Η δυναμική μια διατροφικής κρίσης

Transcript

1 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Η δυναμική μια διατροφικής κρίσης που ίσως να μη ήταν τελικά διατροφική κρίση Αντιπρόεδρος (ΔΕΔΥΤ) Διεπιστημονική Εταιρεία Διασφάλισης Υγιεινή Τροφίμων Δρ. Μπόσκου Γεώργιος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής Διατροφής Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

2 Η περίπτωση του ηλιελαίου μολυσμένο με ορυκτέλαιο Ηπαρουσίασηαυτήείναιηακαδημαϊκήπροσέγγισηστα στοιχεία των επίσημων δελτίων τύπου - του ΕΦΕΤ, - της EFSA και - του συστήματος RASFF την περίοδο Απρίλιος Ιούνιος 08

3 Κατά τους πρώτους μήνες του 08 διακινήθηκε στην Ευρώπη ακατέργαστο ηλιέλαιο μολυσμένο με ορυκτέλαιο υψηλού ιξώδους (high viscosity mineral oil). Σχετικά σήματα RASFF / Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Μαρόκο add. 12/ Ιταλία, Ελλάδα και Τουρκία

4 ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ ΕΦΕΤ # πιθανή ύπαρξη oρυκτελαίων σε ηλιέλαιο # ύπαρξη ορυκτελαίων σε ηλιέλαιο προερχόμενο από την Ουκρανία # τα πρώτα μέτρα πρόληψης # ενημέρωση του Προέδρου του ΕΦΕΤ προς τους δημοσιογράφους # συνολική απόσυρση ηλιελαίου από την αγορά # δεύτερη ενημέρωση του Προέδρου του ΕΦΕΤ προς τους Δημοσιογράφους # πρώτα αποτελέσματα ελέγχων # σχολιασμός του ΕΦΕΤ για δημοσίευμα στο EU FOOD LOW WEEKLY # επανατοποθέτηση αποσυρμένων ηλιελαίων

5 EFSA H EFSA δίνει το πρώτο επιστημονικό-συμβουλευτικό δελτίο μετά από πρόσκληση που έλαβε στις Σε αυτό αποφαίνεται ότι πρόκειται για επιμόλυνση με ορυκτέλαιο υψηλού ιξώδους Προτείνει επίσης την απόσυρση όλων των προϊόντων που έχουν παραχθεί έως τις καιμεπιθανήεπιμόλυνσημεγαλύτερητων300 ppm

6 ΔΕΔΥΤ Kοινοποιεί το πρώτο επιστημονικά τεκμηριωμένο δελτίο τύπου με περιγραφή του κινδύνου και εκτίμηση του βαθμού έκθεσης στο κίνδυνο. Κατηγορεί επίσης τον ΕΦΕΤ για ελλιπή επιστημονική ενημέρωση Και τις εμπλεκόμενες εταιρείες τροφίμων για την ελλιπή εφαρμογή της ιχνηλασιμότητας σύμφωνα με το κανονισμό 178/02 και του αυτοελέγχου (HACCP) σύμφωνα με τον κανονισμό 852/04

7 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ τρίπτυχο ανάλυσης επικινδυνότητας

8 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Το ορυκτέλαιο υψηλού ιξώδους (high viscosity mineral oil) είναι ευρέως γνωστό και ως παραφινέλαιο Είναι από τα κύρια παραπροϊόντα στην παραγωγή βενζίνης από το πετρέλαιο. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως πρόσθετο τροφίμων γιατί θεωρείται GRASS Αποτελείται κυρίως από παραφίνες με άτομα C (C n H 2n+2 ), και εν μέρη από ναφθένια (C n H 2n ). H 3 C CH 2 CH 2 CH 2 CH 2 CH 2 CH 2 CH CH 2 CH 2 CH 2 CH 2 CH 2 CH 2 CH 3 3

9 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Το παραφινέλαιο εμφανίζεται σε 4 τύπους ανάλογα με το ιξώδες του: υψηλού ιξώδους, μέσου και χαμηλού ιξώδους τύπου Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. Δεν απορροφάται από το πεπτικό σύστημα και αποβάλλεται με τα κόπρανα. Έχει μικρή τοξικότητα, για την εκδήλωση της οποίας απαιτείται μεγάλη και μακρόχρονη πρόσληψη, περισσότερο από 1000mg/Kg σωματικού βάρους ημερησίως για περίοδο μεγαλύτερη των 24 μηνών

10 ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ Τιμές ορυκτελαίου στο ηλιέλαιο (ραφινέ) mg/kg (ΕΦΕΤ( ΔΤ354/23 354/ ) 08) Μέγιστη καταγεγραμμένη τιμή 00 mg/kg (EFSA ) 08) Τύπος ορυκτελαίου C-C40 C40 παραφίνες (EFSA ) 08) Στόχος ασφάλειας τροφίμου Food Safety Objective (~ADI/100) <300 mg/kg (RASFF add. 18/ )

11 Ho 7000ppm H0 Σr + Σi FSO Σr FSO 300ppm Σi

12 ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ Υψηλού ιξώδους Μέτριου και Χαμηλού Ιξώδους, Τάξη Ι Μέτριου και Χαμηλού Ιξώδους, Τάξη ΙΙ Μέτριου και Χαμηλού Ιξώδους, Τάξη ΙΙΙ ανεκτή ημερήσια πρόσληψη Κατηγορία ορυκτελαίου ΑDI (mg/kg σωματικού βάρους) Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additive ADI NOAEL OAEL

13 70 food/capita/day (FAO) g 30 ελαιόλαδο ηλιέλαιο έτος

14 ενήλικας ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ contamination cosumption intake body weight intake ADI % of ADI παραφινέλαιο υψηλού ιξώδους mg/kg g mg Kg mg/kgbw mg/kgbw/d % ,61 3% ,09 0,5% 80 1,6 66 0,02 0,1%

15 παιδί ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ contamination cosumption intake body weight intake ADI % of ADI παραφινέλαιο υψηλού ιξώδους mg/kg g mg Kg mg/kgbw mg/kgbw/d % ,33 6,7% , 1,0% 80 1,6 30 0,05 0,3%

16 ενήλικας ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ παραφινέλαιο μέσου και χαμηλού ιξώδους τύπου Ι contamination cosumption intake body weight intake ADI % of ADI mg/kg g mg Kg mg/kgbw mg/kgbw/d % , % ,09 1 9,1% 80 1,6 66 0,02 1 2,4%

17 παιδί ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ παραφινέλαιο μέσου και χαμηλού ιξώδους τύπου Ι contamination cosumption intake body weight intake ADI % of ADI mg/kg g mg Kg mg/kgbw mg/kgbw/d % , ,3% , 1,0% 80 1,6 30 0,05 1 5,3%

18 ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ Ας υποθέσουμε ότι τόνοι ακατέργαστου ηλιελαίου δε βρέθηκαν η αρχική επιμόλυνση ήταν 00 mg/kg η μέση τιμή στο εξευγενισμένο ηλιέλαιο είναι 100 mg/kg υπάρχουν καταναλωτές η κατανάλωση σε ηλιέλαιο είναι g την ημέρα

19 ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ Τότε τόνοι ηλιελαίου έχουν διατεθεί στην αγορά με ±100ppm δηλ ημερήσιες δόσεις δηλ μέρες κατανάλωσης δηλ. το πολύ σε 2 χρόνια θα έχει καταναλωθεί

20 ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ αυτό δεν επρόκειτο να συμβεί εφόσον έγινε ολική ανάκληση του ηλιελαίου (ΔΤ 352 ΕΦΕΤ, ) και επανατοποθέτηση στο ράφι μόνο αυτών που ήταν ελεύθερα μόλυνσης ή υποψίας μόλυνσης (ΔΤ 356 ΕΦΕΤ, ) (ιχνηλασιμότητα μετά την ανάκληση!)

21 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ Υψηλή επικινδυνότητα ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Ηλιέλαιο μολυσμένο με ορυκτέλαιο Χαμηλή επικινδυνότητα ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

22 ΗΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΟΙ ΑΔΙΑΦΟΡΟΙ ΟΙ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΟΙ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΙ ΟΙ ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΙ

23 S TRENGTHS O PPORTUNITIES RASFF INTERNET W EAKNESSES T HREATS

24 Where is the wisdom we have lost in knowledge? Where is the knowledge we have lost in information? T. S. Eliot's, Choruses from the Rock Τελικά μήπως ήταν επικοινωνιακή κρίση και όχι διατροφική κρίση;