Διοίκηση Έργων - Project Management

Transcript

1 Πανεπιστήμιο Αιγαίου Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης Διοίκηση Έργων - Project Management ΔΙΑΛΕΞΗ 6 η : Φάση 2 Ανάλυση σχεδίων και διαχείριση κινδύνων Δρ. Β. Ζεϊμπέκης Επίκουρος Καθηγητής vzeimp@fme.aegean.gr University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

2 Ατζέντα Διαχείριση κινδύνων Ποσοτικός προσδιορισμό κινδύνων Διαχείριση κινδύνων - Χρόνος Διαχείριση κινδύνων - Κόστος Διαχείριση κινδύνων - Ποιότητα University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

4 Η σημασία της διαχείρισης κινδύνων Η αξιολόγηση και εντοπισμός πιθανών κινδύνων σε ένα απο τα πρώτα στάδια μπορεί να αποκαλύψει αν αξίζει ή όχι η ανάληψη και η εκτέλεση ενός έργου Οι βέλτιστες πρακτικές διαχείρισης κινδύνων συναντώνται συνήθως σε πολύ μεγάλα έργα της βαριάς βιομηχανίας, καθώς επίσης και σε έργα όπου υπάρχει σημαντικός τεχνικός κίνδυνος (έργα αεροναυπηγικής) Παρ όλα αυτά η εφαρμογή πρακτικών διαχείρισης κινδύνων μπορεί να πραγματοποιηθεί για όλου του είδους τα έργα, απο τα πολύ μικρά έως τα πολύ μεγάλα και σύνθετα έργα Με την εφαρμογή των κατάλληλων πρακτικών διαχείρισης κινδύνων, πολλά προβλήματα μπορούν να εντοπιστούν εκ των προτέρων και να δώσουν στο διαχειριστή την ευκαιρία να προσδιορίσει την απαραίτητη πορεία δράσης University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

5 Κίνδυνος έργου: ένα αβέβαιο γεγονός ή κατάσταση που σε περίπτωση που προκύψρι, έχει θετική ή αρνητική συνέπεια σε κάποιο στόχο του έργου Εντοπισμός κινδύνων: Η σημασία της διαχείρισης κινδύνων Αιτία Κίνδυνος Συνέπεια Επειδή η ομάδα έργου δεν έχει εμπειρία στις επικοινωνίες απο απόσταση Υπάρχει περίπτωση να μην υπολογιστεί σωστά ο απαιτούμενος χρόνος Και τότε θα ξεπεραστεί η ημερομηνία παράδοσης του έργου Πηγή: Κηρυττόπουλος, 2013 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

6 Τομείς διαχείριση κινδύνου έργου Αναγνώριση Βασικά συμπτώματα κινδύνου Παραδοχές Εξωτερικές πηγές Ανάλυση χρόνου, κόστους, ποιότητας Έλεγχος επιπτώσεων Ευκαιρίες και απειλές Επανορθωτικές ενέργειες Απρόοπτα και αποθέματα Διαχείριση κινδύνων έργου Πιθανότητα Επιπτώσεις Δυνατότητα απόκρυψης Ποσοστικός προσδιορισμός Πηγή: Maylor, 2005 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

7 Αναγνώριση κινδύνου Βασικά συμπτώματα: είναι εκέινα τα στοιχεία του έργου που είναι πιθανό να δείξουν ότι κάτι δεν πάει καλά (π.χ. αν δεν παραληφθεί μια ενδιάμεση έκθεση απο κάποια μέλη της ομάδας έργου, μπορεί να υπάρχει πρόβλημα με αυτό το τμήμα του έργου) Εξωτερικές πηγές: μπορεί να πραγματοποιηθεί αξιολόγηση των κινδύνων απο εξωτερική ομάδα ειδικών (διαδικασία ομότιμου έλέγχου) Ανάλυση χρόνου κόστους, ποιότητας: Χρόνος ανάλυση κρίσιμης διαδρομής και επίφοβων δραστηριοτήτων Κόστος επίπεδο αβεβαιότητας στις εκτιμήσεις κόστους Ποιότητα διασφάλιση ποιότητας σε όλες τις διαδικασίες του έργου Παραδοχές: αναλυτικός έλεγχος των παραδοχών για τη διασφάλιση ότι το έργο προς εκτέλεση δεν θα δημιουργήσει προβλήματα ή επιπλέον κόστος για κάποια άλλα τμήματα της εταιρίας University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

8 Ποσοτικός προσδιορισμός κινδύνου Το ερώτημα που τίθεται στη συγκεκριμένη φάση είναι «Πόσο επικίνδυνο είναι κάποιο συμβάν ή μια δραστηριότητα;» Για την απάντηση στο παραπάνω ερώτημα οι ποσοτικές τεχνικές ακολουθούν τα εξής βήματα: Βήμα 1: Εκτίμηση της πιθανότητας να συμβεί το ενδεχόμενο (PERT κατανομή βήτα κανονική κατανομή) Βήμα 2: Προσδιορισμός της έκτασης της επίπτωσης του ενδεχομένου, για παράδειγμα η επίπτωση μπορεί να είναι: 1. Κρίσιμη (προκαλεί ολική αποτυχία) 2. Σημαντική (πιθανή αύξηση του κόστους) 3. Δευτερεύουσας σημασίας (θα προκαλέσει δυσκολίες χωρίς οικονομικές επιπτώσεις ή καθυστερήσεις) University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

9 Ποιοτικός προσδιορισμός κινδύνου Project title: Deliverable title: EXTRAPOLATION AND TECHNICAL AND ECONOMIC STUDY OF A LASER BEAM WELDING TECHNOLOGY (EXTRA-LASER) Risk assessment plan University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

