است. نتایج حاصل از پژوهش حاڪی از آن است ڪه 73/2 درصد تأثیر را بر ایجاد انگیزۀ مطالعه در بین ڪودڪان و نوجوانان دارد.

Transcript

1 چڪیده پژوهش حارض با هدف تعیین»فعالیتهای انگیزشی مطالعه در مراڪز فرهنگی هرنی ڪانون پرورش فڪری ڪودڪان و نوجوانان«از طریق بررسی نظرات مربیان در سطح مراڪز ڪانون پرورش فڪری ڪودڪان و نوجوانان شهرتهران از فروردین 18 تا پایان تیر 18 انجام شده است. روش تحقیق پیامیشی- توصیفی است. نتایج حاصل از پژوهش حاڪی از آن است ڪه /2 درصد مربیان ڪانون معتقدند انجام فعالیتهای عام فرهنگی بیشرتین تأثیر را بر ایجاد انگیزۀ مطالعه در بین ڪودڪان و نوجوانان دارد. فعالیتهای هرنی با / درصد در رتبه دوم و فعالیتهای ادبی با 2/ درصد در رتبه سوم تأثیرگذاری بر ایجاد انگیزۀ مطالعه در ڪودڪان و نوجوانان قرار دارند. از دید مربیان ڪانون گروههای سنی»الف«عالقۀ خاصی به فعالیتهای خاص هرنی دارند. گروه سنی»ب«متایل زیادی به فعالیتهای عام فرهنگی و خاص هرنی و اسالمی دارند. گروه سنی»ج«بیشرتین عالقه را در مقایسه با سایر گروهها به فعالیتهای فرهنگی ادبی علمی و اسالمی دارند. گروه سنی»د«به فعالیتهای خاص ادبی و علمی بیش از فعالیتهای هرنی فرهنگی و اسالمی عالقه دارند. گروه سنی»ه«در مقایسه با سایر گروهها ڪمرتین میزان عالقه را به فعالیتهای خاص هرنی داشته و به فعالیتهای ادبی و علمی عالقه بیشرتی دارند. ڪلیدواژهها انگیزش مطالعه ڪودڪان و نوجوانان ڪانون پرورش فڪری ڪودڪان و نوجوانان انگیزۀ مطالعه

2 مطالعه انگیزشی فعالیتهای بررسی هنری فرهنگی مراڪز در نوجوانان و ڪودڪان فڪری پرورش ڪانون مربیان دیدگاه از تهران شهر 2 اباذری زهرا دڪرت 1 قنربپور مریم 18/9/1 پذيرش: 18//21 دريافت: مقدمه فرهنگی مراکز عنوان با بیشتر که نوجوانان و کودکان فکری پرورش کانون کتابخانههای برای هنری و فرهنگی زمینههای در فعال مراکز مهمترین از یکی میشوند نامیده هنری پرورش کانون هنری فرهنگی مراکز میروند. بهشمار ایران در نوجوان و کودک سنی گروه و فرهنگی فعالیتهای ارائة با که هستند مكانهایی جمله از نوجوانان و کودکان فکری کارآزموده و مجرب ادبی و هنری فرهنگی مربیان از برخورداری با نیز و متنوع هنری و نگارش بیان قدرت تقویت و دانشآموزان افکار و ذوق پرورش جهت در میتوانند بسیار است مطالعه انگیزة ایجاد در مهم بسیار و اساسی عوامل از که آنها فهم و درک امکانات ایجاد هدف با كه کانون فعالیت سابقة 18(. )بهرامی باشند کارساز و مؤثر میانة به است شده تأسیس نوجوانان و کودکان ذوق و فکری پرورش و رشد جهت الزم کشور مختلف مناطق در مرکز این فعالیتهای بازمیگردد. 1 سال در شمسی دهة مراکز که رسالتهایی ارزشمندترین حال عین در و اصلیترین از یکی است. گسترده اوقات غنیسازی دارند برعهده نوجوانان و کودکان فکری پرورش کانون هنری فرهنگی به آنها دادن سوق و آنها شدن کتابخوان برای مساعد و مثبت زمینة ایجاد اعضا فراغت شناختی با کانون فرهنگی مربیان است. پایانناپذیر تمایلی و رغبت با هم آن مطالعه سمت مختلف سنی گروههای در نوجوانان و کودکان تواناییهای و استعدادها و گرایشها از که كتابخانه اطالعرسانی و ڪتابداری ارشد ڪارشناس 1. كرج واحد اسالمی آزاد دانشگاه مركزی maryamghanbarpour@yahoo.com و ڪتابداری گروه علمی هیئت عضو 2. واحد اسالمی آزاد دانشگاه اطالعرسانی شامل تهران abazari9@yahoo.com در اختصار حفظ بهمنظور. یا»كانون«كلمه از پایاننامه این مراكز جای به كانونكتابخانههای فكری پرورش كانون هرنی فرهنگی تهران شهر نوجوانان و كودكان شد. خواهد استفاده 81 شامره كتاب فصلنامه

