مدل اساس بر نیز سهام صاحبان حقوق هزينه است. گرديده استفاده بازده و سود همزمان تغییرات محاسبه

Transcript

1 ربیحسابداری تج شاهی ه ژپو 88 صص 81 ز 9911 شماره 8 دوم سال سود شفافیت و سهام صاحبان حقوق هزینه چکیده ** مسعودرحمانیمهر قاسمبولو* 19/96/99 تاریخدریافت: 19/69/91 تاریخپذیرش: میان رابطه است. سهام صاحبان حقوق هزينه و سود شفافیت میان رابطه بررسی پژوهش اين هدف بورس در شده پذيرفته نمونه شرکت 686 مالی دادههای شد. بررسی نیز عادی غیر بازده و سود شفافیت از سود شفافیت میزان محاسبه برای شد. بررسی 6355 تا 6354 سالهای طی تهران بهادار اوراق سه مدل اساس بر نیز سهام صاحبان حقوق هزينه است. گرديده استفاده بازده و سود همزمان تغییرات محاسبه برای و بوده همبستگی نوع از استفاده مورد آماری روش گرديد. محاسبه فرنچ و فاما عاملی متغیرهای است. شده استفاده متغیره چند رگرسیون مدل از فرضیهها آزمون همچنین و وابسته و مستقل صاحبان حقوق هزينه و سود شفافیت میان معنادار و منفی رابطه يک که میدهد نشان تحقیق اين نتايج سهام صاحبان حقوق هزينه دارند تری شفاف سود که هايی شرکت ديگر عبارت به دارد. وجود سهام سود شفافیت میان معنادار و منفی رابطه يک که میدهد نشان نتايج همچنین میکنند. تجربه را کمتری غیر بازده دارند تری شفاف سود که هايی شرکت ديگر عبارت به دارد. وجود عادی غیر بازده و خواهندکرد. تجربه را کمتری عادی فرنچ و فاما عاملی سه مدل عادی غیر بازده سود شفافیت سهام صاحبان حقوق هزينه : کلیدی واژههای M41 موضوعی: بندی طبقه )ghblue20@yahoo. *استادیار رشتهحسابداری دانشکدهمدیریتوحسابداریدانشگاهعالمهطباطبایی) com rahmani.masoud@yahoo. کارشناسارشد رشتهحسابداری دانشکدهمدیریتوحسابداریدانشگاهقم)نویسندهمسئول( ) ** )com

2 هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود 11 مقدمه امروزه بازار سرمايه يکی از ارکان اساسی رشد و توسدعه اقتصدادی در هدر کشدور بده شدمار میرود. سرمايهگذاری از مهمترين مولفههای تعیینکننده سرنوشدت اقتصداد هدر کشدور اسدت. بازار سرمايه در کنار ساير بازارها نظیر بازار پول کار و کاال وظیفه تخصیص بهینده سدرمايه را بهعهده دارد. به منظور هدايت صحیح تصدمیمگیدریهدا در راسدتای تخصدیص بهینده سدرمايه اطالعات نقش اساسی در عملکرد بازار سرمايه ايفا مدیکندد. زيدرا اغلدب تصدمیمات از جملده تصمیمات سرمايهگذاری در حالت عدم اطمینان اتخاذ میشود )بولو 6351(. تخصدیص بهینده سرمايه زمانی اتفاق میافتد که فعاالن بازار اطالعات معتبر قابل اتکاء بی طرف و منصدفانهای در خصوص آثار اقتصادی معامالت در اختیار داشته باشند. آنچه استفادهکنندگان از اطالعدات در پی آن هستند افزايش اطمینان يا کاهش ريسک است. اما اطالعات زياد منجدر بده افدزايش اطمینان نمیگردد بلکه اين شدفافیت اطالعدات اسدت کده عددم اطمیندان را کداهش مدیدهدد )خالقی مقدم و خالق 6355(. در جوامع مردم ساالر دسترسی به اطالعات شفاف از حقوق اصلی افدراد بده شدمار مدیرود. شهروندان حق دارند در مورد تصمیمات مباشران خود )دولتها و نهادهدای عمدومی( و مبدانی اين تصمیمات اطالعات کافی داشته باشدند. ايدن موضدوع جدوهره اساسدی مباشدرت بده شدمار میرود. شفافیت برای اقتصاد نیز ضروری است زيرا باعث بهبود تخصیص منابع میگردد و به طور مستقیم با کارايی و رشد اقتصادی سر و کار دارد. نقصان اطالعات شفاف در بازار موجب افزايش هزينه معامالت و شکست بازار خواهد شد. از اين رو در بسیاری از شکستهای اخیدر بازار سرمايه نبود شفافیت به عنوان يکی از عوامل تاثیرگذار قلمداد شده است )خالقی مقددم و خالق (. شفافیت و افشای مناسب که باعث کاهش عدم تقارن اطالعاتی مدیگدردد بده عنوان جزيی جدا ناپذير از نظام راهبری شرکتها به شمار میرود. بر اسداس تحقیقدات انجدام شدده شدرکتهدايی کده شدفافیت بیشدتری داشدتهاندد بیشدتر از ارزشگذاری شدهاند )هرمالین و ويبسباچ 8119(. شدرکتهدای ديگدر در بدازار اطالعدات مدورد نیداز بدرای کداهش عددم اطمیندان از مندابع مختلفدی قابدل دسدتیابی اسدت. صورتهای مالی يکی از مهمتدرين مندابع کسدب اطالعدات مدیباشدد )اسدکات 8113(. سدود خالص يکی از برجستهترين اطالعاتی است که از طريق صدورتهدای مدالی انتشدار مدیيابدد و

