Θέμα: Πληροφορίες ως προς την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3606/2007 για τις χρηματοπιστωτικές αγορές

Transcript

1 PRELIUM ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΑΓΟΡΕΣ ΑΞΙΩΝ. Εποπτεύεται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Αριθμός Αδείας 2/192/ ΕΔΡΑ: ΔΑΒΑΚΗ 1 & ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ , FAX ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ: ΠΑΪΚΟΥ 5 & Ι. ΔΡΑΓΟΥΜΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΗΛ , FAX Α.Φ.Μ , Δ.Ο.Υ. ΦΑΕΕ ΑΘΗΝΩΝ, ΑΡ.Μ.Α.Ε /06/Β/00/76 PRELIUM INVESTMENT SERVICES S.A. MEMBER OF ATHENS EXCHANGE STOCKS AND DERIVATIVES MARKETS The Company is supervised by the Capital Market Commission HEADQUARTERS: DAVAKI 1 & KIFISIAS, ATHENS, GREECE TEL. (+30) , FAX (+30) BRANCH OFFICE: PAIKOU 5 & I. DRAGOUMI, GR THESSALONIKI, GREECE TEL. (+30) , FAX (+30) Θέμα: Πληροφορίες ως προς την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3606/2007 για τις χρηματοπιστωτικές αγορές Στα πλαίσια ενσωμάτωσης των κοινοτικών οδηγιών 2004/39/ΕΚ για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων, με την οποία καταργείται η κοινοτική οδηγία 93/22/ΕΟΚ για την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών στον τομέα των κινητών αξιών και 2006/73/ΕΚ που αφορά στον καθορισμό των μέτρων εφαρμογής της πρώτης, εκδόθηκε ο με αριθ. 3606/2007 νόμος «Αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 195/ ) και κατά νομοθετική εξουσιοδότηση επίκειται η έκδοση απόφασης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς με θέμα: «Οργανωτικές Απαιτήσεις για τη λειτουργία των ΑΕΠΕΥ»1. Το σύνολο των ως άνω διατάξεων άγει σε αναδιαμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου που αφορά στη ρύθμιση θεμάτων που άπτονται της παροχής επενδυτικών υπηρεσιών. Η Εταιρία μας σε συμμόρφωση με τις υπαγορεύσεις του νόμου 3606/2007, οι διατάξεις του οποίου αρχίζουν να εφαρμόζονται από την 1η Νοεμβρίου ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Οι επενδύσεις σε χρηματοπιστωτικά μέσα ενέχουν κινδύνους, ο βαθμός των οποίων εξαρτάται από τη φύση της εκάστοτε επένδυσης. Με αυτό το σύντομο κείμενο η Εταιρία επιθυμεί να σας ενημερώσει για τους επενδυτικούς κινδύνους που αναλαμβάνετε συμμετέχοντας στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου, προκειμένου να σας βοηθήσει στη διαμόρφωση της πληρέστερης δυνατής εικόνας ως προς τις αποδόσεις των εκάστοτε επιλεγομένων τοποθετήσεων. Η παρούσα ενημέρωση δεν δύναται να καλύψει όλα τα είδη των κινδύνων, δεδομένου ότι οι κίνδυνοι που ενέχει ένα συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό μέσο ή μία συγκεκριμένη συναλλαγή είναι άμεσα συνυφασμένοι με τη φύση του εν λόγω μέσου ή της εν λόγω συναλλαγής, τις ιδιαίτερες περιστάσεις και τις σχέσεις μεταξύ των συμβαλλομένων μερών. Ως εκ τούτου σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί η παρούσα ως επενδυτική 1 Σχέδιο της εν λόγω απόφασης έχει τεθεί ήδη υπόψιν των ενδιαφερομένων μερών. 1

2 συμβουλή ή σύσταση για την παροχή μιας συγκεκριμένης επενδυτικής υπηρεσίας ή για τη διαμόρφωση μιας συγκεκριμένης επενδυτικής επιλογής. Υπενθυμίζεται ότι η επενδυτική επιλογή είναι προϊόν της βούλησης του κάθε επενδυτή. Κάθε επένδυση σε οποιοδήποτε χρηματοπιστωτικό μέσο εκτίθεται λιγότερο ή περισσότερο σε όλους ή σε κάποιους από τους κάτωθι κινδύνους, οι οποίοι δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενοι και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους: Κίνδυνος αγοράς (Market Risk): Ο κίνδυνος αυτός αφορά στο ενδεχομενο της μεταβολής της αξίας ενός χρηματοπιστωτικού μέσου λόγω των αλλαγών που επέρχονται στους γενικούς παράγοντες της αγοράς όπως ενδεικτικά: επιτόκια, τιμές μετοχών και μετοχικοί δείκτες, συναλλαγματικές ισοτιμίες, τιμές εμπορευμάτων και δείκτες εμπορευμάτων. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές παίρνοντας μια θέση στην αγορά, αγοράζοντας οποιοδήποτε χρηματοπιστωτικό προϊόν διατρέχουν τον κίνδυνο σε περίπτωση αρνητικής μεταβολής των τιμών των χρηματοπιστωτικών προϊόντων να χάσουν μέρος ή το σύνολο του επενδυμένου κεφαλαίου τους. Από τη στιγμή, λοιπόν, που ο κίνδυνος αυτός προέρχεται από παράγοντες που επηρεάζουν το σύνολο της αγοράς, στην οποία συμμετέχει ο επενδυτής, δεν μπορεί να περιοριστεί με τη διασπορά των επενδύσεων στην αγορά αυτή. Συστημικός κίνδυνος: Ο κίνδυνος αυτός αφορά στο ενδεχόμενο της αδυναμίας ενός χρηματοπιστωτικού ιδρύματος να εκπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του, η αδυναμία αυτή δε δύναται να προκαλέσει την αδυναμία άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να εκπληρώσουν τις δικές τους υποχρεώσεις, όταν αυτές καταστούν ληξιπρόθεσμες. Δημιουργείται έτσι κίνδυνος αλυσιδωτών αντιδράσεων (domino effect) λόγω μετάδοσης της αφερεγγυότητας ιδίως στο πλαίσιο εκκαθάρισης συναλλαγών επί τίτλων σε σειρά χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Η δραστηριοποίηση οποιασδήποτε ΕΠΕΥ στο χρηματοπιστωτικό τομέα την εκθέτει, επομένως, στο συστημικό κίνδυνο, ο οποίος, αν επέλθει, μπορεί να αντανακλάται και στους πελάτης της. Μη Συστημικός Κίνδυνος: Ο κίνδυνος αυτός αφορά στο ενδεχόμενο η αξία ενός χρηματοπιστωτικού προϊόντος να υποχωρήσει για λόγους που συνδέονται με τα οικονομικά αποτελέσματα του εκδότη του προϊόντος ή τις οικονομικές εξελίξεις στον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται. Ο κίνδυνος αυτός είναι δυνατόν, μέσω της διασποράς των επενδύσεων, να περιοριστεί με 2

3 την επιλογή διαφορετικών αξιών που επηρεάζονται με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικό βαθμό από τους παράγοντες αυτούς. Κίνδυνος επιτοκίων: Ο κίνδυνος αυτός αφορά στο ενδεχόμενο εξέλιξης των επιτοκίων κατά τρόπο διαφορετικό από τον αναμενόμενο, η εν λόγω δε εξέλιξη των επιτοκίων ενδέχεται να επηρεάσει δυσμενώς την αναμενόμενη απόδοση μιας επένδυσης (όπως ενδεικτικά δυσμενής επίδραση της τιμής διαπραγμάτευσης ομολόγων ή παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων που έχουν υποκείμενη αξία επηρεαζόμενη από τις μεταβολές αυτές). Συναλλαγματικός κίνδυνος ή κίνδυνος τιμών συναλλάγματος: Ο κίνδυνος αυτός αφορά στο ενδεχόμενο να επέλθει μείωση της αξίας μίας επένδυσης λόγω απρόβλεπτης δυσμενούς μεταβολής στην συναλλαγματική ισοτιμία αλλοδαπού (σε σχέση με το βασικό νόμισμα του επενδυτή) νομίσματος, στο οποίο αποτιμάται το χρηματοπιστωτικό μέσο, στο οποίο έχει επενδύσει ο επενδυτής. Κίνδυνος ρευστότητας: Ο κίνδυνος αυτός αφορά στο ενδεχόμενο αδυναμίας ρευστοποιήσεως από τον επενδυτή ενός χρηματοπιστωτικού προϊόντος έγκαιρα και σε εύλογη τιμή. Η ρευστότητα ενός προϊόντος επηρεάζεται αφενός, άμεσα, από την προσφορά και τη ζήτηση που υπάρχει για το συγκεκριμένο προϊόν και αφετέρου, έμμεσα, από άλλους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων πιθανών διαταραχών στην αγορά ή ζητημάτων υποδομής, όπως π.χ. λόγω διαταραχής στη διαδικασία διακανονισμού τίτλων. Η μη εκδήλωση ζήτησης και προσφοράς πλήττει την εμπορευσιμότητα των χρηματοπιστωτικών μέσων και τα καθιστά ευάλωτα σε φαινόμενα κερδοσκοπίας και χειραγώγησης, επηρεάζοντας αρνητικά την πιθανότητα επίτευξης «δίκαιης τιμής». Ο κίνδυνος ρευστότητας συναντάται κυρίως σε αναδυόμενες αγορές ή αγορές όπου διενεργούνται συναλλαγές μικρού όγκου. Ο εν λόγω κίνδυνος είναι δύσκολο να απομονωθεί, λόγω της τάσης του να εμπεριέχει και άλλους κινδύνους. Κίνδυνος πληθωρισμού: Αφορά στο ενδεχόμενο να επέλθει απώλεια της ονομαστικής αξίας του επενδυμένου κεφαλαίου λόγω της μεταβολής του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή κατά τρόπο διαφορετικό από εκείνον που είχε προβλεφθεί. Πιστωτικός κίνδυνος: Αφορά στο ενδεχόμενο περιέλευσης του εκδότη κινητών αξιών σε αδυναμία εκπλήρωσης των συμβατικών του υποχρεώσεων (ενδεικτικά: πληρωμή μερίσματος, τοκομεριδίων, αποπληρωμή κεφαλαίου 3

