Μεταγευματική γλυκαιμία και μεταβλητότητα σακχάρου αίματος ως παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου

Transcript

1 Μεταγευματική γλυκαιμία και μεταβλητότητα σακχάρου αίματος ως παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου Δρ. Α. Μελιδώνης Συντονιστής Διευθυντής Α Π & Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Πειραιά ΤΖΑΝΕΙΟ

2

3 Μεταγευματική γλυκαιμία και μεταβλητότητα σακχάρου αίματος ωςπαράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου Μεταγευματική υπεργλυκαιμία (Μ. Υ.) και μεταβλητότητα γλυκόζης (Μ. Γ.): Οι οντότητες και η οριοθέτηση ΜΥ, ΜΓ και αθηρωμάτωση: Παθοφυσιολογική προσέγγιση ΜΥ και μεταγευματική κατάσταση. Το μέρος και το όλο. Συσχέτιση ΜΥ, ΜΓ με επιπλοκές: Η επιδημιολογία και η κλινική τεκμηρίωση

4 ΠΩΣ ΑΠΟΤΙΜΑΜΕ ΤΟΝ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ; Γλυκόζη νηστείας Μεταγευματική Γλυκόζη Αιμοσφαιρίνη A 1c (HbA 1c ) 8 ώρες μετά το γεύμα 1 Κλινική παρακολούθηση/αυτοπαρακολούθηση Καθορίζει τη θεραπεία στις περισσότερες κατευθυντήριες οδηγίες 2 ώρες μετά το γεύμα 1 Δεν παρακολουθείται συστηματικά Σπάνια χρησιμοποιείται σαν οδηγός της θεραπείας στις περισσότερες κατευθυντήριες οδηγίες Συνολικό φορτίο γλυκόζης σε διάστημα 3-4 μηνών Κλινική παρακολούθηση Καθορίζει τη θεραπεία στις περισσότερες κατευθυντήριες οδηγίες 1. ADA clinical practice recommendations Diabetes Care 2003;26(Suppl 1): S12.

5 ΖΟΥΜΕ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ ΣΕ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Μεταγευματική κατάσταση; Μεταπορροφητική κατάσταση; Φάση νηστείας Πρόγευμα Γεύμα Δείπνο 0.00πμ 4.00πμ Πρόγευμα 1. Monnier L. Is postprandial glucose a neglected cardiovascular risk factor in type 2 diabetes? Eur J Clin Invest 2000;30(Suppl 2):3-11.

6 ΖΟΥΜΕ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ ΣΕ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Μεταγευματική κατάσταση; Μεταπορροφητική κατάσταση; Φάση νηστείας Πρόγευμα Γεύμα Δείπνο 0.00πμ 4.00πμ Πρόγευμα 1. Monnier L. Is postprandial glucose a neglected cardiovascular risk factor in type 2 diabetes? Eur J Clin Invest 2000;30(Suppl 2):3-11.

7 PG (mg/dl) PG (mg/dl) Η HbA1c συσχετίζεται καλύτερα με τη μεταγευματική γλυκόζη Γλυκόζη νηστείας r = 0, HbA 1c (%) Avignon A et al. Diab Care 1997;20: Μεταγευματική γλυκόζη r = 0, HbA 1c (%) N=66 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2

8 Συνεισφορά (%) Η PPG ΣΥΝΕΙΣΦΕΡΕΙ ΕΩΣ ΚΑΙ 70% ΣΤΟ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ Μεταγευματική Υπεργλυκαιμία νήστεως (<7.3) ( ) ( ) ( ) (>10.2) Πεμπτημόρια HbA 1c 1. Monnier L, Lapinski H, Colette C. Contributions of fasting and postprandial plasma glucose increments to the overall diurnal hyperglycaemia of type 2 diabetic patients. Diabetes Care 2003;26:881-5.