10 Έλεγχος και μετριασμός των επιπτώσεων Με την ολοκλήρωση της αναγνώριση των κινδύνων, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν κάποιες διαδικασίες με βάση τις οποίες θα διασφαλιστεί η μείωση της πιθανότητας εμφάνισης του κινδύνου ή με κάποιο τρόπο θα γίνει μετριασμός των επιπτώσεων Ευκαιρίες και απειλές: σάνια τα καλύτερα προϊόντα είναια αποτέλεσμα μιας διαδικασίας ανάπτυξης που ξεκίνησε με αυτό το στόχο. Τα καλύτερα προϊόντα είναι αποτέλεσμα της ύπαρξης κάποιου πεδίου για μια ανάπτυξη (ευκαιρία) Ενδεικτικό παράδειγμα ευκαρίας: αυτοκόλλητα χαρτάκια σημειώσεων 3Μ (Post-It) Τα χαρτάκια Post-it προέκυψαν κατά τη διάρκεια κατασκευής μια κόλλας η οποία δεν ήταν ακετά ισχυρή. Ένας απο τους κατασκευαστές της εν λόγω κόλλας άλειψε την κόλλα σε μικρά κομμάτια χαρτιού, προκειμένου να σημαδεύει τις πολύ λεπτές σελίδες του βιβλίου με τους θρησκευτικούς ύμνους που χρησιμοποιούσε όταν πήγαινε στην εκκλησία. Κάποιοι του ζήτησαν να τους φτιάξει τέτοια χαρτάκια για να τα χρησιμοποιήσουν σε διάφορεςδουλειέςκαιμεαυτότοντρόποξεκίνησανταχαρτάκιασημειώσεωντης3m Πηγή: Maylor, 2005 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

11 Διαχείριση κινδύνων: Ευκαιρίες και Απειλές Κίνδυνοι Ευκαιρίες Εκμετάλλευση Διαμοιρασμός Ενδυνάμωση Αποδοχή Απειλες Αποφυγή Μεταφορά Ελάφρυνση Αποδοχή Πηγή: PMI, 2013 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

13 Τεχνικές ποσοτικού προσδιορισμού κινδύνων Η ανάλυση του κινδύνου είναι μια απόπειρα να προκύψει ένα μαθηματικό μοντέλο προκειμένου να κατανοήσουμε τον αντίκτυπο που έχει στο αποτέλεσμα ένας μεγάλος αριθμός μςταβλητών Μερικές απο τις βασικότερες τεχνικές για τον ποσοστικό προσδιορισμό του κινδύνου είναι οι εξής: Η προσδοκώμενη αξία Η ανάλυση ευαισθησίας Η προσομοίωση του Monte Carlo H ανάλυση των συνθηκών αποτυχίας Η τεχνική της αξιολόγησης και αναθεώρησης προγραμμάτων PERT (Βλέπε διάλεξη 4) Πηγή: Maylor, 2005 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

14 Η τεχνική της προσδοκώμενης αξίας Η προσδοκώμενη αξία ενός ενδεχομένου είναι το πιθανό αποτέλεσμα επί την πιθανότητα της εμφάνισης του Αν ένα έργο έχει πιθανότητα 50% να αποδώσει κέρδος , η προσδοκώμενη αξία είναι 0,5 χ = Με την εν λόγω αξιολόγηση πραγματοποιείται συχνά η αξιολόγηση διαφορετικών προτάσεων έργων Ενδεικτικό παράδειγμα δυο διαφορετικών έργων: Το 1 ο έργο να έχει πιθανή απόδοση 200εκ. και πιθανότητα υλοποίησης 50% (προσδοκώμενη αξία: 100 εκ. ) Το 2 ο έργο να έχει πιθανή απόδοση 150 εκ. και πιθανότητα υλοποίησης 70% (προσδοκώμενη αξία: 105 εκ. ) University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

15 Η τεχνική της ανάλυσης ευαισθησίας Ενδεικτικό παράδειγμα: Κόστος υλικών: 0,6 εκ. Κόστος Άμεσης εργασίας 0,2 εκ. Κόστος Γενικών εξόδων: 0,35 εκ. Έσοδα: 1,2 εκ ( ) Κέρδος = Προσδοκώμενο -10% κόστος υλικών +10% -10% 1,2 1,2 1,2-0,54-0,6-0,66-0,495-0,495-0,495-0,165 +0,105-0,045 Προσδοκόμενο κόσοτς εργασίας & Γενικών εξόδων 1,2 1,2 1,2-0,54-0,6-0,66-0,55-0,55-0,55 +0,11 +0,05-0,01 +10% 1,2 1,2 1,2-0,54-0,6-0,66-0,605-0,605-0,605 +0,055-0,005-0,065 Πηγή: Maylor, 2005 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

16 Η τεχνική της προσομοίωσης του Monte Carlo Απαιτεί τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή για να εφαρμοστει με επιτυχία ενώ χρησιμοποιεί ένα εύρος τιμων ή μια κατανομή και όχι μεμονωμένες τιμές για το χρόνο, το κόστος και άλλες εκτιμήσεις Δείχνει την επίπτωση που υπάρχει στα χρηματοοικονομικά ή σε άλλους κρίσιμους για το έργο παράγοντες Ενδεικτικά βήματα εφαρμογής προσομείωσης του Monte Carlo: 1. Καθορισμός αντικειμενικής συνάρτησης 2. Καθορισμός επιτρεπτών τιμών ή κατανομών για κάθε μεταβλητή 3. Τυχαίος προσδιορισμός τιμής για κάθε μεταβλητή 4. Εκτέλεση πράξεων με βάση την αντικειμενική συνάρτηση και εξαγωγή αποτελέσματος 5. Εκτέλεση των βημάτων 3 και 4 πολλές φορές ( επαναλήψεις) 6. Υπολογισμός της σχετικής συχνότητας κάθε αποτελέσματος που προκύπτει στο 4 ο βήμα 7. Εξαγωγή κατανομής αποτελέσματος και του αντίστοιχου σωρευτικού διαγράμματος University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

