Α.ΧΑΤΖΗΪΩΑΝΝΟΥ. Καθηγητής Ακτινολογίας

Transcript

1 Α.ΧΑΤΖΗΪΩΑΝΝΟΥ Καθηγητής Ακτινολογίας

2 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Ο ακτινολογικός έλεγχος του πεπτικού συστήματος απαιτεί καλή τεχνικά εξέταση και ορθή ερμηνεία των ευρημάτων, πράγμα που απαιτεί εμπειρία και εξειδίκευση. Απαραίτητη προϋπόθεση για μια καλή τεχνικά εξέταση είναι η σωστή προετοιμασία του ασθενούς. Η λήψη ιστορικού είναι απαραίτητη. Εάν ο ασθενής αδυνατεί να συνεργαστεί, προτιμότερη είναι η ενδοσκόπηση.

3 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΩΤΕΡΟ ΠΕΠΤΙΚΟ Ακτινολογικός έλεγχος: Διφασική εξέταση. Υπερτερεί Στην εκτίμηση του περισταλτισμού κινητικές διαταραχές Σε υποβλεννογόνιες αλλοιώσεις. Στην περιοχή του θόλου του στομάχου. Πλαστική λινίτιδα Ενδοσκόπηση Μεγάλο πλεονέκτημα Λήψη βιοψίας Αφαίρεση μικρού πολύποδα

4 ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΩΤΕΡΟ ΠΕΠΤΙΚΟ Η διφασική εξέταση ανώτερου πεπτικού έχει πολύ μεγάλη ευαισθησία στην ανάδειξη βλαβών οισοφάγου, στομάχου, δωδεκαδακτύλου. Ευαισθησίες: Παθήσεις οισοφάγου > 96% Ca στομάχου > 96% Έλκος στομαχου > 5mm, 80-90% Γαστρικές διαβρώσεις 50-70% Η απλή εξέταση, χάνει το 20% των βλαβών. Cefland D. RCNA 1994

5 ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ Από ΑΟΣ (Α6-Α7) έως καρδιακό στόμιο στομάχου (Θ11). Μήκος εκ. Φυσιολογικές ανατομικές στενώσεις - εντυπώματα οισοφάγου: α)αοσ β) αορτικό τόξο, αρ. κύριος βρόγχος γ) ΚΟΣ Βλεννογόνος (πολύστιβο πλακώδες), υποβλεννογόνιος,μυϊκός, όχι ορογόνος. Εξωτερικά περιβάλλεται από ινώδη ιστό Ανω 1/3μόριο γ.μ.ι Μέσο + κάτω 1/3μόριο λ.μ.ι

6 ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΑ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ Εκκολπώματα εξ ώσεως Συνήθως τυχαίο εύρημα σε ασυμπτωματικούς ασθενείς. Συνήθως στο μέσο ή περιφερικό τριτημόριο. Δεν έχουν μυϊκό τοίχωμα. Τα επιφρενικά κοντά στη ΓΟΣ, μπορεί να λάβουν μεγάλες διαστάσεις και και να κατακρατούν τροφές Εκκολπώματα εξ έλξεως Συνήθως στο άνω ή μέσο τριτημόριο του οισοφάγου. Μετά από κοκκιωματώδη νόσο μεσοθωρακίου ίνωση έλξη τοιχώματος. Συχνότερα ΤΒ, ιστοπλάσμωση. Ο σάκος του εκκολπώματος αποτελείται από όλες τις στιβάδες του τοιχώματος (και μυϊκό τοίχωμα).

7 ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΑ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ

8 ΕΚΚΟΛΠΩΜΑ ZENKER Εκκόλπωμα εξ ώσεως στην οπίσθια επιφάνεια του υποφάρυγγα / φαρυγγοοισοφαγικής συμβολής ευένδοτο σημείο στο όριο μεταξύ των κυκλοτερών και λοξών μυϊκών ινών του κρικοφαρυγγικού μυός. Δυσφαγία, εισροφήσεις πνευμονίες.

