Πρακτικές οδηγίες ακτινοπροστασίας για το προσωπικό στην Επεμβατική Ακτινολογία

Transcript

1 Πρακτικές οδηγίες ακτινοπροστασίας για το προσωπικό στην Επεμβατική Ακτινολογία 10 Φεβρουαρίου 2018 Ευστάθιος Π. Ευσταθόπουλος Καθηγητής Ιατρικής Φυσικής Β Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Αγάπη Πλουσή Ακτινοφυσικός Ιατρικής Β Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ

2 Εισαγωγή o Οι νέες εξελίξεις στην απεικόνιση με ακτινοσκόπηση καθώς και η ανάπτυξη νέων μεθόδων και τεχνικών (π.χ βελτίωση του σχεδιασμού των καθετήρων) αύξησε τον αριθμό των επεμβατικών διαδικασιών την περίοδο κατά 78% ( vs ). o Ασθενείς και προσωπικό εκτίθενται σε υψηλές δόσεις ακτινοβολίας λόγω της πολυπλοκότητας των επεμβατικών διαδικασιών (μεγάλοι χρόνοι ακτινοσκόπησης, υψηλοί ρυθμοί δόσης, μεγάλος αριθμός εικόνων...). Hart et al. Frequency and collechve dose for medical and dental X- ray examinahons in the UK, Health Protechon Agency. HPA- CRCE- 012 (2010).

3 Δόσεις ακτινοβολίας στο προσωπικό 9.4 msv 5.4 msv Δεδομένα από το Εθνικό Αρχείο Δόσεων, ΕΕΑΕ, 2013.

4 Εμφάνιση καθορισμένων (?!) αποτελεσμάτων Radio- induced crystalline lens opacity in an intervenhonal radiologist submi ed to high levels of radiahon using an X- ray tube above the table. 1, indicates posterior subcapsular opacity; Region 2, perinuclear punctate opacihes Ιntervenhonal cardiologists with pronounced typical hair loss. Chronic occupahonal dermahhs inihally causes the skin to become dry, shiny and hairless, with atrophy of the epidermis. Vano et al. Radiahon- associated lens opacihes in catheterizahon personnel: results of a survey and direct assessments. J Vasc Interv Radiol Feb;24(2): Plauca et al. Benefit of glyceryl trinitrate on arterial shffness is directly due to effects on peripheral arteries. Heart 2005;91:

5 Πηγές ακτινικής επιβάρυνσης για το προσωπικό o Κυριότερη πηγή ακτινικής επιβάρυνσης για το προσωπικό αποτελεί η σκεδαζόμενη ακτινοβολία από το σώμα του ασθενούς. o ~1% της ακτινοβολίας φτάνει στον ενισχυτή εικόνας, ~10-20% σκεδάζεται, ~ 80% απορροφάται από το σώμα του ασθενούς (απορροφούμενη δόση)

6 Υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της δόσης ακτινοβολίας ασθενούς και προσωπικού! Dose to pahent (Gy*cm 2 ) Dose to operator (μsv) Heilmaier et al Combined Use of a Pahent Dose Monitoring System and a Real- Time Occupahonal Dose Monitoring System for Fluoroscopically Guided Intervenhons

7 Δόσεις ακτινοβολίας προσωπικού στην Επεμβατική Ακτινολογία/Καρδιολογία Kim et al. Occupahonal radiahon doses to operators performing cardiac catheterizahon procedures. Health Phys 2008 Mar;94(3): Kim et al. Occupahonal radiahon doses to operators performing fluoroscopically- guided procedures Health Phys 2012 Jul;103(1):80-99

8 Πρακτικοί τρόποι ακτινοπροστασίας του προσωπικού κατά τις επεμβατικές διαδικασίες

9 1 Καλή χρήση της αρχής χρόνος- απόσταση- θωράκιση

10 1 Καλή χρήση της αρχής χρόνος- απόσταση- θωράκιση Η ακτινική επιβάρυνση αυξάνεται ανάλογα με το χρόνο που ο εργαζόμενος βρίσκεται κοντά στην πηγή ακτινοβολίας. o Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση από την πηγή τόσο μικρότερη είναι η ακτινική επιβάρυνση. o Ο ρυθμός δόσης από μία πηγή ακτινοβολίας είναι αντιστρόφως ανάλογος του τετραγώνου της απόστασης από αυτή. πχ αν σε d 1 =1m ο ρυθμός έκθεσης ακτινοβολίας είναι I 1 =8 msv/h, τότε ο ρυθμός έκθεσης σε απόσταση d 2 =2 m θα είναι: I 1 /I 2 =(d 2 /d 1 ) 2 è I 2 =2 msv/h Όσο μεγαλύτερη είναι η θωράκιση που παρεμβάλλεται μεταξύ της πηγής και του εκτιθέμενου τόσο μικρότερη είναι και η έκθεση σε ακτινοβολία.

