Γονιμοποίθςθ Κφθςθ Γαλουχία

Transcript

1 Γονιμοποίθςθ Κφθςθ Γαλουχία

2 Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

3 Μετακίνθςθ του ωαρίου ςτθν περιοχι τθσ γονιμοποίθςθσ Είςοδοσ του ωαρίου ςτον ωαγωγό Αναρρόφθςθ (βοικεια βλεφαριδικοφ επικθλίου κροςςϊν ςτο τζλοσ των ωαγωγϊν). Γριγορθ προϊκθςθ ωαρίου για αρκετά λεπτά με τθν βοικεια των ςυςτολϊν των ΛΜΙ και τθσ κυματοειδοφσ κίνθςθσ των βλεφαρίδων. Η γονιμοποίθςθ γίνεται ςτον ωαγωγό. Σο ωάριο χρειάηεται περίπου 4 μζρεσ να φτάςει ςτθ μιτρα. Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

4 Γόνιμθ περίοδοσ Η ςφλλθψθ είναι δυνατι μόνο κατά τθ διάρκεια ενόσ περιοριςμζνου χρονικοφ διαςτιματοσ ςε κάκε κφκλο: γόνιμθ περίοδοσ. Χρόνοσ ηωισ ςπερματοηωαρίων: μζχρι 5 μζρεσ (48 ϊρεσ). ωαρίου: 24 ϊρεσ. το μθ γονιμοποιθμζνο ωάριο αποςυντίκεται εντόσ ωρϊν. Σα ςπερματοηωάρια που εναποτίκενται ςτον κόλπο 5 μζρεσ πριν τθν ωορρθξία μζχρι και 24 ϊρεσ μετά μπορεί να γονιμοποιιςουν το απελευκερωμζνο ωάριο (οι χρόνοι ποικίλουν ευρζωσ).

5 Ζκτοποσ ι εξωμιτρια κφθςθ Σο 95% των ζκτοπων κυιςεων είναι ςαλπιγγικζσ.

6 Μετακίνθςθ του ςπερματοηωαρίου ςτθν περιοχι τθσ γονιμοποίθςθσ Είναι βατό για τα ςπερματοηωάρια 2-3 μζρεσ κοντά ςτθν ωορρθξία. Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

7 Μετακίνθςθ του ςπερματοηωαρίου ςτθν περιοχι τθσ γονιμοποίθςθσ Τψθλά επίπεδα οιςτρογόννων πριν τθν ωορρθξία και προςταγλαδίνεσ του ςπζρματοσ: Η τραχθλικι βλζννθ γίνεται υδαρισ. υςπάςεισ μυομθτρίου. φςπαςθ ΛΜΙ ςάλπιγγασ.

8 Σα ςπερματοηωάρια ζλκονται από τθ «μυρωδιά» του ωαρίου Current Biology, Vol. 14, R918 R920, November 9, 2004, 2004 Elsevier Ltd. All rights reserved. DOI /j.cub

9 Θ ςυμμετοχι τθσ προγεςτερόνθσ ςτθ μετακίνθςθ του ςπερματοηωαρίου Η προγεςτερόνθ ανοίγει διαφλουσ Ca 2+ ςτθν ουρά του ςπερματοηωαρίου με αποτζλεςμα ταχεία είςοδο Ca 2+. Η είςοδοσ Ca 2+ ςχετίηεται με: Ενεργοποίθςθ ι προετοιμαςία. Τπερκινθτικότθτα. Ακροςωμιακι αντίδραςθ. Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

10 Γονιμοποίθςθ Γονιμοποίθςθ: ςφηευξθ ενόσ ςπερματοηωαρίου και ενόσ ωαρίου. Η ςυγκζντρωςθ των ςπερματοηωαρίων πρζπει να είναι μεγάλθ: Ζνασ μικρόσ αρικμόσ φτάνει ςτθν περιοχι τθσ γονιμοποίθςθσ. Απαιτοφνται τα ακροςωμιακά ζνηυμα πολλϊν ςπερματοηωαρίων για τθν αποδόμθςθ του φραγμοφ που περιβάλει το ωάριο. Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