9 Γλυκόζη πλάσματος ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ HBA 1 C ΜΟΝΑ ΤΟΥΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΠΑΡΚΗ Αιχμές γλυκόζης HbA1c = 7.5% Ασθενής 1 Ασθενής 2 Χρόνος Service FJ et al. Diabetes Care 1980

10 Το θέμα της γλυκαιμικής μεταβλητότητας παραμένει πρόκληση Η βιβλιογραφία είναι αντιφατική γιατί δεν επιτεύχθηκε ακόμη συμφωνία ούτε για τον ορισμό, ούτε για τον ιδανικό δείκτη εκτίμησης, ούτε για τους τρόπους αντιμετώπισής της

11 ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΩΝ Glycaemic variability GV Glucose variability GV Glycemic instability Glucose fluctuations GF Glycemic swings GS Diabetologia 2012; 55:

12 H μεταβλητότητα της γλυκόζης δεν ταυτίζεται με την PPG αλλά την περιλαμβάνει ως ένα υποσύνολό της

13 ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑΣ SD ADDR MAGE MODD Τυπική απόκλιση από τη μέση τιμή Πρόβλεψη ακραίων τιμών Μείζονες διακυμάνσεις μέσα στην ίδια ημέρα Διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα Εndocrine Reviews, April 2010, 31(2):

14 Προσδιορισμός της Μεταβλητότητας της Γλυκόζης: MAGE Προσδιορίζεται από τον αριθμητικό μέσο όρο της διαφοράς μεταξύ συνεχών γλυκαιμικών αιχμών και τιμών ναδίρ, με την προυπόθεση ότι η διαφορά αυτή ήταν μεγαλύτερη από την SD ( σταθερά απόκλιση) της μέσης τιμής γλυκόζης.

15 Η HbA1c ΔΕΝ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΗΝ ΑΚΡΙΒΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Μεταβλητότητα γλυκόζης Μεταβλητότητα HbA1c PPG FPG Υπογλυκαιμίες HbA1c

16 Μεταγευματική γλυκαιμία και μεταβλητότητα σακχάρου αίματος ωςπαράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου Μεταγευματική υπεργλυκαιμία (Μ. Υ.) και μεταβλητότητα γλυκόζης (Μ. Γ.): Οι οντότητες και η οριοθέτηση ΜΥ, ΜΓ και αθηρωμάτωση: Παθοφυσιολογική προσέγγιση ΜΥ και μεταγευματική κατάσταση. Το μέρος και το όλο. Συσχέτιση ΜΥ, ΜΓ με επιπλοκές: Η επιδημιολογία και η κλινική τεκμηρίωση

17 Πιθανές επιπτώσεις μεταγευματικών αιχμών γλυκόζης Οδός Πολυόλης Αντιοξειδωτική άμυνα NO-εξαρτώμενη αγγειοδιαστολή Ενδοκυττάριο Ca 2+ Πολλ/σιασμός VSMC ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ Αυτο-οξείδωση γλυκόζης Αυξημενο οξειδωτικο stress Οξείδωση LDL Αιμορρολογικές διαταραχές Ενεργοποίηση μηχανισμών πήξης Γλυκοζυλίωση λευκωμάτων Οξειδωτικοί παράγοντες Θειική Hπαρίνη NCV Endoneural blood flux ΜΑΚΡΟΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑ ΑΜΦ/ΠΑΘΕΙΑ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ Giugliano et al. Diabetes Care 1996;19:

18 Πιθανές επιπτώσεις μεταγευματικών αιχμών γλυκόζης ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ Οδός Πολυόλης Αντιοξειδωτική άμυνα NO-εξαρτώμενη αγγειοδιαστολή Ενδοκυττάριο Ca 2+ Πολλ/σιασμός VSMC ΕΠΙΤΕΙΝΕΙ ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ Αυτο-οξείδωση γλυκόζης Αυξημενο οξειδωτικο stress Οξείδωση LDL Αιμορρολογικές διαταραχές Ενεργοποίηση μηχανισμών πήξης Γλυκοζυλίωση λευκωμάτων Οξειδωτικοί παράγοντες Θειική Hπαρίνη NCV Endoneural blood flux ΜΑΚΡΟΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑ ΑΜΦ/ΠΑΘΕΙΑ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ Giugliano et al. Diabetes Care 1996;19:

19 Το μεταγευματικό stress ευοδώνει την φλεγμονή, την οξειδωτική καταπόνηση και την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία σε άτομα με ΣΔ2 J. H. O Keefe, JACC 2008;51:

20 NT (µmol/t) Glycaemia (mmol/l) Triglycerides (mmol/l) Postprandial hyperglycaemia produces \oxidative stress independently of triglyceride levels NT = nitrotyrosine Glycaemia t 0 1 h 2 h 4 h 6 h Time Ceriello A et al. Diabetes Care 2002;25: Oxidative stress t 0 1 h 2 h 4 h 6 h Time Triglycerides t 0 1 h 2 h 4 h 6 h Regular insulin Insulin aspart Controls Time

