Βρογχοκήλη και όζοι. Τι πρέπει να γνωρίζουμε για αυτές τις διαταραχές του θυρεοειδούς

Transcript

1 Βρογχοκήλη και όζοι Τι πρέπει να γνωρίζουμε για αυτές τις διαταραχές του θυρεοειδούς

2 Βρογχοκήλη και όζοι Γνωρίζετε ότι η μειωμένη διατροφική πρόσληψη ιωδίου αποτελεί παγκοσμίως την πρώτη αιτία διόγκωσης του θυρεοειδούς (κοινά ονομαζόμενη «Βρογχοκήλη»), όπως επίσης και για τους περισσότερους όζους του θυρεοειδούς 1,2. Υπολογίζεται, ότι περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως έχουν έλλειψη ιωδίου σύμφωνα με το πρόγραμμα παγκόσμιας διατροφής του ΟΗΕ 3 Αυτό το χρήσιμο εγχειρίδιο δημιουργήθηκε για ανθρώπους που υποφέρουν από κάποια διαταραχή του θυρεοειδούς (για παράδειγμα βρογχοκήλη, και /ή όζους), την οικογένεια, τους συγγενείς και τους φίλους τους και σε οποιοδήποτε άλλον ενδιαφέρεται να ενημερωθεί για τα αίτια και τη θεραπεία της βρογχοκήλης και των θυρεοειδικών όζων. Παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με αυτές τις συχνές παθήσεις. Επίσης θα απαντήσει σε ερωτήματα όπως: Ποια είναι τα αρχικά συμπτώματα και σημεία που πρέπει να παρακολουθώ; Ποια είναι τα πιθανά αίτια και οι επιπλοκές αυτών των διαταραχών; Πως τίθεται η διάγνωση και πως δρα η θεραπεία; Επιπρόσθετα, περιέχει χρήσιμες πληροφορίες για την βρογχοκήλη και τους όζους του θυρεοειδούς, που μπορεί να παρουσιαστούν στον καθένα από εμάς ανεξάρτητα από τα πραγματικά επίπεδα της θυρεοειδικής λειτουργίας. Όταν διαβάζετε αυτό το εγχειρίδιο θυμηθείτε ότι οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό το κείμενο απευθύνονται μόνο για γενική χρήση. Λόγω των συνεχών ιατρικών εξελίξεων και προόδων, οι πληροφορίες που περιέχονται μπορεί να μην είναι πάντα απόλυτα επικαιροποιημένες και για τον λόγο αυτό, αυτές οι πληροφορίες παρέχονται «όπως είναι» ή «όπως είναι διαθέσιμες». Η Merck Serono δεν παρέχει καμία εγγύηση ή εκπροσώπηση και δεν δεσμεύεται για τις πληροφορίες που περιέχονται στο έντυπο. Μπορεί να αναφέρονται φαρμακευτικά προϊόντα, θεραπείες ή ενδείξεις που δεν έχουν ακόμα καταγραφεί ή εγκριθεί σε κάποια χώρα. Οι πληροφορίες που παρέχονται δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για την διάγνωση, θεραπεία, περίθαλψη ή πρόληψη οποιασδήποτε νόσου χωρίς την συμβουλή εξειδικευμένου ιατρού και δεν αντικαθιστά την ιατρική εξέταση και την ιατρική συμβουλή. Θα πρέπει να συμβουλεύεστε ειδικό ιατρό για οποιοδήποτε πρόβλημα ή ζήτημα που καλύπτεται από τις πληροφορίες που παρέχονται στον οδηγό πριν αναλάβετε οποιαδήποτε δράση.

3 Τι πρέπει να γνωρίζει ο καθένας μας για τις διαταραχές του θυρεοειδούς Ακόμα και εντελώς ανεξάρτητα από το επίπεδο της θυρεοειδικής λειτουργίας, διόγκωση του οργάνου (κοινώς λεγόμενη βρογχοκήλη ) ή δημιουργία όζων εντός του θυρεοειδούς μπορεί να συμβεί. Οι όζοι μπορεί να πάρουν την μορφή μεμονωμένου όζου (μονήρης) ή διαφόρων (πολλαπλών) όζων 5. Ένας υπολειτουργών θυρεοειδής παράγει πολύ μικρή ποσότητα θυρεοειδικής ορμόνης, δημιουργώντας μια κατάσταση που ονομάζεται υποθυρεοειδισμός. Τα άτομα με υποθυρεοειδισμό χρησιμοποιούν την ενέργεια πιο αργά και ο μεταβολισμός τους επίσης χαμηλώνει, αισθάνονται έλλειψη ενέργειας και κουρασμένα 6. Αντίθετα, αν ο θυρεοειδής είναι υπερδραστήριος απελευθερώνει στην κυκλοφορία μεγάλες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών προκαλώντας μια κατάσταση που καλείται υπερθυρεοειδισμός. Η κατάσταση αυτή επιταχύνει τον μεταβολισμό. Σχετικά με τον θυρεοειδή αδένα μας Για όσο διάστημα δεν δημιουργεί προβλήματα, ο θυρεοειδής (που βρίσκεται στο κατώτερο τμήμα του τραχήλου, μπροστά από την τραχεία) εκτελεί την λειτουργία του απαρατήρητα. Αυτό το όργανο σε σχήμα πεταλούδας παρόλο που έχει το μέγεθος του αντίχειρα είναι ιδιαίτερα σημαντικό για όλες τις μεταβολικές διαδικασίες του σώματος μας 4. Από το ιώδιο που προσλαμβάνουμε από τις τροφές μας δημιουργούνται οι δύο ορμόνες θυροξίνη (Τ4) και τριιωδιοθυρονίνη (Τ3). Με την βοήθεια ενός μικρού αδένα του εγκεφάλου (υπόφυση) που παράγει την θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH) ο θυρεοειδής αντιλαμβάνεται αν κυκλοφορεί στο αίμα η σωστή ποσότητα θυρεοειδικής ορμόνης. Για παράδειγμα, όλος ο μεταβολισμός μας, από την αίσθηση της ζέστης και του κρύου, το καρδιαγγειακό σύστημα, το γαστρεντερικό, του μυς και τα νεύρα (μαζί με την δική μας αίσθηση ευεξίας) ρυθμίζονται με αυτό τον τρόπο. Δυσλειτουργία δημιουργείται όταν ο θυρεοειδής δεν μπορεί να παράγει ικανοποιητική ποσότητα της ορμόνης. Ο σχηματισμός βρογχοκήλης δεν είναι μια διαταραχή που υπάρχει μόνο στην σύγχρονη εποχή. Στην Κίνα ακόμα και πριν από περίπου χρόνια, τροφές που περιείχαν ιώδιο (όπως τα φύκια) χρησιμοποιούνταν για τη θεραπεία της βρογχοκήλης. 7