11 Διαδικαςία τθσ γονιμοποίθςθσ Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

12 Διαδικαςία τθσ γονιμοποίθςθσ Boron W.F., and Boulpaep E.L., Ιατρικι Φυςιολογία, Ακινα 2011

13 Η γονιμοποίθςθ ζχει διπλό ρόλο: υνδυάηει τα γονίδια των δφο γονζων για τον ςχθματιςμό ενόσ μοναδικοφ γενετικά οργανιςμοφ. Κινθτοποιεί τθν ανάπτυξθ αυτοφ του οργανιςμοφ (το ςπερματοηωάριο ενεργοποιεί τα απαραίτθτα για τθν ανάπτυξθ ζνηυμα). Ηυγωτό: γονιμοποιθμζνο ωάριο.

14 Πρϊιμα ςτάδια ανάπτυξθσ από τθ γονιμοποίθςθ μζχρι τθν εμφφτευςθ Σο κφθμα που φκάνει ςτθ μιτρα ζχει ίδιο μζγεκοσ με το αρχικά γονιμοποιθμζνο ωάριο Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

15 Αυλάκωςθ: μιτωτικζσ κυτταρικζσ διαιρζςεισ Κατά τισ πρϊτεσ 3-4 μζρεσ του ηυγϊτθ γίνεται διαίρεςθ των κυττάρων χωρίσ αφξθςθ του μεγζκουσ τουσ (αυλάκωςθ). Κακζνα από αυτά τα κφτταρα ζχει τθν ικανότθτα να εξελιχκεί ςε ζνα ολοκλθρωμζνο άτομο. το ςτάδιο τθσ βλαςτοκφςτθσ τα κφτταρα χάνουν τθν ικανότθτα ανάπτυξθσ προσ κάκε κατεφκυνςθ και αρχίηουν να διαφοροποιοφνται.

16 Μονοηυγωτικά Δίδυμα Προζρχονται από ζνα γονιμοποιθμζνο ωάριο το οποίο διαιρείται πλιρωσ ςε δφο γενετικά ταυτόςθμα ζμβρυα ςε πρϊιμα ςτάδια ανάπτυξθσ.

17 Πρϊιμα ςτάδια ανάπτυξθσ από τθ γονιμοποίθςθ μζχρι τθν εμφφτευςθ Κατά τισ 3-4 πρϊτεσ μζρεσ το ηυγωτό παραμζνει ςτον αυλό τθσ λθκφκου. Κατά τισ πρϊτεσ 6-7 μζρεσ μετά τθ ωορρθξία το ζμβρυο επιπλζει ελεφκερα ςτθ μιτρα.

18 Εμφφτευςθ τθσ βλαςτοκφςτθσ Κατά τθ 21 θ μζρα του κφκλου, 7 μζρεσ μετά τθν ωορρθξία, αρχίηει θ εμφφτευςθ τθσ βλαςτοκφςτθσ ςτο ενδομιτριο. Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

19 Πρόλθψθ τθσ αποβολισ του εμβρφου Πικανοί μθχανιςμοί: Σα κφτταρα τθσ τροφοβλάςτθσ παράγουν τον προςδζτθ fas που προςδζνεται ςτθν επιφάνεια των ενεργοποιθμζνων κυτταροτοξικϊν κυττάρων τθσ μθτζρασ με αποτζλεςμα τθν απόπτωςθ τουσ. Η εμβρυικι μοίρα του πλακοφντα παράγει ζνηυμο που καταςτρζφει το αμινοξφ τρυπτοφάνθ, το οποίο αποτελεί ςθμαντικό παράγοντα για τθν ενεργοποίθςθ των μθτρικϊν κυτταροτοξικϊν κυττάρων. Αφξθςθ του αρικμοφ των μθτρικϊν Σ ρυκμιςτικϊν κυττάρων, τα οποία καταςτζλλουν τα μθτρικά Σ κυτταροτοξικά κφτταρα. Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

20 Πλακοφντασ Εξειδικευμζνο όργανο ανταλλαγισ ουςιϊν μεταξφ τθσ μθτρικισ και τθσ εμβρυικισ κυκλοφορίασ. Προζρχεται από τθν τροφοβλάςτθ (ζμβρυο) και τον φκαρτό υμζνα (μθτζρα).