17 Η τεχνική της ανάλυσης των συνθηκών αποτυχίας Ανάλυση των επιπτώσεων κατάστασης αποτυχίας / Failur Mode Effect Analysis: Αποτελεί ένα απο τα πιο χρήσιμα εργαλεία που χρησιμοποιούνται εκτενώς στο χώρο των επιχειρήσεων και εφαρμόζονται σχετικά εύκολα στα έργα Η εν λόγω ανάλυση λαμνβάνει υπόψη τρία στοιχεία απο κάθε δραστηριότητα (σοβαρότητα, δυνατότητα απόκρυψης, πιθανότητα) Το καθένα απο αυτά τα στοιχεία βαθμολογείται με βάση μια κλίμακα απο 1 έως 10 και ο συνολικός κίνδυνος προκύπτει από την παρακάτω εξίσωση: Δραστηριότητα Πιθανότητα χ Σοβαρότητα χ Δυνατότητα απόκρυψης Σοβαρότητα Δυνατότητα απόκρυψης Πιθανότητα Σύνολο Ανάπτυξη απο εργολάβους Ανάπτυξη μέσα απο την εταιρία University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

19 Ανάλυση χρονοδιαγραμμάτων Βασικό καθήκον του διαχειριστή έργων είναι να υπολογίσει εαν το έργο μπορεί να πλοκληρωσή εντός της απαιτούμενης και προκαθορισμένης χρονικής διάρκειας Αρκετά συχνά ανακύπτουν ζητήματα σχετικά με το πώς μπορεί να ολοκληρωθεί ένα έργο ή μέρος του μέσα σε λιγότερο χρόνο απο τον προκαθορισμένο Στιςε περισσότερες περιπτώσεις η μείωση του χρόνου ολοκλήρωσης είναι δύσκολη και εγγυμονεί σοβαρούς κινδύνους Παρ όλα αυτά οι αυξημένες απαιτήσεις των πελατών, αναγκάζουν τους διαχειριστές να μπουν στη διαδικασία αναζήτησης τρόπων μείωσης του χρόνου ολοκλήρωσης των έργων, λαμβάνοντας ωστόσο υπόψην τους και τις αντίστοιχες μεταβολές στο κόστος έτσι ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο στο βαθμό που τουθς επιτρέπεται University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

20 Τρόποι συντόμευσης δραστηριοτήτων και επίσπευσης έργων Παροχή κινήτρων για ολοκλήρωση των εργασιών νωρίτερα Προσθήκη επιπλέον πόρων (π.χ. Εργαζόμενους, μηχανήματα) παρέχοντας υπερωρίες ή συνάπτοντας επιπλέον συμβάσεις Παράλληλες δραστηριότητες για την μείωση του κινδύνου υπέρβασης της προθεσμίας Μείωση του βαθμού των τεχνολογικών αλλαγών, εκμεταλλευόμενη την υφιστάμενη τεχνολογία Αίροντας τους περιορισμούς που αφορούν σε την έναρξη δραστηριότήτων (τροποποιώντας τις σχέσεις εξάρτησης ανάμεσα στις δραστηριότητες) University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

21 Βήματα επίσπευσης έργων Βήμα 1: Υπολογισμός χρονοδιαγράμματος ελάχιστου κόστους Κανονικός χρόνος Tn Βήμα 2: Κανονικό κόστος Cn Ελάχιστος δυνατόςχρόνος ολοκλήρωσης Τc Βήμα 3: Επιλογή των κρίσιμων δραστηριοτήτων οι οποίοες θα ολοκληρωθούν πρώτες Βήμα 4: Επιλογή των δραστηριοτήτων με το μικρότερο Ημερήσιο κόστος συντόμευσης έργου Βήμα 5: Συντόμευση της εν λόγω δραστηριότητας κατά 1 μονάδα Βήμα 6: Υπολογισμός νέας κρίσιμης διαδρομής Κόστος επίτευξης ελάχιστου δυνατού χρόνου Cc Υπολογισμός ημερήσιου κόστους συντόμευσης έργου = Βήμα 7: Για περαιτέρω συντόμευση χρόνου επανάληψη βημάτων 3-7 Πηγή: Maylor, 2005 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

22 Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου Βήμα 1: Στοιχεία ελάχιστου χρόνου και κόστους για τον υπολογισμό του νέου χρονοδιαγράμματος Δραστηριότητα Κανονικός χρόνος Tn (ημέρες) Κανονικό κόστος Cn Ελάχιστος δυνατός χρόνος ολοκλήρωσης Τc Κόστος επ[ιτευξης ελάχιστου δυνατού χρόνου Cc A B C D E University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

23 Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου Βήμα 2: Υπολογισμός ημερήσιου κόστους συντόμευσης έργου Δραστηριότητα Κανονικός χρόνος Tn (ημέρες) Κανονικό κόστος Cn Ελάχιστος δυνατόςχρόνος ολοκλήρωσης Τc Κόστος επ[ιτευξης ελάχιστου δυνατού χρόνου Cc Ημερήσιο κόστος συντόμευσης έργου A B C D E Ημερήσιο κόστος συντόμευσης έργου = Πηγή: Maylor, 2005 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

