ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2012) 609 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με τις εγγυήσεις που καλύπτονται από τον γενικό προϋπολογισμό Κατάσταση στις 31 Δεκεμβρίου 2011 {SWD(2012) 347 final} EL EL

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή Είδη πράξεων που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό Εξελίξεις μετά την τελευταία έκθεση της 30ής Ιουνίου Στήριξη ισοζυγίου πληρωμών σε κράτη μέλη που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ Μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή Ευρατόμ Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοοικονομικής Σταθεροποίησης Εγγύηση του προϋπολογισμού για εξωτερικές χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ Στοιχεία για τους κινδύνους που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό Ορισμός του κινδύνου Η σύνθεση του κινδύνου Ετήσιος κίνδυνος που καλύπτεται από τον προϋπολογισμό Κίνδυνος που συνδέεται με τα κράτη μέλη Κίνδυνος που συνδέεται με τρίτες χώρες Εξέλιξη του κινδύνου Αθετήσεις πληρωμών, κατάπτωση εγγυήσεων του προϋπολογισμού και τόκοι υπερημερίας Πληρωμές με ταμειακά διαθέσιμα Πληρωμές από τον προϋπολογισμό Ενεργοποίηση του Ταμείου Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις Ταμείο Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις Ανακτήσεις Περιουσιακά στοιχεία Ποσό-στόχος Αξιολόγηση των κινδύνων: οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση των τρίτων χωρών με το μεγαλύτερο άνοιγμα Στόχοι Μέθοδοι εκτίμησης των κινδύνων

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχος της παρούσας έκθεσης είναι η παρακολούθηση της έκθεσης σε πιστωτικούς κινδύνους που βαρύνουν τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως αποτέλεσμα των εγγυήσεων που παρέχονται και των δανειοδοτικών πράξεων που εκτελούνται άμεσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή έμμεσα μέσω των εξωτερικών εντολών της ΕΤΕπ. Η παρούσα έκθεση υποβάλλεται βάσει του άρθρου 130 του δημοσιονομικού κανονισμού, σύμφωνα με το οποίο η Επιτροπή καταρτίζει δύο φορές ετησίως έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την κατάσταση των εγγυήσεων του προϋπολογισμού και των αντίστοιχων κινδύνων 1. Συμπληρώνεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με μια σειρά αναλυτικών πινάκων και επεξηγηματικών σημειώσεων (στο εξής: το «έγγραφο εργασίας»). 2. ΕΙΔΗ ΠΡΑΞΕΩΝ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ Οι κίνδυνοι που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: ο «προϋπολογισμός») απορρέουν από μια πλειάδα πράξεων δανειοδότησης και παροχής εγγυήσεων, οι οποίες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: δάνεια χορηγούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την εξυπηρέτηση μακροοικονομικών στόχων, ήτοι δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής 2 («ΜΧΣ») προς τρίτες χώρες σε συνδυασμό με τα θεσμικά όργανα του Bretton Woods, δάνεια για τη στήριξη του ισοζυγίου πληρωμών 3 («ΣΙΠ») για τη στήριξη ορισμένων κρατών μελών που δεν είναι μέλη της ζώνης του ευρώ και αντιμετωπίζουν δυσχέρειες ως προς το ισοζύγιο πληρωμών τους, δάνεια, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης («ΕΜΧΣ») 4, για τη στήριξη κρατών μελών τα οποία αντιμετωπίζουν ή διατρέχουν σημαντικό κίνδυνο να αντιμετωπίσουν σοβαρή οικονομική ή δημοσιονομική διαταραχή οφειλόμενη σε έκτακτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό τους και δάνεια για την εξυπηρέτηση μικροοικονομικών στόχων, ήτοι δάνεια της Ευρατόμ και κυρίως χρηματοδοτήσεις, από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων («ΕΤΕπ»), πράξεων Τα έγγραφα COM(2012) 66 και SEC(2012) 15 συγκροτούν την προηγούμενη έκθεση σχετικά με τις εγγυήσεις που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό στις 30 Ιουνίου Η ΜΧΣ μπορεί επίσης να λάβει τη μορφή επιχορηγήσεων προς τρίτες χώρες. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη ΜΧΣ, βλ. τις εκθέσεις της Επιτροπής COM(2011) 408 και SEC(2011) 874. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 332/2002 του Συμβουλίου, της 18ης Φεβρουαρίου 2002, για τη θέσπιση ενός μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών των κρατών μελών (ΕΕ L 53 της , σ. 1). Ο ΕΜΧΣ συστάθηκε στις 11 Μαΐου 2010 βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2010 (ΕΕ L 118 της , σ. 1). Λειτουργεί με τρόπο παρόμοιο με τον μηχανισμό ΣΙΠ, αλλά είναι διαθέσιμος σε όλα τα κράτη μέλη, δηλ. συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ. 3

