ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΜΕΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ ΚΡΑΣΙΚΑ ΙΝΣΙΣΟΤΣΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΗ ΣΔΛΙΚΔ ΔΝΙΑΙΔ ΓΡΑΠΣΔ ΔΞΔΣΑΔΙ ΥΟΛΙΚΗ ΥΡΟΝΙΑ

Transcript

1 ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΜΕΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ ΚΡΑΣΙΚΑ ΙΝΣΙΣΟΤΣΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΗ ΣΔΛΙΚΔ ΔΝΙΑΙΔ ΓΡΑΠΣΔ ΔΞΔΣΑΔΙ ΥΟΛΙΚΗ ΥΡΟΝΙΑ Μάζεκα: Διιεληθά Επίπεδν: 6 Δηάξθεηα: 2 ώξεο Ηκεξνκελία: 24 Μαΐνπ 2011 ΣΟ ΔΞΔΣΑΣΙΚΟ ΓΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΣΔΛΔΙΣΑΙ ΑΠΟ ΠΔΝΣΔ (5) ΔΛΙΓΔ ΟΛΔ ΟΙ ΑΠΑΝΣΗΔΙ ΠΡΔΠΔΙ ΝΑ ΓΟΘΟΤΝ ΣΟ ΣΔΣΡΑΓΙΟ ΜΔΡΟ Α : ΔΚΘΔΗ (30 ΜΟΝΑΓΔ) Να αλαπηύμεηε ΔΝΑ από ηα πην θάησ ζέκαηα (πεξίπνπ ιέμεηο): 1. Σα Μέζα Μαδηθήο Ελεκέξσζεο δηαδξακαηίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε ζχγρξνλε δσή. (α) Να αλαθεξζείηε ζηε ζεηηθή πξνζθνξά ηνπο, θαη ζηα αξλεηηθά θαηλφκελα πνπ ζπλνδεχνπλ ηε ιεηηνπξγία ηνπο. (β) Να πξνηείλεηε ηξφπνπο γηα ηελ απνθπγή ησλ αξλεηηθψλ θαηλνκέλσλ. 2. Έλα απφ ηα ζνβαξφηεξα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδεη ν πιαλήηεο καο είλαη ε θαηαζηξνθή ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο. (α) Να παξνπζηάζεηε ηηο αηηίεο ηεο θαηαζηξνθήο απηήο, θαη ηηο επηπηψζεηο πνπ έρεη ε θαηαζηξνθή απηή ζηε δσή καο. (β) Να πξνηείλεηε ηξφπνπο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο. 3. Παξά ην γεγνλφο φηη έρνπλ γίλεη πνιινί αγψλεο γηα ζεβαζκφ ησλ αλζξψπηλσλ δηθαησκάησλ, εληνχηνηο παξαηεξνχληαη θαηλφκελα ξαηζηζκνχ. - Πνηεο είλαη, θαηά ηε γλψκε ζαο, νη νκάδεο ησλ αλζξψπσλ πνπ δέρνληαη ην ξαηζηζκφ; - Πψο επεξεάδεη ν ξαηζηζκφο ηε δσή απηψλ ηα αλζξψπσλ αιιά θαη γεληθφηεξα ηελ θνηλσλία; - Πψο κπνξεί λα αληηκεησπηζηεί ν ξαηζηζκφο; ΜΔΡΟ Β : ΚΔΙΜΔΝΟ ΛΔΞΙΛΟΓΙΚΑ (20 ΜΟΝΑΓΔ) Να δηαβάζεηε ην παξαθάησ θείκελν θαη λα θάλεηε ηηο αζθήζεηο πνπ αθνινπζνύλ. Γηαηί ε εηξήλε απνηειεί βαζηθή πξνϋπόζεζε