21 Γραμμική η συσχέτιση μεταγευματικών αιχμών σακχάρου και οξειδωτικού stress J. H. O Keefe, JACC 2008;51:

22 Το οξειδωτικό stress (8 Iso PGF 2a ούρων) σχετίζεται ισχυρά με τις διακυμάνσεις του σακχάρου και το μεταγευματικό σάκχαρο Jama 2006;295:

23 Το οξειδωτικό stress (8 Iso PGF 2a ούρων) σχετίζεται ισχυρά με τις διακυμάνσεις του σακχάρου και το μεταγευματικό σάκχαρο Jama 2006;295:

24 Το οξειδωτικό stress (8 Iso PGF 2a ούρων) σχετίζεται ισχυρά με τις διακυμάνσεις του σακχάρου και το μεταγευματικό σάκχαρο Jama 2006;295:

25 Η διακύμανση του σακχάρου έχει περισσότερες βλαβερές επιδράσεις, συγκριτικά με το σταθερά υψηλό σάκχαρο, στην ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και το οξειδωτικό stress 15 mmol/l glu 10 mmol/l glu 6h σε 15 mmol glu επί 6 h σε normal glu Normal patients Antonio Ceriello et al, Diabetes, 2008 Diabetic patients

26 Η διακύμανση του σακχάρου έχει περισσότερες βλαβερές επιδράσεις, συγκριτικά με το σταθερά υψηλό σάκχαρο, στην ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και το οξειδωτικό stress 15 mmol/l glu 10 mmol/l glu 6h σε 15 mmol glu επί 6 h σε normal glu Normal patients Antonio Ceriello et al, Diabetes, 2008 Diabetic patients

27 Η διακύμανση του σακχάρου έχει περισσότερες βλαβερές επιδράσεις, συγκριτικά με το σταθερά υψηλό σάκχαρο, στην ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και το οξειδωτικό stress 15 mmol/l glu 10 mmol/l glu 6h σε 15 mmol glu επί 6 h σε normal glu Normal patients Antonio Ceriello et al, Diabetes, 2008 Diabetic patients

28 Η διακύμανση του σακχάρου έχει περισσότερες βλαβερές επιδράσεις, συγκριτικά με το σταθερά υψηλό σάκχαρο, στην ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και το οξειδωτικό stress 15 mmol/l glu 10 mmol/l glu 6h σε 15 mmol glu επί 6 h σε normal glu Normal patients Antonio Ceriello et al, Diabetes, 2008 Diabetic patients

29 Η διακύμανση του σακχάρου έχει περισσότερες βλαβερές επιδράσεις, συγκριτικά με το σταθερά υψηλό σάκχαρο, στην ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και το οξειδωτικό stress 15 mmol/l glu 10 mmol/l glu 6h σε 15 mmol glu επί 6 h σε normal glu Normal patients Antonio Ceriello et al, Diabetes, 2008 Diabetic patients

30 Low High H/L Η διαλείπουσα υπεργλυκαιμία αυξάνει περισσότερο το οξειδωτικό stress και την απόπτωση Nitrotyrosine 8-hydroxydeoxyguanosine Caspase-3 Quagliaro L, et al. Diabetes 2013

31 Η διαλείπουσα υπεργλυκαιμία ενεργοποιεί περισσότερο την PKC στα ενδοθηλιακά κύτταρα ow igh Quagliaro L, et al. Diabetes 2013

32 Νutrition, Metabolism & Cardiovascular Disease 2014;24: Η υπεργλυκαιμία από ανάνηψη υπογλυκαιμίας είναι προθρομβωτική κατάσταση Η βαθμιαία ανάταξη της υπογλυκαιμίας και η αποφυγή έντονης υπεργλυκαιμίας είναι μείζονος κλινικής σημασίας

33 ΤΟ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ ΣΤΙΣ ΕΞΑΡΣΕΙΣ ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ Risso et al, 2001 Monnier L, 2006, 2008 J Diabetes Sci Technol 2008; 2(6): Diabetologia 2012;55:

34 Παθογένεση των διαβητικών επιπλοκών Μεταγευματική Υπεργλυκαιμία Υπεργλυκαιμία HbA 1c Βασική Υπεργλυκαιμία