3 16 پژوهشهای تجربی حسابداری سال دوم شماره 8 تابستان 2931 تحقیقات وسیعی در مورد تاثیر آن بر رفتار قیمت سهام انجام شدده و سدودمندی آن از جهدات مختلف مورد تايید واقع گرديده است. سود شرکتها به دقت توسط فعاالن بازار سرمايه دنبال میشود. سود پیش بینی شده برای ارزشگذاری سهام به کار میرود )ثقفی و بولو 6355(. سود از جمله برترين شاخصهای اندازهگیری فعالیتهای يدک واحدد اقتصدادی بده شدمار مدیرود. پژوهشگران رويکردهای متفاوت آن را در چارچوب يافتههای علمی تشدريح کدردهاندد و بده دقت و توانايیهای آن افزوده اند )ثقفی و آقايی 6393(. هزينه سرمايه نیز يکی از مفاهیم اساسی در حوزه ادبیات مالی به شمار میرود. هزينه سدرمايه در تصمیمات تامین مالی نقش مهمی ايفا میکند. مدديريت شدددرکت در راسدتای تعیدین مندابع مالی به بايد هزينه تامین منابع مالی را مشخص و عوامل موثر بر آن را تعیین نمايد. هزينه سدرمايه 8 عنوان معیاری برای ارزيابی عملکرد در مدل ارزش افزوده اقتصادی به شمار میرود. هزينه سرمايه دارای کاربردهای ديگری میباشد و به عنوان معیار پذيرش طرحهدای سدرمايهگدذاری 3 جديد و نرخ تنزيل برای محاسبه ارزش افزوده بازار به کار گرفتده مدیشدود )بولدو 6351(. از میان اقالم تشکیل دهنده هزينه سرمايه 4 نرخ هزينه حقوق صاحبان سهام مهمترين عنصر اسدت به طوری که شرکتها درصد بااليی از سرمايه خود را از اين محل تامین میکنند. تحقیقات انجام شده نشدان مدیدهدد کده ارائده اطالعدات شدفافتدر باعدث کداهش ريسدک اطالعات و کاهش 1 عدم تقارن اطالعاتی )به ويژه خطر انتخاب نامطلوب ) میگردد. از اين رو عدم اطمینان سرمايهگذاران درباره اطالعات مالی شرکت کاهش مدیيابدد و بدازده کمتدری را مطالبه میکنند و در نهايت شرکتهدا هزينده سدرمايه کمتدری را متحمدل مدیشدوند )بدارف و همکاران 8113(. در اين تحقیق سعی بر آن است که اين موضوع در محیط تجداری ايدران بده صورت تجربی مورد آزمون قرار گیرد. بنابراين سوالهای اصلی که اين پژوهش به دنبال يافتن پاسخ آنها است به شرح زير میباشد: 1 آيا بین شفافیت سود و هزينه حقوق صاحبان سهام رابطه معناداری وجود دارد يا خیر 9 آيا بین شفافیت سود و بازده غیر عادی سال متعاقب رابطه معناداری وجود دارد يا خیر

4 هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود 18 مروری بر پیشینه مفهوم شفافیت به طور گسترده برای توصیف گزارشهای مالی به کار میرود اما اين مفهوم فاقد يک تعريدف جدامع اسدت. مفهدوم شدفافیت از زمیندههدا و حدوزههدای متفداوتی بده درون بحثهای گزارشگری مالی وارد شده است. از اين رو در نظر گرفتن اين زمیندههدا و حدوزههدا میتواند در در مفهوم شفافیت گزارشگری مالی مفید واقع شود )بارف و شیپر 8115(. در حوزه نظام راهبری شرکتی مفهوم شفافیت به شرح زيدر تعريدف مدیگدردد: در دسدترس بودن اطالعات برای ذينفعان شرکت به ويژه مواردی که مندافع آندان را تحدت قدرار مدیدهدد )بارف و شیپر 8115(. در حوزه معامالت بورس اوراق بهادار مفهوم شفافیت به دو بعد تقسدیم میشود شفافیت قبل از معامله و شفافیت بعدد از معاملده. شدفافیت قبدل از معاملده يعندی انتشدار گسترده قیمتهای مظنه بازار و پیشنهادهای قیمت قبل از انجام معامله. شدفافیت بعدد از معاملده يعنی انتقال عمومی و به موقع اطالعات درباره معامالت گذشته شدامل زمدان معدامالت حجدم معامالت و 5 قیمت معامالت )فروتس و مانزانو 8118(. ويشواناث وکافمن شفافیت را به شرح زير تعريف کردهاند: افزايش جريان به موقع و قابل اتکا اطالعات مالی اقتصادی اجتماعی و سیاسی به گونهای که در دسترس تمامی ذينفعان مربوط قرار گیرد )سدینايی و داودی 6355(. 3 بوشمن و همکاران شفافیت شرکتی را در دسترس بودن گسترده اطالعات مربوط و قابل اتکدا در خصوص نتايج عملکرد دورهای وضعیت مالی فرصتهای سرمايهگدذاری نظدام راهبدری شرکتها ارزش و ريسک شرکتهای سهامی عدام تعريدف نمدودهاندد )بوشدمن و همکداران.)8114 با توجه به کاربردهايی که اصطالح شفافیت در ساير زمینهها و حوزههدا دارد و بدا توجده بده 61 دانشی که از اهداف گزارشگری مالی وجود دارد بارف و شیپر تعريفدی را پیشدنهاد نمودندد که میتوان آن را در حوزه گزارشگری مالی به کار گرفدت. بدر اسداس ايدن تعريدف شدفافیت گزارشگری مالی عبارت است از توانايی گزارشهدای مدالی در نشدان دادن شدرايط اقتصدادی 66 زيربنای شرکت به گونهای که برای استفادهکنندگان از گدزارشهدای مدالی بده راحتدی قابدل در باشد. از ديدگاه حسابداری شرايط اقتصدادی زيدر بندای شدرکت شدامل مندابع شدرکت )دارايیها( ادعاها نسبت به اين منابع )بدهیها و حقوق صداحبان سدهام( و تغییدرات در مندابع

5 13 پژوهشهای تجربی حسابداری سال دوم شماره 8 تابستان 2931 ادعاها و جريانهای نقدی میباشد. شرايط اقتصادی زيدر بندای شدرکت در صدورت وضدعیت مالی صورت سود)زيان( و صورت جريانهای نقدی ارائه میشود )بارف و شیپر 8115(. اگرچه مفهوم شفافیت پیشینه قديمی دارد و همواره مورد تاکید بوده اما مفهوم شفافیت سود برای اولین بار در سال توسط بارف و همکاران مطرح شده است. به اعتقاد اين محققین سود شفاف سودی است که منعکس کننده تغییرات در شرايط اقتصادی زيربنای شرکت باشد به گونهای که برای سرمايهگذاران قابل در باشد)بارف و همکاران 8113(. در ادامه به چند نمونه از تحقیقات خارجی و داخلی مرتبط با موضوع تحقیق اشاره میگردد. 63 دی هالیوال و همکاران )8166( رابطه میان افشای داوطلبانده اطالعدات غیدر مدالی و هزينده حقوق صاحبان سهام را بررسی نمودند. اين محققین به منظور بررسی رابطده مدذکور از افشدای 64 داوطلبانه مسئولیت اجتماعی شرکت به عنوان اطالعات غیر مالی استفاده نمودندد. نتدايج ايدن تحقیق به شرح زير میباشد. آن دسته از شرکتهايی که در سالهای گذشته از هزينده حقدوق صاحبان سهام باالتری برخوردار بودند تمايل بیشتری بدرای آغداز افشدای داوطلبانده مسدئولیت اجتماعی شرکت در سال جاری داشتند. همچنین شرکتهايی که آغاز به افشای اين مسئولیت نمودند و طبق گزارشهای منتشر شده از عملکرد بهتری در اين زمینه برخوردار بودند از يک کاهش متعاقب در هزينه حقوق صاحبان سهام بهرهمند گرديدند. عدالوه بدر ايدن شدرکتهدای مزبور توانستند توجه سرمايهگذاران نهادی و تحلیلگران مالی را به خود جلب نمايند. بارف و همکاران )8113( رابطه میان شفافیت سود و هزينه حقدوق صداحبان سدهام را مدورد بررسی قرار دادند. اين محققین به منظور محاسبه هزينه حقوق صاحبان سهام از مدل سه عاملی فاما و فرنچ به همراه يک عامل ديگر تحت عنوان»عامل روندد حرکتدی» اسدتفاده نمودندد. نتايج تحقیق اين محققین حاکی از آن است که میان شدفافیت سدود و هزينده حقدوق صداحبان سهام يک رابطه منفی و معنادار وجود دارد و شرکتهدايی کده از سدود شدفاف تدر برخدوردار هستند هزينه سرمايه کمتری را تجربه میکنند میو اينو و ترامبتا )8113( به بررسی رابطه میان تعصب در افشای نموداری و هزينه حقوق صاحبان سهام پرداختند. در واقع اين محققین به بررسی اين موضوع پرداختند کده آيدا مدديران قادرند از طريق نمودارهای تحريف شده بر تصمیمات استفادهکنندگان تاثیر گذارندد يدا خیدر. اين محققین به اين نتیجه رسیدند که بازده واقعی سهام تحت تداثیر نمودارهدای تحريدف شدده

