DNA COMPUTING. Το πρώτο πείραμα του. Leonard Adleman. Μαριάννα Δερμεντζή. Σεμινάριο Θεωρητικής Πληροφορικής. και Διακριτών Μαθηματικών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "DNA COMPUTING. Το πρώτο πείραμα του. Leonard Adleman. Μαριάννα Δερμεντζή. Σεμινάριο Θεωρητικής Πληροφορικής. και Διακριτών Μαθηματικών"

Transcript

1 DNA COMPUTING Το πρώτο πείραμα του Leonard Adleman Μαριάννα Δερμεντζή Σεμινάριο Θεωρητικής Πληροφορικής και Διακριτών Μαθηματικών Τμήμα Μαθηματικών Α.Π.Θ.

2 Περιεχόμενα DNA computing DNA Βασικές έννοιες Ιστορική Αναδρομή Περιορισμοί της συμβατικής τεχνολογίας Βασικές έννοιες Δομή Το πρώτο πείραμα του L. Adleman Ο αλγόριθμος Οι βιοδιεργασίες Η διαδικασία Συμπεράσματα Πλεονεκτήματα και περιορισμοί του DNA computing

3 Molecular Computing Mοριακή υπολογιστική (molecular computing): γενικός όρος που αναφέρεται σε κάθε υπολογιστικό σύστημα, το οποίο χρησιμοποιεί μόρια ή άτομα, ως μέσα για την επίλυση υπολογιστικών προβλημάτων. Προέκυψε από την συνεργασία επιστημόνων πληροφορικής, μαθηματικών, μοριακής βιολογίας και χημείας, στην προσπάθειά τους να μελετήσουν τη δυνατότητα πραγματοποίησης υπολογισμών με χρήση βιολογικών πολυμερών, τα οποία είναι φορείς πληροφορίας, όπως το DNA και το RNA. Συχνότερα συνδέεται με το DNA computing (αλλά μπορεί να αναφέρεται και σε κβαντικούς υπολογιστές), γιατί είναι το πεδίο που έχει σημειώσει την μεγαλύτερη πρόοδο.

4 DNA computing DNA computing: ένα νέο, ραγδαία αναπτυσσόμενο διαθεματικό επιστημονικό πεδίο, που χρησιμοποιεί το DNA ως υπολογιστικό μέσο, σε αντίθεση με την συμβατική τεχνολογία η οποία στηρίζεται στο πυρίτιο. Βασική ιδέα Κωδικοποίηση της πληροφορίας σε DNA αλυσίδες. Εκτέλεση βιοδιεργασιών για την επεξεργασία της. Τα αποτελέσματα της επεξεργασίας είναι DNA αλυσίδες. Η αποκωδικοποίηση αποτελεσμάτων γίνεται με προσδιορισμό της αλληλουχίας των DNA αλυσίδων.

5 DNA Computing Ιστορική αναδρομή R. Feynman (1959): πρώτος ανέφερε ως ιδέα την δημιουργία υπομικροσκοπικών υπολογιστών. L. Adleman (1994): πέτυχε τη λύση μιας εκδοχής επτά κόμβων του Χαμιλτονιανού προβλήματος (HPP) χρησιμοποιώντας μόνο DNA αλυσίδες μέσα σε δοκιμαστικούς σωλήνες και εκτελώντας βιοδιεργασίες. R. Lipton (1995): περιέγραψε μια μέθοδο επίλυσης του SAT προβλήματος (πρόβλημα ικανοποιησιμότητας) το οποίο είναι ένα NP-hard problem. To SAT πρόβλημα, δοθέντος ενός Boolean τύπου, συνίσταται στην εύρεση ενός συνδυασμού τιμών T (true) και F (false) που θα αποδοθούν στις μεταβλητές του τύπου έτσι ώστε αυτός να ικανοποιείται δηλαδή να παίρνει την τιμή T (true).

6 DNA Computing Ιστορική αναδρομή Το 1996 οι R. Lipton, D. Boneh, and Ch. Dunworth περιέγραψαν ένα «μοριακό πρόγραμμα» για το «σπάσιμο» του Data Encryption Standard (DES), ενός ευρέως χρησιμοποιημένου κρυπτογραφικού συστήματος. Ο DES είναι ο κρυπταλγόριθμος ο οποίος είχε επιλεγεί ως επίσημο Ομοσπονδιακό Πρότυπο Επεξεργασίας Πληροφοριών (Federal Information Processing Standard - FIPS) για τις Ηνωμένες Πολιτείες το Ο DES στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε διεθνώς. Το 1997 διατυπώθηκε μια θεωρία από τους M. Ogihara και A. Ray, ότι DNA υπολογιστικές διατάξεις μπορούν να προσομοιώσουν Boolean κυκλώματα σε πολύ μεγάλο βαθμό.

7 DNA Computing Ιστορική αναδρομή Το 2002 δημοσιεύτηκε η επίλυση με DNA τεχνικές, ενός SAT προβλήματος με 20 μεταβλητές. Ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα που είχε λυθεί έως τότε με μη ηλεκτρονικά μέσα. Ήταν ένα πολύπλοκο πρόβλημα, επιλεγμένο να έχει μόνο μια λύση και 2 20 πιθανούς συνδυασμούς. Παρόλα αυτά, είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως κατά κανόνα (εκτός μικρών εξαιρέσεων) χρησιμοποιήθηκαν μόνο οι δύο βασικές τεχνικές της τήξης (melting) και του υβριδισμού (annealing), για την επίλυσή του.

8 DNA Computing Ιστορική αναδρομή Weizmann Institute of Science in Israel (2002): παρουσιάστηκε μια προγραμματιζόμενη υπολογιστική διάταξη η οποία στήριζε τη λειτουργία της σε ένζυμα και DNA μόρια. Μπορούσε να εκτελέσει 330 τρισεκατομμύρια λειτουργίες ανά δευτερόλεπτο, δηλαδή ήταν πάνω από φορές ταχύτερη από τον ταχύτερο υπολογιστή της εποχής. Weizmann Institute (2004): κατασκευάστηκε μια αυτόνομη DNA υπολογιστική διάταξη, με προοπτική να εφαρμοστεί στην ιατρική διάγνωση και θεραπεία in vivo.

9 DNA Computing Ιστορική αναδρομή To 2009 παρουσιάστηκε μια γενικευμένη υλοποίηση του αλγορίθμου του Strassen για τον πολλαπλασιασμό πινάκων, σε έναν DNA υπολογιστή. Caltech (2011): δημιουργήθηκε ένα κύκλωμα από 130 μονόκλωνες DNA αλυσίδες, το οποίο είχε τη δυνατότητα υπολογισμού της τετραγωνικής ρίζας αριθμών μέχρι το 15. Το 2012 παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα ενός πειράματος, όπου ψηφιακή πληροφορία κωδικοποιήθηκε σε DNA και κατόπιν μετατράπηκε χωρίς απώλειες στην αρχική της δυαδική μορφή.

10 DNA Computing Ιστορική αναδρομή European Bioinformatics Institute (2013): 5,2 εκατομμύρια bits κωδικοποιήθηκαν σε DNA και κατόπιν επανήλθαν στην αρχική τους μορφή. Συμπληρωματικά όμως αναπτύχθηκε και ένα σύστημα διόρθωσης λαθών και έτσι εξασφαλίστηκε χαμηλός ρυθμός απώλειας δεδομένων. Stanford University (2013): παρουσιάστηκε ένα βιολογικό transistor με την ονομασία transcriptor. Η συγκεκριμένη διάταξη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ζωντανά κύτταρα με σκοπό τον εντοπισμό και την καταγραφή της έκθεσης των κυττάρων σε εξωτερικά ερεθίσματα και ακόμη την ενεργοποίηση ή όχι της αναπαραγωγής τους εφόσον αυτό χρειάζεται.

11 DNA Computing Εκτέλεση αριθμητικών ή λογικών πράξεων. Λύση NP-hard, NP-complete προβλημάτων. Δημιουργία συστημάτων κωδικοποίησης και αποθήκευσης μεγάλου όγκου ψηφιακής πληροφορίαςκρυπτογραφία. Προγραμματιζόμενα υπολογιστικά συστήματα in vitro, με προοπτική την in vivo εφαρμογή τους στην ιατρική. Πχ. επιστήμονες ισχυρίζονται ότι DNA υπολογιστικές διατάξεις θα μπορούν να εμφυτευτούν στο ανθρώπινο σώμα για τον έλεγχο της παρουσίας των καρκινικών κυττάρων ή των επιπέδων της ινσουλίνης για διαβητικούς ασθενείς.

12 Το DNA ως μέσο για τη δημιουργία αυτομάτων μοριακής κλίμακας Κατασκευή λογικών πυλών με βάση τα μόρια DNA και ένζυμα ΜΑΥΑ Ι (2003) - MAYA II (2006) a m_olecular a_rray of Y_ES and A_NDNOT gates Παίζοντας «τρίλιζα».

13 Μια πλάκα με εσοχές περιέχει μικρά τμήματα DNA που κωδικοποιούν τις πιθανές «κινήσεις». MAYA II (2006) Μια οθόνη δείχνει ότι ο υπολογιστής (κόκκινα τετράγωνα) έχει κερδίσει το παιχνίδι με αντίπαλο κάποιο φίλο (μπλε).