γηα ηελ πξόνδν ηνπ πνιηηηζκνύ; Η εηξήλε απνηειεί γηα ηνλ άλζξσπν ην πνιπηηκφηεξν αγαζφ. Υάξε ζ απηήλ εμαζθαιίδεηαη ε ελφηεηα θαη ε αξκνληθή ζπκβίσζε ησλ ιαψλ θαη πξνάγεηαη έλαο ηξφπνο δσήο πνπ ζηεξίδεηαη ζην ζεβαζκφ, ηελ αιιειεγγχε, ηελ ειεπζεξία θαη ηε δηθαηνζχλε, πξάγκαηα πνπ ζέηνπλ ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ επεκεξία ησλ αλζξψπσλ θαη ηελ πξφνδν ηνπ πνιηηηζκνχ. Υσξίο ηελ εηξήλε, δειαδή, νη αλζξψπηλεο θνηλσλίεο δελ εμειίζζνληαη, αιιά νδεγνχληαη ζηε ζηαζηκφηεηα θαη ηελ νπηζζνδξφκεζε. Καη αξράο κφλν ζε πεξηφδνπο εηξήλεο νη άλζξσπνη ληψζνπλ αζθαιείο θαη κπνξνχλ απεξίζπαζηνη λα επηδνζνχλ ζε έξγα δεκηνπξγηθά. Απαιιαγκέλνη απφ ην θφβν, ηε θξίθε θαη ηελ ςπρηθή θζνξά πνπ πξνθαιεί ν πφιεκνο κπνξνχλ λα αηελίζνπλ αηζηφδνμα ην 1

2 κέιινλ θαη γεκάηνη απηνπεπνίζεζε λα αγσληζηνχλ γηα λα βειηηψζνπλ ηε δσή ηνπο. Επηπιένλ, θαζψο ζ έλαλ εηξεληθφ θφζκν ηα ανθρώπινα δικαιώματα γίλνληαη ζεβαζηά, ην άηνκν δελ ηαπεηλψλεηαη, αιιά απνιακβάλεη ηελ ειεπζεξία ηνπ θαη δηαηεξεί ηελ αμηνπξέπεηά ηνπ. Κάζε πνιίηεο κπνξεί λα ελεξγνπνηήζεη ηηο δεκηνπξγηθέο ηνπ δπλάκεηο θαη λα ξηρηεί ζηνλ αγψλα ηεο δσήο, θξνληίδνληαο φρη κφλν γηα ην αηνκηθφ θαιφ αιιά θαη γηα ηε γεληθή πξνθνπή. Επίζεο, φηαλ ππάξρεη εηξήλε, αλαπηχζζεηαη ε νηθνλνκία, πξάγκα πνπ απνηειεί πξνυπφζεζε γηα ηελ εμέιημε ηνπ πνιηηηζκνχ. Καζψο δελ ππάξρεη αλάγθε γηα εμνπιηζκνχο, ηα ρξήκαηα πνπ ζα δίλνληαλ γηα ηελ θαηαζθεπή ή ηελ αγνξά θαηαζηξεπηηθψλ φπισλ κπνξνχλ λα επελδπζνχλ ζηε βηνκεραλία, ηε γεσξγία θαη ην εκπφξην, ε αλάπηπμε ησλ νπνίσλ ζα βειηηψζεη ζεκαληηθά ην βιοτικό επίπεδο ησλ αλζξψπσλ. Σαπηφρξνλα, ην αλζρώπηλο δσλακηθό δελ εμνινζξεχεηαη ζηα πεδία ησλ καρψλ, αιιά αμηνπνηείηαη, θαη θάζε άηνκν κπνξεί λα πξνζθέξεη ηηο ππεξεζίεο ηνπ θαη ηε δεκηνπξγηθφηεηά ηνπ φρη γηα λα παξάγεη έξγα θαηαζηξνθήο, αιιά γηα λα σθειεί ηελ θνηλσλία. Σέινο, φηαλ ε νηθνλνκία επεκεξεί, κπνξνχλ λα επηιπζνχλ βαζηθά θνηλσληθά πξνβιήκαηα, φπσο είλαη ε