4 σε τρίτες χώρες (στο εξής: «εξωτερική χρηματοδότηση της ΕΤΕπ») 5 που καλύπτονται από εγγυήσεις της ΕΕ 6. Η εγγυημένη εξωτερική χρηματοδότηση της ΕΤΕπ, τα δάνεια Ευρατόμ και τα δάνεια ΜΧΣ καλύπτονται, από το 1994, από το Ταμείο Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις (στο εξής: «το Ταμείο») 7, ενώ τα δάνεια ΣΙΠ και ΕΜΧΣ καλύπτονται απευθείας από τον προϋπολογισμό. Το Ταμείο καλύπτει περιπτώσεις αθέτησης υποχρεώσεων για δάνεια και εγγυήσεις δανείων που χορηγήθηκαν σε τρίτες χώρες ή για σχέδια σε τρίτες χώρες. Συστάθηκε με σκοπό: την παροχή μιας «εφεδρείας ρευστότητας», για να αποφεύγεται η προσφυγή στον προϋπολογισμό κάθε φορά που προκύπτει αθέτηση ή καθυστέρηση πληρωμής εγγυημένου δανείου και τη δημιουργία ενός οργάνου δημοσιονομικής πειθαρχίας, με τη διαμόρφωση ενός χρηματοδοτικού πλαισίου για την ανάπτυξη της ενωσιακής πολιτικής σχετικά με τις εγγυήσεις για τα δάνεια που χορηγεί η Επιτροπή και η ΕΤΕπ σε τρίτες χώρες 8. Εάν οι τρίτες χώρες καταστούν κράτη μέλη, τα δάνεια προς τις χώρες αυτές δεν καλύπτονται πλέον από το Ταμείο και ο κίνδυνος πρέπει να αναληφθεί απευθείας από τον προϋπολογισμό. Το Ταμείο τροφοδοτείται από τον προϋπολογισμό και οι πόροι του πρέπει να διατηρούνται σε ένα ορισμένο ποσοστό επί του ποσού των εκκρεμών δανείων και εγγυήσεων δανείων που καλύπτονται από το Ταμείο. Αυτό το ποσοστό, γνωστό ως ποσοστό-στόχος, ανέρχεται επί του παρόντος σε 9%. Εάν οι πόροι του Ταμείου δεν είναι επαρκείς, οι αναγκαίοι πόροι θα πρέπει να προέλθουν από τον προϋπολογισμό. 3. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ 30ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ Στήριξη ισοζυγίου πληρωμών σε κράτη μέλη που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2011, η Ουγγαρία επέστρεψε 2,0 δισ. ευρώ. Αφού δεν έγιναν εκταμιεύσεις, το οφειλόμενο ποσό για τον μηχανισμό ΣΙΠ μειώθηκε σε 11,4 δισ. ευρώ Τα στοιχεία σχετικά με τις εντολές που έχουν ανατεθεί στην ΕΤΕπ παρατίθενται στον πίνακα Α1 και οι παραπομπές στις νομικές βάσεις παρατίθενται στον πίνακα A4 του εγγράφου εργασίας. Η νυν ισχύουσα απόφαση αριθ. 1080/2011/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, (ΕΕ L 280 της , σ. 1) για τη χορήγηση εγγύησης της EE στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την κάλυψη ζημιών από δάνεια και εγγυήσεις δανείων για έργα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την κατάργηση της απόφασης αριθ. 633/2009/ΕΚ καλύπτει την περίοδο Κανονισμός (EΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2009, για την ίδρυση Ταμείου εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις (κωδικοποιημένη έκδοση), ο «κανονισμός για το Ταμείο Εγγυήσεων» (ΕΕ L 145 της , σ. 10). Αν και οι εξωτερικοί κίνδυνοι καλύπτονται τελικά από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, το Ταμείο Εγγυήσεων ενεργεί ως μέσο προστασίας του προϋπολογισμού της ΕΕ από τον κίνδυνο αθέτησης πληρωμών. Για μια γενική έκθεση σχετικά με τη λειτουργία του Ταμείου, βλ. COM(2010) 418 καθώς και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SEC(2010) 968). 4

5 Έχει προβλεφθεί προληπτική μεσοπρόθεσμη χρηματοδοτική συνδρομή από την ΕΕ στη Ρουμανία, ανώτατου ύψους 1,4 δισ. ευρώ, την οποία αποφάσισε να χορηγήσει το Συμβούλιο στις 12 Μαΐου , αλλά δεν έχει ενεργοποιηθεί για αναλήψεις Μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2011, πραγματοποιήθηκαν δύο εκταμιεύσεις στο πλαίσιο ΜΧΣ: 100 εκατ. ευρώ για τη Σερβία και 26 εκατ. ευρώ για την Αρμενία, ενώ η Γεωργία αποπλήρωσε 13,5 εκατ. ευρώ και η Ρουμανία 12,5 εκατ. ευρώ Ευρατόμ Δεν πραγματοποιήθηκαν εκταμιεύσεις δανείων κατά την περίοδο αναφοράς. Τα αποπληρωθέντα ποσά ήταν 6,5 εκατ. ευρώ από τη Βουλγαρία και 3,8 εκατ. ευρώ από την Ουκρανία Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοοικονομικής Σταθεροποίησης Οι εκταμιεύσεις προς την Ιρλανδία και την Πορτογαλία ανήλθαν, αντιστοίχως, σε 2,5 δισ. ευρώ και 7,6 δισ. ευρώ κατά το δεύτερο εξάμηνο του Το Συμβούλιο αποφάσισε, τον Οκτώβριο του 2011, να παρατείνει τις προθεσμίες εξόφλησης των δανείων και να καταργήσει αναδρομικά το κόστος περιθωρίου που ίσχυε για τα δάνεια προς την Ιρλανδία 10 και την Πορτογαλία 11. Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κρίσης, συγκροτήθηκαν και δύο άλλοι μηχανισμοί, οι οποίοι, ωστόσο, δεν συνεπάγονται κανέναν κίνδυνο για τον προϋπολογισμό: το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ-EFSF 12 ), το οποίο εγγυώνται τα συμμετέχοντα κράτη μέλη, κατ αναλογία της συμμετοχής τους, και η Δανειακή Διευκόλυνση για την Ελλάδα 13, η οποία χρηματοδοτείται μέσω διμερών δανείων από τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, με κεντρική διαχείριση από την Επιτροπή Εγγύηση του προϋπολογισμού για εξωτερικές χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ Στο πλαίσιο της εξωτερικής εντολής , οι υπογραφές δανείων αυξήθηκαν κατά 10%, κατά τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου του 2011, και το ποσό τους ανήλθε σε εκατ. ευρώ. Το ύψος των δανείων που εκταμιεύθηκαν ανήλθε σε εκατ. ευρώ κατά την περίοδο αναφοράς. Συνεπώς, το σωρευτικό ποσό των εκταμιευθέντων δανείων στο πλαίσιο Απόφαση 2011/288/ΕΕ του Συμβουλίου, της 12ης Μαΐου 2011, για χορήγηση προληπτικής μεσοπρόθεσμης χρηματοδοτικής συνδρομής από την ΕΕ στη Ρουμανία (ΕΕ L 132 της , σ. 15). Απόφαση 2011/682/ΕΕ του Συμβουλίου, της 11ης Οκτωβρίου 2011 (ΕΕ L 269 της , σ. 31). Απόφαση 2011/683/ΕΕ του Συμβουλίου, της 11ης Οκτωβρίου 2011 (ΕΕ L 269 της , σ. 32). Σχετικά με το ΕΤΧΣ: The Greek Loan Facility - ECFIN - European Commission: 5