6 هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود قرار نمیگیرد )سازگار با فرضیه بازار کارا (. در حالی که تعصب در افشدای نمدوداری يدک تاثیر عمده بر هزينه حقوق صاحبان سهام میگذارد اما اين تداثیر مدوقتی و زودگدذر اسدت. بده ع بارت ديگر يدک ر ا بط د ه م ن ف دی و مع ن داد ار م ی دا ن تعص د ب در اف ش دا ی نم د ود ار ی و هزي ن د ه حقد وق صاحبان سهام وجود دارد. اما اين رابطه از طريق سطح کلی افشا تعديل میگردد به گونهای که در سطوح باالی شفافیت اين رابطه مستقیم )مثبت( میگردد. اين نتايج داللت بر اين امدر دارد که افشای اطالعات مالی منجر به برمالء شدن تحريفات نموداری میگردد. ثقفی و بولو )6355( به بررسی اين موضوع پرداختند که آيا هزينه حقوق صداحبان سدهام بدا ويژگیهای سود )ويژگیهايی چون کیفیت اقالم تعهدی پايداری سود قابلیت پیش بینی 88 سود و هموار بودن سود ) رابطه دارد يا خیر و اين که در صورت وجود ارتباط کدام يک از ويژگیهای مزبور ارتباط بیشتری با هزينه حقوق صاحبان سهام دارد. نتايج آزمون رابطه هزينده حقوق صاحبان سهام با هر يک از ويژگیهای سود به صورت جداگانه نشان داد کده از چهدار ويژگی مزبور تنها ويژگی پايداری سود با هزينه حقوق صاحبان سدهام رابطده معکدوس دارد و ويژگیهای ديگر سود )کیفیت اقالم تعهدی قابلیت پیشبینی و هموار بدودن سدود( بدا هزينده حقوق صاحبان سهام رابطه ندارد. همچنین ويژگی پايداری سود در مقايسه با ساير ويژگیهای سود از قدرت توضیحدهندگی بیشتری برخوردار اسدت. در نهايدت نتدايج حاصدل از آزمدون رابطه هزينه حقوق صاحبان سهام با ويژگیهای سود به صورت توام پايداری سود نشان داد کده دو ويژگدی و هموار بودن سود با هزينه حقوق صاحبان سهام رابطه معکوس دارند. عرب مازار يزدی و طالبیان )6355( تاثیر کیفیت گزارشگری مدالی و ريسدک اطالعدات بدر هزينه سرمايه شرکت را مورد بررسی قرار دادند. اين محققین از کیفیت اقالم تعهدی به عندوان شاخصی برای سنجش کیفیت گزارشگری مالی و ريسک اطالعات استفاده نمودند. يافتههدای تحقیق اين محققین بیانگر آن است که هزينه سرمايه شرکتهايی کده دارای اقدالم تعهددی بدا کیفیتتری هستند کمتر میباشد )نسبت به شدرکتهدايی کده اقدالم تعهددی آنهدا از کیفیدت کمتری بر خوردار است(. سینايی و داودی )6355( رابطه میان شفافسدازی اطالعدات مدالی و رفتدار سدرمايهگدذاران )يعنی خريد فروش و خروج از بدازار( در بدورس اوراق بهدادار تهدران را مدورد بررسدی قدرار دادند. همچنین اين محققین ادرا سرمايهگذاران نسبت بده ابعداد شدفافیت اطالعدات مدالی را

7 11 پژوهشهای تجربی حسابداری سال دوم شماره 8 تابستان 2931 مورد بررسی قرار دادند. نتايج مطالعه اين محققین حاکی از آن است که هر سه بعدد شدفافیت يعنی افشای اطالعات مالی شفافیت ساختار مالکیت و شفافیت ساختار هیأتمديره بدر رفتدار سرمايهگذاران در بورس اوراق بهادار تهران تأثیرگذار چیز به افشای اطالعات مالی با توجه به متغیرهای جمعیتشناختی آنها متفاوت است. فرضیههای پژوهش است البته سرمايهگذاران بدیش از هدر اهمیت میدهند. همچنین ادرا سرمايهگذاران از ابعاد شفافیت برای بررسی رابطه بین هزينه حقوق صاحبان سهام و شدفافیت سدود و رابطده بدین بدازده غیدر عادی سال متعاقب و شفافیت سود فرضیههای تحقیق به شرح زير تدوين شده است : دارد. فرضیه اول: بین هزينه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود رابطه منفی و معنادار وجود دارد. فرضیه دوم: بین بازده غیر عادی سال متعاقب و شفافیت سدود رابطده منفدی و معندادار وجدود روش پژوهش تحقیق حاضر در حوزه تئوریهای اثباتی مالی-حسابداری قرار میگیرد و مبتنی بر اطالعات واقعی است. روش آماری مورد استفاده از نوع همبستگی میباشد. مدل آمداری مدورد اسدتفاده جهت آزمون فرضیهها از نوع رگرسیون چند متغیره میباشد. همچنین به دلیل اين که میتدوان نتايج کسب شده اين پژوهش را در فرايند استفاده از اطالعات مالی مورد اسدتفاده قدرار داد از نوع تحقیقات کاربردی محسوب میشدود. نظريدهپدردازی نیدز بده روش اسدتقرايی و بدر مبندای يافتههای تحقیقات تجربی صورت میگیرد. ابزار گردآوری اطالعات ابتدا اطالعات مالی شرکتهای نمونده از طريدق ندرم افدزار رهآوردندوين 9 جمدعآوری و در داخل نرم افزار اکسل 8119 ذخیره گرديد. سپس به منظور محاسبه متغیرها آزمون فرضیههای تحقیق و انجام ساير آزمونهای آماری از نرم افزار ای وی يوز 9 استفاده گرديد. همچنین برای نرمال سازی دادههای غیر نرمال نرم افزار مینیتب 61 مورد استفاده قرار گرفت.