4 Βρογχοκήλη και όζοι Οι θυρεοειδικοί όζοι είναι ανώμαλη ανάπτυξη/ διογκώσεις στον θυρεοειδή αδένα. Μπορεί να λάβει τη μορφή ενός μεμονωμένου (μονήρης) όζου ή πολλών (πολλαπλοί) όζων 8. Η πιο κοινή αιτία παγκοσμίως για αυτές τις διαταραχές είναι η ανεπαρκής διαιτητική πρόσληψη ιωδίου 9. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με το πρόγραμμα παγκόσμιας διατροφής του ΟΗΕ, υπολογίζεται ότι περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως επηρεάζονται από έλλειψη ιωδίου. 10 Συμπτώματα της βρογχοκήλης και των θυρεοειδικών όζων Η βρογχοκήλη και οι θυρεοειδικοί όζοι μπορεί να εμφανίζονται με διαφορετικά συμπτώματα σε κάθε ασθενή. Δεν εμφανίζονται σε όλους τους ασθενείς όλα τα συμπτώματα. Αν παρατηρήσετε κάποιο από τα σημεία που περιγράφονται παρακάτω σε εσάς ή αν ανησυχείτε για μια πιθανή βρογχοκήλη, όζο ή θυρεοειδική δυσλειτουργία, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Τι πρέπει να αναζητάτε; Η βρογχοκήλη και οι θυρεοειδικοί όζοι είναι δύο τελείως διαφορετικές διαταραχές. Και οι δύο προκαλούν διόγκωση του αδένα. Στη βρογχοκήλη ο θυρεοειδής - που σε φυσιολογικές συνθήκες στους υγιείς έχει περίπου το μέγεθος του αντίχειρα- μπορεί να διογκωθεί και να γίνει ορατός ή αισθητός κάτω από το δέρμα στο πρόσθιο μέρος του τραχήλου. Βρογχοκήλη είναι ο ιατρικός όρος για την διόγκωση του θυρεοειδή αδένα. Βρογχοκήλη Αν εμφανιστεί μια βρογχοκήλη με τη μορφή της διόγκωσης ενός φυσιολογικά λειτουργούντος θυρεοειδούς που οφείλεται σε έλλειψη ιωδίου, δεν υπάρχουν συμπτώματα αρχικά. Όταν η βρογχοκήλη μεγαλώνει σε μέγεθος τα αρχικά σημεία είναι κοσμητικής φύσεως. Τότε είναι που συνήθως αναζητείται η ιατρική συμβουλή. Μια σημαντική διόγκωση του θυρεοειδούς, η οποία ασκεί πίεση στα γειτονικά όργανα μπορεί να γίνει αισθητή με έναρξη ενός από τα ακόλουθα συμπτώματα: 11 Αίσθηση πίεσης ( μάζα ) στο λαιμό Δυσκολία στην κατάποση/ Πόνος κατά την κατάποση Βράγχος φωνής Χρόνιος βήχας Δυσκολία στην αναπνοή όταν η κεφαλή βρίσκεται σε συγκεκριμένη θέση Δυσκολία στην αναπνοή σε καταστάσεις άγχους Δυσάρεστη αίσθηση σφιξίματος όταν φοράτε γραβάτα, πουλόβερ ζιβάγκο κ.λ.π. Αν συμβεί και διαταραχή της θυρεοειδικής λειτουργίας επιπρόσθετα της εμφάνισης της βρογχοκήλης, τα συμπτώματα υποδεικνύουν πιθανό υπο- ή υπερθυρεοειδισμό (υπό ή υπερδραστήριος θυρεοειδής).