6 της εξωτερικής εντολής ανερχόταν σε εκατ. ευρώ στις 31 Δεκεμβρίου 2011, παρουσιάζοντας αύξηση 19% από τις 30 Ιουνίου ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ 4.1. Ορισμός του κινδύνου Ο κίνδυνος που βαρύνει τον προϋπολογισμό απορρέει από το οφειλόμενο ποσό κεφαλαίου και τόκων για πράξεις που καλύπτονται από εγγύηση. Για τους σκοπούς της παρούσας έκθεσης, δύο είναι οι μέθοδοι που εφαρμόζονται για την αξιολόγηση των κινδύνων που βαρύνουν τον προϋπολογισμό (είτε άμεσα είτε έμμεσα μέσω του Ταμείου): Η μέθοδος του «συνολικού καλυπτόμενου κινδύνου» βασίζεται στο συνολικό ποσό του οφειλόμενου κεφαλαίου για τις εκάστοτε πράξεις σε συγκεκριμένη ημερομηνία, συμπεριλαμβανομένων των δεδουλευμένων τόκων 14. Η δημοσιονομική προσέγγιση η οποία ορίζεται ως «ετήσιος κίνδυνος που βαρύνει τον προϋπολογισμό» βασίζεται στον υπολογισμό του ανώτατου ποσού ετήσιων πληρωμών που η ΕΕ θα ήταν υποχρεωμένη να καταβάλει σε ένα οικονομικό έτος, εάν υποτεθεί ότι όλες οι πληρωμές των εγγυημένων δανείων καθίστανται ληξιπρόθεσμες Η σύνθεση του κινδύνου Έως το 2010, ο μέγιστος κίνδυνος από πλευράς συνολικών οφειλόμενων ποσών που καλύπτονταν από εγγυήσεις συνδεόταν κυρίως με δάνεια χορηγούμενα σε τρίτες χώρες. Το 2011, η χρηματοπιστωτική κρίση επηρέασε σοβαρά τα δημόσια οικονομικά των κρατών μελών, οδηγώντας σε αύξηση της δανειοδοτικής δραστηριότητας της ΕΕ για τη στήριξη μεγαλύτερων αναγκών κρατικής χρηματοδότησης. Το αποτέλεσμα ήταν να αλλάξει η σύνθεση του κινδύνου. Στις 31 Δεκεμβρίου 2011: 67% του συνολικού οφειλόμενου εγγυημένου ποσού αφορά δανειοληπτικές δραστηριότητες συνδεόμενες με δάνεια σε κράτη μέλη, τα οποία καλύπτονται άμεσα από τον προϋπολογισμό (45% στις ). 33% του συνολικού οφειλόμενου εγγυημένου ποσού αφορά δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις σε τρίτες χώρες που καλύπτονται κατά πρώτον από το Ταμείο Εγγυήσεων για εξωτερικές δράσεις («το Ταμείο»), ενώ στις αντιπροσώπευαν 55% Βλ. πίνακα 1 της έκθεσης. Για τον υπολογισμό αυτόν, γίνεται δεκτό ότι τα δάνεια σε κατάσταση υπερημερίας δεν επισπεύδονται, πράγμα που σημαίνει ότι λαμβάνονται υπόψη μόνον οι ληξιπρόθεσμες πληρωμές (βλ. επίσης τους πίνακες 2 και 3 της έκθεσης και τον πίνακα Α2 του εγγράφου εργασίας). 6