8 هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود 11 تعریف متغیرهای تحقیق متغیر وابسته متغیر وابسته اين تحقیق هزينه حقوق صاحبان سهام میباشد. از میان مدلهای موجدود بدرای محاسبه هزينه حقوق صاحبان سهام از مدل سه عاملی فاما و فدرنچ )بدارف و همکداران 8113( استفاده گرديده است که به شرح زير میباشد: ECC SMB i, t RFt RMRF * ( RM RF ) t i, t * SMB t HML i, t i, t HML t مدل )6( t در سال i هزينه حقوق صاحبان سهام شرکت : ECC i, t t نرخ بهره بدون ريسک در سال : RF t t بازده بازار در سال : RM t HML i, t : ضرايب ريسک شرکت i در سال t i t, SMB و RMRF, i t و ( RM RF ) : t تفاوت بازده بازار و نرخ بهره بدون ريسک )صرف ريسک بازار( : تفاوت بازده پرتفوی کوچک و بزرگ )عامل اندازه( SMB t : HML t تفاوت بازده پرتفوی ارزشی و رشدی )عامل ارزش دفتری به ارزش بازار( (RF ) نرخ بهره بدون ریسک نرخ بهره بدون ريسک بر اساس نرخ سود اوراق مشارکت تعیدین شدده اسدت. ايدن ندرخ در طول سالهای 6351 تا 6355 مقادير متفاوتی را داشته است. در اين تحقیق از نرخ 61 درصد به عنوان نرخ بهره بدون ريسک استفاده گرديده است. دلیل اين امر آن است که در زمدان انجدام اين تحقیق کلیه بانکها اوراق مشارکت منتشر شده را با نرخ 61 درصد عرضه مینمودند.

9 19 پژوهشهای تجربی حسابداری سال دوم شماره 8 تابستان 2931 (RM ) بازده بازار بازده بازار بر اساس شاخص کل بازار محاسبه گرديده است. بده گوندهای کده شداخص کدل بازار در پايان دوره )68/83( از شاخص کل بدازار در ابتددای دوره کسدر گرديدده و سدپس بدر شاخص کل بازار در ابتدای دوره تقسیم شده است. مدل )8( HML i, t ) i t, SMB و RMRF i, t نحوه برآورد ضرایب ریسک مختص شرکت ( و ضرايب ريسک مختص شرکت بر اساس معادلده رگرسدیونی زيدر محاسدبه گرديدده کده بده پیروی از مدل سه عاملی فاما و فرنچ میباشد )فاما و فرنچ 6333( : RET SMB i, m i RF m * SMB m a i HML i RMRF * HML i *( RM M m RF ) m مدل )3( RET, : i m بازده شرکت m در ماه i : RF m نرخ بهره بدون ريسک در ماه m : بازده بازار در ماه m RM m RM m RF m : SMBm : HML m متغیر مستقل : تفاوت بازده بازار و نرخ بهره بدون ريسک در ماه m تفاوت بازده پرتفوی کوچک و بزرگ در ماه m تفاوت بازده پرتفوی رشدی و ارزشی در ماه m متغیر مستقل اصلی اين تحقیق میزان شفافیت سود میباشد که به دو جزء تقسدیم مدیگدردد. جزء اول میزان شفافیت سود برای هر يک از صنايع را به صورت جداگانه نشدان مدیدهدد کده

10 هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود جزء صنعت نامیده میشود. جزء دوم نیز میزان شفافیت سود برای کلیه شرکتها را بدون در 84 نظر گرفتن صنعت مربوطه نشان میدهد که جزء کلی نامیدده مدیشدود )بدارف و همکداران TRANS i, t TRANSI j, t TRANSIN p, t.)8113 مدل )4( :TRANSI جزء صنعت :TRANSIN جزء کلی i: شرکت : صنعت : p پرتفوی j سال :t 2 در واقدع میدزان شدفافیت سدود از مجمدوع R و جزء کلیTRANSIN ( به دست میآيد. هدر يدک از اجدزای شدفافیت سدود )جدزء صنعت TRANSI جزء صنعت جزء صنعت )TRANSI( به شرح زير محاسبه میشود )بارف و همکاران 8113(. RET i, j, t 0 1Ei, j, t / Pi, j, t 1 2 Ei, j, t / Pi, j, t 1 i, j, t مدل )1( : سود قبل از اقالم غیر مترقبه و عملیات متوقف شده : قیمت سهام در ابتدای سال t )پايان سال گذشته( )6-t( نسبت به سال قبل t تغییر در سود سال : E : مقدار باقیمانده : RET بازده ساالنه : i شرکت : j صنعت : t سال قبل از محاسبه جزء صنعت ابتدا کلیه شرکتها به صنايع مختلدف تقسدیم مدیشدوند سدپس برای هر يک از صنايع موجود رگرسیون )1( تخمین زده میشدود بده شدرطی کده در صدنعت مربوطه حداقل 61 شرکت فعال موجود باشد. E P ε جزء کلی جزء کلی( TRANSIN ) به شرح زير محاسبه میشود )بارف و همکاران 8113(. RET i, p, t 0 1Ei, p, t / Pi, p, t 1 2 Ei, p, t / Pi, p, t 1 i, p, t مدل )1(

