VADE-MECUM de l helléniste

Transcript

1 VADE-MECUM de l helléniste ommaire des déclinaisons Correspondance cas/fonction : p.1 Déclinaison de l article : ὁ, ἡ, τό p.1 Première déclinaison : - noms féminins φωνή, ἡµέρα ρα, θάλαττα p.2 - noms masculins στρατιώτης της, νεανί p.2 Deuxième déclinaison : λόγος δῶρον p.2 Troisième déclinaison : - radicaux en consonnes παῖς, σῶµα µα, ἐλπ λπίς p.3 - radicaux en ς Σωκράτης της, γένος νος, κρέ p.3 - radicaux en ι ou υ πόλις λις, πῆχυς χυς, βασιλεύς Déclinaison des adjectifs : - adjectifs de la première classe γαθός,-ή,-όν - adjectifs de la deuxième classe εὐδα δαίµων µων, ληθής - adjectifs de la troisième classe ἡδύς - adjectifs irréguliers πᾶς, πολύς, µέγ Déclinaison des pronoms-adjectifs : - pronoms personnels ἐγώ, σύ, αὐτός - pronoms-adjectifs démonstratifs οὗτος τος, αὕτη τη, το - pronoms-adjectifs démonstratifs ἐκε κεῖνος νος,-η,-ο - pronom-adjectif interrogatif τίς, τί - pronom-adjectif indéfini τις, τι - pronom relatif ὅς, ἥ, ὅ p.3 p.4 p.4 p.4 p.5 p.6 p.6 DECLINAION Cas en grec NOMINATIF VOCATIF ACCUATIF GENITIF DATIF Fonction en français ujet, Attribut du sujet Apostrophe C.O.D., complément de durée, complément de but, complément de lieu où l on va. Complément du nom, complément d origine, complément de lieu d où l on vient. C.O.., C.O.I., complément de lieu où l on est, compléments circonstanciels. Déclinaison de l article N. ὁ, le ἡ, la τό, le οἱ, les αἱ, les τά, les A. τόν τήν tό τούς τάς τά G. τῆς τῶν τῶν τῶν D. τῷ τῇ τῷ ταῖς 1

2 1.Noms féminins PREMIERE DECLINAION Noms en η, -ης Noms en α, - Νoms en -α, -ης φωνή, la voix ἡ ἡµέρα, le jour ἡ θάλαττα, la mer Ν. ἡ φων λαττ V. φωνή ἡµέρα θάλαττ λαττα A. τὴν φωνήν τὴν ἡµέραν τὴν θάλαττ λατταν αν G. τῆς φωνῆς τῆς ἡµέρ τῆς θαλάττ ττης D. τῇ φωνῇ τῇ ἡµέρᾳ τῇ θαλάττ ττῃ N. αἱ φωναί αἱ ἡµέρ αἱ θάλαττ λαττ V. φωναί ἡµέρ θάλαττ λαττ A. τὰς φωνάς τὰς ἡµέρ τὰς θαλάττ ττ G. τῶν φωνῶν τῶν ἡµερῶν τῶν θαλαττῶν D. τα 2. Noms masculins ταῖς φωναῖς Masculins en -, le jeune homme ταῖς ἡµέραῖς ταῖς θαλάττ ττς Masculins en -ης ης, le soldat N. ὁ νεανί le jeune homme ὁ στρατιώτης V. νεανία στρατιῶτα A. τὸν νεανίαν τὸν στρατιώτην G. νεανίου στρατιώτου D. τῷ νεανίᾳ τῷ στρατιώτῃ N. οἱ νεανί οἱ στρατιῶτ V. νεανί στρατιῶτ A. τοὺς νεανί τοὺς στρατιώτ G. τῶν νεανιῶν τῶν στρατιωτῶν D. νεανις ς στρατιώτς ς DEUXIEME DECLINAION Masculins et féminins Neutres ον, le don N. ὁ λόγος ος, la parole τὸ δῶρον, V. λόγε δῶρον A. τὸν λόγον τὸ δῶρον G. λόγου δώρου D. τῷ λόγῳ τῷ δώρῳ N. οἱ λόγοι τὰ δῶρα V. λόγοι δῶρα A. τοὺς λόγους τὰ δῶρα G. τῶν λόγων τῶν δώρων D. λόγοις δώροις

3 1.Radicaux en consonnes TROIIEME DECLINAION* *Le véritable radical de ces noms apparaît au génitif singulier N. ὁ παῖς, l enfant ἡ ἐλπ λπίς, l espoir τὸ σῶµα, le corps V. παῖ ἐλπ λπί σῶµα A. τὸν παῖδα τὴν ἐλπ λπίδα τὸ σῶµα G. πδός τῆς ἐλπ λπίδος σώµατ µατος D. τῷ πδί τῇ ἐλπ λπίδι τῷ σώµατ µατι N. οἱ παῖδες αἱ ἐλπ λπίδες τὰ σώµατ µατα V. παῖδες ἐλπ λπίδες σώµατ µατα A. τοὺς παῖδ τὰς ἐλπ λπίδ τὰ σώµατ µατα G. τῶν παίδων τῶν ἐλπ λπίδων τῶν σωµάτων ων D. πσί(ν) ταῖς ἐλπ λπίσι (ν) σώµα µασι σι(ν) 2.Radicaux en ς (G. sing. ους < -εσος - D. sing. ει < -εσι - N. n. pl. -η<-εσα G.pl. - ῶν<-εσων) Noms propres en -ης Noms neutres en -ος Noms neutres en - Σωκράτης τὸ γένος ος, le genre τὸ κρέ, la viande κρέ N. ὁ Σωκρ V. Σώκρατ κρατες γένος A. τὸν Σωκράτη/ης ης τὸ γένος τὸ κρέ G. Σωκράτους ους* γένους κρέως D. τῷ Σωκράτει ει* τῷ γένει τῷ κρέᾳ [< N. οἱ Σωκράτ τὰ γένη* τὰ κρέα [< V. Σωκράτ γένη κρέα A. tοὺς Σωκράτ τὰ γένη τὰ κρέα G. τῶν Σωκρατῶν* τῶν γενῶν* τῶν κρεῶν D. Σωκράτς γένεσι(ν) κρέασι 3.Radicaux en ι ou υ ως [<-ασος ασος] [<-ασ ασι] [<-ασα ασα] σι (ν) [< [<-ασσι ασσι] Noms en -ι Noms en -υ Noms en -υ λις, la ville ὁ πῆχυ χυς, la coudée ὁ βασιλεύς, le roi βασιλεῦ N. ἡ πόλι V. πόλι πῆχυ A. τὴν πόλι λιν τὸν πῆχυ χυν τὸν βασιλ G. τῆς πόλε λεως πῆχε χεως βασιλ D. τῇ πόλε λει τῷ πῆχε χει τῷ βασιλε N. αἱ πόλεις οἱ πήχεις οἱ βασιλ V. πόλεις πήχεις βασιλ A. τὰς πόλεις tοὺς πήχεις tοὺς βασιλ G. τῶν πόλε λεων τῶν πήχε χεων τῶν βασιλ D. ταῖς πόλε λεσι(ν) πήχε χεσι(ν) βασιλε βασιλέα βασιλέως βασιλεῖ βασιλεῖς (-ης)( βασιλεῖς (-ης)( βασιλέ (-εῖς) ( βασιλέων βασιλεῦσι

4 DECLINAION DE ADJECTIF 1.Adjectifs de la première classe Ν. γαθός, bon V. γαθέ A. γαθόν G. γαθοῦ D. γαθῷ N. γαθοί V. γαθοί A. γαθούς G. γαθῶν D. γαθοῖς bon ή, bonne όν, bon γαθ 4 γαθ γαθή γαθόν γαθήν γαθόν γαθῆς γαθοῦ γαθῇ γαθῷ γαθαί γαθά γαθαί γαθά γαθάς γαθά γαθῶν γαθῶν γαθαῖς γαθοῖς 2.Adjectifs de la deuxième classe : type εὐδα δαίµων (heureux) et ληθής (vrai) Masc. et fém. Neutre Masc. et fém. Neutre Ν. εὐδα δαίµων εὔδµ δµον V. εὔδµ δµον εὔδµ δµον A. εὐδα εὔδµ δµον G. εὐδα µονος ος D. εὐδα µονι N. εὐδα µονες εὐδα V. εὐδα µονες εὐδα A. εὐδα ς εὐδα G. εὐδµ δµόνων D. εὐδα δαίµο µοσι 3.Adjectifs de la troisième classe : type ἡδύς (agréable agréable) ἀλη ληθής ληθῆ ηθοῦς [-έος] ληθεῖς [-έες] ληθεῖ [-έϊ] ληθῆ [-έα] ληθεῖς ληθῆ ληθεῖς ληθῆ ληθῶν [-έων] ληθέσι Ν. ἡδύς δεῖα V. ἡδύ δεῖα A. ἡδύν δεῖαν G. ἡδέος δεί D. δεῖ [-έϊ] δείᾳ N. ῖς [-έες] [ δεῖ V. ῖς δεῖ A. ῖς δεί G. ἡδέων ι δειῶν D. ἡδέσι δείς ἡδύ ἡδύ ἡδύ ἡδέος δεῖ ἡδέα ἡδέα ἡδέα ἡδέων ἡδέσι

5 4.Adjectifs irréguliers ς, tout πᾶσα πᾶν Ν. πᾶς, V. A. πᾶσαν πᾶν G. παντός πάσης παντός D. παντί πάσῃ παντί N. ντες πᾶσ V. ντες πᾶσ A. ς πάσ G. ντων πασῶν ντων D. πᾶσι πάσς πᾶσι πολύς, nombreux πολλή πολύ Ν. πολ V. A. πολύν G. πολλοῦ D. πολλῷ N. πολλοί V. A. πολλούς G. πολλῶν D. πολλοῖς πολλ πολ πολλήν πολύ πολλῆς πολλοῦ πολλῇ πολλῷ πολλαί πολλά πολλάς πολλά πολλῶν πολλῶν πολλαῖς πολλοῖς Ν. µέγα V. µεγάλε A. µέγα γαν G. µεγάλου D. µεγάλῳ N. µεγάλοι V. µεγάλοι A. µεγάλους G. µεγάλων D. µεγάλοις γ, grand µεγάλη µέγα µεγ µεγάλη µεγάλην 5 γα µέγα µέγα µεγάλης µεγάλου µεγάλῃ µεγάλ µεγάλ µεγάλ µεγάλων µεγάλς µεγάλῳ µεγάλα µεγάλα µεγάλα µεγάλων µεγάλοις

6 1.Pronoms Personnels DECLINAION DE PRONOM-ADJECTIF 1 personne 2 personne 3 personne (non réfl.) 3 personne (réfl.) Ν. ἐγώ, je, moi σύ, tu ou toi αὐτός,-ή,-όν le,la A. ἐµέ µε σέ σε αὐτόν,-ήν,-όν ἑαυτ αυτόν, ν,-ήν, ν,-όν αὑτός, ς,-ή, ή,-όν soi G. ἐµο µοῦ µου σοῦ σου αὐτο,-ῆς,-οῦ ἑαυτο αυ, ῦ,-ῆς, ς,-οῦ αὑ, ῦ,-ῆς, ς,-οῦ D. ἐµο µοί µοι σοί σοι αὐτῷ,-ῇ,-ῷ ἑαυτ αυτῷ, ῷ,-ῇ, ῇ,-ῷ αὑτῷ, ῷ,-ῇ, ῇ,-ῷ N. ἡµε µεῖς ὑµε µεῖς αὐτο τοί,-αί,-ά ἑαυτο αυτοί,-αί,-ά αὑτο τοί,-αί,-ά A. ἡµᾶς ὑµε µεῖς αὐτο τούς,-άς,-ά ἑαυτο αυτούς,-άς,-ά αὑτο τούς,-άς,-ά G. ἡµῶν ὑµῶν αὐτῶν ἑαυτ αυτῶν αὑτῶν D. ἡµῖν ὑµῖν αὐτο,-αῖς,-οῖς ἑαυτο αυ, ς,-αῖς, ς,-οῖς αὑτο, ς,-αῖς, ς,-οῖς 2.Pronoms-adjectifs démonstratifs : celui-ci, celle-ci, ceci, ce, cette Ν. οὗτος A. το G. το D. το τον τον τούτου του τούτῳ αὕτη το οὗτοι αὗτ ταῦτα ταύτην την το τούτους τους ταύτ τ ταῦτα ταύτης της το τούτων των ταύτῃ τούτῳ τούτοις τοις ταύτς τς τούτοις τοις 3 Pronoms-adjectifs démonstratifs : ἐκε - au masculin comme γαθός - au féminin comme γαθή - au neutre comme το το το 6 κεῖνος νος,-η,-ο celui-là, là, celle-là, là, cela, ce, cette 4. Pronom-adjectif interrogatif : τίς, τί qui? quoi? que? quel? quelle? Ν. τίς τί τίνες A. τίνα τί τίν G. τίνος / τίνων D. τίνι / τῷ τ τίσι(ν) τίνα τίνα

7 5. Pronom-adjectif indéfini : τις, τι quelqu un, quelque (même déclinaison que l interrogatif sans l accent) 6. Pronom relatif: Ν. ὅς ἥ ὅ οἵ αἵ ἅ A. ὅν ἥν ὅ οὕς ἅς ἅ G. οὗ ἧς οὗ ὧν D. ᾧ ᾗ ᾧ οἷς αἷς οἷς 7