7 Ο συνολικός κίνδυνος που βάρυνε τον προϋπολογισμό στις 31 Δεκεμβρίου 2011 απεικονίζεται στον κατωτέρω πίνακα 1. Πίνακας 1: Συνολικά οφειλόμενα ποσά που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό στις 31 Δεκεμβρίου 2011 σε εκατ. ευρώ Οφειλόμενο κεφάλαιο Δεδουλευμένοι τόκοι Σύνολο % Κράτη μέλη* ΜΧΣ <1% Ευρατόμ % ΣΙΠ % ΕΤΕπ*** % ΕΜΧΣ % Υποσύνολο μελών Τρίτες χώρες** κρατών % ΜΧΣ % Ευρατόμ <1% ΕΤΕπ*** % Υποσύνολο χωρών τρίτων % Σύνολο % * Ο κίνδυνος αυτός καλύπτεται απευθείας από τον προϋπολογισμό. Περιλαμβάνονται επίσης τα δάνεια ΜΧΣ, Ευρατόμ και ΕΤΕπ που χορηγήθηκαν πριν από την προσχώρηση στην ΕΕ. ** Ο κίνδυνος αυτός καλύπτεται από το Ταμείο. ***Περίπου το 82% των δανειοδοτικών πράξεων της ΕΤΕπ (χορήγηση δανείων σε κράτη και οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης) καλύπτονται από συνολική εγγύηση, ενώ για τις εναπομένουσες πράξεις η ΕΤΕπ τυγχάνει κάλυψης μόνον για τους πολιτικούς κινδύνους. 7

8 Οι πίνακες A1, A2, A3 και A4 του εγγράφου εργασίας παρέχουν λεπτομερέστερες πληροφορίες για τα εν λόγω οφειλόμενα ποσά, και ιδίως για τα σχετικά ανώτατα όρια, τα εκταμιευθέντα ποσά και τα ποσοστά εγγύησης. Το συνολικό ποσό του οφειλόμενου κεφαλαίου και των τόκων που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό αυξήθηκε σημαντικά σε 64,63 δισ. ευρώ, ήτοι κατά 17,6% σε σύγκριση με την κατάσταση στις Η εν λόγω αύξηση εξηγείται κυρίως από: το ποσό των 10,1 δισ. ευρώ που εκταμιεύθηκε στο πλαίσιο του ΕΜΧΣ (2,5 δισ. ευρώ στην Ιρλανδία και 7,6 δισ. ευρώ στην Πορτογαλία) τις καθαρές εκταμιεύσεις της ΕΤΕπ προς τρίτες χώρες, που αυξήθηκαν κατά 2,45 εκατ. ευρώ κατά το δεύτερο εξάμηνο του Ετήσιος κίνδυνος που καλύπτεται από τον προϋπολογισμό Για το 2012, ο προϋπολογισμός ενδέχεται να καλύπτει (απευθείας ή μέσω του Ταμείου) ποσό ύψους 3,782 δισ. ευρώ 16, το οποίο αντιπροσωπεύει τα ποσά (κεφάλαιο και τόκους) που καθίστανται απαιτητά κατά την τρέχουσα περίοδο από το συνολικό οφειλόμενο ποσό στις 30 Δεκεμβρίου ,769 δισ. ευρώ από το εν λόγω ποσό οφείλονται απευθείας από τα κράτη μέλη (47%). Στον πίνακα Α2 του εγγράφου εργασίας παρατίθενται λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τη στάθμιση κάθε χώρας στον συνολικό καλυπτόμενο κίνδυνο Κίνδυνος που συνδέεται με τα κράτη μέλη Ο κίνδυνος που συνδέεται με κράτη μέλη αφορά: α) τον δανεισμό ΕΤΕπ ή/και τα δάνεια ΜΧΣ ή/και Ευρατόμ που χορηγήθηκαν πριν από την προσχώρηση στην ΕΕ, β) τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του μηχανισμού ΣΙΠ, και γ) τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του ΕΜΧΣ. 16 Αντιπροσωπεύει τα καταβλητέα ποσά το 2012 (από τα συνολικά οφειλόμενα στις 31 Δεκεμβρίου 2012) και με την παραδοχή ότι τα υπερήμερα δάνεια δεν επισπεύδονται (για λεπτομέρειες βλ. πίνακα A2 του εγγράφου εργασίας). 8

9 Πίνακας 2: Κατάταξη των κρατών μελών με κριτήριο τον μέγιστο κίνδυνο που βαρύνει τον προϋπολογισμό το 2012 (σε εκατ. ευρώ) Σειρά κατάταξης Χώρα Δάνεια Μέγιστος κίνδυνος Στάθμιση της χώρας έναντι του συνολικού κινδύνου των κρατών μελών (ΚΜ) Στάθμιση της χώρας έναντι του συνολικού κινδύνου (ΚΜ και τρίτες χώρες) 1 Ιρλανδία γ) 412,7 23,3% 10,9% 2 Πορτογαλία γ) 400,8 22,7% 10,6% 3 Ρουμανία α)+β) 395,1 22,3% 10,4% 4 Ουγγαρία α)+β) 142,4 8,0% 3,8% 5 Λεττονία α)+β) 96,8 5,5% 2,6% 6 Βουλγαρία α) 92,8 5,2% 2,5% 7 Πολωνία α) 81,0 4,6% 2,1% 8 Τσεχική Δημοκρατία 9 Σλοβακική Δημοκρατία α) 70,8 4,0% 1,9% α) 51,1 2,9% 1,4% 10 Σλοβενία α) 11,4 0,6% 0,3% 11 Κύπρος α) 7,7 0,4% 0,2% 12 Λιθουανία α) 5,3 0,3% 0,1% 13 Μάλτα α) 0,7 0,0% 0,0% 14 Εσθονία α) 0,5 0,0% 0,0% Σύνολο 1 796,3 100% 46,8% Κίνδυνος που συνδέεται με τρίτες χώρες Το Ταμείο καλύπτει τα εγγυημένα δάνεια που αφορούν τρίτες χώρες με προθεσμίες λήξης που φθάνουν έως το Το 2012, το Ταμείο θα επιβαρυνθεί με μέγιστο ετήσιο κίνδυνο σε σχέση με τρίτες χώρες, ύψους εκατ. ευρώ (53,2% του συνολικού ετήσιου κινδύνου). 9