21 Ανάπτυξθ του πλακοφντα Κατά τον ςχθματιςμό του πλακοφντα, δακτυλιοειδείσ προεκβολζσ του χοριακοφ (εμβρυϊκοφ) ιςτοφ δθμιουργοφν τισ πλακουντικζσ λάχνεσ, οι οποίεσ προβάλλουν ςτισ δεξαμενζσ του μθτρικοφ αίματοσ. Σα τοιχϊματα των τριχοειδϊν του φκαρτοφ υμζνα (μθτρικόσ ιςτόσ) αποδομοφνται από το επεκτεινόμενο χόριο και το μθτρικό αίμα διαχζεται αργά ςτουσ χϊρουσ μεταξφ των πλακουντικϊν λαχνϊν. Σα εμβρυϊκά τριχοειδι από τισ ομφαλικζσ αρτθρίεσ αναπτφςςονται και προβάλλουν ςτισ πλακουντικζσ λάχνεσ.

22 Πλακοφντασ Σο εμβρυϊκό αίμα που ρζει μζςω των εμβρυϊκϊν τριχοειδϊν διαχωρίηεται από το μθτρικό αίμα μόνο από το τριχοειδικό τοίχωμα και τθ λεπτι χοριονικι ςτιβάδα θ οποία δθμιουργεί τισ πλακουντικζσ λάχνεσ. Εδϊ λαμβάνει χϊρα θ ανταλλαγι των ουςιϊν μεταξφ του μθτρικοφ και του εμβρυϊκοφ αίματοσ πριν το εμβρυϊκό αίμα απομακρυνκεί μζςω τθσ ομφαλικισ φλζβασ και το μθτρικό αίμα εξζλκει μζςω των μθτρικϊν φλεβιδίων. Vander Α., Sherman J., Luciano D., and Tsakopoulos M., Φυςιολογία του Ανκρϊπου Ακινα 2011

23 χζςθ αναπτυςςόμενου του εμβρφου με τθ μιτρα Πζντε εβδομάδεσ μετά τθν εμφφτευςθ: ζχει αναπτυχκεί πλιρωσ θ καρδιά του εμβρφου και ζχει αρχίςει να αντλεί αίμα. ζχει αναπτυχκεί ο μθχανιςμόσ διατροφισ του εμβρφου και αποβολισ παραπροϊόντων. ζχει εγκαταςτακεί και είναι λειτουργικόσ ο πλακοφντασ, (παρόλο που δεν ζχει αναπτυχκεί πλιρωσ). 3 θ εβδομάδα 5 θ εβδομάδα Vander Α., Sherman J., Luciano D., and Tsakopoulos M., Φυςιολογία του Ανκρϊπου Ακινα 2011

24 Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

25 Αμνιοκζντθςθ Δειγματολθψία χοριακισ λάχνθσ

26 Λειτουργίεσ του πλακοφντα Ιατρικι Φυςιολογία. Αρχζσ Κλινικισ Ιατρικισ. R. Rhoades and D. Bell, Εκδόςεισ Ροτόντα, 2015.

27 Λειτουργίεσ του πλακοφντα Κατά τθν ενδομιτρια ηωι ο πλακοφντασ διεκπεραιϊνει τισ λειτουργίεσ του πεπτικοφ, αναπνευςτικοφ και ουροποιθτικοφ ςυςτιματοσ του εμβρφου. Ο πλακοφντασ λειτουργεί παροδικά ςαν ενδοκρινισ αδζνασ.