θηψρεηα θαη ε αλεξγία, θαη λα δεκηνπξγεζεί κηα πην δίθαηε θαη δημοκρατική κοινωνία, φπνπ φινη ζα έρνπλ ίζεο επθαηξίεο γηα λα δήζνπλ επηπρηζκέλνη. Αθφκα ε εηξήλε επλνεί ηελ άλζεζε ησλ γξακκάησλ θαη ησλ ηερλψλ. Η θαιιηηερληθή θαη πλεπκαηηθή δεκηνπξγία κπνξεί λα εθθξάδεηαη ειεχζεξα, λα βνεζά ζηε δηάδνζε ησλ ηδεψλ θαη λα εκπλέεη κε ηδαληθά ηνπο αλζξψπνπο. Η παηδεία ιεηηνπξγεί απξφζθνπηα "παξάγνληαο" κνξθσκέλνπο πνιίηεο θαη δηακνξθψλνληαο αλεμάξηεηεο πξνζσπηθφηεηεο κε πίζηε ζηηο αμίεο θαη ηα πςειά ηδεψδε. Αιιά θαη ε επηζηήκε θαη ε ηερλνινγία ηίζεληαη ζηελ ππεξεζία ηνπ αλζξψπνπ θαη ζέηνπλ σο πξσηαξρηθφ ζηφρν ηνπο ηελ αλαθνχθηζή ηνπ απφ ηα πξνβιήκαηα θαη φρη ηελ θαηαζηξνθή ηνπ θαη κε ηελ θαηαζθεπή κεραλψλ νιέζξνπ. Σέινο, ε ζπλνιηθή πξφνδνο ηνπ πνιηηηζκνχ είλαη αλέθηθηε αλ δελ ππάξρεη ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ ιαψλ. Η εηξήλε δεκηνπξγεί ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ δηαιφγνπ θαη ηελ επίιπζε ησλ δηαθνξψλ κέζα ζε πλεχκα αιιεινθαηαλφεζεο θαη αιιεινζεβαζκνχ θαη αλνίγεη ην δξφκν γηα λα αθνινπζήζνπλ νη ιανί κηα θνηλή πνξεία θαη λα επηδνζνχλ ζε θνηλνχο αγψλεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηωλ παγθόζκηωλ προβιεκάηωλ. Σν φξακα γηα κηα παγθφζκηα θνηλσλία ρσξίο ηζρπξνχο θαη αδχλακνπο, ρσξίο θπξίαξρνπο θαη θπξηαξρνχκελνπο, κφλν κε ηελ εηξήλε κπνξεί λα γίλεη πξαγκαηηθφηεηα. Αλ ινηπφλ πηζηεχνπκε ζηνλ άλζξσπν θαη ηνλ πνιηηηζκφ ηνπ θαη ζέινπκε λα εμαζθαιίζνπκε ηε ζπλέρεηά ηνπ, πξέπεη πξψηα απ φια λα ζπλεηδεηνπνηήζνπκε ηελ αμία ηεο εηξήλεο θαη λα αγσληζηνχκε κε θάζε ηξφπν γηα ηελ εδξαίσζή ηεο ζηνλ θφζκν. Απηή πξέπεη λα είλαη ε βαζηθφηεξε απνζηνιή καο. Δήκεηρα Καιαβρηοσδηώηοσ Εθζέζεης Γ Γσκλαζίοσ Εθδόζεης: Σαββάιας 1. Να απαληήζεηε ζηηο πην θάησ εξσηήζεηο. α) Γηαηί ε εηξήλε απνηειεί γηα ηνλ άλζξσπν ην πνιπηηκφηεξν αγαζφ; (3 κνλ.) β) Ση κπνξεί λα γίλεη φηαλ ε νηθνλνκία επεκεξεί; (2 κνλ.) γ) Γηα λα κπνξέζνπλ λα ζπλεξγαζηνχλ νη ιανί κεηαμχ ηνπο πξέπεη λα ππάξρεη εηξήλε. Να εμεγήζεηε γηαηί. (3 κνλ.) 2