11 13 پژوهشهای تجربی حسابداری سال دوم شماره 8 تابستان 2931 قبل از محاسبه جزء کلی ابتدا شرکتهای موجود در هر صدنعت بده چهدار پرتفدوی تقسدیم میشوند. مبنای اين تقسیمبندی مقدارε )مقدار باقیمانده( است که پس از محاسبه جزء صنعت به دست میآيد به گونهای که پرتفوی اول دربرگیرنده منفیترينεهدا و پرتفدوی چهدارم نیدز شامل مثبت ترينεها میباشد. سپس شرکتهای تقسیم شده به عنوان پرتفوی اول تشکیل يک پرتفوی کلی را میدهند. شرکتهدای ت ق س د یم ش د ده ب د ه ع ن د و ا ن پر ت ف د و ی د و م ن ی دز ت ش دک یل يدک پرتفوی کلی را میدهند. اين امر برای پرتفوی سوم و چهارم نیز رعايت میگردد. بدين ترتیب هدر پرتفدوی در برگیرندده مشداهدات يکسدانی از هدر يدک از صدنايع خواهدد بدود. در نهايدت رگرسیون )1( برای چهار پرتفوی تخمین زده میشود. مدل آزمون فرضیه اول فرضیه اول تحقیق به شرح زير میباشد: بین هزينه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود رابطه منفی و معنادار وجود دارد. اين فرضیه بر اساس مدل رگرسیونی زير آزمون میگردد )بارف و همکاران 8113(. ECC, i, t 0 1TRANS i, t 2DBTA i, t 1 i t مدل )9( : TRANS میزان شفافیت سود i, t : ECC i, t هزينه حقوق صاحبان سهام : DBTA i, t 1 نسبت بدهیهای بلندمدت به کل دارايیها )متغیر کنترلی( بنابراين به منظور آزمون رابطه منفی و معنادار میان شدفافیت سدود و هزينده حقدوق صداحبان سهام از طريق مدل رگرسیونی )9( فرض صفر و فرض مقابل به شرح زير تدوين شده است: نقیض ادعا 0 H0 : 1 H 1 : 1 ادعا 0 مدل آزمون فرضیه دوم فرضیه دوم تحقیق به شرح زير است: بین بازده غیر عادی سال متعاقب و شفافیت سود رابطه منفی و معنادار وجود دارد.

12 هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود 91 بازده غیر عادی برابر است با تفاوت بازده تحقق يافته و بازده مورد انتظار )عادی( بازار. بازده غیر عادی ممکن است مثبت و يا منفی باشد. معموال بازده غیر عادی به دلیل وجدود اطالعدات 81 محرمانه به وجود میآيد )واتس و زيمرمن 6351(. فرضیه دوم بر اسداس مددل زيدر آزمدون شده است )بارف و همکاران 8113(. FFRET TRANS DBTA i, t i, t 2 i, t 1 i, t 1 مدل )5( )t+6( بازده غیر عادی سال متعاقب : FFRET i, t 1 t میزان شفافیت سود برای سال : TRANS i, t : DBTA i, t 1 نسبت بدهیهای بلند مدت به کل دارايیها )متغیر کنترلی( بنابراين به منظور آزمون رابطه منفی و معنادار میان بازده غیرعادی سدال متعاقدب و شدفافیت سود فرض صفر و فرض مقابل به شرح زير بیان شده است: نقیض ادعا 0 H0 : 1 H 1 : 1 ادعا 0 جامعه آماری و نمونه آماری جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شرکتهدای پذيرفتده شدده در بدورس اوراق بهدادار تهدران است. برای انتخاب نمونه شرايط زير مشخص گرديد و با توجه به محدوديت اعددای جامعده کل عناصر جامعه مشروط به داشتن تمام شرايط زير به عنوان نمونه انتخاب شدند: 6. شرکتهای مورد بررسی بايد قبل از سال 6354 در بورس تهران پذيرفته شده باشدند و از ابتدای سال 6354 سهام آنها در بورس مورد معامله قرار گرفته باشد. 8. معامالت سهام شرکتهای مورد نظر نبايستی در طول سالهای 6354 تا 6355 دچار وقفه شده باشد. بهعبارت ديگر سهام شرکتهای انتخابی بايد در طدول سدالهدای مدذکور همدواره مورد معامله قرار گرفته باشد و طول وقفه معامالتی نبايد بیش از شش ماه باشد. 3. پايان سال مالی شرکتهای انتخابی بايد پايان اسفند ماه هر سال بوده و شرکتها نبايد در فاصله سالهای 6354 تا 6355 تغییر سال مالی داده باشند. دلیل اصلی اين امر کنتدرل اثدر زمدان

13 96 پژوهشهای تجربی حسابداری سال دوم شماره 8 تابستان 2931 بر يافتههای پژوهش میباشد. برای مثدال اگدر دو مقطدع 68/83 و 3/31 انتخداب شدود ممکدن است اتفاقاتی )سیاسی اقتصادی و.... ) در طول سال رخ دهدد و اثدر آنهدا بدر شدرکتهدای 68/83 اعمال گردد اما اثر آنها بر شرکتهای 3/31 اعمال نگردد. 4. شرکتهای انتخابی جزء شرکتهای سرمايهگذاری نباشند. اين شرکتها در داخل ساير شرکتها سرمايهگذاری میکنند و عملکرد آنها تابعی از عملکرد ساير شرکتها میباشد. در واقع اين شرکتها عملکرد مستقلی ندارند. همچنین روشهدای حسدابداری مدورد اسدتفاده در اين شرکتها با روشهای مورد استفاده در ساير شرکتها بسیار متفاوت است. 1. شرکتهای حائز شرايط باال حداقل در هر يک از صنايع انتخابی 61 مورد باشد. دلیل اصلی انتخاب نمونه پس از سال 6354 شرط شماره )1( میباشد. طبدق بررسدیهدای بده عمل آمده قبل از سال 6354 تعداد صنايع دارای حداقل 61 شرکت فعال به تعداد کافی نبدوده و يا اين که سهام آنها به طور مداوم مورد معامله قرار نگرفته و در صورت انتخاب نمونده قبدل از سال 6354 حجم نمونه به شدت کاهش میيافدت. بدا لحدام نمدودن شدرايط فدوق از میدان صنايع مختلف هفت صنعت به عنوان نمونه انتخاب گرديد و تعداد شرکتهای حدائز شدرايط در آنها به 686 مورد رسید و دادههای 686 شدرکت در طدی سدالهدای 6354 تدا 6355 مدورد بررسی قرار گرفت. یافتههای پژوهش آمار توصیفی متغیرها آمار توصیفی دادههای مربوط به متغیرهای تحقیق در نگاره )6( ارائه شده است. آمدارههدای توصیفی اين جدول مربوط به 686 شرکت نمونه طی دوره زمدانی پدنج سدال اسدت. بده منظدور 81 بررسی نرمال بودن توزيع متغیرها از آماره جار و برا استفاده شده اسدت. آمداره جدار و برا دارای توزيع کای دو با درجه آزادی دو میباشد. طبق ايدن آزمدون فدرض صدفر بده عندوان نرمال بودن توزيع متغیر تعريف میشود. فرض مقابل نیز به عنوان غیر نرمال بودن توزيدع متغیدر تعريف میگردد. چنانچه ارزش احتمال اين آماره بیش از 1 درصد باشد میتوان نتیجه گرفدت که توزيع متغیر نرمال است. بنابراين با توجه به آماره جار و برا و همچنین ارزش احتمال آن برای هر يک از متغیرها چنین استنباط میشود که تمامی متغیرها دارای توزيع نرمال هستند بده

14 هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود 98 استثنای متغیر هزينه حقوق صاحبان سهام که با استفاده از نرم افدزار سازی آن اجرا شده است. نگاره )1( : آمار توصیفی متغیرهای تحقیق Minitab 16 فرآيندد نرمدال متغیر میانگین میانه ماکسیمم می نیمم انحراف معیار چولگی کشیدگی آماره جار و برا احتمال جار و برا 1/519 1/853 8/311 1/116 6/16-8/356 3/151 1/168 1/114 بعد از نرمال سازی قبل از ECC 1/111 11/611 4/631 1/111 4/361 6/311 33/916 61/435 نرمال 61/319 سازی 1/354 6/366 3/641 1/661 6/189-8/183 3/131 1/115 1/136 TRANS 1/646 3/556 5/568 8/365 1/134 1/111 1/193 1/145 1/158 DBTA 1/643 3/593 3/631 1/665 6/168-8/13 3/183-1/14 1/161 FFRET تحلیل همبستگی نگاره )8( همبستگی بین متغیرهای تحقیق را نشان مدیدهدد. همبسدتگی ايدن متغیرهدا جهدت بررسی همپوشانی متغیرها و همخطی بین آنها استفاده میشود. بدا توجده بده میدزان همبسدتگی محاسبه شده هیچ يک از متغیرها ارتباط قوی با يکديگر ندارند و همخطی شديدی بین آنهدا وجود ندارد. نگاره )٢( : همبستگی بین متغیرها FFRET DBTA TRANS ECC -1/836 1/636 1/166 6/111 ECC -1/886-1/668 6/111 1/166 TRANS -1/636 6/111-1/668 1/636 DBTA 6/111-1/636-1/886-1/836 FFRET

15 93 پژوهشهای تجربی حسابداری سال دوم شماره 8 تابستان 2931 آزمون F لیمر برای مدل فرضیه اول نگاره )3( نتايج آزمون F لیمر برای مدل فرضیه اول را نشان میدهد. با توجه به نتايج مدل با اثرات مناسب است به دلیل اين که ارزش احتمال به دست آمده کمتر از سطح معندی داری )1 درصد( است و فرض صفر آزمون F لیمر مبنی بر مناسب بودن مدل بدون اثرات رد میشود. نگاره )3( : نتایج آزمون F لیمر برای مدل رابطه هزینه حقوق صاحبان سهام و سطح معنا داری درجه آزادی شفافیت سود آماره Effects Test Cross-section F Cross-section Chi-square 4 / / )681,411( 681 1/1111 1/1111 ٢4 آزمون هاسمن برای مدل فرضیه اول نگاره )4( نتايج آزمون هاسمن برای مدل فرضیه اول را نشان میدهد. با توجه به نتايج مدل 85 اثرات ثابت مناسب است. به عبارت ديگر ارزش احتمال آزمون کمتر از سطح معنیداری )1 83 درصد( است و فرض صفر اين آزمون مبنی بر مناسب بودن مدل اثرات تصادفی رد میشود. نگاره )4( : نتایج آزمون هاسمن برای مدل رابطه هزینه حقوق صاحبان سهام و سطح معناداری درجه آزادی کای-دو شفافیت سود آماره کای-دو Test Summary Cross-section random 68 / /1181 نتایج آزمون فرضیه اول نگاره )1( نتايج آزمون فرضیه اول تحقیق را نشان میدهد. نگاره )5( : نتایج آزمون فرضیه رابطه هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود متغیر توضیحی عرض از مبدا شفافیت سود نسبت بدهیهای بلند مدت به کل دارايی ها ضريب آماره t ارزش احتمال نتیجه معنادار معنادار - F-stat 18 / 99 Prob (F-stat) 1 / 1111 Adj R 2 1 / 419 D-W Stat 6 / 594

16 هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود 94 F با توجه به نتايج معناداری کل رگرسیون تايید میگردد به دلیل اين که ارزش احتمال آماره 31 )احتمال اين که ضرايب رگرسیون برابر با صفر باشد( صفر است. آماره دوربدین- واتسدون بین 6/1 تا 8/1 قرار دارد بنابراين در سطح معنیداری 1 درصد میان متغیرهای توضدیحی مددل فوق خود همبسدتگی وجدود نددارد )مدومنی و فعدال قیدومی 6353(. ضدريب متغیدر توضدیحی شفافیت سود منفی است و مقدار آن برابر با میباشد. اين يافته داللت بر وجود رابطده منفی میان شفافیت سود و هزينده حقدوق صداحبان سدهام دارد. هچندین ارزش احتمدال مربوطده معنادار بودن رابطه مذکور را نشان میدهد. از اين رو در سطح خطای 1 درصد فرض صدفر رد و فرض مقابل پذيرفته میشود. بنابراين فرضیه اول تحقیق مبنی بر وجود رابطه منفدی و معندادار میان هزينه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود تايید میشود. بهعبارت ديگر شرکتهايی کده از سود شفافتری برخوردار هستند هزينه حقدوق صداحبان سدهام کمتدری را تجربده خواهندد کرد. اين يافته با نتايج تحقیق بارف و همکداران )8113( مطابقدت دارد. طبدق تحقیدق بدارف و همکاران از لحام آماری میان هزينه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود يک رابطده منفدی و معنادار وجود دارد. اين يافته با نتايج تحقیق کردستانی و علوی )6353( نیز سازگار است. نتايج تحقیق اين محققین حاکی از آن است که يک رابطه منفی و معنادار میان شفافیت سود و هزينه سرمايه سهام عادی وجود دارد. آزمون F لیمر برای مدل فرضیه دوم نگاره )1( نتايج آزمون F لیمر برای فرضیه دوم را نمايش میدهد. با توجه به نتايج مشداهده میشود که مدل بدون اثرات مناسب است و مدل با اثرات رد میشود. نگاره )6( : نتایج آزمون F لیمر برای مدل رابطه بازده غیر عادی سال متعاقب و سطح معناداری درجه آزادی شفافیت سود آماره Effects Test Cross-section F Cross-section Chi-square 6/ / )681,411( 681 1/3151 1/1161