10 Οι χώρες που καταλαμβάνουν τις δέκα πρώτες θέσεις (επί συνόλου σαράντα επτά) κατατάσσονται κατωτέρω ανάλογα με το συνολικό οφειλόμενο ποσό. Αντιπροσωπεύουν 1 580,4 εκατ. ευρώ ή το 78,5% του ετήσιου κινδύνου τον οποίο επωμίζεται το Ταμείο όσον αφορά τρίτες χώρες. Η οικονομική κατάσταση των χωρών αυτών αναλύεται και σχολιάζεται στο σημείο 3 του εγγράφου εργασίας. Στον πίνακα για κάθε χώρα αναφέρεται επίσης η πιστοληπτική ικανότητα, όπως αξιολογείται από τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας. Ο κίνδυνος που συνδέεται με τρίτες χώρες αφορά τον δανεισμό ΕΤΕπ ή/και τα δάνεια ΜΧΣ ή/και Ευρατόμ (λεπτομέρειες περιλαμβάνονται στους πίνακες A3β και A4 του εγγράφου εργασίας). Πίνακας 3: Κατάταξη των 10 σημαντικότερων τρίτων χωρών με κριτήριο τον μέγιστο κίνδυνο που βαρύνει το Ταμείο το 2012 (σε εκατ. ευρώ). Σειρά κατάταξης Χώρα Μέγιστος κίνδυνος Στάθμιση της χώρας έναντι του συνολικού κινδύνου των τρίτων χωρών Στάθμιση της χώρας έναντι του συνολικού κινδύνου (ΚΜ και τρίτες χώρες) 1 Τουρκία 458,8 22,8% 12,1% 2 Αίγυπτος 207,9 10,32 5,5% 3 Τυνησία 185,8 9,2% 4,9% 4 Μαρόκο 179,4 8,9% 4,7% 5 Σερβία 154,2 7,7% 4,1% 6 Νότιος Αφρική 122,3 6,1% 3,2% 7 Λίβανος 84,6 4,2% 2,2% 8 Συρία 81,3 4,0% 2,1% 9 Βοσνία-Ερζεγοβίνη 54,8 2,7% 1,4% 10 Βραζιλία 51,2 2,5% 1,4% Σύνολο των 10 χωρών 1 580,4 78% 41,8% 10

11 4.4. Εξέλιξη του κινδύνου Το επίπεδο αβεβαιότητας παραμένει υψηλό, καθώς η παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση εξακολουθεί να επηρεάζει την οικονομική ανάκαμψη στην ΕΕ και την παγκόσμια ανάπτυξη. Οι γεωπολιτικές εντάσεις που πλήττουν ορισμένες χώρες της Νότιας Μεσογείου πρόσθεσαν επίσης αβεβαιότητα στην οικονομική ανάκαμψη σε ορισμένες τρίτες χώρες. 11

12 Μηχανισμός στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών Η ενωσιακή μεσοπρόθεσμη χρηματοδοτική συνδρομή δυνάμει του μηχανισμού ΣΙΠ ενεργοποιήθηκε εκ νέου, τον Νοέμβριο του 2008, για την παροχή βοήθειας στην Ουγγαρία και στη συνέχεια, τον Ιανουάριο και τον Μάιο του 2009, για να βοηθηθούν η Λεττονία και η Ρουμανία προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών, με συνολικές αναλήψεις υποχρεώσεων ύψους 14,6 δισ. ευρώ. Ποσό 1,2 δισ. ευρώ δεν θα εκταμιευθεί, επειδή έχει λήξει η προθεσμία εκταμίευσης. Η πρώτη αποπληρωμή δανείου ποσού 2 δισ. ευρώ από την Ουγγαρία πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του Επιπλέον των 5 δισ. ευρώ συνδρομής ΣΙΠ για τη Ρουμανία, που ήδη χορηγήθηκαν, το Συμβούλιο αποφάσισε, στις 12 Μαΐου 2011, να χορηγήσει προληπτική χρηματοδοτική συνδρομή στη χώρα αυτή, ύψους έως 1,4 δισ. ευρώ 17, αλλά ακόμη δεν έχουν γίνει εκταμιεύσεις. Ο μηχανισμός ΣΙΠ, με το συνολικό ανώτατο όριο των 50 δισ. ευρώ που διαθέτει, έχει εναπομένουσα δυναμικότητα ύψους 37 δισ. ευρώ για την παροχή περαιτέρω συνδρομής ΣΙΠ, εφόσον απαιτηθεί. Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοοικονομικής Σταθεροποίησης (ΕΜΧΣ) Οι εντάσεις στις αγορές κρατικών ομολόγων παρέμειναν υψηλές κατά τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου του Οι συνθήκες έκδοσης κρατικών ομολόγων για τις περιφερειακές χώρες της ζώνης του ευρώ παραμένουν δυσχερείς, παρά την ενεργοποίηση του ΕΜΧΣ με τη στήριξη διμερών δανείων και του ΕΤΧΣ. Η επιτυχής εξυπηρέτηση των αυξημένων χρηματοδοτικών αναγκών των κυβερνήσεων των κρατών μελών κατά τους προσεχείς μήνες και τα προσεχή έτη θα εξακολουθήσει να προβληματίζει. Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου Ecofin καθορίζεται το ανώτατο όριο του μηχανισμού στα 60 δισ. ευρώ 18, αλλά το όριο από νομικής απόψεως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 του κανονισμού του Συμβουλίου, ο οποίος περιορίζει το εναπομένον ποσό στο διαθέσιμο περιθώριο μέχρι το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων 19. Κατόπιν των αποφάσεων του Συμβουλίου για την παροχή ενωσιακής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ιρλανδία 20 και στην Πορτογαλία 21, πραγματοποιήθηκαν εκταμιεύσεις, το 2011, 13,9 δισ. ευρώ προς την Ιρλανδία και 14,1 δισ. ευρώ προς την Πορτογαλία Απόφαση 2011/288/ΕΕ του Συμβουλίου, της 12ης Μαΐου 2011, για χορήγηση προληπτικής μεσοπρόθεσμης χρηματοδοτικής συνδρομής από την ΕΕ στη Ρουμανία (ΕΕ L 132 της , σ. 15). Βλ. ανακοινωθέν τύπου σχετικά με το έκτακτο Συμβούλιο Ecofin της 9-10ης Μαΐου 2010 ( Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2010, για τη θέσπιση ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης (ΕΕ L 118 της , σ. 1). Εκτελεστική απόφαση 2011/77/EE του Συμβουλίου, της 7ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με την παροχή ενωσιακής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ιρλανδία (ΕΕ L 30 της , σ. 348). Εκτελεστική απόφαση 2011/344/EE του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2011, για τη χορήγηση ενωσιακής χρηματοδοτικής ενίσχυσης στην Πορτογαλία (ΕΕ L 159 της , σ. 88). 12