3 δ) Να γξάςεηε δύο (2) δηθνχο ζαο ηξφπνπο νη νπνίνη, πηζηεχεηε πσο ζα κπνξνχζαλ λα βνεζήζνπλ ζηελ επηθξάηεζε ηεο εηξήλεο ζηνλ θφζκν. (2 κνλ.) 2. Ση ζεκαίλνπλ νη πην θάησ θξάζεηο; (είλαη ππνγξακκηζκέλεο ζην θείκελν) (3 κνλάδεο) α) αλζξψπηλα δηθαηψκαηα: β) βηνηηθφ επίπεδν: γ) δεκνθξαηηθή θνηλσλία: 3. Να γξάςεηε (), αλ είλαη ζσζηό ή (Λ), αλ είλαη ιάζνο. (3 κνλάδεο) α) Η εηξήλε είλαη πξνυπφζεζε γηα λα γίλνπλ έξγα δεκηνπξγηθά. Λ β) Η εηξήλε επλνεί ηα γξάκκαηα θαη ηηο ηέρλεο. Λ γ) Αλ πηζηεχνπκε ζηνλ άλζξσπν θαη ηνλ πνιηηηζκφ ηνπ, πξέπεη λα ζηακαηήζνπκε λα αγσληδφκαζηε γηα ηελ εδξαίσζε ηεο εηξήλεο ζηνλ θφζκν. Λ 4. Να αληηζηνηρίζεηε απηά πνπ ζεκαίλνπλ ην ίδην, όπσο ην παξάδεηγκα. Οη ιέμεηο ηεο α ζηήιεο είλαη ππνγξακκηζκέλεο ζην θείκελν. (4 κνλάδεο) 1. πξνάγεηαη α. αδχλαηε 1 γ 2. επεκεξία β. επραξηζηηέηαη 3. απεξίζπαζηνη γ. πξνσζείηαη 4. απνιακβάλεη δ. αλελφριεηνη 5. αλέθηθηε ε. πξφνδν ΜΔΡΟ Γ : ΓΡΑΜΜΑΣΙΚΗ ΛΔΞΙΛΟΓΙΚΑ (50 ΜΟΝΑΓΔ) 1. Να ζπκπιεξώζεηε ηα θελά κε ην ζσζηό ηύπν ηνπ ξήκαηνο (πξόζσπν, αξηζκό, έγθιηζε θαη ρξόλν). α) Η θαηαλάισζε ηεο κπίξαο θαηά 10% απφ πέξζη. (απμάλνκαη) β) Σν ηαμί έθηαζε ηελ ψξα πνπ εκείο αθφκα (ληύλνκαη) γ) Απφ αχξην ν λένο δηεπζπληήο θαη ην ηκήκα πσιήζεσλ. (αλαιακβάλσ) δ) Έια, Γηψξγν, Είλαη αξγά. (ζεθώλνκαη) ε) πλήζσο νη γνλείο δπζθνιεχνληαη λα κε ηα παηδηά ηνπο. (επηθνηλσλώ) ζη) Όηαλ έθηαζαλ ζην αεξνδξφκην, ην αεξνπιάλν κφιηο (θεύγσ) δ) Παηδηά, ζαο παξαθαιψ, κε φιν ην ςσκί. Αθήζηε ιίγν θαη γηα ηνλ κπακπά ζαο. (ηξώσ) ε) Ο Κψζηαο θαη ε Μαξία καιψλνπλ ηφζν πνιχ, πνπ λνκίδεηο φηη (κηζηέκαη) 3

4 ζ) Είλαη ηξεηο ηνπ κήλα, αιιά θαλείο καο δελ αθφκα. (πιεξώλνκαη) η) Όηαλ ην θνβεξφ αηχρεκα πνπ είρε ε κεηέξα ηεο, δελ μέξακε πψο λα ηελ ελεκεξψζνπκε γη απηφ. (πιεξνθνξνύκαη) 2. Να ζπκπιεξώζεηε ηα θελά κε ηνλ θαηάιιειν ηύπν ηνπ επηζέηνπ θαη νπζηαζηηθνύ α) Σα παηδηά έηξεμαλ λα δεηήζνπλ απηφγξαθα απφ ηνπο. (δεκνθηιήο, εζνπνηφο) β) Αξθεηά αληηκεησπίδνπλ νηθνλνκηθά πξνβιήκαηα. (επξσπατθφ, θξάηνο) γ) Η πεξηγξαθή ησλ έγηλε κε θάζε ιεπηνκέξεηα. (ηειεπηαίν, ζπκβάλ) δ) Κνηηάμηε ηα θαη αθήζηε ηα άιια γηα αξγφηεξα. (επείγνλ, ζέκα) ε) Δε θνξάσ πνηέ Φνξάσ πάληα ζηελέο. (θαξδχο, θνχζηα) ζη) Ο ηνκέαο ησλ ελδηαθέξεη πνιχ ηελ αδειθή κνπ. (δηεζλήο, ζρέζε) δ) Παιηά, έμσ απφ ην ρσξηφ έβξηζθεο. Σψξα δελ ππάξρεη νχηε κία. (πνιιή, αιεπνχ) ε) Καη νη δχν ζηε γεηηνληά καο είλαη πνιχ (κπαθάιεο, θνπηζνκπφιεο) ζ) Η εηαηξεία ηελ πξνζέιαβε ζηε ζέζε απηή, γηαηί είρε φια ηα (απαξαίηεην, πξνζφλ) η) Οη πάληνηε γίλνληαη απνδερηνί απφ ηνλ θφζκν. (θαιφο, ζπγγξαθέαο) 3. Να κεηαθέξεηε ηηο πξνηάζεηο ζηνλ αληίζεην αξηζκό. (16Υ0,25=4 κνλάδεο) α) Ο θαηαλαισηήο δηακαξηπξήζεθε γηα ηελ αχμεζε ηεο ηηκήο ηνπ πξντφληνο. β) Σα πνιηηηθά θαζεζηψηα απηψλ ησλ ρσξψλ έρνπλ αιιάμεη ζεκαληηθά ηα ηειεπηαία ρξφληα. γ) Η επηζηνιή πξέπεη λα παξαδνζεί ζηνλ παξαιήπηε ηεο. 4. Να γξάςεηε έλα αληίζεην γηα ηελ θάζε ιέμε. (4 κνλάδεο) α) αηζηφδνμα β) αηνκηθφ γ) εμέιημε δ) σθειεί 5. Να γξάςεηε πξνηάζεηο κε ηηο πην θάησ ιέμεηο ή θξάζεηο (νη ιέμεηο θαη νη θξάζεηο είλαη ππνγξακκηζκέλεο ζην θείκελν): (6 κνλάδεο) α) αλζξψπηλν δπλακηθφ: β) παηδεία: γ) παγθφζκην πξφβιεκα: 4

5 6. Να ζπκπιεξώζεηε ηα θελά κε ηηο θαηάιιειεο ιέμεηο, πνπ ζρεκαηίδνληαη από απηέο πνπ ζαο δίλνληαη ζηελ παξέλζεζε. α) Σν εξγνζηάζηφ καο δηαθφξσλ εηδψλ πιαζηηθά δνρεία. (παξάγσ) β) Δελ κπνξνχκε λα απνθαζίζνπκε αλ δελ έρνπκε ζσζηή (ελεκεξψλσ) γ), κνπ θαίλεηαη απίζηεπην απηφ πνπ ιεο! (εηιηθξηλήο) δ) Ο θαζεγεηήο κάο αληηκεηψπηζε κε κεγάιε (ζνβαξφο) ε) Σνλ πνιχ ε κειέηε ησλ αξραίσλ θεηκέλσλ. (ελδηαθέξσ) ζη) Πφηε ππνινγίδεηε λα απφ ην ηαμίδη ζαο ζηελ Αζήλα; (επηζηξέθσ) δ) Γηα λα κελ, πάξηε θαιχηεξα έλα ηαμί. (ηαιαηπσξνχκαη) ε) ηηο εθπηψζεηο κπνξεί θαλείο λα βξεη θαηαπιεθηηθέο (πξνζθέξσ) ζ) Όιεο νη εθεκεξίδεο ζα γξάθνπλ γηα ην ζθάλδαιν. (αχξην) η) Με ην ηνπ ρξφλνπ, ν άλζξσπνο ράλεη ηελ ππνκνλή ηνπ. (πεξλάσ) 5