ΠΑΠΟΥΛΙΔΗΣ Ι.

Transcript

1

2 ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΕΜΒΡΥΙΚΟ DNA (ffdna) ΣΤΟΝ ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΠΑΠΟΥΛΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, BSc, MSc, ErCLG ΓΕΝΕΤΙΣΤΗΣ (EBMG Certified) ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ACCESS TO GENOME - ATG

3 ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ εβδ. >15 εβδ. Ταχεία ανίχνευση ανευπλοειδιών (QF-PCR) Συμβατικός Καρυότυπος Μοριακός Καρυότυπος Στοχευμένος έλεγχος για Γενετικά Νοσήματα ~ 100% αξιοπιστία ~ % κίνδυνος αποβολής

4 SCREENING METHODS (σ. Down/κοινές ανευπλοειδίες) Ηλικία εγκύου Βιοχημικοί δείκτες Υπερηχογραφικά δεδομένα ~90% Detection rate Οδηγούν φυσιολογικές εγκυμοσύνες σε επεμβατικές μεθόδους σε 11%-17% (Nepomnyashchaya et. al., 2012) λόγω υψηλού ποσοστού ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων

5 NT-SCAN / ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ SCREENING ΠΡΩΤΟΥ ΤΡΙΜΗΝΟΥ (cfts) o Αυχενική διαφάνεια (NT) o Pregnancy associated protein A (Papp-A) o Ελεύθερη β-χοριακή Γοναδοτροπίνη (bhcg) Detection Rate ~90%* False Positives ~5%* * Nikolaides et al., 2011

6 ΜΗ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Ανίχνευση ελεύθερου εμβρυικού DNA (ffdna) στο πλάσμα της μητέρας (Lo YM et al. Lancet, 359: , 1997)

7 Μέθοδοι ανίχνευσης εμβρυικών ανευπλοειδιών: MeDiP Digital PCR ΜΕΘΟΔΟΙ Next Generation Sequencing (NGS)

8 ΜΗ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΑΝΕΥΠΛΟΕΙΔΙΩΝ (NIPT) Σκοπός NIPT: Να περιορίσει το άγχος που προκαλείται από την εφαρμογή πολλαπλών ελέγχων και ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων Να μειώσει τον αριθμό των περιστατικών που οδηγούνται σε επεμβατικές/διαγνωστικές μεθόδους

9 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ NIPT ΜΕ NGS ΣΕ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Detection Rate: >98% (>90% για τρισωμία 13) False Positives: <0.5%. Οι μελέτες περιορίζονται σε περιστατικά υψηλού κινδύνου. Το ποσοστό ψευδώς θετικών αναμένεται να είναι μεγαλύτερο αν εφαρμοστεί σε εγκυμοσύνες μέσου και χαμηλού κινδύνου ACOG Guidelines 2012: To NIPT δεν θα πρέπει να παρέχεται ως εξέταση ρουτίνας σε χαμηλού κινδύνου εγκυμοσύνες

10 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ NIPT ΜΕ NGS ΣΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΓΕΝΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΩΣ ΜΕΘΟΔΟΣ SCREENING

11 Αξιολόγηση NIPT για την ανίχνευση τρισωμίας 21 Pool weighted detection rate (DR): 99% Pool weighted False Positive Rate (FPR): 0.08% Gil M.M., Akolekar R., Quezada M.S., Bregnant B., Nicolaides K.H., 2014, Analysis of Cell-Free DNA in maternal blood in screening for aneuploidies: Meta-Analysis, Fet. Diag. Ther. 35:

12 Αξιολόγηση NIPT για την ανίχνευση τρισωμίας 18 Pool weighted detection rate (DR): 96.8% Pool weighted False Positive Rate (FPR): 0.15% Gil M.M., Akolekar R., Quezada M.S., Bregnant B., Nicolaides K.H., 2014, Analysis of Cell-Free DNA in maternal blood in screening for aneuploidies: ΠΑΠΟΥΛΙΔΗΣ Meta-Analysis, Ι. Fet. Diag. Ther. 35:

13 Αξιολόγηση NIPT για την ανίχνευση τρισωμίας 13 Pool weighted detection rate (DR): 92.1% Pool weighted False Positive Rate (FPR): 0.2% Gil M.M., Akolekar R., Quezada M.S., Bregnant B., Nicolaides K.H., 2014, Analysis of Cell-Free DNA in maternal blood in screening for aneuploidies: ΠΑΠΟΥΛΙΔΗΣ Meta-Analysis, Ι. Fet. Diag. Ther. 35:

14 Αξιολόγηση NIPT για την ανίχνευση Μονοσωμίας Χ Pool weighted detection rate (DR): 88.6% Pool weighted False Positive Rate (FPR): 0.12% Gil M.M., Akolekar R., Quezada M.S., Bregnant B., Nicolaides K.H., 2014, Analysis of Cell-Free DNA in maternal blood in screening for aneuploidies: ΠΑΠΟΥΛΙΔΗΣ Meta-Analysis, Ι. Fet. Diag. Ther. 35:

15 Αξιολόγηση NIPT για την ανίχνευση άλλων ανευπλοειδιών των φυλετικών χρωμοσωμάτων Pool weighted detection rate (DR): 93.8% Pool weighted False Positive Rate (FPR): 0.12% Gil M.M., Akolekar R., Quezada M.S., Bregnant B., Nicolaides K.H., 2014, Analysis of Cell-Free DNA in maternal blood in screening for aneuploidies: ΠΑΠΟΥΛΙΔΗΣ Meta-Analysis, Ι. Fet. Diag. Ther. 35:

16 NIPT Vs cfts Norton et al., NEJM, 2015

17 NIPT Vs cfts Norton et al., NEJM, 2015

18 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Tο NIPT φαίνεται να έχει εξίσου μεγάλη αξιοπιστία στο γενικό πληθυσμό Μικρός αριθμός μελετών σε χαμηλού κινδύνου εγκυμοσύνες PPV στον γενικό πληθυσμό: 50-80% ~10 15 φορές μεγαλύτερη από το screening πρώτου τριμήνου Πολύ χαμηλή σε σχέση με το ~100% που χρειάζεται η διάγνωση του συνδρόμου Down και είναι εφικτή μόνο με τον επεμβατικό έλεγχο

19

20 ΣΕΝΑΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ NIPT Έλεγχος NIPT στις εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου από το cfts Μείωση ποσοστού επεμβατικών ελέγχων (~0.4% σύμφωνα με Gil et al., 2014) Μείωση ποσοστού ανίχνευσης κοινών ανευπλοειδιών λόγω χαμηλότερης ευαισθησίας από τον επεμβατικό έλεγχο Μη εφικτή η ανίχνευση άλλων χρωμοσωματικών ανωμαλιών που ανιχνεύονται μόνο με μεθόδους που εφαρμόζονται κατά τον επεμβατικό έλεγχο Σε ένα μικρό ποσοστό περιστατικών η διαδικασία προγεννητικού ελέγχου θα αποτελείται από τρία στάδια επιβαρύνοντας σημαντικά τους εξεταζόμενους

21 ΣΕΝΑΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ NIPT Έλεγχος NIPT στις εγκυμοσύνες μέσου κινδύνου από το cfts Αύξηση των ποσοστών ανίχνευσης των κοινών ανευπλοειδιών (~98% σύμφωνα με Gil et al., 2014) Μείωση ποσοστού επεμβατικών ελέγχων (~0.8% σύμφωνα με Gil et al., 2014) Σχετικά χαμηλό κόστος Πιθανή μείωση ποσοστού ανίχνευσης χρωμοσωματικών ανωμαλιών που ανιχνεύονται μόνο με μεθόδους που εφαρμόζονται κατά τον επεμβατικό έλεγχο

22 ΣΕΝΑΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ NIPT Έλεγχος NIPT ως πρώτης γραμμής screening σε όλες τις εγκυμοσύνες Μεγαλύτερο ποσοστό ανίχνευσης των «κοινών» ανευπολοειδιών και χαμηλότερο ποσοστό ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων Μείωση ποσοστού επεμβατικών ελέγχων (~1% σύμφωνα με Gil et al., 2014) Δυνατότητα ελέγχου νωρίτερα στην κύηση (9 η -10 η εβδομάδα) Δυνατότητα ελέγχου ανευπλοειδιών των χρωμοσωμάτων του φύλου και μικροελλειπτικών συνδρόμων Παραλείπονται πληροφορίες για την ύπαρξη κλινικά σημαντικών ευρημάτων σχετικών με άλλες ανωμαλίες από αυτές που ελέγχονται με το NIPT Σήμερα, υψηλότερο κόστος

23 NIPT vs cfts (cut-off 1 : 150) ως πρώτης γραμμής έλεγχος σε μια χώρα 10 εκ. κατοίκων cfts NIPT Αριθμός εγκύων Expected T21 (1/500) Αριθμός επεμβατικών Απώλεια ευπλοειδικών κυήσεων 9 1 Γεννήσεις παιδιών με σ. Down 32 1 Mackie et al., BJOG, 2016

24 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το NIPT/NIPS είναι το πιο αξιόπιστο screening test για τις συχνές ανευπλοειδίες (σύνδρ. Down, Edwards, Patau) Το NIPT/NIPS είναι το μόνο screening test με υψηλή αξιοπιστία για ανευπλοειδίες των χρωμοσωμάτων του φύλου (σύνδρ. Turner, Kleinelfelter κλπ) Το NIPT/NIPS είναι το μόνο διαθέσιμο screening test για συγκεκριμένα μικροελλειπτικά σύνδρομα (π.χ. συνδρ. DiGeorge) Το NIPT/NIPS δεν είναι διαγνωστικός έλεγχος, και δεν περιλαμβάνει ένα μεγάλο εύρος κλινικά σημαντικών χρωμοσωμικών ανωμαλιών για τις οποίες θα πρέπει να ενημερώνονται οι εξεταζόμενοι ότι μπορούν να ελεγχθούν μόνο με επεμβατικές μεθόδους και μοριακό καρυότυπο Το NIPT/NIPS δεν αντικαθιστά το υπερηχογράφημα 1 ου τριμήνου όπου είναι δυνατή η αποκάλυψη άλλων ευρημάτων