28 Πλακουντιακζσ Ορμόνεσ Θ ζκκριςθ ορμονϊν από το πλακοφντα δεν υπόκειται ςε εξωγενι ζλεγχο. Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

29 Ρυκμοί ζκκριςθσ των πλακουντικϊν ορμονϊν H hcg μοιάηει με τθν LH και διεγείρει το ωχρό ςωμάτιο. Η διατιρθςθ του ωχροφ ςωματίου κατά τθν εγκυμοςφνθ οφείλεται ςτθν hcg. Φτάνει ςτθ μζγιςτθ τιμι μζρεσ μετά τθν τελευταία ζμμθνο ρφςθ και ςτθ ςυνζχεια μειϊνεται. Μετά τον 3ο μινα τθσ κφθςθσ θ τιμι τθσ είναι χαμθλι αλλά ανιχνεφςιμθ ςτα οφρα (2 εβδομάδεσ μετά τον πρϊτο χαμζνο εμμθνορρυςιακό κφκλο). Εκκρίνεται από τα ςυγκιοτροφοβλαςτικά κφτταρα του πλακοφντα. Πρωινι ναυτία τθσ κφθςθσ. Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

30 Ζκκριςθ οιςτρογόνων και προγεςτερόνθσ από τον πλακοφντα Οιςτριόλθ: Σο κφριο οιςτρογόνο που παράγει ο πλακοφντασ. Χρθςιμοποιείται ςασ κλινικόσ δείκτθσ τθσ βιωςιμότθτασ του εμβρφου. Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

31 Πλακουντιακζσ Ορμόνεσ Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

32 Απόκριςθ του ςϊματοσ τθσ μθτζρασ ςτισ ανάγκεσ τθσ κφθςθσ Θ κφθςθ διαρκεί 38 εβδομάδεσ από τθ ςφλλθψθ (40 εβδομάδεσ από το τζλοσ τθσ εμμθνορρυςίασ). Αφξθςθ ςωματικοφ βάρουσ (θ μιτρα αυξάνει ςε βάροσ >20 φορζσ). Ο όγκοσ του αίματοσ αυξάνει κατά 30%. Η αναπνευςτικι δραςτθριότθτα αυξάνει κατά 20%. Η παραγωγι οφρων αυξάνεται. Οι διατροφικζσ ανάγκεσ αυξάνονται.

33 Vander Α., Sherman J., Luciano D., and Tsakopoulos M., Φυςιολογία του Ανκρϊπου Ακινα 2011

34 Σοκετόσ Ο τοκετόσ απαιτεί: Διαςτολι του τραχθλικοφ καναλιοφ. Ζντονεσ ςυςπάςεισ του μυομθτρίου. Κατά το τρίτο τρίμθνο τθσ κφθςθσ θ μιτρα κακίςταται προοδευτικά πιο διεγζρςιμθ και εμφανίηει ιπιεσ ςυςπάςεισ αυξανόμενθσ ζνταςθσ και ςυχνότθτασ (ςυςπάςεισ Braxton-Hicks). Ο τοκετόσ ξεκινά όταν θ απόκριςθ του μυομθτρίου ςτθν ωκυτοκίνθ φτάςει ςε ζνα κρίςιμο ουδό, ο οποίοσ επιτρζπει τθν ζναρξθ ιςχυρϊν, ςυντονιςμζνων ςυςπάςεων ςε απόκριςθ ςε ςυνικθ επίπεδα τθσ κυκλοφοροφςασ ωκυτοκίνθσ.

35 Κακορίηει το χρόνο ζναρξθσ του τοκετοφ Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

36 Βακτθριακζσ λοιμϊξεισ, αλλεργικζσ αντιδράςεισ, όπωσ επίςθσ και κυιςεισ με περιςςότερα του ενόσ ζμβρυα, μποροφν να οδθγιςουν ςε πρόωρο τοκετό ενεργοποιϊντασ τον NF-kB.