11 1 Καλή χρήση της αρχής χρόνος- απόσταση- θωράκιση hp://slideplayer.com/slide/ /

12 2 Κρατήστε τη λυχνία ακτίνων- χ κάτω από το τραπέζι hp:// personal- pada- pemeriksaan- radiologi- intervensional

13 3 Τοποθετήστε τον ενισχυτή εικόνας κοντά στον ασθενή Brilakis ES. Manual of coronary chronic total occlusion intervenhons: a step- by- step approach. Massachuses: Elsevier; 2013

14 4 Τοποθετήστε τον εαυτό σας στη σωστή θέση! Λάθος θέση Anastasian et al. Radiahon Exposure of the Anesthesiologist in the Neurointervenhonal Suite. Anesthiology 2011;114:

15 4 Τοποθετήστε τον εαυτό σας στη σωστή θέση! hp://rpop.iaea.org/rpop/rpop/content/documents/ Whitepapers/poster- pahent- radiahon- protechon- gr.pdf

16 5 Κρατήστε τα χέρια σας μακριά πό την πρωτογενή δέσμη hp://rpop.iaea.org/rpop/rpop/content/documents/ Whitepapers/poster- pahent- radiahon- protechon- gr.pdf

17 6 Δώστε προσοχή κατά τη διαδικασία της ακτινοσκόπησης o Ελαχιστοποίηση του χρόνου ακτινοσκόπησης o Ελαχιστοποίηση του αριθμού των ακτινοσκοπικών εικόνων o Χρήση παλμικής ακτινοσκόπησης με τον ελάχιστο δυνατό ρυθμό o Αποφυγή χρήσης μεγέθυνσης (zoom) o Χρήση κατευθυντήρα: περιορισμός της δέσμης ακτίνων- χ στην περιοχή ενδιαφέροντος o Ελαχιστοποίηση της χρήσης λειτουργίας cine καταγραφής o Διατήρηση τελευταίας εικόνας

18 Μεγέθυνση EE=38 cm EE=25 cm EE=15 cm hp://

19 Κατευθυντήρας hp://slideplayer.com/slide/ / Kaplan et al. Intraoperahve radiahon safety in orthopaedics: a review of the ALARA (As low as reasonably achievable) principle. Pahent Safety in Surgery 2016, 10:27

20 Fluoro vs Cine

21 7 Χρήση του ακτινοπροστατευτικού εξοπλισμού Thyroid protechon collar Outside personal dosimeter (in the pocket) Protechve eyeglasses Radiahon panoramic full face mask for face shielding Protechve one- piece apron Addihonal protechon for the gonads Caluk et al. Radiahon Principles and Safety. cdn.intechopen.com

22 Magdy El- Masry. Radiahon Safety in the Cath Lab

23 7 Χρήση του ακτινοπροστατευτικού εξοπλισμού

24 7 Χρήση του ακτινοπροστατευτικού εξοπλισμού πέτασμα κρεβατιού MacCaffrey et al. Radiahon shielding materials and radiahon scaer effects for intervenhonal radiology (IR) physicians. Med Phys Jul;39(7):

25 8 Χρήση του ατομικού σας δοσιμέτρου και γνώση της δόσης σας! Leyton et al. Radiahon Risks and the Importance of Radiological Protechon in Intervenhonal Cardiology: A Systemahc Review. Rev Bras Cardiol Invasiva. 2014;22(1):87-98

26 8 Χρήση του ατομικού σας δοσιμέτρου και γνώση της δόσης σας! Δοσίμετρα άμεσης ανάγνωσης: o δίνουν άμεσα τη δόση ακτινοβολίας που λαμβάνει το προσωπικό o επιτρέπουν την αξιολόγηση της πρακτικής Siemens EPD Mk2.3 Unfors EDD 30 Philips DoseAware

27 9 Συνεχής εκπαίδευση σε θέματα ακτινοπροστασίας o Το ιατρικό προσωπικό πρέπει να έχει επαρκή εκπαίδευση και κατάρτιση ώστε να: ² διατηρεί τη δόση σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα (ALARA principle) ² είναι εξοικειωμένο με τα συστήματα ακτινοσκόπησης που χρησιμοποιεί ² χρησιμοποιεί σωστά τον ακτινοπροστατευτικό εξοπλισμό που διαθέτει το Εργαστήριο ² γνωρίζει τα μέτρα ακτινοπροστασίας για παιδιά και εγκύους o Ο ρόλος της εκπαίδευσης και της κατάρτισης αναδεικνύεται σημαντικά στη νέα οδηγία ακτινοπροστασίας 2013/59/Euratom

28 10 Προγράμματα ελέγχου ποιότητας Διασφαλίζουν: o υψηλή ποιότητα εικόνας με τη λιγότερη δυνατή έκθεση ασθενών και προσωπικού σε ακτινοβολία o σωστή λειτουργία του εξοπλισμού o την ασφάλεια του ασθενούς και του προσωπικού

29 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!