14 DNA chip (DNA microarray) Μια μικροσυστοιχία DNA (τσιπ DNA ή βιοτσίπ) είναι μια συλλογή από μικροσκοπικές κηλίδες DNA που συνδέονται με μια στερεή επιφάνεια. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν μικροσυστοιχίες DNA για τη γονοτυπική ανάλυση πολλαπλών περιοχών ενός γονιδιώματος.

15 DNA integrated circuits Ένα DNA ολοκληρωμένο κύκλωμα είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα ημιαγωγών το οποίο ή αλληλεπιδρά ή ενσωματώνει DNA ή άλλα μόρια.

16 DNA υπολογιστική διάταξη Ανάπτυξη του πρώτου υπολογιστή DNA στον κόσμο για την ανάλυση γονιδίων (2002)

17 DNA υπολογιστική διάταξη

18 Περιορισμοί της συμβατικής τεχνολογίας Όριο στην ελαχιστοποίηση του μεγέθους Ταχύτητα επεξεργασίας που πλησιάζει το άνω όριο DNA: ένα μοναδικό υπολογιστικό εργαλείο με πολλά πλεονεκτήματα Δυνατότητα υπολογισμών σε μοριακό επίπεδο Watson-Crick συμπληρωματικότητα Μαζικά παράλληλη επεξεργασία Χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση Εξαιρετικό αποθηκευτικό μέσο

19 DNA - Βασικές έννοιες Το DNA (δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ) είναι ένα μακρομόριο, το οποίο στους ζώντες οργανισμούς έχει αποθηκευμένη την γενετική πληροφορία των κυττάρων. Απαρτίζεται από δύο μονές αλυσίδες, τα πολυνουκλεοτίδια, οι οποίες ενώνονται μεταξύ τους δημιουργώντας μια συνεστραμμένη έλικα. Κάθε αλυσίδα αποτελείται από σύνθετα οργανικά μόρια που ονομάζονται DNA νουκλεοτίδια και αποτελούν τη βασική δομική της μονάδα.

20 Η δομή του DNA

21 Η δομή του DNA

22 Η δομή του DNA

23 Σημαντικά χαρακτηριστικά Για τη δημιουργία ενός δίκλωνου DNA μορίου, είναι απαραίτητο οι μονόκλωνες αλυσίδες που το απαρτίζουν: Να είναι συμπληρωματικές Να έχουν αντίθετο προσανατολισμό

24 Watson-Crick συμπληρωματικότητα των βάσεων Στο δίκλωνο DNA μόριο οι βάσεις ενώνονται με πολύ συγκεκριμένο τρόπο: Η Αδενίνη (Α) ενώνεται μόνο με τη Θυμίνη (Τ) με δυο δεσμούς υδρογόνου Η Γουανίνη (G) μόνο με την Κυτοσίνη (C) με τρεις δεσμούς υδρογόνου Αυτό αποτελεί το βασικότερο χαρακτηριστικό το οποίο «εκμεταλλευόμαστε» σε μεγάλο βαθμό στις βιολειτουργίες οι οποίες λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια των DNA υπολογισμών.

25 Αντίθετος προσανατολισμός των βάσεων Κάθε πολυνουκλεοτίδιο έχει συγκεκριμένο προσανατολισμό 5 3. Κάθε αλυσίδα στο DNA μόριο έχει αντίθετο προσανατολισμό σε σχέση με την συμπληρωματική της.

26 DNA Computing Leonard Adleman Leonard Adleman: Αμερικανός επιστήμονας θεωρητικής πληροφορικής και καθηγητής της επιστήμης των υπολογιστών και μοριακής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας. Αναφέρεται και ως ο πατέρας του DNA computing και συνεφευρέτης του κρυπτογραφικού συστήματος RSA το 1977, το οποίο έχει ευρεία εφαρμογή σε εφαρμογές ασφαλείας συμπεριλαμβανομένου και του https.

27 DNA computing Τα πρώτα βήματα. 1994: Δημοσιεύεται στο περιοδικό Science, η εργασία του Leonard Adleman με τίτλο: Molecular computation of solutions to combinatorial problems. Εκεί περιγράφεται ένα πείραμα όπου επιλύεται ένα μαθηματικό πρόβλημα (μια εκδοχή με 7 κόμβους του Χαμιλτονιανού προβλήματος) με χρήση μόνο αλυσίδων DNA και εκτέλεση βιοδιεργασιών in vitro.

28 DNA computing Ένα πρωτοποριακό πείραμα Υπολογιστικό μέσο: DNA αλυσίδες Υπολογιστική μέθοδος: Βιοδιεργασίες Ο πρώτος DNA «υπολογιστής» Ήταν η πρώτη φορά όπου: Το DNA χρησιμοποιούνταν για υπολογιστικούς σκοπούς Υπήρχε μια πειραματική απόδειξη ότι οι DNA υπολογισμοί είναι εφικτοί.

29 DNA computing Ένα πρωτοποριακό πείραμα Hamiltonian Path Problem (HPP) Ένα NP-complete πρόβλημα Ένα κατευθυνόμενο γράφημα G, με συγκεκριμένο αρχικό και τελικό κόμβο υ in και υ out αντίστοιχα, θεωρείται ότι έχει Χαμιλτονιανή διαδρομή, αν υπάρχει μια διαδρομή η οποία απαρτίζεται από ακμές e 1,e 2,..e n,, η οποία ξεκινά από τον κόμβο υ in και καταλήγει στον κόμβο υ out, περνώντας από κάθε κόμβο μόνο μια φορά.

30 DNA computing Ένα πρωτοποριακό πείραμα Ένα απλό πρόβλημα με μια επαναστατική λύση! Σε ένα κατευθυνόμενο γράφημα 7 κόμβων, έπρεπε να βρεθεί διαδρομή η οποία ξεκινούσε από τον αρχικό κόμβο O ο, σταματούσε στον τελικό O 6 και περνούσε από κάθε κόμβο μόνο μια φορά (Χαμιλτονιανή διαδρομή). Χαμιλτονιανή διαδρομή:

31 DNA computing Ένα πρωτοποριακό πείραμα Δυο σημαντικά σημεία: Η μαζικά παράλληλη επεξεργασία εξασφάλισε την δυνατότητα γρήγορης δημιουργίας όλων των πιθανών διαδρομών. Η Watson-Crick συμπληρωματικότητα ήταν καταλυτικός παράγοντας για την κωδικοποίηση της πληροφορίας.

32 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Η κωδικοποίηση της πληροφορίας Κόμβοι (Ο i όπου i = 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6) Τυχαία ολιγονουκλεοτίδια των 20 βάσεων. Ενδιάμεσες ακμές Ολιγονουκλεοτίδια των 20 βάσεων, τα οποία αποτελούνται από το τελευταίο μισό του κόμβου από τον οποίο ξεκινά η ακμή και το πρώτο μισό του κόμβου στον οποίο καταλήγει. Ακμές που ξεκινούν από τον κόμβο O ο Ακμές που καταλήγουν στον κόμβο O 6 Όλιγονουκλεοτίδια των 30 βάσεων τα οποία αποτελούνται από όλη την ακολουθία του O ο και το πρώτο μισό του κόμβου στον οποίο καταλήγουν. Όλιγονουκλεοτίδια των 30 βάσεων τα οποία αποτελούνται από το πρώτο μισό του κόμβου από τον οποίο ξεκινούν και όλη την ακολουθία του κόμβου O 6.

33 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Η κωδικοποίηση της πληροφορίας Οο = 5 - AATTCGTCTAGGTACTAATT - 3 O 1 = 5 - TAGGATTCATGAATACCTAG - 3 O O-1 = 5 - AATTCGTCTAGGTACTAATT TAGGATTCAT - 3 O 1 = 5 - TAGGATTCATGAATACCTAG - 3 O 2 = 5 - ATGCATTGCAAGTAGTATTG 3 O 1-2 = 5 - GAATACCTAGATGCATTGCA - 3 O 5 = 5 - CGAATGAACTATCCGTATTA- 3 O 6 = 5 - CTAGCAATCGGATTATCCAT - 3 O 5-6 = 5 - ATCCGTATTA CTAGCAATCGGATTATCCAT- 3

34 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Η κωδικοποίηση της πληροφορίας Συμπληρωματικές DNA αλυσίδες Οο = 5 - AATTCGTCTAGGTACTAATT - 3 O 1 = 5 - TAGGATTCATGAATACCTAG - 3 Οο = 3 - TTAAGCAGATCCATGATTAA- 5 O 1 = 3 - ATCCTAAGTACTTATGGATC - 5 O 2 = 5 - ATGCATTGCAAGTAGTATTG - 3 O 6 = 5 - CTAGCAATCGGATTATCCAT - 3 O 2 = 3 - TACGTAACGTTCATCATAAC- 5 O 6 = 3 - GATCGTTAGCCTAATAGGTA - 5

35 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Η κωδικοποίηση της πληροφορίας Σύνθεση ολιγονουκλεοτιδίων Oligonucleotide synthesizer