3 قنربپور مریم اباذری زهرا دڪرت ار متنوع شیوههای و عنوانها با فعالیتهایی آنها بیشتر جذب برای میکنند تالش دارند روخوانی گویی قصه از: عبارتاند فرهنگی مراکز در رایج فعالیتهای کنند. برنامهریزی بازی دیواری نشریة سرزمین معرفی شخصیت معرفی آزاد بحث شعرخوانی کتاب نمایش فیلم نمایش عروسکی نمایش اجرای کاردستی و دستی هنرهای سرگرمی و هنری و علمی بازدیدهای مراسم در شرکت سیاحتی و زیارتی سفرهای فیلماستریپ اهداف هرکدام اینکه ضمن فعالیتها این آن. مانند و احکام و احادیث قرآن با آشنایی کشف برای زمینهسازی همان که را واحد هدفی مجموع در دارند را خود خاص است کتابخوانی و کتاب به آنها نمودن مند عالقه و کانون اعضای تواناییهای و استعدادها 18(. تهران استان نوجوانان و کودکان فکری پرورش )کانون کنند می دنبال هنری فرهنگی مراکز ثمر مثمر و متنوع فعالیتهای مؤثر ارتباط به توجه با بنابراین نوجوانان و کودکان در مطالعه انگیزة ایجاد در نوجوانان و کودکان فکری پرورش کانون مختلفی پژوهشهای بنگارد. زمینه این در را خود پژوهش تا داشت آن بر را پژوهشگر حاضر پژوهش به پژوهشها نزدیكترین كه گرفته صورت مطالعه انگیزة ایجاد زمینة در میباشد: زیر شرح به دختر دانشآموزان در مطالعه انگیزة ایجاد در معلم نقش»بررسی باعنوان پژوهشی در ایجاد در معلم نقش بررسی هدف با )س( الزهرا دانشگاه در كه 1«منطقة پنجم پایة دانشآموزان از نفر 2 تعداد شد انجام میرزایی توسط دانشآموزان در مطالعه انگیزة منطقة در معصومه( و حجاب انقالب پیک آزادی )ارشاد ابتدایی پنجم دخترانة مدارس محاسبة آماری روشهای با و شده انتخاب ساده تصادفی نمونهگیری روش به تهران 1 این از حاصل نتایج گرفتند. قرار ارزیابی مورد كااسكوئر آزمون و فراوانی درصد فراوانی محیط در مطالعه به معلم توجه بین 1( داد: قرار تأیید مورد را پژوهش فرضیات تحقیق به معلم توجه بین 2( دارد وجود رابطه مطالعه به دانشآموزان عالقهمندی و مدرسه بین ( دارد وجود رابطه مطالعه به دانشآموزان عالقهمندی و فارسی ادبیات و انشا درس وجود رابطه معلم طرف از مطالعه امر به دانشآموزان تشویق و مدرسه در کتابخانه وجود دارد وجود رابطه مطالعه به دانشآموزان ترغیب و مدارس در مطالعه زنگ بین ( و دارد 18(. )میرزایی تسهیلکننده عوامل»بررسی عنوان با )18( داورپناه و قناویزچی توسط دیگری پژوهش از استفاده با مزلو«انگیزشی الگوی با کتابخوانی و مطالعه به نگرش رابطة و مطالعه بازدارندة و بررسی مورد را مزلو انگیزشی الگوی با آن رابطة و کتابخوانی و مطالعه انگیزة پیمایشی روش شهر چهار از سال تا 12 سنی دامنة در نفر 1 از متشکل نمونهای است. داده قرار 81 شامره كتاب فصلنامه

4 انگیزشی فعالیتهای بررسی... مراڪز در مطالعه,Wigfield, Guthrie. Tonks & Perencevich CORI. SI. Guthrie. نمونهگیری شیوة به مشهد( و فردوس حیدریه تربت )کالت رضوی خراسان استان داد نشان پژوهش نتایج شد. توزیع آنها بین پرسشنامه و انتخاب مرحلهای چند خوشهای ت دوس و»تعلق نیازهای است. احترام«به»نیاز مطالعه مورد جامعة نیاز سطح باالترین تمامی دارند. قرار بعدی مرتبههای در»فیزیولوژیک«و»ایمنیخودشکوفایی«داشتن«بازدارندگی در زیادی نقش پژوهش این در مطالعه مورد تسهیلکنندة و بازدارنده عوامل داشته مثبت نگرش مطالعه به نسبت آزمودنیها داشتهاند. کتابخوانی و مطالعه تسهیل و دامنة در واقع افراد بین دارد. قرار هیجانی جنبة از باالتر شناختی جنبة از نگرش این و نگرش تفاوت سال و گروههای افراد با سال 1- سنی با را معنادار تفاوتی باالتر و لیسانس تحصیلی مدرک با افراد همچنین شد. پیدا مطالعه به نشان خود از مطالعه به گرایش در دبیرستان و راهنمایی ابتدایی تحصیلی مدارک با افراد مشاغل سایر و فرهنگی مشاغل بین داد نشان واریانس تحلیل نتایج دیگر سوی از دادند. گرایش در معناداری تفاوت کارگران و بیکار افراد آزاد مشاغل نظامیان کارمندان مانند دارای مردان به نسبت بهطورمعناداری زنان داد نشان تي آزمون نتایج دارد. وجود مطالعه به هستند. کتابخوانی و مطالعه به مثبت گرایش کودکان»انگیزة عنوان با پژوهشی نیز )2( پرنسیویچ و تونکس گوتریه ویگفیلد تحقیق این در دادهاند. انجام آموزشی«تأثیرات و قلمرو بودن اختصاصی خواندن: برای این از بخشی میگیرد. قرار بحث مورد خواندن انگیزة قلمرو بودن اختصاصی و ماهیت»کری«مفهومی خواندن )آموزش خواندن آموزش برنامة دو تأثیر بررسی به پژوهش برای سوم پایة دانشآموزان درونی برانگیزة ( آی.اس. چندگانه راهبرد با آموزش و سال اواخر در خواندن برنامههای از هریک میپرداخت. خواندن خودکفایی و خواندن برنامة در سوم پایة دانشآموز 1 تقریبا کشید طول هفته 12 و گرفت انجام تحصیلی تحلیل نتایج کردند. شرکت آی.اس. آموزش برنامة در سوم پایة دانشآموز 2 و»کری«برای آموزان دانش درونی انگیزة که داد نشان آزمون از بعد و قبل آموزان دانش پاسخهای است. یافته افزایش»کری«گروه در فقط خواندن خودکفایی و خواندن و انگیزه خواندن درک»افزایش باعنوان خود پژوهشی طرح در )2( گوتریه از که ناحیهای«گسترة با تجربه یک در مفهومی خواندن آموزش طریق از علمی دانش افزایش برای نوآورانه آموزش تأثیر بررسی به انجامید طول به 2 تا 21 سالهای از: بودند عبارت پژوهش این در مداخلهگر عوامل پرداخت مفاهیم درک و خواندن تجربههای آوردن فراهم 2( خواندن آموزش برای مفهومی دانش اهداف از استفاده 1( دانشآموز به متن و تکالیف مورد در گزینههایی دادن قرار اختیار در ( ملموس 81 شامره كتاب فصلنامه