5 Τι πρέπει να γνωρίζει ο καθένας μας για τις διαταραχές του θυρεοειδούς Θυρεοειδικοί όζοι Αρχικά, οι θυρεοειδικοί όζοι δεν προκαλούν κανένα αντιληπτό σύμπτωμα. Συνεπώς, πολύ συχνά δεν διαγιγνώσκονται μέχρι την επόμενη ιατρική εξέταση ρουτίνας 12 αν για παράδειγμα μια συγκεκριμένη εξέταση στα πλαίσια ενός αιματολογικού ελέγχου ρουτίνας αναδείξει μια ανώμαλη θυρεοειδική λειτουργία. Οι όζοι μπορεί επίσης να δημιουργηθούν σε ένα θυρεοειδή με φυσιολογική λειτουργία ή σαν αποτέλεσμα μιας μη θεραπευμένης βρογχοκήλης. Όσο οι όζοι μεγαλώνουν, τα ακόλουθα συμπτώματα μπορεί να παρατηρηθούν (μάλλον σπάνια): 13 Πόνος Δυσκολία στην κατάποση/δυσφορία κατά την κατάποση Δυσκολία στην αναπνοή Βράγχος φωνής Συμπτώματα που υποδεικνύουν ένα υπερδραστήριο θυρεοειδή (υπερθυρεοειδισμός) όταν υπάρχουν «θερμοί» όζοι. Από την στιγμή που θα παρουσιαστεί δυσκολία στην αναπνοή, βραχνάδα, έντονος πόνος, και/ή γενικά σημεία ασθένειας όπως πυρετός και πόνος στις αρθρώσεις πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα σε γιατρό (γιατί αυτά τα συμπτώματα είναι ενδεικτικά γρήγορα αυξανόμενων όζων, διόγκωσης ή φλεγμονής του θυρεοειδούς). Δυσανεξία στο κρύο (είστε πιο ευαίσθητοι στο κρύο από ότι οι άλλοι γύρω σας). Διαταραχές μνήμης Αύξηση βάρους ή δυσκολία στην απώλεια βάρους (παρά την υγιεινή διατροφή και την άσκηση) Κατάθλιψη Δυσκοιλιότητα Διαταραχές στην έμμηνο ρύση και/ή υπογονιμότητα Πόνος στις αρθρώσεις ή στους μύες Λεπτά και εύθραυστα μαλλιά/νύχια και/ή ξηρό φολιδωτό δέρμα. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα αρχικά σημεία του υποθυρεοειδισμού, γιατί ακόμα και μικρά συμπτώματα μπορούν να εξελιχτούν σε πιο σοβαρές διαταραχές αν παραμείνουν χωρίς θεραπεία. Υπερθυρεοειδισμός (υπερλειτουργών θυρεοειδής) Ο υπερθυρεοειδισμός δεν είναι τόσο συχνός όσο ο υποθυρεοειδισμός. Ωστόσο, πρέπει να δίνετε προσοχή στα ακόλουθα αρχικά συμπτώματα: 18 Απώλεια βάρους (ακόμα και αν κάνετε μια φυσιολογική διατροφή) Υποθυρεοειδισμός (υπολειτουργών θυρεοειδής) Καθώς τα συμπτώματα και τα σημεία του υποθυρεοειδισμού μοιάζουν με αυτά που παρατηρούνται σε άλλες καταστάσεις, η νόσος πολλές φορές παραβλέπεται. Επιπλέον, τα συμπτώματα μπορεί να υπάρχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και έτσι συχνά περνούν απαρατήρητα. Πρέπει να αναζητάτε τις ακόλουθες αλλαγές στο σώμα σας Κόπωση, υπνηλία/ζάλη και/ή αδυναμία

6 Βρογχοκήλη και όζοι Νευρικότητα και ευερεθιστότητα Πολύ γρήγοροι χτύποι της καρδιάς (περισσότεροι από 100 ανά λεπτό) Προεξέχοντες οφθαλμοί με καθηλωμένο βλέμμα (τυπικό για νόσο του Graves, μια αυτοάνοση διαταραχή που επηρεάζει τον θυρεοειδή) Τρόμος χεριών Αίσθημα αδυναμίας Τριχόπτωση Συχνές κινήσεις του εντέρου Ταχεία ανάπτυξη των νυχιών Λεπτό και πολύ λείο δέρμα Υπερβολική εφίδρωση Διαταραχές εμμήνου ρύσης Συνέπειες της βρογχοκήλης και των θυρεοειδικών όζων Τα συμπτώματα (μαζί με τις αλλαγές στην εξωτερική εμφάνιση) που συνοδεύουν τις διαταραχές του θυρεοειδούς είναι ιδιαίτερα δυσάρεστα για το προσβεβλημένο άτομο. Και τα δύο μπορεί να επηρεάζουν σε ορισμένο βαθμό σοβαρά- την αυτοεκτίμηση και την προσωπική και οικογενειακή ζωή του ατόμου. Ένας επιπλέον παράγοντας είναι ότι μια μη θεραπευμένη διαταραχή έχει περαιτέρω πιθανές συνέπειες οι οποίες με τη σειρά τους μπορεί να προκαλέσουν απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές. Όσο μεγαλύτερη είναι η βρογχοκήλη τόσο μεγαλύτερος είναι ο επακόλουθος κίνδυνος να επηρεαστούν και τα γειτονικά όργανα. Αν ο θυρεοειδής είναι υπερβολικά διογκωμένος, τότε για παράδειγμα, η τραχεία, τα αγγεία του τραχήλου (λαιμού) και/ή ο οισοφάγος μπορεί να μετατοπίζονται ή να συμπιέζονται. Αν υπάρχει υπόνοια ύπαρξης βρογχοκήλης η ιατρική εξέταση είναι πάντα απαραίτητη. Η απλή οπτική ταξινόμηση μπορεί να είναι ανακριβής κυρίως οφειλόμενη στην υποκειμενικότητα του εξεταστή και την ιδιαίτερη ανατομία του καθενός (π.χ ένας ιδιαίτερα μυώδης τράχηλος κρύβει πιο εύκολα ένα διογκωμένο θυρεοειδή) και σε καμία περίπτωση δεν χρησιμεύει ως υποκατάστατο για μια συγκεκριμένη διάγνωση από το γιατρό. Επιπλέον, μπορεί να σχηματιστούν και όζοι σε ένα θυρεοειδή με βρογχοκήλη. Οι θυρεοειδικοί όζοι διακρίνονται σε «ψυχρούς» ή «θερμούς». Στην πραγματικότητα, περίπου το 85% των «ψυχρών» και το 95% των «θερμών» όζων είναι καλοήθεις. Παρόλα αυτά οι τελευταίοι μπορεί να παράγουν θυρεοειδικές ορμόνες σε ανεξέλεγκτες ποσότητες που μπορεί να οδηγήσουν σε υπερθυρεοειδισμό. Οι «ψυχροί» όζοι δεν προκαλούν υπερπαραγωγή θυρεοειδικών ορμονών αλλά μπορεί να αυξάνονται ανεξέλεγκτα. Επομένως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναγνωριστεί ο τύπος του όζου ώστε να αποφευχθούν οι πιθανοί κίνδυνοι.

7 Τι πρέπει να γνωρίζει ο καθένας μας για τις διαταραχές του θυρεοειδούς Αίτια βρογχοκήλης και θυρεοειδικών όζων Η συχνότερη αιτία δημιουργίας βρογχοκήλης και/ή θυρεοειδικών όζων (καθώς και υποθυρεοειδισμού) είναι η έλλειψη ιωδίου. 26,27,28 Όπως περιγράφηκε προηγουμένως, το ιχνοστοιχείο ιώδιο είναι απαραίτητο για την λειτουργία του ανθρωπίνου σώματος είναι δηλαδή ζωτικής σημασίας. Όμως, ο οργανισμός δεν μπορεί να το παράγει μόνος του, αλλά πρέπει να προσλαμβάνεται καθημερινά από την τροφή. Αν ο θυρεοειδής έχει έλλειψη ιωδίου αδυνατεί μερικώς ή πλήρως να παράγει τις ορμόνες θυροξίνη (T4) και τριιωδοθυρονίνη (T3), οι οποίες ελέγχουν πολλές μεταβολικές διαδικασίες. Το ευαίσθητο αυτό σύστημα διαταράσσεται και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παθολογικές μεταλλάξεις του θυρεοειδούς. Άλλες αιτίες και παράγοντες κινδύνου για την δημιουργία βρογχοκήλης είναι: Οικογενής προδιάθεση 23 Ορμονικές μεταβολές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, της εφηβείας ή της εμμηνόπαυσης 24 Φλεγμονή του θυρεοειδούς (θυρεοειδίτιδα) 25 Υπερθυρεοειδισμός (υπερδραστήριος θυρεοειδής) 26 Υποθυρεοειδισμός (υποδραστήριος θυρεοειδής) 27 Νόσος Graves, θυρεοειδίτιδα Hashimoto (αυτοάνοσες διαταραχές που επηρεάζουν τον θυρεοειδή) 28,29 Συγκεκριμένα φάρμακα (π.χ θυρεοστατικά, λίθιο) 30 Κάπνισμα 31 Υψηλή έκθεση σε νιτρώδη 32 (για παράδειγμα στο πόσιμο νερό) Μια άλλη αιτία είναι ότι στις μέρες μας έχει αυξηθεί η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του θυρεοειδούς. Επιπλέον αίτια και παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη θυρεοειδικών όζων: 34 Θεραπευτική ακτινοβολία με ακτίνες Χ στην περιοχή του τραχήλου Αυτοάνοσες νόσοι όπως σακχαρώδης διαβήτης Τύπου Ι Εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση Ηλικία μεγαλύτερη των 50 ετών Οικογενειακό ιστορικό θυρεοειδίτιδας Σύνδρομο Down ή Turner Καυκάσια ή Ασιατική φυλή

8 Βρογχοκήλη και όζοι Διάγνωση βρογχοκήλης και θυρεοειδικών όζων35 35 Προκειμένου να διαγνωστεί η βρογχοκήλη, ο γιατρός σας θα πραγματοποιήσει αρχικά μια απλή φυσική εξέταση στην οποία μπορεί να διερευνήσει αν ο θυρεοειδής είναι διογκωμένος ή αν υπάρχουν μεγάλοι όζοι. Από τα αποτελέσματα των αιματολογικών εξετάσεων όπου θα μετρηθεί η συγκέντρωση της TSH (θυρεοειδοτρόπος ορμόνη), θα μπορέσει να διακρίνει αν ο θυρεοειδής λειτουργεί φυσιολογικά ή αν η βρογχοκήλη έχει δημιουργηθεί λόγω υποθυρεοειδισμού ή υπερθυρεοειδισμού. Ένα άλλο βασικό διαγνωστικό εργαλείο για τον καθορισμό του πραγματικού μεγέθους των όζων και/ή του θυρεοειδούς είναι το υπερηχογράφημα (εξέταση με υπερήχους). Η εξέταση αυτή είναι εντελώς ανώδυνη. Όπως ακριβώς με την διάγνωση της βρογχοκήλης η διάγνωση των θυρεοειδικών όζων πρέπει να περιλαμβάνει και άλλες μετρήσεις εκτός από την φυσική εξέταση και τις εξετάσεις αίματος. Το υπερηχογράφημα αναδεικνύει αν έχουν επηρεαστεί τα γειτονικά όργανα και δείχνει το πραγματικό μέγεθος των όζων και/ή του θυρεοειδή. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι όζοι του θυρεοειδούς αναγνωρίζονται μόνο κατά τη διάρκεια του υπερήχου, αφού οι όζοι του θυρεοειδούς μπορεί να είναι δύσκολο να ανιχνευθούν κατά τη φυσική εξέταση. 37 Το λεγόμενο σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς απαιτείται για όλους τους όζους που εμφανίζονται να έχουν ελάχιστη διάμετρο 1 cm. Ο ασθενής λαμβάνει μια κάψουλα ή υγρό με ασθενώς ραδιενεργή ουσία, η οποία συσσωρεύεται στον θυρεοειδή. Με την γ-κάμερα φαίνεται αν ο όζος έχει προσλάβει περισσότερη ή λιγότερη από αυτή την ουσία σε σχέση με τον υπόλοιπο θυρεοειδικό ιστό. Αν συγκεκριμένες περιοχές του θυρεοειδούς αποτυπώνονται με «θερμά» χρώματα όπως το κόκκινο ή το κίτρινο, αυτό υποδεικνύει ένα «θερμό» όζο. Αν τα χρώματα είναι μάλλον «ψυχρά» (μπλε ή μοβ) υπάρχει παρουσία «ψυχρού» όζου. Γενικά, οι δυσλειτουργίες του θυρεοειδούς μπορεί να υποδιαγιγνώσκονται σε πολλούς ασθενείς για αρκετά μακρύ χρονικό διάστημα αφού τα συμπτώματα δεν υποδεικνύουν καθαρά αυτές ως πιθανή αιτία. Ένα τρέχων επεισόδιο κατάθλιψης, μια εγκυμοσύνη ή η εμμηνόπαυση μπορεί να καλύψει τα σημεία αυτών των δυσλειτουργιών. Συνεπώς, αν έχετε οποιοδήποτε σύμπτωμα που μπορεί να υποδεικνύει υπερθυρεοειδισμό ή υποθυρεοειδισμό, κάντε μια εξέταση αίματος. Με τις εξετάσεις αυτές μπορεί να μετρηθεί η συγκέντρωση της TSH - η οποία με τη σειρά της δείχνει οποιαδήποτε πιθανή δυσλειτουργία. Θεραπεία της βρογχοκήλης και των όζων Η θεραπεία των διαταραχών του θυρεοειδούς είναι καλά τεκμηριωμένη και ιδιαίτερα αποτελεσματική.

9 Τι πρέπει να γνωρίζει ο καθένας μας για τις διαταραχές του θυρεοειδούς Θεραπεία της βρογχοκήλης 38 Ο κύριος στόχος της θεραπείας της βρογχοκήλης είναι η συρρίκνωση της. Αν η αύξηση δεν θεωρείται κακοήθης ή εξαιτίας όζων, η θεραπεία της βρογχοκήλης μπορεί να γίνει με ιώδιο, λεβοθυροξίνη (ένα σκεύασμα θυρεοειδικής ορμόνης) ή συνδυασμό των δύο. Όταν ανιχνεύεται κακοήθης εξεργασία στον θυρεοειδή πρέπει όλος ο αδένας να αφαιρεθεί χειρουργικά ενώ αν η παρουσία βρογχοκήλης προκαλεί έντονη δυσφορία ο θυρεοειδής μπορεί να αφαιρεθεί ολικά ή μερικά. Για κάποιους ασθενείς, η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο είναι μια βιώσιμη επιλογή επίσης. Μετά από την επέμβαση απαιτείται θεραπεία υποκατάστασης με λεβοθυροξίνη προκειμένου να υποκατασταθεί η ελλιπής παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Θεραπεία των όζων 39 Η θεραπεία πάντοτε βασίζεται στον τύπο και το μέγεθος του όζου και διαφέρει ανάμεσα στα διάφορα προσβεβλημένα άτομα. Σε κάποιες περιπτώσεις, η τακτική παρακολούθηση της αύξησης του όζου είναι το μόνο απαιτούμενο μέτρο. Για όζους, που οφείλονται σε έλλειψη ιωδίου, η θεραπεία με δισκία ιωδίου μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική ιδίως αν συνδυαστεί με λεβοθυροξίνη. Όταν οι όζοι συνοδεύονται από υπερθυρεοειδισμό (για παράδειγμα στην περίπτωση «θερμών» όζων), επιπλέον φαρμακευτική αγωγή μπορεί να χορηγηθεί προκειμένου να μειωθεί η παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Για τους «θερμούς» όζους, η θεραπεία με τη ραδιενεργό μορφή ιωδίου (ένα φυσικό ιχνοστοιχείο) είναι μια επιλογή. Όπως και στη θεραπεία της βρογχοκήλης, ισχύουν τα ακόλουθα για την θεραπεία των όζων. Αν ο όζος θεωρείται κακοήθης (ή αν οι όζοι προκαλούν έντονη δυσφορία λόγω του μεγέθους τους), οι όζοι μπορούν να αφαιρεθούν ή ο θυρεοειδής αδένας μπορεί να αφαιρεθεί μερικά/ολικά με χειρουργική επέμβαση. Μετά από μια τέτοια επέμβαση είναι απαραίτητη η θεραπεία υποκατάστασης με λεβοθυροξίνη προκειμένου να υποκατασταθεί η έλλειψη παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών. Θεραπεία του υποθυρεοειδισμού Επειδή ο υποθυρεοειδισμός δεν μπορεί να θεραπευτεί, η αντιμετώπιση του βασίζεται στην χορήγηση θυρεοειδικών ορμονών οι οποίες λείπουν από τον οργανισμό. Λαμβανόμενη καθημερινά, η λεβοθυροξίνη, η οποία είναι συνθετικά παρασκευασμένη θυρεοειδική ορμόνη, επιτρέπει στους ασθενείς να ζουν μια ζωή χωρίς συμπτώματα. Η θεραπεία αυτή έχει εφαρμοστεί με επιτυχία από το Παρόλα αυτά είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι αυτή θεραπεία πρέπει να λαμβάνεται δια βίου καθημερινά ακόμα και όταν τα συμπτώματα έχουν ελεγχθεί. Όταν η σωστή δόση της λεβοθυροξίνης βρεθεί από εσένα και το γιατρό σου, θα πρέπει απλά να κάνεις ένα έλεγχο 1 με 2 φορές το χρόνο. Αν όμως παρατηρήσεις οποιαδήποτε αλλαγή της κατάστασής σου, συνιστάται να βλέπεις το γιατρό σου πιο τακτικά.

10 Βρογχοκήλη και όζοι Θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού Η θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού είναι πιο περίπλοκη. Μπορεί είτε να αφαιρεθεί χειρουργικά ο θυρεοειδής είτε να χρησιμοποιηθεί θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο προκειμένου να καταστραφούν τα θυρεοειδικά κύτταρα. Και οι δύο θεραπείες μπορεί να οδηγήσουν σε υποθυρεοειδισμό. Εναλλακτικά μπορεί να χορηγηθούν αντιθυρεοειδικά φάρμακα για να εμποδιστεί η παραγωγή θυρεοειδικής ορμόνης. Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικά αλλά μπορεί να παρουσιαστούν παρενέργειες. Ο γιατρός σας μπορεί να σας εξηγήσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των θεραπειών αυτών προκειμένου να σας βοηθήσει να επιλέξετε. Θα πρέπει πάντα να γνωρίζετε αυτό: οι διαταραχές του θυρεοειδούς μπορεί να θεραπευτούν πολύ αποτελεσματικά. Παρόλα αυτά, πρέπει να είστε πολύ υπομονετικοί με κάθε θεραπευτική μέθοδο για να μπορέσετε να επωφεληθείτε από αυτή. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας με φάρμακο(α), μπορεί να χρειαστεί αρκετός χρόνος μέχρι ο ιατρός σας να βελτιστοποιήσει την δόση του φαρμάκου. Οι περισσότερες θυρεοειδοπάθειες δεν εκδηλώνονται από τη μία μέρα στην άλλη, έτσι και η αποτελεσματικότητα της θεραπείας παίρνει χρόνο μέχρι να γίνει ορατή. Δώσε στον εαυτό σου (και στην θεραπεία) λίγο χρόνο. Θα δεις: η προσπάθεια αξίζει. Θα αισθανθείς καλύτερα από αυτό που ένιωθες για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα πιο σημαντικά μυστικά (tips) Πρόσεχε το σώμα σου Η ίδια αρχή που ισχύει για όλες τις ασθένειες, ισχύει και για όλους τους τύπους διαταραχών του θυρεοειδούς: Μάθε τα αρχικά σημεία και λαβε τα σοβαρά υπόψη σου. Όσο νωρίτερα διαγνωστεί μια διαταραχή του θυρεοειδούς τόσο γρηγορότερα θα ξεκινήσει η ενδεδειγμένη θεραπεία και τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα επιτυχούς θεραπείας. Ζώντας με μια διαταραχή του θυρεοειδούς Για πολλούς ανθρώπους, η διάγνωση «βρογχοκήλη» και/ή «θυρεοειδικών όζων» μπορεί να τους ανακουφίσει. Άλλοι, αντιμετωπίζουν την διάγνωση με ανάμικτα συναισθήματα. Αυτή η διαταραχή μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη και οι ασθενείς χάνουν την διάθεση τους να ακολουθήσουν την θεραπεία. Συζήτησε το Αν διαγνωστεί ότι πάσχεις από μια διαταραχή του θυρεοειδή, πρέπει να μιλήσεις με την οικογένεια και τους φίλους σου προκειμένου να σε υποστηρίξουν. Επίσης, δεδομένου ότι η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς εμφανίζεται αθροιστικά σε κάποιες οικογένειες, συστήνεται ο έλεγχος των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών στους στενούς συγγενείς (αν υπάρχουν συμπτώματα).

11 Τι πρέπει να γνωρίζει ο καθένας μας για τις διαταραχές του θυρεοειδούς Πόσο ιώδιο για τον καθένα; Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ελέγχου των Διαταραχών Πρόσληψης Ιωδίου (ICCID), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) και η Unicef προτείνουν την ακόλουθη ημερήσια πρόσληψη ιωδίου (RDA) (σε micrograms [μg] ιωδίου) Πέρασε το μήνυμα Προετοιμάσου για την επόμενη επίσκεψη σου στον γιατρό σου καταγράφοντας τις ερωτήσεις σου σχετικά με την θυρεοειδοπάθεια σου Φέρε μαζί τον σύντροφο σου στην επόμενη ιατρική επίσκεψη ούτως ώστε να καταλάβει τι «βιώνεις». Αν πρέπει να συμβουλευτείς ένα ειδικό λόγω της διαταραχής του θυρεοειδούς σου, ζήτησε να στείλει ένα αντίγραφο της ιατρικής εξέτασης στον οικογενειακό ιατρό σου. Να έχεις στο πορτοφόλι ή την τσάντα σου, μια σημείωση με λεπτομέρειες για την πάθηση σου, την αγωγή που λαμβάνεις και τα στοιχεία του ιατρού που σε παρακολουθεί. Ιώδιο: Μάθε τα γεγονότα Διάφορες διαταραχές του θυρεοειδούς όπως βρογχοκήλη, όζοι και υποθυρέωση οφείλονται κυρίως σε έλλειψη ιωδίου. Για το λόγο αυτό η καθημερινή πρόσληψη ιωδίου είναι ο καλύτερος (και πιο απλός) τρόπος πρόληψης. Σε περιόδους αυξημένων απαιτήσεων σε ιώδιο (π.χ σε εγκυμοσύνη ή θηλασμό) η επιπλέον πρόσληψη δισκίων ιωδίου συστήνεται προκειμένου να εξασφαλιστεί επαρκής πρόσληψη. Παιδιά 0-7 ετών: Παιδιά 6 12 ετών: Παιδιά > 12 ετών: θηλάζουν: 90 μg καθημερινά 120 μg 150 μg 200 μg

