Συγκέντρωση Κόστους Παραγωγής Προϊόντων Μορφές του κόστους Έννοιες του Κόστους και Ροή του Κόστους ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι. ΘΕΩΡΙΑ ΑΤΕΙ Θεσσαλίας

Transcript

1 ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΘΕΩΡΙΑ ΑΤΕΙ Θεσσαλίας 20 Απριλίου 2014

2 Εισαγωγή Τα διοικητικά στελέχη των επιχειρήσεων χρειάζονται πληροφορίες σχετικά με το κόστος παραγωγής των αγαθών των παρεχόμενων υπηρεσιών, των προϊόντων και άλλων πολλών δραστηριοτήτων της επιχείρησης

3 Εισαγωγή Οι αποφάσεις αυτές των διοικητικών στελεχών εξαρτώνται άμεσα από την λογιστική πληροφόρηση, η οποία τους δίνει τη δυνατότητα να απαντήσουν σε προβλήματα που ανακύπτουν, όπως:

4 Εισαγωγή Οι αποφάσεις αυτές των διοικητικών στελεχών εξαρτώνται άμεσα από την λογιστική πληροφόρηση, η οποία τους δίνει τη δυνατότητα να απαντήσουν σε προβλήματα που ανακύπτουν, όπως: Πως επηρεάζονται τα κέρδη όταν αλλάζει η παραγωγική διαδικασία

5 Εισαγωγή Οι αποφάσεις αυτές των διοικητικών στελεχών εξαρτώνται άμεσα από την λογιστική πληροφόρηση, η οποία τους δίνει τη δυνατότητα να απαντήσουν σε προβλήματα που ανακύπτουν, όπως: Πως επηρεάζονται τα κέρδη όταν αλλάζει η παραγωγική διαδικασία Τι συμφέρει μια βιομηχανία, να παράγει η ίδια κάποια μέρη του τελικού προϊόντος της ή να τα αγοράζει από εξειδικευμένες επιχειρήσεις τα αντίστοιχα μέρη; (πχ αυτοκινητοβιομηχανία)

6 Εισαγωγή Οι αποφάσεις αυτές των διοικητικών στελεχών εξαρτώνται άμεσα από την λογιστική πληροφόρηση, η οποία τους δίνει τη δυνατότητα να απαντήσουν σε προβλήματα που ανακύπτουν, όπως: Πως επηρεάζονται τα κέρδη όταν αλλάζει η παραγωγική διαδικασία Τι συμφέρει μια βιομηχανία, να παράγει η ίδια κάποια μέρη του τελικού προϊόντος της ή να τα αγοράζει από εξειδικευμένες επιχειρήσεις τα αντίστοιχα μέρη; (πχ αυτοκινητοβιομηχανία) Πώς μια βιομηχανία θα αυξήσει την παραγωγή της με πρόσληψη νέου προσωπικού ή με υπερωριακή απασχόληση του ήδη υπάρχοντος;

7 Εισαγωγή Οι αποφάσεις αυτές των διοικητικών στελεχών εξαρτώνται άμεσα από την λογιστική πληροφόρηση, η οποία τους δίνει τη δυνατότητα να απαντήσουν σε προβλήματα που ανακύπτουν, όπως: Πως επηρεάζονται τα κέρδη όταν αλλάζει η παραγωγική διαδικασία Τι συμφέρει μια βιομηχανία, να παράγει η ίδια κάποια μέρη του τελικού προϊόντος της ή να τα αγοράζει από εξειδικευμένες επιχειρήσεις τα αντίστοιχα μέρη; (πχ αυτοκινητοβιομηχανία) Πώς μια βιομηχανία θα αυξήσει την παραγωγή της με πρόσληψη νέου προσωπικού ή με υπερωριακή απασχόληση του ήδη υπάρχοντος; Πότε συμφέρει μια επιχείρηση να επεκτείνει τις εγκαταστάσεις της, σε περίοδο ανεργίας με μικρό κόστος εργασίας ή σε περίοδο ανάκαμψης με χαμηλότερα επιτόκια;

8 Εισαγωγή Πως θα πρέπει ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα να καλύψει τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες, προσλαμβάνοντας μόνιμο προσωπικό ή απασχολώντας ελεύθερους επαγγελματίες;

9 Εισαγωγή Πως θα πρέπει ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα να καλύψει τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες, προσλαμβάνοντας μόνιμο προσωπικό ή απασχολώντας ελεύθερους επαγγελματίες; Τι συμφέρει μια νοσοκομειακή μονάδα για την καλύτερη ή ταχύτερη πληροφόρησή της, ή αγορά ενός συστήματος Η/Υ; ή η παροχή υπηρεσιών από κάποια άλλη εταιρεία Η/Υ;

10 Εισαγωγή Πως θα πρέπει ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα να καλύψει τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες, προσλαμβάνοντας μόνιμο προσωπικό ή απασχολώντας ελεύθερους επαγγελματίες; Τι συμφέρει μια νοσοκομειακή μονάδα για την καλύτερη ή ταχύτερη πληροφόρησή της, ή αγορά ενός συστήματος Η/Υ; ή η παροχή υπηρεσιών από κάποια άλλη εταιρεία Η/Υ; Τη δυνατότητα για την καλύτερη αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων παρέχει η λογιστική του κόστους

11 Εισαγωγή Στην σύγχρονη εποχή οι ανάγκες για λογιστική πληροφόρηση έχει αυξηθεί σημαντικά Μεγέθυνση εταιρειών Ανάπτυξη πληροφορικής Πολλαπλές ανάγκες λογιστικής πληροφόρησης (εντός & εκτός εταιρείας ή ανάμεσα σε διαφορετικά τμήματα ή διαφορετικά επίπεδα ιεραρχίας

12 Εισαγωγή Στην σύγχρονη εποχή οι ανάγκες για λογιστική πληροφόρηση έχει αυξηθεί σημαντικά Μεγέθυνση εταιρειών Ανάπτυξη πληροφορικής Πολλαπλές ανάγκες λογιστικής πληροφόρησης (εντός & εκτός εταιρείας ή ανάμεσα σε διαφορετικά τμήματα ή διαφορετικά επίπεδα ιεραρχίας Αποτελέσματα αυτής της ανάγκης για διαφορετική πληροφόρηση ήταν ο φυσικός διαχωρισμός της λογιστικής, με έναν κλάδο της να εξυπηρετεί τις εσωτερικές ανάγκες των διοικητικών στελεχών και έναν άλλο να εξυπηρετεί τις ανάγκες αυτών που ήταν έξω από την επιχείρηση

13 Χρηματοοικονομική και Διοικητική Λογιστική Η Λογιστική σήμερα έχει διαμορφωθεί σε ένα πληροφοριακό σύστημα που ασχολείται με καταγραφές, μετρήσεις, επεξεργασία και μετάδοση πληροφοριών, οι οποίες σκοπό έχουν να βοηθήσουν στη λήψη των καλύτερων οικονομικών αποφάσεων Η λογιστική αυτή πληροφόρηση παρέχεται μέσω αναφορών (εκθέσεων), οι οποίες είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε, να πληρούν τις πληροφοριακές ανάγκες των χρηστών

14 Χρηματοοικονομική και Διοικητική Λογιστική Η πρωταρχική λειτουργία της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής είναι να παρέχει λογιστική πληροφόρηση στους εξωτερικούς χρήστες Οι αναφορές της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής όπως οι καταστάσεις Αποτελεσμάτων χρήσης ή εισοδήματος, ισολογισμοί και καταστάσεις αλλαγών στην χρηματοοικονομική θέση αποσκοπούσαν αρχικά την ενημέρωση των εξωτερικών χρηστών, οι οποίοι χρειάζονται μια περιοδική συνοπτική εικόνα των λειτουργιών και της χρηματοοικονομικής θέσης ενός οργανισμού Φυσικά τέτοιου είδους αναφορές εξυπηρετούν και τα διοικητικά στελέχη, αλλά όχι την σε καθημερινή βάση διοίκηση μιας επιχείρησης

15 Χρηματοοικονομική και Διοικητική Λογιστική Οι αναφορές της Διοικητικής Λογιστικής είναι σχεδιασμένες για να ικανοποιούν τις ειδικές πληροφοριακές ανάγκες της διοίκησης ενός οργανισμού Τέτοιες αναφορές εξασφαλίζουν λεπτομερειακά λογιστικά δεδομένα, τα οποία είναι σημαντικά για την αποτελεσματική και αποδοτική διοίκηση ενός οργανισμού Σε αντίθεση με τις αναφορές της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής, οι οποίες είναι γενικές, οι αναφορές της Διοικητικής Λογιστικής είναι ειδικές παρέχουν δηλαδή πληροφορίες για το κόστος παραγωγής ενός ιδιαίτερου προϊόντος ή για τα προϋπολογισθέντα έξοδα ενός προγράμματος τηλεοπτικής διαφήμισης

16 Χρηματοοικονομική και Διοικητική Λογιστική Ενώ οι χρηματοοικονομικές αναφορές (εκθέσεις) προετοιμάζονται ετήσια ή κάθε τρίμηνο, οι διοικητικές αναφορές προετοιμάζονται μηνιαία, εβδομαδιαία ή ακόμα και ημερήσια Συνήθως οι χρηματοοικονομικές αναφορές ελέγχονται για την εξασφάλιση της ακρίβειας της πληροφορίας και για τη συμμόρφωση αυτών με τις γενικά αποδεκτές αρχές της λογιστικής Από την άλλη πλευρά τα διοικητικά στελέχη απαιτούν μια συνεχή πληροφόρηση και είναι συχνά πρόθυμα να θυσιάσουν την ακρίβεια με σκοπό να πάρουν γρήγορα τις αναγκαίες πληροφορίες Τα διοικητικά στελέχη μερικές φορές βασίζονται, για τη λήψη αποφάσεων, σε άμεσους υπολογισμούς αντί να περιμένουν τα πραγματικά και ακριβή δεδομένα

