Ηϊντασ με το ΣΔ τφπου 2. Γλυκαιμικόσ ζλεγχοσ και ποιότθτα ηωισ - Ανάλυςθ περιςτατικϊν

Transcript

1 Ηϊντασ με το ΣΔ τφπου 2. Γλυκαιμικόσ ζλεγχοσ και ποιότθτα ηωισ - Ανάλυςθ περιςτατικϊν Δθμιτριοσ Σκοφτασ Ειδικόσ Πακολόγοσ-Διαβθτολόγοσ Διδάκτωρ Ιατρικισ Σχολισ ΔΠΘ

2 Οι παρουςιάςεισ ςτοχεφουν ςε εκπαιδευτικοφσ ςκοποφσ και μόνο και δεν αντικακιςτοφν τθν ανεξάρτθτθ επιςτθμονικι κρίςθ. Οι τοποκετιςεισ ωσ προσ τα δεδομζνα και οι απόψεισ που εκφράηονται προζρχονται αποκλειςτικά από τουσ ομιλθτζσ ατομικϊσ και, εκτόσ από τθν περίπτωςθ που δθλϊνεται ρθτά το αντίκετο, δεν αποτελοφν άποψθ ι κζςθ των AZ και/ι BMS. Η AZ και/ι BMS δεν υποςτθρίηουν ι εγκρίνουν οφτε και αναλαμβάνουν καμία ευκφνθ για το περιεχόμενο, τθν ακρίβεια ι τθν πλθρότθτα των πλθροφοριϊν που παρουςιάηονται.

3 Τι είναι θ ποιότθτα ηωισ; Το 1946, ο Παγκόςμιοσ Οργανιςμόσ Υγείασ (ΠΟΥ) ζδωςε τον οριςμό τθσ υγείασ κάτω από μια νζα οπτικι θ υγεία δεν κακορίηεται μόνο από τθν απουςία νόςου, αλλά και από τθν παρουςία ςωματικισ, ψυχικισ και κοινωνικισ ευεξίασ 1 Θ ποιότθτα ηωισ (QoL) μπορεί να κεωρθκεί ωσ μια πολυδιάςτατθ ζννοια που περιλαμβάνει τθν αντίλθψθ ενόσ ατόμου για όλουσ αυτοφσ τουσ παράγοντεσ 2 Ωςτόςο, θ QoL είναι εξαιρετικά υποκειμενικι και ουςιαςτικά ςχετίηεται με το πόςο καλι ι άςχθμθ κεωρεί τθ ηωι του ζνα άτομο 3 11.World Health Organization, 5th Edition. Geneva: Palais des Nations 1952; Rubin RR, Peyrot M. Diabetes Metab Res Rev. 1999;15: Bradley C, et al. Qual Life Res. 1999,8:79-91.

4 Είναι ςθμαντικό να γίνει διάκριςθ μεταξφ τθσ κατάςταςθσ τθσ υγείασ και τθσ QoL Θ κατάςταςθ τθσ υγείασ είναι Θ ποιότθτα ηωισ είναι πόςο καλι ι κακι κεωρεί ζνα άτομο τθν υγεία του πόςο καλι ι κακι κεωρεί ζνα άτομο τθ ηωι του Επηζήκαλζε: Η σγεία κπορεί λα βειηηφζεί κε ηε ζεραπεία, ελώ ε QoL είλαη κεηφκέλε Bradley C. The Lancet. 2001;357:7-8.

5 Θ QoL ζχει κυρίαρχθ ςθμαςία ςτα άτομα με διαβιτθ Τελικά, θ QoL είναι θ πιο ςθμαντικι ζκβαςθ ςτθ φροντίδα του διαβιτθ Πιο ςθμαντικι ςτα άτομα με διαβιτθ Αντιπροςωπεφει τον τελικό ςτόχο όλων των παρεμβάςεων υγείασ 1 Γενικά, ο διαβιτθσ ζχει βακιά αρνθτικι επίδραςθ ςτθν QoL ενόσ ατόμου 2 Θ QoL μπορεί να επθρεάηει τισ δραςτθριότθτεσ αυτο-φροντίδασ ςτα άτομα με διαβιτθ, επθρεάηοντασ τον ζλεγχο και τθ διαχείριςθ του διαβιτθ 3 Αν οι απαιτιςεισ είναι μθ αποδεκτζσ, τα άτομα με διαβιτθ μπορεί να παραμερίςουν τθν επίτευξθ του γλυκαιμικοφ ελζγχου προκειμζνου να προςτατεφςουν τθν QoL 4 1. Rubin RR, Peyrot M. Diabetes Metab Res Rev. 1999;15: Bradley C, Speight J. Diabetes Metab Res Rev. 2002;18(Suppl.3):S Singh H, Bradley C. Int J Diab Dev Ctries. 2006;26: Bradley C. Diabetes Ann. 1996:

6 Οι απαιτιςεισ τθσ κεραπείασ και τθσ αυτοφροντίδασ του διαβιτθ μπορεί να δθμιουργοφν μεγάλθ απογοιτευςθ και κοφραςθ Θεραπευτικι αγωγι του διαβιτθ Αυτο-φροντίδα του διαβιτθ Ζλεγχοσ τθσ γλυκόηθσ Ικανοποίθςθ από τθ κεραπεία Ποιότθτα ηωισ

7 ADDQoL ζνα εργαλείο για τθν αξιολόγθςθ τθσ QoL ειδικά για τον διαβιτθ Το ADDQoL (Ζλεγχοσ τθσ Εξαρτϊμενθσ από το Διαβιτθ Ποιότθτασ Ηωισ) είναι ζνα εργαλείο εςτιαςμζνο ςτο άτομο, 19 πεδίων Το ADDQoL είναι ευαίςκθτο ςτισ επιδράςεισ του διαβιτθ (ςυμπεριλαμβανομζνθσ τθσ κεραπείασ και των επιπλοκϊν) οι οποίεσ δεν μποροφν να εντοπιςτοφν μζςω τθσ μζτρθςθσ τθσ ικανοποίθςθσ από τθ κεραπεία μόνο 2 Ασηό ηολ θαηρό εργάδεζηε, υάτλεηε γηα δοσιεηά ή ζα ζέιαηε λα δοσιεύεηε; Ναη Αλ ναι, ζσκπιερώζηε ηα (α) θαη (β). Ότη Αλ όχι, πεγαίλεηε απεσζείας ζηελ ερώηεζε 3. (α) Αλ δεν είτα δηαβήηε, ε επαγγεικαηηθή κοσ δφή ζα ήηαλ: Πάρα ποιύ θαιύηερε ποιύ θαιύηερε ιίγο θαιύηερε ε ίδηα τεηρόηερε (β) Γηα κέλα, ηο λα έτφ επαγγεικαηηθή δφή είλαη: ποιύ ζεκαληηθό Σεκαληηθό ιίγο ζεκαληηθό θαζόιοσ ζεκαληηθό 1. Bradley C, et al. Quality of Life Res. 1999;8: Bradley C, Speight J. Diabetes Metab Res & Reviews. 2002;18: S Wee HL, et al. Pharmacoeconomics. 2006;24: McGee HM, et al. Psychol Med. 1991;21:

8 Μζςθ ςτακμιςμζνθ επίδραςθ Ο διαβιτθσ επθρεάηει πολλζσ όψεισ τθσ QoL ενόσ ατόμου Αξιολογοφνται αρκετά ςτοιχεία (τομείσ τθσ ηωισ) προκειμζνου να μετρθκεί θ ςχετιηόμενθ με τθν υγεία QoL ςτα άτομα με διαβιτθ 1, Τομείσ τθσ ηωισ Οι τιμζσ βαςίηονται ςτο ADDQoL-18. Το πιο πρόςφατο, το ADDQoL-19, περιλαμβάνει 19 τομείσ τθσ ηωισ 1. Wee HL, et al. Pharmacoeconomics. 2006;24: Bradley C, Speight J. Diabetes Metab Res Rev. 2002;18(Suppl.3):S64-9.

9 Μζςθ ςτακμιςμζνθ επίδραςθ Επιπτϊςεισ του διαβιτθ ςτθν QoL Ο διαβιτθσ ζχει αρνθτικζσ επιπτϊςεισ ςε όλουσ τουσ τομείσ τθσ QoL που μετρικθκαν ςε άτομα που λάμβαναν ινςουλίνθ και ςε άτομα που δεν λάμβαναν ινςουλίνθ Μζςεσ ςτακμιςμζνεσ βακμολογίεσ επιπτϊςεων για τουσ τομείσ του ADDQoL ςε ςφγκριςθ με το φυςιολογικό Με ινςουλίνθ Χωρίσ ινςουλίνθ Τομείσ τθσ ηωισ *P<0,05, **P<0,01, ***P<0,001 Οι τιμζσ βαςίηονται ςτο ADDQoL-18. Το πιο πρόςφατο, το ADDQoL-19, περιλαμβάνει 19 τομείσ τθσ ηωισ Bradley C, Speight J. Diabetes Metab Res Rev. 2002;18(Suppl.3):S64-9.