13 Από το μέγιστο ποσό των 60 δισ. ευρώ, ο ΕΜΧΣ διαθέτει εναπομένουσα ικανότητα 11,5 δισ. ευρώ για την παροχή περαιτέρω συνδρομής, εάν απαιτηθεί 22. Στις 21 Ιουλίου 2011, στη Σύνοδο Κορυφής της ζώνης του ευρώ, αποφασίστηκε η λήψη διαφόρων μέτρων, μεταξύ άλλων η παράταση των προθεσμιών εξόφλησης και η μείωση των επιτοκίων δανεισμού για τα μελλοντικά δάνεια από το ΕΤΧΣ προς την Ελλάδα, με σκοπό την άμβλυνση της ελληνικής κρίσης χρέους και τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Η επίπτωση των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής στον ΕΜΧΣ είναι διττή: α) το περιθώριο του ΕΜΧΣ μειώθηκε αναδρομικά για δανειοδοτικές πράξεις στην Πορτογαλία και την Ιρλανδία και β) παρατάθηκαν οι προθεσμίες εξόφλησης των μελλοντικών εκταμιεύσεων. Τα μέτρα αυτά τέθηκαν σε ισχύ με δύο αποφάσεις του Συμβουλίου, που λήφθηκαν τον Οκτώβριο του Δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής Τα δάνεια ΜΧΣ προς τρίτες χώρες έχουν αποτελέσει αντικείμενο επιμέρους αποφάσεων του Συμβουλίου και, μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Έχει εγκριθεί από την Επιτροπή νέα νομοθετική πρόταση κανονισμού πλαισίου ΜΧΣ για τη βελτίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων δυνάμει της Συνθήκης της Λισαβόνας 24. Βάσει του προτεινόμενου κανονισμού πλαισίου, η διαδικασία για τη ΜΧΣ θα ευθυγραμμιστεί με εκείνη άλλων μέσων εξωτερικής χρηματοδότησης, έτσι ώστε η Επιτροπή να έχει την αρμοδιότητα λήψης αποφάσεων για χορήγηση ΜΧΣ, υπό την εποπτεία επιτροπής εκπροσώπων των κρατών μελών σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που καθιερώθηκε από τους νέους κανόνες επιτροπολογίας, οι οποίοι άρχισαν να ισχύουν την 1η Μαρτίου Το 2012, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξακολουθούν τις συζητήσεις για τον προτεινόμενο κανονισμό, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας λήψης αποφάσεων για τη ΜΧΣ. Τον Ιούλιο του 2011, εκταμιεύθηκαν δύο δάνεια ΜΧΣ συνολικού ύψους 126 εκατ. ευρώ, τον Ιούλιο του 2011: 26 εκατ. ευρώ στην Αρμενία και 100 εκατ. ευρώ στη Σερβία Για περαιτέρω πληροφορίες όσον αφορά τον ΕΜΧΣ, βλ. επίσης την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τις δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2010, COM(2011) 485. Εκτελεστική απόφαση 2011/682/EE του Συμβουλίου για την Ιρλανδία και 2011/683/ΕΕ για την Πορτογαλία, της 11ης Οκτωβρίου 2011 (ΕΕ L 269 της , σ. 31 και σ. 32). Αφότου τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας, οι αποφάσεις για τη ΜΧΣ δεν λαμβάνονται πλέον μόνον από το Συμβούλιο, αλλά σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (συναπόφαση). Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της , σ. 13), ο οποίος αντικαθιστά την απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου. 13

14 Δάνεια Ευρατόμ Τα δάνεια της Ευρατόμ προς κράτη μέλη ή προς ορισμένες επιλέξιμες τρίτες χώρες (Ρωσική Ομοσπονδία, Αρμενία, Ουκρανία) υπόκεινται στο ανώτατο όριο των 4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων έχει ήδη χρησιμοποιηθεί περίπου το 85%. Τα εναπομένοντα κατά προσέγγιση 600 εκατ. ευρώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση νέων έργων. Δάνεια της ΕΤΕπ Στο πλαίσιο της γενικής εντολής της ΕΤΕπ που καλύπτει την περίοδο , στις 31 Δεκεμβρίου 2011 είχαν υπογραφεί πράξεις συνολικού ύψους εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό είχαν εκταμιευθεί εκατ. ευρώ κατά την εν λόγω ημερομηνία (βλ. τον πίνακα A6 του εγγράφου εργασίας). Μετά την ενδιάμεση επανεξέταση της εξωτερικής εντολής της ΕΤΕπ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν, στις 25 Οκτωβρίου 2011, νέα απόφαση (αριθ. 1080/2011/ΕΕ) για τη χορήγηση εγγύησης της EE στην ΕΤΕπ για την κάλυψη ζημιών από δάνεια και εγγυήσεις δανείων για έργα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την κατάργηση της απόφασης αριθ. 633/2009/ΕΚ. Η νέα απόφαση τέθηκε σε ισχύ στις 30 Οκτωβρίου Κατά συνέπεια, το συνολικό ποσό των πιστώσεων που εκταμιεύθηκαν και των εγγυήσεων που παρασχέθηκαν στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών πράξεων της ΕΤΕπ, μείον τα ποσά των αποπληρωμών, συν όλα τα συναφή ποσά, θα αυξηθεί από εκατ. ευρώ σε ανώτατο ποσό εκατ. ευρώ 26. Η εγγύηση της ΕΕ περιορίζεται στο 65% του συνολικού ποσού των πιστώσεων που εκταμιεύονται και των εγγυήσεων που χορηγούνται στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών πράξεων της ΕΤΕπ. Η ΕΤΕπ είχε να αντιμετωπίσει αθετήσεις πληρωμών ορισμένων τόκων και αποπληρωμών δανείων από τη συριακή κυβέρνηση (βλ. σημείο 5.3 κατωτέρω). Ωστόσο, το Ταμείο κλήθηκε να παρέμβει πλέον το Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις χώρες που καλύπτονται από την εγγύηση της ΕΕ, βλ. πίνακες Α1 και Α2 του εγγράφου εργασίας. 26 Η αύξηση κατά εκατ. ευρώ επιμερίζεται σε μια συμπληρωματική εντολή (2 000 εκατ. ευρώ) για τη χρηματοδότηση πράξεων αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και σε ενίσχυση των πράξεων της ΕΤΕπ που ενέχουν κίνδυνο (1 684 εκατ. ευρώ). 14

15 5. ΑΘΕΤΗΣΕΙΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ, ΚΑΤΑΠΤΩΣΗ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΚΟΙ ΥΠΕΡΗΜΕΡΙΑΣ 5.1. Πληρωμές με ταμειακά διαθέσιμα Η Επιτροπή αντλεί από τα ταμειακά διαθέσιμά της για να αποφεύγει τις καθυστερήσεις και τα συναφή έξοδα κατά την εξυπηρέτηση των δανειοληπτικών της πράξεων, οσάκις ο οφειλέτης καθυστερεί να καταβάλει τα προβλεπόμενα ποσά στην ΕΕ Πληρωμές από τον προϋπολογισμό Δεδομένου ότι δεν υπήρξε καμία περίπτωση αθέτησης πληρωμής το δεύτερο εξάμηνο του 2011, δεν ζητήθηκε πίστωση από τις γραμμές p.m (προς υπόμνηση) του άρθρου του προϋπολογισμού «Εγγυήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για δανειοληπτικές πράξεις της Ένωσης και της Ευρατόμ και δανειοδοτικές πράξεις της ΕΤΕπ» Ενεργοποίηση του Ταμείου Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις 28 Σε περίπτωση καθυστερημένης εξόφλησης από τον δικαιούχο ενός δανείου προς τρίτη χώρα, το οποίο έχει χορηγηθεί από την ΕΕ ή έχει καλυφθεί με εγγύηση της ΕΕ, το Ταμείο καλείται να καλύψει την αθέτηση υποχρέωσης εντός τριμήνου από την ημερομηνία κατά την οποία καθίσταται ληξιπρόθεσμη η οφειλή 29. Το Ταμείο δεν κλήθηκε να παρέμβει κατά το δεύτερο εξάμηνο του Ωστόσο, η ΕΤΕπ είχε να αντιμετωπίσει αθετήσεις πληρωμών ορισμένων τόκων και αποπληρωμών δανείων από τη συριακή κυβέρνηση. Αφού δεν υπήρξε ανταπόκριση στα επίσημα διαβήματα για πληρωμή, η ΕΤΕπ ζήτησε, στις 10 Μαΐου 2012, την πληρωμή της εγγύησης της ΕΕ μέσω του Ταμείου Εγγυήσεων για ποσό περίπου 15,5 εκατ. ευρώ 30. Εάν δεν βελτιωθεί η κατάσταση στη χώρα, μπορεί να κληθεί να παρέμβει το Ταμείο και για άλλα αιτήματα πληρωμής (το συνολικό κεφάλαιο που οφείλεται από τη Συρία ανέρχεται σε 551 εκατ. ευρώ και υπάρχουν δάνεια που έχουν τελική προθεσμία εξόφλησης το 2030). Στο πλαίσιο των Συμφωνιών Εγγυήσεων, όταν η ΕΕ έχει καταβάλει πληρωμή βάσει της εγγύησης της ΕΕ, υποκαθιστά την Τράπεζα στα δικαιώματα και τα μέσα επανόρθωσης. Οι διαδικασίες ανάκτησης των ποσών για τα οποία υπήρξε υποκατάσταση κινούνται από την Τράπεζα Βλ. άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2000, για την εφαρμογή της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Κοινοτήτων (ΕΕ L 130 της , σ. 1). Από την έναρξη λειτουργίας του, το 1994, το Ταμείο έχει κληθεί να παρέμβει για συνολικό ποσό 478 εκατ. ευρώ. Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. τμήμα του εγγράφου εργασίας. Ανάλογα με τις μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών άλλων διεθνών νομισμάτων. 15

