Ημερίδα με θέμα: «Συσκευασία τροφίμων από την έρευνα στην παραγωγή», Αθήνα, 09 Οκτωβρίου 2016 Υλικά σε επαφή με τρόφιμα: Μία διαρκής πρόκληση

Transcript

1 Ημερίδα με θέμα: «Συσκευασία τροφίμων από την έρευνα στην παραγωγή», Αθήνα, 0 Υλικά σε επαφή με τρόφιμα: Μία διαρκής πρόκληση Δρ. Ζωή Μούσια Χημικός Μηχανικός Προϊστ. Τμημ. Λοιπών Επεξ. Τροφίμων Δ/νση Ελέγχων Επιχειρήσεων Κεντρική Υπηρεσία ΕΦΕΤ

2 Υλικά σε επαφή με τρόφιμα

3 Ο ρόλος συσκευασίας 1. Προστατεύει το περιεχόμενο της (προϊόν) από: a. Μηχανική επίδραση b. Εξωτερικό περιβάλλον - αέρα (οξυγόνο) - υγρασία - διάφορες πτητικές ενώσεις - φως (UV) - μικροβιακή επιμόλυνση - θερμοκρασία 2. Πληροφορίες για το τρόφιμο: Marketing (Διαφήμιση) - Επισήμανση Διατήρηση & αύξηση χρόνου ζωής τροφίμων Αποφυγή σπατάλης Ποικιλία τροφίμων: Μεταφορά από όλα τα μέρη του πλανήτη

4 Πρόκληση της Συσκευασίας Αισθητική: Σχεδιασμό, Υλικά/χρώματα, Πληροφορίες/μηνύματα Λειτουργικότητα : Ικανοποίηση καταναλωτικών αναγκών, εύκολη χρήση, πρακτικότητα Αποτελεσματικότητα: προστασία από εξωγενείς κυρίως παράγοντες, διατήρηση ή/και αύξηση χρόνου ζωής του τροφίμου Ασφάλεια = Αφανής παράμετρος

5 Εσωτερική Δομή ( in-sight ) Τύποι Υ.Ε.Τ.

6 Ενωσιακή Νομοθεσία για τα Τρόφιμα

7 Υλικά & ομάδες υλικών: 1. Πλαστική ύλη 2. Ενεργά και νοήμονα υλικά και αντικείμενα 3. Τυπογραφικές μελάνες 4. Κεραμικά 5. Μέταλλα και κράματα 6. Χαρτί και χαρτόνι 7. Βερνίκια και επιστρώσεις 8. Γυαλί 9. Φελλός 10. Συνδετικά (κόλλες) 11. Καουτσούκ 12. Αναγεννημένη κυτταρίνη 13. Σιλικόνες 14. Κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα 15. Ιοντοανταλλακτικές ρητίνες 16. Κηροί 17. Ξύλο Ειδικά μέτρα (ενωσιακά και εθνικά) 1. Πλαστική ύλη: Καν.10/2011/ΕΚ 2. Ενεργά & νοήμονα Y.E.T.: Καν.450/2009/ΕΚ 3. Αναγεννημένη κυτταρίνη: Οδηγία 2007/42/ΕΚ, ΚΤΠ (Άρθρο 24α) 4. Κεραμικά : Οδηγία 84/500/ΕΟΚ, ΚΤΠ (Άρθρο 25) 5. Εκτυπωτικές μελάνες : Καν. 2023/2006/ΕΚ (Ο.Π.Π.) 6. Χαρτί και χαρτόνι: ΚΤΠ (Άρθρο 24) 7. Βερνίκια και επιχρίσματα ΚΤΠ (Άρθρο 28) 8. Μέταλλα και κράματα : ΚΤΠ (Άρθρο 22)

8 Καν. (ΕΕ) αριθμ.1935/2004 Γενικές απαιτήσεις

9 Προοριζόμενη χρήση Η προοριζόμενη χρήση καθορίζεται από τις ακόλουθες παραμέτρους: τύπο(ους) τροφίμων (ξηρό/στερεό ή υγρό, θερμό ή κρύο, όξινο/αλκαλικό ή λιπαρό). διάρκεια επαφής (αποθήκευση ή διεργασία) θερμοκρασία αποθήκευσης ή/και διεργασίας απλή ή πολλαπλή χρήση

10 Συμβούλιο της Ευρώπης (Resolutions για μέταλλα, σιλικόνες κ.α.) Guidelines σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο (π.χ. Federal Institute for Risk Assessment (BfR) Recommendations, Nordic list) Εθνικοί και Κοινοτικοί Οδηγοί

11 Οδηγοί Ορθών Πρακτικών Παραγωγής (Ο.Π.Π.)

12 Διενέργεια τακτικών ελέγχων στα πλαίσια του ΠΟΕΣΕ (Κανονισμός 882/2004/EK άρθρο 41) Τακτικοί έλεγχοι : Πολυετή Ολοκληρωμένα Εθνικά Σχέδια Ελέγχου (ΠΟΕΣΕ) Έκτακτοι έλεγχοι: Καταγγελίες, διατροφικά επεισόδια, κοινοποιήσεις RASFF Εγκαταστάσεις ελέγχου i) Εγκαταστάσεις παραγωγής/μεταποίησης προϊόντων Υ.Α.Ε.Τ. ii) Επιχειρήσεις εισαγωγής και αποθήκες διανομής Υ.Α.Ε.Τ. iii) Λιανική πώληση Υ.Α.Ε.Τ. iv) Επιχειρήσεις παραγωγής τροφίμων-χρήστες Υ.Α.Ε.Τ.

13 Υποχρεώσεις Επιχειρήσεις τροφίμων Βασική νομοθετική απαίτηση: Θέσπιση και εφαρμογή συστήματος αυτοελέγχου βάσει των αρχών του HACCP (Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 852/2004). Υλικά σε επαφή με τρόφιμα (ΥΕΤ): πρόβλεψη και συμμόρφωση με γενικές και ειδικές νομοθετικές απαιτήσεις (Καν. (EE) 1935/2004, ειδικά μέτρα.

14 Μικρές επιχειρήσεις τροφίμων : Προβλήματα εφαρμογής συστήματος αυτοελέγχου (HACCP) 1. Μικρό έως μηδενικό κίνητρο για αλλαγή νοοτροπίας στην διαχείριση ασφάλειας Όχι πρακτικό - Όχι αποτελεσματικό 2. Ανεπαρκής εκπαίδευση και εμπειρία στην εφαρμογή του Αποτέλεσμα: MH αναγνώριση κινδύνων (φυσικών, χημικών, μικροβιολογικών) MH εκτίμηση επικινδυνότητας (σοβαρότητας και πιθανότητας) 3. Έλλειψη χρόνου και οικονομικών πόρων Ελάχιστο προσωπικό-μη εξειδικευμένο. 4. Τεκμηρίωση Προφορική επικοινωνία. 5. Επαλήθευση αποτελεσματικότητας συστήματος - συνήθεις πρακτικές /εμπειρία HACCP δυνατότητα για τεκμηρίωση των ενεργειών ελέγχου των CCPs)

15 Μικρές επιχειρήσεις τροφίμων : Προβλήματα εφαρμογής συστήματος αυτοελέγχου (HACCP) 6. Αξιολόγηση προμηθευτών : Έλεγχος του προηγούμενου κρίκου της αλυσίδας Μεγάλες επιχειρήσεις: Επενδύουν σημαντικό χρόνο & οικονομικούς πόρους στη διασφάλιση αξιόπιστων προμηθευτών Μικρές επιχειρήσεις: Προμηθευτές μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας, μη δυνατότητα ουσιαστικής αξιολόγησης (μη ικανό επίπεδο γνώσεων επιστήμης τροφίμων, στατιστικής κ.α.) Προμηθευτές (ενδιάμεσος κρίκος), επίσης μικρές επιχειρήσεις (χωρίς ουσιαστικό έλεγχο ασφάλειας)

16 Δήλωση Συμμόρφωσης (Declaration of Compliance) Η Δήλωση συμμόρφωσης εξυπηρετεί δύο σκοπούς: α. Την επιβεβαίωση της συμμόρφωσης ενός προϊόντος Υ.Α.Ε.Τ. β. Τη διάχυση της πληροφόρησης Σημείωση: Η τεκμηρίωση αποδεικνύει τη συμμόρφωση του προϊόντος Υ.Ε.Τ.

17 Ιχνηλασιμότητα (Traceability) 1. Η ιχνηλασιμότητα εξασφαλίζεται σε όλα τα στάδια. 2. Εφαρμογή συστημάτων και διαδικασιών που επιτρέπουν την ταυτοποίηση των επιχειρήσεωνπρομηθευτών με επιχειρήσεις-πελάτες. (Ένα βήμα πριν ένα βήμα μετά)

18 Ευρήματα ελέγχων - Αποκλίσεις Οι αποκλίσεις επικεντρώνονται κυρίως στα εξής: α. Επισήμανση β. Δήλωση συμμόρφωσης - απουσία, - ελλιπής/λανθασμένη, - μη έγκυρη, - απουσία τεκμηρίωσης (όπου απαιτείται) γ. Ιχνηλασιμότητα δ. Εφαρμογή Ορθών Παρασκευαστικών Πρακτικών ε. Μη συμμόρφωση με τα επιτρεπτά νομοθετικά όρια μετανάστευσης (κυρίως εισαγόμενα από ΤΧ).

19 Προτάσεις βελτίωσης της εφαρμογής νομοθεσίας των ΥΕΤ 1. Αύξηση της συχνότητας των ελέγχων στα ΥΕΤ 2. Διενέργεια ομοιόμορφων, αυστηρών και συστηματικών ελέγχων, καθώς και ένα ομοιόμορφο σύστημα κυρώσεων με αποτρεπτικό χαρακτήρα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. 3. Ειδικά μέτρων σε επίπεδο ΕΕ, για: - χαρτί και χαρτόνι, - βερνίκια και επιστρώσεις, - μέταλλα και κράματα, - τυπογραφικών μελανών και κολλητικές ουσίες τους - ανακυκλωμένα ΥΕΤ από χαρτί και χαρτόνι. 4. Δήλωση Συμμόρφωσης (ΔΣ): Εφαρμογή σε όλα τα ΥΕΤ, εναρμονισμένα ή μη. 5. Ενίσχυση μέτρων για ιχνηλασιμότητα και συμμόρφωση των ΥΕΤ από τρίτες χώρες (ΤΧ). 6. Μητρώο επιχειρήσεων που παράγουν/εισάγουν/διακινούν ΥΕΤ.

20 Προϋποθέσεις για βελτίωση Συνεργασία! Ανάπτυξη διαλόγου μεταξύ βιομηχανίας τροφίμων & παραγωγής Υ.Α.Ε.Τ. Συνεργασία όλων των μερών! Αρμόδιες αρχές έλεγχου Βιομηχανία/Προμηθευτές ΥΕΤ Βιομηχανία τροφίμων

21 Τηλ.: