Φάκελος περιοχής: GR Κεφαλονιά: Αίνος, Αγία Δυνατή και Καλόν Όρος. Παραδοτέα:

Transcript

1 Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας Φάκελος περιοχής: GR Κεφαλονιά: Αίνος, Αγία Δυνατή και Καλόν Όρος Παραδοτέα: 1. Ορνιθολογική Έκθεση 2. Σχέδιο Δράσης 3. Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων Ανάδοχοι: Τ. Δημαλέξης Δ. Μπούσμπουρας Οκτώβριος 2009

2 Ομάδα μελέτης: Τάσος Δημαλέξης Βιολόγος Επιστημονικός Συντονισμός, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Δημήτρης Μπούσμπουρας Βιολόγος Επιστημονικός Συντονισμός, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Θάνος Καστρίτης Ωκεανογράφος Επιστημονικός Συντονισμός, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Άρης Μανωλόπουλος Περιβαλλοντολόγος Συντονισμός ομάδας χαρτογράφησης και βάσης δεδομένων, Υπεύθυνος παραγωγής χαρτών, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Victoria Saravia Περιβαλλοντολόγος Ομάδα χαρτογράφησης, Υπεύθυνη παραγωγής χαρτών ενδιαιτημάτων, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Λευτέρης Σταύρακας Μηχανικός Η/Υ Υπεύθυνος συμπλήρωσης βάσης δεδομένων Natura Ρούλα Τρίγκου Δασολόγος Συμμετοχή στη συγγραφή επιμέλεια Σχεδίων Δράσης Κώστας Μαργετουσάκης Γεωγράφος Ομάδα χαρτογράφησης, Παραγωγή χαρτών εργασίας Διονυσία Μαρκοπούλου Γεωγράφος Ομάδα χαρτογράφησης, Παραγωγή χαρτών εργασίας Δανάη Πορτόλου Ζωολόγος Επεξεργασία πληθυσμιακών δεδομένων ΙΒΑ και SPA Jakob Fric Φυσικός Ομάδα χαρτογράφησης, Ορνιθολογική έρευνα πεδίου Κώστας Γαγάνης Περιβαλλοντολόγος Ομάδα χαρτογράφησης, Ορνιθολογική έρευνα πεδίου Άγγελος Ευαγγελίδης Περιβαλλοντολόγος Ορνιθολογική έρευνα πεδίου Παναγιώτης Γκιόκας Διοικητική υποστήριξη Επιστημονική και τεχνική υποστήριξη: Τομέας Διατήρησης Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία

3 ΕΡΓΟ: «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας» ΦΑΣΗ Β: Ορνιθολογική Αξιολόγηση Περιοχών ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Έκθεση ορνιθολογικής αξιολόγησης της περιοχής «GR085 Όρη Αγία Δυνατή και Κόκκινη Ράχη Κεφαλονιάς», για το χαρακτηρισμό της ως Ζώνης Ειδικής Προστασίας. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ: Φώτης Περγαντής ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Τάσος Δημαλέξης Δημήτρης Μπούσμπουρας Θάνος Καστρίτης Αθήνα Οκτώβριος 2009

4 Το έργο «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας», χρηματοδοτήθηκε από το «Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον» του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Η πλήρης αναφορά στο παρόν κείμενο είναι: Περγαντής Φ. (2009). Έκθεση Ορνιθολογικής αξιολόγησης περιοχής «GR085 Όρη Αγία Δυνατή και Κόκκινη Ράχη Κεφαλονιάς». Στο: Δημαλέξης, Α. Μπούσμπουρας, Δ., Καστρίτης, Θ., Μανωλόπουλος Α. και Saravia V. (Συντονιστές Έκδοσης). Τελική αναφορά προγράμματος επαναξιολόγησης 69 σημαντικών περιοχών για τα πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας. ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα. This document may be cited as follows: Pergantis Ph. (2009). Ornithological report for the evaluation of the site «GR085 The Agia Dinati and Kokkini Rachi mountains of Kefallinia». In: Dimalexis A., Bousbouras D., Kastritis T., Manolopoulos A. & Saravia V. (editors). Final project report for the evaluation of 69 Important Bird Areas as Special Protection Areas. Hellenic Ministry for the Environment, Physical Planning and Public Works, Athens. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 1

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενική περιγραφή περιοχής μελέτης Παλαιότερες έρευνες για την ορνιθοπανίδα της περιοχής Χαρακτηρισμένες ζώνες Διαχειριστικό καθεστώς ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συνοπτική αξιολόγηση Ανάλυση της διαδικασίας αξιολόγησης Περιγραφή κρίσιμων ενδιαιτημάτων/απειλών των ειδών χαρακτηρισμού και Χάρτες κρίσιμων ενδιαιτημάτων ειδών χαρακτηρισμού και ΠΡΟΤΑΣΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ SUMMARY OF ORNITHOLOGICAL EVALUATION AND PROPOSED DELIMITATION ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...22 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ...23 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2. ΧΑΡΤΕΣ ΟΠΤΙΚΟΥ ΔΙΣΚΟΥ (CD-ROM) ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 2

6 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα έκθεση εκπονήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Σκοπός της παρούσας έκθεσης είναι η αξιολόγηση, η οριοθέτηση και ο χαρακτηρισμός της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (ΣΠΠ) «GR 085 Όρη Αγία Δυνατή και Κόκκινη Ράχη Κεφαλονιάς» ως Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) της ορνιθοπανίδας, σύμφωνα με το Άρθρο 4 της Οδηγίας για τα Πουλιά 79/409/ΕΟΚ. Το εργαλείο για την επίτευξη του σκοπού είναι η εφαρμογή των προδιαγραφών που παρήχθησαν στο πλαίσιο του έργου «Καθορισμός Μεθοδολογίας και σύνταξη προδιαγραφών για την αξιολόγηση περιοχών και το χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας, με πιλοτική εφαρμογή σε 10 περιοχές» (Δημαλέξης κ.α., 2004), στην ανωτέρω περιοχή με παραδοτέα τα οποία αποσκοπούν στην ολοκλήρωση της τεχνικής προετοιμασίας για το χαρακτηρισμό της περιοχής αυτής ως ΖΕΠ. 1.1 Γενική περιγραφή περιοχής μελέτης Η περιοχή μελέτης αφορά στη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά «GR085 Όρη Αγία Δυνατή και Κόκκινη Ράχη Κεφαλονιάς», σύμφωνα με την έκδοση «Important Bird Areas in Europe» (Bourdakis & Vareltzidou 2000) του BirdLife International, ο χάρτης με τα όρια της οποίας έχουν παραχθεί από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία για το Τμήμα Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι εντός της εν λόγω ΣΠΠ περιλαμβάνεται ένα σχετικά μικρό τμήμα της υφιστάμενης ΖΕΠ «Όρος Αίνος» (με κωδικό GR ). Η ΖΕΠ αυτή περιλαμβάνει δύο ξεχωριστά τμήματα : ένα μεγαλύτερο που οριοθετεί το όρος Αίνος περίπου από την ισοϋψή των 800 μέτρων και άνω και ένα μικρότερο λίγο ΒΔ του Αίνου που οριοθετεί εν μέρει (βόρειο τμήμα) το όρος «Γιούπαρη». Αυτό το δεύτερο μικρότερο τμήμα της εν λόγω ΖΕΠ είναι αυτό που περιέχεται ολόκληρο μέσα στην υπο συζήτηση ΣΠΠ. (βλέπε παρακάτω και χάρτη Χ.1.). ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 3

7 Η έκταση της περιοχής μελέτης (ΣΠΠ) σύμφωνα με το BirdLife International (Bourdakis & Vareltzidou 2000) είναι εκτάρια. Η περιοχή περιλαμβάνει ένα σημαντικό κεντρικό - δυτικό τμήμα της νήσου Κεφαλλονιάς, στο οποίο, κεντρικά δεσπόζει το όρος Αγία Δυνατή (1150 μ.) με τις νότιες προεκτάσεις του που φθάνουν σχεδόν ως το όρος Αίνος ενώ δυτικά δεσπόζει ο χαμηλότερος ορεινός όγκος που ορίζεται από την κορυφογραμμή «Αυγό Καστρί Άτρος» (1050 μ.) και που βρέχεται από τη δυτική ακτή της νήσου (βλέπε παρακάτω και χάρτη Χ.1). Η ως άνω περιοχή ΣΠΠ, από την άποψη τύπων οικοσυστήματος, περιλαμβάνει : Δάση κωνοφόρων και βασικά Κεφαλονίτικο Έλατο (κατά 10% περίπου) με ελάχιστα φυλλοβόλα. Αείφυλλα πλατύφυλλα (δηλαδή μακκία με Αριά, Πουρνάρι, Φυλλίκι, Ρείκι, Κουμαριά) και χαμηλότερη φρυγανική βλάστηση, κυρίως ασφακώνες (περίπου κατά 70%), Σχετικά περιορισμένες εκτάσεις σε χαμηλότερα υψόμετρα (Λαδανιά, Θυμάρι κλπ) σε ποσοστό μικρότερο του Γυμνές κορυφές και βράχια σε ποσοστό που πλησιάζει το 5 % Ήπιας μορφής μεικτές καλλιέργειες κυρίως ελαιώνες σε ποσοστό γύρω στο 15% Η περιοχή προτάθηκε ως ΣΠΠ γενικά λόγω της παρουσίας αξιόλογων αρπακτικών πουλιών (όπως το Όρνιο, ο Φιδαετός, η Αετογερακίνα και ο Πετρίτης). Τα ορνιθολογικά δεδομένα που ήταν γνωστά προ 10ετίας έχουν όμως αλλάξει, όπως κατέδειξε η πρόσφατη έρευνα που έλαβε χώρα στα πλαίσια της παρούσας δράσης. Ιδιαίτερα θα πρέπει να σημειωθεί η απουσία του Όρνιου. Παλαιά παρατηρούνταν λίγα (3-5) άτομα που πιθανότατα επισκέπτονταν το νησί προερχόμενα από την Αιτωλοακαρνανία. Δεν είχε ποτέ παρατηρηθεί φώλιασμα του είδους στο νησί. Επίσης, η Μαυροτσικλητάρα και ο Λευκονώτης που αναφέρονται από τους Vittery et al. (1996), δεν παρατηρήθηκαν παρά την επισταμένη έρευνα. Πάντως η υπό συζήτηση ΣΠΠ, όπως προέκυψε από την παρούσα έρευνα, εξακολουθεί να περιλαμβάνει κάποια αξιόλογα ορνιθολογικά στοιχεία με βάση τα οποία μπορεί ένα ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 4

8 αξιόλογο τμήμα της να χαρακτηριστεί ως ΖΕΠ (βλέπε παρακάτω στην οικεία παράγραφο). Πίνακας 1. Κριτήρια ΙΒΑ 2000 Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία Πληθυσμός BirdLife Falco peregrinus Πετρίτης 2 4 ζεύγη B2 Buteo rufinus Αετογερακίνα 1 3 ζεύγη B2 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 5

9 Χάρτης 1. Όρια περιοχής μελέτης (όρια Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά) (Bourdakis & Vareltzidou, 2000) 1.2 Παλαιότερες έρευνες για την ορνιθοπανίδα της περιοχής Vittery, A., Bauchinger, U., Giese, K., Kallhardt, F., Heimberg, H., Mommertz, S., Lang, A., Klarenberg, A., Panou, A Recent observations on the avifauna of Kefalonia. Poster presentation at the 7th Int. Congr. Zoogeography and Ecology of Greece and the Adjacent Regions. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία ΕΘΙΑΓΕ Πρόγραμμα ENVIREG: Αναγνώριση και αξιολόγηση βιοτόπων και διερεύνηση της δυνατότητας ένταξής τους στο κοινοτικό δίκτυο των ιδιαίτερα προστατευόμενων περιοχών σε εφαρμογή του Άρθρου 4 της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας. Ταχεία ορνιθολογική αναγνώριση του συνόλου των 16 βιοτόπων. 138 σ. Alivizatos, C. (compiler) Important Bird Areas in Greece: 085. The Agia Dinati and Kokkini Rachi mountains of Kefallinia. In: Bourdakis S. & ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 6

10 Vareltzidou S. (compilers). Important Bird Areas in Greece Database. Hellenic Ornithological Society, BirdLife International. (unpublished report) Καζαντζίδης, Σ. και Σ. Βαρελτζίδου (συντάκτες) Ορνιθολογικά Στοιχεία για το Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων της υποψήφιας ΖΕΠ «Όρη Αγία Δυνατή, Κόκκινη Ράχη Κεφαλλονιάς»με κωδικό ΣΠΠΕ GR085. ΕΟΕ:Παραδοτέο Προγράμματος «Άμεσες ενέργειες για την προστασία έξη ειδών αρπακτικών» - ΥΠΕΧΩΔΕ, Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, ΤΔΦΠ 1.3 Χαρακτηρισμένες ζώνες Διαχειριστικό καθεστώς Ζώνη Ειδικής Προστασίας και Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΖΕΠ & ΤΚΣ): GR Εθνικός Δρυμός Αίνου (2.779 ha, 3 %) Εθνικός Δρυμός (ΕΔ): Αινού (553 ha 3 %) Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ): Βουνό Άτρος (Αγ. Νικολάου-Πόρου) (1.826 ha, 10 %) 2. ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ Για την έρευνα πεδίου αλλά και για τις απαιτούμενες εργασίες γραφείου εφαρμόστηκαν οι προδιαγραφές που παρήχθησαν στο πλαίσιο του έργου «Καθορισμός Μεθοδολογίας και σύνταξη προδιαγραφών για την αξιολόγηση περιοχών και το χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας, με πιλοτική εφαρμογή σε 10 περιοχές» (Δημαλέξης κ.α., 2004). Πιο συγκεκριμένα : Αρχικά συγκεντρώθηκαν πληροφορίες για την ορνιθοπανίδα της περιοχής από την ήδη δημοσιευμένη βιβλιογραφία και από παρατηρήσεις και αδημοσίευτες αναφορές Ελλήνων ορνιθολόγων. Η νεότερη βιβλιογραφική διερεύνηση δεν απέδωσε στοιχεία που θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά την επαναξιολόγηση της περιοχής. Αξιόλογες πληροφορίες έδωσε ο ορνιθολόγος Χ. Αλιβιζάτος (προσωπ. επικοιν.). Έτσι, η αναζήτηση δεδομένων στηρίχτηκε κατά κύριο λόγο στην έρευνα πεδίου. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 7

11 Η έρευνα πεδίου έγινε στα μέσα της Άνοιξης και στην αρχή και τα μέσα του καλοκαιριού και διάρκεσε συνολικά 10 ημέρες. Πιο συγκεκριμένα στις 1-4 Μαίου, στις Ιουνίου και στις 3-5 Ιουλίου. Κατά την έρευνα πεδίου έγιναν καταγραφές όλων των ειδών, ενώ λόγω του περιορισμένου χρόνου της εργασίας πεδίου και της έναρξης της έρευνας σχετικά αργά, δόθηκε έμφαση στη συλλογή στοιχείων για τον εντοπισμό των κρίσιμων ενδιαιτημάτων ειδών που πληρούν τα κριτήρια ένταξης της περιοχής στο δίκτυο των ΖΕΠ σύμφωνα με το BirdLife International (Heath & Evans 2000), καθώς και όσων άλλων ειδών είχαν αξιόλογους πληθυσμούς σε σχέση με τα πληθυσμιακά όρια των κριτηρίων χαρακτηρισμού και των ΖΕΠ. Η έρευνα επικεντρώθηκε στην κάλυψη κατά προτεραιότητα των πιθανών περιοχών αναπαραγωγής και τροφοληψίας σημαντικών ειδών, που σύμφωνα με τις προσωπικές πληροφορίες του Χ. Αλιβιζάτου είχαν παρατηρηθεί προ δεκαετίας, ή είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να βρεθούν εκεί, κυρίως δε αρπακτικών. Κατά την έρευνα πεδίου χρησιμοποιήθηκαν οι ακόλουθες μέθοδοι καταγραφών, σύμφωνα με τις οδηγίες που δίνονται από τους Δημαλέξης κ.ά. (2004): Επιλέχτηκαν δειγματοληπτικές διαδρομές στους αντιπροσωπευτικότερους βιότοπους εντός κι εκτός της περιοχής ΙΒΑ Σε καθορισμένα σημεία χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος look and see για ποιοτική καταγραφή των ειδών που εμφανίζονται εκεί, ενώ έγινε πληθυσμιακή εκτίμηση για τα αναπαραγόμενα στρουθιόμορφα και τα μεταναστευτικά και αναγωγή των πληθυσμιακών δεδομένων στον χώρο ή στον χρόνο αντίστοιχα. Ανάλογες εκτιμήσεις έγιναν για είδη που παρουσιάζουν σχετικά ομαλή πυκνότητα κατανομής σε συγκεκριμένους τύπους οικότοπου, με αναγωγή στη συνολική έκταση αυτών των τύπων οικοτόπων. Βέβαια, επιδιώχθηκε να γίνουν άμεσες παρατηρήσεις σε όσο το δυνατόν διαφορετικές τοποθεσίες για κάθε τέτοιο οικότοπο, οι οποίες απείχαν αξιόλογη απόσταση μεταξύ τους. Για τα είδη που δεν παρουσιάζουν ομοιόμορφη κατανομή ή διατηρούν επικράτειες (π.χ. αρπακτικά) έγιναν παρατηρήσεις στο μεγαλύτερο εύρος της περιοχής, χρησιμοποιώντας επιλεκτικά πλεονεκτικά σημεία ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 8

12 παρατήρησης (vantage observation points) και καταγράφηκε η παρατηρηθείσα δραστηριότητά τους ενώ έγινε προσπάθεια εντοπισμού των θέσεων φωλεοποίησης. Για την έρευνα πεδίου χρησιμοποιήθηκαν κυάλια 10Χ50, τηλεσκόπιο 20Χ60, χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού κλίμακας 1: και εικόνες του Google Earth. Στους χάρτες σημειώνονταν οι θέσεις-περιοχές παρατήρησης και σε ξεχωριστό φύλλο γίνονταν αντιστοίχιση των αριθμών των θέσεων με πρόσθετες παρατηρήσεις που αφορούσαν στοιχεία όπως τροφοληψία, φώλιασμα, εκτιμώμενα όρια επικρατειών κλπ. Κυρίως από τις καταγραφές διαμορφώθηκαν, πάνω σε δορυφορικές εικόνες του Google Earth, οι «χάρτες» με τα κρίσιμα ενδιαιτήματα ή τις επικράτειες για τα είδη χαρακτηρισμού και. 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 3.1 Συνοπτική αξιολόγηση Η παρούσα έρευνα απέδωσε δεδομένα για τέσσερα είδη αρπακτικών (τρία ημερόβια και ένα νυκτόβιο) που πληρούν το κριτήριο του ελληνικού αναπαραγομένου πληθυσμού. Πρόκειται για το Φιδαετό, για το Χρυσογέρακο, για τον Πετρίτη και για τον Μπούφο. Ως είδος χαρακτηρισμού όμως θα μπορούσε να ληφθεί μόνο το Χρυσογέρακο αφού για τα άλλα τρία είδη δεν είναι σαφές ότι η περιοχή μπορεί να περιληφθεί στις 5 σημαντικότερες της βιογεωγραφικής ζώνης. Ως προς το Χρυσογέρακο λοιπόν, πρέπει να σημειωθούν τα εξής : Στο βιογεωγραφικό χώρο της Δυτικής Ελλάδας, περιλαμβανόμενων και των Ιονίων νήσων, δεν έχει παρατηρηθεί τακτικά παρά μόνο στην περιοχή του Μεσολογγίου (και όχι κάθε χρόνο). Στην περιοχή παρατηρήθηκε ένα ζευγάρι στο χώρο που σημειώνεται στο χάρτη ενδιαιτημάτων στο ΒΔ άκρο του Αίνου αλλά και ένα άτομο στην περιοχή του Καλού Όρους που βρίσκεται σε σημαντική απόσταση από το χώρο παρατήρησης του προηγούμενου ζευγαριού. Ενδεχομένως να πρόκειται για μία επιπλέον επικράτεια ανεξάρτητου ατόμου. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 9

13 Σε ολόκληρο σχεδόν το νησί έχει πολλαπλασιαστεί θεαματικά η Νησιωτική Πέρδικα (Alectoris chucar) η οποία παρατηρούνταν σχεδόν παντού σε μεγάλα κοπάδια και μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει επαρκέστατο τροφικό υπόβαθρο για περισσότερα του ενός ζευγάρια Χρυσογέρακου (δεν είναι τυχαίο ότι παρατηρήθηκαν και δύο ζευγάρια Πετρίτη). Για τους λόγους αυτούς θα μπορούσε το Χρυσογέρακο να θεωρηθεί ως είδος χαρακτηρισμού της εν λόγω ΣΠΠ ως ΖΕΠ. Τόσο δε αυτό όσο και άλλα τρία είδη αρπακτικών που αναφέρθηκαν πληρούν τα κριτήρια για να θεωρηθούν και χρησιμοποιηθούν ως είδη της εν λόγω ΖΕΠ. Και τα τέσσερα αυτά είδη ανήκουν στο παράρτημα ΑΝΝΕΧ Ι της οδηγίας 79/409/ΕΕ. Τα είδη αυτά, το πλήθος που καταγράφηκε ή εκτιμήθηκε από το καθένα και τα κρίσιμα ενδιαιτήματά τους περιγράφονται αναλυτικά στην παράγραφο #3.3. Ο πίνακας I του Παραρτήματος 1 επίσης περιλαμβάνει το παρατηρηθέν εκτιμώμενο πλήθος τους που μπορεί άμεσα να συγκριθεί με τα αριθμητικά κριτήρια των υπολοίπων στηλών του ιδίου πίνακα. Συνοπτικότερα, τα είδη αυτά παρουσιάζονται στους εντός του κειμένου πίνακες 2 & 3 (βλ. επόμενη παράγραφο). Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνει η εξής σημαντική διευκρίνιση. Το ζευγάρι του Χρυσογέρακου εντοπίστηκε εντός της ΣΠΠ. Το ξεχωριστό όμως άτομο που παρατηρήθηκε, εντοπίστηκε λίγο βορειότερα εκτός του βόρειου ορίου της, δηλαδή στο Καλό Όρος. Δηλαδή η ΣΠΠ μπορεί ασφαλέστερα να χαρακτηριστεί ως ΖΕΠ εφ όσον το Καλό Όρος περιληφθεί στην οριοθέτησή της. Αυτό είναι κάτι στο οποίο συνηγορεί και το ότι στο Καλό Όρος παρατηρήθηκε και το τρίτο ζευγάρι Φιδαετού το οποίο μάλιστα αναπαράχθηκε επιτυχώς με ένα νεοσσό που πτερώθηκε και πέταξε. Επίσης, στο Καλό Όρος παρατηρήθηκαν και ο Σφηκιάρης αλλά και η Αετογερακίνα. Για όλους αυτούς τους λόγους κρίνεται ότι το Καλό Όρος πρέπει να περιληφθεί εντός της εδώ προτεινόμενης ΖΕΠ. Σημειωτέο ότι το Καλό Όρος έχει ήδη οριοθετηθεί ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας με κωδικό GR λόγω της σημαντικής ποικιλίας οικοτόπων που περιλαμβάνει. Αντίθετα, σε ένα σημαντικό τμήμα της ΣΠΠ, αυτό που περιλαμβάνει τον ορεινό όγκο νοτιοδυτικά της Σάμης και που ορίζεται από την κορυφογραμμή «Αυγό Καστρί Άτρος», παρά το ότι αφιερώθηκε σημαντικός χρόνος παρατήρησης, δεν εντοπίστηκαν σημαντικά είδη πουλιών ούτε κάποια ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 10

14 αξιόλογα αρπακτικά (μόνον λίγα Βραχοκιρκίνεζα). Ως εκ τούτου, αιτιολογείται σθεναρά το να μην περιλάβει αυτή την περιοχή η εδώ προτεινόμενη ΖΕΠ αλλά, αντί αυτής, να περιλάβει το Καλό Όρος. 3.2 Ανάλυση της διαδικασίας αξιολόγησης Για την περιοχή μελέτης δημιουργήθηκε αρχικά ένας πίνακας εργασίας με όλα τα είδη που απαντούν στην περιοχή, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε για να ετοιμασθούν: ο πίνακας αξιολόγησης των ειδών χαρακτηρισμού και (βλ. Πίνακα 1στο Παράρτημα) και οι πίνακες αρχείων XL του Τυποποιημένου Δελτίου Δεδομένων. Στον πίνακα αξιολόγησης των ειδών χαρακτηρισμού και (Πίνακας Ι στο Παράρτημα 1) σημειώθηκε ο πληθυσμός του κάθε είδους στη περιοχή μελέτης και εάν το είδος πληροί κάποιο από τα κριτήρια 1, 2, 3 και 6. Τέλος, με βάση την αξιολόγηση που παρουσιάζεται στον πίνακα Ι, ετοιμάστηκε ο εντός κειμένου πίνακας 2 (βλ. επόμενη σελίδα) ο οποίος περιλαμβάνει τα είδη που πληρούν κάποια από τα κριτήρια 1-6 και συνεπώς πρόκειται για τα είδη χαρακτηρισμού της περιοχής. Επίσης και ο εντός του κειμένου πίνακας 3 (βλ. επόμενη σελίδα) που περιλαμβάνει τα είδη που πληρούν κάποιο πληθυσμιακό όριο και αποτελούν τα «είδη» της περιοχής μελέτης (δηλαδή τα είδη των οποίων τα ενδιαιτήματα μπορούν να ληφθούν υπόψη για την οριοθέτησή της ως ΖΕΠ). ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 11

15 Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας Πίνακας 2. Είδη χαρακτηρισμού ανά κριτήριο για την περιοχή: «GR085 Όρη Αγία Δυνατή και Κόκκινη Ράχη Κεφαλονιάς» A/A Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία 101 Falco biarmicus Χρυσογέρακο Είδη χαρακτηρισμού αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε Πίνακας 3. Είδη για την περιοχή: «GR085 Όρη Αγία Δυνατή και Κόκκινη Ράχη Κεφαλονιάς» A/A Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία Είδη 76 Circaetus gallicus Φιδαετός > Αναπαραγ. Πληθυσμού Ελλάδας 103 Falco peregrinus Πετρίτης > Αναπαραγ. Πληθυσμού Ελλάδας 224 Bubo bubo Μπούφος > Αναπαραγ. Πληθυσμού Ελλάδας ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 12

16 3.3 Περιγραφή κρίσιμων ενδιαιτημάτων/απειλών των ειδών χαρακτηρισμού και Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφεται συνοπτικά ο ελληνικός πληθυσμός των ειδών χαρακτηρισμού και, το καθεστώς παρουσίας τους στην περιοχή μελέτης, τα κρίσιμα ενδιαιτήματά (θέσεις φωλιάσματος, τροφοληψίας και καταφυγίου) και οι απειλές τους, καθώς και τα ενδεδειγμένα μέτρα διατήρησης. Φιδαετός (Circaetus gallicus) Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Ο πληθυσμός του Φιδαετού στη χώρα μας έχει εκτιμηθεί σε ζευγάρια (BirdLife International 2004). Οι χώροι που παρατηρήθηκε επανειλημμένα, τόσο σε μεμονωμένα άτομα όσο και σε ζευγάρια, αποτελούν τρείς διακριτές περιοχές που υποδεικνύονται στους χάρτες ενδιαιτημάτων, ήτοι : Στο όρος Αίνος (κυρίως ΝΑ) Στην περιοχή του Όρους Αγία Δυνατή (κυρίως νότια των κορυφών) Στο Καλό Όρος (κυρίως στις δυτικές πλαγιές) Στο Καλό Όρος παρατηρήθηκε και ο πτερωθείς νεοσσός να τρέφεται από τους γονείς. Επειδή δεν είναι επαρκώς γνωστή η πληθυσμιακή παρουσία - πυκνότητα του φιδαετού στη λοιπή κεντρική και νότια Ελλάδα, δεν μπορεί να θεωρηθεί βέβαιο ότι ο πληθυσμός του στην περιοχή έρευνας είναι ένας από τους 5 σημαντικότερους στην γύρω ευρύτερη γεωγραφική ζώνη. Οικολογία - απειλές. Ο Φιδαετός προτιμά για τροφοληψία πλαγιές με σχετικά αραιή ή χαμηλή βλάστηση που τις αλλάζει ανάλογα με την κατεύθυνση του ανέμου, ώστε να εκμεταλλεύεται το δυναμικό ανοδικό ρεύμα και να αιωρείται, συνήθως σε χαμηλό ύψος, κοντά στα «κεφάλια» των διάσελων. Φωλιάζει συνήθως σε δέντρα μέσα σε συστάδες. Ο φιδαετός δεν κινδυνεύει παρά κυρίως από αδόκιμο πυροβολισμό κατά την έναρξη του κυνηγίου του λαγού πέρδικας, δηλαδή σε περίοδο που εξακολουθεί να βρίσκεται στην περιοχή. Κρίσιμα ενδιαιτήματα στην περιοχή. Και οι τρείς υποπεριοχές που παρατηρήθηκε διαθέτουν εδάφη κατάλληλα για τη διατροφή και αναπαραγωγή του είδους και είναι αυτά που υποδεικνύονται στους χάρτες κρίσιμων ενδιαιτημάτων. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 13

17 Χρυσογέρακο (Falco biarmicus) Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Ο πληθυσμός του Χρυσογέρακου στη χώρα μας έχει εκτιμηθεί σε ζευγάρια (BirdLife International 2004). Στην περιοχή μελέτης και στο ΒΔ τμήμα του Αίνου και λίγο βορειότερα αυτού, παρατηρήθηκε επανειλημμένα (κάποιες φορές και τα δύο άτομα του ζευγαριού). Σχεδόν πάντα έδειχνε συμπεριφορά προάσπισης επικράτειας από άλλα αρπακτικά και Κόρακες. Η φωλιά δεν εντοπίστηκε. Επίσης παρατηρήθηκε ένα άτομο δύο φορές στο Καλό Όρος, μάλλον ανώριμο, που μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί ξεχωριστό άτομο (η απόσταση από το προηγούμενο είναι τουλάχιστον 18 χιλιόμετρα) το οποίο μπορεί μελλοντικά ενδεχομένως να αναπαραχθεί και να δώσει ένα επιπλέον ζευγάρι. Οικολογία - Απειλές. Το Χρυσογέρακο συχνάζει σε χαμηλού και μέσου υψομέτρου θερμές ορεινές ή ημιορεινές περιοχές με βράχια, μακία, φρύγανα και λιγότερο σε δάση. Φωλιάζει σε απότομα βράχια και σπανιότερα σε δέντρα, ενώ οι επικράτειες του είναι μάλλον μικρές, αλλά πλούσιες σε θηράματα. Τρέφεται κυρίως με πουλιά διαφόρων μεγεθών. Στις περιοχές που παρατηρήθηκε υπήρχαν άφθονοι πληθυσμοί νησιώτικης πέρδικας που έχουν πολλαπλασιαστεί εντυπωσιακά μετά από παλαιές απελευθερώσεις που έχουν γίνει εκεί από τους κυνηγετικούς συλλόγους. Επίσης υπάρχει εντυπωσιακά πυκνός πληθυσμός από Κίσσες όλο το χρόνο αλλά και αξιόλογοι πληθυσμοί τσιχλών το χειμώνα. Εφ όσον σε κάποια περιοχή υπάρχει επαρκής διαθεσιμότητα τροφής δεν θεωρείται ότι απειλείται ιδιαίτερα, πλήν ίσως από κάποιο τυχαίο πυροβολισμό από ανίδεο κυνηγό. Κρίσιμα ενδιαιτήματα στην περιοχή. Τόσο η περιοχή ΒΔ του Αίνου όσο και αυτή του Καλού Όρους, όπου και παρατηρήθηκε το είδος, συνιστούν κατάλληλα ενδιαιτήματά του (κυρίως χαμηλή βλάστηση θαμνώνων και διάσπαρτων δέντρων σε βραχώδεις πλαγιές) και μπορούν να λογιστούν ως κρίσιμα ενδιαιτήματά του τουλάχιστον για διατροφή. Πετρίτης (Falco peregrinus) Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Ο πληθυσμός του Πετρίτη στη χώρα μας έχει εκτιμηθεί σε ζευγάρια (BirdLife International 2004). Παρατηρήθηκε τακτικά ένα ζευγάρι ΒΔ του χωριού Πυργί όπου υπάρχουν και δύο αξιόλογα φαράγγια. Ένα άτομο παρατηρήθηκε δύο φορές δυτικά του όρους Αγία Δυνατή και μία φορά ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 14

18 παρατηρήθηκαν δύο άτομα μαζί. Επομένως εκτιμάται ότι στο χώρο της εδώ προτεινόμενης ΖΕΠ υπάρχουν πιθανότατα δύο ζευγάρια. Επειδή δεν μπορεί να θεωρηθεί ως απολύτως βέβαιο ότι στη δεύτερη περιοχή πρόκειται για αναπαραγόμενο ζευγάρι γι αυτό και δεν μπορεί με βεβαιότητα να θεωρηθεί η εδώ προτεινόμενη ΖΕΠ ως μία εκ των 5 σημαντικότερων γι αυτό το είδος, άρα και το είδος να θεωρηθεί ως είδος χαρακτηρισμού. Οικολογία - απειλές. Ο Πετρίτης αναπαράγεται σε βραχώδεις θέσεις που δεν απαιτείται να είναι μεγάλου ύψους ή έκτασης (π.χ. Μαύρα βουνά Αράξου). Είναι είδος ευπροσάρμοστο σε ποικίλου τύπου εκτάσεις, αποφεύγοντας τις έντονα δασώδεις. Χαρακτηριστικός βέβαια βιότοπός του είναι οι ξηρές ανοικτές, λοφώδεις και υποορεινές περιοχές. Τρέφεται κυρίως με πουλιά μεγάλης γκάμας μεγεθών. (Tucker and Heath 1994). Δεν είναι είδος που υπόκειται στις γνωστές απειλές. Όμως η συλλογή αυγών ή νεοσσών για ιερακοθηρία αποτελεί πάγια και ειδική για το είδος απειλή. Κρίσιμα ενδιαιτήματα στην περιοχή. Παρ όλο που το είδος έχει μεγάλη επικράτεια τροφοληψίας, εν τούτοις ως κρίσιμα ενδιαιτήματα προτείνονται οι βασικοί χώροι που παρατηρήθηκε να κινείται δηλαδή το τμήμα ΒΔ του χωριού Πυργί ως περιοχή τροφοληψίας και αναπαραγωγής και οι δυτικές πλαγιές όρους Αγία Δυνατή ως περιοχή τροφοληψίας. Μπούφος (Bubo bubo) Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Ο πληθυσμός του Μπούφου στη χώρα μας έχει εκτιμηθεί σε ζευγάρια (BirdLife International 2004). Ακούστηκε σε φαράγγι, ΒΔ του χωριού Πυργί καθώς και σε ρεματιά με βράχια ανατολικά της βορειότερης κορυφής του όρους Αγία Δυνατή. Εκτιμάται ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο ζευγάρια στην εδώ προτεινόμενη ΖΕΠ. Πάντως, και γι αυτό το είδος, το οποίο έχει αξιόλογη προσαρμοστικότητα σε ποικίλους χερσαίους οικότοπους, ευρύτατη εξάπλωση και μικρές σε έκταση επικράτειες, δεν μπορεί να θεωρηθεί η παρουσία δύο ζευγαριών ως κριτήριο ένταξης της περιοχής έρευνας ως μίας εκ των 5 σημαντικότερων γι αυτό. Είναι δηλαδή πολύ πιθανόν ότι, στην ευρύτερη βιογεωγραφική ζώνη, υπάρχουν ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 15

19 αρκετά περισσότερες των 5 περιοχών ανάλογης έκτασης, με περισσότερα από 2 ζευγάρια μπούφων. Οικολογία - απειλές. Ο Μπούφος είναι ευπροσάρμοστος σε ποικίλης μορφής χερσαία περιβάλλοντα (δασικές ή θαμνώδεις εκτάσεις, καλλιέργειες κλπ) που χρησιμοποιεί για τροφοληψία. Η αναπαραγωγή του, όμως, συνδέεται συνήθως με βραχώδη βιότοπο, όχι κατ ανάγκη εκτενή. Αρκεί μία μικρή βραχοσπηλιά κάπου για να αναπαραχθεί εφ όσον βέβαια υπάρχει επάρκεια τροφής τριγύρω. Δεν απειλείται σοβαρά. Τα περιστατικά εύρεσης μπούφων σε προβληματική κατάσταση οφείλονται συνήθως είτε σε καταχρηστικούς πυροβολισμούς από ασυνείδητους είτε σε δηλητηρίαση από τροφή όπως π.χ. από κάποιο τρωκτικό (συνήθως δεκατιστήαρουραίο) που έφαγε δηλητηριασμένο δόλωμα και περιφέρεται εκτεθειμένος πρίν ψοφήσει. Στις θέσεις που εντοπίστηκε, θεωρείται ότι δεν κινδυνεύει σοβαρά. Τρέφεται κυρίως με μικρά και μεγάλα τρωκτικά αλλά ενίοτε και με πουλιά. Κρίσιμα ενδιαιτήματα στην περιοχή. Στην περιοχή που προτείνεται ως ΖΕΠ υπάρχουν πολλές επιμέρους περιοχές που θα μπορούσαν να συστήσουν κατάλληλο ενδιαίτημα για το είδος και η πιθανότητα να απαντάται και αλλού, πέραν από τις θέσεις που ακούστηκε, είναι αξιόλογη. Παρά ταύτα, εδώ οριοθετούνται ως κρίσιμα ενδιαιτήματα οι περιοχές όπου ακούστηκε ώστε να υπάρχει μεγάλη βεβαιότητα της παρουσίας του. Μέτρα διατήρησης. Ως βασικό μέτρο νοείται η μελλοντική συνολική διαχείριση της προστατευόμενης περιοχής στα πλαίσια της οποίας θα πρέπει να υπάρχει παρακολούθηση και φύλαξη από ειδικό προσωπικό. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 16

20 3.4 Χάρτες κρίσιμων ενδιαιτημάτων ειδών χαρακτηρισμού και Στον επισυναπτόμενο χάρτη 2 παρουσιάζονται τα κρίσιμα ενδιαιτήματα των ειδών χαρακτηρισμού και. Ο χάρτης 2 διαμορφώθηκε από τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από την εργασία πεδίου ενώ συμπληρωματικά χρησιμοποιήθηκαν αξιόπιστα δεδομένα από βιβλιογραφικές πηγές. Όσον αφορά τα αρπακτικά τα οποία ενδιαιτούνται στην περιοχή σημειώθηκαν οι επικράτειές τους οι οποίες περιλαμβάνουν τόσο την περιοχή τροφοληψίας όσο και τις περιοχές φωλιάσματος και κουρνιάσματος. Η εκτίμηση των επικρατειών έγινε με βάση της καταγραφές στην ύπαιθρο αλλά και την υπάρχουσα βιβλιογραφία για τα συγκεκριμένα είδη και τις απαιτήσεις τους. Τα κρίσιμα ενδιαιτήματα για τα υπόλοιπα είδη σχετίζονται με την πυκνότητα των πληθυσμών τους κατά της καταγραφές. 4. ΠΡΟΤΑΣΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ Στον επισυναπτόμενο χάρτη 3 (κλίμακας 1: ) παρουσιάζονται: α) η προτεινόμενη οριοθέτηση της περιοχής μελέτης ως ΖΕΠ και β) τα υφιστάμενα όρια ΤΚΣ και ΖΕΠ πλησίον ή εντός της περιοχής μελέτης Η πρόταση της περιοχής μελέτης ως Ζώνης Ειδικής Προστασίας διαμορφώθηκε έτσι ώστε να περιλάβει τα κρίσιμα ενδιαιτήματα των ειδών χαρακτηρισμού για όλες τις εποχές που αυτά χρησιμοποιούν την περιοχή, καθώς και τα αντίστοιχα ενδιαιτήματα των ειδών, σύμφωνα με τις προδιαγραφές ΖΕΠ (βλ. Δημαλέξης κ.ά. 2004). Από την προτεινόμενη οριοθέτηση εξαιρούνται οι οικισμοί που βρίσκονται εντός της περιοχής με βάση τα νόμιμα όρια τους. Σύμφωνα λοιπόν με τις παρατηρήσεις που έγιναν, προέκυψε η πλήρωση των αναγκαίων κριτηρίων για το Χρυσογέρακο ως είδος χαρακτηρισμού αλλά και για τα υπόλοιπα τρία είδη (συν το Χρυσογέρακο) ως είδη. Περιλαμβάνοντας λοιπόν τα κρίσιμα ενδιαιτήματα αυτών των τεσσάρων ειδών, προκύπτει μία περιοχή, ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 17

21 περίπου στο μέγεθος της ΣΠΠ αλλά με κάποιες αξιόλογες διαφορές στα όριά τους που έχουν ως εξής : Α) Δεν περιλαμβάνεται καθόλου το ΝΔ ήμισυ της ΣΠΠ γιατί εκεί δεν προέκυψαν στοιχεία για χρήση της από κάποιο ή κάποια είδη στο βαθμό που να πληρούνται τα απαραίτητα κριτήρια. Επομένως προτείνεται αυτή η περιοχή να μην περιληφθεί στην προτεινόμενη ΖΕΠ. Β) Αντίθετα, προέκυψαν σημαντικά στοιχεία για την περιοχή του Καλού όρους και ειδικότερα για τον Φιδαετό (αναπαραγόμενο ζευγάρι) με πρόσθετες εμφανίσεις εκεί ενός ατόμου Χρυσογέρακου, ενός ζευγαριού Σφηκιάρη και ενός ατόμου Αετογερακίνας μέσα στην αναπαραγωγική περίοδο (πιθανότατα ζευγάρι). Επομένως προτείνεται όπως το Καλό Όρος συμπεριληφθεί στη νέα ΖΕΠ (και σε «αντικατάσταση» τρόπον-τινά του προς αφαίρεση ΝΔ τμήματος της ΣΠΠ. Γ) Το όριο της ΣΠΠ, δυτικά του όρους Αγία Δυνατή, προτείνεται να επεκταθεί λίγο δυτικότερα ώστε να συμπεριλάβει το χώρο για τον οποίο καταγράφηκε να περιφέρεται το δεύτερο ζευγάρι Πετρίτη. Σε σχέση δε με τα όρια της υφιστάμενης ΖΕΠ GR , τα οποία απλά περιλαμβάνουν μόνον τον Εθνικό Δρυμό Αίνου καθώς και ένα ξεχωριστό μικρότερο ορεινό τμήμα Βόρεια αυτού, η νέα προτεινόμενη ΖΕΠ ναι μεν τα περιλαμβάνει, αλλά επεκτείνεται σημαντικά περισσότερο με βάση όμως τη σαφή τεκμηρίωση από τα νέα στοιχεία που προέκυψαν. Η ως άνω προτεινόμενη επέκταση των ορίων της ΖΕΠ κρίνεται ως απαραίτητη όχι μόνον για να υπάρξουν οι άμεσες συνθήκες διατήρησης του προκύψαντος ικανού πλήθους «ειδών κριτηρίων» που καταγράφηκαν αποκλειστικά εκεί αλλά και για να υπάρξει γενικότερα ικανή έκταση ενδιαιτημάτων που συνολικά εξασφαλίζουν υγιείς και βιώσιμους πληθυσμούς και από τα άλλα σημαντικά είδη που έχουν κάπως ευρύτερη διασπορά. Δημιουργώντας λοιπόν ένα πρώτο βασικό χάρτη στον οποίο να προβάλλονται όλα μαζί τα κρίσιμα ενδιαιτήματα και για τα 4 είδη που πληρούν τα σχετικά κριτήρια, επιδιώχθηκε η χάραξη ενός ορίου που να τα περιλαμβάνει όλα. Το όριο αυτό επιδιώχθηκε να επεκτείνεται κατά το δυνατόν λιγότερο πέραν των εξώτερων οριογραμμών των κρίσιμων ενδιαιτημάτων (ώστε να μην περιληφθούν άσκοπα ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 18

22 εκτάσεις) αλλά να ταυτίζεται με σαφή ορόσημα, φυσικά ή τεχνητά, κυρίως με δρόμους και ρεματιές. Έτσι, θα είναι πιο ευδιάκριτα και αναγνωρίσιμα από τους όποιους υπεύθυνους προκύψουν για τη διαχείριση της περιοχής (βλ. Δημαλέξης κ.ά. 2004). Επίσης, θα πρέπει ιδιαίτερα να σημειωθεί ότι εντός της νέας προτεινόμενης ΖΕΠ δεν υπάρχει κανένας οικισμός ή έστω τμήμα αυτού αλλά ούτε και γεωργικές ζώνες εντατικής ή ημιεντατικής εκμετάλλευσης. Ελάχιστες δεντροκαλλιέργειες περιλαμβάνονται (σε ποσοστό της έκτασης <3%) κι αυτό προκειμένου να ακολουθηθούν σαφή ορόσημα για την ΖΕΠ. Έτσι, σχεδόν ολόκληρη η έκταση που προτείνεται ως ΖΕΠ, περιλαμβάνει μόνον φυσικούς βιότοπους. Η προτεινόμενη ΖΕΠ αποτελείται από δυο ξεχωριστά τμήματα, δηλαδή το βόρειο και το νότιο τμήμα. Ξεκινώντας στα βορειοδυτικά του βορείου τμήματος το όριο ξεκινά στην ακτογραμμή κοντά στην τοποθεσία Κούρνοι και ακολουθεί το δρόμο Άσος- Ανωμεριά προς νότια μέχρι την διασταύρωση με το δρόμο προς Καρυά. Από εκεί ακολουθεί το δρόμο. Στην συνέχεια ακολουθεί ρέμα ανατολικά των Πατρικάτων μέχρι το ύψος των 700μ. Στην συνέχεια περικλείει την βουνοκορυφή Σκόλουπας από δυτικά με νότια κατεύθυνση. Από εκεί ακολουθεί το τοπικό δρόμο προς χωριό Πατρικάτα μέχρι το υψόμετρο 600μ. Στην συνέχεια περικλείει το ορεινό όγκο Βαθούλα από βόρεια με βορειοανατολική κατεύθυνση φτάνοντας στο δρόμο Πατρικάτα Κομιτάτα. Από εκεί ακολουθεί το όριο του υφιστάμενου ΤΚΣ με κωδικό GR μέχρι το χωριό Ανωμεριά στα νοτιοδυτικά του τμήματος. Από εκεί συνεχίζει με βορειοδυτική κατεύθυνση μέχρι την ακτογραμμή την οποία ακολουθεί μέχρι το σημείο έναρξης. Το όριο του νότιου τμήματος ξεκινά στο χωριό Λουκάτα στα βόρεια του τμήματος. Από εκεί συνεχίζει με νότια κατεύθυνση του τοπικούς δρόμους μέχρι το ρέμα Φραγκάτα. Από εκεί συνεχίζει ανατολικά μέχρι το χωριό Βασιλοπουλάτα και από εκεί ακολουθεί τους τοπικούς δρόμους μέχρι τα δυτικά του χωριού Αγία Ευφημία. Στην συνέχεια περικλείει την βουνοκορυφή Ημεροβίγκλιο από ανατολικά μέχρι την ακτογραμμή. Από εκεί ακολουθεί την ακτογραμμή μέχρι την τοποθεσία Φρύδι και περικλείει το χωριό Καραβόμυλος από δυτικά. Στην συνέχεια ακολουθεί τους τοπικούς δρόμους μέχρι το χωριό Πουλάτα, πρώτα με δυτική και μετά με νότια κατεύθυνση. Στην συνέχεια περικλείει το χωριό αυτό και ακολουθεί τους τοπικούς δρόμους προς νότιο ανατολικά περνώντας χωριά Χαλιωτάτα και φτάνει στην ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 19