9

10 ΓΟΠΝ Αιτίες που οδηγούν σε ανεπαρκή σύγκλειση ΚΟΣ και στην ανάπτυξη ΓΟΠΝ Διαφραγματοκήλη Παχυσαρκία Κάπνισμα Κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών λιπαρά,τηγανητά,καυτερά και ποτών αλκοολούχα, πορτοκαλάδα Κατανάλωση μεγάλων γευμάτων και κατάκλιση αμέσως μετά το φαγητό Αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση σφικτές ζώνες,παντελόνια Λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων αντιχολινεργικά, βρογχοδιασταλτικά, ανταγωνιστές β-υποδοχέων, ντοπαμινεργικά

11 ΟΙΣΟΦΑΓΙΤΙΔΑ ΕΚ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΕΩΣ Κοκκώδης απεικόνιση βλεννογόνου Παχυσμένες πτυχές (>3χιλ.) Εξελκώσεις Ούλωση και στενώσεις

12 ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ BARRETT Ορίζεται ως η αντικατάσταση του φυσιολογικού πλακώδους επιθηλίου του οισοφάγου από κυλινδρικό επιθήλιο και στο οποίο έχει αναπτυχθεί εντερική μεταπλασία, λόγω χρόνιας παλινδρόμησης και πεπτικής οισοφαγίτιδας. 5 10% των ασθενών με ΓΟΠ θα αναπτύξουν Ο.Β. 2 5 % των ασθενών με Ο.Β. θα αναπτύξουν αδενοca. Ασθενείς με Ο.Β. έχουν φορές περισσότερες πιθανότητες από το γενικό πληθυσμό να αναπτύξουν αδενοκαρκίνωμα οισοφάγου.

13 ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ BARRETT Συνήθως η στένωση τυπικά στον περιφερικό οισοφάγο. μικρό ποσοστό στον ανώτερο ή στο μέσο κάτω από αορτικό τόξο. Σε παρουσία διαφραγματοκήλης ΓΟΠ, στένωση στο μέσο οισοφάγο Αυξημένη πιθανότητα Barrett. Έγκαιρα ενδοσκόπηση βιοψία.

14 ΑΧΑΛΑΣΙΑ Απερισταλτισμός του οισοφάγου και ατελής χάλαση του ΚΟΣ. Πρωτογενής νευρογενής διαταραχή κινητικότητας λόγω μειωμένου αριθμού γαγγλιονικών κυττάρων στο μυοεντερικό πλέγμα του περιφερικού τμήματος. Μανομετρία : Έλλειψη πρωτοπαθών περισταλτικών κινήσεων, αυξημένη πίεση στο οισοφαγικό στόμιο σε ηρεμία, έλλειψη χαλάρωσης του ΚΟΣ. Δυσφαγία επί μακρόν.

15 Οισοφαγογράφημα : Σε αρχόμενη αχαλασία φυσιολογικό εύρος, διαταραχή περισταλτισμού πέραν αορτικού τόξου,σύσπαση του ΚΟΣ / γαστρική φυσαλίδα κφ Κατάργηση περισταλτισμού, αποδιοργανωμένες 3γενείς συσπάσεις, έντονη στάση, γαστ.φυσ +/- Σε προχωρημένα στάδια διάταση, κατακράτηση τροφών, ομαλή μεγάλου βαθμού υποδιαφραγματική στένωση Απουσία γαστρικής φυσαλίδας.

16

17 ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ ΔΙΑΧΥΤΟΣ ΟΙΣΟΦΑΓΙΚΟΣ ΣΠΑΣΜΟΣ Οισοφάγος σαν τιρμπουσόν Corkscrew Esophagus

18 ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ

19 ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ Αποτελούν το 20% των νεοπλασμάτων του οισοφάγου. Συνήθως τυχαίο εύρημα σε ασυμπτωματικούς ασθενείς ή δυσφαγία, αναλόγως μεγέθους. Επιθηλιακοί ενδοαυλικοί : Πολύποδες, Θηλώματα. Ενδοτοιχωματικοί : Λειομυώματα, GIST, Αιμαγγειώματα, Λεμφαγγειώματα, Λιπώματα, Νευρινώματα, Ινώματα..

20 ΣΤΡΩΜΑΤΙΚΟΙ ΟΓΚΟΙ ΓΕΣ (GIST) Τα πιο συχνά μεσυγχυματικά νεοπλάσματα του ΓΕΣ gist 80% λειομώματα λειομυοσαρκώματα 10-15%, σβαννώματα 5% δεσμοειδείς όγκοι Χαρακτηρίζονται από την έκφραση του c-κιτ (CD117) στο % ενός υποδοχέα της τυροσινικής κινάσης Πολλά είναι + και στο CD34 Ακτινολογική εικόνα ίδια Εντόπιση : στόμαχος 60% λεπτό έντερο 25% παχύ έντερο 5-10% οισοφάγος 5%

21

22

23

24 CA ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Δυσφαγία % Απώλεια βάρους 42-70% Έμετος ή παλινδρόμηση φαγητού προς στόμα 30-45% Μη ειδική οπισθοστερνική δυσφορία ή και πόνο 20-46% Αδυναμία καταβολή ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΑ Εκ πλακωδών κυττάρων ~40% Αδενοκαρκίνωμα ~60% Το οισοφαγογράφημα διπλής σκιαγράφησης σχεδόν πάντα αποκαλύπτει το Ca οισοφάγου σε ασθενείς με δυσφαγία. Ευαισθησία εξέτασης 95%.

25 CA ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ Πολυποειδής ενδοαυλική μάζα +/- εξέλκωση Στένωση ανώμαλη, έκκεντρη, απότομη μετάπτωση στο υγιές Καταστροφή του βλεννογόνου Ακαμψία περιοχής Κιρσοειδής

26 CA Ο Ι Σ Ο Φ Α Γ Ο Υ ΤΥΠΟΙ

27

28 ΣΤΟΜΑΧΟΣ

29 ΕΚΚΟΛΠΩΜΑ ΣΤΟΜΑΧΟΥ Συνηθέστερα στην έσω και οπίσθια επιφάνεια του θόλου. Ωοειδές ή στρογγυλό σχήμα. Διάμετρος 1-10 εκ.

30 ΕΚΚΟΛΠΩΜΑ 12ΔΑΚΤΥΛΟΥ

31 ΓΑΣΤΡΙΤΙΔΕΣ Παχιές οδοντωτές πτυχές καλή ανταπόκριση στη πίεση +/- διαβρώσεις Έντονο πεπαχυσμένο μικροπτυχωτό Σπασμός και ελαττωμένη διατατότητα άντρου Μονήρης λοβωτή πτυχή ελλ.τοξου περιφ.άντρου

32 ΓΑΣΤΡΙΤΙΔΕΣ

33 ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΚΗΛΗ Ολισθαίνουσα (85%) - καρδιακό στόμιο πάνω από το διάφραγμα. Παραοισοφαγική (5%) - καρδιακό στόμιο κάτω από το διάφραγμα, τμήμα θόλου στο θώρακα. Μικτή (10%) - συνδυασμός. Προδιαθεσικός παράγοντας ΓΟΠ Οισοφαγίτιδας εκ παλινδρομήσεως

34 ΟΛΙΣΘΑΙΝΟΥΣΑ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΚΗΛΗ

35 ΜΗ ΑΝΑΤΑΣΣΟΜΕΝΗ

36 ΠΕΠΤΙΚΟ ΕΛΚΟΣ Διάβρωση βλεννογονίου στοιβάδας στομάχου ή 12/λου, που μπορεί να επεκτείνεται στη υποβλεννογόνιο ή και τη μυική στοιβάδα Διαταραχή ισοροπίας μεταξύ έκκρισης οξέος και γαστρίνης και των αμυντικών μηχανησμών του βλεννογόνου στο οξύ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Λοίμωξη από Hp Χ6 (~75% ελκών στομάχου, 95% 12/λου ) ΜΣΑΦ Χ5 Κάπνισμα, stess, αλκοόλ Κληρονομικότητα

37

38

39 ΕΛΚΟΣ ΣΤΟΜΑΧΟΥ

40 ΕΛΚΟΣ ΣΤΟΜΑΧΟΥ

41 ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ ΣΤΟΜΑΧΟΥ Πολύποδες υπερπλαστικοί - αδενωματώδεις - αμαρτωματώδεις Τοιχωματικοί όγκοι GIST Λειομύωμα, Λίπωμα, Ίνωμα, Γαστρίνωμα Νευρογενείς Όγκοι Έκτοπος παγκρεατικός ιστός

42 ΠΟΛΥΠΟΔΕΣ ΣΤΟΜΑΧΟΥ Αδενωματώδεις πολύποδες: 40% καλοήθων όγκων Αυξημένη συχνότητα κακοήθους εξαλλαγής (50% αν >2 εκ.)

43 ΠΟΛΛΑΠΛΟΙ ΠΟΛΥΠΟΔEΣ Σε σύνδρομα πολλαπλής πολυποδίασης. Peutz Jeghers Μελάγχρωση δέρματος και βλεννογόνου κύρια στην περιοχή του στόματος/ επικρατούντα χαρακτήρα Αμαρτώματα / πιο συχνά νήστιδα συχνότητα ανάπτυξης Ca στομάχου, 12/λου, Π.Ε., έξω ΓΕΣ Πολυποειδή ελλείμματα συνήθη (1-5cm) Μεγάλοι πολύποδες: ± εγκολεασμός, απόφραξη Cowden s Βλατιδώδεις υπερκερατώσεις + βλεννώδεις μεμβράνες δέρματος + ανωμαλίες μαστού, θυρεοειδούς, ΓΕΣ Αμαρτώματα Cronkite - Canada Υπέρχρωση δέρματος, διάρροια, αλωπεκία, ατροφία ονύχων / δεν κληρονομείται Αποτέλεσμα κυστικής εκφύλισης του βλεννογόνου Σοβαρή δυσαπορρόφηση και απώλεια πρωτεϊνών

45 ΤΟΙΧΩΜΑΤΙΚΟΙ ΟΓΚΟΙ - GIST ΕΝΔΟΑΥΛΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ : Στρογγυλές ή ωοειδείς βλάβες / ± εξέλκωση /Φυσιολογικός τεντωμένος βλεννογόνος ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: δύσκολη ανάδειξη/ ήπια ενδοαυλική προσβολή,σημεία εξωγενούς μαζας / ± εξέλκωση ΕΝΔΟ+ΕΞΩ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Όσο μέγεθος, όσο εξελκώσεις και κοιλοποιήσεις, ανάδειξη συριγγίου : τόσο πιθανότητες εξαλλαγής

46 G I S T

47 GIST

48 ΚΑΚΟΗΘΗ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΣΤΟΜΑΧΟΥ 95% αδενοκαρκίνωμα 5% λέμφωμα, GIST, καρκινοειδές,λειομυοσάρκωμα κ.α.

49 CA ΣΤΟΜΑΧΟΥ 30% θόλο,30% σώμα,30%άντρο,10% διάχυτα στο στόμαχο Προδιαθεσιακοί παράγοντες ατροφική γαστρίτιδα ( Β 10%, Α 3Χ ) αδενωματώδεις πολύποδες 50% >2 εκ. μερική γαστρεκτομή κύρια Β ΙΙ (μετα χρ.) λοιμωξη Ηp ιος EPSTEIN-BARR κακοήθης αναιμία Πολυποειδής Ελκωτικός Διηθητικός Σκίρρος

50 CA ΣΤΟΜΑΧΟΥ

51

52 ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ S.B.F-T ΕΝΤΕΡΟKΛΥΣΗ CTEns - CTEng MREns - MREng

53 ΕΝΤΕΡΟΚΛΥΣΗ Κλειδί στη διαγνωστική προσπέλαση παθήσεων του Λ.Ε. Εντερόκλυση: ευαισθησία 95%, ειδικότητα 96.5% G.Masselli et al Abdominal Imaging 2006 Νεοπλασίες: ευαισθησία εντερόκλυση 95% S.B.F.T. 33% - 61% Bassette et al: A.J.R. 1989

54 ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Λ.Ε.

55 ΝΟΣΟΣ CROHN Είναι μια χρόνια ιδιοπαθής κοκκιωματώδης εξεργασία που δημιουργεί διατοιχωματική φλεγμονή του εντερικού τοιχώματος. Μπορεί να προσβάλλει όλο το Γ.Ε.Σ. (όχι κατά συνέχεια ιστού), αλλά ο τελικός ειλεός και το κεντρικό Π.Ε. αποτελούν τις συχνότερες εντοπίσεις.

56 ΝΟΣΟΣ CROHN 20% προσβολή μόνο Π.Ε. 30% προσβολή μόνο Λ.Ε. 50% προσβολή Λ.Ε. και Π.Ε. 5% -10% αυτών των ασθενών έχουμε και προσβολή του ανωτέρου πεπτικού 25% των ασθενών με νόσο του Π.Ε. έχουν πανκολίτιδα 50% των ασθενών με νόσο του Π.Ε. υπάρχει προσβολή του ορθού

57 N.Crohn ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Αρχικό στάδιο: Πάχυνση πτυχών ομοιόμορφη και συμμετρική Εκτράχυνση λαχνών (coarse villous pattern) ΑΦΘΩΔΗ ΕΛΚΗ - πάντα υγιής βλεννογόνος ανάμεσα - μπορεί να συρρέουν ή διάσπαρτα ή παρακείμενα περιοχής με πιο σοβαρή νόσο

58

59 N.Crohn ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Η νόσος εξελίσσεται Εξελκώσεις ως «αγκάθια τριανταφυλλιάς» γραμμοειδείς, ερπητοειδείς, αστεροειδείς, επιμήκεις μεγάλα γραμμοειδή έλκη στο μεσεντέριο χείλος με συνοδό πάχυνση και σκλήρυνση ψευδοεκκολπώματα + σακκοειδείς προσεκβολές στο αντιμεσεντέριο χείλος σχισμοειδείς (όλο το τοίχωμα) Πλακόστρωτο Διατοιχωματική εξέλκωση φλεγμονώδεις πόροι συρίγγια συνήθως ειλεοτυφλικά εντερο-εντερικά αποστήματα ± ειλεός-σιγμοειδές ειλεός-ουροδ. κύστη ειλεός-κόλπος ειλεός-δέρμα

60

61 ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ Τα περισσότερα είναι μικρά και ασυμπτωματικά και τα πιο πολλά από αυτά είναι καλοήθη % συμπωματικών νεοπλασμάτων είναι κακοήθη.

62 ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ Είναι σπάνια. Διερεύνηση με απεικονιστικές εξετάσεις ENS CT - MR Εντερόκλυση : ευαισθησία 61 95% K.A.Herrman IDKD 2010

63 ΚΑΚΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ Πρωτοπαθείς: αδενοκαρκίνωμα καρκινοειδές λέμφωμα λειομυοσάρκωμα Μεταστατικοί

64 ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ Ο πιο συχνός κακοήθης όγκος Λ.Ε. Σχεδόν πάντα συμπτωματικός. Νόσος Crohn Κοιλιοκάκη Παράγοντες κινδύνου Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση Σύνδρομο Peutz-Jeghers

65 ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ Ακτινολογικά ευρήματα Δωδεκαδάκτυλο 70% πολυποειδές μόρφωμα. 20% παρουσιάζουν εξέλκωση. 10% διηθητικά. Περιοχή φύματος Vater η πιο συχνή εντόπιση. Νήστιδα-Ειλεός 75% Δακτυλιοειδής στένωση ± εξέλκωση (μικρού μήκους, συνήθως συγκεντρική, καταστροφή βλεννογόνου, «σημεία ώμου», άκαμπτη). ΔΔ από λέμφωμα, λειομυοσάρκωμα, μεταστάσεις (κύρια Ca Π.Ε.), ν. Crohn. 25% Πολυποειδής βλάβη, άμισχος πολύποδας, έμμισχος πολύποδας, (± εγκολεασμό), σπανίως «plaque-like» βλάβη.

66

67 ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ Λ.Ε. 90% : λειομύωμα, αδένωμα, λίπωμα, αιμαγγείωμα

68 ΑΔΕΝΩΜΑ ΛΙΠΩΜΑ Μικρές πολυποειδείς βλάβες (1-3 cm)/ ομαλές ή λοβωτές/ άμισχες ή έμμισχες Μονήρης βλάβη, μέγεθος 1-6 cm, >50% στον ειλεό Αλλάζει σχήμα με πίεση ή περισταλτισμό

70 ΤΟΙΧΩΜΑΤΙΚΟΙ ΟΓΚΟΙ - GIST ΕΝΔΟΑΥΛΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ : Στρογγυλές ή ωοειδείς βλάβες / ± εξέλκωση ΕΞΩΕΝΤΕΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: δύσκολη ανάδειξη/ παρεκτόπιση ελίκων, ήπια ενδοαυλική προσβολή,σημεία εξωγενούς μαζας / ± εξέλκωση ΕΝΔΟ+ΕΞΩ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Όσο μέγεθος, όσο εξελκώσεις και κοιλοποιήσεις, ανάδειξη συριγγίου : τόσο πιθανότητες εξαλλαγής

71

72

73 Β.Υ.Δ.Σ. Σωστή τεχνικά εξέταση: καλή προετοιμασία. καλή επάλειψη βλεννογόνου και επαρκής διάταση. λήψη όλων των περιοχών με αέρα σε >1 θέσεων (σε λίμνη Βα μπορεί να χαθούν βλάβες).

74 ΤΕΧΝΙΚΗ Β.Υ.Δ.Σ.

75 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Είναι η 2η αιτία θανάτου και η 3η σε συχνότητα κακοήθεια (άνδρες: πνεύμονας, προστάτης γυναίκες : πνεύμονας, μαστός). ΣΧΕΔΟΝ ΠΑΝΤΑ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΕ ΕΞΑΛΛΑΓΗ ΑΔΕΝΩΜΑΤΩΔΩΝ ΠΟΛΥΠΟΔΩΝ (πλην αυτών που αναπτύσσονται σε ΙΦΝΕ). Μεγάλη σημασία η έγκαιρη ανάδειξη πολυπόδων.

76 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΓΙΑΤΙ: σε τοιχωματική νόσο 5ετής επιβίωση~90% σε τοπική επέκταση 5ετής επιβίωση ~60% σε απομακρυσμένες μεταστάσεις 5ετης επιβίωση <10% Ο χρόνος που μεσολαβεί για να αναπτυχθεί, σε φυσιολογικό Π.Ε. χωρίς βλάβες, διηθητικός καρκίνος εκτιμάται στα 10 έτη και ο αντίστοιχος χρόνος για την ανάπτυξη αδενωματώδους πολύποδα στα 5 έτη.

77 ΠΟΛΥΠΟΔΑΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Υπερπλαστικοί: Έως 5 χιλ. Υπερτροφία βλεννογόνου Όχι εξαλλαγή. Αδενωματώδεις: 60% μονήρεις / 40% πολλαπλοί. Σωληνοειδείς (75%) Σωληνολαχνωτοί (15%) Λαχνωτοί (10%) Ασυμπτωματικοί ή αιμορραγία, απόφραξηεγκολεασμό όταν.

78

79 ΠΟΛΥΠΟΔΑΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΠΟΛΥΠΟΔΑΣ ΕΚΚΟΛΠΩΜΑ

80

81 ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΠΟΛΥΠΟΔΙΑΣΗΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Οικογενής πολυποδίαση Το σημαντικότερο σύνδρομο επειδή σχεδόν πάντα συμβαίνει κακοήθης εξαλλαγή στη μέση ηλικία (γι αυτό κολεκτομή). Ίδια συχνότητα στα δύο φύλα / Κατά τον αυτόσωμο επικρατούντα τύπο. Αδενώματα σ όλο το Π.Ε., περισσότερα σε αρ. κόλον και ορθό. Σύνδρομο Gardner Σύνδρομο Peutz-Jeghers

82 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Η συχνότερη κακοήθεια του ΓΕΣ. Αδενοκαρκίνωμα κυρίως (~80%). Επίπτωση στο γενικό πληθυσμό ~ 6%, ενώ αυξάνει σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό η άλλους προδιαθεσικούς παράγοντες {σύνδρομα πολλαπλής πολυποδίασης, ΙΦΝΕ (ν. Crohn-μικρή / Ελκώδης κολίτιδα-μεγάλη)}. Άνδρες / γυναίκες ~ ίδια συχνότητα. 70% στο ορθοσιγμοειδές 30% στο υπόλοιπο Π.Ε.

83 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Πολυποειδής βλάβη που προβάλλει εντός του αυλού, ανώμαλη παρυφή, πρόσφυση στο τοίχωμα με ευρεία βάση, +/- εξελκώσεις. Δακτυλιοειδής στένωση (συνήθως 2-6 εκ.), καταστροφή πτυχών - βλεννογόνου, απότομη μετάπτωση προς υγιές με οξείες γωνίες, ακαμψία, εικόνα δαγκωμένου μήλου.

84 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ

85 Η ελκώδης κολίτιδα και η ν.crohn είναι χρόνια νοσήματα αγνώστου αιτιολογίας και καλύπτουν μαζί με την αδιευκρίνηστη κολίτιδα το φάσμα των ΙΦΝΕ. Η πορεία τους είναι συνεχής ή χαρακτηρίζεται από υφέσεις και εξάρσεις.

86 Ν. Crohn ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ

87

88 ΕΛΚΩΔΗΣ ΚΟΛΙΤΙΔΑ Προσβολή ορθού σχεδόν πάντα (95%). Πανκολίτιδα ~35-45% 15-20% αυτών θα αναπτύξουν ειλεϊτιδα εκ παλινδρομήσεως (backwash ileitis).

89

90 ΕΛΚΩΔΗΣ ΚΟΛΙΤΙΔΑ

92

94 ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΙΤΙΔΑ Κλινική εικόνα σαν αρ. σκωληκοειδίτιδα % με εκκολπώματα θα κάνουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο εκκολπωματίτιδας. ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ Στένωση, εξωγενής πίεση και σπασμός, σημεία «μάζας» παρακείμενα εκκολπωμάτων, έξοδος σκιαγραφικού, συρίγγια.

95