24 Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου (1 η επανάληψη) Βήματα 3-4: Επιλογή δραστηριότητας - α) κρίσιμη διαδρομή & Δραστηριότητα Κανονικός χρόνος Tn (ημέρες) β) χαμηλότερο ημερήσιο κόστος συντόμευσης Ελάχιστος δυνατόςχρόνος ολοκλήρωσης Τc B E Αρα επιλέγω να μειώσω ΑΡΧΗ A ΤΕΛΟΣ κατά 1 μονάδα τη C C D Ημερήσιο κόστος συντόμευσης έργου A B C D E University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

25 Η συνολική διάρκεια του έργου μειώθηκε κατά 1 ημέρα (17 -> 16) Αύξηση κόστους: 50 Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου (1 η επανάληψη) Βήματα 5-7: Συντόμευση κατά 1 μονάδα κρίσιμη διαδρομή διάρκεια έργου B E ΑΡΧΗ A ΤΕΛΟΣ C D University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

26 Βήματα 3-4: Επιλογή δραστηριότητας - α) κρίσιμη διαδρομή & Δραστηριότητα Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου (2 η επανάληψη) Κανονικός χρόνος Tn (ημέρες) β) χαμηλότερο ημερήσιο κόστος συντόμευσης Ελάχιστος δυνατόςχρόνος ολοκλήρωσης Τc B E Αρα επιλέγω να μειώσω ΑΡΧΗ A ΤΕΛΟΣ κατά 1 μονάδα τη C C D Ημερήσιο κόστος συντόμευσης έργου A B C 7 (6) 4 50 D E University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

27 Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου (2 η επανάληψη) Βήματα 5-7: Συντόμευση κατά 1 μονάδα κρίσιμη διαδρομή διάρκεια έργου Η συνολική διάρκεια του έργου μειώθηκε κατά 2 ημέρες (17 -> 15) Αύξηση κόστους: = B E ΑΡΧΗ A ΤΕΛΟΣ C D University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

28 Βήματα 3-4: Επιλογή δραστηριότητας - α) κρίσιμη διαδρομή & Δραστηριότητα Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου (3 η επανάληψη) Κανονικός χρόνος Tn (ημέρες) β) χαμηλότερο ημερήσιο κόστος συντόμευσης Ελάχιστος δυνατόςχρόνος ολοκλήρωσης Τc B E Αρα επιλέγω να μειώσω ΑΡΧΗ A ΤΕΛΟΣ κατά 1 μονάδα τη Cκαι τη Β C D Ημερήσιο κόστος συντόμευσης έργου A B C 7 (5) 4 50 D E University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

30 Βήματα 3-4: Επιλογή δραστηριότητας - α) κρίσιμη διαδρομή & Δραστηριότητα Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου (4 η επανάληψη) Κανονικός χρόνος Tn (ημέρες) β) χαμηλότερο ημερήσιο κόστος συντόμευσης Ελάχιστος δυνατόςχρόνος ολοκλήρωσης Τc Ημερήσιο κόστος συντόμευσης έργου A B 6 (5) 5 75 C 7 (4) 4 50 D E B E Αρα επιλέγω να μειώσω ΑΡΧΗ A ΤΕΛΟΣ κατά 1 μονάδα την Α C D University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

32 Βήματα 3-4: Επιλογή δραστηριότητας - α) κρίσιμη διαδρομή & Δραστηριότητα Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου (5 η επανάληψη) Κανονικός χρόνος Tn (ημέρες) β) χαμηλότερο ημερήσιο κόστος συντόμευσης Ελάχιστος δυνατόςχρόνος ολοκλήρωσης Τc B E Αρα επιλέγω να μειώσω ΑΡΧΗ A ΤΕΛΟΣ 0 0 κατά 1 μονάδα την Α C D Ημερήσιο κόστος συντόμευσης έργου A 5 (4) B 6 (5) 5 75 C 7 (4) 4 50 D E University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

34 Βήματα 3-4: Επιλογή δραστηριότητας - α) κρίσιμη διαδρομή & Δραστηριότητα Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου (6 η επανάληψη) Κανονικός χρόνος Tn (ημέρες) β) χαμηλότερο ημερήσιο κόστος συντόμευσης Ελάχιστος δυνατόςχρόνος ολοκλήρωσης Τc B E Αρα επιλέγω να μειώσω κατά 1 ΑΡΧΗ A ΤΕΛΟΣ μονάδα την D και την E C D Ημερήσιο κόστος συντόμευσης έργου A 5 (3) B 6 (5) 5 75 C 7 (4) 4 50 D E University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

35 Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου (6 η επανάληψη) Βήματα 5-7: Συντόμευση κατά 1 μονάδα κρίσιμη διαδρομή διάρκεια έργου Η συνολική διάρκεια του έργου μειώθηκε κατά 6ημέρες (17 -> 11) Αύξηση κόστους: = B E ΑΡΧΗ A ΤΕΛΟΣ C D University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