10 Ο δηαβήηες κπορεί λα προθαιεί καθροτρόληο υστοιογηθό βάρος Διαβιτθσ & κεραπευτικι αγωγι QoL Ψυχικι ευεξία Μελζτθ DAWN 41% ανζφεραν ότι είχαν μικρι ψυχικι ευεξία 9% με T1D/ 12% με T2D ανζφεραν ότι ζλαβαν ψυχολογικι κεραπεία Debono M, Cachia E. Psychol Health Med. 2007;12:

11 Πλθκυςμόσ τθσ μελζτθσ (%) Θ κατάκλιψθ μπορεί να αλλθλοςυνδζεται με μειωμζνθ QoL Σε μια ανάλυςθ καταλόγων αυτοαναφερόμενων ςυμπτωμάτων που ςυμπλθρϊκθκαν 6 μινεσ μετά από ζνα πρόγραμμα εκπαίδευςθσ ςτο διαβιτθ (32% T1D, 30,9% T2D με ινςουλίνθ, 35,2% T2D χωρίσ ινςουλίνθ) 1 : Τα ποςοςτά κατάκλιψθσ και άγχουσ ιταν 2,5 5,0 φορζσ υψθλότερα ςτα άτομα με διαβιτθ από ό,τι ςτον γενικό πλθκυςμό ,3 49, ,0 20,0 0 Κατάκλιψθ (διαβιτθσ) Άγχοσ (διαβιτθσ) Γενικόσ πλθκυςμόσ (χωρίσ διαβιτθ) Σε μεγαλφτερθσ θλικίασ αςκενείσ (>65 ετϊν) με διαβιτθ, θ κατάκλιψθ φαίνεται ότι είναι κφριοσ παράγοντασ πρόγνωςθσ νοςοκομειακισ νοςθλείασ και κανάτου 2 1. Peyrot M, Rubin RR. Diabetes Care. 1997;20: Rosenthal MJ, et al. Diabetes Care. 1998;21:231-5.

12 Υπάρχει ςφνδεςθ μεταξφ τθσ μειωμζνθσ ςωματικισ λειτουργίασ και τθσ κνθτότθτασ ςτα άτομα με διαβιτθ Κακι κατάςταςθ υγείασ * Υακειή ζφκαηηθή θαη υστηθή ιεηηοσργηθόηεηα 2πλάςια αφξθςθ τθσ κνθτότθτασ ςτα άτομα με T2D * RAND-36 Στα άτομα με διαβιτθ τφπου 2 είναι ςθμαντικό να κοιτάμε πζρα από τισ κλινικζσ παραμζτρουσ Kleefstra N, et al. Diabetes Care. 2008;31:932-3.

13 QoL Η θαηάζηαζε ηες σγείας θαη ε QoL ζηα άηοκα κε δηαβήηε ηύποσ 2 ζτεηίδοληαη κε ηης πεποηζήζεης, ηης αληηιήυεης θαη ηε ζηάζε ηοσς Υψθλότερθ QoL Σχετίηεται με υψθλότερα επίπεδα αποδοχισ του διαβιτθ 1 Είναι δυνατόσ ο προςωπικόσ ζλεγχοσ τθσ κατάςταςθσ 2 Χαμθλότερθ QoL Ιςχυρι πεποίκθςθ ότι ο διαβιτθσ ζχει ςοβαρζσ ςυνζπειεσ 2 Αρνθτικι ςυναιςκθματικι απεικόνιςθ του διαβιτθ 2 Θεωροφμενθ δυςκολία ςτθν αυτοδιαχείριςθ 1 Οι ςτρατθγικζσ αντιμετϊπιςθσ και τα προςωπικά χαρακτθριςτικά μπορεί να ζχουν μεγαλφτερθ επίδραςθ ςτθν κατάςταςθ τθσ υγείασ και τθν QoL από ό,τι θ παρουςία διαβθτικϊν επιπλοκϊν 3 1. Misra R, Lager J. J Diabetes Complications. 2008;22: Paddison CA, et al. Int J Behav Med. 2008;15: Rubin RR, Peyrot M. Diabetes Metab Res Rev. 1999;15:

14 Επιπτϊςεισ τθσ διάγνωςθσ διαβιτθ και τθσ αρχικισ κεραπείασ ςτισ αναφερόμενεσ από τον αςκενι εκβάςεισ Στθ Μελζτθ DAWN, οι αναφορζσ για ςτρεσ ςχετιηόμενο με το διαβιτθ ιταν πολλζσ κατά τθ διάγνωςθ 1 85% ανζφεραν αίςκθμα ςοκ, ενοχισ, κυμοφ, άγχουσ, κατάκλιψθσ και απελπιςίασ 1 Θ Μελζτθ Hoorn Screening αξιολόγθςε τα ςυμπτϊματα, τθν κατάςταςθ τθσ υγείασ και τθν ευεξία ςτθ διάρκεια του πρϊτου ζτουσ ςε άτομα με νζα διάγνωςθ διαβιτθ, ζναντι ατόμων ςτα οποία ανιχνεφκθκε διαβιτθσ τφπου 2 ςτον προδιαγνωςτικό ζλεγχο 2 Τα άτομα με νζα διάγνωςθ ανζφεραν περιςςότερθ ενόχλθςθ από τα ςυμπτϊματα ςφντομα μετά τθ διάγνωςθ και χειρότερθ κατάςταςθ ψυχικισ υγείασ ςτθ διάρκεια του πρϊτου ζτουσ Θ κεραπεία του διαβιτθ φάνθκε να ζχει κετικι επίδραςθ ςτισ βακμολογίεσ ςυμπτωμάτων και ςτθ ηωτικότθτα ςτθ διάρκεια του πρϊτου ζτουσ ςτα άτομα με νζα διάγνωςθ Θ ζλλειψθ διατροφικισ ελευκερίασ ζχει ςθμαντικι αρνθτικι επίδραςθ ςτθν QoL 3 1. Skovlund SE, Peyrot M. Diabetes Spectrum. 2005;18: Adriaanse MC, et al. Diabet Med. 2004;21: Bradley C, Speight J. Diabetes Metab Res Rev. 2002;18(Suppl.3):S64-9.

15 Θ πλειοψθφία των ατόμων με ΣΔ2 είναι υπζρβαροι ι παχφςαρκοι Individuals with type 2 diabetes 90% Normal Overweight/obese 10% 90% of people with type 2 diabetes are overweight or obese World Health Organization Fact sheet: Obesity and overweight. Available at: Accessed: 12 Nov, 2010.

16 Total mortality rate ratio Θ ςχζςθ βάρουσ και κνθτότθτασ ςτο ΣΔ2 Intentional weight loss was associated with a 25% reduction in total mortality in overweight individuals with diabetes Weight loss of lb showed the largest reductions in mortality Weight loss >70 lb showed small increases in mortality 3 N= * None Weight Loss Categories (lbs) Williamson DF, et al. Diabetes Care, 2000;23:

17 Υγεία και ζτθ ηωισ που χάνονται λόγω τθσ παχυςαρκίασ: θ μεγάλθ ςυμμετοχι των καρδιαγγειακϊν νοςθμάτων και του διαβιτθ Disability-adjusted life-years (DALYs) lost as a result of obesity-related disease in men and women worldwide Subregion Africa North America and Cuba Latin America and the Caribbean Western Europe Central and Eastern Europe Middle East Southeast Asia China and Vietnam Japan, Australasia, Pacific islands Ischaemic heart disease Hypertension Stroke Diabetes mellitus Colon cancer Endometrial cancer Breast cancer Osteoarthritis Men Africa North America and Cuba Latin America and the Caribbean Western Europe Central and Eastern Europe Middle East Southeast Asia China and Vietnam Japan, Australasia, Pacific islands Women DALYs x10 3 Haslam DW, James WPT. Lancet. 2005;366:

18 Θ αφξθςθ βάρουσ μια ανεπικφμθτθ πλευρά του διαβιτθ μπορεί να μειϊςει τθ ςωματικι λειτουργικότθτα ΔΜΣ Πτωχότερθ κατάςταςθ υγείασ Σοβαρά κατακλιπτικά ςυμπτϊματα Σε δφο πρόςφατεσ μελζτεσ υπζρβαρων ι παχφςαρκων ατόμων με διαβιτθ τφπου 2: Ο υψθλότεροσ ΔΜΣ ςχετίςτθκε με μειωμζνθ ςωματικι λειτουργικότθτα και πιο ςοβαρά κατακλιπτικά ςυμπτϊματα 1,2 Θ χαμθλι αντοχι ςτθν άςκθςθ (καρδιαγγειακι κατάςταςθ) ςυνζβαλε ςθμαντικά ςε αυτά τα προβλιματα 1. Rejeski WJ, et al. Obesity (Silver Spring). 2006;14: Sundarum M, et al. Qual Life Res. 2007;16:

19 Συμπτωματολογία του υπερβάλλοντοσ βάρουσ τθσ παχυςαρκίασ ςτα άτομα με διαβιτθ τφπου 2 Ο υψθλόσ ΔΜΣ ςχετίηεται με χαμθλότερεσ ςυνοπτικζσ βακμολογίεσ ςωματικισ ςυνιςτϊςασ (PCS) ςτο SF-36 Ο μεγαλφτεροσ ΔΜΣ ςχετίηεται με χαμθλότερεσ βακμολογίεσ PCS όταν τα άτομα ζχουν χαμθλότερθ αντοχι ςτθν άςκθςθ (CV κατάςταςθ) Ο υψθλότεροσ ΔΜΣ ςχετίηεται επίςθσ με πιο βαριά κατακλιπτικι ςυμπτωματολογία Αυτό είναι πιο ζντονο για τα άτομα με παχυςαρκία Κατθγορίασ III (ΔΜΣ 40) και χαμθλι αντοχι ςτθν άςκθςθ Rejeski WJ, et al. Obesity (Silver Spring). 2006;14:

20 Πξόζιεςε βάξνπο ζρεηηδόκελε κε ηελ αλαθεξόκελε από ηνλ αζζελή ρακειή ηθαλνπνίεζε από ηελ αληηδηαβεηηθή ζεξαπεία θαη ηελ θαηάζηαζε πγείαο Score Score TSQM SE* EQ-5D** 100 P< P< P< P< No Yes Reported weight gain < >30 Amount of weight gain (lbs ) 0 No Yes Reported weight gain < >30 Amount of weight gain (lbs ) *TSQM: Treatment Satisfaction Questionnaire for Medication v.1.4; SE, side effects TSQM score range: (greatest satisfaction) **EQ-5D, EuroQol-5D: Health Status Measure EQ-5D score range: to 1.0 (US preference-weighted index score) 1 kg= lbs Marrett E, et al. Diabetes Obes Metab. 2009;11:

21 BDI-II Score Θ κατακλιπτικι ςυμπτωματολογία ςχετίηεται με το πλεονάηον βάροσ και τθν παχυςαρκία ςτουσ αςκενείσ με διαβιτθ τφπου 2 Greater BMI is associated with more severe depressive symptomatology in patients with diabetes This association was strongest in patients with low exercise tolerance (CV fitness, according to MET value) BDI-II scores by MET capacity stratified by obesity classification BMI Class Overweight: BMI kg/m 2 Class I: BMI kg/m 2 Class II: BMI kg/m 2 Class III: BMI 40 kg/m Maximum MET value MET: Metabolic equivalent BDI: Beck-Depression Inventory Rejeski WJ, et al. Obesity (Silver Spring). 2006;14:

22 Proportion reporting at least one episode of severe hypoglycaemia Η ζπρλόηεηα ησλ ζνβαξώλ ππνγιπθαηκηθώλ επεηζνδίσλ απμάλεηαη κε ηελ δηάξθεηα ηεο ζεξαπείαο Type 2 DM sulphonylureas (n= 103) Type 2 DM <2 years insulin (n= 85) Type 2 DM >5 years insulin (n= 75) Type 1 DM <5 years (n= 46) Type 1 DM >15 years (n= 54) 0.2 Annual Prevalence = 7% 0.0 Treated with sulphonylurea Error bars, 95% confidence interval. <2 yrs >5 yrs <5 yrs >15 yrs of insulin treatment of insulin treatment Type 2 diabetes Type 1 diabetes The proportion of patients with type 2 diabetes experiencing severe hypoglycaemia was similar for those treated with sulphonylureas or insulin for <2 years (7% in both groups) UK Hypoglycaemia Study Group. Diabetologia. 2007;50:

23 Score Score Η ππνγιπθαηκία ζρεηίδεηαη κε έθθξαζε ρακειήο ηθαλνπνίεζεο από ηελ ζεξαπεία θαη ηελ θαηάζηαζε πγείαο εθ κέξνπο ηνπ αζζελνύο TSQM SE* EQ-5D** 100 P< P< P< P< No Yes Reported hypoglycaemia Mild Moderate Severe Hypoglycaemia severity No Yes Mild Moderate Severe Reported hypoglycaemia Hypoglycaemia severity *TSQM: Treatment Satisfaction Questionnaire for Medication v.1.4; SE, Side Effects. TSQM score range: (greatest satisfaction) **EQ-5D, EuroQol-5D: Health Status Measure. EQ-5D score range: to 1.0 (US preference-weighted index score) Marrett E, et al. Diabetes Obes Metab. 2009;11:

24 18.3% απουςίαςε από τθν εργαςία με μζςθ τιμι 9.9 ϊρεσ. 22.7% ζφκαςε αργά ςτθν εργαςία ι ζλλειψε όλθ τθ μζρα. Θ νυχτερινι υπογλυκαιμία ευκφνεται για 14.9 χαμζνεσ εργατοϊρεσ.

25 Θ απωλεςκείςα παραγωγικότθτα κυμαίνεται από $ ζωσ $ ανά υπογλυκαιμικό επειςόδιο αντιπροςωπεφοντασ 8.3 ζωσ 15.9 εργάςιμεσ ϊρεσ χαμζνεσ μθνιαίωσ.

26 5.6 ταινίεσ μζτρθςθσ ςακχάρου επιπλζον εβδομαδιαίωσ. 25% μείωςαν τθν δόςθ ινςουλίνθσ

27 Τα υπογλυκαιμικά ςυμπτϊματα μποροφν να επθρεάςουν τθ ςυμμόρφωςθ με τθ κεραπεία Σε πρόςφατθ μελζτθ, τα άτομα με διαβιτθ που ανζφεραν υπογλυκαιμία είχαν ςθμαντικά χαμθλότερεσ βακμολογίεσ ικανοποίθςθσ από τθ κεραπεία ςε ςφγκριςθ με αυτά που δεν ανζφεραν κακόλου υπογλυκαιμικά επειςόδια (71,6 ζναντι 76,3, P<0,0001) Σε ςφγκριςθ με τα άτομα με διαβιτθ που δεν ανζφεραν κακόλου υπογλυκαιμικά ςυμπτϊματα, οι αςκενείσ με τζτοια ςυμπτϊματα είχαν ςθμαντικά περιςςότερεσ πικανότθτεσ να αναφζρουν εμπόδια ςτθ ςυμμόρφωςθ με τθ κεραπεία (37,0 ζναντι 30,5%, P=0,0057) Alvarez-Guisasola F, et al. Diabetes Obes Metab. 2008;10 (Suppl.1):25-32.

28 Μακροχρόνια, οι επιπλοκζσ είναι ζνασ ςθμαντικόσ παράγοντασ μειωμζνθσ κατάςταςθσ τθσ υγείασ ςτα άτομα με διαβιτθ Ζλεγχοσ τθσ γλυκόηθσ Επιπλοκζσ του διαβιτθ Κατάςταςθ τθσ υγείασ QoL Οι μικροαγγειακζσ και μακροαγγειακζσ επιπλοκζσ του διαβιτθ ςχετίηονται με: Χειρότερθ ςωματικι και ψυχολογικι ευεξία 1 και πτωχότερθ QoL 2 Μικρότερθ ικανοποίθςθ από τθ κεραπεία 1 Οι ςχετιηόμενεσ με τον διαβιτθ επιπλοκζσ αυξάνουν τον κίνδυνο κατάκλιψθσ και άγχουσ 2 1. Nicolucci A, et al. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2009;19: Peyrot M, Rubin RR. Diabetes Care. 1997;20:

29 Εκβάςεισ ςθμαντικζσ για τον αςκενι ςτο πλαίςιο των κλινικϊν μελετϊν Λίγεσ κλινικζσ μελζτεσ περιλαμβάνουν παράγοντεσ ςθμαντικοφσ για τουσ αςκενείσ (π.χ. κατάςταςθ τθσ υγείασ, κάνατοσ) ωσ κφρια ζκβαςθ ςτο διαβιτθ Σε πρόςφατθ δθμοςίευςθ, μόνο 18% των RCTs για τον διαβιτθ περιελάμβαναν εκβάςεισ ςθμαντικζσ για τουσ αςκενείσ ωσ κφριεσ εκβάςεισ 1 Θ μζτρθςθ τθσ κατάςταςθσ τθσ υγείασ κεωρείται πολφ χαμθλότερθ ςτθν κλινικι πράξθ Υπάρχει κενό ςτθν αξιολόγθςθ τθσ επίδραςθσ τθσ κεραπείασ/φροντίδασ/εκπαίδευςθσ ςτθ βελτίωςθ τθσ κατάςταςθσ τθσ υγείασ Ο πρϊιμοσ εντοπιςμόσ των ατόμων με διαβιτθ με αυξθμζνο κίνδυνο μειωμζνθσ κατάςταςθσ τθσ υγείασ είναι εξαιρετικά ςθμαντικόσ Το γυναικείο φφλο, θ οικογενειακι κατάςταςθ (εργζνθσ/ηει μόνοσ/μόνθ), θ ανεργία και θ χαμθλότερθ κοινωνικοοικονομικι κατάςταςθ (μόρφωςθ και/ι ειςόδθμα) ςχετίηονται με χειρότερθ κατάςταςθ τθσ υγείασ 2,3 1. Gandhi G. JAMA. 2008;299: Rubin RR, Peyrot M. Diabetes Metab Res Rev. 1999;15: Nicolucci A, et al. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2009;19:45-53.

30 Ο διαβιτθσ είναι μια αυτο-διαχειριηόμενθ πάκθςθ Περισσότερο από 95% της φροντίδας του διαβήτη πραγματοποιείται από το άτομο με διαβήτη, γεγονός που τον καθιστά μια «αυτο-διαχειριζόμενη» πάθηση Οι επαγγελματίες υγείας στη διατομεακή ομάδα έχουν λίγο έλεγχο στον τρόπο με τον οποίο τα άτομα αυτά αντιμετωπίζουν την κατάστασή τους μεταξύ των κλινικών επισκέψεων Τα άτομα με διαβήτη αντιμετωπίζουν την κατάστασή τους σε καθημερινή βάση μέσα στο πλαίσιο των άλλων στόχων, προτεραιοτήτων, ζητημάτων υγείας, οικογενειακών απαιτήσεων και άλλων προσωπικών ζητημάτων που απαρτίζουν τη ζωή τους Funnell MM, et al. JAMA. 2000;284:1709.

31 Εμπόδια ςτθν αποτελεςματικι αυτοδιαχείριςθ Θεωροφμενα εμπόδια ςτθν αυτο-διαχείριςθ κατά ςειρά ςθμαςίασ: Ζλλειψθ επίγνωςθσ του διαβιτθ Ζλλειψθσ γνϊςθσ και κατανόθςθσ των αρχϊν υγιεινισ διατροφισ Ζλλειψθ εξατομικευμζνθσ και ςυντονιςμζνθσ φροντίδασ Απελπιςία και ματαίωςθ από τθν ζλλειψθ μεταβολικοφ ελζγχου, παρά τθν τιρθςθ τθσ φαρμακευτικισ αγωγισ και τθν υγιεινι διατροφι Περιοριςμζνοι πόροι για τθ λιψθ του ςυνιςτϊμενου εξοπλιςμοφ, των φαρμάκων, των εργαςτθριακϊν εξετάςεων και των υπθρεςιϊν (εμπόδια που ςχετίηονται με τθ ςυγκεκριμζνθ χϊρα) Μθ βολικζσ, δαπανθρζσ και μθ ειδικζσ ομαδικζσ εκπαιδευτικζσ ςυνεδρίεσ (εμπόδια που ςχετίηονται με τθ ςυγκεκριμζνθ χϊρα) Δυςκολία του ατόμου να κυμθκεί να λάβει τα φάρμακά του, ζλλειψθ γνϊςεων για τθ δράςθ τθσ φαρμακευτικισ αγωγισ, τισ ανεπικφμθτεσ ενζργειεσ, τα προγράμματα και τισ δοςολογικζσ προςαρμογζσ Guillausseau PJ. Treat Endocrinol. 2005;4:

32 Θ αυτο-διαχείριςθ τθσ κεραπείασ μπορεί να δθμιουργεί ιδιαίτερα μεγάλθ επιβάρυνςθ ςτα άτομα με διαβιτθ τφπου 2 Σε μια πρόςφατθ μελζτθ βαςιςμζνθ ςε ερωτθματολόγιο, αναφζρκθκε ότι οι από του ςτόματοσ κεραπευτικζσ αγωγζσ είναι λιγότερο ενοχλθτικζσ από τθν ενζςιμθ ινςουλίνθ Ωςτόςο, το φορτίο που ςχετίηεται με τισ αυτο-χορθγοφμενεσ ενζςεισ μειϊνεται με τθν εμπειρία Θ ςυμμόρφωςθ με τθν αυτο-αντιμετϊπιςθ ςχετίηεται ιςχυρά με τισ απόψεισ του ατόμου για το φορτίο τθσ κεραπείασ Θεξαπεία Από ηοσ ζηόκαηος παράγοληες δύο θορές ηελ εκέρα Περηοδηθή SMBG Ιλζοσιίλε κηα θορά ηελ εκέρα Μέηρηα δίαηηα SMBG κηα θορά ηελ εκέρα Ιλζοσιίλε δύο θορές ηελ εκέρα σλδσαζκός ηλζοσιίλες πρηλ ηολ ύπλο θαη από ηοσ ζηόκαηος παραγόληφλ ηελ εκέρα SMBG 3 θορές ηελ εκέρα Ιλζοσιίλε δύο θορές ηελ εκέρα + SMBG 3 θορές ηελ εκέρα Ιλζοσιίλε 3-4 θορές ηελ εκέρα Βαζκνιόγεζε ηνπ θνξηίνπ κε ηελ εκπεηξία 1,4 1,6 1,8 2,0 2,0 2,4 3,1 3,7 3,5 4,1 Βαζκνιόγεζε ηνπ θνξηίνπ ρωξίο εκπεηξία 1,8 3,0* 4,7* 2,6* 3,5* 4,9* 4,3* 4,7* 5,1* 5,2* Οι βακμολογίεσ δίνονται ςε μια κλίμακα 0 6, οι υψθλότερεσ βακμολογίεσ αντικατοπτρίηουν μεγαλφτερο φορτίο (0 = χαμθλότερο φορτίο, 6 = μεγαλφτερο φορτίο). Το αντιλαμβανόμενο φορτίο για κάκε επιλογι κεραπείασ ιταν ςθμαντικά (P<0,001) διαφορετικό από το φορτίο των από του ςτόματοσ παραγόντων δφο φορζσ τθν θμζρα *Σε ςφγκριςθ με τα άτομα με εμπειρία, τα άτομα χωρίσ εμπειρία κεωροφν τθ κεραπεία ςθμαντικά περιςςότερο ενοχλθτικι (P<0,001). Vijan S, et al. J Gen Intern Med. 2005;20:

33 Θ επικοινωνία επαγγελματία υγείασ ατόμου με διαβιτθ είναι ανεπαρκισ Υπάρχει ςθμαντικι διαφορά μεταξφ του τι λζνε οι επαγγελματίεσ υγείασ και τι ακοφνε οι αςκενείσ: Σε μια ζρευνα ςε άτομα με διαβιτθ και ςτουσ γιατροφσ πρωτοβάκμιασ περίκαλψθσ, παρατθρικθκε ςθμαντικι διαφορά μεταξφ του τι νόμιηαν οι γιατροί ότι ςυνζςτθςαν και τι κατάλαβαν οι αςκενείσ 78% των γιατρϊν ανζφεραν ότι ςυνζςτθςαν εξζταςθ HbA 1c, ενϊ μόνο 33% των αςκενϊν διλωςαν ότι ο γιατρόσ τουσ ςυνζςτθςε τθν εξζταςθ 95% των γιατρϊν ανζφεραν ότι παρζπεμψαν τον αςκενι ςε οφκαλμίατρο, ενϊ μόνο 43% διλωςαν ότι ζγινε τζτοια παραπομπι Lawler FH, et al. J Fam Pract. 1997;44:

34 Τα άτομα με διαβιτθ είναι δυςαρεςτθμζνα από το χρόνο που τουσ αφιερϊνει ο γιατρόσ Χρόνοσ επίςκεψθσ (υπάρχει ποικιλία ανά χϊρα) Πνηθηιία Πξαγκαηηθή δηάξθεηα ζπδύηεζεο (πξαγκαηηθόο ρξόλνο) Αληηιακβαλόκελνο ρξόλνο Πξνηηκώκελνο ρξόλνο Μέζε ηηκή + SD/n/%/εύξνο 8,96 ± 4,36 min (1 25 min) 8,37 ± 4,42 min (1 32 min) 8,85 ± 4,35 min (1 30 min) Αθξίβεηα ηνπ αληηιακβαλόκελνπ ρξόλνπ Αθρηβής = 50 (17%) Τποεθηηκεκέλος = 152 (51,7%) Τπερεθηηκεκέλος = 92 (31,3%) Πξνηηκώκελνο έλαληη πξαγκαηηθνύ Ιθαλοποηεκέλος = 26 (12%) Επηζσκεί ιηγόηερο = 97 (44,9%) Επηζσκεί περηζζόηερο = 93 (43,1%) Πξνηηκώκελνο έλαληη αληηιακβαλόκελνπ Ιθαλοποηεκέλος = 135 (62,5%) Επηζσκεί ιηγόηερο = 24 (11,1%) Επηζσκεί περηζζόηερο = 57 (26,4%) Θ προτίμθςθ για περιςςότερο χρόνο ςχετίςτθκε επίςθσ με ζλλειψθ ικανοποίθςθσ από τισ ςυναιςκθματικζσ πλευρζσ τθσ ςυηιτθςθσ και με μικρότερθ πρόκεςθ για ςυμμόρφωςθ με τισ ςυςτάςεισ κεραπείασ Ogden J, et al. Fami Pract. 2004;21:

35 Τα άτομα με διαβιτθ χρειάηονται καλφτερεσ οδθγίεσ «Νομίηω ότι θ μεγαλφτερθ βοικεια για μζνα ιταν ο κεραπευτισ μου... Με βοικθςε να καταλάβω πότε πρζπει να ελζγχω το αίμα μου και πόςο ςυχνά... Πράγματα που πρζπει να αποφεφγω και πράγματα που μπορϊ να φάω... Και αυτό ιταν τεράςτια βοικεια» «Θα ικελα ζνα διατροφικό πρόγραμμα με οριςμζνεσ οδθγίεσ ςε αυτό. Νομίηω ότι το μεγαλφτερο πρόβλθμα που ζχω είναι ότι δεν γνωρίηω τι μπορϊ και τι δεν μπορϊ να τρϊω» Guillausseau PJ. Treat Endocrinol. 2005;4:

36 Οι επιπτϊςεισ τθσ ζλλειψθσ διατροφικισ ελευκερίασ ςτθν QoL Μζςθ ςτακμιςμζνθ επίδραςθ Θ «ελευκερία να τρϊω ό,τι κζλω» ζχει τισ μεγαλφτερεσ επιπτϊςεισ ςτθν QoL για τα άτομα με διαβιτθ (ςυνδυαςμζνεσ βακμολογίεσ: άτομα που λαμβάνουν ινςουλίνθ + άτομα που δεν λαμβάνουν ινςουλίνθ) Τομείσ τθσ ηωισ Οι τιμζσ βαςίηονται ςτο ADDQoL-18. Το πιο πρόςφατο, το ADDQoL-19, περιλαμβάνει 19 τομείσ τθσ ηωισ Bradley C, Speight J. Diabetes Metab Res Rev. 2002;18(Suppl.3):S64-9.

37 Μζςθ ςτακμιςμζνθ επίδραςθ Οι επιπτϊςεισ τθσ ζλλειψθσ διατροφικισ ελευκερίασ ςτθν QoL (2) Θ «ελευκερία να τρϊω ό,τι κζλω» ζχει τισ μεγαλφτερεσ επιπτϊςεισ ςτθν QoL για τα άτομα με διαβιτθ (ςυνδυαςμζνεσ βακμολογίεσ: άτομα που λαμβάνουν ινςουλίνθ + άτομα που δεν λαμβάνουν ινςουλίνθ) Μζςεσ ςτακμιςμζνεσ βακμολογίεσ επιπτϊςεων για τουσ τομείσ του ADDQoL Με ινςουλίνθ Χωρίσ ινςουλίνθ Τομείσ τθσ ηωισ *P<0,05, **P<0,01, ***P<0,001 Οι τιμζσ βαςίηονται ςτο ADDQoL-18. Το πιο πρόςφατο, το ADDQoL-19, περιλαμβάνει 19 τομείσ τθσ ηωισ Bradley C, Speight J. Diabetes Metab Res Rev. 2002;18(Suppl.3):S64-9.

38 Τα άτομα με διαβιτθ μπορεί να αιςκάνονται ανθςυχία και ότι είναι μόνα «Είναι μια πολφ αποκαρρυντικι κατάςταςθ. Ό,τι ςυμβαίνει, ςυμβαίνει. Μάλλον ζχω αρνθτικι ςτάςθ. Είναι εξίςου κακό με τον καρκίνο, κατά τθν άποψι μου... Θα χάςεισ είτε τα μάτια ςου είτε τουσ νεφροφσ ςου, κάνει όλα ςου τα όργανα... (οι επιπλοκζσ) είναι φρικτζσ» «(Ο κεραπευτισ) δεν μίλθςε ποτζ για μακιματα ι κάτι τζτοιο... Απλά μου ζδωςε ζνα χάπι και μου είπε ότι είχα διαβιτθ... Ζτρωγα λάκοσ πράγματα μζχρι που άρχιςα να ζρχομαι ςε αυτιν (ςε αυτι τθ κεραπεφτρια)» Guillausseau PJ. Treat Endocrinol. 2005;4:

39 Προκλιςεισ ςτθν βελτίωςθ τθσ γνϊςθσ και εκπαίδευςθσ των αςκενϊν 35% recalled receiving advice about their medication Patient knowledge of oral anti-diabetes agents 15% knew the mechanism of action of their therapy 10% taking sulphonylureas knew that they could cause hypoglycaemia 20% taking metformin knew it could cause GI side effects Expectations regarding side effects should be appropriately managed Browne DL et al. Diabet Med. 2000;17:

40 Εκπαίδευςθ ςτον διαβιτθ μια βαςικι ςυνιςτϊςα τθσ φροντίδασ Τα ομαδικά εκπαιδευτικά προγράμματα βελτιϊνουν τισ εκβάςεισ ςτα άτομα με διαβιτθ τφπου 2 Μετα-ανάλυςθ 11 ελεγχόμενων κλινικϊν μελετϊν (n=1.532) Σρεηηθή βειηίωζε ζηηο εθβάζεηο κε ηελ νκαδηθή εθπαίδεπζε ζηνλ δηαβήηε έλαληη ηεο ζεξαπείαο ξνπηίλαο Μείωζε ηεο HbA 1c (%) Σηνπο 4 6 κήλεο Σηνπο κήλεο Σηνπο 24 κήλεο 1,4% (95% CI 0,8-1,9, P<0,00001) 0,8% (95% CI 0,7-1,0, P<0,00001) 1,0% (95% CI 0,5-1,4, P<0,00001) Βειηίωζε ηωλ γλώζεωλ γηα ηνλ δηαβήηε* (SMD) Σηνπο κήλεο 1,0 (95% CI 0,7-1,2, P<0,00001) *Με χριςθ πρότυπων, επικυρωμζνων ερωτθματολογίων. SMD: Τυποποιθμζνθ Μζςθ Διαφορά. Deakin TA, et al. Cochrane Database Syst Rev. 2005;(2):CD

41 Γιϊργοσ Κ Ο Γιϊργοσ Κ είναι 51 ετϊν και παντρεμζνοσ Εργάηεται ωσ πωλθτισ και ςυχνά ταξιδεφει με το αυτοκίνθτο για να επιςκεφτεί τουσ πελάτεσ ςτο πλαίςιο τθσ δουλειάσ του Ο Γιϊργοσ διαγνϊςτθκε με διαβιτθ τφπου 2 πριν από 5 χρόνια Σε εκείνθ τθ φάςθ ςταμάτθςε το κάπνιςμα

42 Κλινικι πορεία κατά τθ διάρκεια του πρϊτου ζτουσ Θ HbA 1c του Γιϊργου ιταν 7,5% ςτθ διάγνωςθ Σε εκείνθ τθ φάςθ του δόκθκαν διατροφικζσ ςυμβουλζσ και ςυμβουλζσ για τον τρόπο ηωισ, κακϊσ και 500 mg μετφορμίνθσ δισ θμερθςίωσ Στουσ 3 μινεσ θ HbA 1c ιταν 7,3% Θ μετφορμίνθ τιτλοποιικθκε προσ τα πάνω ςτα 1700 mg/θμζρα Στουσ 6 μινεσ θ HbA 1c είχε μειωκεί ςτο 6,9%

43 HbA 1c (%) Κιηληθή πορεία θαηά ηε δηάρθεηα ηοσ πρώηοσ έηοσς 10 9 Αιιαγές ζηε δηαηροθή θαη ηολ ηρόπο δφής Μεηθορκίλε 500 mg b.d. Μεηθορκίλε 1700 mg/εκέρα Δηάγλφζε Υρόλος (έηε)

44 Κλινικι πορεία ςε 5 χρόνια Θ HbA 1c του Γιϊργου αυξικθκε ελαφρά ςτο 7,0% ςτα 2 χρόνια Στα 3 χρόνια, θ HbA 1c του ιταν 7,7% Θ δόςθ τθσ μετφορμίνθσ του αυξικθκε τα mg δισ θμερθςίωσ Θ HbA 1c του αυξικθκε ςτο 7,8% ζωσ το ζτοσ 4 Δόκθκαν περαιτζρω διατροφικζσ ςυμβουλζσ και ςυμβουλζσ ωσ προσ τον τρόπο ηωισ Θ HbA 1c του αυξικθκε ςτο 7,9% κατά τον 5 χρόνο

45 HbA 1c (%) Κιηληθή πορεία 10 9 Αιιαγές ζηε δηαηροθή θαη ηολ ηρόπο δφής Μεηθορκίλε 500 mg b.d. Μεηθορκίλε 1500 mg/εκέρα Μεηθορκίλε 1000 mg b.d. Ελζαρρύλοληαη οη περαηηέρφ αιιαγές ζηε δηαηροθή θαη ηολ ηρόπο δφής Δηάγλφζε Υρόλος (έηε)

46 Οι λεπτομζρειεσ τθσ ιατρικισ κατάςταςθσ του Γιϊργου Κ. Ηιηθία 51 εηώλ ΔΜ 29 kg/m 2 HbA 1c CrCl Αρηερηαθή πίεζε 7,9%, δηαγλώζηεθε κε δηαβήηε ηύποσ 2 πρηλ από 5 τρόληα 70 ml/min 132/80 mmhg Ληπίδηα TC 4,5 mmol/l (175,5 mg/dl) LDL 2,9 mmol/l (113,1 mg/dl) HDL 1,0 mmol/l (39 mg/dl) TG 4,0 mmol/l (356 mg/dl) Άιιο Φαρκαθεσηηθή αγφγή γηα ηολ δηαβήηε ηακάηεζε ηο θάπληζκα πρηλ από 5 τρόληα Μεηθορκίλε mg b.d. Άιιε θαρκαθεσηηθή αγφγή Ροζοσβαζηαηίλε 10 mg o.d. Ρακηπρίιε 10 mg o.d.

47 47 Τι λζει ο Γιϊργοσ για τον διαβιτθ του «Μου είναι δφςκολο να πάω για περπάτθμα γιατί είμαι πολφ ςυχνά κουραςμζνοσ μετά από μια μζρα ςτθ δουλειά» «Προςπακώ να τρζφομαι υγιεινά και να παρακολουκώ το βάροσ μου αλλά δεν με βοθκάει» «Μερικζσ φορζσ νοιώκω κάπωσ άρρωςτοσ αφοφ ζχω πάρει τα χάπια τθσ μετφορμίνθσ»

48

49 Θ αφξθςθ τθσ μονοκεραπείασ ςτθ μζγιςτθ ςυνιςτϊμενθ δόςθ ωφελεί πάντα? Garber AJ et al AM J Med 1997:

50 50 Ποιο το επόμενο βιμα μασ? Θ οδιγθςθ και θ φφςθ τθσ εργαςίασ κα επθρεάςει τθν απόφαςθ αυτι? Μιπωσ τελικά δεν είναι μόνο ο Γιϊργοσ που κα πρζπει να εργάηεται και να ηει με αςφάλεια?

51 Ανδρζασ Π Είναι 61 ετϊν BMI:33. Εργάηεται ςε γραφείο κακιςτικι απαςχόλθςθ. Εχει 10 χρόνια να πάει ςε γιατρό για ότι του ςυνζβαινε ςυμβουλευόταν τθν γυναίκα του Με τα πολλά, μετά από ζκδθλθ πολυουρία και κνθςμό επιςκζπτεται γιατρό όπου και τίκεται θ διάγνωςθ του ΣΔ με Hba1c:9.6%. Αρχικι κεραπεία μετφορμίνθ 500х2 δίαιτα, άςκθςθ

52 Κατευκυντιριεσ οδθγίεσ ΕΔΕ

53

54 Σε 6 μινεσ θ Hba1c 8,6% και θ μετφορμίνθ γίνεται 1000х2 με εντατικοποίθςθ δίαιτασ και άςκθςθσ. Μετά από 5 χρόνια ζντονθσ προςπάκειασ και ςυμμόρφωςθσ του Ανδρζα με BMI:29 και Hba1c που άγγιξε και το 7.0% άρχιςε να απορυκμίηεται και θ Hba1c ανζβθκε ςτο 7.5 και τϊρα ςκαρφάλωςε ςτο 7.9%

55 HbA 1c (%) Κιηληθή πορεία Αιιαγές ζηε δηαηροθή θαη ηολ ηρόπο δφής Μεηθορκίλε 500 mg b.d Μεηθορκίλε mg b.d Δηάγλφζε Υρόλος (έηε)

56

57 Λεηηνπξγία ηωλ β-θπηηάξωλ (%)* Θ λειτουργία των β-κυττάρων ςυνεχίηει να μειϊνεται, ανεξάρτθτα από τθν παρζμβαςθ ςτον T2DM Η ιεηηοσργία ηφλ β-θσηηάρφλ κεηώλεηαη προοδεσηηθά πρηλ αθόκε ηεζεί δηάγλφζε Σοσιθολσιοσρία (n = 511) Δίαηηα (n = 110) Μεηθορκίλε (n = 159) Έηε από ηε δηάγλωζε T2DM = ζαθραξώδεο δηαβήηεο ηύπνπ 2 *Λεηηνπξγία ηωλ β-θπηηάξωλ όπωο κεηξάηαη κέζω αμηνιόγεζεο κνληέινπ νκνηόζηαζεο (HOMA) Πξνζαξκνγή από UKPDS Group. Diabetes. 1995;44:

58 Μέζε HbA 1c (%) UKPDS: Επιδείνωςθ του γλυκαιμικοφ ελζγχου με τθν πάροδο του χρόνου, με τθ χριςθ μονοκεραπείασ 9 Μολοζεραπεία κε Ιλζοσιίλε,οσιθολσιοσρία ή Μεηθορκίλε Έηε από ηελ ησταηοποίεζε σκβαηηθή (n=200) Chlorpropamide (n=129) Γιηβελθιακίδε (n=149) Mεηθορκίλε (n=181) Iλζοσιίλε (n=199) Newly diagnosed overweight patients with type 2 diabetes. Data shown are medians for cohorts of patients followed for up to 10 years. Patient numbers shown are at 10 years. Conventional therapy = diet alone; UKPDS = UK Prospective Diabetes Study Adapted with permission from UKPDS Group. Lancet 1998;352:

59 Διάρκεια μεταβολικοφ ελζγχου Επίπτωςθ αποτυχίασ τθσ μονοκεραπείασ ςτα 5 ζτθ 15% ροςιγλιταηόνθ 21% μετφορμίνθ 34% γλιμπουρίδθ

60 Θ κεραπευτικι αγωγι αντζχει, βοθκάει και για πόςο?

61 Μζςοσ χρόνοσ από τθ 1 θ φορά που θ HbA1c > 8.0% και προςτζκθκε άλλο φάρμακο* Αςκενείσ παραμζνουν ςε μονοκεραπεία > 1 ζτοσ από τθ ςτιγμι που θ HbA 1c > 8.0%* μινεσ 20.5 μινεσ 0 Μετφορμίνθ μόνο ουλφονυλουρία μόνο n = 513 n = 3394 *περιλαμβάνει τιτλοποίθςθ τθσ δόςθσ. Brown JB, et al. Diabetes Care 2004; 27:

62 ΑΠΟΣΤΧΙΑ ΣΗΝ ΚΛΙΜΑΚΩΗ ΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΟΣΑΝ ΑΠΑΙΣΕΙΣΑΙ Mean HbA1c at Last visit (%) 8,6% Diet & Exercise 8,9% SU or metformin 9,6% Combination oral agents ADA goal 2.5 years 2.9 years 2.8 years Years since initial diagnosis 8.2 years Insulin initiation

63 Ο Ανδρζασ επιςκζπτεται τον γιατρό και του προςτίκεται ςτθν ιδθ υπάρχουςα αγωγι γλιμεπιρίδθ. Το αποτζλεςμα: αφξθςθ ςωματικοφ βάρουσ από τθν μία, από τθν άλλθ ζνα πρωί θ γυναίκα του τον βρίςκει με βαριά υπογλυκαιμία.

64 HbA 1c (%) 64 Κιηληθή πορεία 10 Αιιαγές ζηε δηαηροθή θαη ηολ ηρόπο δφής Μεηθορκίλε 500 mg b.d. 9 Μεηθορκίλε 1000 mg b.d. Γιηκεπηρίδε 4 mg o.d. 8 7 Μεηθορκίλε mg b.d Δηάγλφζε Υρόλος (έηε)

65

66 Τι λζει ο Ανδρζασ για τον διαβιτθ του «Έχω πάρει κιλά απ' όταν ξεκίνθςα να παίρνω Γλιμεπιρίδθ» «Τρώω πολλά ςνακ για να μθν νοιώκω το τρζμουλο και τον εκνευριςμό κατά τθ διάρκεια τθσ θμζρασ» «Με ανθςυχεί το αίςκθμα τθσ ηάλθσ, ειδικά όταν δουλεφω «Τα επίπεδα τθσ γλυκόηθσ ςτο αίμα μου ςυνεχίηουν να ανεβαίνουν»

67 Το αμυντικό snacking ωσ αιτία τθσ αφξθςθσ βάρουσ ςτον διαβιτθ In the DCCT, insulin-treated patients with severe hypoglycaemia had a significantly (P<0.05) greater increase in weight than those without severe hypoglycaemia during the study 1 Patients with severe hypoglycaemia +6.8 kg Patients without severe hypoglycaemia +4.6 kg Weight gain (kg) A potential explanation for this is defensive snacking - an increase in a patient s carbohydrate intake following hypoglycaemia due to their fear of further events 2 1. DCCT Research Group. Diabetes Care 1988;11: Russell-Jones D, Khan R. Diabetes Obes Metab. 2007;9:

68 Μιπωσ αντί για SU ζπαιρνε SAXA?

69

70

71

72 Στα 11 χρόνια αντικατάςταςθ τθσ SU με βαςικι ινςουλίνθ 40U/day ςε ςυνδυαςμό με μετφορμίνθ 1000х2. Στα 13 χρόνια βαςικι ινςουλίνθ 45U/day με αφξθςθ τθσ γλυκοηυλιωμζνθσ αιμοςφαιρίνθσ. Αφξθςθ τθσ ινςουλίνθσ? Βάροσ?ρφκμιςθ? Μπορεί θ τρζχουςα κεραπεία να ζχει το κεμιτό μεταβολικό αποτζλεςμα?

73 Άννα Λ Θ Άννα Λ. είναι 70 ετϊν και ςυνταξιοφχοσ Είναι χιρα εδϊ και 5 χρόνια και ηει μόνθ τθσ Διαγνϊςτθκε με διαβιτθ τφπου 2 πριν από 10 χρόνια Δεν καπνίηει Υποβλικθκε ςε αρκροπλαςτικι ιςχίου πριν από 12 μινεσ, μετά από μια πτϊςθ

74 Κλινικι πορεία ζωσ το ζτοσ 7 Στθ διάγνωςθ, oι αλλαγζσ ςτον τρόπο διατροφισ και ηωισ ςε ςυνδυαςμό με 500 mg μετφορμίνθσ δισ θμερθςίωσ μείωςαν τθν HbA 1c τθσ Άννασ από 8,3% ςε 7,8% ςε 1 χρόνο Θ HbA 1c αυξικθκε ςτο 8,2% ςτα 2 χρόνια Θ μετφορμίνθ τθσ τιτλοποιικθκε προσ τα πάνω ςτα 1000 mg δισ θμερθςίωσ. Μετά από μια περίοδο ελζγχου, θ HbA 1c τθσ Άννασ αυξικθκε ςτο 8,1% ςτα 5 χρόνια Τθσ ςυνταγογραφικθκαν 1000 mg μετφορμίνθσ δισ θμερθςίωσ και γλιβενκλαμίδθ (δόςθ ζναρξθσ 2,5 mg άπαξ θμερθςίωσ, με ςταδιακι αφξθςθ ςτα 10 mg άπαξ θμερθςίωσ)

75 HbA 1c (%) Κιηληθή πορεία 10 9 Αιιαγές ζηε δηαηροθή θαη ηολ ηρόπο δφής Μεηθορκίλε 500 mg b.d. Μεηθορκίλε mg b.d. Μεηθορκίλε 1000 mg b.d. Γιηβελθιακίδε 2.5-<10 mg o.d Δηάγλφζε Υρόλος (έηε)

76 Κλινικι πορεία ζωσ το ζτοσ 10 Πριν από 2 χρόνια, θ Άννα ζχαςε τον ζλεγχο τθσ HbA 1c λόγω τθσ τιτλοποίθςθσ τθσ γλιβενκλαμίδθσ προσ τα κάτω μετά από πτϊςθ και κάταγμα του καρποφ τθσ (ςτο οποίο πικανολογείται ότι μπορεί να ςυνζβαλε θ υπογλυκαιμία) Δεν κεωρικθκε κατάλλθλθ για κεραπεία με κειαηολιδινεδιόνθ λόγω του περαιτζρω κινδφνου κατάγματοσ Ζνα χρόνο πριν, θ Άννα υποβλικθκε ςε αρκροπλαςτικι ιςχίου Θ HbA 1c τθσ ζχει πλζον αυξθκεί ςτο 8,2% 76

77 HbA 1c (%) 77 Κιηληθή πορεία 10 Αιιαγές ζηε δηαηροθή θαη ηολ ηρόπο δφής Μεηθορκίλε 500 mg b.d. Μεηθορκίλε mg b.d Μεηθορκίλε 1000 mg b.d. Γιηβελθιακίδε 2.5-<10 mg o.d Πηώζε θαη θάηαγκα θαρπού Μεηθορκίλε 1000 mg b.d. Γιηβελθιακίδε 5 mg o.d Αρζροπιαζηηθή ηζτίοσ 6 Δηάγλφζε Υρόλος (έηε)

78 Τι λζει θ Άννα για τον διαβιτθ τθσ «Δεν κυμάμαι πάντα να παίρνω τα χάπια μου» «Μερικζσ φορζσ ηαλίηομαι και δεν μπορώ να ςτακώ ςτα πόδια μου και φοβάμαι ότι κα πζςω πάλι» «Μζνω μόνθ μου και δεν τρζφομαι πάντα πολφ καλά»

79 Υπογλυκαιμία ςτα θλικιωμζνα άτομα με διαβιτθ τφπου 2 Τπογλυκαιμία Προκαλοφμενεσ από κατεχολαμίνθ καρδιαγγειακζσ δράςεισ Προκαλοφμενεσ από κατεχολαμίνθ αγγειακζσ εγκεφαλικζσ δράςεισ Νευρογλυκοπενία Καρδιαγγειακά/ αγγειακά εγκεφαλικά επειςόδια οβαρά αγγειακά εγκεφαλικά επειςόδια Παροδικι ι μόνιμθ νευρολογικι βλάβθ Απϊλεια ςυνείδθςθσ Πτϊςεισ ςωματικι βλάβθ και οςτικά κατάγματα Adapted from: Micronase (glyburide, USP) package insert. Pharmacia; March 2002.

80 Αρικμόσ ατόμων Το προκαλοφμενο από φάρμακο υπογλυκαιμικό κϊμα είναι πιο ςυχνό ςτα θλικιωμζνα άτομα με διαβιτθ τφπου Ηλικιακό εφροσ (ζτθ) Αναδρομικι αναςκόπθςθ ιατρικϊν αρχείων ατόμων με διαβιτθ που ειςιχκθςαν με DIHC ι ανζπτυξαν DIHC ςτθ διάρκεια νοςοκομειακισ νοςθλείασ. Ben-Ami H, et al. Arch Intern Med. 1999;159:281-4.

81 Τα θλικιωμζνα άτομα με διαβιτθ χρειάηονται περιςςότερεσ ειςαγωγζσ ςτο νοςοκομείο από ότι τα άτομα χωρίσ διαβιτθ Αρικμόσ ςυμμετεχόντων Ο πτωχόσ ζλεγχοσ του διαβιτθ ςτα θλικιωμζνα άτομα μπορεί να οδθγιςει ςε αυξθμζνεσ ειςαγωγζσ ςτο νοςοκομείο 50 Συχνότθτα ειςαγωγϊν ςτο νοςοκομείο Αρικμόσ ειςαγωγϊν ςτο νοςοκομείο Συνολικά, τα άτομα με διαβιτθ ζχουν υπερδιπλάςιεσ πικανότθτεσ να χρειαςτοφν ειςαγωγι ςτο νοςοκομείο από ό,τι τα άτομα χωρίσ διαβιτθ Rosenthal MJ, et al. Diabetes Care. 1998;21:231-5.

82 Οι λεπτομζρειεσ τθσ ιατρικισ κατάςταςθσ τθσ Άννασ Ηιηθία 70 εηώλ ΔΜ 28 kg/m 2 HbA 1c CrCl Αρηερηαθή πίεζε 8,2%, δηαγλώζηεθε κε δηαβήηε ηύποσ 2 πρηλ από 10 τρόληα 70 ml/min 140/85 mmhg Ληπίδηα TC 3,9 mmol/l (152,1 mg/dl) LDL 2,1 mmol/l (81,9 mg/dl) HDL 1,3 mmol/l (50,7 mg/dl) TG 2,5 mmol/l (222,5 mg/dl) Άιιο Δελ θαπλίδεη, θαθή/περηορηζκέλε δηαηροθή Αρζροπιαζηηθή ηζτίοσ πρηλ από 12 κήλες κεηά από πηώζε Φαρκαθεσηηθή αγφγή γηα ηολ δηαβήηε Άιιε θαρκαθεσηηθή αγφγή Μεηθορκίλε mg b.d. ηκβαζηαηίλε 40 mg o.d. Γιηβελθιακίδε 5 mg o.d. Λοδαρηάλε 50 mg o.d.

83 Θ προςζγγιςι μασ κα ιταν διαφορετικι αν θ Άννα ιταν 10 χρόνια νεϊτερθ (60 αντί 70 ετϊν)? Θ προςζγγιςθ τθσ κεραπείασ κα ιταν διαφορετικι αν θ Hba1c ιταν 7.8 αντί 8.2%? Θα ξαναςκεφτόμαςταν τθν τρζχουςα κεραπεία τθσ Αννασ με το δεδομζνο ότι θ προθγοφμενθ πτϊςθ τθσ μπορεί να ςχετίηεται με υπογλυκαιμία? Θα πρζπει να ςυνυπολογίςουμε και άλλα κζματα όπωσ ότι είναι θλικιωμζνθ ότι ηει μόνθ τθσ και πολλζσ φορζσ δεν τρζφεται πολφ καλά?

84 Μαργαρίτα Κ Θ Μαργαρίτα Κ. είναι 61 ετϊν, είναι παντρεμζνθ και ζχει 2 μεγάλα παιδιά Εργάηεται ωσ υπάλλθλοσ γραφείου Διαγνϊςκθκε με διαβιτθ τφπου 2 πριν από εφτάμιςι χρόνια Δεν καπνίηει Εχει υποςτεί ζμφραγμα του μυοκαρδίου προ 3ετίασ.

85 Κλινικι πορεία Θ HbA 1c τθσ Μαργαρίτασ ιταν 8,5% ςτθ διάγνωςθ και είχε ιςτορικό μικρϊν περιόδων ελζγχου με αλλαγι ςτον τρόπο διατροφισ και ηωισ Θ Μαργαρίτα δυςτυχϊσ δεν είναι τακτικι με τα ραντεβοφ ςτον γιατρό τθσ από τθ διάγνωςι τθσ και μετά Θ HbA 1c ζγινε 8% ςτα 2 χρόνια Τθσ ςυνταγογραφικθκαν 500 mg μετφορμίνθσ δισ θμερθςίωσ Μετά από δυόμιςθ χρόνια, θ HbA 1c είχε μειωκεί μόνο ςτο 7,9% Τθσ ςυνταγογραφικθκαν 1000 mg μετφορμίνθσ δισ θμερθςίωσ και θ HbA 1c ζπεςε ςτο 7,7% ςτα 3 χρόνια

86 Οι αςκενείσ κάνουν αυτοζλεγχο?

87 HbA 1c (%) Κιηληθή πορεία Αιιαγές ζηε δηαηροθή θαη ηολ ηρόπο δφής 8.5 Μεηθορκίλε 500 mg b.d Μεηθορκίλε 1000 mg b.d Δηάγλφζε Υρόλος (έηε)

88 Κλινικι πορεία Στα 4 χρόνια, θ HbA 1c τθσ Μαργαρίτασανζβθκε ςτο 8,2% Προςτζκθκαν Γλιμεπιρίδθ 2 mg o.d. ςτθ μετφορμίνθ δισ θμερθςίωσ Θ HbA 1c τθσ ζπεςε ςτο 7,6% ςτα τεςςεράςιμιςι χρόνια Θ HbA 1c τθσ ιταν 8,4% ςτα πεντζμιςι χρόνια Προςτζκθκαν 30 mg πιογλιταηόνθσ ςτθ Γλιμεπιρίδθ και τθ μετφορμίνθ Μετά από μια περίοδο ελζγχου, θ HbA 1c τθσ Μαργαρίτασ είναι τϊρα 9,2% 88

89 HbA 1c (%) Κιηληθή πορεία 10 Αιιαγές ζηε δηαηροθή θαη ηολ ηρόπο δφής Δηάγλφζε Μεηθορκίλε 500 mg b.d Μεηθορκίλε 1000 mg b.d. 8.4 Μεηθορκίλε mg b.d. Γιηκεπηρίδε 2 mg Πηογιηηαδόλε Υρόλος (έηε)

90 Τι λζει θ Μαργαρίτα για τον διαβιτθ τθσ «Δεν μου αρζςει να παίρνω όλα αυτά τα χάπια» «Με ανθςυχεί ότι θ όραςι μου επιδεινώνεται» «Έχω διαβάςει ότι οριςμζνα αντιδιαβθτικά χάπια μπορεί να κάνουν κακό ςτθν καρδιά» 90

91 Οι λεπτομζρειεσ τθσ ιατρικισ κατάςταςθσ τθσ Μαργαρίτασ Ηιηθία 61 εηώλ ΔΜ 26 kg/m 2 HbA 1c CrCl Αρηερηαθή πίεζε 9,2%, δηαγλώζηεθε κε δηαβήηε ηύποσ 2 πρηλ από 7,5 τρόληα 65 ml/min 145/90 mmhg Ληπίδηα TC 3,8 mmol/l (148,2 mg/dl) LDL 2,0 mmol/l (78 mg/dl) HDL 1,2 mmol/l (46,8 mg/dl) TG 2,6 mmol/l (231,4 mg/dl) Άιιο Δελ θαπλίδεη Επηβεβαηφκέλε ακθηβιεζηροεηδοπάζεηα Φαρκαθεσηηθή αγφγή γηα ηολ δηαβήηε Άιιε θαρκαθεσηηθή αγφγή Μεηθορκίλε mg b.d. Γιηκεπηρίδε 2 mg o.d. Αηορβαζηαηίλε 10 mg o.d. Πηογιηηαδόλε 30 mg o.d. Ληζηλοπρίιε 20 mg o.d. Κιοπηδογρέιε 75 mg 91

92 Θ πολυπλοκότθτα ςτθν κεραπεία του διαβιτθ τφπου 2 οδθγεί ςε μθ-ςυμμόρφωςθ ςτισ οδθγίεσ αντιμετϊπιςισ του Αγφγή ζε δηαβήηε κε επηπιοθές Η αγφγή κηας γσλαίθας 42 εηώλ γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηοσ δηαβήηε θαη ηφλ επηπιοθώλ ηοσ Σοσιάτηζηολ 15 είδε αγφγής από ηοσ ζηόκαηος 2 παραθαρκαθεσηηθά προχόληα 7 εφς 10 ελέζεης 4 κεηρήζεης αίκαηος Source: Dr. John Buse, The New York Times

93 Από του ςτόματοσ κεραπείεσ μείωςθσ τθσ γλυκόηθσ και επίτευξθ γλυκαιμικοφ ελζγχου Ποζοζηό αηόκφλ (%) Ποςοςτό ατόμων με βζλτιςτο γλυκαιμικό ζλεγχο (6 μινεσ μετά τθ διάγνωςθ) * (n=1075) ,0 (ref)** 1 από ζηόκαηος παράγοληας 0,53 (0,38, 0,76) 2 από ζηόκαηος παράγοληες 0,20 (0,08, 0,54) 3 από ζηόκαηος παράγοληες 1,14 (0,49, 2,63) 0,50 (0,24, 1,01) Ιλζοσιίλε + από ηο ζηόκα Ιλζοσιίλε κόλο (n=600) (n=308) (n=45) (n=62) (n=60) *Ορίζηεθε φς ηο ποζοζηό ηφλ αζζελώλ ποσ είταλ γισθοδσιηφκέλε αηκοζθαηρίλε <7% ζηε δηάρθεηα ηφλ 6 κελώλ κεηά ηελ αρτηθή ηεθκερίφζε ηοσ δηαβήηε ζηε δηάρθεηα ηφλ δεδοκέλφλ-δείθηε. **Προζαρκοζκέλος ιόγος πηζαλοηήηφλ (95% CI) Willey CJ, et al. Am J Manag Care. 2006;12:

94 Πολλά άτομα με διαβιτθ δεν ςυμμορφϊνονται με τθ ςυνταγογραφοφμενθ κεραπεία τουσ Θ ςυμμόρφωςθ με τθν από του ςτόματοσ κεραπεία μείωςθσ τθσ γλυκόηθσ κυμαίνεται από 36 ζωσ 93% ςτα άτομα με διαβιτθ που παραμζνουν υπό κεραπεία για 6 24 μινεσ Τα δεδομζνα ςχετικά με τθ ςυμμόρφωςθ με τισ κεραπείεσ μείωςθσ τθσ γλυκόηθσ είναι αντικρουόμενα Μία μελζτθ ανζφερε ότι 67 85% των αςκενϊν λάμβαναν τθν από του ςτόματοσ κεραπεία μείωςθσ τθσ γλυκόηθσ ςφμφωνα με τθ ςυνταγογράφθςθ1 Θ ςυμμόρφωςθ με τθν ινςουλίνθ ςτα άτομα με διαβιτθ τφπου 2 ιταν 62 64% Θ μελζτθ DARTS ανζφερε ότι τα 2/3 των ατόμων με διαβιτθ δεν λαμβάνουν τθ φαρμακευτικι τουσ αγωγι ςφμφωνα με τθ ςυνταγογράφθςθ 1. Cramer JA. Diabetes Care. 2004;27: Donnan PT, et al. Diabet Med. 2002;19:

95 Θ ςυμμόρφωςθ με τουσ από του ςτόματοσ παράγοντεσ μείωςθσ τθσ γλυκόηθσ ςχετίηεται αντίςτροφα με τα επίπεδα HbA 1c Αναδρομικι μελζτθ παρατιρθςθσ ςε ενιλικεσ με διαβιτθ που ξεκίνθςαν πρόςφατα από του ςτόματοσ κεραπεία μείωςθσ τθσ γλυκόηθσ (n=2.741) Μια υποομάδα αυτισ τθσ ομάδασ που ςυνδεόταν με θλεκτρονικά αρχεία υγείασ χρθςιμοποιικθκε για να αξιολογθκεί θ ςχζςθ μεταξφ τθσ ςυμμόρφωςθσ και του γλυκαιμικοφ ελζγχου Προςαρμοςμζνθ HbA 1c 8,8 8,4 8,0 7,6 7,2 6,8 6,4 6,0 5,6 5,2 4,8 4,4 n=235 4, υμμόρφωςθ (%) Μια 10% αφξθςθ του δείκτθ ςυμμόρφωςθσ με τουσ από του ςτόματοσ παράγοντεσ μείωςθσ τθσ γλυκόηθσ ςχετίςτθκε με 0,1% μείωςθ τθσ HbA 1c (P=0,0004) * Η μετφορμίνθ + ςουλφονυλουρία χρθςιμοποιικθκε ωσ θ ομάδα αναφοράσ για τθν αγωγι δείκτθ ODM (από του ςτόματοσ αντιδιαβθτικι φαρμακευτικι αγωγι). Rozenfeld Y, et al. Am J Manag Care. 2008;14:71-5.

96 Βζλτιςτθ ςυμμόρφωςθ (%) Θ ςυχνότθτα των κακθμερινϊν δόςεων επθρεάηει τθ ςυμμόρφωςθ Ποςοςτό των ατόμων με διαβιτθ τφπου 2 με βζλτιςτθ αυτοαναφερόμενθ ςυμμόρφωςθ με τουσ από του ςτόματοσ παράγοντεσ μείωςθσ τθσ γλυκόηθσ (καμία παράλειψθ) ανάλογα με τθ ςυχνότθτα των θμεριςιων δόςεων * 40 ** 20 Μία φορά τθν θμζρα Δφο φορζσ τθν θμζρα Σρεισ φορζσ τθν θμζρα * P<0,05, ** P<0,01 ζναντι χοριγθςθσ μία φορά τθν θμζρα Guillausseau PJ. Treat Endocrinol. 2005;4:

97 Θ μθ ςυμμόρφωςθ ςχετίηεται με ανεπικφμθτεσ εκβάςεισ και αυξθμζνθ κνθτότθτα Μθ προςαρμοςμζνθ ςχζςθ μεταξφ φαρμακευτικισ αγωγισ και εκβάςεων Φξνληθό ζεκείν Αρχικές μετρήσεις Άηνκα κε ζπκκόξθωζε Άηνκα ρωξίο ζπκκόξθωζε Τηκή P Αξηεξηαθή πίεζε, <130/80 mm Hg, (%) 34,2 33,5 <0,001 Υπέξηαζε (%) 83,0 76,1 0,51 Έκβαση Θλεηόηεηα όιωλ ηωλ αηηηώλ (%) 4,0 5,9 <0,001 Εηζαγωγέο ζε λνζνθνκείν όιωλ ηωλ αηηηώλ (%) 19,2 23,2 <0,001 Αξηεξηαθή πίεζε, κέζε ηηκή (SD), mm Hg σζηοιηθή 131,4 (15,9) 132,1 (17,1) 0,09 Δηαζηοιηθή 74,2 (9,5) 75,8 (9,9) <0,001 85,5 (26,6)/ 98,2 (34,5)/ LDL-ρνιεζηεξόιε, κέζε ηηκή (SD), mg/dl/mmol <0,001 2,21(0,69) 2,34(0,89) Γιπθνδπιηωκέλε αηκνζθαηξίλε, κέζε ηηκή (SD), (%) 7,7 (1,5) 8,1 (1,9) <0,001 Παράγοντασ μετατροπισ SI: για να μετατραποφν τα επίπεδα χολθςτερόλθσ ςε millimoles ανά λίτρο, πολλαπλαςιάςτε με το 0,0259 Απαιτοφνται παρεμβάςεισ για να αυξθκεί θ ςυμμόρφωςθ με τθ φαρμακευτικι αγωγι, ζτςι ϊςτε τα άτομα με διαβιτθ να μποροφν να επιτφχουν το πλιρεσ όφελοσ των ςυνταγογραφοφμενων κεραπειϊν Ho PM, et al. Arch Intern Med. 2006;166:

98 Οι ςυχνότεροι παράγοντεσ που ςχετίηονται με κακι ςυμμόρφωςθ ςτουσ αςκενείσ με διαβιτθ τφπου 2 11% 8% Others* 23% Cost Difficulty in remembering doses Side effects 58% Only 23% of patients who had side effects reported the problems to their primary care physician *Number of prescribed medications, patient characteristics N=128 patients with Type 2 Diabetes. Grant RW et al. Diabetes Care. 2003;26:

99 Ποιο το ιδανικό αντιδιαβθτικό διςκίο? Αυτό που μειϊνει τθν Hba1c Αυτό που μειϊνει τθν FPG και PPG Διατθρεί το αποτζλεςμα ςτο χρόνο Που προκαλεί τθν μικρότερθ διακφμανςθ τθσ γλυκόηθσ Που δεν προκαλεί υπογλυκαιμίεσ Που δεν αυξάνει το ΣΒ Που διατθρεί τθ λειτουργικότθτα του β- κυττάρου Ευνοϊκι δράςθ ςτο α-κφτταρο Επωφελείσ δράςεισ ςε άλλα όργανα (καρδιά-εγκζφαλοσ) όπωσ και ςε άλλουσ παράγοντεσ κινδφνου όπωσ λιπίδια και ΑΠ. Επωφελισ δράςθ ςτα ςκλθρά καταλθκτικά ςθμεία Εφκολθ χοριγθςθ. Καλι ςυμμόρφωςθ Πρόλθψθ /κακυςτζρθςθ επιπλοκϊν Καλό προφίλ αςφαλείασ Κατανοθτό τρόπο δράςθσ Κατάλλθλο για ςυνδυαςμό με άλλουσ παράγοντεσ Κατάλλθλο για όλα τα ςτάδια τθσ νόςου Κατάλλθλο για ευρφ φάςμα αςκενϊν με ςυνοδζσ ςυνοςθρότθτεσ.

100 Επιλογζσ υπάρχουν και κα υπάρξουν και άλλεσ HbA1c>8% ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗ

101 Συμπεράςματα Θ τιρθςθ τθσ κεραπείασ είναι θ μεγαλφτερθ πρόκλθςθ ςτθ μοντζρνα διαχείριςθ του ΣΔ. Θ πτωχι τιρθςθ ζχει ςχζςθ με τθν πτωχι ανεκτικότθτα των παραδοςιακϊν κεραπειϊν. Θ ροπι ςτθν υπογλυκαιμία και ςτθν πρόςλθψθ βάρουσ είναι υποεκτιμθμζνθ Ζχουμε τϊρα ζνα φάςμα αντιδιαβθτικϊν διςκίων για να επιλζξουμε τα κατάλλθλα με καλι αποτελεςματικότθτα καλι ανεκτικότθτα ελαττωμζνο κίνδυνο υπογλυκαιμίασ και πλεονεκτιματα ςτο βάροσ Εξατομικευμζνθ φροντίδα πρζπει να είναι ο ακρογωνιαίοσ λίκοσ τθσ διαχείριςθσ του ΣΔ.

102 Ανάγκθ εξατομικευμζνθσ κεραπείασ: τα πλεονεκτιματα και οι κίνδυνοι τθσ αντιδιαβθτικισ κεραπείασ πρζπει να αξιολογοφνται για κάκε αςκενι