17 Βασικές Διαφορές της Διοικητικής και της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Κυρίως εκτός της επιχείρησης (ιδιοκτήτες, επενδυτές, δανειστές, φορολογικές αρχές) ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Εντός της επιχείρησης (με σκοπό τη λήψη αποφάσεων και την άσκηση της διοίκησης και του ελέγχου)

18 Βασικές Διαφορές της Διοικητικής και της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΑ ΕΜΦΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Γενικά παραδεκτές λογιστικές αρχές Στο σύνολο της επιχείρησης (παρουσιάζει συνοπτικά δεδομένα για ολόκληρο τον οργανισμό) ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Δε στηρίζεται σε πρότυπα και αρχές Στα τμήματα & τις διαδικασίες της επιχείρησης (τμήματα, προϊόντα, πελάτες εργαζόμενους)

19 Βασικές Διαφορές της Διοικητικής και της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΦΟΡΩΝ Σε τακτά χρονικά διαστήματα (συνήθως σε ετήσια ) Ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης ΕΦΑΡΜΟΓΗ υποχρεωτική Προαιρετική ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΆΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Με το εμπορικό & το φορολογικό δίκαιο Σημαντική ποικιλία (πχ χρηματοοικονομικά)

20 Βασικές Διαφορές της Διοικητικής και της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Έμφαση στα ιστορικά απολογιστικά στοιχεία ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Έμφασή στα μελλοντικά προϋπολογιστικά στοιχεία

21 Βασικές Διαφορές της Διοικητικής και της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Έμφαση στην ακρίβεια, αντικειμενικότητα και επαληθευσιμότητα των πληροφοριών ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Έμφαση στη σχετικότητα των πληροφοριών

22 Λογιστική του Κόστους Τα διοικητικά στελέχη των κερδοσκοπικών επιχειρήσεων και μη χρειάζονται λεπτομερή λογιστικά δεδομένα για να παρακολουθούν τις καθημερινές λειτουργίες, ελέγχουν το κόστος και αξιολογούν την απόδοση της επιχείρησης

23 Λογιστική του Κόστους Τα διοικητικά στελέχη των κερδοσκοπικών επιχειρήσεων και μη χρειάζονται λεπτομερή λογιστικά δεδομένα για να παρακολουθούν τις καθημερινές λειτουργίες, ελέγχουν το κόστος και αξιολογούν την απόδοση της επιχείρησης Οι πιο χρήσιμες πληροφορίες γι αυτές τις διοικητικές λειτουργίες είναι τα δεδομένα της λογιστικής κόστους

24 Λογιστική του Κόστους Η λογιστική του κόστους είναι η διαδικασία καθορισμού του κόστους παραγωγής των προϊόντων, παροχής υπηρεσιών ή ανάληψης ορισμένων δραστηριοτήτων

25 Λογιστική του Κόστους Η λογιστική του κόστους είναι η διαδικασία καθορισμού του κόστους παραγωγής των προϊόντων, παροχής υπηρεσιών ή ανάληψης ορισμένων δραστηριοτήτων Επομένως τα διοικητικά στελέχη εξαρτώνται άμεσα από τους κοστολόγους, οι οποίοι είναι ειδικοί να συγκεντρώνουν τις πληροφορίες του κόστους και να τις μεταφέρουν στα διοικητικά στελέχη με τη μορφή κάποιου αρίστου υποδείγματος για λήψη αποφάσεων

26 Λογιστική του Κόστους Η λογιστική του κόστους είναι η διαδικασία καθορισμού του κόστους παραγωγής των προϊόντων, παροχής υπηρεσιών ή ανάληψης ορισμένων δραστηριοτήτων Επομένως τα διοικητικά στελέχη εξαρτώνται άμεσα από τους κοστολόγους, οι οποίοι είναι ειδικοί να συγκεντρώνουν τις πληροφορίες του κόστους και να τις μεταφέρουν στα διοικητικά στελέχη με τη μορφή κάποιου αρίστου υποδείγματος για λήψη αποφάσεων Η λογιστική κόστους είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις Σε εμπορικές επιχειρήσεις ο προσδιορισμός του κόστους, τις περισσότερες φορές, είναι μια σχετικά εύκολη διαδικασία

27 Έννοια και ορισμός του κόστους To κόστος εκφράζει τη χρηματική δαπάνη για την παραγωγή ενός προϊόντος Περιλαμβάνει την αξία των πρώτων και βοηθητικών υλών, υλικών και ειδών συσκευασίας και άλλων αγαθών που αναλώθηκαν στην παραγωγή Επίσης περιλαμβάνει τη μεταφερόμενη στην παραγωγή αξία των μηχανημάτων, εγκαταστάσεων, κτιρίων κλπ, μέσω των αποσβέσεων, τις δαπάνες για την πληρωμή της εργασίας, τα κονδύλια για τις κοινωνικές ασφαλίσεις και τα βιομηχανικά έξοδα Με άλλα λόγια, ο όρος «κόστος» εκφράζει την οικονομική θυσία που πραγματοποιήθηκε για την επίτευξη ενός συγκεκριμένου σκοπού, όπως πχ για την παραγωγή μιας μονάδας ενός οικονομικού αγαθού ή μιας υπηρεσίας

28 Έννοια και ορισμός του κόστους Η χρησιμότητα της γνώσης του κόστους, Βρίσκεται στο ότι παρέχεται η δυνατότητα στη Διοίκηση της επιχείρησης να κάνει σωστή οικονομική και τιμολογιακή πολιτική, Βοηθώντας σημαντικά στη σωστή λήψη αποφάσεων Σκοπός της κοστολόγησης είναι η χρησιμοποίηση των στοιχείων μέσα στην επιχείρηση από τους managers και άλλους υπεύθυνους, με απώτερο σκοπό την καλύτερη οργάνωση, σχεδιασμό και προγραμματισμό της επιχείρησης καθώς και τον απολογιστικό έλεγχο των διαφόρων δραστηριοτήτων

29 Ιστορικό κόστος Σαν ιστορικό ή πραγματικό κόστος χαρακτηρίζεται εκείνο που σχηματίζεται από στοιχεία ομαλά που έχουν πραγματοποιηθεί και αφορούν την δραστηριότητα των λειτουργιών της οικονομικής μονάδας ή την παραγωγή των προϊόντων ή των υπηρεσιών Δηλαδή, το κόστος αυτό υπολογίζεται μετά την πραγματοποίησή του, Βάσει πραγματικών αριθμητικών στοιχείων που έχουν καταχωρηθεί στα Βιβλία

30 Ιστορικό κόστος Το πραγματικό κόστος, κατά κανόνα, αναφέρεται σε ενσώματα ή ασώματα αγαθά (προϊόντα ή υπηρεσίες) που παράγονται ή που αγοράζονται (εμπορεύματα) ή σε δραστηριότητες και λειτουργίες της οικονομικής μονάδας Το πραγματικό κόστος λέγεται και ιστορικό, επειδή προσδιορίζεται εκ των υστέρων, δηλαδή μετά την πραγματοποίηση των δαπανών Ονομάζεται ακόμη και Λογιστικό,επειδή προσδιορίζεται λογιστικά, σε αντίθεση με άλλου τύπου κόστος που προσδιορίζεται με υπολογισμούς, δηλαδή εξωλογιστικά

31 Ιστορικό κόστος Ιστορικό κόστος, είναι αυτό που σχηματίζεται από στοιχεία ομαλά και πραγματικά έξοδα, ενώ αναφέρεται σε προϊόντα ή υπηρεσίες που παράγονται, ή αγαθά που αγοράζονται Αυτό δε, παρουσιάζει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Είναι απαλλαγμένο από υπολογιστικά έξοδα Τα υπολογιστικά έξοδα είναι εκείνα τα οποία προσδιορίζονται με συγκεκριμένους υπολογισμούς Παραδείγματα τέτοιων στοιχείων είναι η αμοιβή του επιχειρηματία, τόκοι ιδίων κεφαλαίων κά

32 Ιστορικό κόστος Στη διαμόρφωσή του δεν περιλαμβάνει έξοδα ανώμαλου χαρακτήρα Τέτοια έξοδα μπορεί να είναι εκείνα που αφορούν την υποαπασχόληση τμήματος ή λειτουργίας, οι υπερβολικές φύρες βιομηχανοποιήσεως πρώτης ύλης, έξοδα υπερημερίας λιμένων λόγω καθυστερήσεων παραλαβής πρώτης ύλης ή πρόστιμα λόγω καθυστερήσεως πληρωμής των φόρων και εισφορών

33 Ιστορικό κόστος - πλεονεκτήματα & μειονέκτηματα Το ιστορικό κόστος έχει το στοιχείο της αντικειμενικότητας και ο υπολογισμοί του στηρίζεται στα αποδεικτικά φορολογικά στοιχεία του ΚΒΣ ή στα δικαιολογητικά καταχώρησης των εγγράφων Ο όρος αντικειμενικότητα έχει την έννοια ότι μπορούν να γίνουν οι ελεγκτικές επαληθεύσεις του κόστους παραγωγής Έχει το μειονέκτημα ότι αφορά απολογιστικό κόστος ή κόστος του παρελθόντος και δεν προσφέρει υπηρεσίες για το μελλοντικό κόστος από πλευράς επιχειρηματικής δραστηριότητας, εκτός αν οι συνθήκες του μέλλοντος είναι οι ίδιες με τον χρόνο υπολογισμού του

34 Ιστορικό κόστος - πλεονεκτήματα & μειονέκτηματα Στο ιστορικό κόστος εμπεριέχονται οι ακόλουθες κατηγορίες κόστους: Η αξία των χρησιμοποιούμενων πρώτων και Βοηθητικών υλών, καθώς και η αξία των υλικών συσκευασίας Η αξία της χρησιμοποιούμενης Εργατικής Δύναμης Η αξία των χρησιμοποιούμενων Γενικών Βιομηχανικών Εξόδων (ΓΒΕ)

35 Το κόστος κατά το ΕΓΛΣ Κατά το ΕΓΛΣ, κόστος είναι η διάθεση ή επένδυση αγοραστικής δύναμης για την απόκτηση υλικών αγαθών και υπηρεσιών με σκοπό τη χρησιμοποίησή τους για την πραγματοποίηση εσόδων από πωλήσεις Το κόστος διακρίνεται: α Σε κόστος τρέχουσας μορφής, που δημιουργείται όταν τα αγαθά ή υπηρεσίες που αποκτούνται προορίζονται να μεταπωληθούν αυτούσια ή έπειτα από κατεργασία σε σύντομο χρονικό διάστημα, όχι μεγαλύτερο του δωδεκαμήνου Β Σε κόστος πάγιας μορφής, που είναι αυτό που σχηματίζεται όταν τα αγαθά και οι υπηρεσίες που αποκτούνται πρόκειται να χρησιμοποιηθούν από την επιχείρηση άμεσα ή έμμεσα για μεγάλο χρονικό διάστημα για πάγια εκμετάλλευση, πχ κόστος μηχανημάτων, κτιρίων κλπ (παρ 51200)

36 Κόστος αρχικό (prime cost) Κόστος αρχικό είναι εκείνο το οποίο σχηματίζεται από τα άμεσα υλικά και την άμεση εργασία που ενσωματώνονται στο προϊόν ή στην υπηρεσία που παράγεται Αρχικό Κόστος = Άμεσα Υλικά + Άμεση Εργασία Τα συστατικά στοιχεία του αρχικού κόστους αναγνωρίζονται και υπολογίζονται ποσοτικά και κατ αξία εύκολα

37 Κόστος αρχικό (prime cost) Άμεσα υλικά Είναι οι πρώτες και βοηθητικές ύλες που απαιτούνται για την παραγωγή του προϊόντος Στα παραπάνω δεν περιλαμβάνονται εκείνα τα υλικά που, αν και αναλώνονται στην παραγωγή του προϊόντος, δεν συμπεριλαμβάνονται στο κόστος του Για παράδειγμα τα ηλεκτρόδια συγκόλλησης στη συναρμολόγηση κατασκευών Αντίθετα η αξία αυτών ενσωματώνεται στο άμεσο κόστος μετατροπής (δηλ συνιστούν βιομηχανικά έξοδα)

38 Κόστος αρχικό (prime cost) Άμεση εργασία Είναι το πραγματικό κόστος του χρόνου εργασίας που αναλώνεται για την παραγωγή του συγκεκριμένου προϊόντος Ο χρόνος αυτός προσδιορίζεται έπειτα από μετρήσεις και όχι από υπολογισμούς ή κατανομές, εκτός αν οι κατανομές γίνονται με Βάση στοιχεία πραγματικής απασχόλησης κατά συγκεκριμένο παραγόμενο προϊόν (παραγωγή κατά παραγγελία)

39 Κόστος αρχικό (prime cost)

40 Κόστος αρχικό (prime cost) Το αρχικό κόστος χρησιμοποιείται Βασικά ως κριτήριο κατανομής του έμμεσου κόστους, αποτελεί τον πυρήνα διαμόρφωσης του πλήρους κόστους παραγωγής και είναι αντικείμενο ελέγχου των φορέων που ευθύνονται για την πραγματοποίησή του

41 Κόστος μετατροπής ή κατεργασίας (conversion cost) Κόστος μετατροπής είναι το σύνολο των ομαλών εξόδων που πραγματοποιούνται για τη μετατροπή: Της πρώτης ύλης σε έτοιμο προϊόν Ενός υλικού από μία μορφή σε μία άλλη, κατά τη διάρκεια ενός σταδίου ή φάσης κατεργασίας Το κόστος μετατροπής περιλαμβάνει όλα τα έξοδα παραγωγής, άμεσα και έμμεσα, εκτός από την αξία των άμεσων υλικών Δηλαδή: Κόστος μετατροπής = Κόστος άμεσης εργασίας + ΓΒΕ

42 Κόστος μετατροπής ή κατεργασίας (conversion cost) Τα γενικά Βιομηχανικά έξοδα (ΓBE), περιλαμβάνουν τα κατ είδος οργανικά έξοδα (οι λογαριασμοί της ομάδας 6) πλην των άμεσων εργατικών Επίσης περιλαμβάνεται και η αξία των έμμεσων υλικών παραγωγής άλλων τμημάτων ή Βοηθητικών υπηρεσιών παραγωγής, όπως πχ συντήρησης και επισκευών αποθηκών πρώτων και Βοηθητικών υλών

43 Κόστος παραγωγής (production cost) Κόστος παραγωγής είναι εκείνο που πραγματοποιείται για την παραγωγή ενός ενδιάμεσου ή τελικού προϊόντος ή για την παραγωγή του σε μία ή περισσότερες φάσεις (στάδια) παραγωγής Δηλαδή αποτελείται από το σύνολο των ομαλών οργανικών στοιχείων του κόστους Συγκεκριμένα το κόστος παραγωγής του προϊόντος περιλαμβάνει τα εξής: Ανάλωση των πρώτων υλών Αμεσα εργατικά Γενικά Βιομηχανικά έξοδα

44 Κόστος παραγωγής (production cost) Κόστος Παραγωγής = Κόστος Άμεσων Υλικών + Κόστος Άμεσης Εργασίας + ΓΒΕ Αρχικό Κόστος = Κόστος Άμεσων Υλικών + Κόστος Άμεσης Εργασίας Κόστος Μετατροπής = Κόστος Άμεσης Εργασίας + ΓΒΕ

45 Κόστος παραγωγής (production cost) Το κόστος παραγωγής δεν επιβαρύνεται: Με έξοδα διοικητικής λειτουργίας Με έξοδα λειτουργίας ερευνών και ανάπτυξης Με χρηματοοικονομικά έξοδα Με έξοδα αποθηκών ετοίμων προϊόντων (επιβαρύνουν το κόστος διάθεσης) Με έξοδα διάθεσης Εάν προσθέσουμε στο κόστος παραγωγής το κόστος των παραπάνω λειτουργιών προκύπτει το ολικό κόστος

46 Κόστος πωληθέντων Σαν κόστος πωληθέντων χαρακτηρίζεται το κόστος της τρέχουσας μορφής που μετατρέπεται σε έξοδο όταν πωλείται το αγαθό στο οποίο είναι ενσωματωμένο το κόστος Σύμφωνα με το ΕΓΛΣ το κόστος τρέχουσας μορφής, δημιουργείται όταν τα αγαθά ή υπηρεσίες που αποκτούνται προορίζονται να μεταπωληθούν αυτούσια ή έπειτα από κατεργασία σε σύντομο χρονικό διάστημα, όχι μεγαλύτερο του δωδεκαμήνου

47 Κόστος λειτουργίας διάθεσης Κόστος διάθεσης είναι τα έξοδα που γίνονται για την προώθηση, προετοιμασία και πραγματοποίηση των πωλήσεων προϊόντων ή υπηρεσιών της οικονομικής μονάδας

48 Κόστος λειτουργίας διοίκησης Κόστος λειτουργίας διοίκησης είναι τα έξοδα που γίνονται για τη λειτουργία των διοικητικών υπηρεσιών της οικονομικής μονάδας Τα έξοδα της διοικητικής λειτουργίας περιλαμβάνουν κυρίως τα οργανικά έξοδα των διοικητικών υπηρεσιών της επιχειρήσεως, όπως μισθούς και αμοιβές τρίτων που αφορούν τη διοίκηση, όπως ενοίκια, φωτισμός, ύδρευση, θέρμανση, ασφάλιστρα, γραφική ύλη, έξοδα προβολής, τηλεπικοινωνιών κά

49 Κόστος χρηματοοικονομικής λειτουργίας Κόστος χρηματοοικονομικής λειτουργίας είναι το κόστος του δανεισμού κεφαλαίου της οικονομικής μονάδας και τα έξοδα που γίνονται για τη λειτουργία των χρηματοληπτικών και χρηματοδοτικών υπηρεσιών της Είναι το κόστος του δανειακού κεφαλαίου της οικονομικής μονάδας και τα έξοδα που γίνονται για τη λειτουργία των χρηματοληπτικών και χρηματοδοτικών υπηρεσιών της, εμφανίζεται δε στο λογαριασμό 9204 Έξοδα χρηματοοικονομικής λειτουργίας Το χρηματοοικονομικό κόστος, μετά τον οριστικό σχηματισμό του, μερίζεται ως εξής Στο μέρος που Βαρύνει τα έξοδα διάθεσης Στο μέρος που Βαρύνει τα χρηματοοικονομικά έσοδα