36 Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου Δραστηριότητα Κανονικός χρόνος Tn (ημέρες) Ελάχιστος δυνατόςχρόνος ολοκλήρωσης Τc Ημερήσιο κόστος συντόμευσης έργου A 5 (3) B 6 (5) 5 75 C 7 (4) 4 50 D 5 (4) E 4 (3) Ερώτημα 1: Υπάρχει πειριθώριο για περαιτέρω μείωση του χρόνου σε επίπεδο δραστηριότητας; Ναι υπάρχει περιθώριο για μείωση της δραστηριότητας D, κατά 1 μονάδα Ερώτημα 2: Υπάρχει πειριθώριο για περαιτέρω μείωση του χρόνου συνολικά(συνολική διάρκεια του έργου); Όχι η συνολική διάρκεια του έργου δεν μπορεί να μειωθεί περαιτέρω (δείτε επόμενο σχήμα) University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

37 Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου Έστω ότι εκμεταλλευόμαστε το περιθώριο για μείωση της δραστηριότητας D, κατά 1 μονάδα, τότε: B E ΑΡΧΗ A ΤΕΛΟΣ C D Με βάση το παραπάνω διάγραμμα προκύπτει ότι η μείωση της δραστηριότητας D, κατά 1 μονάδα δεν μπορεί να συμβάλει στην περαιτέρω μείωση της συνολικής διάρκειας του έργου Μια λάθος απόφαση η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στη μείωση της δραστηριότητας D, κατά μια μονάδα το μόνο αποτέλεσμα το οποίο θα μπορούσε να έχει ήταν η αύξηση του συνολικού κόστους κατά 100 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

38 Πρακτική εξάσκηση Επίσπευση χρόνου έργου Επομένως απο την παραπάνω ανάλυση προκύπτει ότι: Η ελάχιστη διάρκεια του έργου είναι έντεκα (11) ημέρες απο δεικαεπτά (17), δηλαδή μείωση της διάρκειας κατά 6 ημέρες Γιατηνπραγματοποίησητουέργουσε11ημέρεςθαυπάρχειοικονομική επιβάρυνση 925, δηλαδή το κόστος απο θα ανέλθει σε ΗδραστηριότηταΑθαχρειαστείναμειωθείκατά2ημέρες(300 ) ΗδραστηριότηταΒθαχρειαστείναμειωθείκατά1ημέρες(75 ) ΗδραστηριότηταCθαχρειαστείναμειωθείκατά3ημέρες(150 ) ΗδραστηριότηταDθαχρειαστείναμειωθείκατά1ημέρες(100 ) ΗδραστηριότηταEθαχρειαστείναμειωθείκατά1ημέρες(300 ) University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

40 Ανάλυση σχεδίων κόστους Κατά τη χρηματοοικονομική αξιολόγηση εξετάζονται τα πιθανά οφέλη απο την εκτέλεση του έργου σε σύγκριση με τα προβλεπόμενα είδη κόστους Παράλληλα μετά την ολοκλήρωση του προσδιορισμού του κόστους για την εκτέλεση του έργου, είναι απαραίτητο να αξιολογηθεί και η απόδοση του έργου, η οποία είναι πολύ σημαντικό (θέμα βιωσιμότητας) αν υπερβαίνει το συνολικό ποσό που δαπανήθηκε Η απόδοση μπορεί να αναλυθεί με αρκετούς τρόπους ανάλογα το μέγεθος του έργου και τη διάρκειά του: Ανάλυση της απόδοσης Προεξοφλημένη ταμειακή ροή Εσωτερικό ποσοστό απόδοσης Πηγή: Maylor, 2005 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

41 Ανάλυση της απόδοσης Η βασικότερη μέθοδος χρηματοοικονομικής αξιολόγησης είναι η περίοδος απόδοσης, δηλαδή το χρονικό διάστημα που θα χρειαστεί έτσι ώστε τα έσοδα να αποσβέσουν την επένδυση Παράδειγμα: Αρχική επένδυση: Έσοδα άνα έτος: Περίοδος απόδοσης = / = 4 έτη Μειονεκτήματα μεθόδου ανάλυσης της απόδοσης: Δεν λαμβάνεται υπόψη το συνολικό κόσοτς του κύκλου ζωής ενός είδους, αλλά μόνο το κόστος μέσα στην περίοδο απόδοσης Δεν λαμβάνεται υπόψη η διαχρονική αξία του χρήματος University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

42 Προεξοφλημένη ταμειακή ροή Για έργα με διάρκεια μεγαλύτερη του ενός έτους είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη η διαχρονική αξίας του χρήματος Η βάση της τεχνικής αυτή είναι η σύγκριση της αξίας μιας επένδυσης με την αξία του ίδιου χρηματικού ποσού αν κατατεθεί στην τράπεζα με δεδομένο επιτόκιο για την περίοδο Η συγκεκριμένη τεχνική λαμβάνει υπόψη το κόστος ευκαιρίας του έργου, δηλαδή το κόστος μη εκτέλεσης μιας άλλης ενέργειας με τους ίδιους πόρους Ενδεικτικό παράδειγμα: Κόστος έργου: Ετήσιο συμβόλαιο συντήρησης (για 4 έτη): /έτος Ετήσια απόδοση έργου (έσοδα): Σενάριο 1: Αν κάνουμε την επένδυση στο τέλος του 4 ου έτους θα έχουμε κέρδος Σενάριο 2: Αν δεν κάνουμε την επένδυση και καταθέσουμε τα χρήματα στην τράπεζα με ετήσιο επιτόκιο 7%, τότε στο τέλος του 4 ου έτους θα έχουμε κέρδος και με τον ελάχιστο δυνατό κίνδυνο University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