17 91 پژوهشهای تجربی حسابداری سال دوم شماره 8 تابستان 2931 نتابج آزمون فرضیه دوم نگاره )9( نتايج آزمون فرضیه دوم تحقیق را به نمايش میگذارد. نگاره )4( : نتایج آزمون رابطه بازده غیر عادی سال متعاقب و شفافیت سود متغیر توضیحی عرض از مبدا شفافیت سود بدهیهای بلندمدت به کل دارايیها ضريب آماره t ارزش احتمال F-stat 88 / 53 Adj R 2 1 / 191 Prob (F-stat) 1 / 111 D-W Stat 6 / 35 F نتیجه معنادار معنادار معنادار باتوجه به نتايج معناداری کل رگرسیون تايید میگردد به دلیل اين که ارزش احتمال آمداره )احتمال اين که ضرايب رگرسیون برابر با صفر باشد( صفر است. آماره دوربین- واتسون نیز بین 6/1 تا 8/1 قدرار دارد و مدیتدوان نتیجده گرفدت کده در سدطح معندیداری 1 درصدد میدان متغیرهای توضیحی مدل فوق خود همبستگی وجود نددارد. ضدريب متغیدر توضدیحی شدفافیت سود منفی است و مقدار آن برابر با 1/831- میباشد. ايدن يافتده حداکی از آن اسدت کده يدک رابطه منفی میان شفافیت سود و بازده غیرعادی وجدود دارد. همچندین ارزش احتمدال مربوطده داللت بر معناداری رابطه مذکور دارد. از اين رو در سطح خطدای 1 درصدد فدرض صدفر رد و فرض مقابل پذيرفته میشود. بنابراين فرضیه دوم تحقیق مبنی بر وجدود رابطده منفدی و معندادار میان شفافیت سود و بازده غیرعادی سال متعاقب تايید میشود. به عبارت ديگدر شدرکتهدايی که از سود شدفافتدری برخدوردار هسدتند ب دازده غ ی در ع داد ی کم ت در ی ر ا در س دا ل بعد د تجر بد ه خواهندکرد. اين يافته نیز با نتايج تحقیق بارف و همکاران )8113( در خصوص رابطده منفدی و معنادار میان شفافیت سود و بازده غیر عادی سال متعاقدب کشور اين رابطه مورد آزمون قرار نگرفته است. نتیجه گیری مطابقدت دارد. در تحقیقدات داخدل نتايج حاصل از آزمون فرضیه اول حاکی از آن است که در سطح معنیداری 1 درصد میدان شفافیت سود و هزينه حقوق صاحبان سهام يک رابطه منفی و معنادار وجود دارد. تايید فرضدیه مذکور بیانگر آن است که سرمايهگذاران در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به شفافیت سدود شرکتها واکنش نشان میدهند و هزينه حقوق صاحبان سدهام شدرکتهدای پذيرفتده شدده در

18 هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود 91 بورس اوراق بهادار تهران تحت تاثیر شفافیت سود قرار میگیرد. به عبارت ديگر شرکتهدايی کده از سدود شدفافتدری برخدوردار هسدتند هزينده حقدوق صداحبان سدهام کمتدری را تجربده خواهندکرد. بنابراين پیشنهاد میشود در محاسبه هزينه سرمايه واحددهای اقتصدادی کده هزينده حقوق صاحبان سهام نیز يکی از اجزای تشکیل دهنده آن است در کنار عوامل مختلف مدوثر بر هزينه سرمايه میزان شفافیت سود نیز مورد توجه قرار گیرد. نتايج حاصل از آزمون فرضیه دوم نیز بیانگر ايدن مطلدب اسدت کده در سدطح معندیداری 1 درصد يک رابطه منفی و معنادار میان شفافیت سود و بدازده غیدر عدادی سدال متعاقدب وجدود دارد. تايید فرضیه دوم نیز حاکی از آن است که در بورس اوراق بهادار تهران سرمايهگدذاران به شفافیت سود واکنش نشان میدهند و بازده غیر عادی شرکتهای پذيرفتده شدده در بدورس تحت تاثیر شفافیت سود شرکتها قرار دارد. طبق مشاهدات انجام شدده شدرکتهدايی کده از سدود شدفافتدری برخدوردار هسدتند بدازده غیدر عدادی کمتدری را در سدال متعاقدب تجربده خواهندکرد. يکی از نشانههای بازارهای کارا )سطح نیمه قدوی( پدايین بدودن حجدم اطالعدات محرمانه و بازده غیر عادی میباشد البته تعیین کدارايی بدازار نیداز بده آزمدونهدای جداگانده و پیشرفتهتری دارد اما پیشنهاد می ش ود ک ه ب ه م نظ ور کم دک ب د ه ب داز ار س درماي ه ج ه د ت حرکد ت بد ه سمت کارايی بیشتر اطالعات مالی و غیر مالی منتشر شده از طريق صورتهای مدالی بده نحدو شفافتری ارائه گردند. با توجه با نتايج بهدستآمده پیشدنهاد مدیشدود عدالوه بدر سدود خدالص در رابطده بدا سداير اطالعات منتشر شده نیز مفهوم شفافیت رعايت گردد. به دلیل اينکه ارائه اطالعدات شدفافتدر م نجر ب ه کا هش ري سدک ا ط الع دا تی و ک دا ه ش ع د د م ت ق دار ن ا ط الع دا تی ( ب د ه وي دژه خطدر انتخداب نامطلوب( میگردد. در چنین شرايطی اطمینان سرمايهگذاران و فعاالن بازار سدرمايه نسدبت بده اطالعات منتشر شده افزايش می يا ب د و اي د ن ام در کمک دی در ج ه د ت اف دز اي ش حج دم مع دام الت و سرمايهگذاریها در بازار سرمايه مینمايد. چنانچه اطمینان سرمايهگذاران نسدبت بده اطالعدات بیشتر شود آنها نیز نرخ بازده کمتری را مطالبه میکنند و اين امر کمک شايانی در خصدوص کاهش هزينه معامالت و هزينه سرمايه مینمايد. همانگونه که نتايج اين تحقیق نشان میدهد شفافیت گزارشگری مالی يکی از ويژگیهدای کیفی مهم در گزارشگری مالی محسوب میگردد اما جای تعجب است کده چدرا هیدأتهدای