5 قنربپور مریم اباذری زهرا دڪرت این مشارکتی. یادگیری ترویج ( و ادبی( و علمی )اطالعات جالب متون از استفاده ( گرفت. صورت آتالنتیک منطقة در 8 )آی( صالحیت عنوان با دولتی مدارس در پژوهش الگوی با - پایههای از کدام هر در که بود کالس 11 در نفر 28 شامل آماری جامعة از دانشآموز 9 تقریبا که آموزش راهبردی الگوی با کالس 1 در نفر 2 و»کری«تأثیرات از اساسا که پژوهش نتایج کردند. شرکت سنتی آموزش دور یک در کالس مفهوم خواندن آموزش که میدهد نشان است شده تشکیل و پایههای در آزمایشی دارد: برتری مورد سه این در سنتی آموزش و استراتژی با آموزش بر»کری«مدار 2( متن( درک و چندمتنی درک استاندارد )آزمونهای مفاهیم درک و خواندن 1( برای جستوجو پاسخ و پرسش علمی زمینة پیش کردن فعال شامل خواندن راهبردهای ارزیابی دانشآموز خود گزارش طبق )سنجش خواندن انگیزة ( و متن در اطالعات نشان نتایج خواندن(. میزان از دانشآموزان خود گزارش و دانشآموزان تکتک از معلم دارند پیوند جذاب متنهای با مفهومی لحاظ از که تحقیقی علمی فعالیتهای که داد در آموزش راهبرد کاربرد بنابراین میشوند. مفاهیم درک و خواندن میزان افزایش باعث را خواندن و علم در چندگانه نتایج خواندن انگیزة حمایت با توأم تحقیقی علمی فضای دش اثبات دانشآموز رشد 9 )سیم( ساختاری معادله الگوسازی طریق از میدهد. افزایش استنتاج و مفاهیم درک و خواندن واسطة به علم رشد افزایش باعث خواندن انگیزة که میگردد. مطالعه انگیزشی فعالیتهای نوع چه كه است این تحقیق این در اساسی پرسش فکری پرورش کانون کتابخانههای در میشوند( مطالعه انگیزة ایجاد سبب که )فعالیتهایی مطرح فرعی سؤال 8 قالب در را سؤال این و دارد وجود تهران شهر نوجوانان و کودکان از: اند تأثیرعبارت ترتیب به كه ساختهایم فرهنگی عام فعالیتهای 1. هنری خاص فعالیتهای 2. ادبی خاص فعالیتهای. اسالمی خاص فعالیتهای. عضو مختلف سنی گروههای در مطالعه انگیزة ایجاد بر علمی خاص فعالیتهای. مربیان دیدگاه از تهران شهر نوجوانان و کودکان فکری پرورش کانون کتابخانههای انگیزة ایجاد بر مختلف سنی گروههای و مطالعه انگیزشی فعالیتهای نوع بین رابطة. و کودکان فکری پرورش کانون عضوکتابخانههای مختلف سنی گروههای در مطالعه مربیان دیدگاه از تهران شهر نوجوانان 8. I 9. SEM 8 81 شامره كتاب فصلنامه

6 بررسی فعالیتهای انگیزشی مطالعه در مراڪز.... نظرات مربیان دربارة فعالیتهایی که سبب ایجاد انگیزة بیشتر به مطالعه می شود و 8. تأثیر انواع فعالیتهای انگیزشی مطالعه )عام فرهنگی خاص هنری ادبی اسالمی و علمی( بر گروههای سنی مختلف عضو کتابخانههای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران را مورد بررسی قرار داده است. بیان مسئله در دنیای پیچیدة امروزی داشتن مطالعه سبب موفقیت فرد و فزونی آگاهی او از مسائل مختلف علمی و اجتماعی گردیده و نیز موجب ارتقای فرهنگ عمومی جامعه و توسعة اقتصادی و فرهنگی آن میشود. برای ایجاد عادت به مطالعه و انگیزههای الزم در کودکان نوجوانان جوانان و حتی در بزرگساالن باید از دوران کودکی به این مسئله توجه شود و خواندن مطالب به کودکان قبل از ورود آنها به محیط مدرسه توسط والدین انجام گیرد تا گرایش به مطالعه در کودکان بهوجود آید و زمانی هم که کودک پا به محیط مدرسه میگذارد گفتوگو با او در مورد مطالعه و نشان دادن این مسئله به کودک که خواندن مهم است میتواند عامل مؤثری در تشویق او به مطالعه باشد. به دلیل نقش حیاتی مطالعه در زندگی هر فرد و با توجه به اینکه گرایش به مطالعه و ایجاد انگیزه و رغبت به مطالعه یک شبه پدید نمیآید بلکه برای رسیدن به این مهم نیاز است که در هر فردی این مسئله درونی شود و از خردسالی در فرد بهوجود آید. پس اگر قرار است عادتی شکل گیرد و عالقه و انگیزهای ایجاد گردد بهتر است در همین زمان باشد )امانی و آذرنوید 18(. مراکز فرهنگی هنری و کتابخانههای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با امکاناتی که در اختیار دارند نظیر مربیان کارآزموده در زمینههای فرهنگی هنری و ادبی کتابهای خاص کودکان و نوجوانان با موضوعات مختلف و وسایل سمعی و بصری میتوانند نقش بسزایی در بلوغ فکری و کاشتن بذر انگیزه و عالقه به مطالعه در مخاطبان تا 1 سال داشته باشند )کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان 18(. این پژوهش بر آن است تا با توجه به نظرات مربیان مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران به بررسی انواع فعالیتهایی که در این مراکز مورد استفاده قرار میگیرد و نیز میزان تأثیر فعالیتهای فرهنگی هنری ادبی اسالمی و علمی که سبب ایجاد انگیزة مطالعه میشوند بپردازد. در این پژوهش سعی شده انجام یا عدم انجام فعالیتهای انگیزشی مطالعه در کلیة کتابخانههای کانون مورد بررسی قرار گیرد و نیز مشخص گردد که گروههای سنی الف ب ج د و ه به کدام یک از فعالیتهای فوق انگیزه و رغبت بیشتری نشان میدهند. لذا این پژوهش درنظر دارد 9

7 قنربپور مریم اباذری زهرا دڪرت مانع که مسائلی و محدودیتها و مشکالت به مربیان نظرات بررسی از نتیجهگیری با تا رفع جهت در و برده پی میشود نوجوانان و کودکان در مطالعه به رغبت و انگیزه ایجاد گردد. آینده در شرایط بهبود سبب که دهد ارائه راهکارهایی و پیشنهادها آنها پژوهش فرضیۀ در مطالعه انگیزة ایجاد در نوجوانان و کودکان فکری پرورش کانون هنری فرهنگی مراکز دارند. فعالی نقش نوجوانان و کودکان عملیاتی و مفهومی تعاریف آنچه یا میباشد تحریض تحریک انگیختن انگیزیدن معنی به لغت در انگیزه: یا انگیزش و است وسیع مفهوم یک انگیزش 12(. معین )فرهنگ برمیانگیزاند کاری به را کسی ارضای منبع و مشوقهاست و اشتیاقها و گرایشها ها ارزش عالیق نیازها دربرگیرندة 18(. داورپناه و )قناویزچی میشود محسوب رغبتها و نیازها مطالعه انگیزشی فعالیتهای از منظور پژوهش این در مطالعه: انگیزشی فعالیتهای طریق از کانون که است علمی و اسالمی ادبی هنری خاص فرهنگی عام فعالیتهای میدارد. وا مطالعه به را نوجوانان و کودکان آنها کتابخانة از خاصی نوع نوجوانان: و کودکان فکری پرورش كانون كتابخانههای فعالیتهای و تشکیالت و سازمان حیث از بهویژه و جهات بسیاری از که است کودک پرورش کانون اصوال است. متفاوت جهان کشورهای سایر کودک کتابخانههای یا فرهنگی ادارة و تأسیس منحصرا کارش که مستقل سازمان یک بهعنوان نوجوانان و کودکان فکری سازمان یک جهانی مقیاس در است کودکان برای کتاب نشر آن از مهمتر و کودک کتابخانة ار خود کار میشوند نامیده هنری فرهنگی مراکز که کانون کتابخانههای است. کمنظیر هنری فرهنگی- مراکز یا کتابخانهها این در نمیکنند. محدود کتابداری خدمات به تنها شخصیت معرفی کتاب روخوانی کتاب معرفی قصهگویی همچون متنوعی برنامههای نقاشی آموزش علمی بازدیدهای تئاتر و نمایش اجرای فیلم نمایش سرزمین معرفی میشود. انجام دستی کارهای و موسیقی خوشنویسی ابداع کانون مربیان و کتابداران خود را هنری و فرهنگی کارهای و برنامهها این همة عالقه حاصل برنامهها این رواج ترتیب این به انداختهاند. راه به کتابخانهها در و کرده بنابراین 18(. )بهرامی است کانون کارکنان و کتابداران و مربیان خود خالقیت و تعهد دو هر از منظور و میروند کار به هم معادل»کتابخانه«و»مرکز«اصطالح دو پژوهش این در 81 شامره كتاب فصلنامه

8 بررسی فعالیتهای انگیزشی مطالعه در مراڪز... شعبههای مختلف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سطح شهر تهران میباشد. متغیرهای اساسی پژوهش متغیر مستقل: مراکز فرهنگی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران. متغیر وابسته: فعالیتهای انگیزشی مطالعه. جامعۀ پژوهش در تحقیق حاضر جامعة آماری شامل 212 مربی از 1 مرکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان موجود در سطح شهر تهران میباشد. روش پژوهش و توجیه روایی آن در این پژوهش از لحاظ دستهبندی تحقیقات برحسب نحوة گردآوری دادهها )طرح تحقیق( از روش پیمایشی- توصیفی استفاده شده است زیرا به توصیف فعالیتهای انگیزشی مطالعه در مراكز فرهنگی هنری كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان شهر تهران میپردازد. برای تعیین روایی ابزار اندازهگیری ابتدا سه پرسشنامه بین سه تن از مربیان كانون توزیع گردید و ابهامات آنها دربارة سؤال ها مشخص شد. بدین ترتیب تعدادی از سؤالها حذف و تعدادی دیگر جایگزین شد و در نهایت پس از شفاف شدن و رفع ابهامات برای تأیید نهایی پرسشنامة تهیه شده از نظر استاد راهنما واستاد مشاور و مشاور آماری استفاده شد که بعد از انجام اصالحات و تغییر برخی سؤالها پرسشنامة اصلی تهیه و توزیع گردید. تحلیل یافتهها برای تحلیل ابعاد مختلف سؤال های پرسشنامه از روش آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. نخست برای هر یک از ابعاد سؤالهای پژوهش جدول توزیع فراوانی تهیه خواهد شد و سپس میزان اهمیت هر یک از ابعاد با طرح فرضیة آماری تحلیل خواهد شد. در بررسیهای تحلیلی قبل از انجام آزمون فرضیهها سطح آزمون )حداکثر خطای نوع اول قابل قبول α( را از قبل تعیین و سپس خروجیهای به دست آمده را با آن مقایسه میکنند. در این پژوهش نیز همانند اکثر تحقیقات سطح آزمون برابر مقدار /=α در نظر گرفته شد. برای بررسی تحلیلی نیاز به طرح فرضیة آماری و آزمودن آن میباشد. فرضیه بهصورت فرض صفر و فرض مقابل بیان میشود و بر اساس شواهد بهدست آمده از پژوهش نتیجة آزمون منجر به قبول یا رد فرض صفر آماری میشود. 1