43 Προεξοφλημένη ταμειακή ροή: Καθαρή Παρούσα Αξία (ΚΠΑ) Η Καθαρά Παρούσα Αξία (ΚΠΑ) ορίζεται ως η διαφορά της παρούσας αξίας των ετήσιων εισοδημάτων μείον την παρούσα αξία των ετήσιων εξόδων, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων. Στην πράξη κι εφόσον έχει καταστρωθεί ο πίνακας των ταμειακών ροών, η ΚΠΑ υπολογίζεται ως η διαφορά των χρηματικών εισροών (καθαρών ταμειακών ροών μετά φόρων) μείον το κόστος των επενδύσεων, όπως, δίνεται από τον ακόλουθο τύπο: όπου: ΚΠΑ= - ΚΠΑ = η Καθαρά Παρούσα Αξία του σχεδίου ΚΤΡ t = η Καθαρή Ταμειακή Ροή το έτος t Κ 0 = η αρχική επένδυση το χρόνο t=0 (Παρούσα αξία κόστους) ν = η διάρκεια ζωής του επενδυτικού σχεδίου i = το επιτόκιο προεξόφλησης Παρούσα αξία οφέλους University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

44 Πρακτική εξάσκηση Υπολογισμός ΚΠΑ Παράδειγμα: Να αξιολογηθεί με βάση τα παρακάτω στοιχεία και με προεξοφλητικό επιτόκιο 12%, εάν αξίζει να πραγματοποιηθεί η εν λόγω επένδυση. Δραστηριότητα Σήμερα 1 ο έτος 2 ο έτος 3 ο έτος Κόστος έναρξης Λειτουργικό κόστος Έσοδα Τιμή πώλησης επιχείρησης Υπολογισμός ΚΠΑ: ΚΠΑ = ΚΠΑ Έτους 1 + ΚΠΑ Έτους 2 + ΚΠΑ Έτους 3 ΚΠΑ = ( ) +.., ΚΠΑ = , ΚΠΑ = (Αξίζει να πραγματοποιηθεί το συγκεκριμένο έργο) +..., University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

45 Προσδιορισμός ταμειακής ροής Για να δωθεί ακριβέστερη εικόνα της χρηματοοικονομικής υγείας ή μη της προσφοράς, πρέπει να εφαρμοστούν οι παρακάτω κανόνες: Αποκλειστική χρήση ταμειακών ροών και όχι στοιχείων που αφορούν σε κέρδος Δεν θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το εφάπαξ κόστος, δεδομένου ότι έχει ηδη καταλογιστεί Ειναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη μόνο το κόστος που προκύπτει απευθείας απο το έργο Είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη και το κόστος ευκαιρίας University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

46 Προεξοφλημένη ταμειακή ροή: Εσωτερικός Βαθμός (ποσοστό) Απόδοσης ΕΒΑ Όταν το επιτόκιο προεξόφλησης για μια συγκεκριμένη χρηματοροή αυξάνει, η ΚΠΑ αξία της χρηματοροής μειώνεται. Ο Εσωτερικός Βαθμός Απόδοσης (ΕΒΑ) του κεφαλαίου μπορεί να οριστεί ως το επιτόκιο προεξόφλησης που μηδενίζει τη χρηματοροή, δηλ. εκείνο το επιτόκιο που εξισώνει την αρχική επένδυση με την αξία όλων των μελλοντικών ταμειακών ροών. Η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου που δίνεται από τον ΕΒΑ και του επιτοκίου της προεξόφλησης έγκειται στο γεγονός ότι το πρώτο προσδιορίζεται από τα χαρακτηριστικά του πίνακα των ταμειακών ροών (για το λόγο αυτό καλείται και εσωτερική απόδοση) ενώ το επιτόκιο προεξόφλησης καθορίζεται εξωγενώς από τον επενδυτικό φορέα. Ο τύπος που δίνει τον ΕΒΑ είναι ο ακόλουθος: όπου: ΚΠΑ = 0 = ΚΤΡ t = η Καθαρή Ταμειακή Ροή το έτος t Ε 0 = η αρχική επένδυση το χρόνο t=0 ν = η διάρκεια ζωής του επενδυτικού σχεδίου - ΕΒΑ = το επιτόκιο προεξόφλησης που καθιστά την ΚΠΑ = 0 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

47 Πρακτική εξάσκηση Υπολογισμός ΕΒΑ Παράδειγμα: Ένα χρηματικό ποσό επενδύεται για έξι χρόνια με πιθανό υπόλοιπο στο τέλος της εξαετίας. Ποιό είναι το εσωτερικό ποσοστό απόδοσης του έργου; Υπολογισμός ΕΒΑ: Θεωρούμε τυχαία ότι το επιτόκιο είναι 10%, οπότε: ΚΠΑ 10% =., = Θεωρούμε τυχαία ότι το επιτόκιο είναι 14%, οπότε: ΚΠΑ 14% =., = Επομένως το επιτόκιο το οποίο μηδενίζει την ΚΠΑ βρίσκεται ανάμεσα στο 10% - 14% Καθαρή Παρούσα Αξία % 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18% 20% 22% 24% Προεξοφλητικό επιτόκιο Πηγή: Maylor, 2005 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

48 Προσδιορισμός προεξοφλητικού επιτοκίου Παράγοντες που καθορίζουν το προεξοφλητικό επιτόκιο: (X) Το επιτόκιο που χρεώνεται για τη χρήση του κεφαλαίου (Y) Το επιτόκιο που οφείλεται στον πληθωρισμό (Z) Ένας παράγοντας προσαύξησης που οφείλεται στο γεγονός ότι ο επενδυτής αναλαμβάνει τον κίνδυνο να μην αποπληρωθεί ποτέ το κεφάλαιο Άρα συνολικό επιτόκιο = (1+Χ)(1+Y)(1+Z) Πηγή: Maylor, 2005 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