36 Αλγόριθμος Βιοδιεργασίες 1. Δημιούργησε όλες τις τυχαίες διαδρομές μέσα στο γράφημα Ανάμιξη, υβριδισμός και σύνδεση (Mixing, Hybridization & Ligation) 2. Επέλεξε τις διαδρομές που αρχίζουν από τον κόμβο Ο ο και τερματίζουν στον κόμβο Ο 6 Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) & DNA amplification 3. Επέλεξε μόνο τις διαδρομές που περνούν από 7 ακριβώς κόμβους Gel ηλεκτροφόρηση (Gel electrophoresis) 4. Επέλεξε τις διαδρομές που περνούν από όλους τους κόμβους τουλάχιστον μια φορά 5. Αν έχουν απομείνει διαδρομές τότε η έξοδος είναι «ναι», διαφορετικά «όχι» Διαχωρισμός των DNA αλυσίδων που περιέχουν συγκεκριμένη αλληλουχία βάσεων (affinity purification), κατ επανάληψη DNA amplification με PCR & Ανάλυση αλληλουχίας DNA (DNA sequencing)

37 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 1- Ο Αλγόριθμος ΒΗΜΑ 1 Δημιούργησε όλες τις τυχαίες διαδρομές μέσα στο γράφημα ΒΙΟΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Ανάμιξη (mixing) Υβριδισμός in vitro (annealing, base pairing) Σύνδεση (ligation)

38 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 1- Οι βιοδιεργασίες Ανάμιξη (mixing): τα περιεχόμενα δύο δοκιμαστικών σωλήνων αναμιγνύονται σε έναν τρίτο. Διάλυμα που περιέχει DNA

39 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 1 - Οι βιοδιεργασίες Υβριδισμός in vitro (annealing, base pairing): συμπληρωματικές DNA αλυσίδες μέσα σε διάλυμα, ενώνονται δημιουργώντας δίκλωνα DNA μόρια μετά από κατάλληλη μείωση της θερμοκρασίας.

40 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 1- Οι βιοδιεργασίες Σύνδεση (ligation): χημική αντίδραση όπου χρησιμοποιώντας ως καταλύτη ένα ένζυμο που ονομάζεται λιγάση, «ενώνονται» δύο δίκλωνα τμήματα DNA, τα οποία είτε έχουν άκρα χωρίς προεξοχή (blunt ends), είτε κάποιο από τα άκρα τους προεξέχει (sticky ends).

41 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 1- Οι βιοδιεργασίες Σύνδεση (ligation): χημική αντίδραση όπου χρησιμοποιώντας ως καταλύτη ένα ένζυμο που ονομάζεται λιγάση, «ενώνονται» δύο δίκλωνα τμήματα DNA, τα οποία είτε έχουν άκρα χωρίς προεξοχή (blunt ends), είτε κάποιο από τα άκρα τους προεξέχει (sticky ends).

42 Ένα πρωτοποριακό πείραμα ΒΗΜΑ 1 Η διαδικασία Τα ολιγονουκλεοτίδια τα οποία αντιστοιχούσαν στις ακμές και τα ολιγονουκλεοτίδια που αντιστοιχούσαν στα συμπληρώματα των κόμβων (Ο i ) αναμιχθήκαν, παρουσία του ένζυμου λιγάση. Παράδειγμα: Το συμπλήρωμα του κόμβου Ο 2, λειτουργεί σαν «συνδετήρας» ανάμεσα στις ακμές Ο 1-2 και Ο 2-3 Ο 1-2 Ο 2-3 Ο 2

43 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 2- Ο Αλγόριθμος ΒΗΜΑ 2 Επέλεξε τις διαδρομές που αρχίζουν από τον κόμβο Ο ο και τερματίζουν στον κόμβο Ο 6 ΒΙΟΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Τήξη (melting) Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) Αναπαραγωγή DNA (DNA amplification)

44 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 2- Οι βιοδιεργασίες Τήξη (melting): η διαδικασία κατά την οποία ένα δίκλωνο μόριο, χωρίζεται στις δύο μονές συμπληρωματικές αλυσίδες του, μετά από κατάλληλη αύξηση της θερμοκρασίας ή με μηχανικά μέσα.

45 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 2- Οι βιοδιεργασίες Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR): η μέθοδος PCR, χρησιμοποιείται για την αντιγραφή συγκεκριμένου τμήματος του αρχικού DNA μορίου. Το όνομά της προέρχεται από τα ένζυμα DNA πολυμεράσες τα οποία είναι απαραίτητα στην διαδικασία. Αναπαραγωγή DNA (DNA amplification): Η πολλαπλή επανάληψη της μεθόδου PCR, οδηγεί στην αναπαραγωγή μεγάλου αριθμού αντιγράφων του συγκεκριμένου τμήματος.

46 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 2- Οι βιοδιεργασίες Ειδικό μηχάνημα (thermal cycler) για PCR Ειδικοί σωλήνες PCR, σε κάθε ένα πραγματοποιείται μία αντίδραση όγκου 100μl.

47 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 2- Οι βιοδιεργασίες Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης PCR

48 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 2- Οι βιοδιεργασίες Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης PCR

49 Ένα πρωτοποριακό πείραμα ΒΗΜΑ 2 Η διαδικασία Το αποτέλεσμα της σύνδεσης (ligation), αναπαράχθηκε με PCR, χρησιμοποιώντας ως εκκινητές (primers), τα ολιγονουκλεοτίδια Ο ο και Ο 6, έτσι ώστε μόνο οι διαδρομές που ξεκινούσαν με Ο ο και κατέληγαν στον Ο 6, ξεχώριζαν και αναπαράγονταν. Ως αποτέλεσμα είχαμε διαδρομές μεταβλητού μήκους που ξεκινούσαν από τον Ο ο και κατέληγαν στον Ο 6. Οποιεσδήποτε διαφορετικές διαδρομές απέμειναν, απλά ισοδυναμούσαν με μικρό «θόρυβο» στο σύστημα.

50 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 3- Ο Αλγόριθμος ΒΗΜΑ 3 Επέλεξε μόνο τις διαδρομές που περνούν από 7 κόμβους ΒΙΟΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Gel ηλεκτροφόρηση (Gel electrophoresis)

51 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 3- Οι βιοδιεργασίες Gel ηλεκτροφόρηση (Gel electrophoresis): μέθοδος διαχωρισμού των DNA μορίων, με βάση το μέγεθος τους (αριθμός βάσεων). Τα αρνητικά φορτισμένα DNA μόρια, αφού τοποθετηθούν σε ηλεκτρικό πεδίο, μετακινούνται προς τον θετικό πόλο. H παρουσία gel στην ηλεκτροφόρηση έχει σαν συνέπεια ο ρυθμός μετατόπισης κάθε μορίου να επηρεάζεται από το μέγεθός του. Έτσι τα μεγαλύτερα μόρια μετακινούνται αργότερα από τα μικρότερα μέσα στο gel. Ως αποτέλεσμα, σχηματίζονται στο gel διακριτές ζώνες από μόρια DNA ίδιου μεγέθους. Προκειμένου να είναι ορατές οι ζώνες, το DNA επισημαίνεται με μια φθορίζουσα χρωστική ή με ένα ραδιενεργό ισότοπο.

52 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 3- Οι βιοδιεργασίες Gel ηλεκτροφόρηση

53 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 3- Οι βιοδιεργασίες Gel ηλεκτροφόρηση

54 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 3- Οι βιοδιεργασίες

55 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 3- Η διαδικασία Χρησιμοποιείται η τεχνική της Gel ηλεκτροφόρησης για να ξεχωρίσουν από τις προυπάρχουσες διαδρομές, εκείνες που αποτελούνται από =140 βάσεις (ξεκινούν από τον O o, περιλαμβάνουν έξι ακμές και καταλήγουν στον Ο 6 ).

56 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 4- Ο Αλγόριθμος ΒΗΜΑ 4 Επέλεξε τις διαδρομές που περνούν από όλους τους κόμβους τουλάχιστον μια φορά ΒΙΟΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Τήξη (melting) Διαχωρισμός των DNA αλυσίδων που περιέχουν μια συγκεκριμένη ακολουθία βάσεων, σε ένα ετερογενές διάλυμα (affinity purification)

57 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 4- Οι βιοδιεργασίες Διαχωρισμός των DNA αλυσίδων που περιέχουν μια συγκεκριμένη ακολουθία βάσεων (affinity purification): είναι μια τεχνική διαχωρισμού των μονών DNA αλυσίδων οι οποίες έχουν ίδια αλληλουχία βάσεων και περιέχονται σε ένα ετερογενές μίγμα.

58 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 4- Οι βιοδιεργασίες Για να εξάγουμε μονόκλωνες DNA αλυσίδες συγκεκριμένης ακολουθίας x, πρώτα δημιουργούμε συμπληρωματικές των x, μονόκλωνες DNA αλυσίδες τις οποίες προσαρτούμε σε ένα στερεό υπόστρωμα, πχ. μαγνητικά σφαιρίδια. Το ετερογενές διάλυμα περνά ανάμεσα από τα σφαιρίδια με αποτέλεσμα οι αλυσίδες που περιέχουν την ακολουθία x, να συγκρατούνται από αυτά, γιατί ενώνονται με τις συμπληρωματικές τους. Εκείνες που δεν περιέχουν την x, περνούν χωρίς να δεσμευθούν. Τα σφαιρίδια απομακρύνονται από το μίγμα, πλένονται και έτσι ξεχωρίζουν οι αλυσίδες που περιέχουν την ακολουθία x

59 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 4- Η διαδικασία Δημιουργία μονόκλωνων DNA αλυσίδων από τα δίκλωνα μόρια που προκύπτουν από το βήμα 3. H ακολουθία Ο 1, προσαρτάται στα μαγνητικά σφαιρίδια και το ετερογενές διάλυμα των διαδρομών περνά ανάμεσα τους. Μόνο οι διαδρομές που περιέχουν την ακολουθία Ο 1 συγκρατούνται, δηλ. μόνο αυτές που περνούν από τον κόμβο Ο 1. Το διάλυμα με τις προηγούμενες διαδρομές υποβάλλεται ξανά στην ίδια διαδικασία. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται για όλες τις ακολουθίες μέχρι την O 5. Οι αλυσίδες που απομένουν αντιστοιχούν σε διαδρομές που περιλαμβάνουν όλους τους κόμβους. /affchrom1.html

60 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 5- Ο Αλγόριθμος ΒΗΜΑ 5 Έλεγξε την ύπαρξη Χαμιλτονιανής Διαδρομής ΒΙΟΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) Προσδιορισμός αλληλουχίας των βάσεων (DNA Sequencing)

61 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 5- Οι βιοδιεργασίες Αλληλούχιση DNA: είναι η διαδικασία όπου προσδιορίζεται η ακριβής σειρά των βάσεων σε μια DNA αλυσίδα. Το αποτέλεσμα μιας βιοδιεργασίας είναι ένα σύνολο DNA αλυσίδων η αλληλουχία των οποίων μπορεί να διαβαστεί από αυτόματες διατάξεις (sequencers).

62 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Βήμα 5- Η διαδικασία Το προϊόν του βήματος 4, (δηλαδή όλες οι αλυσίδες που ξεκινούν από τον κόμβο O o, καταλήγουν στον O 6 και περνούν από όλους τους ενδιάμεσους κόμβους), αναπαράγεται με τη διαδικασία PCR έτσι ώστε να παραχθεί ανιχνεύσιμη ποσότητα σε περίπτωση ύπαρξης διαδρομής. Κατόπιν με μια μέθοδο αλληλούχισης, προσδιορίζεται η ακριβής σειρά των βάσεων της αλυσίδας που αντιστοιχεί στη Χαμιλτονιανή διαδρομή, άρα και η σειρά των κόμβων από τους οποίους περνά. Αποτέλεσμα αυτόματης αλληλούχισης από sequencer

63 Βιοδιεργασίες - Αλγόριθμος Σε δοκιμαστικό σωλήνα αναμιγνύονται οι συμπληρωματικοί κόμβοι και οι ακμές, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους δημιουργώντας όλες τις δυνατές διαδρομές. Εκτελείται κατ επανάληψη, η Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) με συγκεκριμένους εκκινητές Ο ο και Ο 6, με στόχο την αναπαραγωγή τεράστιου αριθμού διαδρομών με αρχή τον κόμβο Ο ο και τέλος τον κόμβο Ο 6. Γίνεται Gel ηλεκτροφόρηση στις παραπάνω DNA αλυσίδες, ώστε να απομονωθούν αυτές με το σωστό μήκος (που περνούν από 7 κόμβους). Εφαρμόζεται επαναληπτικά η διαδικασία affinity purification με Οi (i=1,..,5), για να διαπιστωθεί ποιες διαδρομές περνούν από όλους τους ενδιάμεσους κόμβους. Αν έχουν απομείνει DNA αλυσίδες τότε αυτές αντιστοιχούν στην λύση του προβλήματος, και αναπαράγονται με PCR για να είναι ανιχνεύσιμες. Κατόπιν γίνεται ανάλυση της αλληλουχίας των βάσεων τους και αποκωδικοποιείται η Χαμιλτονιανή διαδρομή.

64 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Συμπεράσματα Ταχύτητα Συμβατική τεχνολογία ops/sec (supercomputers -1994) Μέθοδος του Adleman ops/sec με δυνατότητα επέκτασης στις ops/sec (Operation=ligation) Ενεργειακές απαιτήσεις 10 9 ops/joule ops/joule Πυκνότητα αποθήκευσης 1 bit / nm 3 1 bit / 1nm 3

65 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Συμπεράσματα Πλεονέκτημα Η χρονική πολυπλοκότητα είναι γραμμική σε σχέση με τον αριθμό των κόμβων. Μειονέκτημα Ο αριθμός των διαφορετικών διαδρομών (δηλαδή το ποσό του DNA που χρειαζόμαστε) αυξάνεται εκθετικά με τον αριθμό των κόμβων. Αλλά Αντιμετώπιση 70 κόμβοι 1025 Kg DNA 200 κόμβοι δεν αρκεί όλο το DNA της γης Αναπτύχθηκαν διαφορετικοί βιοαλγόριθμοι όπως πχ. αλγόριθμος που δημιουργεί σταδιακά μόνο τις διαδρομές από τον αρχικό προς τον τελικό κόμβο.

66 Ένα πρωτοποριακό πείραμα Συμπεράσματα A proof of Principle Experiment Σχεδιάστηκε για να αποδείξει την εφικτότητα της εκτέλεσης των DNA υπολογισμών και δεν ενδιέφερε η πρακτικότητα του.

67 Πλεονεκτήματα του DNA computing Μαζικά παράλληλη επεξεργασία: Η δυνατότητα εκτέλεσης ενός πολύ μεγάλου αριθμού υπολογισμών ταυτόχρονα. Κατάλληλη μέθοδος για την επίλυση ομάδων προβλημάτων τα οποία έχουν εκθετική χρονική πολυπλοκότητα (πχ. NP-complete problems). To DNA είναι εξαιρετικό αποθηκευτικό μέσο. Πολύ μεγάλη ελάττωση του όγκου των αποθηκευτικών μέσων στο μέλλον. Χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση.

68 Πλεονεκτήματα του DNA computing Προϋποθέτει τη συνεργασία διαφορετικών επιστημονικών πεδίων (χημείας, μαθηματικών, βιολογίας, επιστήμης των υπολογιστών), με συνέπεια την προώθηση και ξεχωριστή ανάπτυξη του κάθε τομέα. Το DNA μπορεί κανείς να το προμηθευτεί πολύ εύκολα από τη φύση. Οι μικροεπεξεργαστές είναι κατασκευασμένοι από τοξικά για το περιβάλλον υλικά σε αντίθεση με το DNA που είναι φιλικό προς το περιβάλλον.

69 Περιορισμοί και δυσκολίες Η DNA υπολογιστική μέθοδος δεν είναι κατάλληλη για την υλοποίηση όλων των αλγορίθμων (κατάλληλη για συγκεκριμένες κατηγορίες προβλημάτων). Το κόστος εφαρμογής των βιοδιεργασιών, αν και συνεχώς μειώνεται, είναι ακόμη υψηλό. Τα πειράματα DNA in vitro, χρειάζονται χρόνο για την εκτέλεσή τους (ώρες ή μέρες). Το πείραμα του Adleman χρειάστηκε επτά ημέρες για να ολοκληρωθεί. Αυτό συμβαίνει γιατί μερικές βιοδιεργασίες είναι χρονοβόρες.

70 Περιορισμοί και δυσκολίες Τα πειράματα εκτελούνται σε δοκιμαστικούς σωλήνες, επομένως είναι απαραίτητη η ανθρώπινη παρέμβαση. Στα περισσότερα πειράματα χρησιμοποιούνται ολιγονουκλεοτίδια και εμφανίζονται λάθη κατά την εκτέλεση των βιοδιεργασιών. Τέτοια λάθη μπορεί να εμφανιστούν κατά τον υβριδισμό ή την PCR. Αυτό είναι το κύριο εμπόδιο που πρέπει να ξεπεραστεί ώστε τα DNA υπολογιστικά συστήματα να γίνουν αξιόπιστα. Έχουν προταθεί ιδιαίτερα αξιόλογες λύσεις για κάποιους από τους παραπάνω περιορισμούς.

71

Επισκεφτήκαμε το ινστιτούτο νευρολογίας και γενετικής όπου μας μίλησε ο κύριος Βάσος Νεοκλέους και η κ. Αλέξια Φαίδωνος για τη μηχανή Polymerase

Επισκεφτήκαμε το ινστιτούτο νευρολογίας και γενετικής όπου μας μίλησε ο κύριος Βάσος Νεοκλέους και η κ. Αλέξια Φαίδωνος για τη μηχανή Polymerase Επισκεφτήκαμε το ινστιτούτο νευρολογίας και γενετικής όπου μας μίλησε ο κύριος Βάσος Νεοκλέους και η κ. Αλέξια Φαίδωνος για τη μηχανή Polymerase Chain Reaction (pcr)- Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης.η

Διαβάστε περισσότερα

POLYMERASE CHAIN REACTION (PCR) ΑΛΥΣΙΔΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ

POLYMERASE CHAIN REACTION (PCR) ΑΛΥΣΙΔΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ POLYMERASE CHAIN REACTION (PCR) ΑΛΥΣΙΔΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ Kary Mullis (Nobel Χημείας, 1993) in vitro τεχνική ( molecular photocopying ) Εφαρμογή σε όλους τους τομείς της Βιολογίας Στις περισσότερες

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ_ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ_ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Θα πρέπει να γνωρίζετε: Τη χημική σύσταση και τη δομή των νουκλεοτιδίων Πώς σχηματίζεται μια πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα Πώς σταθεροποιείται η διπλή έλικα του DNA Τι υποδηλώνει ο όρος συμπληρωματικές αλυσίδες

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ. Η τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA και οι εφαρμογές της...

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ. Η τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA και οι εφαρμογές της... ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ Η τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA και οι εφαρμογές της... Γενετική Μηχανική o Περιλαμβάνει όλες τις τεχνικές με τις οποίες μπορούμε να επεμβαίνουμε στο γενετικό υλικό των οργανισμών.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) «Οι σύγχρονες τεχνικές βιο-ανάλυσης στην υγεία, τη γεωργία, το περιβάλλον και τη διατροφή» Department of Biochemistry

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γ Γενικού Λυκείου Θετικής κατεύθυνσης. Κεφάλαιο 1α Το Γενετικό Υλικό

Βιολογία Γ Γενικού Λυκείου Θετικής κατεύθυνσης. Κεφάλαιο 1α Το Γενετικό Υλικό Βιολογία Γ Γενικού Λυκείου Θετικής κατεύθυνσης Κεφάλαιο 1α Το Γενετικό Υλικό Το DNA είναι το γενετικό υλικό Αρχικά οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι οι πρωτεΐνες αποτελούσαν το γενετικό υλικό των οργανισμών.

Διαβάστε περισσότερα

Η τεχνική της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης PCR (POLYMERASE CHAIN REACTION)

Η τεχνική της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης PCR (POLYMERASE CHAIN REACTION) Η τεχνική της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης PCR (POLYMERASE CHAIN REACTION) 1 PCR: -βραβείο Nobel χημείας 1993 Η τεχνική της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης (PCR, Polymerase Chain Reaction) επινοήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Εργαλεία Μοριακής Γενετικής

Εργαλεία Μοριακής Γενετικής Εργαλεία Μοριακής Γενετικής Αρχές Μοριακής κλωνοποίησης Τα περιοριστικά ένζυμα: αναγνωρίζουν αλληλουχίες (θέσεις περιορισμού). 2 τύποι ενζύμων: -Τύπος I = Κόβουν κοντά στη θέση περιορισμού -σπάνια χρησιμοποιούνται.

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA

Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA 1. Η ανάπτυξη της γενετικής μηχανικής επέτρεψε: α. την κατανόηση των μηχανισμών αντιγραφής του γενετικού υλικού β. την απομόνωση των πλασμιδίων από τα βακτήρια γ. την πραγματοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα προβλήματα αυτού του κεφαλαίου αναφέρονται στον υπολογισμό : 1. νουκλεοτιδίων ή αζωτούχων βάσεων ή πεντοζών ή φωσφορικών ομάδων 2. φωσφοδιεστερικών δεσμών ή μορίων

Διαβάστε περισσότερα

Μόρια-κλειδιά των ζωντανών οργανισμών καθώς περιέχουν την γενετική πληροφορία Νουκλεϊκά οξέα:

Μόρια-κλειδιά των ζωντανών οργανισμών καθώς περιέχουν την γενετική πληροφορία Νουκλεϊκά οξέα: Μόρια-κλειδιά των ζωντανών οργανισμών καθώς περιέχουν την γενετική πληροφορία 1. Δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ (DNA) Νουκλεϊκά οξέα: Φορέας της γενετικής πληροφορίας 2. Ριβονουκλεϊκό οξύ (RNA) Συμμετοχή στην

Διαβάστε περισσότερα

PCR Εφαρμογές-2. RACE Site directed mutagenesis

PCR Εφαρμογές-2. RACE Site directed mutagenesis PCR Εφαρμογές-2 RACE Site directed mutagenesis Σκοπός της αντίδρασης PCR (Polymerase Chain Reaction) είναι το να φτιάξει ένα μεγάλο αριθμό αντιγράφων. BHMATA 1. ΑΠΟΔΙΑΤΑΞΗ 2. ΥΒΡΙΔΙΣΜΟΣ 3. ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ Επειδή

Διαβάστε περισσότερα

Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Σ Τ Η Ρ Ι Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑ.Λ

Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Σ Τ Η Ρ Ι Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑ.Λ Βιολογία ΘΕΜΑ Α κατεύθυνσης 1. δ 2. α 3. γ 4. δ 5. γ 6. α 7. δ 8. α 9. α 10. α ΘΕΜΑ Β Β1. Η ραδιενέργεια 32 Ρ θα βρίσκεται στο κλάσμα Β, δηλαδή στο κλάσμα εκείνο που περιλαμβάνει τα βακτήρια που έχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση:

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση: Κανάρη 36, Δάφνη Τηλ. 210 9713934 & 210 9769376 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΘΕΜΑ Α Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση: Α1. Το βακτήριο Agrobacterium tumefaciens

Διαβάστε περισσότερα

1. Ο Griffith στα πειράματά του χρησιμοποίησε:

1. Ο Griffith στα πειράματά του χρησιμοποίησε: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 27/11/11 ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Ο Griffith στα πειράματά

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2015

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2015 ΘΕΜΑ Α Α1. β, Α2. γ, Α3. α, Α4. δ, Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. 1-Α, 2-Β, 3-Β, 4-Α, 5-Α, 6-Α, 7-Β, 8-Β Β2. Το σύμπλοκο που δημιουργείται μετά την πρόσδεση

Διαβάστε περισσότερα

5 GTG CAC CTG ACT CCT GAG GAG 3 3 CAC GTG GAC TGA GGA CTC CTC 5

5 GTG CAC CTG ACT CCT GAG GAG 3 3 CAC GTG GAC TGA GGA CTC CTC 5 Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Απαντήσεις διαγωνίσματος στο Κεφάλαιο 4 ο ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. γ Α4. β Α5. β ΘΕΜΑ B B1. Ο κλώνος είναι μια ομάδα πανομοιότυπων μορίων, κυττάρων, ή οργανισμών. B2. Η υβριδοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA (ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ)

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA (ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ) ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA (ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ) Ι) ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Οι μαθητές θα πρέπει : Να γνωρίζουν ποιο μόριο είναι ο φορέας της γενετικής

Διαβάστε περισσότερα

Το κεντρικό δόγμα (The central dogma)

Το κεντρικό δόγμα (The central dogma) Οι βασικές μοριακές γενετικές διαδικασίες Αντιγραφή Μεταγραφή Μετάφραση ΠΡΩΤΕΪΝΗ Το κεντρικό δόγμα (The central dogma) Σύσταση νουκλεοτιδίων του DNA και του RNA Α 5 -άκρο Θυμίνη (Θ) Β 5 άκρο Αδενίνη (Α)

Διαβάστε περισσότερα

Β. Σελ 60 σχολικού: «Η αποµόνωση του συνολικού έως και σελ 61 από µία cdna βιβλιοθήκη.». Γ. ι ι α α α ι α α ι α α α! " # $ % & ' ( ) ( ) ( * % + α ι α

Β. Σελ 60 σχολικού: «Η αποµόνωση του συνολικού έως και σελ 61 από µία cdna βιβλιοθήκη.». Γ. ι ι α α α ι α α ι α α α!  # $ % & ' ( ) ( ) ( * % + α ι α ! THΛ: 270727 222594 THΛ: 919113 949422 Απαντήσεις: " # $ % & ' 1=γ, 2=β, 3=γ, 4=β, 5=δ. " # $ % ( ' εδοµένα από την ανάλυση του ποσοστού των βάσεων σε µόρια DNA από διαφορετικούς οργανισµούς έδειχναν

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Περετσή Χριστίνα Πιτσικάλη Παναγιώτα

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Περετσή Χριστίνα Πιτσικάλη Παναγιώτα Εργασία στη Βιολογία ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Περετσή Χριστίνα Πιτσικάλη Παναγιώτα ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Η ροή της πληροφορίας για το σχηματισμό των πρωτεϊνών, προϋποθέτει τη μεταφορά της από το DNA στο RNA (ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ).

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ B B1. I Α II Ε III

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA

Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA Θέση περιορισμού συμμετρική ως προς τον άξονα που περνά από το μέσο της. Στην εικόνα φαίνεται η θέση αναγνώρισης της EcoRI RI. Η αλληλουχία είναι παλίνδρο- μη: είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ (YΠΟ ( ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ (YΠΟ ( ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ (YΠΟ ( ΣΥΓΓΡΑΦΗ): ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (Θα περιέχει ερωτήσεις θεωρίας µε απαντήσεις, ασκήσεις ανοικτούκλειστού τύπου µε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι δύο πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες του DNA αποτελούνται από νουκλεοτίδια τα οποία ενώνονται με φωσφοδιεστερικούς δεσμούς. Πιο συγκεκριμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Διατήρηση και συνέχεια της ζωής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Διατήρηση και συνέχεια της ζωής ΚΕΑΛΑΙΟ 5 ιατήρηση και συνέχεια της ζωής 5.2 H ροή της γενετικής πληροφορίας 3 Πώς βρέθηκε η δομή του DNA στο χώρο; Η ανακάλυψη της δομής του DNA πραγματοποιήθηκε το 1953 από τους Watson και Crick. Από

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 IOYNIOY 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 IOYNIOY 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 IOYNIOY 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Α I Β IV Γ VI

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου

Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2013-2014 ΓΕ.Λ. ΣΟΡΩΝΗΣ ΜΑΣΤΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ Κεφάλαιο 1 ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Ταξίδι στο χρόνο 1869 Απομονώνεται DNA από τον κυτταρικό πυρήνα 1903 Αποδεικνύεται ότι τα χρωμοσώματα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21/09/2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ 1 Ο ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1 ο Το γενετικό υλικό Μεθοδολογία Ασκήσεων

Κεφάλαιο 1 ο Το γενετικό υλικό Μεθοδολογία Ασκήσεων Κεφάλαιο 1 ο Το γενετικό υλικό Μεθοδολογία Ασκήσεων 1. Ένα μόριο νουκλεϊκού οξέος για να χαρακτηρισθεί πλήρως θα πρέπει να γνωρίζουμε αν είναι: i. DNA ή RNA ii. iii. Μονόκλωνο ή δίκλωνο Γραμμικό ή κυκλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12-9-2015

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12-9-2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12-9-2015 ΘΕΜΑ Α Α1. α. in vitro β. in vivo γ. in vitro δ. in vitro Α2. γ Μεταξύ των δύο δεοξυριβονουκλεοτιδίων έχουμε συμπληρωματικότητα (Α=Τ)

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΚΑΙ Η ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΥΣΤΟΙΧΙΑ ΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΒΗΜΑ

Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΚΑΙ Η ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΥΣΤΟΙΧΙΑ ΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΒΗΜΑ Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΚΑΙ Η ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΣΥΣΤΟΙΧΙΑ ΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΒΗΜΑ DNA μικροσυστοιχίες: βήμα προς βήμα Παραγωγή DNA ανιχνευτών Οι επιστήμονες μπορούν να παράγουν «σπιτικές» μικροσυστοιχίες χρησιμοποιώντας την αλυσιδωτή

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης. 4 ο Κεφάλαιο - Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης. 4 ο Κεφάλαιο - Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης 4 ο Κεφάλαιο - Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA Τεχνολογία ανασυνδυασμένου DNA Αναπτύχθηκε λόγω της ανακάλυψης: i. Περιοριστικών ενδονουκλεασών ii. Ειδικών φορέων DNA Έδωσε

Διαβάστε περισσότερα

Οι αζωτούχες βάσεις των νουκλεοτιδίων είναι:

Οι αζωτούχες βάσεις των νουκλεοτιδίων είναι: 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΝΟΥΚΛΕΙΚΩΝ ΟΞΕΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 1 Ποια είναι η δομή των νουκλεοτιδίων; Τα νουκλεοτίδια προέρχονται από τη σύνδεση με ομοιοπολικό δεσμό, τριών διαφορετικών μορίων. Μιας πεντόζης (σάκχαρο με πέντε άτομα

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Σιαφάκας Λέκτορας Διαγνωστικής Ιολογίας Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Νικόλαος Σιαφάκας Λέκτορας Διαγνωστικής Ιολογίας Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Νικόλαος Σιαφάκας Λέκτορας Διαγνωστικής Ιολογίας Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» DNA RNA: ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ DNA RNA: Βασικά Χαρακτηριστικά Ρόλος Κεντικό Δόγμα της Βιολογίας:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΑΦΑΝΕΙΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Επαναληπτικό μάθημα «Γενετικό υλικό» Κεφάλαιο 1 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: Γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα πριν τις εξετάσεις. Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία

Θέματα πριν τις εξετάσεις. Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία Θέματα πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία 2013-2014 Θέματα πολλαπλής επιλογής Μετουσίωση είναι το φαινόμενο α. κατά το οποίο συνδέονται δύο αμινοξέα για τον σχηματισμό μιας πρωτεΐνης β. κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΚεφάΠαιο 4 ΤεχνοΠογία ίου ανασυνουασμένου DNA

ΚεφάΠαιο 4 ΤεχνοΠογία ίου ανασυνουασμένου DNA ΚεφάΠαιο 4 ΤεχνοΠογία ίου ανασυνουασμένου DNA 1. Γιατί οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες και οι φορείς κλωνοποίησης είναι απαραίτητα εργαλεία για τη Γενετική Μηχανική; Οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ DNA ΚΑΙ RNA. Θανος Εξαρχου Γ1

ΤΟ DNA ΚΑΙ RNA. Θανος Εξαρχου Γ1 ΤΟ DNA ΚΑΙ RNA Θανος Εξαρχου Γ1 ΤΟ DNA Το δε(σ)οξυριβο(ζο)νουκλεϊ(νι)κό οξu είναι νουκλεϊκό οξύ που περιέχει τις γενετικές πληροφορίες που καθορίζουν τη βιολογική ανάπτυξη όλων των κυτταρικών μορφών ζωής

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά Στοιχεία Ηλεκτρονικού Υπολογιστή

Γενικά Στοιχεία Ηλεκτρονικού Υπολογιστή Γενικά Στοιχεία Ηλεκτρονικού Υπολογιστή 1. Ηλεκτρονικός Υπολογιστής Ο Ηλεκτρονικός Υπολογιστής είναι μια συσκευή, μεγάλη ή μικρή, που επεξεργάζεται δεδομένα και εκτελεί την εργασία του σύμφωνα με τα παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/09/2016 ΘΕΜΑ Α Α.1. β. Α.2. β. Α.3. γ. Α.4. δ. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α.5. β. Μονάδες 25 ΘΕΜΑ Β Β. 1. Ιχνηθέτηση. είναι η σήμανση χημικών

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. α Α4. β Α5. β ΘΕΜΑ B B1. B2.

ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. α Α4. β Α5. β ΘΕΜΑ B B1. B2. ΘΕΜΑ Α Α1. γ (το πριμόσωμα) Α2. γ (οι υποκινητές και οι μεταγραφικοί παράγοντες κάθε γονιδίου) Α3. α (μεταφέρει ένα συγκεκριμένο αμινοξύ στο ριβόσωμα) Α4. β (αποδιάταξη των δύο συμπληρωματικών αλυσίδων)

Διαβάστε περισσότερα

Τα χημικά στοιχεία που είναι επικρατέστερα στους οργανισμούς είναι: i..

Τα χημικά στοιχεία που είναι επικρατέστερα στους οργανισμούς είναι: i.. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «XHMIKH ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Όταν αναφερόμαστε στον όρο «Χημική Σύσταση του Κυττάρου», τί νομίζετε ότι

Διαβάστε περισσότερα

Βιοτεχνολογία Φυτών. Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία)

Βιοτεχνολογία Φυτών. Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία) Βιοτεχνολογία Φυτών ΔΠΘ / Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης ΠΜΣ Αειφορικά Συστήματα Παραγωγής και Περιβάλλον στη Γεωργία Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία) Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΥΣΙΔΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ POLYMERASE CHAIN REACTION (PCR)

ΑΛΥΣΙΔΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ POLYMERASE CHAIN REACTION (PCR) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΑΛΥΣΙΔΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ POLYMERASE CHAIN REACTION (PCR) Α. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Σταμάτης Κουσίσης, Δημοσθένης Κίζης, Δήμητρα Χούχουλα Βασική αρχή της Αλυσιδωτής Αντίδρασης της Πολυμεράσης

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Το γενετικό υλικό ΘΕΜΑ: 1 ο (Μονάδες 25 ) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις. 1. Το πείραµα των Hershey και Chase ήταν:

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές τεχνολογιών Μοριακής Βιολογίας στην Γενετική

Εφαρμογές τεχνολογιών Μοριακής Βιολογίας στην Γενετική Εφαρμογές τεχνολογιών Μοριακής Βιολογίας στην Γενετική Πεφάνη Δάφνη 06.03.2019 Επίκουρη καθηγήτρια Εργαστήριο Βιολογίας Τεχνικές μοριακής βιολογίας Επιτρέπουν την μελέτη της δομής του DNA και της έκφρασης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο 1. β 2. γ 3. α 4. γ 5. δ ΘΕΜΑ 2ο 1. Σχολικό

Διαβάστε περισσότερα

KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου. Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση:

KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου. Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση: KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου Ενότητα 1.1: Χημεία της ζωής Ενότητα 2.1: Μακρομόρια Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση: 1. Για ποιο λόγο θεωρείται αναγκαία η σταθερότητα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1: Το Γενετικό Υλικό 1.