19 99 پژوهشهای تجربی حسابداری سال دوم شماره 8 تابستان 2931 تددوين اسدتانداردهای حسدابداری ايدن ويژگدی کیفدی را در چدارچوب نظدری خدود جدزء ويژگیهای کیفی گزارشگری مالی قرار نددادهاندد. از ايدن رو پیشدنهاد مدیشدود کده شدفافیت گزارشگری مالی نیز به عنوان يکی از ويژگیهدای کیفدی مدورد توجده قدرار گیدرد. بده منظدور دستیابی به اين هدف پیشنهاد میشود که هیأتهای مذکور ابتددا در زمینده تعداريف و مفداهیم متعدد آن تحقیقات کافی انجام بدهند و پس از دستیابی به يک نوع توافدق منطقدی جايگداه و اهمیت اين ويژگی کیفی را در چارچوب نظری خود مشخص نمايند. بديهی است که اين امدر مخارج قابل مالحظهای را به دنبال خواهد داشت. هر تحقیقی متأثر از عوامل کالن و محدوديتهايی است که قابدل کنتدرل نیسدتند. برخدی از محدوديتهايی که بايد در تعمیم يافتههای تحقیق حاضر به آنهدا توجده نمدود بده شدرح زيدر میباشد: 6. محدوديت اصلی اين تحقیق نحوه محاسبه بازده سهام شرکتهای پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. نخست اينکه بازده سهام شرکتها از طريق نرم افزار رهآوردنوين جمعآوری گرديده و اعتبار اعداد و ارقام جمع آوری شده بستگی به اعتبار ندرم افدزار مدذکور دارد. همچنین طول وقفه معامالتی سهام شرکتهای پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میتواند بر بازده سهام شرکتها و نتايج تحقیق تاثیر گذار باشد. 8. اين تحقیق متأثر از برخی عوامل کالن مانند نرخ تورم نرخ سود تسهیالت دريافتی و نرخ ارز میباشدکه فرض شده اثر آنها برای همه شرکتها يکسان است در حالی که ممکن است چنین نباشد. بنابراين عواملی از اين قبیل میتواند نتايج تحقیق را تحت تاثیر قرار دهد. 3. تعديالت سنواتی و برخی بندهای شرط مندرج در گزارشهای حسابرسی از جمله عوامل موثر بر اندازهگیری سود است. اما به دلیل عدم دسترسی به اطالعدات الزم تعدديل بابدت ايدن اقالم دشوار بود. لذا اين موارد میتواند نتايج تحقیق را تحت تأثیر قرار دهد. 4. از ديگر محدوديتهای تحقیق میتوان به قوانین و مقررات دولتدی مانندد قیمدتگدذاری يک محصول اشاره کرد. همچنین سهمیهبندیها و انحصارات دولتی میتواند به طور مستقیم و يا غیر مستقیم بر قیمت سهام و در نتیجه بر هزينه حقوق صاحبان سهام تأثیرگذار باشد.

20 هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود 95 با توجه به نتايج تحقیق و همچنین سواالتی که طی انجام آن برای محققین مطرح شد جهت انجام تحقیقات بیشتر در حوزههای مرتبط با اين تحقیق پیشنهادات زير ارائه میشود: 6. بررسی رابطه بین شفافیت سود و بازده سهام شرکتهدای پذيرفتده شدده در بدورس اوراق بهادار تهران 8. تحقیق درباره عوامل موثر بر شفافیت سود در شرکتهای پذيرفته شدده در بدورس اوراق بهادار تهران. 3. بررسی رابطه بین تعصب در افشای نموداری و هزينه حقوق صاحبان سهام 4. بررسی رابطه بین شفافیت سود و کیفیت گزارشهای حسابرسی شرکتهای پذيرفتهشدده در بورس اوراق بهادار تهران پی نوشت ها 1 Information Asymmetry 10 Momentum Factor 2 Economic Value Added Model 17 Muino & Trombetta 3 Market Value Added 18 Graph Disclosure Bias 4 Cost of Equity 19 Efficient Market Hypothesis 5 Adverse Selection 21 Accruals Quality 6 Earnings Transparency 21 Earnings Persistence 7 Abnormal Return 22 Earnings Smoothness 8 Wishwanath & Kaufman 23 Industry Component 9 Bushman 20 Industry-neutral Component 11 Barth & Schipper 25 Inside Information 11 Entity`s Underlying Economics 20 Jarque-Bera 12 Barth 27 Hausman Test 13 Dhaliwal 28 Fixed Effects Model 14 Corporate Social Responsibility 29 Random Effects Model 15 Fama-French Three-factor model 31 Durbin-Watson

21 93 پژوهشهای تجربی حسابداری سال دوم شماره 8 تابستان 2931 منابع بولو قاسم. )6351(. هزينه حقوق صاحبان سهام و ويژگیهای کیفی سود. پايان نامه دکتری دانشکده مديريت و حسابداری دانشگاه عالمه طباطبايی. ثقفی علی آقايی محمد علی. )6393(. شماره رفتار سود حسابداری. بررسیهای حسابداری و حسابرسی ثقفی علی بولو قاسم. )6355(. هزينه حقوق صاحبان سهام و ويژگیهای حسابداری شماره خالقی مقدم حمید خالق علیرضا. )6355(. مطالعات حسابداری شماره سینايی حسنعلی داودی عبداهلل..)6355( کیفی سود. تحقیقات شفافیت شرکتی در ايران و عوامل موثر بر آن. فصلنامه بررسی رابطه شفاف سازی اطالعات مالی و رفتار سرمايهگذاران در بورس اوراق بهادار تهران. بررسیهای حسابداری و حسابرسی دوره 66 شماره عرب مازار يزدی محمد طالبیان سید محمد. )6355(. کیفیت گزارشگری مالی ريسک اطالعاتی و هزينه سرمايه. فصلنامه مطالعات حسابداری شماره کردستانی غالمرضا علوی سید مصطفی. )6353(. بررسی شفافیت سود حسابداری بر هزينه سرمايه سهام عادی. فصلنامه بورس اوراق بهادار شماره مومنی منصور فعال قیومی علی. )6353(. تحلیلهای آماری با استفاده از SPSS تهران: مولف. Barth, Mary E. ; Konchitchki, Yaniv; Landsman, Wayne. (2009). Cost of Capital and Earnings Transparency. Research Paper Series, Stanford University, Graduate School of Business. Barth, Mary E. ; Schipper, Katherine. (2008). Financial Reporting Transparency. Journal of Accounting, Auditing, and Finance, 23, Bushman, Robert M. ; Piotroski, Joseph D. ; Smith, Abbie J. (2004). What Determines Corporate Transparency?. Journal of Accounting Research, 42(2), Frutos, Maria Angeles; Manzano, Carolina. (2002). Risk Aversion, Transparency, and Market Performance. Journal of Finance, Vol, VII, Dhaliwal, Dan S. ; Zhen Li, Oliver; Tsang, Albert; Yang, Yong George. (2011). Voluntary Nonfinancial Disclosure and the Cost of Equity Capital: The Initiation of Corporate Social Responsibility Reporting. The Accounting Review, 86,

22 هزینه حقوق صاحبان سهام و شفافیت سود 51 Fama, Eugene F. ; French, Kenneth R. (1993). Common Risk Factors in the Returns of Stocks and Bonds. Journal of Financial Economics, 33, Hermalin, Benjamin E. ; Weisbach, Michael S. (2007). Transparency and Corporate Governance. com/abstract= Muino, Flora; Trombetta, Marco. (2009). Does Graph Disclosure Bias Reduce the Cost of Equity Capital?. Accounting and Business Research, 39, Scott, William R. (2009). Financial Accounting Theory, Canada: Pearson Prentice Hall. Watts, Ross L. ; Zimmerman, Jerold L. (1986). Positive Accounting Theory, New Jersey: Prentice Hall..