50 Ολικό κόστος ή κόστος εσόδων Είναι τα συνολικά έξοδα που Βαρύνουν τα οργανικά έσοδα μιας περιόδου και διαμορφώνει το αποτέλεσμα της εκμετάλλευσης της περιόδου αυτής Το ολικό κόστος αποτελείται από τα πιο κάτω στοιχεία: To κόστος κτήσης των εμπορευμάτων ή παραγωγής των προϊόντων ή υπηρεσιών (λογαριασμοί της ομάδας 2) Το κόστος των λειτουργιών της διοίκησης, της διάθεσης, της χρηματοοικονομικής λειτουργίας και της λειτουργίας ερευνών και ανάπτυξης, καθώς και Tο κόστος εκείνο που δεν ενσωματώνεται ή δεν επιβαρύνει τα πωληθέντα

51 Κόστος προκαθορισμένο Προκαθορισμένο κόστος είναι εκείνο που υπολογίζεται πριν πραγματοποιηθεί με διάφορες μεθόδους και διαδικασίες Το προκαθορισμένο κόστος συνιστά εκτίμηση μελλοντικού κόστους και στηρίζεται: Στα δεδομένα του ιστορικού κόστους Στην πείρα των στοιχείων του παρελθόντος Στις προβλέψεις για: Το χρόνο που αναφέρεται το προκαθορισμένο κόστος, Τις συνθήκες της εκμετάλλευσης που αφορούν τις μεθόδους, Τον εξοπλισμό Τους υπόλοιπους παράγοντες αυτής της εκμετάλλευσης

52 Κόστος προκαθορισμένο Προκαθορισμένο κόστος είναι εκείνο που υπολογίζεται πριν πραγματοποιηθεί με διάφορες μεθόδους και διαδικασίες Το προκαθορισμένο κόστος συνιστά εκτίμηση μελλοντικού κόστους και στηρίζεται: Στα δεδομένα του ιστορικού κόστους Στην πείρα των στοιχείων του παρελθόντος Στις προβλέψεις για: Το χρόνο που αναφέρεται το προκαθορισμένο κόστος, Τις συνθήκες της εκμετάλλευσης που αφορούν τις μεθόδους, Τον εξοπλισμό Τους υπόλοιπους παράγοντες αυτής της εκμετάλλευσης Το προκαθορισμένο κόστος διακρίνεται στο: Προϋπολογιστικό κόστος Πρότυπο κόστος

53 Προϋπολογιστικό κόστος Είναι εκείνο που καταρτίζεται πριν πραγματοποιηθεί η παραγωγή, όπως πχ ενός προϊόντος, ενός έργου, μιας υπηρεσίας, κοκ

54 Πρότυπο κόστος Είναι εκείνο που Βασίζεται σε εξειδικευμένους υπολογισμούς που γίνονται έπειτα από: Ακριβείς μετρήσεις: Των ποσοτήτων των άμεσων υλικών Του χρόνου άμεσης εργασίας Των ποσοτήτων και λοιπών στοιχείων κόστους (πχ ατμό, ηλεκτρικό, νερό) Ακριβή υπολογισμό των λοιπών εξόδων κατά μονάδα Ακριβείς υπολογισμούς των τιμών μονάδων: Των άμεσων υλικών Της άμεσης εργασίας Των λοιπών συστατικών του κόστους Προσδιορισμό του πρότυπου Βαθμού απασχόλησης

55 Προϋπολογιστικό και πρότυπο κόστος Έτσι, γίνεται αντιληπτή η σχέση που υπάρχει μεταξύ προϋπολογιστικού και πρότυπου κόστους, που είναι: Το προϋπολογιστικό κόστος αποτελείται από έξοδα που υπολογίζονται πριν πραγματοποιηθεί η παραγωγή ή άλλη δραστηριότητα Το πρότυπο κόστος αποτελείται από έξοδα του πρέπει να πραγματοποιηθούν, δηλαδή από έξοδα στόχευσης

56 Σχεδιασμός και Έλεγχος Τα διοικητικά στελέχη χρειάζονται την πληροφόρηση της λογιστικής του κόστους για να σχεδιάζουν και να ελέγχουν τις λειτουργίες ενός οργανισμού Σχεδιασμός είναι η διαδικασία τοποθέτησης των στόχων της επιχείρησης, καθορισμού των πηγών που απαιτούνται και σχετικές αποφάσεις καλύτερης χρησιμοποίησης αυτών για την επίτευξη των στόχων

57 Σχεδιασμός και Έλεγχος Παρά το γεγονός ότι πολλοί τύποι πληροφόρησης είναι χρήσιμοι για το σχεδιασμό, η πληροφόρηση της λογιστικής του κόστους είναι σχεδιασμένη ειδικά γι αυτόν το σκοπό Τα κόστη είναι μετρήσιμα και εξακριβώσιμα ποσά χρηματικών μονάδων (πχ ευρώ), αντικειμένων, δραστηριοτήτων και προγραμμάτων που προορίζονται να ικανοποιήσουν τους στόχους ενός οργανισμού

58 Σχεδιασμός και Έλεγχος Έλεγχος είναι η λειτουργία σε καθημερινή βάση της διοίκησης, η οποία έχει σαν σκοπό να επιβεβαιώσει ότι η εκμετάλλευση συμφωνεί με ότι έχει σχεδιαστεί Για τον έλεγχο της εκμετάλλευσης τα διοικητικά στελέχη συγκρίνουν την πραγματική απόδοση με τη σχεδιασθείσα Οι αποκλίσεις από τα αρχικά σχέδια εξετάζονται για να καθοριστεί η αιτία και να αποφασισθεί πως μπορεί να γίνει η σχετική διόρθωση εάν είναι αναγκαία

59 Διαδικασία Σχεδιασμού και Ελέγχου

60 Η Λογιστική του Κόστους Βάση Δεδομένων Ποια είναι η σχέση μεταξύ της Λογιστικής του Κόστους και της Χρηματοοικονομικής και Διοικητικής Λογιστικής; Η λογιστική του κόστους είναι η διαδικασία καθορισμού του κόστους, το οποίο στη συνέχεια χρησιμοποιείται σαν πληροφόρηση για την προετοιμασία των χρηματοοικονομικών και διοικητικών αναφορών

61 Η Λογιστική του Κόστους Βάση Δεδομένων Οι διοικητικές λογιστικές αναφορές είναι αρκετά λεπτομερείς Παράδειγμα είναι οι εβδομαδιαίες αναφορές σχετικά με το κόστος παραγωγής, οι εβδομαδιαίες αναφορές σχετικά με την διαφορά μεταξύ του πραγματικού και του αναμενόμενου κόστους εργασίας και οι μηνιαίες αναφορές πάνω στο κόστος πώλησης ενός προϊόντος

62 Η Λογιστική του Κόστους Βάση Δεδομένων Στις χρηματοοικονομικές λογιστικές αναφορές τα δεδομένα της λογιστικής κόστους δίνονται περιληπτικά σε καταστάσεις που περιγράφουν το κόστος των διάφορων λειτουργιών (δραστηριοτήτων) για ορισμένες ειδικές περιόδους Το κόστος των πωληθέντων στην κατάσταση εισοδήματος, είναι μία περίληψη του κόστους όλων των πωληθέντων προϊόντων στην διάρκεια μιας λογιστικής περιόδου, η οποία καλύπτεται από μία αναφορά

63 Σχεδιασμός και Έλεγχος

64 Λήψη Αποφάσεων Όλοι μας είμαστε αντιμέτωποι καθημερινά με πολλές αποφάσεις μερικές δε, είναι τόσο συνηθισμένες και ασήμαντες, που μας κάνουν να σκεφτόμαστε λίγο για την απόφαση που πρέπει να πάρουμε, ή για τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουμε για να πάρουμε την απόφαση Κάθε μια από τις καθημερινές δραστηριότητες απαιτεί μια απόφαση, αλλά πιθανότατα ανακαλούμε ορισμένους παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν την απόφαση, ή ορισμένες πληροφορίες οι οποίες μας βοηθούν στο να αποφασίζουμε Συνήθως οι άνθρωποι θυμούνται μόνο τις πιο σπουδαίες αποφάσεις, όπως η αγορά ενός καινούργιου αυτοκινήτου ή η επιλογή μιας εργασίας Η ίδια κατάσταση παρατηρείται και στις επιχειρήσεις

65 Λήψη Αποφάσεων Τα διοικητικά στελέχη παίρνουν καθημερινά πολλές αποφάσεις, μερικές από τις οποίες έχουν μεγαλύτερη επίπτωση από άλλες και άρα απαιτούν περισσότερο προσεκτική ανάλυση Οι συνηθισμένες αποφάσεις συνήθως απαιτούν μικρή ανάλυση ή προσοχή Περισσότερο πολύπλοκες αποφάσεις απαιτούν περισσότερες πηγές πληροφόρησης, όπως πχ η κατασκευή ενός κτιρίου μιας νέας παραγωγής ή η ανάπτυξη μιας νέας γραμμής παραγωγής, που συχνά αξιολογούνται χρησιμοποιώντας πολύπλοκα αναλυτικά μαθηματικά υποδείγματα Όσο μεγαλύτερη είναι η επίπτωση που έχει μια απόφαση στους στόχους του οργανισμού, τόσο περισσότερο υπάρχει η ανάγκη να αναλυθεί προσεκτικά και συστηματικά