49 Μελέτη περίπτωσης / Case Study Αξιολόγηση επένδυσης για την κατασκευή ψυχόμενου αποθηκευτικού χώρου στην περιοχή των Οινοφύτων University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

50 Μελέτη περίπτωσης: Αξιολόγηση επένδυσης για την κατασκευή ψυχόμενου αποθηκευτικού χώρου στην περιοχή των Οινοφύτων (1/8) Παρακάτω παρουσιάζονται οι πίνακες ταμειακών ροών σε βάθος 20ετίας Έσοδα Έξοδα Μεικτά κέρδη Αποσβέσεις Φορολογητέο εισόδημα Αναλογούν φόρος Καθαρά κέρδη μετά φόρων Καθαρές Ταμειακές Ροές Έσοδα Έξοδα Μεικτά κέρδη Αποσβέσεις Φορολογητέο εισόδημα Αναλογούν φόρος Καθαρά κέρδη μετά φόρων Καθαρές Ταμειακές Ροές University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

51 Μελέτη περίπτωσης: Αξιολόγηση επένδυσης για την κατασκευή ψυχόμενου αποθηκευτικού χώρου στην περιοχή των Οινοφύτων (2/8) Για την αξιολόγηση της επένδυσης θα χρησιμοποιηθούν δυο από τα συνηθέστερα κριτήρια αξιολόγησης ενός ή περισσοτέρων επενδυτικών σχεδίων από την πλευρά της επιχείρησης, ενώ στη συνέχεια θα καθοριστεί το νεκρό σημείο της επένδυσης, μέσω της ανάλυσης ευαισθησίας η οποία θα έχει ως βασικό κριτήριο το συντελεστή εσωτερικής απόδοσης. Τα δυο βασικά κριτήρια αξιολόγησης τα οποία θα χρησιμοποιηθούν, είναι τα εξής: o Κριτήριο 1: Καθαρή Παρούσα Αξία (Net Present Value NPV) o Κριτήριο 2: Εσωτερικός Βαθμός Απόδοσης Κεφαλαίου (Internal Rate of Return IRR) University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

52 Μελέτη περίπτωσης: Αξιολόγηση επένδυσης για την κατασκευή ψυχόμενου αποθηκευτικού χώρου στην περιοχή των Οινοφύτων (3/8) Όταν εξετάζεται ένα εναλλακτικό σχέδιο ανεξάρτητα από εναλλακτικές επιλογές, τότε οι όροι αποδοχής ή απόρριψής του σε σχέση µε τα δύο αυτά κριτήρια διαμορφώνονται ως εξής: Για την Καθαρά Παρούσα Αξία o ΚΠΑ > 0, η επένδυση θεωρείται συμφέρουσα o ΚΠΑ = 0, το οικονομικό αποτέλεσμα της επένδυσης είναι οριακό o ΚΠΑ < 0, η επένδυση απορρίπτεται Για τον Εσωτερικό Βαθμό Απόδοσης του Κεφαλαίου: o ΕΒΑ > από το ελάχιστο αποδεκτό επιτόκιο προεξόφλησης, η επένδυση θεωρείται συμφέρουσα o ΕΒΑ = µε το ελάχιστο αποδεκτό επιτόκιο προεξόφλησης, η επένδυση θεωρείται οριακή, εφαρμόζεται όταν δεν υπάρχει καλύτερη εναλλακτική λύση o ΕΒΑ < από το ελάχιστο αποδεκτό επιτόκιο προεξόφλησης, η επένδυση απορρίπτεται University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

53 Μελέτη περίπτωσης: Αξιολόγηση επένδυσης για την κατασκευή ψυχόμενου αποθηκευτικού χώρου στην περιοχή των Οινοφύτων (4/8) Για τον υπολογισμό του ΕΒΑ και της ΚΠΑ στη συγκεκριμένη επένδυση της αποθήκης ψυγείου υπολογίσθηκαν τα έσοδα και τα έξοδα για 10 έτη, 15 έτη και 20 έτη. Το αρχικό ποσό της επένδυσης ανέρχεται σε ,94. Θεωρούμε επιθυμητό προεξοφλητικό επιτόκιο ίσο με 4,75% (παρόμοιο με το υφιστάμενο επιτόκιο δανεισμού των εταιριών του κλάδου, περίπου 4,5% - 5%). Έτη Ταμειακές Ροές ΚΠΑ Τιμή 10ετίας ,43 15ετίας ,28 20ετίας ,50 ΕΒΑ Τιμή 10ετίας -6,30% 15ετίας 1,42% 20ετίας 4,90% University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

54 Μελέτη περίπτωσης: Αξιολόγηση επένδυσης για την κατασκευή ψυχόμενου αποθηκευτικού χώρου στην περιοχή των Οινοφύτων (5/8) Στην ανάλυση αυτή γίνεται έλεγχος για την ΚΠΑ σε ορίζοντα 10ετίας, 15ετίας και 20ετίας. Το επιτόκιο μεταβάλλεται από 0% έως 5% με βήμα 0,5%. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης αυτής παρουσιάζονται στον επόμενο πίνακα. Επίσης σε επόμενη διαφάνεια παρουσιάζεται η γραφική απεικόνιση της μεταβολής της ΚΠΑ για τους τρεις χρονικούς ορίζοντες 10, 15 και 20 ετών. Επιτόκιο 0,0% 0,5% 1,0% 1,5% 2,0% 2,5% ΚΠΑ , , , , , ,88 ΚΠΑ , , , , , ,63 ΚΠΑ , , , , , ,42 Επιτόκιο 3,0% 3,5% 4,0% 4,5% 5,0% ΚΠΑ , , , , ,64 ΚΠΑ , , , , ,11 ΚΠΑ , , , , ,19 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