4 κ.λπ.). Η αδυναμία αυτή μπορεί να οφείλεται είτε σε επιχειρηματικούς λόγους, είτε σε αντικειμενικές συνθήκες. Κίνδυνος Διακανονισμού: Συνιστά ειδική μορφή του πιστωτικού κινδύνου και προκύπτει λόγω μη προσήκουσας εκπλήρωσης υποχρεώσεων των αντισυμβαλλομένων που συμμετέχουν σε συστήματα πληρωμών και διακανονισμού συναλλαγών επί χρηματοπιστωτικών μέσων, π.χ. όταν το ένα εκ των συναλλασσομένων μερών δεν παραδίδει τους τίτλους που έχει πωλήσει και οφείλει να παραδώσει ή, επί αγοράς, όταν δεν καταβάλλει το οφειλόμενο τίμημα των τίτλων. Ο κίνδυνος διακανονισμού αυξάνεται στις περιπτώσεις που η εκκαθάριση διαφορετικών μερών της συναλλαγής γίνεται σε διαφορετικές χρονικές ζώνες ή σε διαφορετικά συστήματα διακανονισμού, όπου δεν υπάρχει δυνατότητα συμψηφισμού. Αυτός ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα μεγάλος στις συναλλαγματικές συναλλαγές και τις συμβάσεις ανταλλαγής νομισμάτων. Λειτουργικός κίνδυνος: Στην έννοια του λειτουργικού κινδύνου εμπίπτουν οι ζημίες που οφείλονται στην ανεπάρκεια/ακαταλληλότητα των εσωτερικών διαδικασιών και συστημάτων (συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων πληροφορικής), σε ανθρώπινο παράγοντα ή σε εξωτερικά αίτια (όπως ενδεικτικά: φυσικές καταστροφές ή τρομοκρατικές επιθέσεις), που θέτουν εκτός λειτουργίας τα συστήματα διακανονισμού των συναλλαγών ή μειώνουν την αξία των περιουσιακών στοιχείων που αποτελούν αντικείμενα της συναλλαγής. Στο λειτουργικό κίνδυνο εντάσσεται και ο νομικός κίνδυνος. Ενδεικτικό παράδειγμα του λειτουργικού κινδύνου αποτελεί ο επιχειρησιακός κίνδυνος, ήτοι ο κίνδυνος μια επιχείρηση να διοικείται ακατάλληλα, κι ως εκ τούτου δύναται να έχει αρνητικό αντίκτυπο στους επενδυτές αυτής της επιχείρησης. Ωστόσο, μέσω της διαχείρισης του ανθρωπίνου δυναμικού και των οργανωτικών αλλαγών δύναται να περιοριστεί ο λειτουργικός κίνδυνος. Κίνδυνος αντισυμβαλλομένου: Αφορά στην περίπτωση μη ομαλής ολοκλήρωσης του διακανονισμού συναλλαγών επί χρηματοπιστωτικών μέσων ειδικά εάν ο αντισυμβαλλόμενος δεν καταβάλλει χρήματα ή δεν παραδίδει τίτλους έγκαιρα σε εκπλήρωση της υποχρέωσής του για την εκκαθάριση συναλλαγών. Κίνδυνος χώρας: Ο κίνδυνος αυτός αφορά στο ενδεχόμενο η επέλευση αρνητικών και συνήθως απρόβλεπτων οικονομικών, πολιτικών ή κοινωνικών συνθηκών σε ένα κράτος να εμποδίσει τους εκδότες κινητών αξιών να 4

5 εκπληρώσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους, εκπεφρασμένες σε ένα αλλοδαπό νόμισμα, σύμφωνα με τους προβλεπόμενους συμβατικούς όρους. Η σημαντικότερη και συχνότερη μορφή εμφάνισης αυτού του κινδύνου είναι ο έμμεσος κίνδυνος χώρας ή κίνδυνος μεταφοράς (transfer risk), ο οποίος συνίσταται σε μείωση της ικανότητας ή επιθυμίας ενός οφειλέτη να εξασφαλίσει συνάλλαγμα για να εξοφλήσει το χρέος του που είναι εκπεφρασμένο σε ξένο νόμισμα. Κίνδυνος Πρόωρης Αποπληρωμής (Early Redemption Risk): Ορισμένοι τύποι ομολόγων παρέχουν τη δυνατότητα στον εκδότη να ανακαλέσει και να αποπληρώσει πρόωρα τα ομόλογα. Ο κίνδυνος προέρχεται από τη συνήθως μη συμφέρουσα για τον επενδυτή τιμή στην οποία τα ομόλογα ανακαλούνται και αποπληρώνονται. 2. Επιπλέον Επενδυτικοί Κίνδυνοι Παραγώγων Τα παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα (τα «παράγωγα») είναι σύνθετα και πολύπλοκα χρηματοπιστωτικά μέσα, παρουσιάζουν ιδιαίτερα τεχνικά χαρακτηριστικά, οι δε συναλλαγές σε αυτά ενέχουν αυξημένους κινδύνους μειώσεως ή απώλειας του αρχικά επενδυμένου κεφαλαίου ή και πολλαπλασίου αυτού. Τα παράγωγα διαμορφώνονται, συνήθως, υπό μορφή συμβολαίων μεταξύ των μερών, με τα οποία συμφωνείται η εκπλήρωση των αμοιβαίως αναλαμβανομένων υποχρεώσεων σε ένα ή περισσότερα μελλοντικά χρονικά σημεία. Η αξία τους διαμορφώνεται βάσει της αξίας των υποκειμένων μέσων, που μπορεί να είναι μετοχές, αξιόγραφα, συναλλαγματικές, ισοτιμίες, επιτόκια, εμπορεύματα και χρηματοοικονομικοί δείκτες και οποιοσδήποτε συνδυασμός αυτών. Αυτό έχει ως συνέπεια την ύπαρξη και δυνατότητα δημιουργίας απροσδιορίστου αριθμού τύπων παραγώγων. Συνεπώς, οι συναλλαγές επί παραγώγων είναι κατάλληλες μόνο για επενδυτές, οι οποίοι διαθέτουν ανάλογη εμπειρία και αντιλαμβάνονται τη λειτουργία των μέσων αυτών, καθώς και το περιεχόμενο των αναλαμβανόμενων κάθε φορά κινδύνων. Για το λόγο αυτό συνιστάται όπως απόσχετε της κατάρτισης συναλλαγών επί παραγώγων χρηματοπιστωτικών προϊόντων, εφόσον δεν είστε εξοικειωμένοι με τη φύση των προϊόντων αυτών και δεν κατανοείτε πλήρως τον αυξημένο κίνδυνο που ενέχουν οι εν λόγω συναλλαγές. Πριν τη διαμόρφωση της επενδυτικής σας επιλογής θα πρέπει να έχετε βεβαιωθεί ότι τα παράγωγα χρηματοπιστωτικά προϊόντα είναι κατάλληλα για εσάς και ότι ανταποκρίνονται στους επενδυτικούς σας στόχους, την οικονομική 5

6 σας κατάσταση και άλλους σχετικούς παράγοντες. Τέλος, επισημαίνεται ότι στις επενδύσεις σε παράγωγα χρηματοπιστωτικά προϊόντα η αναμενόμενη απόδοση είναι ανάλογη του επενδυτικού κινδύνου που αναλαμβάνεται, ενώ η εκτίμηση του ενδεχόμενου κινδύνου ανήκει αποκλειστικά στον επενδυτή και η Εταιρία μας, εκτός από το ότι δεν δύναται να εγγυηθεί για οποιοδήποτε ενδεχόμενη απόδοση, ουδεμία ευθύνη φέρει για κάθε φύσεως επενδυτικές επιλογές που ενέχουν ή συνεπιφέρουν τυχόν μείωση ή απώλεια του κεφαλαίου σας. Οι υπάλληλοι του τμήματος παραγώγων της Εταιρίας μας θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να σας βοηθήσουν να κατανοήσετε τους κινδύνους που ενέχουν οι συναλλαγές σε παράγωγα χρηματοπιστωτικά προϊόντα και να σας αποτρέψουν από τυχόν επενδύσεις επ αυτών, εφόσον διαπιστώσουν ότι δεν είναι κατάλληλα για εσάς. Κατωτέρω περιγράφονται επιγραμματικά οι κίνδυνοι, που αναλαμβάνει ο επενδυτής, συμμετέχοντας στην κατάρτιση συναλλαγών επί παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων, εκτός από τους ως άνω αναφερομένους, στους οποίους εκτίθεται η επένδυση σε κάθε χρηματοπιστωτικό μέσο, και ειδικότερα: Α. Κίνδυνοι συνδεόμενοι με το επενδυτικό προϊόν (Product risk) Οι βασικότεροι τύποι παραγώγων είναι τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) και τα συμβόλαια με δικαίωμα προαίρεσης (options). Ακολουθεί μία σύντομη περιγραφή των ως άνω τύπων παραγώγων και των βασικών κινδύνων που ενέχει η κατάρτιση συναλλαγών επ αυτών. 1) Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (futures): Μόχλευση α) Σύντομη περιγραφή του προϊόντος Τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (futures) αποτελούν τυποποιημένα συμβόλαια για την αγορά ή πώληση ορισμένης ποσότητας και ποιότητας ενός υποκειμένου μέσου σε μια μελλοντική ημερομηνία και σε συμφωνημένη τιμή, που καθορίζονται κατά τη σύναψη του Συμβολαίου. Βάσει αυτών ο ένας συμβαλλόμενος (πωλητής) αναλαμβάνει την υποχρέωση να πωλήσει στον άλλο συγκεκριμένη 6

7 ποσότητα ενός χρηματοπιστωτικού μέσου σε μια συγκεκριμένη μελλοντική ημερομηνία σε προκαθορισμένη τιμή και ο έτερος συμβαλλόμενος (αγοραστής) αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλει την αξία τους. Επομένως, η ημερομηνία κατάρτισης της συναλλαγής από την ημερομηνία εκπλήρωσης της υποχρέωσης (π.χ. παράδοσης των χρηματοπιστωτικών μέσων και καταβολής της αξίας τους) διαφέρουν. Υποκείμενα στοιχεία, μεταξύ άλλων, μπορεί να είναι μετοχές, τιμές συναλλάγματος, επιτόκια, ομόλογα και χρηματιστηριακοί δείκτες. β) Σύντομη περιγραφή των κινδύνων Οι συναλλαγές σε Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης ενέχουν υψηλό βαθμό κινδύνου, απόρροια του φαινομένου της μόχλευσης (leverage, gearing). Δεδομένου του ότι το ποσό του απαιτουμένου περιθωρίου ασφάλισης για το άνοιγμα μίας θέσης είναι μικρό σε σχέση με την συνολική αξία του Συμβολαίου, μία μικρή σε μέγεθος μεταβολή της αξίας του Συμβολαίου θα έχει μία αναλογικά πολύ μεγαλύτερη επίδραση στο κεφάλαιο που έχει επενδυθεί ή και θα απαιτηθεί να επενδυθεί για την διατήρηση της θέσης. Ειδικότερα: σε περίπτωση δυσμενούς μεταβολής της αξίας του Συμβολαίου, ο Επενδυτής υποχρεούται να καταβάλει το ποσό που απαιτείται για τον ημερήσιο διακανονισμό και να συμπληρώσει το απαιτούμενο περιθώριο ασφάλισης. Σε περίπτωση που ορισθεί από την Εταιρία ή την ΕΤΕΣΕΠ υψηλότερο περιθώριο ασφάλισης, ο Επενδυτής υποχρεούται να καταβάλει το επιπλέον ποσό. Αν ο Επενδυτής δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις αυτές στις καθοριζόμενες από το νόμο και τη σύμβαση προθεσμίες, η Εταιρία δικαιούται να δώσει εντολή για το κλείσιμο της θέσης του Επενδυτή, ο οποίος ευθύνεται για την εκπλήρωση όλων υποχρεώσεών του από την εκκαθάριση των συναλλαγών αυτών. Τονίζεται σχετικά ότι ακόμα και εντολές του Πελάτη που αποσκοπούν στον περιορισμό πιθανών ζημιών, όπως η "εντολή ορίου" ("stop-limit" order) ή η "εντολή ορίου ζημιών" ("stop-loss" order), εφόσον η τελευταία γίνει δυνατή στο μέλλον, είναι δυνατόν να αποδειχθούν αναποτελεσματικές εξαιτίας συνθηκών της αγοράς, οι οποίες δεν θα επιτρέπουν την εκτέλεσή τους. Στρατηγικές συνδυασμένων θέσεων (π.χ. 7

8 "straddle", ή "strangle") ενδέχεται να εμπεριέχουν τον ίδιο κίνδυνο με τις απλές θέσεις "αγοράς" ή "πώλησης". 2)Συμβόλαια με Δικαίωμα Προαίρεσης (options): Διαφοροποίηση κινδύνων α) Σύντομη περιγραφή του προϊόντος Με τα Συμβόλαια με Δικαίωμα Προαίρεσης παρέχεται στο ένα συμβαλλόμενο μέρος το δικαίωμα να αγοράσει ή να πωλήσει ένα συγκεκριμένο υποκείμενο μέσο σε προκαθορισμένη τιμή σε προσδιορισμένη μελλοντική ημερομηνία. Στο δικαίωμα αυτό του ενός συμβαλλομένου μέρους αντιστοιχεί υποχρέωση του άλλου (του αντισυμβαλλομένου του) να καταρτίσει τη συμφωνηθείσα συναλλαγή αν το πρώτο ασκήσει το δικαίωμά του. Τα υποκείμενα μέσα, μπορεί να είναι νομίσματα, επιτόκια χρηματιστηριακοί δείκτες, μετοχές, χρεόγραφα και τίτλοι χρηματαγοράς. Σε αντίθεση με τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης ο αγοραστής ενός Συμβολαίου με Δικαίωμα Προαίρεσης έχει την επιλογή, αλλά όχι την υποχρέωση να προβεί μελλοντικώς στη συγκεκριμένη συναλλαγή. Αγοράζει έναντι συγκεκριμένου τιμήματος το δικαίωμα να προβεί μελλοντικώς σε συγκεκριμένη συναλλαγή. Αντιθέτως, ο αντισυμβαλλόμενός του, ο πωλητής του Συμβολαίου με Δικαίωμα Προαίρεσης έχει την υποχρέωση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από το συμβόλαιο, αν το έτερο μέρος (ο αγοραστής του Συμβολαίου με Δικαίωμα Προαίρεσης) ασκήσει το δικαίωμά του. β) Σύντομη περιγραφή των κινδύνων Οι συναλλαγές σε Συμβόλαια με Δικαίωμα Προαίρεσης ενέχουν υψηλό βαθμό κινδύνου, ο οποίος είναι σε κάθε περίπτωση συνάρτηση του είδους των δικαιωμάτων. Ιδιαίτερη σημασία έχει η διάκριση μεταξύ "δικαιωμάτων κλήσης" ("call") και "δικαιωμάτων απόδοσης" ("put"), καθώς και η διάκριση μεταξύ δικαιωμάτων "αμερικανικού τύπου", των οποίων η άσκηση επιτρέπεται οποτεδήποτε εντός της καθορισμένης προθεσμίας και δικαιωμάτων "ευρωπαϊκού τύπου", των οποίων η άσκηση επιτρέπεται μόνον κατά την ημερομηνία λήξης της ορισμένης προθεσμίας. α) Ο αγοραστής του Συμβολαίου έχει τη δυνατότητα να ασκήσει το δικαίωμα ή να το αφήσει να εκπνεύσει. (i) Σε περίπτωση άσκησης του δικαιώματος, τα Συμβόλαια εκκαθαρίζονται είτε χρηματικά είτε με την φυσική παράδοση (επί δικαιωμάτων απόδοσης) / παραλαβή (επί δικαιωμάτων κλήσης) της υποκείμενης αξίας του 8

9 Συμβολαίου. Εάν η υποκείμενη αξία είναι Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης, ο αγοραστής θα αποκτήσει σε περίπτωση άσκησης θέση σε Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης με όλες τις συνακόλουθες υποχρεώσεις για την καταβολή ή συμπλήρωση του περιθωρίου ασφάλισης και τον ημερήσιο ή τελικό διακανονισμό της θέσης αυτής, οπότε ισχύουν τα προαναφερθέντα υπό Α1. (ii) Σε περίπτωση εκπνοής του δικαιώματος, ο Επενδυτής υφίσταται την ολική απώλεια του επενδεδυμένου κεφαλαίου, το οποίο αποτελείται από το τίμημα του δικαιώματος, τα πάσης φύσεως τέλη και τις προμήθειες. β) Ο πωλητής Συμβολαίου είναι εκτεθειμένος σε πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο από τον αγοραστή. Ενώ το τίμημα που εισπράττει από τον αγοραστή κατά την αγορά του Συμβολαίου είναι ορισμένο, το μέγεθος της ζημίας που μπορεί να υποστεί είναι πολύ μεγαλύτερο αυτού του ποσού. Ειδικότερα: (i) σε περίπτωση δυσμενούς μεταβολής της αξίας του Συμβολαίου, ο πωλητής υποχρεούται να συμπληρώσει το απαιτούμενο περιθώριο ασφάλισης. (ii) Eπιπλέον, σε περίπτωση που ορισθεί από την Εταιρία ή την ΕΤΕΣΕΠ υψηλότερο περιθώριο ασφάλισης ο πωλητής υποχρεούται να καταβάλει το επιπλέον ποσό. Αν ο πωλητής δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις αυτές στις καθοριζόμενες από το νόμο και τη σύμβαση προθεσμίες, η Εταιρία δικαιούται να δώσει εντολή για το κλείσιμο της θέσης του Επενδυτή, ο οποίος ευθύνεται για την εκπλήρωση όλων των υποχρεώσεών του από την εκκαθάριση των συναλλαγών αυτών. (iii) Περαιτέρω, ο πωλητής είναι εκτεθειμένος στον κίνδυνο άσκησης του δικαιώματος από τον αγοραστή. Στην περίπτωση αυτή το Συμβόλαιο εκκαθαρίζεται είτε χρηματικά είτε με την φυσική παράδοση (επί δικαιωμάτων κλήσης) / παραλαβή (επί δικαιωμάτων απόδοσης) της υποκείμενης αξίας του δικαιώματος: Αν ο πωλητής έχει καλύψει την θέση του έχοντας ανοίξει αντίστοιχες θέσεις στις υποκείμενες αξίες, σε Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης ή σε άλλα Συμβόλαια με Δικαίωμα Προαίρεσης ο κίνδυνος ζημίας μπορεί να είναι πολύ μικρότερος. Σε αντίθετη περίπτωση ο κίνδυνος ζημίας μπορεί να είναι απεριόριστος. Β. Λοιποί κίνδυνοι που απορρέουν από συναλλαγές σε παράγωγα στο ΧΠΑ Συνθήκες της Αγοράς των Παραγώγων (market risks): Οι οικονομικές συνθήκες της αγοράς παραγώγων (π.χ. ύπαρξη ή έλλειψη ρευστότητας) και οι κανόνες λειτουργίας της αγοράς αυτής (π.χ. δικλείδες ασφαλείας της ομαλής 9

10 λειτουργίας: προσωρινή διακοπή συνεδριάσεων, αναστολή διαπραγμάτευσης παραγώγου, διαγραφή παραγώγου) ενδέχεται να δυσχεραίνουν ή να καθιστούν αδύνατη τη διενέργεια συναλλαγών επί παραγώγων, αυξάνοντας τον κίνδυνο απώλειας του επενδυμένου κεφαλαίου. Απόκλιση της Αγοράς των Παραγώγων από την Αγορά των Υποκείμενων Αξιών: Οι τιμές των παραγώγων δεν αντιστοιχούν αναγκαία στις τιμές των υποκειμένων αξιών. Η απόκλιση μπορεί να οφείλεται στις συνθήκες (π.χ. ζήτηση) ή στους κανόνες λειτουργίας (π.χ. όριο τιμών) της αγοράς των παραγώγων ή της αγοράς των υποκειμένων αξιών. Κίνδυνος Ατελούς Αντιστάθμισης του Κινδύνου: Ο κίνδυνος αυτός συντρέχει όταν ο επενδυτής, με τη διενέργεια συναλλαγών σε παράγωγα στοχεύει στην αντιστάθμιση του κινδύνου από συναλλαγές στην υποκείμενη αξία, η θέση όμως στα παράγωγα συσχετίζεται ατελώς με τις θέσεις στην υποκείμενη αξία (π.χ. σε περίπτωση Συμβολαίου Μελλοντικής Εκπλήρωσης στον FTSE ASE- 20 ο επενδυτής δεν έχει θέσεις σε όλες τις μετοχές που συνθέτουν τον FTSE ASE-20 και με την αναλογία συμμετοχής τους σε αυτόν). Δέσμευση μετρητών ή κινητών αξιών (cash or property deposit risk): Η δέσμευση μετρητών ή κινητών αξιών ενδέχεται να ενέχει πιστωτικό κίνδυνο σε περίπτωση που ο θεματοφύλακας δεν εκπληρώσει πλήρως τις υποχρεώσεις του είτε μόλις καταστούν ληξιπρόθεσμες είτε μεταγενέστερα. Κίνδυνος κόστους ανεύρεσης ή/και αντικατάστασης χρηματοπιστωτικών μέσων (replacement cost risk): Ο κίνδυνος αυτός συντρέχει στην περίπτωση που ο αντισυμβαλλόμενος του πελάτη, δεν είναι σε θέση να εκπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του. Στην περίπτωση αυτή, ο πελάτης θα είναι υποχρεωμένος να ανοίξει νέα θέση στην τιμή που θα έχει διαμορφωθεί στη σχετική αγορά, στην οποία τιμή θα προστεθεί ποσό εξαρτώμενο από το χρόνο που απομένει μέχρι τη λήξη του παραγώγου. Νομικός κίνδυνος: Η εκπλήρωση απαιτήσεων και η ικανοποίηση δικαιωμάτων του πελάτη επί συμβάσεων σε παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα εξαρτάται και από τους κανόνες δικαίου που ισχύουν στο Σύστημα Πληρωμών και Εκκαθάρισης/Διακανονισμού Συναλλαγών της αγοράς, όπου διενεργούνται οι συναλλαγές επί παραγώγων και από τους οποίους κανόνες εξαρτώνται απαιτήσεις και δικαιώματα του πελάτη, κυρίως σε περίπτωση αφερεγγυότητας μέλους των παραπάνω συστημάτων. Επισημαίνεται ότι η 10

11 αλλοδαπή νομοθεσία, ιδίως κρατών που δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που διέπει συναλλαγές επί παραγώγων, μπορεί να προσφέρει ασθενέστερη προστασία στον πελάτη από αυτήν που προσφέρει το ελληνικό δίκαιο και το δίκαιο των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 3. Επιπλέον κίνδυνοι στη spot αγορά μέσω λογαριασμών περιθωρίου (margin accounts) Η αγορά χρηματοπιστωτικών μέσων με πίστωση ενέχει υψηλό κίνδυνο ζημίας και μειώσεως ή/και απώλειας του αρχικού κεφαλαίου του πελάτη (π.χ. από μεταβολές των συνθηκών της αγοράς, ρευστότητα στη χρηματιστηριακή αγορά κλπ), περιλαμβανομένης της απώλειας στοιχείων του Χαρτοφυλακίου Ασφαλείας, με δεδομένο ότι στα πλαίσια της παροχής πιστώσεως, ο πελάτης επενδύει χρηματικά ποσά μεγαλύτερα από τα δικά του κεφάλαια. Επίσης, επισημαίνεται ότι εκτός του ενδεχομένου μείωσης ή απώλειας του αρχικού κεφαλαίου του πελάτη, υφίσταται η πιθανότητα δημιουργίας και χρεωστικού υπολοίπου και ως εκ τούτου πιθανότητα δημιουργίας οφειλής προς την Εταιρία μας από τη χρήση της δυνατότητας εξοφλήσεως του τιμήματος αγοράς μέσω έντοκης πιστώσεως. Ως εκ τούτου ενδέχεται ο πελάτης να υποστεί και περαιτέρω ζημία από εκείνη της μείωσης ή/και απώλειας του αρχικού κεφαλαίου του ή/και των στοιχείων του Χαρτοφυλακίου Ασφαλείας αφής στιγμής ενδέχεται για το λόγο αυτό να κληθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα να καταβάλει επιπλέον μετρητά ή/και επιπλέον τίτλους στο Χαρτοφυλάκιο Ασφαλείας του, προκειμένου να καλυφθεί το όποιο χρεωστικό του υπόλοιπο. Για το λόγο αυτό, εφιστούμε την προσοχή σας, στην ανάγκη να διαθέτετε επαρκή εμπειρία και να αντιλαμβάνεστε τη λειτουργία της αγοράς χρηματοπιστωτικών μέσων με πίστωση, καθώς και το περιεχόμενο των αναλαμβανομένων κάθε φορά κινδύνων, προκειμένου να λαμβάνετε πιστώσεις προς διενέργεια συναλλαγών σε χρηματοπιστωτικά μέσα. 4. Περιγραφή Χρηματοπιστωτικών Μέσων Η εταιρεία μας παρέχει επενδυτικές υπηρεσίες που οδηγούν σε συναλλαγές επί των ακόλουθων χρηματοπιστωτικών μέσων, τα οποία ενέχουν τους εξής βασικούς κινδύνους: 4.1. Μετοχές α. Έννοια μετοχής Η μετοχή είναι τμήμα (κλάσμα) του μετοχικού κεφαλαίου μιας ανώνυμης εταιρίας. Η μετοχή, ως αξιόγραφο, ενσωματώνει τα δικαιώματα του μετόχου, ήτοι το δικαίωμα μερίσματος από τα διανεμόμενα κέρδη της εταιρείας (εφόσον διανέμονται), καθώς και αντίστοιχο ποσοστό από την περιουσία της εταιρείας, σε περίπτωση λύσης αυτής. 11

12 Οι μετοχές μπορούν να είναι κοινές, προνομιούχες, ονομαστικές ή ανώνυμες, μετά ψήφου ή χωρίς ψήφο, διαπραγματεύσιμες σε χρηματιστήριο ή μη διαπραγματεύσιμες. Ο συνηθέστερος τύπος μετοχής, είναι η κοινή μετοχή στην οποία ενσωματώνονται τα ως άνω βασικά δικαιώματα του μετόχου. Η προνομιούχος μετοχή παρέχει στους κατόχους της κάποια περαιτέρω πλεονεκτήματα (προνόμια) που ενδεικτικά συνίστανται: στην προνομιακή απόληψη του πρώτου μερίσματος, στο δικαίωμα απόληψης σωρευτικού μερίσματος, στο δικαίωμα προνομιακής απόδοσης του κεφαλαίου κατά την εκκαθάριση, στο δικαίωμα απόληψης σταθερού μερίσματος κλπ. Τα χαρακτηριστικά των μετοχών ποικίλουν αναλόγως του δικαίου που διέπει την εκδότρια εταιρία, κι ως εκ τούτου επισημαίνεται ότι επί εταιριών που διέπονται από αλλοδαπό δίκαιο, προαπαιτείται ειδική διερεύνηση. β. Κίνδυνοι Η επένδυση σε μετοχές ενδέχεται να περιλαμβάνει τους κινδύνους που παρατίθενται στη συνέχεια ενδεικτικώς: Κίνδυνος μεταβλητότητας: Η τιμή μίας μετοχής που αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένες αγορές και ΠΜΔ υπόκειται σε απρόβλεπτες διακυμάνσεις, οι οποίες μάλιστα δεν είναι απαραίτητο να συνδέονται αιτιωδώς με την οικονομική πορεία της εκδότριας εταιρίας. Δημιουργείται έτσι κίνδυνος απώλειας μέρους ή και υπό περιστάσεις του συνόλου του κεφαλαίου που έχει επενδυθεί. Υπογραμμίζεται ότι ποτέ δεν είναι δυνατό να προβλεφθεί η ανοδική ή καθοδική πορεία μιας μετοχής ούτε η διάρκεια μιας τέτοιας πορείας. Υπογραμμίζεται ιδιαιτέρως ότι η πορεία της χρηματιστηριακής αξίας μιας μετοχής είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων και δεν εξαρτάται μόνον από τα οικονομικά στοιχεία της εταιρείας, όπως π.χ. αυτά απεικονίζονται βάσει των αρχών της θεμελιώδους ανάλυσης. Κίνδυνος της εκδότριας εταιρίας: Οι μετοχές, ως κλάσματα του μετοχικού κεφαλαίου της εκδότριας εταιρίας, επηρεάζονται από την πορεία και τις προοπτικές της τελευταίας, της οποίας τυχόν ζημίες ή κέρδη δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν. Ο μέγιστος κίνδυνος υφίσταται σε περίπτωση πτώχευσης της εκδίδουσας τις μετοχές εταιρίας, οπότε και ο επενδυτής θα απολέσει το σύνολο της επένδυσής του. Κίνδυνος μερισμάτων: Η καταβολή μερίσματος εξαρτάται από την ύπαρξη κερδών της εκδίδουσας τις μετοχές εταιρείας και την πολιτική διανομής μερισμάτων που εφαρμόζει η τελευταίας σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις της 12

13 Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της. Επομένως, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η επένδυση σε μετοχές θα συνοδεύεται από την είσπραξη μερισμάτων. Λοιποί κίνδυνοι: Η χρηματιστηριακή πορεία μιας μετοχής εξαρτάται και από πολλούς εξωγενείς παράγοντες, όπως μακροοικονομικές εξελίξεις, πολιτικοί παράγοντες, κατάσταση των χρηματιστηριακών αγορών κλπ. Επίσης, εξαρτάται και από παράγοντες όπως η εμπορευσιμότητα της μετοχής, η ρευστότητα της αγοράς, αλλά και εξελίξεις με αντικείμενο την ίδια τη μετοχή, όπως επιθετική εξαγορά, πιθανότητα διαφυγής της μετοχής από τη χρηματιστηριακή αγορά κλπ. Τονίζεται ότι, σε κάθε περίπτωση επένδυσης σε μετοχές πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι γενικοί επενδυτικοί κίνδυνοι που αναλύονται ανωτέρω. γ. Γενική επισήμανση σύσταση Συνιστάται στους πελάτες μας όπως, πριν από τη διενέργεια οιασδήποτε συναλλαγής επί μετοχής α) μελετήσουν την ετήσια οικονομική έκθεση ή, κατά περίπτωση, και τις εξαμηνιαίες οικονομικές εκθέσεις και τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις που δημοσιεύει η εκδότρια εταιρία προς εκπλήρωση των υποχρεώσεών της για περιοδική πληροφόρηση του επενδυτικού κοινού και β) αναζητήσουν τυχόν δημοσιεύσεις/ ανακοινώσεις σημαντικών γεγονότων, στις οποίες έχει προβεί η εκδότρια εταιρία προς έκτακτη ενημέρωση του επενδυτικού κοινού, κυρίως μέσω του διαδικτυακού τόπου του χρηματιστηρίου, στο οποίο οι μετοχές είναι εισηγμένες προς διαπραγμάτευση ή και στον διαδικτυακό τόπο της ίδιας της εκδότριας εταιρίας Ομόλογα / Ομολογίες: α. Έννοια χαρακτηριστικά Το ομόλογο (ομολογία) είναι αξιόγραφο που ενσωματώνει υπόσχεση χρηματικής ή άλλης παροχής του εκδότη προς τον εξ αυτού δικαιούχο, κυρίως τον κομιστή του. Η υποχρέωση αυτή συνίσταται συνήθως στην πληρωμή του κεφαλαίου κατά τη λήξη και του τόκου στις περιόδους που ορίζονται στους όρους της έκδοσης. Τα βασικά χαρακτηριστικά του κάθε ομολόγου είναι: α) η ονομαστική του αξία, η οποία δεν ταυτίζεται απαραιτήτως με την τιμή διαπραγμάτευσης, αλλά είναι το ποσό που υποχρεούται να καταβάλλει ο εκδότης κατά τη λήξη του ομολόγου, β) το επιτόκιο/κουπόνι και γ) η περίοδος λήξεως αυτού. 13

14 Ομόλογα μπορούν να εκδίδονται είτε από κρατικούς φορείς (ομόλογα δημοσίου) είτε από εταιρίες (εταιρικά ομόλογα). Κατ αυτή την έννοια τα ομόλογα αποτελούν μορφή κρατικού ή εταιρικού δανεισμού. β. Είδη Τα ομόλογα εκδίδονται υπό ποικίλες μορφές: α) Ως ομόλογα άνευ εξασφαλίσεως: Οι ομολογιούχοι έχουν απαίτηση κατά του εκδότη όπως και οι λοιποί πιστωτές του, επί του συνόλου του ενεργητικού του. β) Ως ομόλογα που συνδέονται με ασφάλεια που παρέχεται υπέρ των ομολογιούχων: Η απαίτηση των ομολογιούχων ασφαλίζεται στην περίπτωση αυτή i) με εμπράγματη ασφάλεια υπέρ αυτών, που παρέχεται επί συγκεκριμένων στοιχείων του ενεργητικού του εκδότη, ii) με εγγυήσεις τρίτων, iii) με εκχώρηση απαιτήσεων κλπ. Περαιτέρω, οι ομολογιούχοι μπορεί να απολαμβάνουν επιπρόσθετης προστασίας συνεπεία ειδικών συμφωνιών με τον εκδότη ή λόγω προνομιακής τους τοποθέτησης έναντι λοιπών ομολογιούχων ή πιστωτών. γ) Ομόλογα/ομολογίες μειωμένης εξασφάλισης: Σε περίπτωση πτώχευσης του εκδότη ο ομολογιούχος ικανοποιείται ύστερα από όλους τους άλλους πιστωτές του εκδότη αν υπάρχει, εννοείται, ακόμη περιουσία -, όπως ειδικότερα ορίζεται στο ομολογιακό δάνειο. δ) Μετατρέψιμες ή ανταλλάξιμες ομολογίες, που εμπεριέχουν δικαιώματα μετατροπής σε μετοχές ή άλλα χρηματοπιστωτικά μέσα ή ανταλλαγής με άλλα χρηματοπιστωτικά μέσα. γ. Επιτόκιο Οι εκδότες αναλαμβάνουν την υποχρέωση να καταβάλλουν επιτόκιο που μπορεί να είναι α) σταθερό, β) κυμαινόμενο επιτόκιο, προσδιοριζόμενο βάσει ενός γενικώς διαδεδομένου δείκτη επιτοκίου (π.χ. EURIBOR, LIBOR κλπ). Ειδική προσοχή επιβάλλεται για τα λεγόμενα σύνθετα ομόλογα, εκείνα δηλαδή, των οποίων το επιτόκιο προσδιορίζεται βάσει δεικτών συνισταμένων από παράγωγα συμβόλαια. Οι δείκτες αυτοί, που προσδιορίζουν το επιτόκιο βάσει παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων, ενσωματώνονται κατ αυτόν τον τρόπο στην όλη δομή του ομολόγου. Τα ομόλογα αυτά εντάσσονται στην κατηγορία των πολύπλοκων χρηματοπιστωτικών μέσων και η επένδυση σε αυτά απαιτεί εξαιρετικά μεγάλη προσοχή και εξειδίκευση. Υπογραμμίζεται μάλιστα ότι η αγοραία αξία των ομολόγων αυτών επηρεάζεται ουσιωδώς από τους ενσωματωμένους σε αυτά δείκτες παραγώγων 14

15 χρηματοπιστωτικών μέσων, που διαμορφώνουν το επιτόκιο. Δεν ενδείκνυνται, επομένως, σε μη εξειδικευμένους επενδυτές. Το επιτόκιο καταβάλλεται συνήθως σε προκαθορισμένα χρονικά σημεία (μηνιαίως, εξαμηνιαίως, τριμηνιαίως, ετησίως ή και κατά τη λήξη του ομολογιακού δανείου). Εκδίδονται επίσης και ομόλογα χωρίς τοκομερίδιο (κουπόνι). Στα ομόλογα αυτά ο τόκος ενσωματώνεται στην αξία του ομολόγου. Οι επενδυτές δεν εισπράττουν, δηλαδή, τόκο κατά τη διάρκεια του ομολόγου αλλά αποκτούν το ομόλογο με έκπτωση ως προς την ονομαστική του αξία, η οποία έκπτωση αναλογεί στον τόκο. δ. Κίνδυνοι Η επένδυση σε ομόλογα εγκυμονεί κινδύνους όπως: Κίνδυνος πτώχευσης (Insolvency risk): Ο εκδότης των ομολόγων (ομολογιών) μπορεί να καταστεί προσωρινά ή μόνιμα πτωχός, με αποτέλεσμα να μην δύναται να καταβάλλει στους δανειστές του τον τόκο ή, ακόμα, και το κεφάλαιο που αντιστοιχεί στα ομόλογα. Ειδικώς στα ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης θα πρέπει ο επενδυτής να ερευνά την κατάταξη του ομολόγου, στο οποίο εξετάζει το ενδεχόμενο επένδυσης, σε σχέση με άλλα ομόλογα του εκδότη, καθώς, όπως εκτέθηκε, σε περίπτωση πτώχευσης του εκδότη ο επενδυτής διατρέχει τον κίνδυνο να απολέσει όλη του την επένδυση. Κίνδυνος επιτοκίου (Interest rate risk): Όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια ενός ομολογιακού δανείου, τόσο ευπαθέστερο είναι και το ομολογιακό δάνειο έναντι τυχόν ανόδου των επιτοκίων στην αγορά, ιδίως σε περίπτωση που έχει χαμηλό επιτόκιο. Υπογραμμίζεται ότι μεταβολές στο επιτόκιο μπορεί να επιδράσουν σημαντικά στην αγοραία τιμή του ομολόγου. Π.χ. σε περίπτωση ανόδου των επιτοκίων, πέφτουν στις αγορές οι τιμές ομολόγων προηγουμένων εκδόσεων με χαμηλότερο επιτόκιο. Πιστωτικός Κίνδυνος (Credit risk): Η αξία του ομολόγου φθίνει σε περίπτωση που μειωθεί η πιστοληπτική αξιολόγηση του εκδότη. Κίνδυνος Πρώιμης Εξόφλησης: Είναι πιθανόν, εκδότες ομολόγων να προβλέπουν στο πρόγραμμα του ομολογιακού δανείου τη δυνατότητα πρώιμης εξόφλησης σε περίπτωση πτώσης των επιτοκίων, οπότε υφίσταται μεταβολή του προσδοκώμενου κέρδους από τα ομόλογα. Κίνδυνος ρευστότητας αγοράς: Ο κίνδυνος αυτός είναι σημαντικός σε περίπτωση που ο επενδυτής επιθυμεί να ρευστοποιήσει το ομόλογο πριν από τη λήξη του. Στην περίπτωση αυτή, ελλείψει εμπορευσιμότητας, μπορεί να επιτύχει 15

16 τιμή χαμηλότερη (υπό περιστάσεις κατά πολύ) της ονομαστικής αξίας του ομολόγου. Τονίζεται ότι, σε κάθε περίπτωση επένδυσης σε ομόλογα/ομολογίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι γενικοί επενδυτικοί κίνδυνοι που αναλύονται ανωτέρω. ε. Γενική επισήμανση σύσταση Συνιστάται στους πελάτες μας, όπως πριν από τη διενέργεια οιασδήποτε συναλλαγής επί ομολόγου α) μελετήσουν την ετήσια οικονομική έκθεση ή, κατά περίπτωση, και τις εξαμηνιαίες οικονομικές εκθέσεις και τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις που δημοσιεύει ο εκδότης προς εκπλήρωση των υποχρεώσεών του για περιοδική πληροφόρηση του επενδυτικού κοινού, καθώς και το τυχόν υπάρχον ενημερωτικό δελτίο που έχει εκδοθεί ως προς το ομόλογο, στο οποίο πρόκειται να διενεργήσουν οι πελάτες την επένδυσή τους και β) αναζητήσουν τυχόν δημοσιεύσεις/ανακοινώσεις σημαντικών γεγονότων, στις οποίες έχει προβεί ο εκδότης προς έκτακτη ενημέρωση του επενδυτικού κοινού, κυρίως μέσω του διαδικτυακού τόπου του χρηματιστηρίου στο οποίο οι μετοχές είναι εισηγμένες προς διαπραγμάτευση ή και στον διαδικτυακό τόπο του ίδιου του εκδότη Αμοιβαία Κεφάλαια α. Έννοια-Χαρακτηριστικά Το αμοιβαίο κεφάλαιο είναι ομάδα περιουσίας, που αποτελείται από κινητές αξίες, χρηματοπιστωτικά μέσα και μετρητά, της οποίας τα επί μέρους στοιχεία ανήκουν εξ αδιαιρέτου σε περισσότερους του ενός μεριδιούχους. Το αμοιβαίο κεφάλαιο αποτελεί αντικείμενο διαχείρισης μιας ανώνυμης εταιρίας (Ανώνυμη Εταιρία Διαχειρίσεως Αμοιβαίων Κεφαλαίων - Α.Ε.Δ.Α.Κ.). Ένα αμοιβαίο κεφάλαιο επενδύει σε κινητές αξίες και χρηματοπιστωτικά μέσα που είναι εισηγμένα προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά που είναι αναγνωρισμένη και ανοιχτή στο κοινό, σε νεοεκδιδόμενες κινητές αξίες, σε μερίδια Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες, παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα και σε καταθέσεις πιστωτικών ιδρυμάτων τηρουμένων των όρων του Κανονισμού του και των ορίων επενδύσεων που τίθενται από την ισχύουσα νομοθεσία. β. Κίνδυνοι Τα αμοιβαία κεφάλαια δεν έχουν εγγυημένη απόδοση και οι προηγούμενες αποδόσεις τους δεν διασφαλίζουν τις μελλοντικές. Πέραν αυτής της βασικής αρχής που ισχύει στα αμοιβαία κεφάλαια, η επένδυση σε αυτά συνεπάγεται και πολλούς άλλους κινδύνους, όπως ενδεικτικά: 16

17 Κίνδυνος Αγοράς: ο κίνδυνος υποχώρησης των τιμών των μετοχών επηρεάζει την τιμή του μεριδίου αρνητικά, Πιστωτικός Κίνδυνος: ο κίνδυνος αδυναμίας εκπλήρωσης υποχρεώσεων εκ μέρους ενός εκδότη κινητών αξιών στις οποίες έχει επενδύσει το αμοιβαίο κεφάλαιο, Κίνδυνος Διακανονισμού: ο κίνδυνος να μην ολοκληρωθεί ομαλά ο διακανονισμός συναλλαγών επί χρηματοπιστωτικών μέσων ειδικά εάν ο αντισυμβαλλόμενος δεν καταβάλλει χρήματα ή δεν παραδίδει τίτλους έγκαιρα σε εκπλήρωση της υποχρέωσης τους για εκκαθάριση συναλλαγών, Κίνδυνος Ρευστότητας: ο κίνδυνος αδυναμίας ρευστοποίησης στοιχείων του ενεργητικού του αμοιβαίου κεφαλαίου έγκαιρα και σε εύλογη τιμή, Κίνδυνος Θεματοφυλακής: ο κίνδυνος απώλειας στοιχείων του ενεργητικού του αμοιβαίου κεφαλαίου, λόγω πράξεων ή παραλείψεων του θεματοφύλακα ή ακόμη λόγω απάτης σε περίπτωση που ο θεματοφύλακας ή κάθε τρίτο πρόσωπο στο οποίο έχει ανατεθεί η φύλαξη επί μέρους στοιχείων του ενεργητικού των αμοιβαίων κεφαλαίων καταστεί αφερέγγυος, Κίνδυνος Διασποράς: ο κίνδυνος απορρέει από την περιορισμένη διασπορά των στοιχείων του ενεργητικού του αμοιβαίου κεφαλαίου, Κίνδυνος Μείωσης Ενεργητικού: ο κίνδυνος ο οποίος σχετίζεται με τη μείωση του ενεργητικού του αμοιβαίου κεφαλαίου είτε λόγω εξαγοράς ή ακύρωσης μεριδίων του, είτε λόγω της διανομής μεριδίων του η αξία των οποίων είναι μεγαλύτερη από τα επιτευχθέντα κέρδη του κατά τη διάρκεια της διαχειριστικής χρήσης, Κίνδυνος Πληθωρισμού: ο κίνδυνος ο οποίος σχετίζεται με τη μείωση της απόδοσης του αμοιβαίου κεφαλαίου σε σταθερές τιμές λόγω της ανόδου του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή, Κίνδυνος Κράτους: ο κίνδυνος ο οποίος σχετίζεται με το θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο του κράτους στο οποίο επενδύονται στοιχεία του ενεργητικού του αμοιβαίου κεφαλαίου, Συναλλαγματικός Κίνδυνος: ο κίνδυνος επηρεασμού της αποτίμησης των στοιχείων του ενεργητικού του αμοιβαίου κεφαλαίου λόγω της διακύμανσης των συναλλαγματικών ισοτιμιών Λοιπά Χρηματοπιστωτικά Μέσα α. Χρηματοπιστωτικές Συμβάσεις επί Διαφορών (Contracts for Difference - CFD) 17

18 Οι Χρηματοπιστωτικές Συμβάσεις επί Διαφορών είναι μια συμφωνία δυνάμει της οποίας παρέχεται η δυνατότητα στον επενδυτή να αποκτήσει κέρδη ή να αποφύγει ζημίες μέσω της ανταλλαγής της διαφοράς μεταξύ της αξίας ανοίγματος και κλεισίματος ενός χρηματωπιστωτικού μέσου (κυρίως μετοχών, αλλά και ομολόγων ή εμπορευμάτων ή συναλλάγματος ή συμβάσεων με δικαίωμα προαίρεσης κ.λ.π.). Πρόκειται για σύνθετα εξωχρηματιστηριακά χρηματοπιστωτικά προϊόντα (Over The Counter) που συνδυάζουν τόσο τα πλεονεκτήματα της αγοράς παραγώγων, όσο και της αγοράς μετοχών spot. Κύριο χαρακτηριστικό των εν λόγω Χρηματοπιστωτικών Συμβάσεων είναι ότι για την αγορά τους παρέχεται από τις χρηματιστηριακές εταιρίες πίστωση που καθορίζεται από το είδος του υποκείμενου τίτλου και το αρχικό κεφάλαιο που επιθυμεί να επενδύσει ο πελάτης, χωρίς να απαιτείται η καταβολή του συνολικού τιμήματος αγοράς, για το οποίο όμως ο πελάτης καταβάλλει τόκο για όσο διάστημα η θέση παραμένει ανοιχτή. Οι Συμβάσεις αυτές ενέχουν υψηλό βαθμό κινδύνου διότι λόγω της μόχλευσης (leverage) που εμπεριέχουν ενδέχεται μια μικρή κατάθεση να επιφέρει είτε μεγάλα κέρδη είτε μεγάλες ζημίες. Ως εκ τούτου ενδέχεται μια μικρή μεταβολή να οδηγήσει σε αναλογικά μεγαλύτερη μεταβολή της αξίας της επένδυσης. β. Εξωχρηματιστηριακά παράγωγα (Over The Counter OTC) Τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα [Over The Counter (OTC) Derivatives] είναι διμερείς συμφωνίες, οι οποίες διαπραγματεύονται ιδιωτικά και εκτελούνται εκτός οργανωμένων αγορών. Οι αντισυμβαλλόμενοι μπορούν να καταλήξουν σε όρους που ικανοποιούν καλύτερα τις ανάγκες τους και το αμοιβαίο συμφέρον. Τα OTC παράγωγα μπορούν να εφαρμοσθούν σε ένα μεγάλο φάσμα διαφορετικών σκοπών και να προσαρμοσθούν στις απαιτήσεις των ενδιαφερόμενων μερών. Το γεγονός αυτό περιορίζει την εμπορευσιμότητά τους κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Συνήθως ολοκληρώνονται με τη φυσική παράδοση. Οι προηγούμενες αποδόσεις των διαφόρων χρηματοπιστωτικών μέσων δεν αποτελούν εχέγγυο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ της μελλοντικής Β τους απόδοσης. 18

19 ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΕΙ Η ΕΤΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ ΤΗΣ Σας ενημερώνουμε ότι η Εταιρία μας, εφόσον ο πελάτης το επιθυμεί, παρέχει υπηρεσίες φύλαξης χρηματοπιστωτικών μέσων και κεφαλαίων των πελατών σύμφωνα με τους ειδικότερους όρους και συμφωνίες που αποτυπώνονται στην έγγραφη συμφωνία θεματοφυλακής που καταρτίζεται μεταξύ του πελάτη και της Εταιρίας μας. Επισημαίνεται ότι η Εταιρία μας, στα πλαίσια παροχής προς τους πελάτες της υπηρεσιών θεματοφυλακής, λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για να διαφυλάξει τα δικαιώματα των πελατών της αναφορικά με τα χρηματοπιστωτικά μέσα και τα κεφάλαια, τα οποία τους ανήκουν και τα οποία κατέχονται από την Εταιρία μας για λογαριασμό τους και ειδικότερα: α) ως προς τη φύλαξη χρηματοπιστωτικών μέσων των πελατών Η Εταιρία μας διασφαλίζει ότι τα χρηματοπιστωτικά μέσα που κατέχονται για λογαριασμό ενός πελάτη διαχωρίζονται με σαφήνεια και ανά πάσα στιγμή τόσο από τα χρηματοπιστωτικά μέσα που κατέχονται για λογαριασμό άλλων πελατών, όσο και από τα χρηματοπιστωτικά μέσα που ανήκουν στην ίδια την Εταιρία μας διά της τηρήσεως στο εμπορικό της σύστημα των απαραίτητων εσωτερικών ονομαστικών αρχείων και λογαριασμών, και διά του τακτικού ελέγχου της αντιστοιχίας των εσωτερικών αυτών αρχείων με το Σύστημα Άυλων Τίτλων (ΣΑΤ) του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Στην περίπτωση δε που η Εταιρία μας καταθέσει τα χρηματοπιστωτικά μέσα πελατών της σε τρίτο, λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίσει ότι τα ως άνω χρηματοπιστωτικά μέσα μπορούν να διαχωριστούν από τα χρηματοπιστωτικά μέσα που ανήκουν στην ίδια την Εταιρία μας και από τα χρηματοπιστωτικά μέσα που ανήκουν σε αυτόν τον τρίτο, με τη χρήση λογαριασμών σε διαφορετικά ονόματα στα βιβλία του τρίτου ή με άλλα ισοδύναμα μέτρα με τα οποία επιτυγχάνεται το ίδιο επίπεδο προστασίας. β) ως προς τη φύλαξη κεφαλαίων των πελατών Η Εταιρία μας διασφαλίζει ότι τα κεφάλαια κάθε συγκεκριμένου πελάτη διαχωρίζονται με σαφήνεια και ανά πάσα στιγμή από τα κεφάλαια των υπολοίπων πελατών με την τήρηση στο εμπορικό της σύστημα των απαραίτητων εσωτερικών ονομαστικών αρχείων και λογαριασμών, ενώ παράλληλα φροντίζει ώστε να τηρεί τα ως άνω εσωτερικά αρχεία και λογαριασμούς κατά τρόπο που διασφαλίζει την 19

20 ακρίβεια και ιδίως την αντιστοιχία τους με τα κεφάλαια που κατέχονται για λογαριασμό πελατών. Επιπρόσθετα, τα κεφάλαια των πελατών είναι σαφώς και ανά πάσα στιγμή διαχωρισμένα από τα κεφάλαια που ανήκουν στην Εταιρία μας, καθώς τοποθετούνται σε Τραπεζικούς λογαριασμούς χωριστούς από τους λογαριασμούς που χρησιμοποιούνται για την κατοχή κεφαλαίων που ανήκουν στην ίδια την εταιρία μας. Επισημαίνονται τα εξής: α) στην περίπτωση που ο πελάτης καταστεί υπερήμερος έναντι της Εταιρίας μας λόγω μη εκπλήρωσης των οικονομικών υποχρεώσεων που υπέχει έναντι της Εταιρίας μας, τότε διατηρούμε το δικαίωμα επίσχεσης των περιουσιακών του στοιχείων που κατέχονται για λογαριασμό του, έως ότου εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του ή εξοφλήσει τις οφειλές του, ενώ παράλληλα διατηρούμε και το δικαίωμα συμψηφισμού των αμοιβαίων απαιτήσεων που γεννιούνται από τη μεταξύ μας συμβατική σχέση και β) στα πλαίσια φύλαξης χρηματοπιστωτικών μέσων ή/και κεφαλαίων πελατών ευθύνη της Εταιρίας μας μπορεί να υπάρξει μόνο σε περίπτωση δόλου ή βαρείας αμέλειας. Σε περίπτωση ανάθεσης της φύλαξης από την Εταιρία μας σε τρίτο νομικό πρόσωπο, είτε στην Ελλάδα, είτε στο εξωτερικό τότε η η Εταιρία μας ευθύνεται μόνο για βαρεία αμέλεια ή δόλο ως προς την επιλογή του τρίτου. Σε περίπτωση που η επιλογή του χώρου φύλαξης ή του τρίτου προσώπου γίνεται καθ υπόδειξη του πελάτη η Εταιρία μας δε φέρει καμία απολύτως ευθύνη. 20

21 ΜΕΣΟ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ ΤΗΣ Επίσημη γλώσσα επικοινωνίας με την Εταιρία μας είναι η ελληνική. Η τυχόν απόδοση εγγράφων, συμβάσεων και λοιπών εντύπων της Εταιρίας μας στην αγγλική ή/και σε άλλη ξένη γλώσσα γίνεται αποκλειστικά και μόνο προς διευκόλυνσή σας ή στα πλαίσια της συνεργασίας της Εταιρίας μας με τρίτα πρόσωπα (ενδεικτικά: Εταιρίες Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών ή Πιστωτικά Ιδρύματα) που εδρεύουν στην αλλοδαπή. Σε κάθε περίπτωση ρητά διευκρινίζεται ότι τα συνταχθέντα στην ελληνική γλώσσα έγγραφα υπερισχύουν των αποδοθέντων σε διαφορετική γλώσσα εγγράφων. Η αλληλογραφία και εν γένει η επικοινωνία μεταξύ της Εταιρίας μας και των πελατών της πραγματοποιείται κατά κανόνα με τους κάτωθι τρόπους: τηλεομοιοτυπικά μηνύματα (fax), ταχυδρομική επιστολή, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ( ), προφορικά (διά τηλεφωνικής συνδιάσκεψης στους τηλεφωνικούς αριθμούς που έχει γνωστοποιήσει η Εταιρία στον πελάτη για το σκοπό αυτό). Η Εταιρία μας εφιστά στην προσοχή των πελατών της στο ότι, τηρουμένων των ισχυουσών διατάξεων της Ελληνικής Νομοθεσίας, προβαίνει στη μαγνητοφώνηση των τηλεφωνικών συνδιασκέψεων της με τους με πελάτες της για λόγους αμοιβαίας προστασίας των μερών. Οι παραγγελίες για την εκτέλεση εντολής δίδονται προφορικά (διά τηλεφωνικής συνδιάσκεψης) ή εγγράφως. Σημειώνεται ότι η Εταιρία διατηρεί κάθε δικαίωμα να ζητήσει από τον πελάτη της επιβεβαίωση της σχετικής παραγγελίας στις περιπτώσεις όπου αυτή δίδεται προφορικά. 21

22 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΤΗΣ Η Εταιρία αποστέλλει στους πελάτες επιβεβαίωση διεκπεραίωσης της εντολής τους το αργότερο την επόμενη εργάσιμη μέρα από την εκτέλεση αυτής σε ένχαρτο ή σταθερό μέσο που αυτός μας έχει υποδείξει. Για τους πελάτες στους οποίους προσφέρονται υπηρεσίες διαχείρισης χαρτοφυλακίου, αποστέλλονται μηνιαίες καταστάσεις που συμπεριλαμβάνουν τις δραστηριότητες διαχείρισης χαρτοφυλακίου που εκτελέστηκαν για λογαριασμό τους. Για την έγκαιρη και εγγυημένη παραλαβή των επιβεβαιώσεων και καταστάσεων χαρτοφυλακίου, η εταιρεία συνιστά στους πελάτες, όπως αυτοί παρέχουν πάντα στην Εταιρία τα έγκυρα στοιχεία επικοινωνίας τους. Η Εταιρία μας θα σας αποστέλλει τις πληροφορίες και ενημερώσεις που προβλέπονται στο ν. 3606/2007 και τις κατ εξουσιοδότηση αυτού εκδιδόμενες Αποφάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, με τις οποίες εισάγεται υποχρέωση ενημέρωσής σας με έγχαρτο ή άλλο σταθερό μέσο, με ένα από τα μέσα που μας έχετε υποδείξετε στην σύμβαση ανοίγματος Κωδικού. 22

23 Τόποι Εκτέλεσης και Διαμεσολαβητές Χρηματοοικονομικά μέσα ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ 1) Δομημένα Προϊόντα (Structured Products) Είδος Αγοράς/Προϊόντος Μετοχές/Ομόλογα (Bonds)/Συλλογικά Επενδυτικά Σχέδια/Ξένο Συνάλλαγμα/Εμπορεύματα(Commod ities)/παράγωγα(derivatives) Τόπος Εκτέλεσης/Διαμεσολαβητής Διεθνείς Οργανωμένες Χρηματιστηριακές Αγορές / Societe Generale 2) Συμβόλαια επί Διαφορών (CFD s) Εξωχρηματιστηριακά Παράγωγα (OTC Derivatives) Διεθνείς Εξωχρηματιστηριακές Αγορές Παραγώγων / CMC UK Markets Plc Διεθνείς Εξωχρηματιστηριακές Αγορές Παραγώγων / MF Global 3) Συμβόλαια Μελλοντικής εκπλήρωσης επί Μετοχών, Φυσικών Αγαθών, Ομολόγων, Επιτοκίων κ.α. ( Futures) 4) Συμβόλαια Δικαιωμάτων Προαίρεσης επί Μετοχών, Φυσικών Αγαθών, Ομολόγων, Επιτοκίων κ.α (Options) Παράγωγα(Derivatives) Διεθνείς Οργανωμένες Αγορές Παραγώγων / MF Global Διεθνείς Οργανωμένες Αγορές Παραγώγων / Rosenthal Collins Group L.L.C. 5) Μετοχικοί Τίτλοι Μετοχές Διεθνείς Οργανωμένες Αγορές Μετοχών / Jefferies & Company, Inc. Οργανωμένες Αγορές Μετοχών ΗΠΑ / Pinnacle Capital Markets 6) Τίτλοι Σταθερού Εισοδήματος Ομόλογα (Bonds),Συμβάσεις Πώλησης με Σύμφωνο Επαναφοράς (Repos) Διεθνείς Οργανωμένες Χρηματιστηριακές Αγορές / EFG Eurobank Ergasias S.A. Χρηματοοικονομικά μέσα Είδος Αγοράς/Προϊόντος Τόπος 23

24 ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ 1. Μετοχικοί Τίτλοι Μετοχές Εκτέλεσης/Διαμεσολαβητής Χρηματιστήριο Αθηνών 2. Τίτλοι Σταθερού Εισοδήματος 3. Αλλες Μεταβιβάσιμες Κινητές Αξίες Ομόλογα (Bonds) Δικαιώματα Αγοράς Μετοχών (Warrants),Δικαιώματα Προτίμησης (Rights), Μετατρέψιμα Χρεόγραφα (Convertible Bonds ) EFG Eurobank Ergsias S.A. Τράπεζα Πειραιώς Χρηματιστήριο Αθηνών 4. Αμοιβαία Κεφάλαια (mutual funds) Credit Agricole 5. Παράγωγα (Derivatives) Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης σε Δείκτες (Futures on indexes), Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης σε Μετοχές (Stock Futures) Δικαιώματα προαίρεσης αγοράς και πώλησης σε Δείκτες (Options on indexes ), Δικαιώματα προαίρεσης αγοράς και πώλησης σε Μετοχές (Stock Options)Συμβάσεις Αγοράς Μετοχών με Σύμφωνο Επαναπώλησης (Stock Reverse Repos)Συμβάσεις Πώλησης με Σύμφωνο Επαναγοράς (Repurchase Agreements) Χρηματιστήριο Αθηνών 24