημένη επιβάρυνση των συστημάτων υγείας στις δυτικές κοινωνίες (Jones et al 2005;Martin et al 1998)

3 Στην Ευρώπη; Η ΟΑ γόνατος είναι υψηλότερη μεταξύ των ατόμων ηλικίας ετών. Σήμερα, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας > 60 ετών στην Ευρώπη ανέρχεται σε 22% και πρόκειται να είναι 27% μέχρι το 2020 (Tsonga et al 2011). Σύμφωνα με τη Eurostat, στην Ελλάδα, η αύξηση του ποσοστού των ατόμων ηλικίας ετών είναι η υψηλότερη μεταξύ των μέλη της ΕΕ (National Statistical Service of Greece 2004). Η ΟΑ του γόνατος τείνει να καταστεί μείζον πρόβλημα υγείας, το οποίο πιθανότατα επηρεάζει την καθημερινή ζωή.

4 Εξέταση της συμπεριφοράς του τετρακεφάλου σε ΟΑΓ σε διάφορα χρονικά σημεία (προεγχειρητικά μετεγχειρητικά), ώστε να κατανοήσουμε τα εξής: Την πορεία της δύναμης του τετρακεφάλου στο πάσχον μέλος Τη συσχέτιση της μέγιστης ροπής (ΜΡ) του πάσχοντος μέλους με τη λειτουργικότητα του ασθενούς Τη συσχέτιση της ΜΡ του τετρακεφάλου του πάσχοντος μέλους με τη ΜΡ του τετρακεφάλου του υγειούς μέλους

5 Η πορεία της δύναμης του τετρακεφάλου (Mizner et al 2005) στο χειρουργημένο άκρο 1 η περίοδος: προεγχειρητική περίοδος, δηλαδή μερικές εβδομάδες πριν το χειρουργείο της ΟΑΓ. 2 η περίοδος: αμέσως μετά την επέμβαση μέχρι και τον πρώτο ΌΜΩΣ μήνα, όπου η δύναμη του τετρακεφάλου ακολουθεί μια πτωτική πορεία. 3 η περίοδος: δεν ξεκινά φτάνει από το τέλος το του πρώτου μετεγχειρητικού μήνα μέχρι τον 3 ο - 6 ο μήνα όπου η δύναμη υγιές αρχίζει να αυξάνεται και φτάνει στα προεγχειρητικά επίπεδα (Bade et al 2010). 4 η περίοδος: από τους έξι μήνες έως τον 1 χρόνο δηλαδή, παρουσιάζεται μία όχι στατιστικά σημαντική αύξηση μέχρι το χρονικό σημείο των 52 εβδομάδων (Bade et al 2011). 5 η περίοδος: από το 1 έτος μετεγχειρητικά μέχρι τα 3 έτη, δεν παρατηρούνται αισθητές αλλαγές (Yoshida et al 2012).

6 Χειρουργημένο vs υγιές Υπάρχει έλλειμμα!!! (Valtonen et al 2008;Rossi et al 2005;Mizner et al 2005 a,b) ακόμη και 10 μήνες μετά την επέμβαση (Valtonen et al 2008). Προεγχ - 6μ υγιές παραμένει ίδιο (Petterson et al 2011) 1χρ μικρή μείωση όχι σημαντική (Yoshida et al 2012) 1-3 έτη μικρή μείωση (Yoshida et al 2012)

7 Τι συμβαίνει με τους καμπτήρες; Τετρακέφαλος και οπίσθιοι μηριαίοι (OM) μετά από ΟΑΓ λειτουργική σταθερότητα, απορρόφηση κραδασμών (συνσύσπαση) έχει μελετηθεί εκτενώς (Sharma et al 2003). ΑΛΛΑ Αδυναμία με σοβαρή ΟΑ έχει συσχετισθεί με μεγαλύτερη συνενεργοποίηση των μυών γύρω από το γόνατο (Hubley-Kozey et al 2008) Άρα, επηρεάζει τη φυσιολογική λειτουργία των κάτω άκρων έντονα περαιτέρω διερεύνηση αλλά αν ισχύει και οι δύο ομάδες μυών θα πρέπει να είναι στόχος της μετεγχειρητικής αποκατάστασης (Stevens-Lapsley et al 2010).

8 Τετρακέφαλος χειρουργημένου άκρου - λειτουργικότητα Ακολουθεί παρόμοια πορεία με την πορεία της δύναμης του τετρακεφάλου 1 ος μετεγχειρητικός μήνας: της λειτουργικότητας (88%) (Berth et al 2002) 1 έτος μετεγχειρητικά: παραμένει (σε σχέση με υγιείς) (Rothstein et al 1983) αργή ταχύτητα βάδισης, αργό ανέβασμα σκάλας

9 Σκοπός Ισοκινητική και Λειτουργική αξιολόγηση της άρθρωσης του γόνατος σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε ΟΑΓ τουλάχιστον 12 μήνες νωρίτερα.

10 Λειτουργικότητα Ικανότητα εκτέλεσης μιας καθημερινής δραστηριότητας - Λειτουργικά ελλείμματα Λειτουργικότητα - ποιότητα ζωής Ικανοποιητικός τρόπος ζωής υποκειμενικό Προσδοκίες και επιτεύγματα χάσμα Όσο μικρότερο χάσμα τόσο καλύτερη η ποιότητα ζωής = στόχος

11 Δείγμα Δείγμα ευκολίας - ΓΝ Λαμίας 12 ασθενείς (10, 2 ) 56 έως 77 ετών (με μέσο όρο 68,6 ± 6,08 έτη) ΜΟ ύψους 157,6 ± 7,03cm ΜΟ βάρους 92,09 ± 13,7kg. Χειρουργημένο κάτω άκρο είτε το δεξί είτε αριστερό 1 ασθενής με κριτήριο απόρριψης (VAS>4/10)

12 Κριτήρια ένταξης και αποκλεισμού Συμμετέχουν ασθενείς οι οποίοι έχουν: Ηλικία μεταξύ ετών ΟΑΓ με χρήση τσιμέντου 12 μήνες μετεγχειρητικά Περιπατητικοί με ή χωρίς κάποιο βοήθημα Αποκλείονται από την μελέτη οι ασθενείς που έχουν: Μυοσκελετικές διαταραχές στο μη χειρουργημένο άκρο που να περιορίζουν τη λειτουργικότητα του ασθενούς Άλλες παθήσεις (υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτης) Σημαντικές νευρολογικές διαταραχές Αρθροπλαστική και στα 2 κάτω άκρα Αναθεώρηση (revision) αθροπλαστικής Ημιαρθροπλαστική VAS >4/10 στο υγιές

13 Ισοκινητική αξιολόγηση 2 1 Biodex System 3 Επιλογή του πρωτοκόλλου (μειο/μειο, 60 /sec και 180 /sec, 105 ο ROM) 3 Ρύθμιση δυναμομέτρου 4 Τοποθέτηση συμμετέχοντα

14 Ισοκινητική αξιολόγηση 2 1 Biodex System 3 Επιλογή του πρωτοκόλλου (μειο/μειο, 60 /sec και 180 /sec, 105 ο ROM) 3 Ρύθμιση δυναμομέτρου 4 Τοποθέτηση συμμετέχοντα

15 Ισοκινητική αξιολόγηση 1 Biodex System Επιλογή του πρωτοκόλλου (μειο/μειο, 60 /sec και 180 /sec, 105 ο ROM) Ρύθμιση δυναμομέτρου 4 Τοποθέτηση συμμετέχοντα

16 Ισοκινητική αξιολόγηση 1 Biodex System 3 2 Επιλογή του πρωτοκόλλου (μειο/μειο, 60 /sec και 180 /sec, 105 ο ROM) 4 3 Ρύθμιση δυναμομέτρου Τοποθέτηση συμμετέχοντα

17 Ισοκινητική αξιολόγηση 1 Biodex System 3 2 Επιλογή του πρωτοκόλλου (μειο/μειο, 60 /sec και 180 /sec, 105 ο ROM) 3 Ρύθμιση δυναμομέτρου 4 Τοποθέτηση συμμετέχοντα

18 Λειτουργική αξιολόγηση Χρονομετρημένη δοκιμασία Σήκω και περπάτα - Timed up and go test (TUGT) Stair-climbing test (SCT) Ανέβασμα κατέβασμα 12 σκαλοπατιών Δοκιμασία Εξάλεπτης Βάδισης (Six minute walking test 6MWT) Οι πιο κοινές δοκιμασίες που χρησιμοποιούνται για αξιολόγηση ασθενών με παθήσεις κάτω άκρων (ΟΑ γόνατος, ΟΑΓ, ΡΑ)

19 Timed up and go test (TUGT) Αξιολογεί τη λειτουργικότητας που σχετίζεται με την ισορροπία και τον κίνδυνο πτώσης Εξοπλισμός: Χρονόμετρο καρέκλα (45εκ. ύψος) μετρήσιμη απόσταση 3m (10 πόδια) Κώνος Αξιοπιστία: French et al 2011; Kennedy et al 2005;Podsiadlo et al 1991

20 Stair-climbing test (SCT) Αξιολογεί την ικανότητα του συμμετέχοντα να ανεβαίνει και να κατεβαίνει 12 τυπικά σκαλιά (18 εκατοστά σε ύψος και 28 cm σε πλάτος) Εξοπλισμός: Χρονόμετρο Σκάλα Στηθαίο Αξιοπιστία: Stratford et al 2009;Davey et al 2003

21 6MWT Σκοπός: βάδιση για έξι λεπτά για να μετρηθεί η αντοχή του εθελοντή Εξοπλισμός: Διάδρομος (10m) Χρονόμετρο μεζούρα 2 κώνοι Αξιοπιστία: Bellet et al 2012;King et al 1999;Harada et al 1999 Rikli and Jones m

22 Αποτελέσματα Μη στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των άκρων (χειρουργημένο και μη χειρουργημένο) στη ΜΡ εκτεινόντων και των καμπτήρων σε αργή (60 /sec) και μέση ταχύτητα (180 /sec)

23 Αποτελέσματα (2) Μέτριες έως και μεγάλες συσχετίσεις, στατιστικά σημαντικές μεταξύ της ΜΡ του τετρακεφάλου και των λειτουργικών δοκιμασιών που εκτελέστηκαν (TUG- r=-,697 p=,017, SCT- r= -,689, p=019, και 6MWT- r=0,755, p=0,007). Στο χειρουργημένο γόνατο, η ΜΡ του τετρακεφάλου στις 60 /sec συσχετίστηκε θετικά με το TUG και τo SCT. Η ΜΡ του τετρακεφάλου στις 180 /sec συσχετίστηκε θετικά με το TUG και το SCT, και κατά τη διάρκεια του 6MWT.

24 Αποτελέσματα (3) Η ΜΡ των καμπτήρων μυών του γόνατος στις 180 /sec δεν συσχετίστηκε με τις λειτουργικές δοκιμασίες. Η ΜΡ των καμπτήρων του γόνατος στις 180 /sec συσχετίστηκε θετικά με μεγαλύτερες αποστάσεις κατά τη διάρκεια του 6MWT.

25 Συμπεράσματα Όχι διαφορές μεταξύ υγιούς χειρουργημένου, 12 μήνες μετά από ΟΑΓ 1 Ασκήσεις τετρακεφάλου χειρουργημένου, αργές ταχύτητες για δραστηριότητες όπως το ανέβασμα σκαλοπατιών και την άρση από καρέκλα. Οι ασθενείς που περπατάνε πολύ έχουν ανάγκη για ενδυνάμωση σε μεσαίες ταχύτητες τόσο των εκτεινόντων όσο και καμπτήρων. 2 3

26 Ευχαριστώ πολύ