Κεφάλαιο 1: Το Γενετικό Υλικό 1. Κεφάλαιο 1: Το Γενετικό Υλικό 1. Ο πνευμονιόκοκκος είναι: α. μύκητας β. βακτήριο γ. ιός δ. πρωτόζωο 2. Στο πείραμα του Griffith τι αποτελέσματα είχε ο εμβολιασμός με βακτήρια, θάνατο(θ) ή επιβίωση (Ε),

Διαβάστε περισσότερα

Ι. ΘΕΩΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ-ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

Ι. ΘΕΩΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ-ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Ι. ΘΕΩΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ-ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ Γίνεται σύνθεση DNA. Γίνεται σύνθεση RNA. Εξασφαλίζεται η διαιώνιση της γενετικής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ 1 ο Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. δ 2. β 3. γ 4. γ 5. β Β. Ερωτήσεις σωστού λάθους 1. Λάθος 2. Σωστό 3. Λάθος 4. Λάθος 5. Σωστό ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα βιοχημείας και βιοτεχνολογίας

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα βιοχημείας και βιοτεχνολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα βιοχημείας και βιοτεχνολογίας Διδακτική με έμφαση στις βιοεπιστήμες Μαρία Ευαγγελία Βασιλογιάννη Στοιχεία Μαθήματος 1. Μάθημα : Βιολογία 2. Τίτλος ενότητας: Η ροή της γενετικής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 4o BLOG (2) ΖΗΤΗΜΑ Α ΜΟΝΑΔΕΣ 25

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 4o BLOG (2) ΖΗΤΗΜΑ Α ΜΟΝΑΔΕΣ 25 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 4o BLOG (2) ΖΗΤΗΜΑ Α ΜΟΝΑΔΕΣ 25 1. Το γονιδίωμα του ζυμομύκητα S. cerevisiae έχει μέγεθος 12 x 10 6 ζ.β. Εάν τα θραύσματα που προκύπτουν από την πέψη του με την EcoRI είναι της τάξεως 100-200

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 16 Ιουνίου 2017 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλαδικών Εξετάσεων Εσπερινών Λυκείων Γενικών ΘΕΜΑ Α Α.1 δ Α.2 δ Α.3 β Α.4 γ Α.5 α ΘΕΜΑ B B.1 I. A II. E III. ΣΤ IV.

Διαβάστε περισσότερα

Απομόνωση ανθρώπινου DNA γονιδιώματος & ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός

Απομόνωση ανθρώπινου DNA γονιδιώματος & ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός Απομόνωση ανθρώπινου DNA γονιδιώματος & ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός Ευαγγελία - Ειρήνη Τσερμπίνι 1. Σκοπός Σκοπός της παρούσας άσκησης είναι η απομόνωση ανθρώπινου DNA γονιδιώματος από δείγμα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ στα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ στα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ στα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1: γ Α2: β Α3: α Α4: δ Α5: α ΘΕΜΑ Β Β1: σελ. 123 από: «Η διαδικασία που ακολουθείται. Εισάγονται πάλι σ αυτόν». Β2: σελ. 133 από:

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ - Γ Λ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - Γ Λ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ (ανάκληση γνώσεων από Β Λ)

ΒΙΟΛΟΓΙΑ - Γ Λ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - Γ Λ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ (ανάκληση γνώσεων από Β Λ) 1 ΒΙΟΛΟΓΙΑ - Γ Λ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - Γ Λ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ (ανάκληση γνώσεων από Β Λ) 1. Κατά τον σχηματισμό ενός μορίου RNA αποβάλλονται 2008 μόρια νερού. Να βρεθεί το μήκος του. [2009b (βάσεις)]

Διαβάστε περισσότερα

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 2/12/2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΝΟΤΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 22 Μαΐου 2015. Απαντήσεις Θεμάτων

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 22 Μαΐου 2015. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 22 Μαΐου 2015 Απαντήσεις Θεμάτων ΘΕΜΑ Α A1. β A2. γ A3. α A4. δ Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. 1. Στην πλειονότητά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ για τη ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ για τη ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ για τη ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Κεφ. 1 : σελ. 17-21 Κεφ. 2 : σελ. 31-42 Κεφ. 5: σελ. 73-85 Κεφ. 6 : σελ. 98-105 (από την ενότητα «ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ )

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία. Θετικής Κατεύθυνσης

Βιολογία. Θετικής Κατεύθυνσης Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 4ο ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΤΟΥ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΈΝΟΥ DNA Γενετική Μηχανική 3 Είναι ο κλάδος της Βιολογίας που περιλαμβάνει τις τεχνικές με τις οποίες ο άνθρωπος επεμβαίνει στο γενετικό

Διαβάστε περισσότερα

Οργανική Χημεία. Κεφάλαιο 29: Βιομόρια: ετεροκυκλικές ενώσεις και νουκλεϊκά οξέα

Οργανική Χημεία. Κεφάλαιο 29: Βιομόρια: ετεροκυκλικές ενώσεις και νουκλεϊκά οξέα Οργανική Χημεία Κεφάλαιο 29: Βιομόρια: ετεροκυκλικές ενώσεις και νουκλεϊκά οξέα 1. Γενικά-ιδιότητες Κυκλικές οργανικές ενώσεις: καρβοκυκλικές (δακτύλιος περιέχει μόνο άτομα C) και ετεροκυκλικές (δακτύλιος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΕΠΛ 450 ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Παύλος Αντωνίου

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΕΠΛ 450 ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Παύλος Αντωνίου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΕΠΛ 450 ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Παύλος Αντωνίου Με μια ματιά: Εισαγωγή στη Βιολογία Ευθυγράμμιση Ακολουθιών Αναζήτηση ομοίων ακολουθιών από βάσεις δεδομενων Φυλογενετική πρόβλεψη Πρόβλεψη

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ)

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΘΕΜΑ 1 ο Α. Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό κάθε μιας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Β ΛΥΚΕΙΟΥ)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό κάθε μιας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1-5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη

Διαβάστε περισσότερα

Νουκλεϊκά οξέα: νήµατα και αγγελιαφόροι της ζωής

Νουκλεϊκά οξέα: νήµατα και αγγελιαφόροι της ζωής Νουκλεϊκά οξέα: νήµατα και αγγελιαφόροι της ζωής Αριστοτέλης Κωτίτσας Οι λειτουργίες των οργανισµών πραγµατοποιούνται χάρη στις πρωτεΐνες. Ο βιολογικός ρόλος των πρωτεϊνών καθορίζεται από τη µορφή τους.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΘΕΜΑ 1 Ο ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Στο οπερόνιο της λακτόζης: Α. Η πρωτεΐνη καταστολέας συνδέεται με το ρυθμιστικό γονίδιο Β. Το

Διαβάστε περισσότερα

Αντιγραφή του γενετικού υλικού Πεφάνη Δάφνη Επίκουρη καθηγήτρια Εργαστήριο Βιολογίας

Αντιγραφή του γενετικού υλικού Πεφάνη Δάφνη Επίκουρη καθηγήτρια Εργαστήριο Βιολογίας Αντιγραφή του γενετικού υλικού Πεφάνη Δάφνη 15.02.2019 Επίκουρη καθηγήτρια Εργαστήριο Βιολογίας Κυτταρικός κύκλος Κατά τη φάση S του κυτταρικού κύκλου γίνεται ο διπλασιασμός του DNA To νουκλεοτίδιο είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ (YΠΟ ΕΚ ΟΣΗ): ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ (YΠΟ ΕΚ ΟΣΗ): ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ (YΠΟ ΕΚ ΟΣΗ): ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ (Περιέχει 67 ερωτήσεις θεωρίας µε απαντήσεις, 116 ασκήσεις ανοικτού- κλειστού τύπου µε µ

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου

Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Απρίλιος Μάιος 12 Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου (Ερωτήσεις που παρουσιάζουν ενδιαφέρον) 1. Τι είναι τα βιομόρια και ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά τους; Βιομόρια

Διαβάστε περισσότερα

Β1. Β2. ΘΕΜΑ 2ο 1. 2.

Β1. Β2. ΘΕΜΑ 2ο 1. 2. 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: BΙΟΛΟΓΙΑ (ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο Α1.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2014

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2014 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2014 ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. γ Α3. β Α4. γ Α5. β ΘΕΜΑ Β Β1. Η σειρά των βημάτων που οδηγούν στην κατασκευή καρυότυπου είναι: 4, 2, 1, 6, 3, 5 Β2. α.