37 Εξζλιξθ του τοκετοφ υςπάςεισ ςτθν ζναρξθ του τοκετοφ: διάρκεια 30 δευτ. κάκε λεπτά. υςπάςεισ ςτο τζλοσ του τοκετοφ: διάρκεια δευτ. κάκε 2-3 λεπτά. 1. Διανοίγει το χαλαρωμζνο τραχθλικό κανάλι. 2. Διεγείρει υποδοχείσ πίεςθσ του τραχιλου με αποτζλεςμα απελευκζρωςθ ωκυτοκίνθσ από τθν υπόφυςθ. Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

38 τάδια του τοκετοφ Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

39 Τποςτροφι Μιτρασ ταδιακι ςυρρίκνωςθ τθσ μιτρασ και επάνοδοσ ςτο μζγεκοσ που είχε πριν τον τοκετό (4-6 εβδομάδεσ). Κατακόρυφθ πτϊςθ των οιςτρογόνων κα τθσ προγεςτερόνθσ μετά τον τοκετό. Ωκυτοκίνθ που εκκρίνεται κατά τον κθλαςμό. Κατά τθν υποςτροφι τθσ μιτρασ γίνεται αποβολι του ενδομθτρίου που παρζμεινε ςε αυτι με τθν μορφι των λοχείων (3-6 εβδομάδεσ). Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

40 Γαλουχία Σα κυψελιδικά επικθλιακά κφτταρα εκκρίνουν γάλα ςτον αυλό. Θ ςφςπαςθ των μυοεπικθλιακϊν κυττάρων που περιβάλλουν τισ κυψελίδεσ προκαλεί τθν ζκκλιψθ του γάλακτοσ προσ τουσ γαλακτοφόρουσ πόρουσ. Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

41 Γαλουχία Οι υψθλζσ ςυγκεντρϊςεισ οιςτρογόνων κατά τθν κφθςθ επάγει τθν ανάπτυξθ των πόρων. Οι υψθλζσ ςυγκεντρϊςεισ προγεςτερόνθσ διεγείρουν το ςχθματιςμό κυψελίδων και λοβιδίων. Η προλακτίνθ και θ ανκρϊπινθ χοριονικι ςωματοτροπίνθ ςυμβάλουν ςτθν ανάπτυξθ του μαςτικό αδζνα επάγοντασ τθ ςφνκεςθ των απαραίτθτων, για τθν παραγωγι γάλακτοσ, ενηφμων. Σα υψθλά επίπεδα οιςτρογόνων και προγεςτερόνθσ αναςτζλλουν τθ γαλουχία κατά τθν κφθςθ, αναςτζλλοντασ τθ διεγερτικι επίδραςθ τθσ προλακτίνθσ ςτθν παραγωγι γάλακτοσ. Vander Α., Sherman J., Luciano D., and Tsakopoulos M., Φυςιολογία του Ανκρϊπου Ακινα 2011

42 Αντανακλαςτικά κατά τον κθλαςμό Ντοπαμίνθ Θ ταυτόχρονθ διζγερςθ τθσ εξαγωγισ και τθσ παραγωγισ γάλακτοσ εξαςφαλίηει ότι ο ρυκμόσ παραγωγισ του γάλακτοσ ακολουκεί τισ ανάγκεσ του βρζφουσ. Ειςαγωγι ςτθ Φυςιολογία του Ανκρϊπου. Από τα κφτταρα ςτον άνκρωπο. L. Sherwood, Εκδόςεισ Μπάςδρα, 8 θ Ζκδοςθ, 2016.

43 Γαλουχία Παραγωγι γάλακτοσ μετά τον τοκετό: Πφαρ (πρωτόγαλα): Παράγεται τισ πρϊτε 5 μζρεσ μετά τθ γζννα. Γάλα: Νερό. Πρωτεΐνεσ. Λίποσ. Λακτόηθ. Βιταμίνεσ. Άλατα αςβεςτίου και φωςφόρου. Κφτταρα ανοςοποιθτικοφ ςυςτιματοσ και αντιςϊματα.