66 Λήψη Αποφάσεων Τα διοικητικά στελέχη πρέπει να κατανοούν καλά την διαδικασία λήψης αποφάσεων καθώς και τις πληροφορίες που χρησιμοποιούνται στις αναλύσεις με σκοπό την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων Πολλοί ερευνητές έχουν αναλύσει την διαδικασία λήψης αποφάσεων και έχουν αναπτύξει μια υποδομή γνώσεων γνωστή ως θεωρία αποφάσεων Σύμφωνα με την θεωρία αποφάσεων, η διαδικασία λήψης αποφάσεων μπορεί να διασπασθεί σε μία σειρά από επιμέρους βήματα, τα οποία να μπορούν να εφαρμοστούν σε οποιαδήποτε απόφαση αναλύοντας τα προβλήματα λογικά

67 Διαδικασία Λήψης Αποφάσεων Κατά πάσα πιθανότητα δύο άτομα ποτέ δεν λαμβάνουν αποφάσεις κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο Ωστόσο οι περισσότεροι άνθρωποι συμφωνούν ότι η διαδικασία λήψης αποφάσεων περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα: 1 Καθορισμός του προβλήματος 2 Αναγνώριση των εναλλακτικών λύσεων 3 Συγκέντρωση των σχετικών πληροφοριών 4 Λήψη της απόφασης

68 Ο Ρόλος της Λογιστικής Πληροφόρησης στη Λήψη Αποφάσεων Όταν ένα στέλεχος επιλέγει μια εναλλακτική λύση μεταξύ πολλών για να επιλύσει ένα ιδιαίτερο πρόβλημα, αναλαμβάνει και τον κίνδυνο της απόφασης Υπάρχει η πιθανότητα η επιλεγείσα εναλλακτική λύση να μη λύσει το πρόβλημα, ή μια άλλη εναλλακτική λύση να έλυνε το πρόβλημα καλύτερα Αυτό πραγματικά είναι μια αλήθεια, όταν στη διαδικασία λήψης απόφασης περικλείονται υποκειμενικές πληροφορίες

69 Ο Ρόλος της Λογιστικής Πληροφόρησης στη Λήψη Αποφάσεων Τα στελέχη, για να έχουν περισσότερο αποτελεσματικές αποφάσεις, χρησιμοποιούν υποκειμενικές και αντικειμενικές πληροφορίες καθώς και τις διαθέσιμες τεχνικές λήψης απόφασης Αλλά επειδή είναι υπεύθυνοι για τις αποφάσεις τους προτιμούν αντικειμενική πληροφόρηση όπως τα λογιστικά δεδομένα για την χρησιμοποίηση τους σε θέματα λήψης απόφασης:

70 Τα Χαρακτηριστικά της Λογιστικής Πληροφόρησης Για να είναι μια λογιστική πληροφορία χρήσιμη πρέπει να είναι: 1 Σχετική 2 Επίκαιρη 3 Ακριβής

71 Τα Χαρακτηριστικά της Λογιστικής Πληροφόρησης Σχετική: Η πληροφόρηση είναι σχετική όταν έχει σχέση με το πρόβλημα που ανέκυψε Η σχετικότητα είναι συνεπώς το πιο σπουδαίο χαρακτηριστικό της λογιστικής πληροφόρησης Η λογιστική πληροφόρηση είναι σχετική όταν είναι χρήσιμη για την αξιολόγηση των προβλημάτων, τη μέτρηση της απόδοσης και τη λήψη αποφάσεων Η σχετικότητα είναι ουσιώδης για εσωτερικές και εξωτερικές λογιστικές εκθέσεις, αλλά έχει ειδικότερη σημασία για εσωτερικές ή διοικητικές εκθέσεις

72 Τα Χαρακτηριστικά της Λογιστικής Πληροφόρησης Οι διοικητικές εκθέσεις δεν διέπονται από τους κανόνες και τις σχέσεις των εξωτερικών εκθέσεων Τα στελέχη έχουν ουσιαστική ελευθερία στο να διασφαλίζουν ακριβώς τον τύπο, το ποσό και την επικαιρότητα της πληροφορίας που είναι αναγκαία στην εκπλήρωση των σκοπών τους Ο βασικός περιορισμός στις εσωτερικές εκθέσεις είναι το κόστος προετοιμασίας τέτοιων εκθέσεων Το κόστος κάθε λογιστικής έκθεσης δικαιολογείται μόνο όταν τα οφέλη που προκύπτουν από την πληροφορία είναι μεγαλύτερα από τα κόστη παραγωγής αυτής της πληροφορίας

73 Τα Χαρακτηριστικά της Λογιστικής Πληροφόρησης Επικαιρότητα: Η λογιστική πληροφόρηση πρέπει να απεικονίζει την τρέχουσα κατάσταση σε μια δεδομένη χρονική στιγμή Πολλά είδη πληροφόρησης χάνουν την αξία τους πολύ γρήγορα και οι χρηματοοικονομικές πληροφορίες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στο πέρασμα του χρόνου Γνωρίζοντας την τιμή της αγοράς του αποθέματος μιας εταιρείας, ο επενδυτής καθίσταται ικανός να αποφασίσει αν θα επενδύσει ή όχι στην εταιρεία Αν η πληροφορία της τιμής της αγοράς έχει χρονική υστέρηση μιας εβδομάδας, η απόφαση του επενδυτή μπορεί να μην είναι η σωστή

74 Τα Χαρακτηριστικά της Λογιστικής Πληροφόρησης Η λογιστική πληροφόρηση για εσωτερικούς σκοπούς πρέπει να είναι επίκαιρη διότι χρησιμοποιείται για να απομονώσει και να ελέγξει καθημερινές λειτουργίες Μερικές φορές η άμεση αλλά κατά προσέγγιση πληροφορία είναι περισσότερο χρήσιμη από μια ακριβή αλλά καθυστερημένη πληροφόρηση

75 Τα Χαρακτηριστικά της Λογιστικής Πληροφόρησης Ακριβής Ακόμη και η πιο επίκαιρη πληροφόρηση είναι χωρίς αξία αν δεν είναι ακριβής Η σχετική και επίκαιρη πληροφορία πρέπει να είναι ακριβής για να χρησιμοποιηθεί από αυτούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις Είναι σημαντικό ωστόσο να γίνει διάκριση μεταξύ σχετικής και υπερβολικής ακρίβειας Για παράδειγμα αν σε μια έκθεση παρουσιάζεται ότι η παραγωγή του τελευταίου μήνα ήταν μον πρέπει να θεωρείται ακριβής, αν και ο ακριβής αριθμός της παραγωγής ήταν μον Στην περίπτωση αυτή η υπερβολική ακρίβεια μπορεί να μην είναι τόσο απαραίτητη

76 Τα Χαρακτηριστικά της Λογιστικής Πληροφόρησης Τα λογιστικά δεδομένα και η πληροφόρηση πρέπει να είναι ακριβή στην έκταση που επιτρέπεται από τις μεθόδους μέτρησης και από τα πρότυπα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή της πληροφόρησης Εκτός από τη σχετικότητα, επικαιρότητα και ακρίβεια η λογιστική πληροφόρηση πρέπει να είναι επίσης κατανοητή, αντικειμενική και ελεύθερη από προκαταλήψεις

77 Σύστημα Κοστολόγησης Ένα σύστημα κοστολόγησης είναι το σύνολο συστηματικών επεξεργασιών και διαδικασιών που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση, καταγραφή και έκθεση των κοστολογικών δεδομένων Υπάρχουν τέσσερις διακεκριμένες δραστηριότητες σε κάθε σύστημα κοστολόγησης 1 Μέτρηση του κόστους 2 Εσωλογιστική κοστολόγηση (καταγραφή του κόστους) 3 Ανάλυση του κόστους 4 Έκθεση του κόστους

78 Δραστηριότητες της Λογιστικής του Κόστους Μέτρηση του κόστους: Ο κοστολόγος συγκεντρώνει τα δεδομένα που απαιτούνται για τον προσδιορισμό του κόστους ενός συγκεκριμένου προϊόντος ή δραστηριότητας Δεδομένα, όπως ώρες άμεσης εργασίας, παραγωγή προϊόντων σε μονάδες, άμεσα υλικά κλπ βοηθούν τον κοστολόγο στη μέτρηση του κόστους της επιχείρησης

79 Δραστηριότητες της Λογιστικής του Κόστους Καταγραφή του κόστους: Ένα σύστημα κοστολόγησης είναι ένα μέρος της διπλογραφικής λογιστικής Πηγή της πληροφόρησης για το σύστημα είναι τα ακατέργαστα δεδομένα (στοιχεία) που παράχθηκαν από τους εργαζόμενους της επιχείρησης Ο κοστολόγος μετατρέπει τις ώρες εργασίας ή τα υλικά σε μεγέθη χρηματικών μονάδων (ευρώ) που αντιπροσωπεύουν το κόστος της εργασίας ή των υλικών και τα ποσά των ευρώ καταγράφονται από τη λογιστική

80 Δραστηριότητες της Λογιστικής του Κόστους Ανάλυση του κόστους: Επειδή οι κοστολόγοι αναπτύσσουν τα στοιχεία του κόστους, είναι σε καλύτερη θέση να αναλύσουν το κόστος για επίλυση προβλημάτων, σχεδιασμό των λειτουργιών ή για παροχή συμβουλών στα στελέχη Η σημασία της ανάλυσης του κόστους εξαρτάται από την κατανόηση των μεθόδων μέτρησής του Η κοστολόγηση μπορεί να δημιουργήσει ένα πλήθος πληροφοριών που είναι σημαντικές μόνο στα στελέχη που τις αναλύουν διεξοδικά

81 Δραστηριότητες της Λογιστικής του Κόστους Αναγνωρίζοντας τις τάσεις στο κόστος ή τη σχέση μεταξύ των αλλαγών στα κόστη και των αλλαγών στον όγκο της επιχείρησης μπορούν να πάρουν πολύτιμες πληροφορίες, για να βοηθήσουν τα στελέχη να επιλέξουν τον καλύτερο τρόπο για δράση Συχνά αφήνεται στην ευχέρεια του κοστολόγου να δείξει στα στελέχη πώς αναλύονται τα κοστολογικά δεδομένα και πώς να ερμηνεύσουν και να χρησιμοποιήσουν τη λογιστική πληροφορία

82 Δραστηριότητες της Λογιστικής του Κόστους Έκθεση του κόστους: Το κόστος παρουσιάζεται σε λεπτομερείς εσωτερικές εκθέσεις και σε γενικές εξωτερικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις Η ετοιμασία εκθέσεων είναι η διαδικασία επικοινωνίας με αυτούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις μέσω παροχής της σχετικής πληροφόρησης

83 Παράγοντες που επηρεάζουν τα Συστήματα Κοστολόγησης Οι βασικοί παράγοντες, που προσδιορίζουν την πολυπλοκότητα του συστήματος κοστολόγησης και των δεδομένων που πρέπει να παράγονται είναι: 1 Το μέγεθος της εταιρείας 2 Το είδος της παραγωγικής διαδικασίας 3 Ο αριθμός των διαφορετικών προϊόντων που παράγει η επιχείρηση 4 Η διάθεση των στελεχών έναντι του κόστους της πληροφόρησης 5 Εξωτερικές μεταβλητές, όπως νόμοι και ρυθμίσεις κά

84 Εισαγωγή Συγκέντρωση Κόστους Παραγωγής Προϊόντων Χρηματοοικονομική και Διοικητική Λογιστική Λογιστική του Κόστους Μορφές του κόστους Σχεδιασμός και Έλεγχος Η Λογιστική του Κόστους Βάση Δεδομένων Λήψη Αποφάσεων Διαδικασία Λήψης Αποφάσεων Ο Ρόλος της Λογιστικής Πληροφόρησης στη Λήψη Αποφάσεων Τα Χαρακτηριστικά της Λογιστικής Πληροφόρησης Δραστηριότητες της Λογιστικής του Κόστους Παράγοντες που επηρεάζουν τα Συστήματα Κοστολόγησης Έννοιες του Κόστους και Ροή του Κόστους Ορισμός του Αντικείμενου του Κόστους

85 Έννοιες του Κόστους και Ροή του Κόστους Υπάρχουν πολλά και διαφορετικά είδη κόστους και πολλοί τρόποι που μπορούν να παρουσιαστούν Διαφορετικά κόστη εξυπηρετούν διαφορετικούς σκοπούς Η διοίκηση είναι δυνατόν να χρειάζεται ένα πλήθος από εκθέσεις κόστους για λήψη αποφάσεων και αξιολογήσεις Στην συνέχεια θα δούμε βασικές έννοιες του κόστους και η ορολογία που απαιτείται και να κατανοηθεί ο ρόλος της κοστολόγησης Θα αναφερθούμε στο πως πώς ορίζεται κάθε κόστος, πότε αυτό χρησιμοποιείται και πώς και πότε παρέχεται στη Διοίκηση και τους εξωτερικούς χρήστες

86 Η Έννοια του Κόστους Ο όρος κόστος, μπορεί να έχει διαφορετική σημασία σε διάφορους ανθρώπους Πολλοί άνθρωποι μετρούν το κόστος σε, αλλά το κόστος μπορεί επίσης να μετρηθεί και με το χρόνο που απαιτείται για να τελειώσει ένα έργο, ή με την ενέργεια που δαπανάται για να κατασκευαστεί ένα προϊόν ή με τις χαμένες ευκαιρίες από την εκλογή για δράση μιας από περισσότερες διαθέσιμες δυνατότητες Ωστόσο, δεν είναι αρκετό να λέμε ότι το κόστος μετριέται σε Ο όρος κόστος έχει πολλές διαφορετικές σημασίες και οι λογιστές πρέπει να προμηθεύουν τη Διοίκηση με κατανοητούς τύπους κόστους

87 Η Έννοια του Κόστους Ένας απλός ορισμός του κόστους θα μπορούσε να είναι η διάθεση κάποιων πηγών για την ανταλλαγή τους με αγαθά ή υπηρεσίες Οι πηγές συνήθως αναφέρονται σε μετρητά, αλλά και όταν δεν συμβαίνει τούτο, θα πρέπει και πάλι να εκφράζονται σε Για παράδειγμα, εάν μια βιομηχανική επιχείρηση αποκτήσει ένα μηχάνημα με την ανταλλαγή ενός ανυψωτικού μηχανήματος που δεν το χρησιμοποιούσε για αρκετό καιρό, το νέο αυτό μηχάνημα αποτιμάται με την αξία (υπολειμματική αξία) του ανυψωτικού μηχανήματος

88 Η Έννοια του Κόστους Ο υπολογισμός του κόστους μπορεί να είναι απλός Για παράδειγμα, το κόστος ενός νέου επίπλου για το γραφείο μιας εταιρείας είναι η τιμή που προσφέρεται από τις διάφορες προμηθευτικές εταιρείες Με άλλα λόγια μπορεί κανείς να υπολογίσει εύκολα το κόστος της δακτυλογράφησης εκατό σελίδων αν γνωρίζει ότι το κόστος ανά σελίδα είναι 500 Στις περιπτώσεις αυτές, το κόστος του προϊόντος ή της υπηρεσίας ταυτίζεται με την τιμή αγοράς, ή με την αναπόσβεστη αξία του πάγιου στοιχείου

89 Η Έννοια του Κόστους Σε μερικές περιπτώσεις, εντούτοις, ο υπολογισμός του κόστους του προϊόντος και των υπηρεσιών, δεν είναι τόσο απλός Για παράδειγμα, εάν η εταιρεία αποφασίσει να κατασκευάσει ένα γραφείο αντί να το αγοράσει, η μέτρηση του κόστους είναι πιο σύνθετη, διότι το κόστος όλων των συντελεστών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του γραφείου πρέπει να περιλαμβάνεται στο κόστος του γραφείου Υλικά, όπως ξύλο, αλουμίνια, η εργασία κοπής του ξύλου και λείανσης αυτού, καθώς και το κόστος όλων των παραγωγικών μηχανημάτων (μέσω των αποσβέσεων), πρέπει να περιληφθούν στον υπολογισμό (μέτρηση) του κόστους του γραφείου

90 Η Έννοια του Κόστους Δηλαδή, εάν οι εκατό σελίδες δακτυλογραφηθούν από προσωπικό της εταιρείας ποιο είναι το κόστος αυτών; Είναι ο μισθός της δακτυλογράφου; Ποιο ποσοστό του μισθού της; Τι γίνεται με το κόστος της γραφομηχανής, των χαρτιών και της συντήρησης της μηχανής; Επίσης πρέπει να συμπεριληφθούν στο κόστος δακτυλογράφησης και άλλα κόστη, όπως ένα ποσοστό των εργοδοτικών εισφορών σε ασφαλιστικά ταμεία Ακόμα, η γραφομηχανή απαιτεί κάποιο χώρο του γραφείου καθώς και άλλες διευκολύνσεις που έχουν κάποιο κόστος Θα πρέπει όλα αυτά τα κόστη να προστεθούν στο κόστος των σελίδων που δακτυλογραφήθηκαν;

91 Η Έννοια του Κόστους Το τι ακριβώς θα πρέπει να περιλαμβάνει μια έκθεση κόστους ενός προϊόντος εξαρτάται από τον σκοπό για τον οποίο γίνεται η έκθεση Σε εκθέσεις κόστους που απευθύνονται σε εξωτερικούς χρήστες, οι λογιστές θα πρέπει να περιλαμβάνουν όλα τα κόστη παραγωγής του προϊόντος ή της παρεχόμενης υπηρεσίας Όμως η διοίκηση μπορεί να χρειάζεται μόνο κάποια ειδικά κόστη που να αναφέρονται σε τρέχοντες στόχους και άλλα για άλλους στόχους

92 Η Έννοια του Κόστους Υπάρχουν πάρα πολλοί διαφορετικοί τύποι εκθέσεων κόστους που εξυπηρετούν διαφορετικές διοικητικές ανάγκες Η ακριβής μέτρηση του κόστους και η ικανοποίηση των διοικητικών αναγκών για ειδικούς τύπους εκθέσεων κόστους, όπως ενός προϊόντος ή μιας δραστηριότητας της επιχείρησης κλπ απαιτεί την προσεκτική περιγραφή του κόστους που πρέπει να περιλαμβάνουν

93 Ορισμός του Αντικείμενου του Κόστους Το πρώτο βήμα στον υπολογισμό του κόστους κάθε προϊόντος ή δραστηριότητας είναι να ορίσουμε το αντικείμενο του κόστους Αντικείμενο του κόστους μπορεί να είναι κάθε προϊόν, δραστηριότητα ή έργο, των οποίων το κόστος πρέπει να μετρηθεί Για παράδειγμα, για να βρούμε το κόστος ενός γραφείου «έπιπλο», πρέπει να καθορίσουμε με προσοχή ποιες ανάγκες προορίζεται να εξυπηρετεί αυτό το γραφείο Όταν το αντικείμενο του κόστους είναι ένα βιομηχανικό προϊόν αυτό θα πρέπει να ορισθεί με μεγάλη σαφήνεια έτσι ώστε να περιλαμβάνει όλα τα κόστη που αναφέρονται στην παραγωγική διαδικασία, δηλαδή άμεσα υλικά, εργατικά και λοιπές βιομηχανικές δαπάνες

94 Ορισμός του Αντικείμενου του Κόστους Σε μια βιομηχανική επιχείρηση το βασικό αντικείμενο του κόστους είναι τα προϊόντα Ποιο είναι το κόστος παραγωγής ενός ψυγείου ή μιας ηλεκτρικής κουζίνας; Ακόμα και σε μια βιομηχανική επιχείρηση, τα προϊόντα δεν είναι το μοναδικό αντικείμενο κόστους που ενδιαφέρει τη διοίκηση Πολλά διαφορετικά είδη κόστους απαιτούνται για τη λήψη αποφάσεων και τα στελέχη χρειάζονται εκείνες τις πληροφορίες κόστους που είναι σχετικές με τις προσδοκίες της επιχείρησης

95 Ορισμός του Αντικείμενου του Κόστους Εκτός από τα κόστη που αναφέρονται στην παραγωγή αντικείμενα του κόστους θεωρούνται επίσης και τα κόστη που αναφέρονται στη διαφήμιση, στη διανομή, στο κέντρο του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή καθώς και στο κόστος των λοιπών λειτουργιών της επιχείρησης Το βασικό σημείο είναι, ότι το αντικείμενο του κόστους πρέπει να ορισθεί προσεκτικά πριν αρχίσουμε να κάνουμε μέτρηση του κόστους

96 Ορισμός του Αντικείμενου του Κόστους Για να αντιληφθούμε πώς εννοούμε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο κόστους, πρέπει να συμφωνήσουμε για τις παραμέτρους που ορίζουν αυτό Για παράδειγμα, εάν αντικείμενο του κόστους είναι το marketing ενός συγκεκριμένου προϊόντος ποιες μπορεί να είναι οι παράμετροι; Τέτοιες παράμετροι μπορεί να είναι: 1 Μόνον οι προμήθειες επί των πωλήσεων του προϊόντος; 2 Οι προμήθειες επί των πωλήσεων και επιπλέον ένα ποσοστό των μισθών των πωλητών του τμήματος 3 Οι προμήθειες επί των πωλήσεων και επιπλέον οι μισθοί του τμήματος πωλήσεων 4 Οι προμήθειες επί των πωλήσεων, οι μισθοί των πωλητών και το σύνολο των λοιπών εξόδων του τμήματος πωλήσεων

97 Ορισμός του Αντικείμενου του Κόστους Κάθε μία από τις πιο πάνω παραμέτρους ορίζουν το αντικείμενο του κόστους για το marketing ενός προϊόντος Πώς αυτό θα χρησιμοποιηθεί, εξαρτάται από τη διοίκηση Το αντικείμενο του κόστους πρέπει να ορίζεται καθαρά, ώστε οι λογιστές συγκεντρώνοντας τα διάφορα κόστη, να το αναπαριστούν σωστά και έτσι, η διοίκηση, η οποία χρησιμοποιεί τις πληροφορίες (κόστους), να γνωρίζει τι απεικονίζουν αυτές

98 Τα Στοιχεία του Κόστους Παραγωγής Υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι κόστους που περιλαμβάνονται στα παραγόμενα προϊόντα σε μια βιομηχανική επιχείρηση Αυτοί ονομάζονται στοιχεία κόστους και περιλαμβάνουν: 1 Άμεσα Υλικά (Πρώτες Ύλες) 2 Άμεση Εργασία 3 Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα (ΓΒΕ)

99 Τα Στοιχεία του Κόστους Παραγωγής Άμεσα Υλικά είναι εκείνα τα υλικά, που μορφοποιούνται και τελικά εξατομικεύονται σε ένα συγκεκριμένο προϊόν Τα Άμεσα Υλικά αποτελούν μέρος του προϊόντος, όπως το ξύλο σ ένα τραπέζι, ή ο χάλυβας σε μία ατμομηχανή Για πολλά προϊόντα τα Άμεσα Υλικά αποτελούν το μεγαλύτερο, από πλευράς συμμετοχής, στοιχείο κόστους σε ένα παραγόμενο προϊόν

100 Τα Στοιχεία του Κόστους Παραγωγής Μερικά από τα υλικά, αν και χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία, εντούτοις δεν κάνουν φανερή την παρουσία τους στο παραγόμενο προϊόν Για παράδειγμα, η κόλλα η οποία χρησιμοποιείται για την συγκόλληση δύο μερών είναι ένα τέτοιο υλικό Τα υλικά αυτά ονομάζονται έμμεσα υλικά και για το λόγο αυτό μεταφέρονται στα ΓΒΕ

101 Τα Στοιχεία του Κόστους Παραγωγής Άμεση Εργασία είναι το κόστος της εργασίας που παρέχεται σ ένα συγκεκριμένο προϊόν και που μπορεί απευθείας να εξατομικευθεί στο προϊόν αυτό Το σύνολο του κόστους της εργασίας όμως δεν είναι δυνατόν να εξατομικευθεί απ ευθείας στο κόστος ενός ορισμένου προϊόντος

102 Τα Στοιχεία του Κόστους Παραγωγής Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι που μεταφέρουν τα υλικά από την αποθήκη στη παραγωγή και οι εργαζόμενοι, οι οποίοι επισκευάζουν και συντηρούν το βιομηχανοστάσιο και τα μηχανήματα της παραγωγής, αν και αποτελούν μέρος της παραγωγικής διαδικασίας, εντούτοις, το κόστος της εργασίας τους δεν είναι όμοιο με το κόστος της Άμεσης Εργασίας, διότι δεν μπορεί να εξατομικευθεί στα προϊόντα Αυτή η εργασία χαρακτηρίζεται ως Έμμεση Εργασία και μεταφέρεται στο κόστος των ΓΒΕ

103 Τα Στοιχεία του Κόστους Παραγωγής Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα ονομάζονται όλες οι δαπάνες της παραγωγικής λειτουργίας (κυρίων και βοηθητικών υπηρεσιών), εκτός των δαπανών που αναφέρονται στα άμεσα υλικά και την άμεση εργασία Τα έξοδα αυτά ταξινομούνται σύμφωνα με τη φύση των προϊόντων και τον τύπο της παραγωγικής διαδικασίας Δύο πιο συνηθισμένες ταξινομήσεις είναι, τα έμμεσα υλικά και η έμμεση εργασία

104 Τα Στοιχεία του Κόστους Παραγωγής Άλλα βιομηχανικά έξοδα είναι τα κόστη που συνδέονται με την παραγωγική διαδικασία Αυτά ονομάζονται κόστη παραγωγικής λειτουργίας και περιλαμβάνουν: 1 Το ενοίκιο των κτιρίων και μηχανημάτων (Leasing) 2 Αποσβέσεις κτιρίων και μηχανημάτων 3 Φωτισμό, θέρμανση και ηλεκτρική ενέργεια 4 Συντηρήσεις 5 Ασφάλιστρα 6 Δημοτικά τέλη κλπ

105 Τα Στοιχεία του Κόστους Παραγωγής Άλλα τυπικά βιομηχανικά κόστη που περιλαμβάνονται στα ΓΒΕ είναι επίσης τα ασφάλιστρα ζωής, οι δαπάνες για κατασκηνώσεις του προσωπικού, το κόστος εποπτείας Όλες αυτές οι βιομηχανικές δαπάνες που ενσωματώνονται στο λογαριασμό των ΓΒΕ είναι έμμεσες δαπάνες, διότι δεν εξατομικεύονται απευθείας στο κόστος των παραγόμενων προϊόντων, όπως συμβαίνει με το κόστος των άμεσων υλικών και της άμεσης εργασίας

106 Τα Στοιχεία του Κόστους Παραγωγής Εκτός από τους όρους των Άμεσων Υλικών, της Άμεσης Εργασίας και των ΓΒΕ χρησιμοποιούνται και άλλοι όροι για να περιγράψουν κόστη που σχετίζονται με την παραγωγή των προϊόντων Τέτοιοι όροι είναι το πρώτο ή άμεσο κόστος και το κόστος μετατροπής

107 Τα Στοιχεία του Κόστους Παραγωγής Εκτός από τους όρους των Άμεσων Υλικών, της Άμεσης Εργασίας και των ΓΒΕ χρησιμοποιούνται και άλλοι όροι για να περιγράψουν κόστη που σχετίζονται με την παραγωγή των προϊόντων Τέτοιοι όροι είναι το πρώτο ή άμεσο κόστος και το κόστος μετατροπής Πρώτο ή Άμεσο Κόστος ονομάζεται το κόστος των άμεσων υλικών και της άμεσης εργασίας, διότι εξατομικεύονται απευθείας στο προϊόν Έτσι το πρώτο κόστος αποτελεί συχνά μια πρώτη εκτίμηση της διοίκησης στην προσπάθεια της να ελέγξει το κόστος των προϊόντων της

108 Τα Στοιχεία του Κόστους Παραγωγής Κόστος Μετατροπής ονομάζεται το κόστος της άμεσης εργασίας και των ΓΒΕ, διότι αμφότερα συμβάλλουν στην διαμόρφωση των άμεσων υλικών σε τελικά προϊόντα Κανένα από τα τρία πιο πάνω βασικά στοιχεία κόστους δεν θεωρείται γενικά σημαντικότερο από τα άλλα Εντούτοις, κάποιο κόστος μπορεί να είναι υψηλότερο από τα άλλα, αλλά αυτό βέβαια εξαρτάται από το είδος του προϊόντος και από τον τρόπο παραγωγής του Κάποιο προϊόν μπορεί να απαιτεί υψηλό κόστος υλικών ή λιγότερη εργασία από κάποιο άλλο και αντίθετα

109 Η Ροή του Κόστους και η Σχέση του με τα Προϊόντα Η παραγωγή ενός προϊόντος θα μπορούσε να περιγράφει σαν την φυσική ροή των υλικών, της εργασίας και των ΓΒΕ στην παραγωγική διαδικασία Ο μηχανικός της παραγωγής είναι υπεύθυνος για την εξασφάλιση της ομαλής και αποτελεσματικής ροής αυτών των συντελεστών Οι κοστολόγοι μετρούν τη ροή αυτή, εκφράζοντάς την με μια σειρά από κόστη, τα οποία αναφέρουν στη διοίκηση έγκαιρα και με τρόπο καθορισμένο

110 Η Ροή του Κόστους και η Σχέση του με τα Προϊόντα Η διαδικασία υπολογισμού του κόστους ενός προϊόντος μπορεί να παραλληλισθεί με τη φυσική ροή του προϊόντος στην παραγωγική διαδικασία Η σχέση μεταξύ της παραγωγικής διαδικασίας και του κόστους του προϊόντος είναι φανερή για το κόστος των άμεσων υλικών και των άμεσων εργατικών, αλλά δεν ισχύει το ίδιο για το έμμεσο βιομηχανικό κόστος

111 Ένα παράδειγμα Ροής του Κόστους Ας εξετάσουμε την παραγωγή ενός απλού προϊόντος όπως το σφυρί Ο εργάτης παίρνει το ξύλο το οποίο έχει διαμορφωθεί σε κάποιο μηχάνημα και το τοποθετεί στην τρύπα που έχει η σιδερένια κεφαλή Ο εργάτης κατόπιν βάζει μία σφήνα στη σχισμή για να τα σφίξει Παρατηρούμε ότι για να παραχθεί ένα σφυρί, απαιτούνται τρία (3) υλικά: 1 το ξύλο, 2 η σιδερένια κεφαλή και 3 η σφήνα σε συνδυασμό με ένα ποσό εργασίας

112 Ένα παράδειγμα Ροής του Κόστους Η προσθήκη της εργασίας επί των τριών (3) υλικών κυλά (ρέει) σύμφωνα με την παραγωγική διαδικασία για την ολοκλήρωση του προϊόντος Κάθε ένα από τα υλικά, καθώς και η παρεχόμενη εργασία, έχουν ένα ιδιαίτερο κόστος Όταν η σιδερένια κεφαλή ενώνεται με το ξύλο, το κόστος του σφυριού αποτελείται από το σύνολο του κόστους των δυο ξεχωριστών υλικών Όταν η σφήνα προστίθεται, το κόστος του σφυριού αυξάνει κατά το κόστος της σφήνας Κατά τον ίδιο χρόνο το κόστος της εργασίας αυξάνει περισσότερο το κόστος του σφυριού

113 Ένα παράδειγμα Ροής του Κόστους Η ροή των στοιχείων του κόστους του προϊόντος είναι παράλληλη με τη φυσική ροή των υλικών και της παρεχόμενης εργασίας μέσα στην παραγωγική διαδικασία Φυσικά κάθε μία από τις διαδικασίες της παραγωγής αυξάνει την τιμή του σφυριού Η αυξημένη αξία αναγνωρίζεται όταν το προϊόν πωλείται

114 Ένα παράδειγμα Ροής του Κόστους Το ενδιαφέρον των προϊσταμένων παραγωγής συγκεντρώνεται στον έλεγχο της ομαλής ροής της παραγωγής Υπάρχουν άραγε αρκετά διαμορφωμένα ξύλα διαθέσιμα; Είναι η ποιότητα του προϊόντος ικανοποιητική; Ο χρόνος που δαπανάται στην συναρμολόγηση είναι υπερβολικός;

115 Ένα παράδειγμα Ροής του Κόστους Οι λογιστές, από την άλλη πλευρά, ενδιαφέρονται για τον προσδιορισμό και την παρουσίαση των κόστων παραγωγής, έτσι ώστε τα στελέχη να γνωρίζουν τις οικονομικές συνέπειες των αποφάσεων που λαμβάνουν Καθώς το σφυρί παίρνει το σχήμα του με την συνεχιζόμενη ροή του μέσα στην παραγωγική διαδικασία, έτσι και τα κόστη ρέουν μέσα στην κοστολογική διαδικασία Ενώ όμως τα κόστη των υλικών και της εργασίας ρέουν μέσα στην διαδικασία καθώς τα υλικά και η εργασία προστίθενται, τα έμμεσα κόστη της παραγωγής, δηλαδή τα ΓΒΕ, γίνονται επίσης μέρος (της ροής) του κόστους Μέσω αυτών των δεδομένων κόστους τα στελέχη εκτιμούν το πόσο καλά διοικούν τις πηγές τους

116 Τα Αποθέματα μιας Βιομηχανικής Επιχείρησης Με τον όρο αποθέματα εννοούμε τα υλικά αγαθά που ανήκουν κατά κυριότητα στην επιχείρηση και τα οποία προορίζονται: να πωληθούν συνήθως αυτούσια, να αναλωθούν ή να χρησιμοποιηθούν για την παροχή υπηρεσιών ή την παραγωγή αγαθών (προϊόντων) προς πώληση, να αναλωθούν για άλλες λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης

117 Τα Αποθέματα μιας Βιομηχανικής Επιχείρησης Οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών πωλούν υπηρεσίες και για τον λόγο αυτό διατηρούν λίγα ή καθόλου αποθέματα για αυτοκατανάλωση ή για επαναδιάθεση στους πελάτες τους Οι εμπορικές επιχειρήσεις αγοράζουν εμπορεύματα, τα οποία πωλούν στους πελάτες τους Οι βιομηχανικές επιχειρήσεις παράγουν προϊόντα τα οποία πωλούν Μεταξύ των πιο πάνω επιχειρήσεων τα αποθέματα είναι εμφανή στις βιομηχανικές και τις εμπορικές, ενώ δεν είναι στις αντίστοιχες παροχής υπηρεσιών

118 Τα Αποθέματα μιας Βιομηχανικής Επιχείρησης Σε μια εμπορική επιχείρηση είναι δυνατόν να υπάρχουν πολλές διαφορετικές ταξινομήσεις αποθεμάτων και παράλληλα πολλά είδη να περιλαμβάνονται σε κάθε αντίστοιχη ταξινόμηση Εντούτοις, το βασικό γνώρισμα των αποθεμάτων «εμπορεύματα» είναι ότι είναι έτοιμα για πώληση Αυτά δεν χρειάζονται περαιτέρω μετατροπή, ωστόσο συναρμολόγηση, καθώς και τυχόν άλλες εργασίες μπορεί πολλές φορές να εκτελούνται με σκοπό την αύξηση της δυνατότητας πώλησή τους

119 Τα Αποθέματα μιας Βιομηχανικής Επιχείρησης Οι βιομηχανικές επιχειρήσεις συνήθως διατηρούν τρεις μεγάλες κατηγορίες αποθεμάτων Οι κατηγορίες αυτές είναι: 1 Τα Υλικά 2 Τα Ημικατεργασμένα (ημιτελή) προϊόντα 3 Τα Έτοιμα προϊόντα Τα Υλικά ταξινομούνται σε: Άμεσα Υλικά ή Πρώτες Ύλες Βοηθητικές ύλες Αναλώσιμα Υλικά - Ανταλλακτικά

120 Τα Αποθέματα μιας Βιομηχανικής Επιχείρησης Άμεσα υλικά ή Πρώτες ύλες, είναι τα υλικά τα οποία συνιστούν το αντικείμενο της μετατροπής και σχηματίζουν ένα σαφές και ολοκληρωμένο μέρος του έτοιμου προϊόντος Το χαρακτηριστικό γνώρισμα των άμεσων υλικών είναι ότι αναγνωρίζονται εύκολα στο έτοιμο προϊόν, όπως πχ η ξυλεία στα έπιπλα, το αργό πετρέλαιο στη βενζίνη, το νήμα στο ύφασμα Επιπρόσθετα, σαν άμεσα υλικά θεωρούνται και τα μέρη των μηχανών ή συσκευών που παράγει η επιχείρηση, ή τα αγοράζει, για να τα χρησιμοποιήσει όπως έχουν στη συναρμολόγηση των προϊόντων της

121 Τα Αποθέματα μιας Βιομηχανικής Επιχείρησης Οι βασικές αυτές εισροές δεν είναι και οι μόνες πηγές, όπως η ξυλεία, το αργό πετρέλαιο κλπ Αντίθετα, υπάρχουν και εισροές στην παραγωγική διαδικασία που αναφέρονται σε μέρη παραγόμενων προϊόντων που η επιχείρηση έχει την δυνατότητα να τα επεξεργαστεί σε μεγαλύτερο βαθμό