35 Παθογένεση των διαβητικών επιπλοκών Διακυμάνσεις γλυκόζης Μεταγευματική Υπεργλυκαιμία Υπεργλυκαιμία HbA 1c Βασική Υπεργλυκαιμία

36 Παθογένεση των διαβητικών επιπλοκών Διακυμάνσεις γλυκόζης Μεταγευματική Υπεργλυκαιμία Υπεργλυκαιμία HbA 1c Διαβητικές επιπλοκές Βασική Υπεργλυκαιμία

37 Παθογένεση των διαβητικών επιπλοκών Διακυμάνσεις γλυκόζης Μεταγευματική Υπεργλυκαιμία Ποσοτικό αποτέλεσμα Υπεργλυκαιμία HbA 1c Διαβητικές επιπλοκές Βασική Υπεργλυκαιμία

38 Παθογένεση των διαβητικών επιπλοκών Ποιοτικό αποτέλεσμα (?) Διακυμάνσεις γλυκόζης Μεταγευματική Υπεργλυκαιμία Ποσοτικό αποτέλεσμα Υπεργλυκαιμία HbA 1c Διαβητικές επιπλοκές Βασική Υπεργλυκαιμία

39 Παθογένεση των διαβητικών επιπλοκών Ποιοτικό αποτέλεσμα (?) Διακυμάνσεις γλυκόζης Μεταγευματική Υπεργλυκαιμία Ποσοτικό αποτέλεσμα Υπεργλυκαιμία HbA 1c Διαβητικές επιπλοκές Βασική Υπεργλυκαιμία

40 Παθογένεση των διαβητικών επιπλοκών Ποιοτικό αποτέλεσμα (?) Διακυμάνσεις γλυκόζης? Μεταγευματική Υπεργλυκαιμία Ποσοτικό αποτέλεσμα Υπεργλυκαιμία HbA 1c Διαβητικές επιπλοκές Βασική Υπεργλυκαιμία

41

42 Μεταγευματική γλυκαιμία και μεταβλητότητα σακχάρου αίματος ωςπαράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου Μεταγευματική υπεργλυκαιμία (Μ.Υ.) και μεταβλητότητα γλυκόζης (Μ. Γ.): Οι οντότητες και η οριοθέτηση ΜΥ, ΜΓ και αθηρωμάτωση: Παθοφυσιολογική προσέγγιση ΜΥ και μεταγευματική κατάσταση. Το μέρος και το όλο. Συσχέτιση ΜΥ, ΜΓ με επιπλοκές: Η επιδημιολογία και η κλινική τεκμηρίωση

43 ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΗ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Μελέτες που δείχνουν συσχέτιση της μεταγευματικής γλυκόζης με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο Whitehall Study Helsinki Policemen Study Paris Prospective Survey Tecumseh Study Honolulu Heart Program

44 ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΗ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Μελέτες που δείχνουν συσχέτιση της μεταγευματικής γλυκόζης με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο Whitehall Study Helsinki Policemen Study Paris Prospective Survey Tecumseh Study Honolulu Heart Program Μελέτες που δείχνουν ότι η μεταγευματική γλυκόζη σχετίζεται περισσότερο από την γλυκόζη νηστείας και την HbA 1c με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο Diabetes Intervention Study (DIS) Islington Diabetes Survey DECODE

45 Λόγος Κινδύνου O ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΥΞΑΝΕΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠΌ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΟ ΝΗΣΤΕΙΑΣ 2,5 2 1,5 1 0,5 0 DECODE STUDY < >=7.0 Γλυκόζη νηστείας (mmol/l) <7.8 >=11.1 < Άτομα FU: 8.5 έτη ΗR, PPG=1.73 HR, FPG= 1.21 Γλυκόζη πλάσματος νηστείας (mmol/l). Προσαρμοσμένη για την ηλικία, το κέντρο, το φύλο, ΜΕΛΙΔΩΝΗΣ τη χοληστερόλη, Α. το ΒΜΙ, την SBP, το κάπνισμα Lancet 1999; 354:

46 Λόγος Κινδύνου O ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΥΞΑΝΕΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠΌ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΟ ΝΗΣΤΕΙΑΣ 2,5 2 1,5 0 DECODE STUDY < >=7.0 Γλυκόζη νηστείας (mmol/l) < Άτομα FU: 8.5 έτη ΗR, PPG=1.73 HR, FPG= 1.21 Το μεταγευματικό και όχι το σάκχαρο νηστείας 1 >=11.1 είναι ανεξάρτητος παράγοντας < ,5 καρδιαγγειακού θανάτου Γλυκόζη πλάσματος νηστείας (mmol/l). Προσαρμοσμένη για την ηλικία, το κέντρο, το φύλο, ΜΕΛΙΔΩΝΗΣ τη χοληστερόλη, Α. το ΒΜΙ, την SBP, το κάπνισμα Lancet 1999; 354:

47 Λόγος Κινδύνου O ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΥΞΑΝΕΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠΌ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΟ ΝΗΣΤΕΙΑΣ 2,5 2 1,5 0 DECODE STUDY < >=7.0 Γλυκόζη νηστείας (mmol/l) < Άτομα FU: 8.5 έτη ΗR, PPG=1.73 HR, FPG= 1.21 Το μεταγευματικό και όχι το σάκχαρο νηστείας 1 >=11.1 είναι ανεξάρτητος παράγοντας < ,5 καρδιαγγειακού θανάτου Γλυκόζη πλάσματος νηστείας (mmol/l). Προσαρμοσμένη για την ηλικία, το κέντρο, το φύλο, ΜΕΛΙΔΩΝΗΣ τη χοληστερόλη, Α. το ΒΜΙ, την SBP, το κάπνισμα Lancet 1999; 354:

48 ΣΧΕΣΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ (ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗΣ) ΜΕ ΤΗΝ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ CVD Known <4.5 2 hour glucose (mmol /l) DM Fasting glucose (mmol /l) 0.65 DECODE Study Group: Diabetes Care 2003;26 :

49 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓ/ΚΗ ΝΟΣΟ (ΜΕΤΑΑΝΑΛΥΣΗ 38 ΜΕΛΕΤΩΝ: ΑΤΟΜΑ) Arch. Int. Med 2004; 164: 2147

50 Σχετικός κίνδυνος 1,5 0,5 Η ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΙΣΧΥΡΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ III II I Τριτημόρια M- FPG CV-FPG: συντελεστής διακύμανσης γλυκόζης νηστείας M ΜΕΛΙΔΩΝΗΣ FPG: μέση Α. γλυκόζης νηστείας I II III Verona Diabetes Study. Diabetes Care 2001;

51 Η Μεταβλητότητα Επιπέδων Γλυκόζης, αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου θνητότητας. πιθανότητα επιβίωσης ετης- επιβίωση (έτη) CV = συντελεστής μεταβλητότητας *Significant differences in the CV of FPG (p<0.001) Muggeo M et al. Diabetes Care. 2000;23: Verona Study μέση CV of FPG * Group 1 (8.5%) Group 2 (14.8%) Group 3 (27.7%)

52 H γλυκαιμική μεταβλητότητα συσχετίζεται με υποκλινική αθηροσκλήρωση σε ΣΔτ2 (2013) H γλυκαιμική μεταβλητότητα συσχετίζεται με την παρουσία και τη βαρύτητα της στεφανιαίας νόσου σε ΣΔτ2 (2011)

53 Υπεργλυκαιμία, διαταραγμένος μεταβολισμός γλυκόζης και καρδιαγγειακός κίνδυνος (CVD) Κατευθυντήριες οδηγίες Class Επίπεδο ευρημάτων Η συσχέτιση υπεργλυκαιμίας και CVD είναι συνεχής. Για κάθε αύξηση 1% της HbA1C υπάρχει προσδιορισμένος αυξημένος κίνδυνος για CVD Ο κίνδυνος CVD είναι αυξημένος 2-3 φορές για τους άνδρες με διαβήτη και 3-5 φορές για τις γυναίκες με διαβήτη συγκριτικά με μη διαβητικούς (-ες) Καλύτερες πληροφορίες για μελλοντικό CVD κίνδυνο προσφέρει η εκτίμηση των μεταγευματικών σακχάρων (συγκριτικά με τα της νηστείας). Τo αυξημένo μεταγευματικό σάκχαρο ή το μετά φόρτιση σάκχαρο είναι προγνωστικός δείκτης CVD σε μη διαβητικούς Guidelines ESC & EASD 2007 Διαβητολογικό Κέντρο Τζανείου Γ.Ν. Πειραιά Ryden L. et al. Eur. Heart Journal 2007; 28: Ι Ι Ι Α Α Α

54 IDF- EVIDENCE STATEMENT H μεταγευματική υπεργλυκαιμία σχετίζεται ανεξάρτητα με τις ακόλουθες καταστάσεις στα άτομα με ΣΔ: Καρδιαγγειακή νόσος (Level 1+) Αμφ/θεια (Level 2+) Επηρεασμένη αντιληπτική λειτουργία (Level 2+) Πρώιμη αθηρωμάτωση (αυξημένο πάχος ΙΜΤ) (Level 2+) Μειωμένη μυοκαρδιακή αιματική ροή (Level 2+) Οξειδωτικό stress, φλεγμονή και ενδοθηλιακή δυσλειτουργία (Level 2+)

55 STOP-NIDDM: Η ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΣΤΗΝ PPG ΜΕΙΩΣΕ ΤΟ ΕΜ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΣΥΜΒΑΜΑΤΑ 1 Τελικό σημείο Συντελεστής κινδύνου (1.0=ουδέτερος) Σημαντικότητα της μείωσης του κινδύνου Νέοι υπερτασικοί 0.66 p= Ε.Μ p= Οποιοδήποτε ΚΑΓ σύμβαμα 0.63 p= J Chiasson, Josse JG, Gomis R, Hanefeld M, et al for The STOP-NIDDM Trial Research Group. Abstract 312, 36 th EASD Annual Meeting, 1-5 September 2002, Budapest, Hungary. 2. Chiasson J-L, et al. Acarbose for prevention of type 2 diabetes mellitus: the STOP-NIDDM randomised trial. Lancet 2002;359:

56 Acarbose reduces the relative risk of CV events- Meta-analysis of 7 studies in type 2 DM patients Significant reduction in the relative risk of: MI by 64% (p=0.012) Any CV event by 35% (p=0.0061) % of patients without event Kaplan-Meier survival curve for the time to experience myocardial infarction during treatment with either acarbose or placebo Acarbose Placebo p = (Log rank test) p = (Cox proportional model) Time (day after randomisation) Adapted from Hanefeld M et al. Eur Heart J 2004;25(1):10-16.

57 HEART 2D: Basal (NPHx2) vs Prandial (Lisprox3) αγωγή 1132 ασθενείς με ΣΔΙΙ + ΟΕΜ Fu = 3 έτη Itamar Raz et al, Diabetes Care, 2009;32:

58 HEART 2D: Η επίδραση της μεταγευματικής γλυκαιμίας vs γλυκαιμίας νηστείας στα end points 1115 ασθενείς με ΣΔΙΙ και ΟΕΜ Fu = 3 έτη (NPH x 2) (Lispro x 3) Itamar Raz et al, Diabetes Care, 2009;32:

59 IDF- EVIDENCE STATEMENT Υπάρχουν μειωμένα δεδομένα από RCT trials ότι ο έλεγχος της μεταγευματικής υπεργλυκαιμίας βελτιώνει τα CVD συμβάματα (Level 1-) H αμφίπλευρη στόχευση του σακχάρου νηστείας αλλά και του μεταγευματικού είναι μία ενδιαφέρουσα και αξιόλογη στρατηγική για την επίτευξη γλυκαιμικής ρύθμισης (Level 1+)

60 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟ Ποσοτικοί: HbA1c Ποιοτικοί: Γλυκαιμική μεταβλητότητα

61 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ 2014 ΗbΑ 1c FBG PPG ADA/EASD ACE, IDF 7% 6,5% mg/dl <110 < 180 mg/dl < 140 Οι κατευθυντήριες οδηγίες δεν περιλαμβάνουν τη γλυκαιμική μεταβλητότητα, ωστόσο προτείνουν εγρήγορση για τις υπογλυκαιμίες και για την PPG

62 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η μεταγευματική υπεργλυκαιμία όπως επίσης και η μεταγευματική υπερλιπιδαιμία ευοδώνουν την ανάπτυξη φλεγμονής, αυξημένης θρομβογένεσης και αυξημένης οξειδωτικής καταπόνησης Οι διακυμάνσεις και αιχμές του σακχάρου επιτείνουν ακόμη περισσότερο την μέσω οξειδωτικής καταπόνησης ενδοθηλιακή δυσλειτουργία Η μεταγευματική υπεργλυκαιμία και η μεταβλητότητα του σακχάρου σχετίζονται ισχυρά και ανεξάρτητα με την ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου.η αιτιολογική συσχέτιση δεν είναι ακόμη τεκμηριωμένη.