Φάκελος περιοχής: GR Δυτική Μήλος, Αντίμηλος, Πολύαιγος και νησίδες. Παραδοτέα:

Transcript

1 Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας Φάκελος περιοχής: GR Δυτική Μήλος, Αντίμηλος, Πολύαιγος και νησίδες Παραδοτέα: 1. Ορνιθολογική Έκθεση 2. Σχέδιο Δράσης 3. Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων Ανάδοχοι: Τ. Δημαλέξης Δ. Μπούσμπουρας Οκτώβριος 2009

2 Ομάδα μελέτης: Τάσος Δημαλέξης Βιολόγος Επιστημονικός Συντονισμός, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Δημήτρης Μπούσμπουρας Βιολόγος Επιστημονικός Συντονισμός, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Θάνος Καστρίτης Ωκεανογράφος Επιστημονικός Συντονισμός, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Άρης Μανωλόπουλος Περιβαλλοντολόγος Συντονισμός ομάδας χαρτογράφησης και βάσης δεδομένων, Υπεύθυνος παραγωγής χαρτών, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Victoria Saravia Περιβαλλοντολόγος Ομάδα χαρτογράφησης, Υπεύθυνη παραγωγής χαρτών ενδιαιτημάτων, Επιτροπή Τεχνικής Παρακολούθησης Λευτέρης Σταύρακας Μηχανικός Η/Υ Υπεύθυνος συμπλήρωσης βάσης δεδομένων Natura Ρούλα Τρίγκου Δασολόγος Συμμετοχή στη συγγραφή επιμέλεια Σχεδίων Δράσης Κώστας Μαργετουσάκης Γεωγράφος Ομάδα χαρτογράφησης, Παραγωγή χαρτών εργασίας Διονυσία Μαρκοπούλου Γεωγράφος Ομάδα χαρτογράφησης, Παραγωγή χαρτών εργασίας Δανάη Πορτόλου Ζωολόγος Επεξεργασία πληθυσμιακών δεδομένων ΙΒΑ και SPA Jakob Fric Φυσικός Ομάδα χαρτογράφησης, Ορνιθολογική έρευνα πεδίου Κώστας Γαγάνης Περιβαλλοντολόγος Ομάδα χαρτογράφησης, Ορνιθολογική έρευνα πεδίου Άγγελος Ευαγγελίδης Περιβαλλοντολόγος Ορνιθολογική έρευνα πεδίου Παναγιώτης Γκιόκας Διοικητική υποστήριξη Επιστημονική και τεχνική υποστήριξη: Τομέας Διατήρησης Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία

3 ΕΡΓΟ: «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας» ΦΑΣΗ Β: Ορνιθολογική Αξιολόγηση Περιοχών ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Έκθεση ορνιθολογικής αξιολόγησης της περιοχής «GR152 Δυτική Μήλος, Αντίμηλος και Πολύαιγος», για το χαρακτηρισμό της ως Ζώνης Ειδικής Προστασίας. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ: Νίκος Προμπονάς ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Tάσος Δημαλέξης Δημήτρης Μπούσμπουρας Θάνος Καστρίτης Αθήνα Οκτώβριος 2009

4 Το έργο «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας», χρηματοδοτήθηκε από το «Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον» του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Η πλήρης αναφορά στο παρόν κείμενο είναι: Προμπονάς N. (2009). Έκθεση Ορνιθολογικής αξιολόγησης περιοχής «GR152 Δυτική Μήλος, Αντίμηλος και Πολύαιγος». Στο: Δημαλέξης, Α. Μπούσμπουρας, Δ., Καστρίτης, Θ., Μανωλόπουλος Α. και Saravia V. (Συντονιστές Έκδοσης). Τελική αναφορά προγράμματος επαναξιολόγησης 69 σημαντικών περιοχών για τα πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας. ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα This document may be cited as follows: Probonas N.. (2009). Ornithological report for the evaluation of the site «GR152 Western Milos, Antimilos and Polyegos islands». In: Dimalexis A., Bousbouras D., Kastritis T., Manolopoulos A. & Saravia V. (editors). Final project report for the evaluation of 69 Important Bird Areas as Special Protection Areas. Hellenic Ministry for the Environment, Physical Planning and Public Works, Athens ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 1

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενική περιγραφή περιοχής μελέτης Παλαιότερες έρευνες για την ορνιθοπανίδα της περιοχής Χαρακτηρισμένες ζώνες Διαχειριστικό καθεστώς ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συνοπτική αξιολόγηση Ανάλυση της διαδικασίας αξιολόγησης Περιγραφή κρίσιμων ενδιαιτημάτων/απειλών των ειδών χαρακτηρισμού και ΠΡΟΤΑΣΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ SUMMARY OF ORNITHOLOGICAL EVALUATION AND PROPOSED DELIMITATION ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...17 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ...19 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2. ΧΑΡΤΕΣ ΟΠΤΙΚΟΥ ΔΙΣΚΟΥ (CD-ROM) ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 2

6 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα έκθεση εκπονήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Σκοπός της έκθεσης είναι η αξιολόγηση, η οριοθέτηση και ο χαρακτηρισμός της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (ΣΠΠ) «GR152 Δυτική Μήλος, Αντίμηλος και Πολύαιγος» ως Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) της ορνιθοπανίδας, σύμφωνα με το Άρθρο 4 της Οδηγίας για τα Πουλιά 79/409/ΕΟΚ. Το εργαλείο για την επίτευξη του σκοπού είναι η εφαρμογή των προδιαγραφών που παρήχθησαν στο πλαίσιο του έργου «Καθορισμός Μεθοδολογίας και σύνταξη προδιαγραφών για την αξιολόγηση περιοχών και το χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας, με πιλοτική εφαρμογή σε 10 περιοχές» (Δημαλέξης κ.α., 2004), στην ανωτέρω περιοχή με παραδοτέα τα οποία αποσκοπούν στην ολοκλήρωση της τεχνικής προετοιμασίας για το χαρακτηρισμό της περιοχής αυτής ως ΖΕΠ. 1.1 Γενική περιγραφή περιοχής μελέτης Η περιοχή μελέτης είναι η Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά «GR152 Δυτική Μήλος, Αντίμηλος και Πολύαιγος», σύμφωνα με την έκδοση «Important Bird Areas in Europe» (Bourdakis & Vareltzidou 2000) του BirdLife International και τον χάρτη με τα όρια της περιοχής που έχει παραχθεί από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία για το Τμήμα Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ. Η έκταση της περιοχής μελέτης σύμφωνα με το BirdLife International (Bourdakis & Vareltzidou 2000) είναι εκτάρια. Η περιοχή περιλαμβάνει ολόκληρο το δυτικό μέρος του νησιού της Μήλου και τον υγρότοπο Αλυκή, καθώς και τα νησιά Αντίμηλος και Πολύαιγος και τις βραχονησίδες Ανάνες, Ακραδιές, Πρασονήσι. Άγιος Ευστάθιος, Άγιος Γεώργιος, Μανώλης και Κασέλλες. Στο νησί της Μήλου το ανατολικό όριο είναι η έκταση που περιβάλει την Αλυκή και καταλήγει νοητά στον όρμο Προβατά. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 3

7 Το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής καλύπτεται από χαμηλή μακία βλάστηση και φρύγανα. Υπάρχουν μικρές ζώνες με υψηλή μακία, ρεματιές με κυπαρίσσια, αγριελιές, κοκκορεβιθιές, συστάδες με θαλασσόκεδρα και λίγα πλατάνια, κυρίως περιμετρικά των βουνών Προφήτης Ηλίας (750 μέτρα υψόμετρο) και Χοντρόβουνο (635 μ.) και των λόφων Κατσιπάρδος (397 μ.), Καλαμαύρος (387 μ.), Φάβας (301 μ.). Επίσης απόκρημνες ακτές και βράχια, σχεδόν σε όλη την ακτογραμμή, όταν δεν διακόπτονται από αμμώδεις κυρίως- παραλίες και μικρές καλλιεργήσιμες εκτάσεις (κυρίως αμπέλια). Οι σημαντικότεροι υγρότοποι εκτείνονται στο δυτικό τμήμα της Μήλου και είναι η λιμνοθάλασσα Αλυκή, η λίμνη Αχιβαδόλιμνη, η λιμνοθάλασσα Ριβάρι, το έλος Προβατά και η εκβολή του χείμαρρου στα Αγκάθια. Άλλοι μικρότεροι εποχιακοί υγρότοποι υπάρχουν διάσπαρτοι στη Μήλο. Ο Μαυροπετρίτης είναι το είδος της ορνιθοπανίδας για το οποίο η Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά «Δυτική Μήλος, Αντίμηλος και Πολύαιγος» αξιολογήθηκε από το BirdLife International (Heath & Evans 2000) ότι πληροί τα κριτήρια Πίνακας 1. Κριτήρια ΙΒΑ 2000 Επιστημονική Ελληνική ονομασία Πληθυσμός BirdLife ονομασία Falco eleonorae Μαυροπετρίτης Άφθονο B2 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 4

8 Χάρτης 1. Όρια περιοχής μελέτης (όρια Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά) (Bourdakis & Vareltzidou, 2000) 1.2 Παλαιότερες έρευνες για την ορνιθοπανίδα της περιοχής Στην περιοχή μελέτης έρευνα και καταγραφή δεδομένων έχει γίνει από τους Cebrian D., Ρουσόπουλο Ι., Μαγγιώρη Σ., Watson G., Ξηρουχάκη Σ., Λυριντζή Ν., Ιωαννίδη Ι. και Δημάκη Μ. (στις βιβλιογραφικές παραπομπές και αναλυτικά στην βιβλιογραφία). 1.3 Χαρακτηρισμένες ζώνες Διαχειριστικό καθεστώς Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ): GR Νησίδες Μυρτώου Πελάγους: Φαλκονέρα, Βελοπούλα, Ανάνες (293 ha) Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ): GR Νήσος Μήλος: Προφήτης Ηλίας - ευρύτερη περιοχή (5.271 ha), GR Νήσος Πολύαιγος - Κίμωλος ( ha), GR Νήσος Αντίμηλος - θαλάσσια παράκτια ζώνη (1.261 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 5

9 ha, GR Παράκτια ζώνη δυτικής Μύλου (5.328 ha), GR Βραχονήσια νοτίου Αιγαίου: Βελοπούλα, Φαλκονέρα, Ανάνες, Χριστιανά, Παχειά, Φτενό, Μακρά, Αστακιδονήσια, Σύρνα-γύρω νησιά και θαλάσσια ζώνη (4.568 ha) Κοινή Υπουργική Απόφαση αριθμ / (Φ.Ε.Κ. 1071/Δ/ ) Καθορισμός όρων και περιορισμών για την προστασία, διατήρηση και διαχείριση της φύσης και του τοπίου σε χερσαία και υδάτινα τμήματα της δυτικής Μήλου 2. ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ Για την έρευνα πεδίου αλλά και για τις απαιτούμενες εργασίες γραφείου εφαρμόστηκαν οι προδιαγραφές που παρήχθησαν στο πλαίσιο του έργου «Καθορισμός Μεθοδολογίας και σύνταξη προδιαγραφών για την αξιολόγηση περιοχών και το χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας, με πιλοτική εφαρμογή σε 10 περιοχές» (Δημαλέξης κ.α., 2004). Συγκεντρώθηκαν πληροφορίες για την ορνιθοπανίδα της περιοχής από την ήδη δημοσιευμένη βιβλιογραφία και από παρατηρήσεις και αξιόπιστες αδημοσίευτες αναφορές Ελλήνων και ξένων επισκεπτών. Η έρευνα πεδίου έγινε στα μέσα και στο τέλος της άνοιξης και στην αρχή του καλοκαιριού. Επιπλέον χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από την ερευνητική αποστολή της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, στα πλαίσια προγράμματος LIFE για τον Μαυροπετρίτη, τέλος καλοκαιριού-αρχές φθινοπώρου (Dimalexis, Xirouchakis, Portolou, Latsoudis, Karris, Fric, Georgiakakis, Barboutis, Bourdakis, Ivovic, Kominos, Kakalis 2007). Κατά την έρευνα πεδίου έγιναν καταγραφές όλων των ειδών. Δόθηκε έμφαση στη συλλογή στοιχείων για τον εντοπισμό των κρίσιμων ενδιαιτημάτων του Μαυροπετρίτη, είδους που πληροί τα κριτήρια ένταξης της περιοχής στο δίκτυο των ΖΕΠ σύμφωνα με το BirdLife International (Heath & Evans 2000), καθώς και όσων άλλων ειδών είχαν αξιόλογους πληθυσμούς σε σχέση με τα πληθυσμιακά όρια των κριτηρίων χαρακτηρισμού και των ΖΕΠ. Η έρευνα επικεντρώθηκε στην κάλυψη κατά προτεραιότητα των πιθανών περιοχών αναπαραγωγής και τροφοληψίας των παρακάτω ειδών, που σύμφωνα με τα ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 6

10 υπάρχοντα στοιχεία είχαν παρατηρηθεί ή είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να βρεθούν εκεί: Θαλασσοκόρακας, Υδροβάτης, Αιγαιόγλαρος, Αετογερακίνα, Σπιζαετός, Πετρίτης, Μαυροπετρίτης και Φρυγανοτσίχλονο. Κατά την έρευνα πεδίου χρησιμοποιήθηκαν οι ακόλουθες μέθοδοι καταγραφών, σύμφωνα με τις οδηγίες που δίνονται από τους Δημαλέξης, Μπουρδάκης και Χατζηχαραλάμπους (2004): Επιλέχτηκαν δειγματοληπτικές διαδρομές στους αντιπροσωπευτικότερους βιότοπους εντός κι εκτός της περιοχής ΙΒΑ (διαδρομές στην ανατολική Μήλο). Σε καθορισμένα σημεία χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος look and see για ποιοτική καταγραφή των ειδών που εμφανίζονται εκεί, ενώ έγινε πληθυσμιακή εκτίμηση για τα αναπαραγόμενα στρουθιόμορφα και τα μεταναστευτικά και αναγωγή των πληθυσμιακών δεδομένων στον χώρο ή στον χρόνο αντίστοιχα. Για τα είδη που δεν παρουσιάζουν ομοιόμορφη κατανομή ή διατηρούν επικράτειες (π.χ. αρπακτικά) έγιναν παρατηρήσεις σε όλο το εύρος της περιοχής και καταγράφηκε η δραστηριότητά τους ενώ έγινε προσπάθεια εντοπισμού των θέσεων φωλεοποίησης. Για την έρευνα πεδίου χρησιμοποιήθηκαν κιάλια 11Χ50 και τηλεσκόπιο 20-60Χ82, Παγκόσμιο Σύστημα Εντοπισμού Θέσης (Global Positioning System-GPS) και χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού σε κλίμακα 1: Στους χάρτες καταγράφονταν οι περιοχές τροφοληψίας, θέσεις φωλιάσματος και τα εκτιμώμενα όρια επικρατειών. Επιπλέον πραγματοποιήθηκαν 2 ερευνητικές αποστολές : α) από αποστολή της ΕΟΕ με φουσκωτό σκάφος κατά μήκος του δυτικού τμήματος του νησιού Μήλος καθώς και περίπλους όλων των άλλων νησιών, νησίδων και βραχονησίδων της περιοχής, με σκοπό να εντοπιστούν αποικίες Μαυροπετρίτη, και β) ξανά από αποστολή της ΕΟΕ με φουσκωτό σκάφος στην Πολύαιγο και στις βραχονησίδες Άγιος Ευστάθιος, Άγιος Γεώργιος και Μανώλης για να εντοπιστούν χώροι αναπαραγωγής και τροφοληψίας του Υδροβάτη και του Θαλασσοκόρακα πρωτίστως- αλλά και άλλων ειδών όπως του Αιγαιόγλαρου, του Μύχου και του Αρτέμη. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 7

11 Από τις καταγραφές και τη διαθέσιμη βιβλιογραφική πληροφορία διαμορφώθηκαν οι χάρτες με τα κρίσιμα ενδιαιτήματα και τις επικράτειες για τα είδη χαρακτηρισμού και. 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 3.1 Συνοπτική αξιολόγηση Η παρούσα έρευνα έχει διευρύνει την λίστα των ειδών που έχουν παρατηρηθεί στην περιοχή. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αύξηση του αριθμού των επισκέψεων που πραγματοποιήθηκαν. Για την εξαγωγή ασφαλέστερων συμπερασμάτων, σχετικών με την ορνιθοπανίδα της περιοχής, και συμπλήρωση της λίστας ειδών της περιοχής θα πρέπει να γίνει νέα εξειδικευμένη έρευνα κατά τις μεταναστευτικές περιόδους και την χειμερινή περίοδο, κάτι που δεν κατέστη εφικτό στο πλαίσιο του παρόντος έργου. Τα είδη χαρακτηρισμού και που παρατηρήθηκαν κατά την αναπαραγωγική και μεταναστευτική περίοδο του 2009, είναι περισσότερα από τα είδη που χρησιμοποιήθηκαν ως κριτήρια για τον χαρακτηρισμό της περιοχής ως ΙΒΑ το Κατά συνέπεια, και με κριτήριο τις περιοχές αναπαραγωγής και τροφοληψίας των ειδών-κριτηρίων που φαίνονται στους πίνακες 2 & 3 προκύπτει η εξής πρόταση για την οριοθέτηση της προτεινόμενης ΖΕΠ: οριοθέτηση ΖΕΠ στις περιοχές αναπαραγωγής και τροφοληψίας των ειδών χαρακτηρισμού και. Οι ομοιότητες που παρατηρούνται στα όρια της προτεινόμενης ΖΕΠ σε σχέση αυτά της υφιστάμενης ΣΠΠ κρίνονται ως απαραίτητες για την διατήρηση των ειδών χαρακτηρισμού και που καταγράφηκαν εκεί, αλλά επίσης και για την εξασφάλιση των κατάλληλων συνθηκών σε περίπτωση πιθανού αποικισμού της περιοχής από είδη-κριτήρια (π.χ. Αετογερακίνα). Η διεθνής σημασία της περιοχής μελέτης είναι προφανής από την ύπαρξη αξιόλογου αναπαραγόμενου πληθυσμού του είδους Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae). Εκτός από τα ανωτέρω είδη, η περιοχή είναι σημαντική για τη μετανάστευση ορισμένων ειδών αρπακτικών [Σφηκιάρης (Pernis apivorus), Στεπόκιρκος (Circus macrourus), Μαυροκιρκίνεζο (Falco vespertinus)] όπως και ερωδιών, παρυδάτιων και στρουθιόμορφων. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 8

12 3.2 Ανάλυση της διαδικασίας αξιολόγησης Για την περιοχή μελέτης δημιουργήθηκε αρχικά ένας πίνακας εργασίας με όλα τα είδη που απαντούν στην περιοχή, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε για να ετοιμασθούν: α) ο πίνακας αξιολόγησης των ειδών χαρακτηρισμού και και β) οι πίνακες 3.2.a-b του Τυποποιημένου Δελτίου Δεδομένων. Στον πίνακα αξιολόγησης των ειδών χαρακτηρισμού και (βλ. Παράρτημα: Πίνακας Ι) σημειώθηκε ο πληθυσμός του κάθε είδους στη περιοχή μελέτης και εάν το είδος πληροί κάποιο από τα κριτήρια 1, 2, 3 και 6. Τέλος, με βάση την αξιολόγηση που παρουσιάζεται στον παραπάνω πίνακα, ετοιμάστηκε ο πίνακας 2 ο οποίος περιλαμβάνει τα είδη που πληρούν τα κριτήρια 1-6 και συνεπώς πρόκειται για τα είδη χαρακτηρισμού της περιοχής και ο πίνακας 3 που περιλαμβάνει τα είδη που πληρούν τα πληθυσμιακά όρια και αποτελούν τα είδη της περιοχής μελέτης (δηλαδή τα είδη τα ενδιαιτήματα των οποίων μπορούν να ληφθούν υπόψη για την οριοθέτησή της ως ΖΕΠ). ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 9

13 Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας Πίνακας 2. Είδη χαρακτηρισμού ανά κριτήριο για την περιοχή: «GR152 Δυτική Μήλος, Αντίμηλος και Πολύαιγος» A/A Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία 100 Falco eleonorae Μαυροπετρίτης > πληθ ΕΕ Είδη χαρακτηρισμού Πίνακας 3. Είδη για την περιοχή: «GR152 Δυτική Μήλος, Αντίμηλος και Πολύαιγος» A/A Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία Είδη 14 Phalacrocorax aristotelis Θαλασσοκόρακας αναπ. πληθ. Ελλάδας 93 Hieraaetus fasciatus Σπιζαετός αναπ. πληθ. Ελλάδας ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 10

14 3.3 Περιγραφή κρίσιμων ενδιαιτημάτων/απειλών των ειδών χαρακτηρισμού και Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφεται συνοπτικά ο ελληνικός πληθυσμός των ειδών χαρακτηρισμού και, το καθεστώς παρουσίας τους στην περιοχή μελέτης, τα κρίσιμα ενδιαιτήματά (θέσεις φωλιάσματος, τροφοληψίας και καταφυγίου) και οι απειλές τους, καθώς και τα ενδεδειγμένα μέτρα διατήρησης. Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae) Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Ο πληθυσμός του Μαυροπετρίτη στη χώρα μας έχει εκτιμηθεί σε ζευγάρια (Dimalexis, Xirouchakis, Portolou, Latsoudis, Karris, Fric, Georgiakakis, Barboutis, Bourdakis, Ivovic, Kominos, Kakalis 2007). Στην περιοχή μελέτης το είδος φωλιάζει σε ικανοποιητικούς αριθμούς στις απόκρημνες ακτές της Μήλου, στις νησίδες Αντίμηλος και Πολύαιγος και στις βραχονησίδες Μεγάλη και Μικρή Ακραδιά, Ανάνες, Πρασονήσι και Άγιος Γεώργιος. Ο πληθυσμός του στην περιοχή μελέτης εκτιμάται σε 219 ζευγάρια (Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, βάση δεδομένων). Ολόκληρο το δυτικό τμήμα του νησιού της Μήλου χρησιμοποιείται ως κύρια περιοχή τροφοληψίας. Οικολογία. Ο Μαυροπετρίτης είναι ένα μεσαίο μεγέθους γεράκι που απαντά σε παράκτιες απόκρημνες και απροσπέλαστες βραχώδεις ακτές, νησίδες και βραχονησίδες, όπου φωλιάζει κυρίως σε μικρές τρύπες. Είναι μεταναστευτικό είδος που ξεχειμωνιάζει στην νότια Αφρική και στην Μαδαγασκάρη. Όταν διαμένει στην Ελλάδα τρέφεται αρχικά με μεγάλα έντομα και κατόπιν -την αναπαραγωγική περίοδο- με μικρά πουλιά. Τους πρώτους μήνες, τέλη Απρίλη-μέσα Ιούλη, παρατηρείται αρκετά μακριά από τους χώρους αναπαραγωγής και σε διάφορα ενδιαιτήματα. Απειλές. Η ενόχληση των αποικιών κατά την περίοδο της αναπαραγωγής (Αύγουστος Οκτώβριος) αποτελεί μία από τις σημαντικότερες απειλές για το είδος. Ειδικά στην νοτιοδυτική Μήλο εκτελούνται εκτεταμένες εξορυκτικές δραστηριότητες και ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 11

15 παράλληλα η περιοχή αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Επίσης αναφέρεται η κλοπή νεοσσών και αυγών από τις φωλιές όπως και περιστατικά λαθροθηρίας. Θαλασσοκόρακας (Phalacrocorax aristotelis) Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Ο πληθυσμός του Θαλασσοκόρακα στη χώρα μας έχει εκτιμηθεί σε ζευγάρια (BirdLife International 2004). Στο Αιγαίο, απαντά το υποείδος Phalacrocorax aristotelis dermarestii που είναι ενδημικό της Μεσογείου. Στην περιοχή μελέτης το είδος φωλιάζει σε μικρούς αριθμούς, όμως δεν έχει πραγματοποιηθεί ακριβής μέτρηση του πληθυσμού. Στις 20/8/2005 καταμετρήθηκαν στην περιοχή μελέτης 91 άτομα του είδους (Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, βάση δεδομένων). Η θαλάσσια ζώνη που περικλείει την περιοχή μελέτης αποτελεί χώρο τροφοληψίας του Θαλασσοκόρακα. Οικολογία. Ο Θαλασσοκόρακας απαντά σε παράκτιες απόκρημνες και απροσπέλαστες βραχώδεις ακτές και σε βραχονησίδες όπου φωλιάζει κυρίως σε τρύπες και βράχια. Είναι ψαροφάγο είδος που τρέφεται στην παράκτια ζώνη. Απειλές. Η ενόχληση των αποικιών κατά την περίοδο της αναπαραγωγής (Νοέμβριος Μάρτιος) αποτελεί μία από τις σημαντικότερες απειλές για το είδος. Επίσης αναφέρεται η υπεραλίευση ως πιθανή αιτία μείωσης ορισμένων αποικιών λόγω μείωσης της διαθέσιμης τροφής. Σπιζαετός (Hieraaetus fasciatus) Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Ο πληθυσμός του Σπιζαετού στη χώρα μας έχει εκτιμηθεί σε ζευγάρια (BirdLife International 2004). Στην περιοχή μελέτης εκτιμάται ότι αναπαράγονται 1 με 2 ζευγάρια: α) το 1995 παρατηρήθηκαν 2 ενήλικα και 3 ανήλικα άτομα του είδους να γυροπετούν πάνω από τις βραχονησίδες Ακραδιές (Cebrian και Roussopoulos 1996) αλλά δεν εντοπίστηκε φωλιά του πιθανού ζευγαριού και β) στην Πολύαιγο αναπαράγεται 1 ζευγάρι (ΕΠΜ: Κίμωλος Πολύαιγος. Mom Life 2000). Ολόκληρη σχεδόν η περιοχή μελέτης αποτελεί τυπικό βιότοπο για τον Σπιζαετό: παράκτιοι βράχοι με πολλές κατάλληλες θέσεις φωλεοποίησης, ανοικτές εκτάσεις με φρύγανα και αραιούς θαμνώνες που αποτελούν τυπικούς βιότοπους τροφοληψίας. Υπάρχουν πολλές καταγραφές του είδους στην ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 12

16 βορειοδυτική Μήλο αλλά δεν έχει αποδειχθεί φώλιασμα (Γ.Ιωαννίδης, προσ.επικοινωνία). Οικολογία. Ζει σε χαμηλού και μέσου υψομέτρου θερμές ορεινές ή ημιορεινές περιοχές με βράχια, μακί, φρύγανα και λιγότερο σε δάση ή γυμνές εκτάσεις. Φωλιάζει σε απότομα βράχια και σπανιότερα σε δέντρα, και κυνηγάει στα πιο πολλά είδη βιοτόπου εκτός του κλειστού δάσους. Τρέφεται με μεσαίου μεγέθους θηλαστικά και πουλιά και σπανιότερα με ερπετά. Απειλές. Η θανάτωση με παράνομο κυνήγι, η μείωση της τροφής και η ενόχληση κοντά στις θέσεις αναπαραγωγής αποτελούν τις κυριότερες απειλές για το είδος. 3.4 Χάρτες κρίσιμων ενδιαιτημάτων ειδών χαρακτηρισμού και Στον επισυναπτόμενο χάρτη 2 παρουσιάζονται τα κρίσιμα ενδιαιτήματα των ειδών χαρακτηρισμού και. Ο χάρτης 2 διαμορφώθηκε από τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από την εργασία πεδίου ενώ συμπληρωματικά χρησιμοποιήθηκαν αξιόπιστα δεδομένα από βιβλιογραφικές πηγές. 4. ΠΡΟΤΑΣΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ Στον επισυναπτόμενο χάρτη 3 (κλίμακας 1: ) παρουσιάζονται: α) η προτεινόμενη οριοθέτηση της περιοχής μελέτης ως ΖΕΠ και β) τα υφιστάμενα όρια ΤΚΣ και ΖΕΠ πλησίον ή εντός της περιοχής μελέτης. Από την προτεινόμενη οριοθέτηση εξαιρούνται οι οικισμοί που βρίσκονται εντός της περιοχής με βάση τα νόμιμα όρια τους. Η πρόταση της περιοχής μελέτης ως Ζώνης Ειδικής Προστασίας διαμορφώθηκε έτσι ώστε να περιλάβει τα κρίσιμα ενδιαιτήματα του είδους χαρακτηρισμού για όλες τις εποχές που αυτό χρησιμοποιεί την περιοχή, καθώς και τα αντίστοιχα ενδιαιτήματα των ειδών, σύμφωνα με τις προδιαγραφές ΖΕΠ (Δημαλέξης, Μπουρδάκης και Χατζηχαραλάμπους 2004). Πιο αναλυτικά ο Μαυροπετρίτης έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του γενικού πλαισίου της προτεινόμενης, περιλαμβάνοντας τις γνωστές θέσεις όπου ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 13

17 έχει καταγραφεί να φωλιάζει ως σήμερα καθώς και τις περιοχές που χρησιμοποιεί για τροφοληψία. Τα προτεινόμενα όρια της ΖΕΠ είναι σχεδόν όμοια με τα όρια της περιοχής μελέτης (δηλαδή της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά). Περιλαμβάνουν όλες τις θέσεις που σχετίζονται με απολύτως κρίσιμα ενδιαιτήματα των ειδών χαρακτηρισμού και. Τα προτεινόμενα όρια της ΖΕΠ επιδιώχθηκε, στο μέτρο της ακρίβειας που παρέχουν οι ασπρόμαυροι χάρτες της ΓΥΣ, να είναι εύκολα αναγνωρίσιμα από τους υπεύθυνους για τη διαχείριση της περιοχής, με βάση φυσιογραφικά ή άλλα γνωρίσματα της περιοχής (Δημαλέξης, Μπουρδάκης και Χατζηχαραλάμπους 2004). Η προτεινόμενη περιοχή έχει ενιαίο οικολογικό χαρακτήρα και διαφέρει σε γενικά πλαίσια από την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μήλου, καθώς περιλαμβάνει γυμνές βραχώδεις εκτάσεις με αραιή βλάστηση, θαμνώνες και υγροτοπικές εκτάσεις. Εκτείνεται μακριά από τους μεγαλύτερους οικισμούς της Μήλου και από περιοχές όπου ασκούνται έντονες ανθρώπινες δραστηριότητες. Ουσιαστικά η προτεινόμενη οριοθέτηση αποτελεί συσσωμάτωμα μιας παράκτιας υπο περιοχής, νησιών και νησίδων. Ξεκινώντας από το Ακρωτήριο Βάνη, το όριο της υπο-περιοχής ακολουθεί την ακτογραμμή, προς τα νοτιοδυτικά, ως το Ακρωτήρι Ψάλης περιλαμβάνοντας και την νησίδα Πρασονήσι. Εκεί στρέφεται προς τα ανατολικά μέχρι την ανατολική πλευρά της περιοχής Ουλάδας όπου και εισέρχεται στο εσωτερικό του νησιού. Ακολουθώντας το ρέμα προς τα βόρεια, διασχίζει το δρόμο προς Ξυλοκερατιά και κατευθύνεται προς το ρέμα του Αγίου Ιωάννη. Περνώντας το ρέμα, κατευθύνεται βορειοδυτικά προς τον κεντρικό επαρχιακό δρόμο του νησιού όπου τον ακολουθεί προς τα βορειανατολικά περιλαμβάνοντας τις περιοχές Κατσιπόρδος, Γούρνες και την κορυφή Καλαμούρος. Στην συνέχεια κατευθύνεται βορειοδυτικά προς το ρέμα Σπυρίτου και μόλις το διασχίσει στρέφεται βορειοανατολικά προς τον οικισμό Ξηρόκαμπος. Στην συνέχεια παρακάμπτει τον Ξηρόκαμπο και κατευθύνεται προς τα νοτιοανατολικά, χωρίς να περιλαμβάνει τις περιοχές Χάλακας, Μπροστινή Σπηλιά, Χονδρόβουνο μέχρι να φτάσει ανατολικά του οικισμού της Ξυλοκερατιάς και από εκεί στην θάλασσα. Μόλις φτάσει στην θάλασσα, ακολουθεί την ακτογραμμή προς τα ανατολικά μέχρι τον Όρμο Προβατά όπου ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 14

18 εισέρχεται πάλι στο εσωτερικό του νησιού και συνεχίζει βόρεια ακολουθώντας τον δρόμο. Στην συνέχεια, κατευθύνεται βορειοανατολικά περικλείοντας τις περιοχές Κατσούλη και Βουνάλια και φτάνει στο αεροδρόμιο όπου το περνάει από τα βόρεια. Έπειτα περικυκλώνει τις Αλυκές, περικλείοντας τις και ακολουθεί την ακτογραμμή βορειοδυτικά μέχρι τη Ακρωτήρι Βάνη. Επίσης, η προτεινόμενη ΖΕΠ περιλαμβάνει τα νησιά Αντίμηλος, Πολύαιγος καθώς και τις νησίδες Μικρή και Μεγάλη Ακραθιά, Άγιος Ευστάθιος και την νησίδα που βρίσκεται δυτικά του, Άγιος Γεώργιος, τις νησίδες Κασέλλες, Μανώλης και Καλόγηρος. 5. SUMMARY OF ORNITHOLOGICAL EVALUATION AND PROPOSED DELIMITATION The present fieldwork has extended the list of bird species observed in the area. This has resulted from the increased number of visits that have taken place over the last years. In order to arrive to safe conclusions relating to the avifauna of the area more elaborate field studies need to be undertaken during both migrating and wintering seasons. This was not feasible within the framework of the present study. The trigger and delineation species which were observed during the breeding and migration period of 2009 outnumber those which fulfilled the criteria for the classification of the site as an IBA in As a result, the following delineation is made for the proposed SPA, based on the breeding and foraging areas of the trigger species shown in tables 2 & 3: delineation of the SPA boundaries according to the breeding and foraging areas of the trigger and delineation species. The proposed SPA boundaries are similar to those of the existing IBA. This is considered necessary for the conservation of the trigger and delineation species which were recorded there, but also to retain suitable conditions in case trigger species breed in the area. The international ornithological importance of the study area is supported by the presence of a significant breeding population of Eleonora s Falcon (Falco eleonorae). ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 15

19 Apart from the above-mentioned species, there are strong indications that the area further holds a significant population of the species: Shag (Phalacrocorax aristotelis), Storm Petrel (Hydrobates pelagicus), Long-legged Buzzard (Buteo rufinus), Bonelli s Eagle (Hieraaetus fasciatus), Peregrine (Falco peregrinus) and Cretzschmar's Bunting (Emberiza caesia), and that it is an important migratory passage for certain raptor species [i.e Honey Buzzard (Pernis apivorus), Pallid Harrier (Circus macrourus), Red footed Falcon (Falco vespertinus)] as well as for herons, waders and passerines. The attached Map 3 (scale 1:100,000) presents the boundaries of the proposed Special Protection Area. The proposal for the delineation of the study area as an SPA have been formulated so as to include all critical habitats of the trigger species during all seasons when the area is utilised. Additionally and in accordance with the specifications for the delimitation of SPAs (see Dimalexis A., E. Bourdakis and E. Hadjicharalambous 2004) all habitats used by delineation species have also been included in the proposed SPA boundaries. Specifically, the Eleonora s Falcon was the key species that generally shaped the proposed boundaries, since all known breeding and foraging localities were included. The proposed SPA boundaries are similar to the boundaries of the study area (i.e. of the IBA). They inlcude all the those locations which relate to the absolutely critical habitats of the trigger and delineation species. The proposed SPA boundaries were drawn to the best possible accuracy based on the available black and white topographic maps using natural landlines and landmarks (coastline, rivers, crescents) or other landscape characteristics (roads, trails) of the area (see Dimalexis A., E. Bourdakis and H. Hadjicharalambous 2004). Villages, inhabited and agricultural areas were not included within the boundaries of the SPA, as long as they didn't form part of any critical habitat for trigger species. The proposed SPA presents ecological uniformity and differs significantly from the surrounding area of eastern Milos, including sparsely vegetated rocky areas, shrublands and small wetlands. The proposed SPA is located at a distance from human activities and inhabited areas. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 16

20 6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Bourdakis S. & Vareltzidou, S Greece pp In Heath, M. F. and Evans, M. I., eds Important Bird Areas in Europe: Priority sites for conservation. 2: Southern Europe. Cambridge, UK: BirdLife International. BirdLife Conservation Series No. 8, p Cebrian, D. and Roussopoulos, G Ornithological survey to the islands and islets among Antimilos and Amorgos, South Cyclades. Athens: Hellenic Ornithological Society. Dimalexis A., S. Xirouchakis, D. Portolou, P. Latsoudis, G. Karris, J. Fric, P. Georgiakakis, C. Barboutis, S. Bourdakis, M. Ivovic, T. Kominos, E. Kakalis, The status of Eleonora s Falcon (Falco eleonorae) in Greece. Journal of Ornithology, 149:1, pp Ioannidis, I., and M. Dimaki (compilers) Important Bird Areas in Greece: 152. Western Milos, Antimilos and Polyegos islands. In: Bourdakis S. & Vareltzidou S. (compilers). Important Bird Areas in Greece Database. Hellenic Ornithological Society, BirdLife International. (unpublished report) Legakis A., Sphenthourakis S., and C. Adamopoulou A contribution to the knowledge of the vertebrate fauna of Milos island (Kyklades, Greece). Newsletter of the Hellenic Zoological Society 30: 5-7 Magioris, S. N The avifauna of the Cyclades. Hellenic Zoological Archives 2: Magioris, S. N. and Sfenthourakis, S Some aspects on the avifauna on the uninhabited islets of Greece. Bios (Macedonia, Greece) 2, Watson, G. E Ecology and evolution of passerine birds on the islands of the Aegean Sea. New Haven, USA: Yale University (Ph.D. thesis). Xirouchakis, S. and N. Lyrintzis Mission dans 1' ile de Milos, mars et avril Ιn: Inventaire de lα Faune de Grece. Milieux humides insulaires: Egee occidentale et centrale. Condenses des rapports des missions. Biol. gallo-hellen. 19: 103. ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 17

21 Γιαννάτος, Γ Ορνιθοπανίδα της Μήλου. Στο: Ετήσια έκθεση αποτελεσµάτων του Προγράµµατος Παρακολούθησης Παραµέτρων Φυσικού Περιβάλλοντος στη Δυτική Μήλο. Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. Σελ Δημαλέξης Α., E. Μπουρδάκης και Έλενα Χατζηχαραλάμπους Προδιαγραφές Ζωνών Ειδικής Προστασίας. ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα και Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θέρμη. 117 σελ. + i παράρτημα. ΕΠΜ 2000:Ειδική περιβαλλοντική μελέτη προγράμματος βιοτόπου οχιάς Μήλου. ΥΠΕΧΩΔΕ, Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, ΤΔΦΠ. ΕΠΜ: Κίμωλος Πολύαιγος. Mom (Life) ΥΠΕΧΩΔΕ, Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, ΤΔΦΠ. Ζαλίδης, Γ και Α. Μαντζαβέλας (Συντ.) Απογραφή των ελληνικών υγροτόπων ως φυσικών πόρων (πρώτη προσέγγιση). ΕΚΒΥ. Κατσαδωράκης Γ. και Κ. Παραγκαμιάν Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση WWF Ελλάς, Αθήνα, σσ 392. Παπακωνσταντίνου, Κ. (συντάκτης) Ορνιθολογικά Στοιχεία για το Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων της υποψήφιας ΖΕΠ «Δυτική Μήλος, Αντίμηλος και Πολύαιγος» με κωδικό ΣΠΠΕ GR152. ΕΟΕ:Παραδοτέο Προγράμματος «Άμεσες ενέργειες για την προστασία έξη ειδών αρπακτικών» - ΥΠΕΧΩΔΕ, Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, ΤΔΦΠ. Σιογκόλεφ, Ι. & Δηµάκη, Μ Ορνιθοπανίδα της Μήλου. Στο: Τελική Εκθεση Εργου «Πρόγραµµα Βιοτόπου Οχιάς Μήλου». Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Σελ ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 18

22 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ANNEXES ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 19

23 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΠΙΝΑΚΕΣ Πίνακας Ι. Αξιολόγηση των ειδών χαρακτηρισμού και ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 20

24 Πίνακας Ι. Αξιολόγηση των ειδών χαρακτηρισμού και για την περιοχή «GR152 Δυτική Μήλος, Αντίμηλος και Πολύαιγος» AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης παγκος. απειλ. ειδ. αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε Ε.Ε. 25 αναπαρ. πληθ άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ πελαργ αρπακτ γεραν στρ 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ αναπ. πληθ. Ελλάδας Ελλάδας Res (p) Br (p) W in Sta ge Κριτ. 1 (C1) (αναπαραγω γή) (διαχείμαση) (αναπαραγωγή) 2 Gavia arctica P Υ 1 4 Tachybaptus ruficollis Υ 15 5 Podiceps cristatus Υ 8 6 Podiceps grisegena P Υ Κριτ. 4 (C4) Κριτ. 5 (C5) Κριτ. 6 (C6) 8 Podiceps nigricollis P P Υ 1 9 Calonectris diomedea P? P Θ Puffinus yelkouan P? P 20/60 ind Θ Hydrobates pelagicus Θ Phalacrocorax carbo P P Υ Phalacrocorax aristotelis >15 91 ind s Υ Phalacrocorax pygmeus P 20 / Υ Pelecanus onocrotalus Υ Pelecanus crispus P 10/30 ind Υ Botaurus stellaris P Υ Ixobrychus minutus P Υ Nycticorax nycticorax P Υ Ardeolla ralloides P Υ Egretta garzetta P Υ Casmerodius albus P Υ Ardea cinerea P Υ 6 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 21

25 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης παγκος. απειλ. ειδ. αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε Ε.Ε. 25 αναπαρ. πληθ άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ πελαργ αρπακτ γεραν στρ 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ αναπ. πληθ. Ελλάδας Ελλάδας Res (p) Br (p) W in Sta ge Κριτ. 1 (C1) (αναπαραγω γή) (διαχείμαση) (αναπαραγωγή) 27 Ardea purpurea P Υ Ciconia nigra P Υ Π Ciconia ciconia P Υ Π Κριτ. 4 (C4) Κριτ. 5 (C5) Κριτ. 6 (C6) 30 Plegadis falcinellus P Υ Platalea leucorodia P Υ Phoenicopterus ruber P Υ Cygnus olor P Υ 1 37 Anser albifrons / Υ Anser erythropus 15 ind Υ 1 39 Anser anser / Υ 1 41 Branta ruficollis 60 ind. / regular presence Υ Tadorna ferruginea Υ Tadorna tadorna Υ 1 44 Anas penelope P P Υ Anas strepera Υ 1 46 Anas crecca Υ 47 Anas platyrhynchos 1 P P Υ 1 48 Anas acuta Υ 49 Anas querquedula P Υ 0 51 Anas clypeata Υ 53 Netta rufina Υ 0 54 Aythya ferina P P Υ 0 55 Aythya nyroca P 20/60 ind Υ 1 1 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 22

26 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης παγκος. απειλ. ειδ. αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε Ε.Ε. 25 αναπαρ. πληθ άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ πελαργ αρπακτ γεραν στρ 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ αναπ. πληθ. Ελλάδας Ελλάδας Res (p) Br (p) W in Sta ge Κριτ. 1 (C1) (αναπαραγω γή) (διαχείμαση) (αναπαραγωγή) 56 Aythya fuligula Υ 57 Aythya marila Υ 1 61 Melanitta fusca / 15 Κριτ. 4 (C4) Υ 62 Bucephala clangula Υ 63 Mergelus albellus Υ 1 64 Mergus serrator Υ 3 65 Mergus merganser Υ 1 66 Oxyura leucocephala regular presence Κριτ. 5 (C5) Κριτ. 6 (C6) Υ 3 67 Pernis apivorus non br P Α Milvus migrans 300 Α Haliaeetus albicilla Α Gypaetus barbatus 1 Α Neophron percnopterus regular presence 16 Α Gyps fulvus P 180 Α Aegypius monachus 5/15 ind 14 Α Circaetus gallicus P 54 Α Circus aeruginosus P 290 Α Circus cyaneus P P 110 Α 79 Circus macrourus P 15 ind Α 80 Circus pygargus P 94 Α Accipiter brevipes non br 10 Α Buteo buteo 2-3 P P Α Buteo rufinus 1 P 2 Α Aquila pomarina 70 Α 1 1 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 23

27 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης παγκος. απειλ. ειδ. αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε Ε.Ε. 25 αναπαρ. πληθ άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ πελαργ αρπακτ γεραν στρ 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ αναπ. πληθ. Ελλάδας Ελλάδας Res (p) Br (p) W in Sta ge Κριτ. 1 (C1) (αναπαραγω γή) (διαχείμαση) (αναπαραγωγή) 88 Aquila clanga 6 ind 1 Α 89 Aquila nipalensis 50 Α 90 Aquila heliaca 2/ 6 ind 1 Α Aquila chrysaetos P 41 Α Hieraaetus pennatus 27 Α Hieraaetus fasciatus Α Pandion haliaetus P 53 Α 95 Falco naumanni P? P? 20/60 ind 180 Α Falco vespertinus P 30 ind 9 Α 98 Falco columbarius 76 Α Falco eleonorae Α Falco biarmicus 1 Α Falco cherrug regular presence Κριτ. 4 (C4) 2 Α 103 Falco peregrinus 1 74 Α Bonasa bonasia Tetrao urogallus Alectoris graeca Coturnix coturnix P Porzana porzana P Υ Porzana parva Υ Crex crex 20/60 ind Υ 122 Fulica atra P P Υ Otis tarda 30 ind ind Haematopus ostralegus P Υ 1 Κριτ. 5 (C5) Κριτ. 6 (C6) 129 Himantopus himantopus P P Υ ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 24

28 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης παγκος. απειλ. ειδ. αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε Ε.Ε. 25 αναπαρ. πληθ άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ πελαργ αρπακτ γεραν στρ 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ αναπ. πληθ. Ελλάδας Ελλάδας Res (p) Br (p) W in Sta ge Κριτ. 1 (C1) (αναπαραγω γή) (διαχείμαση) (αναπαραγωγή) 130 Recurvirostra avosetta Υ Burhinus oedicnemus P Υ 7 7 Κριτ. 4 (C4) Κριτ. 5 (C5) Κριτ. 6 (C6) 133 Glareola pratincola P Υ Charadrius dubius P P Υ Charadrius hiaticula P Υ Charadrius alexandrinus Υ Charadrius leschenaultii 10 Υ 142 Pluvialis apricaria Υ Pluvialis squatarola Υ Hoplopterus spinosus P Υ Vanellus vanellus P Υ Calidris canutus Υ 1 P 1400 / 149 Calidris alba Υ Calidris minuta P Υ Calidris temminckii P Υ 154 Calidris ferruginea P Υ 156 Calidris alpina P P Υ 157 Limicola falcinellus Υ 158 Philomachus pugnax P 510 Υ Lymnocryptes minimus P Υ Gallinago gallinago P Υ 163 Scolopax rusticola P P Υ Limosa limosa P 30 ind Υ 165 Limosa lapponica Υ 1 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 25

29 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης παγκος. απειλ. ειδ. αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε Ε.Ε. 25 αναπαρ. πληθ άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ πελαργ αρπακτ γεραν στρ 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ αναπ. πληθ. Ελλάδας Ελλάδας Res (p) Br (p) W in Sta ge Κριτ. 1 (C1) (αναπαραγω γή) (διαχείμαση) (αναπαραγωγή) 166 Numenius phaeopus Υ 167 Numenius tenuirostris regular presence Κριτ. 4 (C4) 1 Υ 168 Numenius arquata Υ 169 Tringa erythropus P Υ 1 Κριτ. 5 (C5) Κριτ. 6 (C6) 170 Tringa totanus P Υ Tringa stagnatilis P Υ 172 Tringa nebularia P Υ Tringa ochropus P Υ Tringa glareola P Υ 177 Actitis hypoleucos P Υ Arenaria interpres Υ Larus melanocephalus Υ Larus minutus P Υ Larus ridibundus Υ 191 Larus genei P Υ Larus audouinii P? P? 20/60 ind Υ Larus canus Υ 194 Larus fuscus Υ Gelochelidon nilotica Υ Sterna caspia Υ 203 Sterna sadvicensis Υ Sterna hirundo Υ Sterna albifrons Υ Chlidonias hybridus P Υ 1 1 ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 26

30 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης παγκος. απειλ. ειδ. αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε Ε.Ε. 25 αναπαρ. πληθ άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ πελαργ αρπακτ γεραν στρ 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ αναπ. πληθ. Ελλάδας Res (p) Br (p) W in Sta ge Κριτ. 1 (C1) (αναπαραγω γή) (διαχείμαση) (αναπαραγωγή) 209 Chlidonias niger Υ Chlidonias leucopterus Υ 214 Columba oenas P Κριτ. 4 (C4) Κριτ. 5 (C5) Κριτ. 6 (C6) 215 Columba palumbus P Streptopelia turtur P P Clamator glandarius Otus scops P Bubo bubo Asio flammeus Caprimulgus europaeus P Apus apus P P Apus melba P P Alcedo atthis Merops apiaster P Coracias garrulus Jynx torquilla P Picus canus Dryocopus martius Dendrocopos syriacus Dendrocopos medius Dendrocopos leucotos Picoides tridactylus Melanocorypha calandra P Σ Calandrella brachydactyla P Σ Lullula arborea Σ ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία Ελλάδας 27

31 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης παγκος. απειλ. ειδ. αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε Ε.Ε. 25 αναπαρ. πληθ άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ πελαργ αρπακτ γεραν στρ 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ αναπ. πληθ. Ελλάδας Res (p) Br (p) W in Sta ge Κριτ. 1 (C1) (αναπαραγω γή) (διαχείμαση) (αναπαραγωγή) 261 Alauda arvensis P P Σ Riparia riparia P Σ 100 Κριτ. 4 (C4) Κριτ. 5 (C5) Κριτ. 6 (C6) 265 Hirundo rustica P P Σ Delichon urbica P P Σ Anthus campestris P Σ Motacilla flava P Σ Phoenicurus phoenicurus P Σ Oenanthe isabellina P Σ Oenanthe hispanica P P Σ Monticola saxatilis Σ Turdus torquatus Σ Acrocephalus melanopogon 130 Σ Hippolais pallida P P Σ Hippolais olivetorum P P 30 Σ Sylvia rueppelli 30 Σ Sylvia hortensis P P Σ Sylvia nisoria 820 Σ Muscicapa striata P Σ Ficedula parva P Σ Ficedula semitorquata Σ Ficedula albicollis P Σ 365 Sitta krueperi 20 1 Σ Oriolus oriolus P Σ Lanius collurio P Σ ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία Ελλάδας 28

32 AA Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης παγκος. απειλ. ειδ. αναπαραγ. πληθ. Ε.Ε Ε.Ε. 25 αναπαρ. πληθ άτ υδροβια ή ζ Θαλασσοπ πελαργ αρπακτ γεραν στρ 5 σημ περ γεωγ περ > εθ πλ ή >0,1 βιογ πληθ αναπ. πληθ. Ελλάδας Ελλάδας Res (p) Br (p) W in Sta ge Κριτ. 1 (C1) (αναπαραγω γή) (διαχείμαση) (αναπαραγωγή) 375 Lanius minor P 65 Σ Lanius excubitor Σ 377 Lanius senator P P Σ Lanius nubicus 45 Σ Pyrrhocorax pyrrhocorax 150 Σ Passer hispaniolensis P Σ Emberiza cineracea 10/30 ind 1 Σ Emberiza hortulana P Σ Emberiza caesia P? P 130 Σ Κριτ. 4 (C4) Κριτ. 5 (C5) Κριτ. 6 (C6) 421 Emberiza melanocephala P Σ 300 Υπόμνημα (Explanations): Ειδικότερες επεξηγήσεις σχετικά με τα πληθυσμιακά όρια και τα κριτήρια που αναφέρονται στον πίνακα, υπάρχουν στις Προδιαγραφές Ζωνών Ειδικής Προστασίας της Φάσης Β του έργου (βλ. Δημαλέξης Α., E. Μπουρδάκης και Έλενα Χατζηχαραλάμπους 2004). AA Πιν.Ι: Αύξων αριθμός του Πίνακα Ι. «Κατάλογος των ειδών που απαντούν στην Ελλάδα, καθεστώς παρουσίας τους και κατηγοριοποίηση με βάση την Οδηγία των πτηνών», σύμφωνα με τις Προδιαγραφές Ζωνών Ειδικής Προστασίας της Φάσης Β του έργου (βλ. Δημαλέξης Α., E. Μπουρδάκης και Έλενα Χατζηχαραλάμπους 2004). Επιστημονική ονομασία (Scientific name): Με έντονα στοιχεία (Bold) φαίνονται τα είδη που χρησιμοποιούνται για το χαρακτηρισμό ΖΕΠ ενώ με κανονικά στοιχεία φαίνονται τα είδη (Selection species are indicated in bold Delimitation species are indicated in normal). Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης: Όπως αναφέρονται στο Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων (βλέπε European Commission 1995 Standard Data Form) Res: βρίσκεται στον τόπο καθ όλη τη διάρκεια του έτους Win: το είδος χρησιμοποιεί τον τόπο κατά τη διάρκεια του χειμώνα ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 29

33 Br: χρησιμοποιεί τον τόπο για να φωλιάζει και να ανατρέφει τους νεοσσούς Stage: τόπος που χρησιμοποιείται στη μετανάστευση ή για την πτερόρροια εκτός των περιοχών αναπαραγωγής 4: Υ: είδος που περιλαμβάνεται στα μεταναστευτικά υδρόβια είδη (migratory water birds) Θ: είδος που περιλαμβάνεται στα αποδημητικά θαλασσοπούλια (migratory sea birds) 5: Π: Πελαργοί (Ciconiidae), Α: Aρπακτικά (Accipitridae), Γ: Γερανοί (Gruidae), Σ: Στρουθιόμορφα (Passeriformes) Κατά τον υπολογισμό του πληθυσμού λαμβάνονται υπόψη όλα τα είδη των μεταναστευτικών στρουθιόμορφων. Τα σκιασμένα κελιά δείχνουν το κριτήριο που πληροί κάθε είδος (Highlighted cells indicate the criteria fulfilled by a single species). ΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 30