Διαβάστε περισσότερα

BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ 1. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ 2. BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ Ι. ΑΤΟΜΑ ΚΑΙ ΜΟΡΙΑ ΙΙ. ΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ ΙΙΙ. ΜΑΚΡΟΜΟΡΙΑ ΣΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ_ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ_ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ_1.1 In vivo πειράματα απόδειξης της έννοιας του μετασχηματισμού και in vitro απόδειξη ότι το DNA είναι αυτό που προκαλεί το μετασχηματισμό. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Γιατί πιστεύετε ότι θανατώνονται τα βακτήρια

Διαβάστε περισσότερα

5. Απλή Ταξινόμηση. ομές εδομένων. Χρήστος ουλκερίδης. Πανεπιστήμιο Πειραιώς Σχολή Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων

5. Απλή Ταξινόμηση. ομές εδομένων. Χρήστος ουλκερίδης. Πανεπιστήμιο Πειραιώς Σχολή Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Πανεπιστήμιο Πειραιώς Σχολή Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων 5. Απλή Ταξινόμηση 2 ομές εδομένων 4 5 Χρήστος ουλκερίδης Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων 11/11/2016 Εισαγωγή Η

Διαβάστε περισσότερα

BIOXHMEIA, TOMOΣ I ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ

BIOXHMEIA, TOMOΣ I ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ 2.1 ΒΑΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΜΟΡΙΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΖΩΝΤΕΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ 2.2 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΠΟΙΚΙΛΟΜΟΡΦΙΑ, ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ 2.3 ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΕΊΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές εξετάσεις 2015 Βιολογία Γ λυκείου Θετικής κατεύθυνσης

Γενικές εξετάσεις 2015 Βιολογία Γ λυκείου Θετικής κατεύθυνσης Φροντιστήρια δυαδικό 1 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ δυαδικό Τα θέματα επεξεργάστηκαν οι καθηγητές των Φροντιστηρίων «δυαδικό» Μελλίδης Κ. Πασσιά Α. Θέμα Α Γενικές εξετάσεις 2015 Βιολογία Γ λυκείου Θετικής κατεύθυνσης

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικά θέματα Αλγορίθμων και Δομών Δεδομένων (ΠΛΕ073) Απαντήσεις 1 ου Σετ Ασκήσεων

Ειδικά θέματα Αλγορίθμων και Δομών Δεδομένων (ΠΛΕ073) Απαντήσεις 1 ου Σετ Ασκήσεων Ειδικά θέματα Αλγορίθμων και Δομών Δεδομένων (ΠΛΕ073) Απαντήσεις 1 ου Σετ Ασκήσεων Άσκηση 1 α) Η δομή σταθμισμένης ένωσης με συμπίεση διαδρομής μπορεί να τροποποιηθεί πολύ εύκολα ώστε να υποστηρίζει τις

Διαβάστε περισσότερα

Βιοπληροψορική, συσιημική βιολογία και εξατομικευμένη θεραπεία

Βιοπληροψορική, συσιημική βιολογία και εξατομικευμένη θεραπεία Βιοπληροψορική, συσιημική βιολογία και εξατομικευμένη θεραπεία Φραγκίσκος Κολίσης Καθηγητής Βιοτεχνολογίας, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ, Διευθυντής Ινστιτούτου Βιολογικών Ερευνών και Βιοτεχνολογίας, EIE

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Καθώς η επιστημονική γνώση και κατανόηση αναπτύσσονται, ο μελλοντικός σχεδιασμός βιοτεχνολογικών προϊόντων περιορίζεται μόνο από τη φαντασία μας Βιοτεχνολογία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ. ΘΕΜΑ Β Β1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1 Α 2 Γ 3 Α 4 Β 5 Α 6 Α 7 Γ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ. ΘΕΜΑ Β Β1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1 Α 2 Γ 3 Α 4 Β 5 Α 6 Α 7 Γ ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ 1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Β Λυκείου θέματα

Βιολογία Β Λυκείου θέματα Ι. Οι υδατάνθρακες διακρίνονται σε μονοσακχαρίτες, δισακχαρίτες και πολυσακχαρίτες. α) Να αναφέρετε από δύο παραδείγματα μονοσακχαριτών, δισακχαριτών και πολυσακχαριτών. (6μ) β) Σε ένα κύτταρο συναντώνται

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΕΣ MΟΡΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ

ΝΕΕΣ MΟΡΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΝΕΕΣ MΟΡΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΑΝΤΑΡΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ (M.Sc, Ph.D) Επιδημίες μολυσματικών ασθενειών συχνά οφείλονται σε έκθεση σε μία κοινή πηγή ενός αιτιολογικού παράγοντα.

Διαβάστε περισσότερα

Μία μέθοδος προσομοίωσης ψηφιακών κυκλωμάτων Εξελικτικής Υπολογιστικής

Μία μέθοδος προσομοίωσης ψηφιακών κυκλωμάτων Εξελικτικής Υπολογιστικής Μία μέθοδος προσομοίωσης ψηφιακών κυκλωμάτων Εξελικτικής Υπολογιστικής Βασισμένο σε μια εργασία των Καζαρλή, Καλόμοιρου, Μαστοροκώστα, Μπαλουκτσή, Καλαϊτζή, Βαλαή, Πετρίδη Εισαγωγή Η Εξελικτική Υπολογιστική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ: αφαίρεση ενός μορίου νερού - σύνθεση ενός διμερούς ΥΔΡΟΛΥΣΗ : προσθήκη ενός μορίου νερού - διάσπαση του διμερούς στα συστατικά του

ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ: αφαίρεση ενός μορίου νερού - σύνθεση ενός διμερούς ΥΔΡΟΛΥΣΗ : προσθήκη ενός μορίου νερού - διάσπαση του διμερούς στα συστατικά του ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ: αφαίρεση ενός μορίου νερού - σύνθεση ενός διμερούς ΥΔΡΟΛΥΣΗ : προσθήκη ενός μορίου νερού - διάσπαση του διμερούς στα συστατικά του ΤΑ ΜΟΝΟΜΕΡΗ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΟ ΔΕΣΜΟ. 1. ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή στην 11η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2013 Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013 ΧΗΜΕΙΑ

Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή στην 11η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2013 Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013 ΧΗΜΕΙΑ Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή στην 11η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2013 Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013 ΧΗΜΕΙΑ Σχολείο: 1) Ονομ/επώνυμα μαθητών: 2)... 3) ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΧΗΜΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 24 ΜΑΪΟΥ 2013

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 24 ΜΑΪΟΥ 2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 24 ΜΑΪΟΥ 2013 ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. β Α3. α Α4. δ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Σελ. 123 124 σχολ. βιβλίου: «Η διαδικασία που ακολουθείται παράγουν το ένζυμο ADA». Β2. Σελ. 133 σχολ.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΛΓΟΡΙΘΜΩΝ ΒΟΗΘΟΣ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΔΟΥΡΟΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΛΓΟΡΙΘΜΩΝ ΒΟΗΘΟΣ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΔΟΥΡΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΛΓΟΡΙΘΜΩΝ ΒΟΗΘΟΣ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΔΟΥΡΟΣ Φροντιστήριο #: Εύρεση Ελαχίστων Μονοπατιών σε Γραφήματα που Περιλαμβάνουν και Αρνητικά Βάρη: Αλγόριθμος

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, 18/5/2011 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΒΙΟΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ

Αθήνα, 18/5/2011 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΒΙΟΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ Αθήνα, 18/5/2011 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΒΙΟΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ Σας αποστέλλουμε τις προτεινόμενες απαντήσεις που αφορούν τα θέματα της Βιολογίας Θετικής Κατεύθυνσης των Ημερησίων Γενικών Λυκείων. Η Επιτροπή Παιδείας

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΖΑΡΦΤΖΙΑΝ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ 1. Σε ένα πείραμα παρόμοιο με αυτό που διεξήγαγε ο Griffith, αφού θανατώσατε με

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Πουλαντζάς Γεώργιος Στεφαδούρος Εμμανουήλ Στυλιανάκης Άγγελος Τασσόπουλος Βασίλειος Φιλιππακόπουλος

Κωνσταντίνος Πουλαντζάς Γεώργιος Στεφαδούρος Εμμανουήλ Στυλιανάκης Άγγελος Τασσόπουλος Βασίλειος Φιλιππακόπουλος Κωνσταντίνος Πουλαντζάς Γεώργιος Στεφαδούρος Εμμανουήλ Στυλιανάκης Άγγελος Τασσόπουλος Βασίλειος Φιλιππακόπουλος Η ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «Από έναν στοχασμό του 1960 στο βραβείο Νobel Φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β') ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Ε Ν Δ Ε Ι Κ Τ Ι Κ Ε Σ Α Π Α Ν Τ Η Σ Ε Ι Σ Θ Ε Μ Α Τ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση:

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση: Κανάρη 36, Δάφνη Τηλ. 210 9713934 & 210 9769376 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΘΕΜΑ Α Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση: Α1. Στη μεταγραφή δεν χρειάζονται:

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος και η σημασία των μοριακών τεχνικών στον έλεγχο των. μικροβιολογικών παραμέτρων σε περιβαλλοντικά δείγματα για την προστασία

Ο ρόλος και η σημασία των μοριακών τεχνικών στον έλεγχο των. μικροβιολογικών παραμέτρων σε περιβαλλοντικά δείγματα για την προστασία Ο ρόλος και η σημασία των μοριακών τεχνικών στον έλεγχο των μικροβιολογικών παραμέτρων σε περιβαλλοντικά δείγματα για την προστασία της Δημόσιας Υγείας Α. Βανταράκης Εργαστήριο Υγιεινής, Ιατρική Σχολή,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ

Διαβάστε περισσότερα

Το πλεονέκτημα της χρήσης του DNA των φάγων λ, ως φορέα κλωνοποίησης είναι ότι μπορούμε να ενσωματώσουμε σε αυτόν μεγαλύτερα κομμάτια DNA.

Το πλεονέκτημα της χρήσης του DNA των φάγων λ, ως φορέα κλωνοποίησης είναι ότι μπορούμε να ενσωματώσουμε σε αυτόν μεγαλύτερα κομμάτια DNA. ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2 ο,4 ο ΚΕΦ. ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Θέμα Α: Α1.β, Α2.δ, Α3.β, Α4.γ, Α5.γ Θέμα Β: Β1. Οι υποκινητές και οι μεταγραφικοί παράγοντες αποτελούν τα ρυθμιστικά στοιχεία της μεταγραφής

Διαβάστε περισσότερα