23 τοποθεσία Αγ. Νικόλαος. Από εκεί περικλείει τον ορεινό όγκο Γιούπαρη από βορειανατολικά σε υψόμετρο 400μ. Στην συνέχεια περικλείει το ορεινό όγκο της Κόκκινης Ράχης από βόρειο ανατολικά με νοτιοανατολική κατεύθυνση και Στην συνέχεια περικλείει το χωριό Τσαρκανιάνος ακολουθώντας ρέμα. Από εκεί συνεχίζει ανατολικά προς το χωριό Διγαλέτο και από εκεί ακολουθεί τοπικούς δρόμους προς νοτιοανατολικά μέχρι το χωριό Ξενόπουλο το οποίο περικλείει από δυτικά. Από εκεί ακολουθεί δρόμο προς Αγγίνια και Ατσουπάδες. Από το χωριό Ατσουπάδες συνεχίζει βορειοδυτικά μέχρι το χωριό Βλαχάτα και από εκεί ακολουθεί τοπικούς δρόμους το χωριό Βαλσαμάτα το οποίο περικλείει από ανατολικά. Από εκεί περικλείει τους ορεινούς όγκους Γιούπαρη, Κόρινθος και Βίγλα από νοτιοδυτικά. Στην συνέχεια περικλείει τον ορεινό όγκο Αγίας Δυνατής από νότιο δυτικά, δυτικά και βορειοδυτικά ακολουθώντας τους τοπικούς δρόμους με βορειοδυτική και βόρεια κατεύθυνση. Το όριο τελικά φτάνει πάλι στο χωριό Λουκάτα ακολουθώντας το ρέμα Παπούλακο Η τελική προτεινόμενη περιοχή αποτελεί πλέον μία ολοκληρωμένη οικολογική ενότητα στην οποία ενισχύεται η διασφάλιση διατήρησης σημαντικών ειδών, όχι μόνον για το νησί της Κεφαλονιάς αλλά και για την ευρύτερη βιογεωγραφική ζώνη της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και των Ιόνιων νησιών. 5. SUMMARY OF ORNITHOLOGICAL EVALUATION AND PROPOSED DELIMITATION During the present effort to re-evaluate the IBA («Agia Dinati and Kokkini Rachi mountains of Kefallinia»), a thorough and quite laborious survey has taken place, in relation to the past efforts, providing a full crossing and coverage of the area. It thus revealed all possible interesting ornithological information, which finally showed that the new SPA area (proposed here in), should significantly expand (in relation to the existing SPA) as well as it should change to a considerable part in relation to the IBA. Precisely, the SW part of the IBA, despite the intense observations there, did not proved important even for a certain species and thus it is not proposed to be included in the new SPA. On the contrary, another new area (Kalo Oros) to the north, proved quite important, so it is proposed to substitute the former part. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 20

24 The species which appeared to impose these changes were the Lanner (one pair and one separate individual), the Peregrine (two pairs), the Short-toed Eagle (three pairs) and the Eagle Owl (at least two pairs). These four species, fulfilled the criteria necessary. Moreover, other important species such as the Honey Buzzard and the Long-legged Buzard, although not fulfilling the corresponding criteria, also supported these changes, especially the expansion of the SPA to the Kalo Oros area. The Lanner approves as a designation species and the other three (plus the Lanner) approve as delimitation species. Their critical habitats (foraging and breeding areas) appear in the series of mapping-icons under map 2 in the Appendix 2. Map 3 in the CD-ROM (scale 1: ) depicts the boundaries of the proposed Special Protection Area. The boundaries have been designed in accordance with the specifications for the delimitation of SPAs (see Dimalexis A., E. Bourdakis and E. Hadjicharalambous 2004) so as to include all critical habitats of the forementioned species. The proposed SPA boundaries were drawn upon as detailed as possible available black and white topographic maps and in the closest possible precision by using clearcut natural as well as technical landmarks (most usually rivers, torerents, roads and evident trails), folowing the guidelines of Dimalexis et al Particular attention, as not to include Villages and intence agricultural land, was paid. The actual SPA proposed herein, appears as e coherent ecological entiety, including a good variety of biotopes and habitats that are strongly bount through their wildlife. Moreover it consists a thorough biogenetic area that leaves an important prospect for the maintainance and coscervation of biodiversity in the broader Western Greece and Ionian Islands area ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 21

25 6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Δημαλέξης Α., E. Μπουρδάκης και Έλενα Χατζηχαραλάμπους Προδιαγραφές Ζωνών Ειδικής Προστασίας. ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα και Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θέρμη. 117 σελ. + i παράρτημα. ΕΟΕ, WWF Ελλάς, Ελληνική Εταιρία γιά την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς Αξιολόγηση των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων γιά τα έργα εκτροπής του ποταμού Αχελώου στη Θεσσαλία. Έκθεση προς το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία ΕΘΙΑΓΕ Πρόγραμμα ENVIREG: Αναγνώριση και αξιολόγηση βιοτόπων και διερεύνηση της δυνατότητας ένταξής τους στο κοινοτικό δίκτυο των ιδιαίτερα προστατευόμενων περιοχών σε εφαρμογή του Άρθρου 4 της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας. Ταχεία ορνιθολογική αναγνώριση του συνόλου των 16 βιοτόπων. 138 σ. Καζατζίδης, Σ. και Σ. Βαρελτζίδου (συντάκτες) Ορνιθολογικά Στοιχεία για το Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων της υποψήφιας ΖΕΠ «Κοιλάδα Αχελώου» με κωδικό ΣΠΠΕ GR080. ΕΟΕ:Παραδοτέο Προγράμματος «Άμεσες ενέργειες για την προστασία έξη ειδών αρπακτικών» - ΥΠΕΧΩΔΕ, Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, ΤΔΦΠ Alivizatos, C. (compiler) Important Bird Areas in Greece: 085. The Agia Dinati and Kokkini Rachi mountains of Kefallinia. In: Bourdakis S. & Vareltzidou S. (compilers). Important Bird Areas in Greece Database. Hellenic Ornithological Society, BirdLife International. (unpublished report) BirdLife International (2004). Birds in Europe : population estimates, trends and conservation status. Cambridge, UK : BirdLife International. (BirdLife Conservation Series No. 12) Bourdakis S. & Vareltzidou, S Greece pp In Heath, M. F. and Evans, M. I., eds Important Bird Areas in Europe: Priority sites for conservation. 2: Southern Europe. Cambridge, UK: BirdLife International. BirdLife Conservation Series No. 8, p Heath, M.F. and Evans, M.I., eds (2000). Important Bird Areaas in Europe : Priority sites for conservation. 1: Northern Europe. Cambridge, UK : BirdLife International (BirdLife Cosnervation Series No.8) Cramp and Simmons 1986). The birds of the Western Palearctic. OXFORD Vittery, A., Bauchinger, U., Giese, K., Kallhardt, F., Heimberg, H., Mommertz, S., Lang, A., Klarenberg, A., Panou, A. (1996). Recent observations on the avifauna of Kefalonia. Poster presentation at the 7 th Int. Congr. Zoogeography and Ecology of Greece and the Adjacent Regions. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 22

26 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ANNEXES ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 23

27 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΠΙΝΑΚΕΣ Πίνακας Ι. Αξιολόγηση των ειδών χαρακτηρισμού και ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 24

28 Πίνακας Ι. Αξιολόγηση των ειδών χαρακτηρισμού και για την περιοχή «GR085 Όρη Αγία Δυνατή και Κόκκινη Ράχη Κεφαλονιάς» AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Win Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) πελαργ αρπακτ γεραν στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας 2 Gavia arctica Υ 1 4 Tachybaptus ruficollis Υ 15 5 Podiceps cristatus Υ 8 6 Podiceps grisegena Υ 8 Podiceps nigricollis Υ 1 9 Calonectris diomedea Θ Puffinus yelkouan 20/60 ind Θ Hydrobates pelagicus Θ Phalacrocorax carbo Υ Phalacrocorax aristotelis Υ Phalacrocorax pygmeus Υ Pelecanus onocrotalus Υ Pelecanus crispus 10/30 ind Υ Botaurus stellaris Υ Ixobrychus minutus Υ Nycticorax nycticorax Υ Ardeolla ralloides Υ Egretta garzetta Υ Casmerodius albus Υ Ardea cinerea Υ 6 Ελλάδας ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 25

29 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Win Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 27 Ardea purpurea Υ Ciconia nigra Υ Π Ciconia ciconia Υ Π Plegadis falcinellus Υ άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) πελαργ αρπακτ γεραν στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας 31 Platalea leucorodia Υ Phoenicopterus ruber Υ Cygnus olor Υ 1 37 Anser albifrons / 250 Ελλάδας Υ Anser erythropus 15 ind Υ 1 39 Anser anser / Υ 1 41 Branta ruficollis 60 ind. / regula r presen ce Υ Tadorna ferruginea Υ Tadorna tadorna Υ 1 44 Anas penelope Υ Anas strepera Υ 1 46 Anas crecca Υ 47 Anas platyrhynchos Υ 1 48 Anas acuta Υ 49 Anas querquedula Υ 0 51 Anas clypeata Υ 53 Netta rufina Υ 0 54 Aythya ferina Υ 0 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 26

30 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία 55 Aythya nyroca Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Win Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) 20/60 ind αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) πελαργ αρπακτ γεραν στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας Υ Aythya fuligula Υ 57 Aythya marila Υ 1 61 Melanitta fusca / Υ 62 Bucephala clangula Υ 63 Mergelus albellus Υ 1 64 Mergus serrator Υ 3 65 Mergus merganser Υ 1 regula 66 Oxyura leucocephala r presen ce Υ 3 67 Pernis apivorus non br Α Milvus migrans 300 Α Haliaeetus albicilla Α Gypaetus barbatus 1 Α 1 1 Ελλάδας regula 73 Neophron percnopterus r 16 Α 1 1 presen ce 74 Gyps fulvus 180 Α Aegypius monachus 5/15 ind 14 Α Circaetus gallicus 3 >10 54 Α Circus aeruginosus > Α Circus cyaneus 110 Α 79 Circus macrourus >2 15 ind Α ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 27

31 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Win Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 80 Circus pygargus >5 94 Α Accipiter brevipes non br άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) πελαργ αρπακτ γεραν στρ 1 10 Α Buteo buteo 3-6 >8 > Α Buteo rufinus 1 2 Α Aquila pomarina 70 Α Aquila clanga 6 ind 1 Α 89 Aquila nipalensis 50 Α 90 Aquila heliaca 2/ 6 ind Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας 1 Α Aquila chrysaetos 41 Α Hieraaetus pennatus 27 Α Hieraaetus fasciatus 9 Α Pandion haliaetus 53 Α 95 Falco naumanni 20/60 ind 180 Α Falco vespertinus 30 ind 9 Α 98 Falco columbarius 76 Α Falco eleonorae 140 Α Falco biarmicus 1 1 Α 1 1 Ελλάδας regula 102 Falco cherrug r 2 Α presen ce 103 Falco peregrinus 2 74 Α Bonasa bonasia Tetrao urogallus Alectoris graeca ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 28

32 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Win Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 113 Coturnix coturnix Porzana porzana Υ Porzana parva Υ Crex crex 20/60 ind άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) Υ 122 Fulica atra Υ πελαργ αρπακτ γεραν στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας 127 Otis tarda 30 ind ind Haematopus ostralegus Υ Himantopus himantopus Υ Recurvirostra avosetta Υ Burhinus oedicnemus Υ Glareola pratincola Υ Charadrius dubius Υ Charadrius hiaticula Υ Charadrius alexandrinus Υ Charadrius leschenaultii 10 Υ 142 Pluvialis apricaria Υ Pluvialis squatarola Υ Hoplopterus spinosus Υ Vanellus vanellus Υ Calidris canutus Υ Calidris alba / Υ 150 Calidris minuta Υ Calidris temminckii Υ Ελλάδας ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 29

33 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Win Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 154 Calidris ferruginea Υ 156 Calidris alpina Υ 157 Limicola falcinellus Υ άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) πελαργ αρπακτ γεραν στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας 158 Philomachus pugnax 510 Υ Lymnocryptes minimus Υ Gallinago gallinago Υ 163 Scolopax rusticola > Υ Limosa limosa 30 ind Υ 165 Limosa lapponica Υ Numenius phaeopus Υ regula 167 Numenius tenuirostris r presen ce 1 Υ 168 Numenius arquata Υ 169 Tringa erythropus Υ Tringa totanus Υ Tringa stagnatilis Υ 172 Tringa nebularia Υ Tringa ochropus Υ Tringa glareola Υ 177 Actitis hypoleucos Υ Arenaria interpres Υ Larus melanocephalus Υ Larus minutus Υ Larus ridibundus Υ 191 Larus genei Υ Ελλάδας ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 30

34 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία 192 Larus audouinii Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Win Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) 20/60 ind αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) πελαργ αρπακτ γεραν στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας Υ Larus canus Υ 194 Larus fuscus Υ Gelochelidon nilotica Υ Sterna caspia Υ 203 Sterna sadvicensis Υ Sterna hirundo Υ Sterna albifrons Υ Chlidonias hybridus Υ Chlidonias niger Υ Chlidonias leucopterus Υ 214 Columba oenas Columba palumbus > Streptopelia turtur > Clamator glandarius Otus scops Bubo bubo > Asio flammeus Caprimulgus europaeus Apus apus Apus melba Alcedo atthis Merops apiaster Coracias garrulus Ελλάδας ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 31

35 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης Res (p) Br (p) Win Stage παγκος. απειλ. ειδ. (ζευγά ρια) Κριτ. 1 (C1) αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε (αναπαραγω γή) Ε.Ε. 25 (διαχείμαση) αναπαρ. πληθ. (αναπαραγωγή) 243 Jynx torquilla Picus canus Dryocopus martius Dendrocopos syriacus Dendrocopos medius Dendrocopos leucotos Picoides tridactylus Melanocorypha calandra Calandrella brachydactyla άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ Κριτ. 4 (C4) πελαργ αρπακτ γεραν στρ Κριτ. 5 (C5) 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ Κριτ. 6 (C6) αναπ. πληθ. Ελλάδας Σ Σ Lullula arborea > Σ Alauda arvensis Σ Riparia riparia Σ Hirundo rustica Σ Delichon urbica Σ Anthus campestris > Σ Motacilla flava > Σ Phoenicurus phoenicurus Σ Oenanthe isabellina Σ Oenanthe hispanica Σ 500 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία Ελλάδας 32