Ονοματολογία ανόργανων χημικών ενώσεων Γραφή ανόργανων χημικών ενώσεων Οξέα, βάσεις, άλατα

Transcript

1 Ονοματολογία ανόργανων χημικών ενώσεων Γραφή ανόργανων χημικών ενώσεων Οξέα, βάσεις, άλατα Βοηθητικές Σημειώσεις Αγγελική Απ. Γαλάνη, Χημικός Ph.D. Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό, (Ε.ΔΙ.Π.) Χημείας

2 Γραφή Ανόργανων Χημικών Ενώσεων Α χ+ Β ψ A ψ Β χ SO 4 2 OH S 2 NO 3 PO 4 3 Cl Na Ca Ag Zn Al Fe +3 Mg Fe +2 H Ba Cu

3 Γραφή Ανόργανων Χημικών Ενώσεων Α χ+ Β ψ A ψ Β χ SO 4 2 OH S 2 NO 3 PO 4 3 Cl Na Na 2 SO 4 NaOH Na 2 S NaNO 3 Na 3 PO 4 NaCl Ca CaSO 4 Ca(OH) 2 CaS Ca(NO 3 ) 2 Ca 3 (PO 4 ) 2 CaCl 2 Ag Ag 2 SO 4 AgOH Ag 2 S AgNO 3 Ag 3 PO 4 AgCl Zn ZnSO 4 Zn(OH) 2 ZnS Zn(NO 3 ) 2 Zn 3 (PO 4 ) 2 ZnCl 2 Al Al 2 (SO 4 ) 3 Al(OH) 3 Al 2 S 3 Al(NO 3 ) 3 AlPO 4 AlCl 3 Fe +3 Fe 2 (SO 4 ) 3 Fe(OH) 3 Fe 2 S 3 Fe(NO 3 ) 3 FePO 4 FeCl 3 Mg MgSO 4 Mg(OH) 2 MgS Mg(NO 3 ) 2 Mg 3 (PO 4 ) 2 MgCl 2 Fe +2 FeSO 4 Fe(OH) 2 FeS Fe(NO 3 ) 2 Fe 3 (PO 4 ) 2 FeCl 2 H H 2 SO 4 HOH H 2 O H 2 S HNO 3 H 3 PO 4 HCl Ba BaSO 4 Ba(OH) 2 BaS Ba(NO 3 ) 2 Ba 3 (PO 4 ) 2 BaCl 2 Cu CuSO 4 Cu(OH) 2 CuS Cu(NO 3 ) 2 Cu 3 (PO 4 ) 2 CuCl 2

4 Χημική Ονοματολογία

5 Ι. ΟΞΥΓΟΝΟ + ΣΤΟΙΧΕΙΟ Οξείδια : Σ χ Ο y Γενική ονομασία : Οξείδιο + στοιχείο Na 2 O: οξείδιο του νατρίου CaO: οξείδιο του ασβεστίου Αl 2 O 3 : οξείδιο του αργιλίου Σε κάποιες περιπτώσεις για τη διάκριση των οξειδίων προτάσσεται του ονόματος το αριθμητικό που δηλώνει τον αριθμό των ατόμων οξυγόνου. Μονοξείδιο:ΣΟ Π.χ. CO Μονοξείδιο του άνθρακα Διοξείδιο: ΣΟ 2 Π.χ. CO 2 Διοξείδιο του άνθρακα Τριοξείδιο: ΣΟ 3 Π.χ. CO 3 Τριοξείδιο του άνθρακα Σ 2 Ο 3 Π.χ. Fe 2 O 3 Τριοξείδιο του σιδήρου

6 ΙΙ. ΕΝΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΜΕΤΑΛΛΩΝ Α) Ενώσεις δύο αμέταλλων Α χ+ Α y Γενική ονομασία : Όνομα Αμέταλλου ούχο + όνομα Αμέταλλου Παραδείγματα SCl 2 Χλωριούχο Θείο Σε κάποιες περιπτώσεις, στο όνομα του αμετάλλου που έχει αρνητικό αριθμό οξείδωσης, προτάσσεται αριθμητικό που δηλώνει τον αριθμό των ατόμων του PCl 3 Τριχλωριούχος φώσφορος

7 Β) Ενώσεις υδρογόνου και αμέταλλου Η χ Α Γενική ονομασία : Ύδρο Όνομα Αμέταλλου Α Παραδείγματα ΗCl Υδροχλώριο Η 2 S Υδρόθειο HCN (CN κυάνο) Υδροκυάνιο HF Υδροφθόριο ΗΙ Υδροϊώδιο Οι υδρογονούχες ενώσεις των υπολοίπων αμέταλλων έχουν ειδικά ονόματα όπως ΝΗ 3 (αμμωνία), Η 2 Ο, (νερό), ΡΗ 3, (φωσφίνη)

8 Γ) Ενώσεις υδρογόνου αμέταλλου και οξυγόνου Η χ ΑΟ y Γενική ονομασία : Όνομα ρίζας ΑΟ y + όνομα οξέος ική ώδης Υπέρική Υπόώδης ClO 3, BrO 3, lo 3, ClO 2 ClO 4, IO 4 ClO, BrO, IO NO 3 NO 2 SO 4 2 SO 3 2 CO 3 2 PO 4 3 PO 3 3 BO 3 3

9 Όξινη ική Όξινη ώδης Υδροξύλιο Αμμώνιο ΗSO 4 Π.χ. NaΗSO 4 όξινο Θειικό νάτριο ΗCO 3 Π.χ. Ca(HCO 3 ) 2 Όξινο ανθρακικό ασβέστιο ΗSO 3 Π.χ. NaΗSO 3 όξινο Θειώδες νάτριο ΟΗ ΝΗ 4 + ΗΡO 4 2 Π.χ. Κ 2 ΗΡO 4 Όξινο Φωσφορικό κάλιο ΗΡO 3 2 Π.χ. Κ 2 ΗΡO 3 Όξινο Φωσφορώδες κάλιο Η 2 ΡO 4 Δισόξινη ΚΗ 2 ΡO 4 Η 2 ΡO 3 Δισόξινη ΚΗ 2 ΡO 3

10 ΙΙΙ. ΕΝΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΜΕΤΑΛΛΟ Α) Ενώσεις μετάλλου και υδροξυλίου Μ(ΟΗ) χ Γενική ονομασία : Υδροξείδιο + μέταλλο Καυστικό + Μέταλλο Παραδείγματα ΚΟΗ Υδροξείδιο του καλίου Καυστικό κάλιο Βα(ΟΗ) 2 Υδροξείδιο του βαρίου Καυστικό βάριο Ca(OH) 2 Υδροξείδιο του ασβεστίου Καυστικό ασβέστιο ΝaOH Υδροξείδιο του νατρίου Καυστικό νάτριο

11 Β) Ενώσεις υδρογόνου μετάλλου και οξυγόνου Η χ ΜΟ y (όπου ΜΟ y ρίζα) Γενική ονομασία : Μέταλλο ικό (ή ώδες) οξύ, δηλαδή το όνομα της ρίζας ΜΟ y + οξύ ική Υπέρική CrO 4 2, (Διχρωμική Cr 2 O 7 2 ) MnO 4 Παραδείγματα Η 2 CrO 4 Χρωμικό οξύ Η 2 Cr 2 O 7 Διχρωμικό οξύ ΗMnO 4 Υπερμαγγανικό οξύ

12 Γ) Ενώσεις μετάλλου, (ή ΝΗ 4+ ) και αμετάλλου ή (CN ) M x A y Γενική ονομασία : Αμέταλλο ούχο + μέταλλο NaCN Κυανιούχο νάτριο Σε περίπτωση που το αμέταλλο είναι Ν ή C η κατάληξη ούχο είναι δυνατόν να παραληφθεί. Π.χ. Mg 3 N 2 Αζωτομαγνήσιο CaC 2 Ανθρακασβέστιο Σε κάποιες περιπτώσεις πριν το όνομα του αμέταλλου, προτάσσεται αριθμητικό που δηλώνει τον αριθμό των ατόμων του. Π.χ. FeCl 2 Διχλωριούχος σίδηρος

13 NaCl Χλωριούχο νάτριο ΑgCl Χλωριούχος άργυρος Na 2 S Θειούχο νάτριο MgS Θειούχο μαγνήσιο

14 Δ) Ενώσεις μετάλλου, (ή ΝΗ4+) και ρίζας (εκτός CN) Mx(ΣΟy) z όπου ΣΟy ρίζα αμετάλλου (ΑΟy) ή μετάλλου (ΜΟy) Γενική ονομασία : όνομα ρίζας ΣΟy + μέταλλο Παραδείγματα MgSO 4 Θειικό μαγνήσιο ΚΗCO 3 Όξινο ανθρακικό κάλιο ΝΗ 4 ΝΟ 3 Νιτρικό αμμώνιο

15 Οξέα Βάσεις Άλατα Οξέα Οι ενώσεις Β) και Γ) της Περιπτώσεως ΙΙ και οι ενώσεις Β) της περιπτώσεως ΙΙΙ Βάσεις Οι ενώσεις Α) της περιπτώσεως ΙΙΙ Άλατα Οι ενώσεις Γ) και Δ) της περιπτώσεως ΙΙΙ

16 Να γραφούν οι χημικοί τύποι των ακόλουθων ενώσεων Διοξείδιο του άνθρακα CO 2 Θειούχος σίδηρος (ΙΙ) FeS Νιτρικός άργυρος AgNO 3 Νιτρώδες αμμώνιο NH 4 NO 2 Κυανιούχο κάλιο KCN

17 Αμμωνία NH 3 Θειικό νάτριο NaSO 4 Υδρόθειο Η 2 S Υπερμαγγανικό κάλιο KMnO 4 Υδροφθόριο HF Καυστικό ασβέστιο Ca(OH) 2