9 مریم قنربپور دڪرت زهرا اباذری برای پذیرش یا رد فرض صفر آماری میتوان از دو معیار سطح معناداری آزمون و یا مقایسة آمارة آزمون با مقدار مربوط آن از روی جدول توزیع احتمالی آماره استفاده نمود. در استفاده از سطح معناداری آزمون در صورتی که مقدار آن کمتر از سطح آزمون )مقدار /=α( باشد فرض صفر رد میشود در غیر اینصورت دالیل کافی برای رد فرض صفر وجود نداشته و فرض شامره مرڪز مرڪز شامره 2 مرڪز شامرۀ مرڪز شامرۀ مرڪز شامرۀ مرڪز شامرۀ مرڪز شامرۀ 9 مرڪز شامرۀ 1 مرڪز شامرۀ 11 مرڪز شامرۀ 12 مرڪز شامرۀ 1 مرڪز شامرۀ 1 مرڪز شامرۀ 18 مرڪز شامرۀ 19 مرڪز شامرۀ 2 مرڪز شامرۀ 21 مرڪز شامرۀ 22 مرڪز شامرۀ 2 مرڪز شامرۀ 2 مرڪز شامرۀ 2 مرڪز شامرۀ 28 مرڪز شامرۀ 29 مرڪز شامرۀ مرڪز شامرۀ 1 مرڪز شامرۀ 2 مرڪز شامرۀ مرڪز شامرۀ مرڪز شامرۀ مرڪز شامرۀ مرڪز شامرۀ 8 مرڪز شامرۀ 9 مرڪز شامرۀ جمع ڪل تعداد اعضای ڪانون سال تأسیس تعداد مربیان ثابت و پارهوقت در هر مرڪز تعداد پاسخدهندگان از هر مرڪز جدول 1 مشخصات مراڪز مورد بررسی در پژوهش از لحاظ تعداد اعضا سال تأسیس و تعداد پاسخدهندگان هر مرڪز 2

10 بررسی فعالیتهای انگیزشی مطالعه در مراڪز... صفر مورد تأیید قرار میگیرد. در پاسخ به اولین سؤال اساسی تحقیق مبنی بر اینكه»چه نوع فعالیتهای انگیزشی مطالعه در مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران وجود دارد «به طور كلی دسته از فعالیتهای اصلی در قالب فعالیت مشخص و تعریف شده شناسایی و مورد بررسی قرار گرفت كه این فعالیتها شامل موارد زیر هستند: فعالیتهای عام فرهنگی شامل 19 فعالیت قصهگویی روخوانی کتاب بحث آزاد بحث کتاب معرفی کتاب معرفی شخصیت معرفی سرزمین نشریة دیواری بازی و سرگرمی شعرخوانی هنرهای دستی و کاردستی اجرای نمایش عروسکی نمایش فیلم نمایش فیلماستریپ سفرهای زیارتی و سیاحتی برگزاری مسابقات فعالیتهای تحقیقی معرفی وقایع و ایام نمایش خالق. فعالیتهای خاص هنری شامل فعالیت عکاسی نقاشی سفالگری خوشنویسی فیلمسازی سرود نمایش عروسکی. فعالیتهای خاص ادبی شامل فعالیت آموزش شعر طرحهای ادبی قصهنویسی فعالیتهای خاص علمی شامل فعالیت آشنایی با علم نجوم )ستارهشناسی( آشنایی عنوان فعالیت بسیار زیاد زیاد تا حدودی ڪم بسیارڪم جمع باالی متوسط میانگین میانه /1 / /8 /1 /2 /8 / / /2 /8 /2 / /2 2/89 /9 /2 / / 9/ 91/9 1/2 9/2 9/ /8 2/2 / 1/2 8/ /8 8/ /2 8/ 2/ 82/1 /1 2/1 /9 / /9 1/1 /8 / 12/9 /9 /9 1/8 / /9 / / / 9 1/8 /2 11/ 9/8 2/ 2/2 8 1/8 9 11/ / / /1 19/8 / 28/ 2/ 21/ 2/1 12/ 2 28/ 8/2 / / 1 1/1 /9 2/2 29/ 2/1 /2 /2 / 8/2 1/ /9 29/ /2 /9 1 2/ 22/ 1/1 / / 9/ / /1 9/8 2 8/2 19/ 1/8 28/8 1/ 2/ 2/9 2/ 1/ 1/9 11/ 28/ / 1/ 28/8 قصهگویی روخوانی ڪتاب بحث آزاد بحث ڪتاب معرفی ڪتاب معرفی شخصیت معرفی رسزمین نرشیه دیواری بازی و رسگرمی شعرخوانی هرنهای دستی و ڪاردستی اجرای منایش عروسڪی منایش فیلم منایش فیلماسرتیپ سفرهایزیارتیوسیاحتی برگزاری مسابقات فعالیتهای تحقیقی معرفی وقایع و ایام منایش خالق جدول 2 توزیع فراوانیهای میزان تأثیر انجام فعالیتهای عام فرهنگی بر ایجاد انگیزه مطالعه

11 مریم قنربپور دڪرت زهرا اباذری با علم زیستشناسی نمایش فیلمهای مربوط به زیستشناسی کار با میکروسکوپ. فعالیتهای خاص اسالمی شامل 2 فعالیت آشنایی با قرآن و حدیث آشنایی با احکام. در پاسخ به دومین سؤال اساسی پژوهش مبنی بر اینكه «تأثیر فعالیتهای عام فرهنگی بر ایجاد انگیزة مطالعه در گروههای سنی مختلف مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران از دیدگاه مربیان چگونه است «از دید مربیان كانون انجام فعالیتهای قصهگویی روخوانی كتاب معرفی كتاب شعرخوانی و فعالیتهای تحقیقی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر ایجاد انگیزه به نوع فعالیت بسیار زیاد زیاد تا حدودی ڪم بسیاركم جمع باالی متوسط میانگین میانه عڪاسی نقاشی سفالگری خوشنویسی فیلمسازی رسود منایش عروسڪی /2 /8 / / / /2 / 1/ 1/1 8/ / /8 / 2/ 2/ / / /1 8/ /9 /8 22 9/ 11/ 11/1 1/ 1/ 11/9 /9 2 2/ 29/ 2/1 9/8 1 1/1 2/9 2/ 28/ 2/1 2/2 2/ 1/ /2 /2 2/ 21/ 1/ 2 جدول توزیع فراوانیهای میزان تأثیر انجام فعالیتهای خاص هرنی بر ایجاد انگیزہ مطالعه مطالعه در بین كودكان و نوجوانان هستند درحالی كه نمایش فیلم معرفی سرزمین و معرفی وقایع و ایام تأثیر به مراتب كمتری دارند. در پاسخ به سومین سؤال اساسی پژوهش مبنی بر اینكه»تأثیر فعالیتهای خاص هنری بر ایجاد انگیزة مطالعه در گروههای سنی مختلف مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان شهر تهران از دیدگاه مربیان چگونه است «از دید مربیان كانون انجام فعالیت نقاشی و سفالگری از مهم ترین عوامل تأثیرگذاربرایجادانگیزهبه مطالعه دربین كودكان ونوجوانان هستند درحالی كه سرود تأثیر به نسبت كمتری بر ایجاد انگیزه به مطالعه دارد. جدول توزیع فراوانیهای میزان تأثیر انجام فعالیتهای خاص ادبی بر ایجاد انگیزه به مطالعه نوع فعالیت آموزششعر طرحهایادبی قصهنویسی بسیار زیاد /9 2/ / زیاد /1 / تا حدودی 1 19/8 1/2 ڪم 1/2 2/ 1/9 بسیاركم 1 جمع باالی متوسط 8/9 / 81 میانگین /19 /1 /2 میانه در پاسخ به چهارمین سؤال اساسی پژوهش مبنی بر اینكه»تأثیر فعالیتهای خاص ادبی بر ایجاد انگیزة مطالعه در گروههای سنی مختلف مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران از دیدگاه مربیان چگونه است «براساس نتایج بهدست

