ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑ

Transcript

1 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΙΙ 1 ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑ

2 ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ Βλάβη που προκαλείται όταν η παροχή του αίματος σε μία περιοχή του εγκεφάλου σταματήσει 2 Ορισμός: Κάθε οξείας έναρξης εστιακή (ή γενικευμένη) διαταραχή της εγκεφαλικής λειτουργίας που διαρκεί περισσότερο από 24 ώρες και οφείλεται αποκλειστικά σε αγγειακά αίτια Διακρινονται σε ισχαιμικά και αιμορραγικά, παροδικά και εγκατεστημενα (μη αναστρεψιμα)

3 Παροδικά ισχαιμικά επεισόδια 3 Παροδικό επεισόδιο νευρολογικού ελλείμματος, που οφείλεται σε εστιακή ισχαιμία του εγκεφάλου, του αμφιβληστροειδούς ή του ΝΜ, χωρίς τη δημιουργία οξέος εμφράκτου <24 ωρες 20% ασθενών με ΠΙΕ Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (50% από αυτά το 1 ο 24ωρο) ή στεφανιαίο επεισόδιο 1/8 ΑΕΕ (αλλά 20-30% των ΑΕΕ στην κατανομή των μεγάλων αρτηριών) προαναγγέλλονται από ΠΙΕ

4 4

5 Αιματωση του εγκεφαλου Οι τέσσερις αρτηρίες (2 εσω καρωτίδες και 2 σπονδυλικές) πορεύονται στον υπαραχνοειδή χώρο και οι κλάδοι τους αναστομώνονται στην κάτω (βασική) επιφάνεια του εγκεφάλου και σχηματίζουν τον αρτηριακό κύκλο του εγκεφάλου ή κύκλο του Willis. Μεση και προσθια εγκεφαλική αποτελούν τελικούς κλαδους της εσω καρωτίδας. Στη βαση του εγκεφαλου οι σπονδυλικές σχηματιζουν την βασική η οποία διακλαδωνεται στην οπίσθια εγκεφαλική 5

6 6

7 7 Μέση εγκεφαλική α. Πρόσθια εγκεφαλική α. Οπίσθια εγκεφαλική α. Παροδική αμαύρωση Παροδική αδυναμία άκρου Πτώση γωνίας στόματος Δυσαρθρία ή δυσφασία

8 8

9 9

10 10

11 11

12 Αθηροθρομβωτικά Τυποι Αθηρωματική πλάκα θρόμβος Στενωση ή απόφραξη αγγείου Συνυπάρχει στεφανιαία νόσος ή ιστορικό ΠΙΕ 12 Καρδιοεμβολικά Χωρις ιστορικό ΠΕΙ ή ΣΝ Αιφνιδια εγκατάσταση νευρολογικού ελλείμματος Συχνα αιμορραγική μετατροπή Κολπική μαρμαρυγη, κολπικός πτερυγισμός, βαλβιδοπάθεια, παραδοξη εμβολή, βαλβιδοπαθεια

13 Κενοχωριώδη Τυποι Νόσος μικρών αγγείων Διατιτραίνοντες κλάδοι μεγάλων αγγείων Χρονια υπερταση Μικρά έμφρακτα 13 Σπανια αίτια Αγγείιτιδες, αρτηριακός διαχωρισμός, αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο, δρεπανοκυτταρική αναιμία

14 ΣΔ ΑΥ ΚΜ Καπνισμα Παχυσαρκία ΣΝ Ηλικία ΥΛ Παραγοντες κινδύνου για ΑΕΕ 14

15 Ολική πειραματική ισχαιμία Μετα από 2 8 δευτερόλεπτα εξαντλείται το ελευθερο οξυγόνο Μετα από 12 δευτερόλεπτα απωλεια συνείδησης δευτερολεπλτα δεν καταγραφεται βιοηλεκτρική δραστηριότητα 3-4 λεπτα μη αναστρεψιμες νεκρωσεις >9 λεπτα μη συμβατη με τη ζωη ισχαιμία 15

16 Εγκεφαλικο εμφρακτο Περιοχη νεκρωσης που οφείλεται σε μείωση ή διακοπή της παροχής αίματος σε μια περιοχή του εγκεφάλου 16

17 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Συμπτωματολογια εξαρταται από εντόπιση! 17 Αδυναμία, μουδιάσματα, παράλυση σε ένα μέρος του σώματος (πρόσωπο, χέρια, πόδια) Δυσκολίες ομιλίας, κατανόησης, σύγχυση Δυσκολίες όρασης (απώλεια ή μείωση της όρασης στο ένα ή και στα δύο μάτια) Ζαλάδες, απώλεια ισορροπίας, δυσκολίες βαδίσματος, απώλεια συντονισμού των κινήσεων Έντονος επίπονος πονοκέφαλος που εμφανίζεται ξαφνικά χωρίς να υπάρχει γνωστή αιτία Ημιπληγία (όταν παραλύει η μια πλευρά του σώματος) Δυσκολία στην κίνηση της γλώσσας

18 Προσθια/μεση εγκεφαλική Οπίσθια εγκεφαλική, θαλαμική, βασική, οπίσθια κατω παρεγκεφαλιδική 18

19 Εμφρακτο μεσης εγκεφαλικής αρτηριας Αντιπλευρη ημιπαρεση ή ημιπληγία Αντιπλευρη Ημιαναισθησία Στροφη βλέμματος προς τη βλάβη Αρ μεση αφασία Δε μεση αγνωσία 19

20 Προσοχη στις απομιμησεις Υπογλυκαιμία Χωροκατακτητικες εξεργασίες Επιληπτικές κρίσεις-μετακριτική κατασταση Ημικρανία Μεταβολικά αίτια Τοξικά αίτια 20

21 ΔΙΑΓΝΩΣΗ Σε όλους τους ασθενείς απεικόνιση εγκεφάλου (αξονική ή μαγνητική τομογραφία) Ε/ε: Γενική αίματος, χρονοι πήξης, ηλεκτρολύτες, σακχαρο, ηπατική και νεφρική λειτουργία Ηλεκτροκαρδιογραφημα Αερια αίματος Οσφυονωτιαία παρακέντηση Τοξικολογικός έλεγχος 21

22 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Α αεροφόροι οδοί- διασωλήνωση/μηχανικός αερισμός διαταραχή αεροφόρων οδών, οξυγόνο σε ασθενείς με υποξία Β Αρτηριακή πίεση- ελεγχος αναλογα με τον τυπο του αγγειακού εγκεφαλικού C Πίεση εγκεφαλικής αιμάτωσης (μετρηση και ρυθμιση επί αυξημένων τιμων) D πρόληψη εν τω βαθει φλεβοθρόμβωσης Ε πρωιμη κινητοποίηση F αξιολογηση πυρετού και επιθετική αντιμετωπιση G Γλυκόζη αντιμετωπιση υπερ και υπογλυκαιμίας 22

23 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ θεραπεία οξείας φάσης-> θρομβόλυση Οσο νωριτερα τοσο καλυτερα Επιπλοκές θρομβόλυσης αιμορραγία, αναφυλαξία, αγγειοοίδημα 23

24 Οξεία φάση Θάνατος 11-35% Προγνωση 24 Σοβαρά υπολείμματα 25-35% Πλήρης αποδρομή15% Μακροπρόθεσμα Υποτροπή 30-75%(+5%ανα έτος) Θάνατος 50%εντός 5ετίας 80% εντός 10ετίας Πρόσθιας κυκλοφορίας καλύτερης πρόγνωσης από οπίσθιας (όμως μικρότερη βελτίωση) Μακροπρόθεσμα ο ασθενής κινδυνεύει περισσότερο από καρδιακό παρά από νέο εγκεφαλικό

25 Ενδοεγκεφαλικη αιμορραγία Συλλογη αίματος μεσα στο εγκεφαλικό παρεγχυμα Αιφινιδια εναρξη νευρολογικού ελλείμματος Κεφαλαλγία, εμετος Επιληπτική κρίση Διαταραχες επιπεδου συνείδησης Αίτια: ΑΥ, διαταραχές πήξης, αρτηριοφλεβωδης δυσπλασία, ανευρυσμα, αγγείιτιδες 25

26 Υπαραχνοειδής αιμορραγία Εξαγγείωση αίματος στον υπαραχνοειδη χωρο Εντονη κεφαλαλγία (σαν τσεκουριά), σημεία μηνιγγιτιδισμού (πχ αυχενική δυσκαμψία) Διαγνωση αξονική εγκεφάλου 26

27 ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ 27

28 ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ =σκλήρυνση κατά πλάκας Φλεγμονωδης και απολυελινωτική νόσος ΚΝΣ Αγνωστη αιτιολογία (αλληλεπίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων) Καταστροφή της μυελίνης που περιβάλλει τους νευράξονες και τελικά καταστροφή και του νευράξονα Γυναίκες>Ανδρες ετών 28

29 Παθογενεια 29

30 Κλινικές μορφές Κλινικά απομονωμενο συνδρομο (εμφανιση συμπτωματος χωρίς επιβεβαίωση από τη μαγνητική) Υποτροπιάζουσα μορφη (υποτροπές με μερική βελτιωση ενδιαμεσα) Δευτεροπαθης προϊούσα (υποτροπές με όχι σταθερότητα μεταξυ τους) Πρωτοπαθής προϊούσα (επιδείνωση με περιοδούς σταθερότητας) 30

31 Κλινική εικόνα Μυϊκή αδυναμία, σπαστικότητα Πόνος-αιμωδίες-δυσαισθησίες Κόπωση Διανοητικές-συναισθηματικές διαταραχές Τρόμος- διαταραχές βάδισης Διαταραχές ορασης Σεξουαλική δυσλειτουργία 31

32 32

33 Διάγνωση Κεντρικό ρόλο έχει η μαγνητική τομογραφία 33 ENY ολιγοκλωνικές ζωνες Αυξηση IgG (ENY) Παθολογικά οπτικά πεδία

34 Θεραπεία Θεραπεία υποτροπων κορτικοειδή Νοσοτροποποιητική θεραπεία (αλλαγη της φυσικής πορείας) ασκηση, φυσιοθεραπεία, συμπτωματική θεραπεία, τροποποιητικά της νόσου φαρμακα (ιντερφερόνη, glatiramer acetate, μονοκλωνικά αντισώματα) Τροποποίηση παραγόντων κινδύνου (καπνισμα, διατροφή, άσκηση, υγιεινή ύπνου) 34

35 Νοσος Παρκινσον 35

36 Νόσος Παρκινσον Ανηκει στα εξωπυραμιδικά νοσήματα= νοσηματα με διαταραχη εκούσιων κινήσεων χωρίς προσβολή μυικής ισχύος, αισθητικότητας ή παρεγκεφαλίδας Νοσος Παρκινσουν-> εκφυλιστική διαταραχή του ΚΝΣ Τα κινητικά συμπτώματα είναι αποτέλεσμα δυσλειτουργίας των βασικών γαγγλίων (ντοπαμινεργικοί νευρώνες μελαινας ουσίας) Επίπτωση: / Ηλικά έναρξης: 65-70έτη, <40 έτη (5%) Κληρονομικότητα: 5-10% Άνδρες > Γυναίκες 36

37 37

38 38

39 Βασικά γαγγλια Λειτουργία ελεγχος και ολοκληρωση κινήσεων, κινητική εκμάθηση, γνωσιακές διεργασίες και συναισθήματα (σε συνεργασία με κινητικό φλοιό και παρεγκεφαλίδα Δυσλειτουργία βασικών γαγλίων ακούσιες κινήσεις, διαταραχή εκούσιων κινήσεων (βραδείες, διακεκομένες, ασυντόνιστες), διαταραχή στασηςβάδισης- μυικού τόνου, διαταραχή νοητικών λειτουργιών και συναισθήματος 39

40 Κλασσική τετράδα Βραδυκινησία Δυσκαμψία Διαταραχές ισορροπίας Συμπτωματα Τρόμος ηρεμίας (βελτιωνεται με κίνηση!!) Χαρακτηριστικό προσωπείο (υπομιμια=ανεκφραστο προσωπο, σιελόρροια, ανοσμία, μη καταργηση μεσοβλεφαρικού αντανακλαστικού) Μη κινητικά συμπτωματα (καταθλιψη, διαταραχές αυτόνομου, διαχυτα άλγη, κόπωση) 40

41 Τρομος-σημείο οδοντωτού τροχού 41

42 42

43 Κλινική Διάγνωση Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου σε μη τυπική εικόνα 43

44 Θεραπεία Levodopa (προδρομη μορφη ντοπαμίνης) + αναστολέας Decarboxylase (προληψη περιφερικών παρενεργειών) Αλλα (ντοπαμινεργικοί αγωνιστές, αμανταδίνη, αντιχολινεργικά, rivastigmine) 44 Φυσιοθεραπεία, λογοθεραπεία

45 45