Μικροοικονοµική Θεωρία. Μονοπώλιο. Μονοπώλιο. Μονοπώλιο. Notes. Notes. Notes. Notes. Κώστας Ρουµανιάς. 23 Σεπτεµβρίου 2014

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μικροοικονοµική Θεωρία. Μονοπώλιο. Μονοπώλιο. Μονοπώλιο. Notes. Notes. Notes. Notes. Κώστας Ρουµανιάς. 23 Σεπτεµβρίου 2014"

Ὀλυμπιόδωρος Μήτζου
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Μικροοικονοµική Θεωρία Κώστας Ρουµανιάς Ο.Π.Α. Τµήµα. Ε. Ο. Σ. 23 Σεπτεµβρίου 2014 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 Ως τώρα, υποθέσαµε ότι οι αγορές είναι ανταγωνιστικές. Μία συνέπεια των υποθέσεών µας είναι ότι η επιχείρηση δε µπορεί να επηρεάσει την τιµή του προϊόντος µέσα από την επιλογή ποσότητας παραγωγής. Αυτό διότι οι επιχειρήσεις είναι συχνά µικρές σε σχέση µε το µέγεθος της αγοράς. Υπάρχουν αγορές στις οποίες οι επιχειρήσεις, όσο µεγάλες κι αν είναι, κατέχουν πολύ µικρό κοµµάτι της αγοράς. Παράδειγµα τέτοιων αγορών είναι οι αγορές γεωργικών προϊόντων. Συχνά όµως, επιχειρήσεις είναι αρκετά µεγάλες, ώστε να είναι σε ϑέση να επηρεάσουν τις τιµές. Π.χ. ποιος ϑα ισχυριστεί ότι η Microsoft είναι δέκτης τιµών; Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 Ας εξετάσουµε πώς τιµολογεί ένας µονοπωλητής. Ο µονοπωλητής, όπως και µια ανταγωνιστική επιχείρηση µεγιστοποιεί τα κέρδη του. Κέρδη = έσοδα - κόστος = τιµή x ποσότητα - κόστος. Οπως και στην ανταγωνιστική επιχείρηση. Η διαφορά όµως είναι ότι ενώ στον τέλειο ανταγωνισµό η επιλογή ποσότητας από την εταιρεία δεν επηρεάζει την τιµή, στην περίπτωση του µονοπωλίου, όλη η προσφορά της αγορά είναι η προσφορά του µονοπωλητή. Εποµένως µια µεταβολή της ποσότητας ϑα επηρεάσει την τιµή πώλησης. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 Η διαφορά γίνεται ξεκάθαρη όταν εξετάσουµε το πρόβληµα µεγιστοποίησης κερδών του µονοπωλητή. max π() = () } {{ } R()= Εσοδα C() Εδώ () είναι η αντίστροφη συνάρτηση Ϲήτησης. Αντί να εκφράσουµε τη Ϲητούµενη ποσότητα ως συνάρτηση της τιµής, αντιστρέφουµε τη συνάρτηση και εκφράζουµε την τιµή ως συνάρτηση της ποσότητας. Γιατί µπορούµε κανονικά να το κάνουµε αυτό όταν η Ϲήτηση έχει τη συνήθη κλίση; Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26

2 F..C.: dπ() d = 0 () + () = C () (1) () = MC() (2) Η ποσότητα στο αριστερό µέρος της (2) είναι τα οριακά έσοδα. Πόσο αυξάνουν τα έσοδα του µονοπωλητή αν αυξήσει λίγο την ποσότητα που παράγει. εξιά είναι το γνωστό οριακό κόστος. είτε ότι αν η καµπύλη Ϲήτησης έχει τη συνήθη αρνητική κλίση ( () < 0), τότε () = () + () < (). Και άρα η καµπύλη οριακών εσόδων ϐρίσκεται κάτω από την καµπύλη Ϲήτησησ: Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 () Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 MC() () Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26

3 M MC() () M Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 Η Συνθήκη = MC Ας εξετάσουµε λίγο τη συνθήκη µεγιστοποίησης κερδών του µονοπωλίου. Γιατί πρέπει τα οριακά έσοδα να ισούνται µε το οριακό κόστος; Τί είναι οριακά έσοδα; Μας δίνουν το πόσο µεταβάλλονται τα έσοδα αν µεταβληθεί ελάχιστα η ποσότητα που παράγει ο µοονοπωλητής. Αντίστοιχα MC µας δίνει το πόσο µεταβάλλεται το κόστος αν ο µονοπωλητής µεταβάλει απειροελάχιστα την ποσότητα παραγωγής του. Αν ο µονοπωλητής παράγει ποσότητα έστω 1 και µεταβάλλοντας ελάχιστα την παραγωγή του συµβαίνει ( 1 ) > MC( 1 ) τότε το 1 δε µπορεί να είναι άριστο. Αυξάνοντας ελάχιστα την παραγωγή του, τα έσοδα ϑα αυξηθούν κατά ( 1 ) ενώ το κόστος ϑα αυξηθεί λιγότερο, κατά MC( 1 ) < ( 1 ). Αρα ο µονοπωλητής ϑα έχει κέρδη παράγοντας περισσότερο από 1. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 Η Συνθήκη = MC Αν πάλι συµβαίνει ( 1 ) < MC( 1 ) τότε και πάλι το 1 δε µπορεί να είναι άριστο. Μειώνοντας ελάχιστα την παραγωγή του, τα έσοδα ϑα µειωθούν κατά ( 1 ) ενώ το κόστος ϑα µειωθεί περισσότερο, κατά MC( 1 ) > ( 1 ). Αρα ο µονοπωλητής ϑα έχει κέρδη παράγοντας λιγότερο από 1. Το µόνο που µπορεί να ισχύει στο άριστο είναι: ( M ) = MC( M ) και µόνο η ποσότητα M για την οποία ισχύει η παραπάνω συνθήκη µπορεί να είναι η ϐέλτιστη ποσότητα παραγωγής του µονοπωλητή. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 και απώλεια ευηµερίας. Συχνά γίνεται λόγος για πολιτική ανταγωνισµού και νόµους κατά των trusts. Γιατί; Σίγουρα, σε ένα µονοπώλιο, η ϑέση των παραγωγών (µονοπωλητή) είναι καλύτερη απ ό,τι υπό τέλεια ανταγωνιστικές συνθήκες. (Σκεφτείτε ότι ο µονοπωλητής µπορεί πάντα να χρεώσει ανταγωνιστική τιµή. Αφού δεν το κάνει, σηµαίνει ότι προτιµά την µονοπωλιακή χρέωση). Γιατί ϑέλουµε να διατηρήσουµε συνθήκες ανταγωνισµού στην οικονοµία; Είναι µόνο ϑέµα αναδιανοµής; ηλαδή οι καταναλωτές έχουν µεγαλύτερη πολιτική δύναµη από τους ς; Ας εξετάσουµε το συνολικό πλεόνασµα της οικονοµίας υπό τέλειο ανταγωνισµό και µονοπώλιο. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26

4 1 0 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 1 C 0 C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 1 C 0 C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 1 C 0 C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26

5 1 C 0 C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 1 M 0 M Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 1 M 0 M Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 1 M 0 M Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26

6 1 M 0 M Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 1 M C 0 M C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 1 M C 0 M C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 1 Απώλεια ευημερίας λόγω μονοπωλίου M C 0 M C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26

7 και καµπύλη προσφοράς. Στον ανταγωνισµό είδαµε ότι η επιχείρηση έχει καµπύλη (συνάρτηση) προσφοράς που εξαρτάται µόνο από το οριακό της κόστος. Είναι δηλαδή ανεξάρτητη της Ϲήτησης. Στον ανταγωνισµό δε συµβαίνει κάτι τέτοιο. Από το πρόβληµα µεγιστοποίησης κέρδους του µονοπωλίου και από τις συνθήκες πρώτης τάξης, είναι ϕανερό ότι η προσφερόµενη ποσότητα του µονοπωλητή εξαρτάται από την καµπύλη Ϲήτησης. Ο µονοπωλητής δεν έχει καµπύλη προσφοράς. Η προσφορά του εν γένει αλλάζει αν µετατοπιστεί η Ϲήτηση. Θυµηθείτε ότι ο µονοπωλητής δεν είναι δέκτης τιµών. Επιλέγει το συνδυασµό τιµής - ποσότητας που µεγιστοποιεί τα κέρδη του. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26 και ελαστικότητα. Η ανταγωνιστική επιχείρηση είδαµε ότι τιµολογεί στο οριακό της κόστος. Ο µονοπωλητής πόσο πάνω από το οριακό του κόστος τιµολογεί; Εξαρτάται από την ελαστικότητα της Ϲήτησησ: F..C. monopoly:() = MC() + d d = MC MC = d d MC = MC = 1 d d d d = 1 ɛ, Αρα η προσαύξηση πάνω από το οριακό κόστος (Monopoly markup) είναι µεγαλύτερη όσο πιο ανελαστική είναι η Ϲήτηση. Τί σηµαίνει αυτό την ευηµερία; (Σκεφτείτε µια απείρως ελαστική Ϲήτηση) Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 23 Σεπτεµβρίου / 26

Σχετικά έγγραφα

Notes. Notes. Notes. Notes

Notes. Notes. Notes. Notes Αγορές - Κώστας Ρουμανιάς Ο.Π.Α. Τμήμα Δ. Ε. Ο. Σ. 6 Δεκεμβρίου 2012 Κώστας Ρουμανιάς (Δ.Ε.Ο.Σ.) Αγορές - 6 Δεκεμβρίου 2012 1 / 26 Ως τώρα, υποθέσαμε ότι οι αγορές είναι ανταγωνιστικές. Μία συνέπεια των