12 انگیزشی فعالیتهای بررسی... مراڪز در مطالعه تأثیر باالی امتیازی میانگین با ادبی طرحهای و شعر آموزش قصهنویسی ترتیب به آمده آزمون انجام از تحلیلی نتایج دارند. نوجوانان و كودكان بین در مطالعه به انگیزه ایجاد بر زیادی این انجام شده گرفته درنظر فعالیت سه هر برای كه داد نشان نیز تكنمونهای استیودنت تی مجموع تعریف با و دارند نوجوانان و كودكان در مطالعه به انگیزه ایجاد بر زیادی تأثیر فعالیتها میانگین با ادبی خاص فعالیتهای انجام كه شد مشاهده نیز ادبی فعالیت كل بهعنوان متغیر سه که داد نشان فریدمن آزمون نتایج از استفاده با بیشتر بررسی هستند. زیادی تأثیر دارای /2 متفاوت اولویت از و بوده میزان یک به فعالیت سه این از یك هر انجام گذاری تأثیر میزان بر را بیشتری تأثیر 2/11 رتبة میانگین با قصهنویسی كه چند هر نیستند برخوردار معناداری دارد. نوجوانان و كودكان بین در مطالعه به انگیزه ایجاد فعالیت نوع حدیث و قرآن با آشنایی زیاد بسیار زیاد حدودی تا ڪم بسیاركم باالی جمع متوسط میانگین میانه جدول انجام تأثیر میزان فراوانیهای توزیع ایجاد بر اسالمی خاص فعالیتهای مطالعه به انگیزه / / /8 / 1/ / /9 / 8/ 9/2 29/ 1/ 1/2 احڪام با آشنایی اسالمی خاص فعالیتهای تأثیر «اینكه بر مبنی پژوهش اساسی سؤال پنجمین به پاسخ در فکری پرورش کانون هنری فرهنگی مراکز مختلف سنی گروههای در مطالعه انگیزة ایجاد بر گردآوری اطالعات براساس است «چگونه مربیان دیدگاه از تهران شهر نوجوانان و کودکان و زیاد حد تا را حدیث و قرآن با آشنایی مربیان درصد /8 كه شد مشاهده پژوهش در شده / دانستهاند. مؤثر نوجوانان و دركودكان مطالعه به انگیزه ایجاد بر متوسط حد تا درصد / و كودكان ترغیب بر متوسطی حد تا درصد 8/ و زیاد حد در را احكام با آشنایی تأثیر درصد فعالیتها این انجام كه داد نشان استیودنت تی آزمون نتایج نمودهاند. ارزیابی مطالعه به نوجوانان مجموع تعریف با و دارند نوجوانان و كودكان مطالعه به انگیزه ایجاد بر باالیی به متوسط تأثیر اب اسالمی خاص فعالیتهای انجام كه شد مشاهده نیز اسالمی فعالیتهای كل بهعنوان متغیر دو است. تأثیرگذار مطالعه به انگیزه ایجاد بر / میانگین فعالیت نوع بسیار زیاد زیاد حدودی تا كم بسیاركم باالی جمع متوسط میانگین میانه نجوم علم با آشنایی زیستشناسی علم با آشنایی زیستشناسی به مربوط فیلمهای منایش میڪروسڪوپ با ڪار جدول انجام تأثیر میزان فراوانیهای توزیع ایجاد بر علمی خاص فعالیتهای مطالعه به انگیزه /92 / / 8/ 91/ / / 1/ 8/ / / 2 1/ / / 1/ 1/ / 81 شامره كتاب فصلنامه