55 Μελέτη περίπτωσης: Αξιολόγηση επένδυσης για την κατασκευή ψυχόμενου αποθηκευτικού χώρου στην περιοχή των Οινοφύτων (6/8) Καθαρή Παρούσα Αξία (σε εκ. ) University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

56 Μελέτη περίπτωσης: Αξιολόγηση επένδυσης για την κατασκευή ψυχόμενου αποθηκευτικού χώρου στην περιοχή των Οινοφύτων (7/8) Η ανάλυση ευαισθησίας του ΕΒΑ Σενάρια Μεταβολή Μεταβολή εσόδων εξόδων ΕΒΑ-15 ΕΒΑ-20 ΣΕΝΑΡΙΟ 1-20% 20% -11,2% -4,8% ΣΕΝΑΡΙΟ 2-18% 18% -9,3% -3,4% ΣΕΝΑΡΙΟ 3-16% 16% -7,6% -2,2% ΣΕΝΑΡΙΟ 4-14% 14% -6,1% -1,1% ΣΕΝΑΡΙΟ 5-12% 12% -4,8% -0,1% ΣΕΝΑΡΙΟ 6-10% 10% -3,6% 0,9% ΣΕΝΑΡΙΟ 7-8% 8% -2,4% 1,8% ΣΕΝΑΡΙΟ 8-6% 6% -1,4% 2,6% ΣΕΝΑΡΙΟ 9-4% 4% -0,4% 3,4% ΣΕΝΑΡΙΟ 10-2% 2% 0,5% 4,2% ΣΕΝΑΡΙΟ 11 0% 0% 1,4% 4,9% ΣΕΝΑΡΙΟ 12 2% -2% 2,2% 5,6% ΣΕΝΑΡΙΟ 13 4% -4% 3,0% 6,3% ΣΕΝΑΡΙΟ 14 6% -6% 3,8% 6,9% ΣΕΝΑΡΙΟ 15 8% -8% 4,6% 7,5% ΣΕΝΑΡΙΟ 16 10% -10% 5,3% 8,2% ΣΕΝΑΡΙΟ 17 12% -12% 6,0% 8,8% ΣΕΝΑΡΙΟ 18 14% -14% 6,7% 9,4% ΣΕΝΑΡΙΟ 19 16% -16% 7,4% 9,9% ΣΕΝΑΡΙΟ 20 18% -18% 8,1% 10,5% ΣΕΝΑΡΙΟ 21 20% -20% 8,7% 11,1% University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

57 Μελέτη περίπτωσης: Αξιολόγηση επένδυσης για την κατασκευή ψυχόμενου αποθηκευτικού χώρου στην περιοχή των Οινοφύτων (8/8) Εσωτερικός Βαθμός απόδοσης (%) University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

59 Ανάλυση σχεδίων ποιότητας (1/2) Για τη διασφάλιση της ποιότητας είναι απαραίτητο να υπάρχουν σχέδια για τον καθορισμό των προσδοκιών των πελατών σχετικά με το έργο και για την παροχή οδηγιών για το τι είναι φυσικό να αναμένεται Σε επίπεδο συστημάτων είναι σημαντικό να υπάρχει ένα σύνολο διαδικασιών που καθορίζουν πως θα επιτευχθούν αυτά Τα στοιχεία που αφορούν την ποιότητα καθώς επίσης οι πρακτικές και οι απαιτήσεις ποιότητας, διαφέρουν σημαντικά απο κλάδο σε κλάδο και απο οργανισμό σε οργανσιμό Ωστόσο πρέπει σε όλες τις περιπτώσεις τα πρότυπα να ελεγχθούν εξονυχιστικά με απώτερο στόχο τη μείωση των κινδύνων University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

60 Ανάλυση σχεδίων ποιότητας (2/2) Σε επίπεδο διαδικασία προτείνεται η μέθοδο των σημαδιών «τσεκαρίσματος» (πίνακας) Με τη χρήση των εν λόγω πινάκων επιτυγχάνεται καλύτερη παρακολούθηση και έλεγχος της διαδικασίας διασφάλισης ποιότητας ενώ σε περιπτώσεις παρουσίασης των εν λόγω πινάκων με τη μορφή ενός εγχειριδίου έργου πριν την έναρξη των δραστηριοτήτων, δείχνει ότι η διασφάλιση ποιότητας λαμβάνεται σοβαρά υπόψη Δραστηριότητα Προαπαίτηση Ολοκλήρωση Ημερομηνία Σχεδιασμός Φάση1 η : Συγκέντρωση στοιχείων Έκθεση εξαίρεσης Κατάρτιση PID 23/05 Όχι Υπογραφή χρηματοδότη 18/06 Όχι Χρήση έντυπων καταγραφής συνεντεύξεων για μελέτη 29/05 Ναι Πηγή: Maylor, 2005 University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright

61 Βιβλιογραφία PMI 2013, A guide to the project management body of knowledge (PMBOK guide), 5th edition, Project Management Institute, Newtown Square, Pennsylvania, USA(ISBN: ) Κηρυττόπουλος, Κ. 2013, Διαχείριση κινδύνων έργων ΙΙ, Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Maylor, H., 2005, Διαχείριση έργων, 3 η έκδοση, Εκδοσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα, Ελλάδα (ISBN: ) University of the Aegean School of Engineering Financial and Management Engineering Copyright