Κεφάλαιο 6 ο ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ 1

Transcript

1 Κεφάλαιο 6 ο ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ 1

2 Το γεννθτικό ςφςτθμα Χρθςιμεφει για τθν αναπαραγωγι του ατόμου Διακρίνεται ςε Γεννθτικό ςφςτθμα του άνδρα Γεννθτικό ςφςτθμα τθσ γυναίκασ Τα γεννθτικά όργανα βρίςκονται Άλλα μζςα ςτθν μικρι πφελο - ζςω γεννθτικά όργανα Ραράγουν τα γεννθτικά κφτταρα Ραράγουν διάφορα εκκρίματα και ορμόνεσ Άλλα ζξω από αυτι- ζξω γεννθτικά όργανα Χρθςιμεφουν για τθν ςυνουςία και ςυνζνωςθ των γεννθτικϊν κυττάρων των δφο φφλων Αποτελείται από Τουσ δφο όρχεισ Τισ δφο επιδιδυμίδεσ Τουσ δφο ςπερματικοφσ πόρουσ Τισ δφο ςπερματοδόχουσ κφςτεσ Τουσ δφο εκςπερματικοφσ πόρουσ Τον προςτάτθ αδζνα Το πζοσ Γεννθτικό ςφςτθμα άνδρα ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 2

3 Πρχεισ Οι όρχεισ είναι δφο ο δεξιόσ και ο αριςτερόσ Στθν εμβρυικι ηωι βρίςκονται ςτθν κοιλιά, πλάγια τθσ οςφυϊκισ μοίρασ τθσ ςπονδυλικισ ςτιλθσ Μζχρι τθν γζννθςθ του εμβρφου κατεβαίνουν μζςα από τον βουβωνικό πόρο και εγκακίςτανται μζςα ςτθν πτυχι του δζρματοσ που ονομάηεται όςχεο και βρίςκεται κάτω από το πζοσ Ζχουν μζγεκοσ καρυδιοφ και μικοσ 4 5 εκ. Κάκε όρχισ εξωτερικά αποτελείται από ινϊδθ κάψα Στο εςωτερικό του περιζχει Μεγάλο αρικμό από λεπτά ςωλθνάρια ςπερματικά ςωλθνάρια Στο τοίχωμα τουσ παράγονται τα ςπερματοηωάρια Ξεκινοφν τυφλά και είναι ελικοειδι Καταλιγουν ςαν ευκζα ςωλθνάρια ςτο πίςω και πάνω μζροσ του όρχεοσ όπου αναςτομϊνονται ςχθματίηοντασ το δίκτυο του Haller Τθν διάμεςθ ουςία Είναι χαλαρόσ ςυνδετικόσ ιςτόσ με αγγεία Ρεριζχει τα διάμεςα κφτταρα που παράγουν τθν τεςτοςτερόνθ ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 3

4 Επιδιδυμίδεσ Είναι μοίρα τθσ εκφορθτικισ οδοφ του όρχεοσ. Βρίςκεται ςτον άνω πόλο και πίςω χείλοσ του όρχεοσ Διακρίνεται ςε τρία μζρθ Κεφαλι Βρίςκεται ςτον άνω πόλο του όρχεοσ Συνδζεται με αυτόν με τα λοβία τθσ (10 12), τα οποία αποτελοφν τθν ςυνζχεια των ςπερματικϊν ςωλθναρίων Σϊμα Βρίςκεται ςτο πίςω μζροσ του όρχεοσ Είναι ελικοειδισ ςωλινασ μικουσ 5 6 μζτρων Σε αυτόν καταλιγουν τα λοβία τθσ κεφαλισ Ξεκινά από το πάνω μζροσ του όρχεοσ και ςυνεχίηεται με το ςπερματικό πόρο Ουρά ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 4

5 Σπερματικόσ πόροσ Ζχει μικοσ 40 με 50 εκατοςτά Αποτελεί μζροσ τθσ εκφορθτικισ οδοφ του όρχεοσ Είναι θ ςυνζχεια τθσ ουράσ τθσ επιδιδυμίδασ Αρχίηει από τον κάτω πόλο του όρχεοσ Φτάνει μζχρι τθν βάςθ του προςτάτθ Εκεί ενϊνεται με τθ ςπερματοδόχο κφςτθ και δίνει τον εκςπερματικό πόρο Διακρίνεται ςε 5 μοίρεσ Ορχικι Ξεκινά από τον κάτω πόλο του όρχεοσ και φτάνει ωσ τον άνω πόλο πίςω από τθν επιδιδυμίδα Τονικι Ξεκινά από τον άνω πόλο του όρχεοσ και φτάνει μζχρι το ζξω ςτόμιο του βουβωνικοφ πόρου Βουβωνικι Βρίςκεται εντόσ του βουβωνικοφ πόρου ςτο τοίχωμα τθσ πυζλου Ρυελικι Βρίςκεται ςτο πλάγιο πυελικό τοίχωμα Κυςτικι Βρίςκεται πίςω από τθν ουροδόχο κφςτθ και εςωτερικά τθσ ςπερματοδόχου κφςτεωσ Φτάνει μζχρι τθ βάςθ του προςτάτθ ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 5

6 Σπερματικόσ τόνοσ Ρεριλαμβάνει Τθν βουβωνικι και τονικι μοίρα του ςπερματικοφ πόρου Αγγεία Νεφρα του όρχεοσ και Ζλυτρα ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 6

7 Σπερματοδόχεσ κφςτεισ Είναι ςτενόμακρεσ κφςτεισ Βρίςκονται πάνω από τον προςτάτθ και προσ τα ζξω τθσ κυςτικισ μοίρασ του ςπερματικοφ πόρου Στθν άκρθ τουσ ςτενεφουν και ενϊνονται με τον ςπερματικό πόρο ςχθματίηοντασ τον εκςπερματικό πόρο Εκςπερματικόσ πόροσ Είναι το τζλοσ τθσ εκφορθτικισ οδοφ του ςπζρματοσ Είναι δφο μικροί πόροι μικουσ 2 εκατοςτϊν Διαςχίηουν λοξά τον προςτάτθ και εκβάλλουν ςτθν ουρικρα ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 7

8 Ρροςτάτθσ Ζχει μζγεκοσ και ςχιμα κάςτανου Βρίςκεται ςτο πρόςκιο μζροσ τθσ πυζλου κάτω από τθν ουροδόχο κφςτθ Μζςα από αυτόν περνά πρϊτθ μοίρα τθσ ουρικρασ προςτατικι όπου ο προςτάτθσ διοχετεφει το προςτατικό υγρό Το προςτατικό υγρό μαηί με τα ςπερματοηωάρια και εκκρίματα από τον όρχι, τθν επιδιδυμίδα και τισ ςπερματοδόχουσ κφςτεισ αποτελοφν το ςπζρμα ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 8

9 Το πζοσ Αποτελείται από τρία μζρθ Τα 2 ςθραγγϊδθ ςϊματα του πζουσ Λόγω τθσ καταςκευισ τουσ μποροφν να γεμίςουν αίμα Με τον τρόπο αυτό το πζοσ γίνεται μεγαλφτερο, ςκλθρό και άκαμπτο κατάλλθλο για ςυνουςία Το ςθραγγϊδεσ ςϊμα τθσ ουρικρασ Μζςα από αυτό διζρχεται θ ουρικρα Καταλιγει ςτο μπροςτινό κωνοειδζσ μόρφωμα του πζουσ τθ βάλανο Τα τρία ςθραγγϊδθ ςϊματα περιβάλλονται από δζρμα τθν πόςκθ Η άκρθ τθσ πόςκθσ καλφπτει τθν βάλανο και ονομάηεται ακροποςκία Το άνοιγμα τθσ ακροποςκίασ βρίςκεται μπροςτά από το ζξω ςτόμιο τθσ ουρικρασ Ανικει ςτα ζξω γεννθτικά όργανα Τα υπόλοιπα γεννθτικά όργανα ανικουν ςτα ζςω γεννθτικά όργανα ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 9

10 Λειτουργίεσ γεννθτικοφ ςυςτιματοσ άνδρα Οι γεννθτικοί αδζνεσ του άνδρα ( όρχεισ) παρουςιάηουν δφο ξεχωριςτζσ λειτουργίεσ: Εξωκρινισ λειτουργία παράγουν ςπερματοηωάρια (Σπερματογζνεςθ) Είναι θ διαδικαςία παραγωγισ ωρίμων γεννθτικϊν κυττάρων των ςπερματοηωαρίων Αρχίηει από τθν εφθβεία και ςυνεχίηεται μζχρι τα γεράματα Τα ςπερματοηωάρια παράγονται από ειδικά κφτταρα του τοιχϊματοσ των ςπερματικϊν ςωλθνάριων του όρχεοσ Κάκε ςπερματοηωάριο παρουςιάηει τρία μζρθ Κεφαλι Αυχζνα Ουρά Ο αρικμόσ τουσ ανζρχεται ςε /ml ςπζρματοσ Εξαρτάται από τθ ςυχνότθτα των εκςπερματίςεων Τθν ςπερματικι λειτουργία βοθκάνε και θ επιδιδυμίδα, ο ςπερματικόσ πόροσ, οι ςπερματοδόχεσ κφςτεισ και ο προςτάτθσ Χρθςιμεφουν ωσ αποκικεσ και εκφορθτικι οδόσ του ςπζρματοσ Συμβάλλουν με τισ εκκρίςεισ τουσ ςτθν ηωτικότθτα και κινθτικότθτα των ςπερματοηωαρίων Σπζρμα Αποτελείται από» τα ςπερματοηωάρια» Και το υγρό που ονομάηεται ςπερματικό πλάςμα Είναι ζκκριμα κυρίωσ του προςτάτθ Των ςπερματοδόχων κφςτεων και Σε μικρότερο ποςοςτό των όρχεων και τθσ επιδιδυμίδασ Ενδοκρινισ λειτουργία παράγουν ορμόνεσ Οι όρχεισ παράγουν: Ανδρογόνα Τεςτοςτερόνθ Κυκλοφορεί ςτο αίμα και είναι υπεφκυνθ» Για τθν ςπερματογζννεςθ» Τθν ανάπτυξθ και διαμόρφωςθ των χαρακτθριςτικϊν του φφλου Οιςτρογόνα Σε πολφ μικρι ποςότθτα ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 10

11 Δράςεισ τθσ τεςτοςτερόνθσ Κατά την εμβρυϊκθ ζωθ Διαμορφϊνει το γεννθτικό ςφςτθμα Στην περίοδο της θβης Βοθκά ςτθν ανάπτυξθ του προςτάτθ, των ςπερματοδόχων κφςτεων, του πζουσ, τθσ επιδιδυμίδασ και των όρχεων Στο ερειςτικό ςφςτθμα αναςτζλλει τθν αφξθςθ των οςτϊν Στον λάρυγγα αυξάνει το μζγεκοσ του λάρυγγα και διαμορφϊνει το ςχιμα του Ζτςι παράγεται θ χαρακτθριςτικι ανδρικι φωνι Στο δζρμα Αυξάνει το πάχοσ του και Διεγείρει τθν ζκκριςθ των ςμθγματογόνων αδζνων Επίςθσ επθρεάηει τθν εξζλιξθ τθσ τριχοφυϊασ Πταν υπάρχει προδιάκεςθ κλθρονομικι προκαλεί τθν ανδρικι αλωπεκία Στον μεταβολιςμό αυξάνει τθν ςφνκεςθ των πρωτεϊνϊν και με αυτό τον τρόπο τθν μυϊκι μάηα Στθν ψυχοςφνκεςθ με τθν δράςθ τθσ ο ζφθβοσ γίνεται Ριο επικετικόσ Ριο ενεργθτικόσ Με αυξθμζνθ ςεξουαλικι διάκεςθ ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 11

12 Το γεννθτικό ςφςτθμα τθσ γυναίκασ Διακρίνεται ςε ζςω και ζξω γεννθτικά όργανα Τα ζςω γεννθτικά όργανα είναι Οι δφο ωοκικεσ Οι δφο ωαγωγοί ι ςάλπιγγεσ Η μιτρα Ο κολεόσ Τα ζξω γεννθτικά όργανα είναι το αιδοίο: Η κλειτορίδα Τα μικρά και μεγάλα χείλθ του αιδοίου Το εφιβαιο Ο πρόδομοσ του κολεοφ Οι βολβοφσ του προδόμου Και οι μεγάλοι αδζνεσ του προδόμου ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 12

13 Ωοκικεσ Είναι οι γεννθτικοί αδζνεσ τθσ γυναίκασ Ραράγουν τα γεννθτικά κφτταρα τα ωάρια και τισ ορμόνεσ Ζχουν ςχιμα αμυγδάλου μικουσ 3-4 εκ. και πλάτουσ 1,5-2 εκ. Βρίςκονται ςτα πλάγια τοιχϊματα τθσ μικρισ πυζλου Σε κάκε ωοκικθ διακρίνουμε : Δφο χείλθ μπροςτά και πίςω Δφο επιφάνειεσ μζςα και ζξω Δφο άκρα άνω και κάτω Στο πάνω άκρο ακουμπά το αρχικό τμιμα τθσ ςάλπιγγασ, ο κϊδωνασ, μζςω του οποίου το ωάριο φτάνει ςτθ μιτρα Εξωτερικά αποτελείται από βλαςτικό επικιλιο Εςωτερικά από ςυνδετικό ιςτό ςτρϊμα Μζςα ςτο ςτρϊμα, ςτα ςφνορα με το βλαςτικό επικιλιο βρίςκεται θ φλοιϊδθσ μοίρα θ οποία περιζχει τα άωρα ωοκυλάκια Εςωτερικά τθσ φλοιϊδουσ μοίρασ βρίςκεται θ μυελϊδθσ μοίρα ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 13

14 Σάλπιγγεσ ι ωαγωγοί Είναι δφο μυϊκοί ςωλινεσ ο δεξιόσ και ο αριςτερόσ, μικουσ εκ. Αποτελοφνται από 4 μοίρεσ: Τον κϊδωνα ι χοάνθ Είναι διευρυςμζνο και καταλιγει ςτουσ κροςςοφσ Οι κροςςοί ακουμποφν ςτο πάνω άκρο τθσ ςάλπιγγασ Ο μεγαλφτεροσ κροςςόσ ωοκθκικόσ κροςςόσ παραλαμβάνει το ωάριο και το οδθγεί ςτθν κοιλότθτα τθσ ςάλπιγγασ Τθν λικυκο Είναι το μεγαλφτερο τμιμα τθσ ςάλπιγγασ και ζχει μικοσ 7-8 εκ. Ρορεφεται ςτο πλάγιο τοίχωμα τθσ πυζλου ςχθματίηοντασ αγκφλθ, που περιβάλλει τθν ωοκικθ ςτο πάνω άκρο και το πρόςκιο χείλοσ και λίγο ςτο οπίςκιο χείλοσ Τον ιςκμό Ζχει μικοσ 3-5 εκ. αρχίηει από τον κάτω πόλο τθσ ωοκικθσ και φτάνει μζχρι τθν γωνία του πυκμζνα τθσ μιτρασ Τθν μθτριαία μοίρα Είναι θ μικρότερθ μικουσ 1 εκ. Ρερνά το παχφ μυϊκό τοίχωμα τθσ μιτρασ και καταλιγει ςτο μθτριαίο ςτόμιο τθσ ςάλπιγγασ ςτθν κοιλότθτα τθσ μιτρασ Ζχουν δφο ςτόμια: Το κοιλιακό Είναι ευρφ και βρίςκεται ςτο όριο μεταξφ λθκφκου και κϊδωνα Το μθτριαίο Είναι ςτενό και βρίςκεται ςτθν γωνία τθσ κοιλότθτασ τθσ μιτρασ Στθν κοιλότθτα των ςαλπίγγων γίνεται θ γονιμοποίθςθ του ωαρίου από το ςπερματοηωάριο Το γονιμοποιθμζνο ωάριο φζρεται και εγκακίςταται μζςα ςτθν κοιλότθτα τθσ μιτρασ ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 14

15 Μιτρα Είναι κοίλο μυϊδεσ όργανο Ζχει ςχιμα και μζγεκοσ αναποδογυριςμζνου αχλαδιοφ Βρίςκεται ςτθ μικρι πφελο πίςω από τθν ουροδόχο κφςτθ και μπροςτά από το ορκό Αποτελείται από παχιά τοιχϊματα και μικρι ςχετικά κοιλότθτα Ζχει μικοσ περίπου 8-10 εκ. Αποτελείται από τρία μζρθ Τον πυκμζνα Βρίςκεται προσ τα επάνω και διαχωρίηεται από τθν μιτρα ςτο ςθμείο όπου ξεκινάν οι ςάλπιγγεσ Το ςϊμα Είναι το μεγαλφτερο τμιμα τθσ ςάλπιγγασ Βρίςκεται ανάμεςα ςτον πυκμζνα και τον τράχθλο Στενεφει ςταδιακά προσ τα κάτω Το ςτενότερο ςθμείο ο ιςκμόσ, αντιςτοιχεί ςτο ζςω ςτόμιο τθσ μιτρασ Τον τράχθλο Είναι το κατϊτερο τμιμα τθσ μιτρασ Το κάτω μζροσ του περιβάλλεται από το επάνω τμιμα του κόλπου Επικοινωνεί με τθν μιτρα με το ζςω ςτόμιο και με τον κόλπο με το ζςω ςτόμιο τθσ μιτρασ Η κοιλότθτα τθσ μιτρασ είναι ςχιςμοειδισ Διακρίνεται ςτθν Κοιλότθτα του ςϊματοσ Ζχει ςχιμα τριγϊνου με τθν βάςθ προσ τα επάνω Ρροεκτείνεται προσ τα ζξω ςε δφο γωνίεσ που λζγονται κζρατα τθσ μιτρασ Αντιςτοιχοφν ςτα μθτριαία ςτόμια τθσ δεξιάσ και αριςτερισ ςάλπιγγασ Επαλείφεται από βλεννογόνο το ενδομιτριο Κοιλότθτα του αυχζνα Οι βλεννογόνοι τθσ κοιλότθτασ του ςϊματοσ τθσ μιτρασ ενδομιτριο κακϊσ και ο βλεννογόνοσ που καλφπτει τθν κοιλότθτα του τραχιλου -ενδοτράχθλοσ παρουςιάηουν κυκλικζσ μεταβολζσ κατά τθν διάρκεια του ωοκθκικοφ κφκλου ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 15

16 Κόλποσ ι κολεόσ Είναι ινομυϊδθσ ςωλινασ μικουσ περίπου 8-9 εκ. Βρίςκεται μεταξφ τραχιλου μιτρασ και αιδοίου Υποδζχεται το πζοσ κατά τθν ςυνουςία Μζςα από αυτόν διζρχεται το ζμβρυο κατά τθν γζννθςθ του Το άνω άκρο του κόλπου περιβάλλει τον τράχθλο τθσ μιτρασ και ςχθματίηει μια κυκλικι αφλακα κόλο του κόλπου Ο κόλοσ του κόλπου είναι υψθλότεροσ προσ τα πίςω. Χωρίηεται ςε τρία μζρθ Άνω άκρο ι κόλοσ Σϊμα Κάτω άκρο ι ςτόμιο Στο κάτω άκρο υπάρχει κυκλοτερισ πτυχι - ο παρκενικόσ υμζνασ ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 16

17 Αιδοίο Ζτςι ονομάηεται το ςφνολο των εξωτερικϊν γεννθτικϊν οργάνων τθσ γυναίκασ Αποτελείται από Εφθβαίο Τρίγωνο τριχωτό ζπαρμα του δζρματοσ Βρίςκεται μπροςτά από τθν θβικι ςφμφυςθ Δφο μεγάλα χείλθ του αιδοίου Είναι δφο επιμικεισ πτυχζσ του δζρματοσ Αρχίηουν από το εφθβαίο και κατευκφνονται προσ τα κάτω και πίςω Ανάμεςα τουσ βρίςκεται θ αιδοιϊκι ςχιςμι Συνδζονται μπροςτά και πίςω ςχθματίηοντασ τον πρόςκιο και οπίςκιο ςφνδεςμο των μεγάλων χειλζων Δφο μικρά χείλθ του αιδοίου Είναι λεπτζσ πτυχζσ δζρματοσ Μοιάηουν με βλεννογόνο Καλφπτονται από τα μεγάλα χείλθ Χωρίηονται από τθν είςοδο του κόλπου με μια αφλακα τθ νυμφοχμενικι αφλακα Ρροσ τα εμπρόσ περιβάλλουν τθν κλειτορίδα Τα πίςω άκρα ενϊνονται το ζνα με το άλλο και ςχθματίηουν το χαλινό των μικρϊν χειλζων Κλειτορίδα Αντιςτοιχεί ςτο αντρικό πζοσ Διαφζρει από αυτό ςτο μζγεκοσ και ςτο ότι δεν ζχει το ςθραγγϊδεσ ςϊμα τθσ ουρικρασ Αποτελείται από τα δφο ςθραγγϊδθ ςϊματα τθσ κλειτορίδασ Ζχει μικοσ γφρω ςτα 6 εκ. και εμφανίηει δφο ςκζλθ, το ςϊμα και τθ βάλανο Τα ςκζλθ και μζροσ του ςϊματοσ αποτελοφν τθν κρυμμζνθ μοίρα τθσ κλειτορίδασ Το υπόλοιπο ςϊμα και θ βάλανοσ αποτελοφν τθν ελεφκερθ μοίρα τθσ κλειτορίδασ Ρρόδομο του κολεοφ Είναι κατάδυςθ του αιδοίου Βρίςκεται ανάμεςα ςτα μικρά χείλθ Μπροςτά φτάνει μζχρι το χαλινό τθσ κλειτορίδασ Στον πρόδομο εκβάλλουν θ ουρικρα και ο κολεόσ Η ουρικρα με το ζξω ςτόμιο εκβάλλει ςε ζπαρμα του προδόμου τθν ουρθκραία κθλι Βολβοφσ του προδόμου Είναι ωοειδείσ μάηεσ Βρίςκονται κάτω από τα μεγάλθ χείλθ του αιδοίου δεξιά και αριςτερά από το ςτόμιο του κολεοφ και το ζξω ςτόμιο τθσ ουρικρασ Μεγάλουσ αδζνεσ του προδόμου Δφο μικροί αδζνεσ μεγζκουσ φακισ Βρίςκονται κάτω από τα μεγάλα χείλθ του αιδοίου και ςτο πίςω μζροσ τουσ Οι πόροι τουσ εκβάλλουν ςτθ νυμφοχμενικι αφλακα Ραράγουν βλεννϊδεσ ζκκριμα ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 17

18 Ωοκθκικόσ κφκλοσ Οι ωοκικεσ αποτελοφνται εξωτερικά από φλοιό που περιζχει τα ωοκυλάκια και εςωτερικά από το μυελό που ζχει αγγεία και νεφρα Τα ωοκυλάκια είναι το λειτουργικό τμιμα των ωοκθκϊν Ραράγουν ορμόνεσ ενδοκρινισ λειτουργία και ωάρια εξωκρινισ λειτουργία Τα ωοκυλάκια διακρίνονται ςε Ρρωτογενι Σχθματίηονται κατά τθν εμβρυϊκι ηωι Ο αρικμόσ τουσ φτάνει τα Από αυτά κατά τθν αναπαραγωγικι θλικία τθσ γυναίκασ (35 χρόνια περίπου) κα ωριμάςουν περίπου 400 ζνα ςε κάκε ωοκθκικό κφκλο Δευτερογενι Είναι πιο ογκϊδθ από τα πρωτογενι Βρίςκονται βακιά ςτθν φλοιϊδθ μοίρα Ρροζρχονται από τα πρωτογενι Σε κάκε ωοκθκικό κφκλο ζνα δευτερογενζσ ωοκυλάκιο ωριμάηει και μετατρζπεται ςε ϊριμο ωοκυλάκιο Ώριμα Κάκε ϊριμο ωοκυλάκιο καταλαμβάνει το περιςςότερο από το πάχοσ τθσ φλοιϊδουσ ουςίασ τθσ ωοκικθσ Αποτελείται από Το περίβλθμα του Το άντρο κοιλότθτα που περιζχει υγρό Το ωάριο είναι το μεγαλφτερο κφτταρο του ςϊματοσ μασ και φαίνεται και με γυμνό μάτι Μόλισ το ωοκυλάκιο ωριμάςει το περίβλθμα του ςπάει και ελευκερϊνεται ωοκυλακιορρθξία. ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 18

19 Ερυκρά, ωχρά, λευκά ςωμάτια και άτρθτα ωοκυλάκια Με τθν ωοκυλακιορρθξία και τθν κζνωςθ του ωοκυλακίου από το ωάριο και το υγρό αρχικά γεμίηει αίμα ερυκρό ςωμάτιο Αργότερα όταν απορροφθκεί το αίμα γεμίηει με κφτταρα ωχρό ςωμάτιο Στθν ςυνζχεια όταν αυτά διαλφονται γεμίηει με ςυνδετικό ιςτό λευκό ςωμάτιο Τα δευτερογενι που δεν ωριμάηουν και δεν εμφανίηουν ωοκυλακιορρθξία ονομάηονται άτρθτα. Τα άτρθτα ωοκυλάκια υποπλάςςονται και εξαφανίηονται ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 19

20 Ωοκθκικόσ κφκλοσ Η αναπαραγωγικι θλικία τθσ γυναίκασ αρχίηει με τθν ιβθ και τελειϊνει με τθν εμμθνόπαυςθ Στο χρονικό αυτό διάςτθμα εμφανίηεται θ ζμμθνοσ ρφςθ περίοδοσ Ωοκυλακικόσ κφκλοσ είναι το διάςτθμα από τθν αρχι μιασ περιόδου ζωσ τθν αρχι τθσ επόμενθσ Χωρίηεται ςε δφο φάςεισ: τθν παραγωγικι Αρχίηει με τθν ζναρξθ τθσ περιόδου υκμίηεται από τα οιςτρογόνα εκκρίνονται από το ωοκυλάκιο Τα οιςτρογόνα προκαλοφν αλλαγζσ ςτο ενδομιτριο Υπεραιμία Υπερπλαςία Υπερτροφία τθν εκκριτικι φάςθ Αρχίηει μετά τθν ωοκυλακιορρθξία υκμίηεται από τθν προγεςτερόνθ που εκκρίνεται από το ωχρό ςωμάτιο Η προγεςτερόνθ δρα ςτο ενδομιτριο Αν δεν γίνει γονιμοποίθςθ του ωαρίου Η ζκκριςθ τθσ προγεςτερόνθσ μειϊνεται Μετά από δφο βδομάδεσ το υπερπλαςμζνο ενδομιτριο πζφτει με τθν μορφι αιμορραγίασ ζμμθνοσ ρφςθ Η ζμμθνοσ ρφςθ διαρκεί 2-5 θμζρεσ και εμφανίηεται ςε ςτακερά χρονικά διαςτιματα Το ζκκριμα τθσ εμμινου ρφςεωσ αποβάλλεται μζςω του κόλπου από τθν μιτρα Ρεριζχει αίμα, λίγθ βλζννα, επικθλιακά κφτταρα και άλλα ςτοιχεία του ενδομθτρίου Η ποςότθτα του είναι περίπου γραμμάρια Η ωοκυλακιορρθξία γίνεται 14 μζρεσ πριν τθν επόμενθ ζμμθνο ρφςθ ςτθν μζςθ περίπου ενόσ κφκλου 28 θμερϊν Αν δεν γίνει ωοκυλακιορρθξία δεν δθμιουργείται ωχρό ςωμάτιο και ο κφκλοσ ζχει μόνο παραγωγικι φάςθ ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 20

21 Γονιμοποίθςθ Ζτςι ονομάηεται θ ςυνζνωςθ του ϊριμου ωαρίου με το ςπερματοηωάριο και τον ςχθματιςμό του ηυγωτοφ Το ηυγωτό είναι το πρϊτο κφτταρο του ανκρϊπινου οργανιςμοφ Η γονιμοποίθςθ λαμβάνει μζροσ ςτθ λικυκο τθσ ςάλπιγγασ Η γονιμοποίθςθ μπορεί να ςυμβεί 4 24 ϊρεσ μετά τθν ωοκυλακιορρθκία Τα ςπερματοηωάρια ηουν μζχρι 72 ϊρεσ άρα θ γονιμοποιθςθ μπορεί να γίνει με ςεξουαλικι επαφι που ζχει προθγθκεί 2 3 από τθν ωοκυλακιορρθξία Σε κάκε εκςπερμάτιςθ υπάρχουν εκατομμφρια ςπερματοηωάρια Λίγα καταφζρνουν να διαςχίςουν τθ ςάλπιγγα και να περικυκλϊςουν το ωάριο Τελικά ζνα καταφζρνει με τθν κεφαλι του να τρυπιςει το τοίχωμα του ωαρίου και να μπει μζςα γονιμοποίθςθ Αμζςωσ μετά αποκόβεται θ ουρά του ςπερματοηωαρίου και εκφυλίηεται Το γονιμοποιθμζνο ωάριο παραμζνει ςτθν ςάλπιγγα 3-4 θμζρεσ Σταδιακά προχωρεί και φτάνει ςτθν κοιλότθτα τθσ μιτρασ όπου και εμφυτεφεται ςτο ενδομιτριο ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 21

22 Εγκυμοςφνθ Από το εμφυτευμζνο ωάριο κα ςχθματιςτεί το ζμβρυο και ο πλακοφντασ Στον ςχθματιςμό του πλακοφντα ςυμβάλλουν και οριςμζνα ςτοιχεία του ενδομθτρίου Η κφθςθ διαρκεί φυςιολογικά 40 βδομάδεσ και λιγει με τον τοκετό Μετά τθν γονιμοποίθςθ το ωχρό ςωμάτιο δεν μετατρζπεται ςε λευκό αλλά παραμζνει ωσ ωχρό ςωμάτιο τθσ κφθςθσ Χρθςιμεφει για τθν παραγωγι οιςτρογόνων και προγεςτερόνθσ μζχρι να αναλάβει τον ρόλο αυτό ο πλακοφντασ 2 ο τρίμθνο τθσ εγκυμοςφνθσ ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 22

23 Ερωτιςεισ κεωρίασ κεφαλαίου Εξθγείςτε τθ χρθςιμότθτα του γεννθτικοφ ςυςτιματοσ Εξθγείςτε τθν βαςικι διαφορά ςτθν λειτουργία των ζςω και ζξω γεννθτικϊν οργάνων γυναικϊν και ανδρϊν Αναφζρετε τα όργανα του γεννθτικοφ ςυςτιματοσ του άνδρα Ρεριγράψτε τθν κζςθ των όρχεων Ρεριγράψτε τθν ανατομία των όρχεων Σε ποιο τμιμα των όρχεων παράγονται τα ςπερματοηωάρια και θ τεςτοςτερόνθ Τι είναι τι δίκτυο του Haller Ρου βρίςκονται οι επιδιδυμίδεσ και ποια είναι θ λειτουργία τουσ Ρεριγραφι τθσ ανατομίασ των επιδιδυμίδων Εξθγείςτε τι είναι ο ςπερματικόσ πόροσ Ρεριγράψτε τισ μοίρεσ του ςπερματικοφ πόρου Εξθγείςτε τι είναι ο ςπερματικόσ τόνοσ Εξθγείςτε τι είναι και που βρίςκονται οι ςπερματοδόχεσ κφςτεισ Εξθγείςτε τι είναι ο εκςπερματικόσ πόροσ Ροια είναι θ λειτουργία των ςπερματοδόχων κφςτεων Ανατομία και λειτουργία του προςτάτθ Ρεριγράψτε τθν ανατομία του πζουσ Ροια όργανα του γεννθτικοφ ςυςτιματοσ του άνδρα ανικουν ςτα ζςω και ποια ςτα ζξω γεννθτικά όργανα Ροια θ λειτουργία των όρχεων Τι εννοοφμε με τον όρο «ςπερματογζνεςθ» Ρεριγράψτε τα ςπερματοηωάρια Ροια όργανα ςυμμετζχουν ςτθν ςπερματικι λειτουργία και ποια θ χρθςιμότθτα τουσ Από τι εξαρτάται ο αρικμόσ των ςπερματοηωαρίων ανά ml ςπζρματοσ Από τι αποτελείται το ςπζρμα Ροια θ ενδοκρινικι λειτουργία των όρχεων Αναπτφξτε τισ δράςεισ τθσ τεςτοςτερόνθσ Αναφζρετε τα ζςω και ζξω γεννθτικά όργανα τθσ γυναίκασ Ρεριγράψτε τθν κζςθ και τθν ανατομία των ωοκθκϊν Εξθγείςτε τθν λειτουργία των ωοκθκϊν Εξθγείςτε τι είναι οι ςάλπιγγεσ και περιγράψτε τισ μοίρεσ τουσ Ρεριγράψτε τα δφο ςτόμια τθσ ςάλπιγγασ Ροια θ λειτουργία των ωαγωγϊν Μορφολογία και κζςθ τθσ μιτρασ Ρεριγράψτε τα μζρθ τθσ μιτρασ Ρεριγράψτε τθν ενδομθτρικι κοιλότθτα Ανατομία και λειτουργία του κόλπου Εξθγείςτε τι είναι ο παρκενικόσ υμζνασ Αναφζρετε τα μζρθ του κόλπου Εξθγείςτε τι είναι το ενδομιτριο και τι ο ενδοτράχθλοσ Αναφζρετε το ςφνολο των οργάνων που αποτελοφν το αιδοίο ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 23

24 Ερωτιςεισ κεωρίασ κεφαλαίου Τι είναι το εφθβαίο και που βρίςκεται Ρεριγράψτε τα μεγάλα χείλθ του αιδοίου Ανατομία μικρϊν χειλζων Εξθγείςτε τι είναι θ κλειτορίδα και από τι αποτελείται Εξθγείςτε τι είναι ο πρόδομοσ του κολεοφ Θζςθ βολβϊν του προδόμου Ρου βρίςκονται και ποια θ λειτουργία των μεγάλων αδζνων του προδόμου Εξθγείςτε τι είναι και που βρίςκονται τα ωοκυλάκια Ροια θ λειτουργία των ωοκυλακίων Ροια ωοκυλάκια χαρακτθρίηονται πρωτογενι ποια δευτερογενι και ποια ϊριμα Από τι αποτελείται ζνα ϊριμο ωοκυλάκιο Εξθγείςτε τι είναι θ ωοκυλακιορρθξία Ρότε ζνα ωοκυλάκιο χαρακτθρίηεται ωσ άτρθτο Εξθγείςτε τι είναι το ωχρό, τι το λευκό και τι το ερυκρό ςωμάτιο Ροιο διάςτθμα τθσ ηωισ τθσ γυναίκασ χαρακτθρίηουμε ωσ αναπαραγωγικι θλικία Εξθγείςτε τι ονομάηουμε ωοκυλακικό κφκλο και ποιεσ οι φάςεισ του Ροια φάςθ του κφκλου ονομάηουμε εκκριτικι και τι ςυμβαίνει κατά τθν φάςθ αυτι Ροια φάςθ του κφκλου ονομάηουμε παραγωγικι και τι ςυμβαίνει κατά τθν φάςθ αυτι Τι ςυμβαίνει κατά τθν ζμμθνο ρφςθ και ςε τι οφείλεται το φαινόμενο αυτό Ροια μζρα του κφκλου προκαλείται θ ωοκυλακιορρθξία Δϊςτε τον οριςμό τθσ γονιμοποίθςθσ Σε ποιο μζροσ του γεννθτικοφ ςυςτιματοσ λαμβάνει μζροσ θ γονιμοποίθςθ Ροια είναι τα χρονικά περικϊρια που μπορεί να γίνει γονιμοποίθςθ Ρεριγράψτε τθν διαδικαςία τθσ γονιμοποίθςθσ κακϊσ και τα γεγονότα που ακολουκοφν Ροια θ τφχθ του ωχροφ ςωματίου μετά τθν γονιμοποίθςθ ΜΑΙΑ ΣΗΦΑΚΗ 24