13 مریم قنربپور دڪرت زهرا اباذری در پاسخ به ششمین سؤال اساسی پژوهش مبنی بر اینكه»تأثیر فعالیتهای خاص علمی بر ایجاد انگیزة به مطالعه در گروههای سنی مختلف مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران از دیدگاه مربیان چگونه است «براساس اطالعات گردآوری شده در پژوهش مشخص شد كه كار با میكروسكوپ ستارهشناسی آشنایی با زیستشناسی و نمایش فیلمهای مربوط به زیستشناسی بر ایجاد انگیزة مطالعه در بین كودكان و نوجوانان مؤثر هستند. بررسی تحلیلی با استفاده از نتایج آزمون تی استیودنت نشان داد كه آشنایی با زیستشناسی و نمایش فیلمهای مربوط به زیستشناسی تأثیر معنادار چندانی بر ایجاد انگیزة مطالعة كودكان و نوجوانان ندارند. در مورد ستارهشناسی و كار با میكروسكوپ میتوان گفت كه تأثیر آنها بر تشویق كودكان به مطالعه در حد متوسط به باالیی میباشد. انواع فعالیتها فراوانی درصد فراوانی /2 82 فعالیتهای فرهنگی / 1/2 11/ جدول مقایسه میزان تأثیرگذاری فعالیتهای مختلف بر ایجاد انگیزه به مطالعه فعالیتهای هرنی فعالیتهای ادبی فعالیتهای اسالمی در پاسخ به هفتمین سؤال اساسی پژوهش مبنی بر اینكه»نظرات مربیان دربارة تأثیر انواع فعالیتهای انگیزشی مطالعه )عام فرهنگی خاص هنری خاص ادبی خاص اسالمی خاص علمی( بر گروههای سنی مختلف چگونه است «در بررسی مربوط به میزان عالقة گروههای سنی مختلف به مطالعه از دید مربیان كانون به ترتیب گروه سنی»ج«از دید 2/ درصد مربیان كانون گروه سنی»ب«از دید / درصد گروه سنی»الف«از دید 2/1 درصد گروه سنی»د«از دید 2/2 درصد و گروه سنی»ه«از دید 1/2 درصد مربیان كانون بیشترین میزان عالقه به مطالعه را نشان میدهند. در بررسی میزان تمایل كودكان و نوجوانان به فعالیتهای عام فرهنگی از دید مربیان كانون به ترتیب گروه سنی»ج«گروه سنی»ب«گروه سنی»د«گروه سنی»ه«و گروه سنی»الف«در اولویت اول تا پنجم قرار دارند. در بررسی میزان تمایل كودكان و نوجوانان به فعالیتهای خاص هنری از دید مربیان كانون به ترتیب گروه سنی»الف«گروه سنی»ب«گروه سنی»ج«گروه سنی»د«و گروه سنی»ه«در اولویت اول تا پنجم قرار دارند. در بررسی میزان رغبت كودكان و نوجوانان به فعالیتهای خاص ادبی از دید مربیان ترتیب گروه سنی»ج«گروه سنی»د«گروه سنی»ه«گروه سنی»ب«و گروه سنی»الف«در اولویت اول تا پنجم قرار دارند.

14 بررسی فعالیتهای انگیزشی مطالعه در مراڪز... در بررسی میزان عالقة كودكان و نوجوانان به فعالیتهای خاص اسالمی از دید مربیان كانون به ترتیب گروه سنی»ج«گروه سنی»ب«گروه سنی»د«گروه سنی»ه«و گروه سنی»الف«در اولویت اول تا پنجم قرار دارند. در بررسی میزان تمایل كودكان و نوجوانان به فعالیتهای خاص علمی از دید مربیان كانون به ترتیب گروه سنی»ج«گروه سنی»د«گروه سنی»ه«گروه سنی»ب«و گروه سنی»الف«در اولویت اول تا پنجم قرار دارند. در پاسخ به هشتمین سؤال اساسی پژوهش مبنی بر اینكه «نظرات مربیان دربارة آن گروه سنی فعالیتها گروه سنی الف گروه سنی ب گروه سنی ج گروه سنی د گروه سنی ه عام فرهنگی اولویت پنجم اولویت دوم اولویت اول اولویت سوم اولویت چهارم خاص هرنی اولویت اول اولویت دوم اولویت سوم اولویت چهارم اولویت پنجم خاص ادبی خاص علمی خاص اسالمی اولویت پنجم اولویت پنجم اولویت پنجم اولویت چهارم اولویت چهارم اولویت دوم اولویت اول اولویت اول اولویت اول اولویت دوم اولویت دوم اولویت سوم اولویت سوم اولویت سوم اولویت چهارم جدول 8 مقایسۀ اولویت متایل گروههای سنی به فعالیتهای مختلف ڪانون دسته از فعالیتهایی که سبب ایجاد انگیزة بیشتر به مطالعه در مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران میشود «یک سؤال در پرسشنامه )سؤال 2( مطرح شد و نتایج تحقیق نشان داد كه /2 درصد مربیان كانون معتقدند انجام فعالیتهای عام فرهنگی بیشترین تأثیر را بر ایجاد انگیزه به مطالعه در بین كودكان و نوجوانان دارد. از لحاظ میزان تأثیرگذاری بر ایجاد انگیزه به مطالعه در كودكان و نوجوانان فعالیتهای هنری با / درصد در رتبة دوم و فعالیتهای ادبی با 2/ درصد در رتبة سوم قرار دارند. بررسی تحلیلی فرضیۀ پژوهش در این بخش فرضیة پژوهشی مورد آزمون قرار میگیرد. با توجه به قسمتهای پیشین در مورد اینكه انجام فعالیتهای مختلف در مراكز كانون تأثیر زیادی در ایجاد انگیزه به مطالعه در كودكان و نوجوانان دارد در این بخش فرضیة اساسی پژوهش مبنی بر اینكه»مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ایجاد انگیزه به مطالعه در کودکان و نوجوانان نقش فعالی دارند.«مورد آزمون قرار گرفت. با توجه به اینكه تعداد كل فعالیتهای قابل انجام درنظر گرفته شده در این تحقیق برابر فعالیت میباشد مراكز كانون از لحاظ سطح انجام فعالیت به سه گروه با فعالیت كم با فعالیت متوسط و مراكز

15 قنربپور مریم اباذری زهرا دڪرت مركزی كه صورتی در كه میباشد بدینصورت مراكز تقسیمبندی نحوة شدند. تقسیم فعال را فعالیت 2 تا 12 بین كه مركزی كم فعالیت بهعنوان دهد انجام را فعالیت 12 از كمتر میشوند. گرفته درنظر فعال بهعنوان فعالیت 2 از بیش و متوسط فعالیت با دهد انجام استیودنت تی آزمون از استفاده با و متغیر توزیع بودن نرمال فرض با اساس این بر زیر بهصورت آماری زبان به مقابل و صفر فرضیة طرح با پژوهشی فرضیة نمونهای تك گرفت: قرار آزمون مورد در اسالمی( و علمی ادبی هنری )فرهنگی فعالیتهای انجام سطح صفر: فرض است. كمی و متوسط حد در كانون مختلف مراكز در اسالمی( و علمی ادبی هنری )فرهنگی فعالیتهای انجام سطح مقابل: فرض است. زیادی حد در كانون مختلف مراكز به مربوط متغیرهای برای تكنمونهای استیودنت تی آزمون نتایج جدول 9 در است. شده ارائه هنری فعالیتهای چون كه میدهد نشان 9 جدول در شده گردآوری دادههای از استیودنت تی آزمون نتایج متغیر نام افراد تعداد منونه میانگین معیار انحراف آزمون آماره درجۀ آزادی تی مقدار جدول آزمون نتیجۀ 1/ 111 9/8 / 2/9 112 جدول 9 مورد در استیودنت تی آزمون نتیجۀ ڪانون مراڪز فعال نقش انجام سطح فعالیت صفر فرض رد آماری )1/( استیودنت تی احتمال توزیع جدول در متناظر تی مقدار از )9/8( آزمون آمارة مقدار میشود. رد درصد 9 اطمینان سطح در متغیر این برای آماری صفر فرض میباشد تر بزرگ علمی ادبی هنری )فرهنگی فعالیتهای انجام سطح كه میكند تأیید آماری صفر فرض رد مطالعه به انگیزه ایجاد در فعالی نقش مراكز این و بوده باال كانون مختلف مراكز در اسالمی( و دارند. نوجوانان و كودكان بین در نتیجهگیری و یافتهها خالصۀ نمودهاند اعالم را خود كانون اعضای تعداد كه مركز 2 بین از پژوهش نتایج به توجه با اعضا تعداد بیشترین كه بود شده اعالم نفر 1. برابر مراكز این اعضای كل تعداد با شمارة مركز به مربوط تعداد كمترین و عضو نفر 1 با شمارة مركز به مربوط 9 تعداد به شمارة مركز از پژوهش در شركتكنندگان بیشترین میباشد. عضو 11 درصد 2 و زنان را مربیان از درصد 98 بودند. مربی نفر 8 تعداد به 9 شمارة مركز و مربی جوان مربیان از و سال تا 2 سن دارای مربیان اكثریت كه میدادند تشكیل مردان را 8 81 شامره كتاب فصلنامه

16 بررسی فعالیتهای انگیزشی مطالعه در مراڪز... شاغل در این كانون ها هستند كه / درصد از كل مربیان را تشكیل میدهند. از بین 112 نفر مربی 9 نفر به هر دو سؤال مدرك تحصیلی و رشتة تحصیلی پاسخ داده بودند كه مالحظه شد تنها 1/ درصد مربیان دارای مدرك كتابدارای هستند و 8/ درصد آنها در رشتههای دیگری تحصیل نمودهاند. 1/9 درصد مربیان دارای مدرك دیپلم یا پایینتر 2/ درصد دارای مدرك فوقدیپلم /8 درصد دارای مدرك لیسانس و 2/1 درصد دارای مدرك فوقلیسانس و باالتر هستند. 9/ درصد مربیان كانون بهصورت تماموقت و / درصد بهصورت پارهوقت مشغول انجام فعالیت هستند. 2/2 درصد از مربیان كانون كه بهصورت پارهوقت مشغول فعالیت بودند كمتر از 1 سال و تنها درصد آنها بیش از 1 سال سابقة فعالیت داشتند. با توجه به هدف اصلی پژوهش مبنی بر تعیین فعالیتهای انگیزشی مطالعه در مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان )کتابخانههای کانون( شهر تهران از طریق بررسی نظرات مربیان نتایج تحقیق نشان داد كه /2 درصد مربیان كانون معتقدند كه انجام فعالیتهای عام فرهنگی بیشترین تأثیر را بر ایجاد انگیزه به مطالعه در بین كودكان و نوجوانان دارد. فعالیتهای هنری با / درصد در رتبة دوم و فعالیتهای ادبی با 2/ درصد در رتبة سوم از لحاظ تأثیرگذاری بر ایجاد انگیزه به مطالعه در كودكان و نوجوانان دارند. از دید مربیان كانون گروه سنی»الف«عالقة خاصی به فعالیتهای خاص هنری دارند و در مقایسه با سایر گروهها تمایل چندانی به فعالیتهای فرهنگی ادبی علمی و اسالمی ندارند. افراد گروه سنی»ب«تمایل نسبتا زیادی به فعالیتهای عام فرهنگی و خاص هنری و اسالمی دارند و تمایل كمتری به فعالیتهای ادبی و علمی از خود نشان میدهند. افراد گروه سنی»ج«در مقایسه با سایر گروهها بیشترین عالقه را به فعالیتهای فرهنگی ادبی علمی و اسالمی دارند و تمایل به نسبت كمتری به فعالیتهای خاص هنری از خود نشان میدهند گروه سنی»د«به فعالیتهای خاص ادبی و علمی بیش از فعالیتهای هنری فرهنگی و اسالمی عالقه دارند. گروه سنی»ه«نیز در مقایسه با سایر گروهها كمترین میزان عالقه را به فعالیتهای خاص هنری داشته و به فعالیتهای ادبی و علمی عالقة بیشتری دارند. منابع امانی غفور آذرنوید فریده )18(. کتابخانههای مدارس و نقش آنها در ایجاد عادت مطالعه در دانشآموزان. اردبیل: تراز. بهرامی عرفان )18(.»بررسی تأثیر فعالیتهای فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بر 9

17 مریم قنربپور دڪرت زهرا اباذری پیشرفت تحصیلی خواندن و نوشتن دانشآموزان پایه چهارم ابتدایی شهرستان پاوه در سال تحصیلی 82-8«. پایاننامة کارشناسی ارشد برنامهریزی درسی دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تربیت معلم تهران. قناویزچی محمدعلی داورپناه محمدرضا )18(.»بررسی عوامل تسهیلکننده و بازدارنده مطالعه و رابطه انگیزش به مطالعه و کتابخوانی با الگوی انگیزشی مزلو«. کتابداری و اطالعرسانی )(. بازیابی 8 اردیبهشت 18 از: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان تهران )18(. بازیابی 1 خرداد 18 از: معین محمد )12(. فرهنگ فارسی. ج 1. تهران: امیرکبیر. میرزایی صغری )18(.»بررسینقشمعلم در ایجاد انگیزهجهتمطالعه در دانشآموزان دخترپایةپنجممنطقة 1 «. پایاننامة کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا )س(. Guthrie, John T. (2). "Increasing reading comprehension, motivation and science knowledge through concept oriented reading instruction in a district- wide experiment". Retrieved June11, 28, from: Wigfield, A. [et al]. (2). "Children's motivation for reading: Domain specificity and instructional influences". Journal of Educational Research, 9: Retrieved June 11, 28, from: heldref.org