16 6. ΤΑΜΕΙΟ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 6.1. Ανακτήσεις 31 Στις 31 Δεκεμβρίου 2011, το Ταμείο δεν είχε τόκους υπερημερίας προς ανάκτηση Περιουσιακά στοιχεία Στις 31 Δεκεμβρίου 2011, το καθαρό ενεργητικό ,22 ευρώ. του Ταμείου ανερχόταν σε 6.3. Ποσό-στόχος Το Ταμείο οφείλει να επιτύχει ένα κατάλληλο επίπεδο (ποσό-στόχο), το οποίο ορίζεται στο 9% των συνολικών τρεχουσών κεφαλαιακών υποχρεώσεων που απορρέουν από κάθε πράξη, με την προσθήκη των δεδουλευμένων τόκων. Η αναλογία μεταξύ των πόρων του Ταμείου (1 755,43 εκατ. ευρώ) και των εκκρεμών κεφαλαιακών υποχρεώσεων 33 (21 234,34 εκατ. ευρώ), κατά την έννοια του κανονισμού για το Ταμείο, μειώθηκε από 8,8% στις 30 Ιουνίου 2011 σε 8,3% στις 31 Δεκεμβρίου Εφόσον οι πόροι του Ταμείου ήταν χαμηλότεροι από το ποσό-στόχο, προστέθηκε στο προσχέδιο προϋπολογισμού του 2013 κονδύλιο 155,66 εκατ. ευρώ. Τον Φεβρουάριο του 2012, ο προϋπολογισμός κατέβαλε 260,17 εκατ. ευρώ στο Ταμείο, όπως είχε προβλεφθεί στο προσχέδιο προϋπολογισμού του 2012 και σύμφωνα με τους κανόνες του κανονισμού για το Ταμείο (το ποσό-στόχο 9%). 7. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΜΕ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΝΟΙΓΜΑ 7.1. Στόχοι Στα προηγούμενα τμήματα της παρούσας έκθεσης παρατίθενται στοιχεία για ποσοτικές πτυχές των κινδύνων που βαρύνουν τον προϋπολογισμό, σε σχέση με τρίτες χώρες. Το τμήμα 3 του εγγράφου εργασίας περιλαμβάνει μια μακροοικονομική ανάλυση των τρίτων χωρών με το μεγαλύτερο άνοιγμα στον προϋπολογισμό ή οι οποίες επωφελούνται από τις δανειοδοτικές διευκολύνσεις της ΕΕ (δάνεια ΜΧΣ και δάνεια Ευρατόμ) Μέθοδοι εκτίμησης των κινδύνων Η εκτίμηση κινδύνων που παρουσιάζεται στο έγγραφο εργασίας βασίζεται στις πληροφορίες για την οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση, τις βαθμολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας και άλλα γνωστά στοιχεία για τις χώρες που έχουν λάβει εγγυημένα δάνεια. Η Από την έναρξη λειτουργίας του, το 1994, οι συνολικές ανακτήσεις από το Ταμείο ανέρχονται σε 576 εκατ. ευρώ (περιλαμβάνεται το ποσό του αποπληρωθέντος κεφαλαίου και των τόκων, καθώς και οι τόκοι ποινής για καθυστερημένη αποπληρωμή, συν τα πραγματοποιηθέντα συναλλαγματικά κέρδη και ζημίες). Σύνολο ενεργητικού του Ταμείου μείον δεδουλευμένα πληρωτέα ποσά (έξοδα ΕΤΕπ και έξοδα λογιστικού ελέγχου). Περιλαμβανομένων των δεδουλευμένων τόκων. 16

17 εκτίμηση των κινδύνων δεν περιλαμβάνει αποτιμήσεις των αναμενόμενων ζημιών και των ανακτήσεων που αναπόφευκτα παρουσιάζουν υψηλή αβεβαιότητα. Στους δείκτες κινδύνου χώρας που περιλαμβάνονται στους πίνακες του εγγράφου εργασίας απεικονίζεται η εξέλιξη του κινδύνου αθέτησης υποχρεώσεων. Η ανάλυση αυτή παρουσιάζεται στο τμήμα 3 του εγγράφου εργασίας για τις χώρες που εμφανίζουν τον υψηλότερο πιστωτικό κίνδυνο και το μεγαλύτερο άνοιγμα στον προϋπολογισμό (συμπεριλαμβανομένων των δανείων ΜΧΣ και Ευρατόμ) στις 31 Δεκεμβρίου