12 Βρογχοκήλη και όζοι Περιεκτικότητα σε ιώδιο διαφόρων τροφών Ψάρια και άλλα θαλασσινά Οστρακοειδή Βακαλάος Μύδια (κοινά) Γαρίδες Στρείδια Ψάρι γλώσσα Γλώσσα Περιεχόμενο ιώδιο /100g 243 μg 170 μg 130 μg 130 μg 58 μg 53 μg 52 μg Τόνος 50 μg Ρέγκα 39 μg Σολωμός Πέρκα Χέλι Πέστροφα Κυπρίνος Σιτηρά 34 μg 4 μg 4 μg 4 μg 2 μg Ψωμί σικάλεως 8.5 μg Πλιγούρι βρώμης Άσπρο ψωμί Ρύζι 5.9 μg 5.8 μg 2.2 μg Λαχανικά Σπανάκι Ραπανάκια Αγγούρι Πατάτα 12 μg 8 μg 1.9 μg 1.5 μg

13 Τι πρέπει να γνωρίζει ο καθένας μας για τις διαταραχές του θυρεοειδούς Αυγά Περιεχόμενο ιώδιο /100g Αυγά κότας (ολόκληρα) 9.8 μg Φρούτα Μήλα Αχλάδια Κεράσια (γλυκά) Αφεψήματα Μαύρο τσάι Καφές (ψημένος) 1.1 μg 1 μg 0.9 μg 10.7 μg 3.3 μg Γάλα Μητρικό γάλα 6.3 μg Αγελαδινό γάλα 3.3 μg Γαλακτοκομικά προϊόντα Συμπυκνωμένο γάλα Τυρί Edam Γιαούρτι Φέτα/cottage cheese Βούτυρο Κρεατικά Βοδινό Χοιρινό Μοσχάρι 6.7 μg 4 μg 3.5 μg 3.4 μg 2.9 μg 6.8 μg 5.2 μg 2.8 μg

14 Βρογχοκήλη και όζοι Η προσωπική σας λίστα ελέγχου για Υπερθυρεοειδισμό Αν ΣΥΜΦΩΝΕΙΤΕ με 5 ή περισσότερες από τις παρακάτω προτάσεις, αναφέρετε στον γιατρό σας τα συμπτώματά σας. Υπάρχει πιθανότητα να υποφέρετε από υπερθυρεοειδισμό. Ναι Όχι Ναι Όχι Αισθάνομαι ανήσυχος και οξύθυμος συχνά Τα δάκτυλα και τα χέρια μου εμφανίζουν ένα ελαφρύ τρέμουλο Το δέρμα και τα μαλλιά μου φαίνονται λεπτότερα και τα νύχια μου μεγαλώνουν ταχύτερα από ότι συνήθως Έχει αυξηθεί η καρδιακή μου συχνότητα Ιδρώνω περισσότερο από ότι συνήθως Αισθάνομαι συχνά αδύναμος Όλες οι λειτουργίες του σώματος μου φαίνεται να επιταχύνονται, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας του εντέρου και του μεταβολισμού και το βάρος μου μειώνεται παρότι η όρεξη μου έχει αυξηθεί Η έμμηνος ρύση μου έχει αλλάξει Τα μάτια μου φαίνονται διογκωμένα ή καθηλωμένα

15 Τι πρέπει να γνωρίζει ο καθένας μας για τις διαταραχές του θυρεοειδούς Η προσωπική σας λίστα ελέγχου για Υπερθυρεοειδισμό Αν απαντήσετε NAI σε 5 από τις παρακάτω προτάσεις, αναφέρετε στον γιατρό σας τα συμπτώματά σας. Υπάρχει πιθανότητα να υποφέρετε από υποθυρεοειδισμό. Ναι Όχι Ναι Όχι Αισθάνομαι κουρασμένος και νυσταγμένος τη μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας, με λίγη ενέργεια και αντοχές Παρατηρώ πολλές αρνητικές σκέψεις και αισθάνομαι κατάθλιψη Ο εγκέφαλος μου δουλεύει λιγότερο αποτελεσματικά, η σκέψη μου είναι ομιχλώδης, η συγκέντρωση και η μνήμη μου είναι ελαττωμένες Οι κινήσεις και τα αντανακλαστικά μου έχουν γίνει πιο αργά Όλες οι λειτουργίες του σώματος μου φαίνεται να επιβραδύνονται, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας του εντέρου και του μεταβολισμού και το βάρος μου αυξάνεται Το δέρμα και τα μαλλιά μου είναι ξηρά, ωχρά και πρησμένα, τα νύχια μου είναι εύθραυστα Αισθάνομαι ότι κρυώνω τη μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας (ακόμα και όταν οι υπόλοιποι αισθάνονται άνετα) Νιώθω δυσκαμψία και πόνους στους μυς και τα οστά μου, καθώς και ένα μούδιασμα στα χέρια μου Η αρτηριακή μου πίεση έχει ανέβει και η καρδιακή μου συχνότητα έχει μειωθεί Τα επίπεδα της χοληστερίνης μου έχουν αυξηθεί

16 Για επιπλέον ενημέρωση Αν επιθυμείτε οποιαδήποτε επιπλέον πληροφορία σχετικά με τις διαταραχές του θυρεοειδούς, επισκεφθείτε της παρακάτω ηλεκτρονικές διευθύνσεις: Thyroid Federation International and Merck Serono, Καθένας έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί και να διανείμει αυτό το υλικό για εκπαιδευτικούς και ενημερωτικούς σκοπούς και να τροποποιήσει το υλικό για χρήση χωρίς αναφορά στο υπόλοιπο. Βιβλιογραφία 1 Henderson K.E.: The Washington manual endocrinology subspecialty consult. Lippincott Williams & Wilkins; Second edition (2008) 2 McDougall I.R.: Management of Thyroid Cancer and Related Nodular Disease. Springer; 1st Edition (2005) 3 United Nations System Standing Committee on Nutrition (SCN) 5th Report on the World Nutrition Situation, Nutrition for improved Development Outcomes March URL files/rwns5.pdf (Accessed October 2010) 4 American Thyroid Association. Thyroid Function Tests URL brochures/functiontests_brochure.pdf (Accessed October 2010) 5 Skugor M., Wilder J.B.: Thyroid Disorders: A Cleveland Clinic Guide. Cleveland Clinic Press (2006) 6 American Thyroid Association. Hyper-thyroidism URL brochures/hyper_brochure.pdf (Accessed: October 2010) 7 Lobban C.S., Harrison P.J.: Seaweed Ecology and Physiology. Cambridge University Press (1996) 8 Cf. Source 5 9 Cf. Source 1 10 Cf. Source 3 11 Skugor M., Wilder J.B.: The Cleveland Clinic Guide to Thyroid Disorders. Kaplan Publishing; 1 edition (2009) 12 McDougall I.R.: Thyroid Cancer in Clinical Practice. Springer; 1st Edition (2007) 13 American Thyroid Association. Thyroid Nodules Brochure URL patient_brochures/nodules.html (Accessed October 2010) 14 American Thyroid Association. ATA Hypothyrodism Booklet. Falls Church, VA (2003) 15 Roberts C.G., Ladenson P.W.: Hypothyroidism. Lancet. 2004;363: American Thyroid Association. Hypothyrodism URL brochures/hypo_brochure.pdf (Accessed October 2010) 17 Poppe K., Velkeniers B., Glinoer D.; Medscape. The role of thyroid autoimmunity in fertility and pregnancy. Nat Clin Pract Endocrinol Metab. 2008; 4: Cf. Source 5 19 EndocrineWeb. Fine Needle Biopsy of Thyroid nodules. URL conditions/thyroid/fine-needle-biopsy-thyroidnodules. (Accessed April 2011) 20 Cf. Source Cf. Source 1 22 Cf. Source 2 23 Böttcher I. et al.: The genetics of euthyroid familial goiter. Trend in Endocrinology and Metabolism, Volume 16, Issue 7, September 2005, pp Shils M.E. et al.: Modern nutrition in health and diseases. Lippincott Williams & Wilkins; Tenth edition (2005) 25 Greenspan, F.S., Gardener, D.G.: Basic and Clinical Endocrinoloy. McGraw-Hill Medical, 7. edition (2003) 26 Terris D.J., Gourin C.G.: Thyroid and Parathyoid Diseases: Medical and Surgical Treatment. Thieme; 1 edition (2008) 27 ibid. 28 Aufderheide A.C., Rodriguez-Martin C.: The Cambridge encyclopedia of human paleopathology. Cambridge University Press; 1 edition (1998) 29 American Association of Clinical Endocrinologists (AACE). Hashimoto s Thyroiditis: Information for Patients URL pub/thyroidbrochures/pdfs/hashimoto.pdf (Accessed October 2010) 30 Cf. Source McNeill A. Tobacco use and effects on health. In: European Commission (Eds.): Tobacco or health in the European Union - Past, present and future. Office for Official Publications of the European Communities, p Luxembourg, van Maanen J.M.S. et al.: Consumption of drinking water with high nitrate levels causes hypertrophy of the thyroid. Toxicology Letters, Volume 27, Issues 1-3, June 1994,Pages URL doi: / (94) (Accessed October 2010) 33 Derwahl K.M., Duntas L.H., Butz S.: The Thyroid and Cardiovascular Risk: Merck European Thyroid Symposium, Berlin, June, Thieme; 1 edition (2005) 34 Cf. Source Cf. Source Becker K.L.: Principles and practice of endocrinology and metabolism. Lippincott Williams & Wilkins; Third edition (2001) 37 Kawamura D.M.: Diagnostic Medical Sonography: Abdomen and superficial structures. Lippincott Williams & Wilkins; Second edition (1997) 38 Meikle A.W.: Endocrine replacement therapy in clinical practice. Humana Press; 1 edition (2003) 39 Lavin N.: Manual of Endocrinology and Metabolism. Lippincott Williams & Wilkins; Fourth edition (2009) 40 International Council for the Control of Iodine Deficiency Disorders. URL pages/iodine-deficiency/faqs.php (Accessed October 2010) Assessment of the iodine deficiency disorders and monitoring their elimination. Geneva, World Health Organization, 2001 (WHO/NHD/01.1) Μια πρωτοβουλία υποστηριζόμενη από: