Profesionaleko 1. maila

Transcript

1 Lengoaia Musikaleko Programazioa SARRERA Profesionaleko 1. maila Hizkuntza batez jabetzea etengabeko prozesua da. Funtsezko helburuak, hots, entzutea, hitz egitea, irakurtzea eta idaztea lortuz gero, oinarrizko hizkuntza hori aberasten hasteko egoera egokian gaude. Maila honetan ikasleak burutzen duen praktika instrumentalak eta taldeariketak, musika-literatura oparo, zabal eta konplexua ematen diote aditzera. Musika-hizkuntzak kontzeptu guztiak agertu beharko dizkio ikasleari, eta obrek dutek esanahia gauzatzen, aztertzen eta ulertzen lagundu. Obra-errepertorioa zenbait garai eta estilotan zehar zabaltzen da. Hizkuntzari dagokion arlo honetan ere, lanerako materialez ikuspegi zabal hori jaso beharko dute. Beraz, ez dira mugatuko estilo, forma eta edukiei buruzko ariketa hibridoak egitera. Harmonia ikastea ikaslearen curriculumean helburu hurbiltzat jotzen den honetan, kontzeptu garbiak eta oinarrizko praktikak baliatuz bakarrik lortuko du teknika harmonikoa oinarri sendo batzuen gainean garatzea. XX. mendeko 20ko hamarkadaz geroztik, konposizio musikalak oso azkar egin du aurrera. Elementu erritmikoek garrantzi handiagoa lortu dute, eta horiek barruan hartu eta ordezkatzen dituzten unitate metrikoak gainjarri, nahastu eta etengabeko aldaketan dabiltza. Bestalde, formula erritmo-metriko berriak sortu dira, ohiko dei genitzakeen ordenazio erritmikoak ohiz kanpoko bihurtu edota, besterik gabe, desagertu egin dira, beren atzetik arrakasta eramanez bañastelerro periodikoa, eta artikulazio edo azentuazio berri bati (pultsu-unitate erreferentzial bakarra ez duenari) bidea irekiz. Mundu oso bat, alegia, bere indar zinetikoarekin liluratu egtien gaituena, eta zikloari dagokion neurrian, zikloaren garrantzizko eduki izan beharko duena. Oinarrizko mailaren helburu nagusia tonuaren mundua (bere oinarrziko formulazioetan)izan bazen, orain bere hizkuntza era paraleloan landu behar da hizkuntza post-tonal eta atonalarekin, horretara hurbiltzeko eta ulertu ahal izateko teknika eta kodeak eskainiz. GIPUZKOA

2 Entzumenak, musikariak beti landu beharko duen lanabesak, mezu askoren hartzaile izan beharko du; ulertzeko eta aintzat hartzeko batzuetan, eta geroago idazteko besteetan. Eginkizun hori ez da inoiz posible izango oroimen musikala lantzen ez baldin bada. Musika denboran zehar garatzen den artea da eta soinuek tartetxo bateko iraupen besterik ez dute. Oroimenak soilik lagun dezake ulertzen, gogoratuz, elkarrekin lotuz, konparatuz eta erreferentziak ezarriz. Idazketan forma egokia lortuta, bere ideiak nahiz besteenak modu ulergarrian plazaratuko ditu ikasleak. Jakiteak eta jasotzeak ez lukete zentzurik, ikasitako elementu guztiak adierazi ahal izateko gaitasun bihurtuko ez balira. Horrek beharrezko egiten du bat-batekotasuna edo ikaslearen pentsamendu musikalak lantzea sustatzea. Izan ere, hizkuntza batez jabetzeko prozesuan ezinbestekoa den igortze-jabetze prozesua horrela beteko bailitzateke erabat. Ekintza-sorta horrek garapen organikorako jarrera sustatu beharko du ikaslearen ahalmen sortzaile eta analitikoetan. Halaber, ikasketetan taxuz jarduten, obra artistiko eta bere sortzaileekiko errespetua eta balorazioa azaltzen, talde-ekintzetan laguntzeko eta parte hartzeko ahalmena garatzen eta giza-ingurunearekiko nahiz fisikoarekiko (baita beren buruarekiko ere) errespetua eta balorazioa egiten lagundu beharko du. GIPUZKOA

3 HELBURUAK Musika-hizkuntzari buruzko irakaskuntzak, maila ertainean, ikaslearengan honako ahalmenak garatzen laguntzea izando du helburu: - Taldeko gainerako kideekin esperientzia musikalak bizitzea. Horrela kantuaren eta parte-hartze instrumentalaren bitartez, ikasleak musikarekin duen harreman afektiboa aberastu ahal izateko. - Musika-hizkuntzaren elementuak eta horien bilakaera historikoa ezagutzea, garai eta ingurune bateko obra musikalekin erlazionatzearren. - Ikur grafikoak zuzen interpretatzea, eta egungo musika-hizkuntzari dagozkionak ezagutzea. - Musika-ekintzaren entzute, hots egitea, idazkera erlazionatzea entzundako-eragindako-ikusitako erreflexuen garapena landuz. - Musika-hizkuntzaren elementu erritmiko eta metrikoen entzutea, ezagutzea, grafikoki errepresentatzea, interpretatzea, idaztea. - Aldibereko garapen erritmikoak edo melodikoak burujabetasunez entzun edo jotzeko beharrezkoa den mugimendu-edo entzumen-disoziazioa erabiltzea. - Soinu-harmonia-erritmoko irakurketa bizkortasunez erabiltzea, entzuteko edo interpretatzeko partiturak erraz jarraitu ahal izateko. - Ikur-musikalak zehaztasunez eta bizkortasunez erabiltzea, ahots bateko zatiak edo bi ahotsetakoak idazteko (idazteko arauak kontuan harturik) -Instrumentu ezberdinez eginiko ahots bateko edo biko obrak edota musika-fragmentuak ezagutzea eta grafikoki errepresentatzea. - Entzunez eta irakurriz oinarrizko egitura harmonikoak ezagutzea. - Forma musikal bitarrak eta hirutarrak ezagutzea, musika-lanak ikasterakoan ikuspegi orokorra izateko. GIPUZKOA

4 - Musika-hizkuntzaren oinarrizko elementuak erabiltzea, ideia musikalak inprobisatzeko edo asmatzeko, eta ideia hauek ahotsez, instrumentuez edo ikur grafikoez berregitea. - Oroimen musikala lantzea (entzunez edo irakurriz) musika ekintzak ulertzeko eta ikaslearen hezkuntza eta kultura musikala hobetzeko eta aberasteko. - Musika-hizkuntzari buruzko ezagutzak erabiltzea interpretazio kontzientea bideratuko duten kisteko ohiturak sendotu eta garatzeko. GIPUZKOA

5 EDUKIAK I. ERRITMOA - Oinarrizko formulazioaren berrikustea (pultsu bitarrekoa zein hirutarrekoa). - Formulazioaren garapena: - erritmo-formula anitzen konbinaketa - Isiluneak, loturak, sinkopak kontradenborazko notak sarritan erabiltzea (kortxea baino ikur txikiagoak erabiliz) - Fusa konbinaketa erregularra erabiliz (subdibidituak zein subdibitu gabe) - Pultsazioaren eraldaketa: - Proportzio handiko konpasak (pultsu-unitatea η = η.) - Proportzio txikiko konpasak (pultsu-unitatea ε, ξ) - Beste konpas batzuk (5/4, 7/4 ) - Konpas txandaketa (ε = ε) (θ = θ ) - Baliokidetasunak: Parte-parte Figura-figura Parte- figura - Pultsu ezberdinetako konpasak (5/8, 7/8). Egitura finkoak. - Balore bereziko multzo erregularrak eta irregularrak - Aldi bat baino gehiago irauten duten balioespen bereziko multzoak (bikotxoa hiru alditan, eta hirukotxoa bi alditan) - Poliritmiak - Inprobisazioa (bat batean egitea) GIPUZKOA

6 - emandako proposamenaz - entzundako edo aldez aurretik landutako musiak-lan batean oinarrituz. II. INTONAZIOA - Bitarteen garapena: - 2dun, 3dun, 6dun, 7dun Maior eta minorrak - 2dun gehitua eta 5dun gutxitua - Interbaliko hutsa (ez tonala). Halako interbalikoa musika-lan tonalean, modaletan aplikaturik (garaikideetako harmonizazioak erabiliz; beti ere maila zehatzari egokituz) - 2dun, 3dun Maior eta minorrak - 4dun, 5dun juxtuak - Tonu-eskala eta modu-eskalen kantuketa - Tonalitatearen zabalpena (teorian eta praktikan) - Tonu-egitura aberasgarriagoak (V, IV, erlatibo eta homonimorako flexio eta modulazioekin) - Obra modal errazak (modu diatonikoak) - Gidatutako inprobizazioa (emandako proposamenarekin) - Transposaketan hasiera doinu diatonikoen bidez. - Progresioa, imitazioa eta aldaketa tonalak (haien arteko parekotasuna eta ezberdintasunak) - Elementu melodiko-harmonikoak ezagutzea eta aztertzea abiapuntu gisa hartuz, interpretazio ohiturak garatzea. Ikasitako elementu melodiko-harmonikoen erabilera abiapuntu gisa hartuz III. ENTZUTEA eta ANALISIA -Entzundako obren estiloa eta elementu erritmiko, melodiko modulazioko, kadentzial, formal eta tinbrikoak identifikatzeko praktikak. GIPUZKOA

7 - Idatzitako fragmentu baten eta entzundakoaren artean egon daitezkeen ezberdintasunak edo okerrak antzematea. - Entzundako edo irakurritako fragmentu edo esaldi musikal errazak memorizatzea eta idaztea. - Gai musikal ezagunak edo ikaslearen errepertorioko doinuak memorizatzea eta idaztea. - Diktaketak idaztea: - erritmikoak - ahots bakarrekoak (sol klabean eta Fa4.eko klabean) - Akordeak ezagutzea. Oinarrizko funtzioen triadak (I-V-IV) - Egitura tonal zein formal errazak ezagutzea. - Ikasitako elementuak antzemateko musika lan txikiak entzutea. IV. IRAKURKETA-IDAZKETA - Nota-multzo horizontalak lantzea. - erritmo idatziez eta ikur metronomiko ezberdinez - tenpo zehatza aplikatzea. Baliokidetasunak. - Nota-multzo bertikalak irakurtzea (akordeak, bi pentagramaz idatzitakoak eta klabeetan) - Idazketa melodiko eta harmonikoaren arauak ezagutze eta lantzea. - Marrazki interbalikoari begira, klaberik gabeko nota-irakurketa. - Notak erregistro egokian identifikatu eta idazteko praktika (pentagrama bikoitza, lerro gehigarriak) - Klabeen soinu esparrua ezagutzea. Transposaketan aplikatuz. GIPUZKOA

8 - Zifratu funtzionala - Dinamika eta agogikari dagozkien ikur eta terminoak ezagutzea eta aplikatzea. - Artikulazio-ikurrak ezagutzea eta aplikatzea. EBALUAZIO IRIZPIDEAK - Ertaineko mailako 1. ziklo osoan Musika-hizkuntzaren ebaluzioirizpideak ezarritako helburuetan oinarrituta daude. - Maila bakoitzeko edukien sekuentziazioaren arabera ikasleak lortutako maila aintzat hartuko da. Beraz, helburuak zein edukia etengabeko garapenean izango dira. - Ebaluazio-irizpideek ikasleak alderdi ezberdinetan lortutako maila neurtu izan nahi dute. Batez ere, obrak zein partiturak interpretatzerakoan sortuko diren arazoei irtenbide zuzena emateko gaitasunari lehentasuna emanez. - Gai-multzo bakoitzean lortutako maila neurtzeko ekintza aproposak egingo dira, ikasturtearen zehar landutako edukiak zein jarduerak kontuan harturik. Jarraian, eduki-mota bakoitza ebaluatzeko irizpideak zehazten egingo dira: I. ERRITMOA - Pultsua zuzen barneratzea, ikasleak banaka nahiz taldeka interpretazio egokia lortu duen erakusteko. - Ariketa edo fragmentu erritmikoak egiterakoan zehaztasun erritmikoa lortzea. Fragmentu hauetan formula anitzak eta métrica erregularra zein irregularra agertuko dira. GIPUZKOA

9 - Fragmentu, obra edo ariketa musikalak interpretatzeko orduan, baliokidetasunez adierazitako TEMPO zuzena aplikatzea, kontuan harturik. II. INTONAZIOA - Bitarteak identifikatzeko lortutako erreflexuak, afinazio-intonazio jarduetan aplikatzeko. - Diapasoiaren erabilera ohiko ohitura izatea. - Bitarteen aplikazioaren sistematizazioa - Fragmentu musikalak abesteko afinazio-zehaztasuna lortzea; fragmentuaren tonu edo modu ezaugarriez jabeturik, baita ager daitezkeen modulazioak, flexio tonalak edo aldaketa akzidentalak egiterakoan intonazio teknikak aplikatzea. - Tonu-eskalak eta modu-eskalak zuzen intonatzeko gaitasuna. - Akordeak zein egitura harmonikoak 3-4 ahotsetara abesten lortutako afinazioa eta ahotsen arteko enpasteak. - Entzundako edo idatzitako egitura harmoniko baten barruan, akordeak eta funtzio tonalak ezagutzea eta sailkatzea (I,IV,V) - Oinarrizko tonu-kontzeptuak eta elementu musikalak aplikatzeko trebezia. Horretarako, fragmentu errazak asmatu eta gero, idatzi egingo dira, galderaerantzunaren erara, egitura formal arruntak sortuz. - Egitura harmoniko batean oinarriturik, doinua musikal sentsuaz inprobisatzeko gaitasuna, bereganatutako erreflexuak praktikan jarriz. III. ENTZUTEA-ANALISIA - Bitarte harmonikoak entzunez ezagutzea eta idaztea bitarte bakoitzaren izaera bereiztuz. GIPUZKOA

10 - Eskala mota ezberdinak (tonalak, modalak eta besteak) entzunez eta partituretan identifikatzea eta izendatzea (6., 7. graduak alteraturik) - Entzundako edota irakurritako musika-fragmentu edo obraren sintaxi eta egitura atalak bereiztea. - Ikasle beraren edo besteen interpretazioan egindako afinazio akatsak antzemateko eta zuzentzeko behar den entzute-sentimena adieraztea. - Matiz agogiko-dinamikoak zein soinu artikulazioak identifikatzea eta entzumenaz bereiztea. Halaber, haien ordezkapen grafikoak musikal terminoak ezagutzea. - Tinbre ezberdinetako instrumentu edo ahotsak bereizteko duen gaitasuna. - Alderdi ezberdinetan garatutako oroimena (musika irakurriz, entzunez edo hots eginez) erakustea. IV. IRAKURKETA-IDAZKETA - Musika-lanak zuzen irterpretatzeko zein haien partiturak erraztasunez jarraitzeko eta aztertzeko beharrezkoa den irakurketa trebezia azaltzea. - Musika ekintza bere ordezkapen grafikoarekin erlaziontazeko behar den gaitasuna. Entzundako edo jotako musikal fragmentuak idaztea. - Analisiaren bidez landutako Musika Hizkuntzaren elementuak erraztasunez ezagutzea, izendatzea eta idaztea. - Musikaren alderdi polifonikoak birsortzea eta grafikoki ordezkatzea (akordeak, egitura harmonikoa ) Bi ahotsetako diktaketak eginez. - Obrak edo musika fragmentuak interpretatzeko zein idazteko orduan, adierazpen-keinuak kontuan hartzea, obrari bere estilo berezia izango delarik. GIPUZKOA

11 Lengoaia Musikaleko Programazioa SARRERA Profesionaleko 2. maila Hizkuntza batez jabetzea etengabeko prozesua da. Funtsezko helburuak, hots, entzutea, hitz egitea, irakurtzea eta idaztea lortuz gero, oinarrizko hizkuntza hori aberasten hasteko egoera egokian gaude. Maila honetan ikasleak burutzen duen praktika instrumentalak eta taldeariketak, musika-literatura oparo, zabal eta konplexua ematen diote aditzera. Musika-hizkuntzak kontzeptu guztiak agertu beharko dizkio ikasleari, eta obrek dutek esanahia gauzatzen, aztertzen eta ulertzen lagundu. Obra-errepertorioa zenbait garai eta estilotan zehar zabaltzen da. Hizkuntzari dagokion arlo honetan ere, lanerako materialez ikuspegi zabal hori jaso beharko dute. Beraz, ez dira mugatuko estilo, forma eta edukiei buruzko ariketa hibridoak egitera. Harmonia ikastea ikaslearen curriculumean helburu hurbiltzat jotzen den honetan, kontzeptu garbiak eta oinarrizko praktikak baliatuz bakarrik lortuko du teknika harmonikoa oinarri sendo batzuen gainean garatzea. XX. mendeko 20ko hamarkadaz geroztik, konposizio musikalak oso azkar egin du aurrera. Elementu erritmikoek garrantzi handiagoa lortu dute, eta horiek barruan hartu eta ordezkatzen dituzten unitate metrikoak gainjarri, nahastu eta etengabeko aldaketan dabiltza. Bestalde, formula erritmo-metriko berriak sortu dira, ohiko dei genitzakeen ordenazio erritmikoak ohiz kanpoko bihurtu edota, besterik gabe, desagertu egin dira, beren atzetik arrakasta eramanez bañastelerro periodikoa, eta artikulazio edo azentuazio berri bati (pultsu-unitate erreferentzial bakarra ez duenari) bidea irekiz. Mundu oso bat, alegia, bere indar zinetikoarekin liluratu egtien gaituena, eta zikloari dagokion neurrian, zikloaren garrantzizko eduki izan beharko duena. Oinarrizko mailaren helburu nagusia tonuaren mundua (bere oinarrziko formulazioetan)izan bazen, orain bere hizkuntza era paraleloan landu behar da hizkuntza post-tonal eta atonalarekin, horretara hurbiltzeko eta ulertu ahal izateko teknika eta kodeak eskainiz. GIPUZKOA

12 Entzumenak, musikariak beti landu beharko duen lanabesak, mezu askoren hartzaile izan beharko du; ulertzeko eta aintzat hartzeko batzuetan, eta geroago idazteko besteetan. Eginkizun hori ez da inoiz posible izango oroimen musikala lantzen ez baldin bada. Musika denboran zehar garatzen den artea da eta soinuek tartetxo bateko iraupen besterik ez dute. Oroimenak soilik lagun dezake ulertzen, gogoratuz, elkarrekin lotuz, konparatuz eta erreferentziak ezarriz. Idazketan forma egokia lortuta, bere ideiak nahiz besteenak modu ulergarrian plazaratuko ditu ikasleak. Jakiteak eta jasotzeak ez lukete zentzurik, ikasitako elementu guztiak adierazi ahal izateko gaitasun bihurtuko ez balira. Horrek beharrezko egiten du bat-batekotasuna edo ikaslearen pentsamendu musikalak lantzea sustatzea. Izan ere, hizkuntza batez jabetzeko prozesuan ezinbestekoa den igortze-jabetze prozesua horrela beteko bailitzateke erabat. Ekintza-sorta horrek garapen organikorako jarrera sustatu beharko du ikaslearen ahalmen sortzaile eta analitikoetan. Halaber, ikasketetan taxuz jarduten, obra artistiko eta bere sortzaileekiko errespetua eta balorazioa azaltzen, talde-ekintzetan laguntzeko eta parte hartzeko ahalmena garatzen eta giza-ingurunearekiko nahiz fisikoarekiko (baita beren buruarekiko ere) errespetua eta balorazioa egiten lagundu beharko du. GIPUZKOA

13 HELBURUAK Musika-hizkuntzari buruzko irakaskuntzak, maila ertainean, ikaslearengan honako ahalmenak garatzen laguntzea izando du helburu: - Taldeko gainerako kideekin esperientzia musikalak bizitzea. Horrela kantuaren eta parte-hartze instrumentalaren bitartez, ikasleak musikarekin duen harreman afektiboa aberastu ahal izateko. - Musika-hizkuntzaren elementuak eta horien bilakaera historikoa ezagutzea, garai eta ingurune bateko obra musikalekin erlazionatzearren. - Ikur grafikoak zuzen interpretatzea, eta egungo musika-hizkuntzari dagozkionak ezagutzea. - Musika-ekintzaren entzute, hots egitea, idazkera erlazionatzea entzundako-eragindako-ikusitako erreflexuen garapena landuz. - Musika-hizkuntzaren elementu erritmiko eta metrikoen entzutea, ezagutzea, grafikoki errepresentatzea, interpretatzea, idaztea. - Aldibereko garapen erritmikoak edo melodikoak burujabetasunez entzun edo jotzeko beharrezkoa den mugimendu-edo entzumen-disoziazioa erabiltzea. - Soinu-harmonia-erritmoko irakurketa bizkortasunez erabiltzea, entzuteko edo interpretatzeko partiturak erraz jarraitu ahal izateko. - Ikur-musikalak zehaztasunez eta bizkortasunez erabiltzea, ahots bateko zatiak edo bi ahotsetakoak idazteko (idazteko arauak kontuan harturik) -Instrumentu ezberdinez eginiko ahots bateko edo biko obrak edota musika-fragmentuak ezagutzea eta grafikoki errepresentatzea. - Entzunez eta irakurriz oinarrizko egitura harmonikoak ezagutzea. - Forma musikal bitarrak eta hirutarrak ezagutzea, musika-lanak ikasterakoan ikuspegi orokorra izateko. GIPUZKOA

14 - Musika-hizkuntzaren oinarrizko elementuak erabiltzea, ideia musikalak inprobisatzeko edo asmatzeko, eta ideia hauek ahotsez, instrumentuez edo ikur grafikoez berregitea. - Oroimen musikala lantzea (entzunez edo irakurriz) musika ekintzak ulertzeko eta ikaslearen hezkuntza eta kultura musikala hobetzeko eta aberasteko. - Musika-hizkuntzari buruzko ezagutzak erabiltzea interpretazio kontzientea bideratuko duten ikasteko ohiturak sendotu eta garatzeko. GIPUZKOA

15 EDUKIAK V. ERRITMOA - Erritmo eta metrika formulazio tradizionalaren berrikustea (pultsu bitarrekoa zein hirutarrekoa). - Formulazioaren garapena: - erritmo-formula anitzen konbinaketa - Isiluneak, loturak, sinkopak kontradenborazko notak sarritan erabiltzea (kortxeaerdia baino ikur txikiagoak erabiliz) - Fusa konbinaketa erregularra erabiliz (subdibidituak zein subdibitu gabe). Fusezko isilune eta fuseen arteko loturen erabilpena. - Pultsazioaren eraldaketa: - Proportzio handiko konpasak (pultsu-unitatea η = η.) - Proportzio txikiko konpasak (pultsu-unitatea ε, ξ, ξ.) 5/16, 7/16 - Beste konpas batzuk (5/4, 7/4 ) egitura finkoaz amalgamakoak eta aldakorrak. - Konpas txandaketa (ε = ε) (ξ=ξ) Kortxeaerdiko konpasak. Berezko konpasak (zortziko, peteneras ) - Baliokidetasunak: Parte-parte Figura-figura Parte- figura - Pultsu ezberdinetako konpasak (5/8, 7/8, 8/8). Egitura finkoak eta aldakorrak. - Balore bereziko multzo erregularrak eta irregularrak. - Aldi bat baino gehiago irauten duten balioespen bereziko multzoak (hirukotxoa bi eta hiru alditan eta boskotxoa 2 alditan) GIPUZKOA

16 - Gehitutako balorez osatutako konpasak (2/4+ ¼ ) Lengoaia Musikala programaketa - Konpasarik gabeko egitura erritmikoak (barne pultsazio finkoa ε, ξ ) VI. INTONAZIOA - Bitarteen garapena (tonalitatearen bornean): - 2dun, 3dun, 6dun, 7dun Maior eta minorrak - 2dun gehitua eta 5dun gutxitua - Interbaliko hutsa (ez tonala). Halako interbalikoa musika-lan tonalean, modaletan aplikaturik (garaikideetako harmonizazioak erabiliz; beti ere maila zehatzari egokituz) - 6dun, 7dun Maior eta minorrak - bitarte gehituak zein gutxituak - Tonu-eskala eta modu-eskalen kantuketa - Tonalitatearen zabalpena (teorian eta praktikan) - Tonu-egitura aberasgarriagoak (V, IV eta VI gradurako flexio eta modulazioekin), modua aldaturik. Hirudunen bidezko modulazioak. - Obra modalak (modu diatonikoak) - Egitura tonalen eta formalen intonazioa. - Gidatutako inprobizazioa (eskema harmoniko-formal batean oinarrituz.) - Doinu tonalen transposaketa (diatonikoak edo modulazioekin). - Proposatutako doinuan baxu harmonikoa gehitu (abestuz, idatziz). - Zifratu amerikarraren oinarrizko ezagutzea eta erabiltzea. GIPUZKOA

17 - Elementu melodiko-harmonikoak ezagutzea eta aztertzea abiapuntu gisa hartuz, interpretazio ohiturak garatzea. Ikasitako elementu melodiko-harmonikoen erabilera abiapuntu gisa hartuz VII. ENTZUTEA eta ANALISIA -Entzundako obren estiloa eta elementu erritmiko, melodiko modulazioko, kadentzial, formal eta tinbrikoak idantifikatzeko praktikak. - Idatzitako fragmentu baten eta entzundakoaren artean egon daitezkeen ezberdintasunak edo okerrak antzematea. - Gai musikal ezagunak tonu desberdinetan memorizatzea eta idaztea. - Diktaketak idaztea: - erritmikoak - ahots bakarrekoak (sol klabean eta Fa4.eko klabean) - 2 ahotsetakoak - Akordeak identifikatzea. Oinarrizko posizioak eta inbertsioak. - Entzundako edo irakurritako egitura tonal zein formalak antzematea. Analisia. - Progresioa, imitazioa eta aldaketa tonalak (haien arteko parekotasuna eta ezberdintasunak) - Ikasitako elementuak antzemateko musika lan txikiak entzutea. VIII. IRAKURKETA-IDAZKETA - Nota-multzo horizontalak lantzea. - erritmo idatziez eta ikur metronomiko ezberdinez - tenpo zehatza aplikatzea. Baliokidetasunak. - Nota-multzo bertikalak irakurtzea (akordeak, bi pentagramaz idatzitakoak eta 2 klabeetan) GIPUZKOA

18 - Idazketa melodiko eta harmonikoaren arauak ezagutze eta lantzea. - Marrazki interbalikoari begira, klaberik gabeko nota-irakurketa. - Notak erregistro egokian identifikatu eta idazteko praktika (pentagrama bikoitza, lerro gehigarriak) - Klabeen soinu esparrua ezagutzea. Transposaketan aplikatuz. - Beste musikal-kodeak ezagutzea eta lantzea -Zifratu funtzionala eta amerikarra- - Dinamika eta agogikari dagozkien ikur eta terminoak ezagutzea eta aplikatzea. - Artikulazio-ikurrak ezagutzea eta aplikatzea. EBALUAZIO IRIZPIDEAK - Ertaineko mailako 1. ziklo osoan Musika-hizkuntzaren ebaluzioirizpideak ezarritako helburuetan oinarrituta daude. - Maila bakoitzeko edukien sekuentziazioaren arabera ikasleak lortutako maila aintzat hartuko da. Beraz, helburuak zein edukia etengabeko garapenean izango dira. - Ebaluazio-irizpideek ikasleak alderdi ezberdinetan lortutako maila neurtu izan nahi dute. Batez ere, obrak zein partiturak interpretatzerakoan sortuko diren arazoei irtenbide zuzena emateko gaitasunari lehentasuna emanez. - Gai-multzo bakoitzean lortutako maila neurtzeko ekintza aproposak egingo dira, ikasturtearen zehar landutako edukiak zein jarduerak kontuan harturik. Jarraian, eduki-mota bakoitza ebaluatzeko irizpideak zehazten egingo dira: GIPUZKOA

19 V. ERRITMOA - Pultsua zuzen barneratzea, ikasleak banaka nahiz taldeka interpretazio egokia lortu duen erakusteko. - Ariketa edo fragmentu erritmikoak egiterakoan zehaztasun erritmikoa lortzea. Fragmentu hauetan formula anitzak eta métrica erregularra zein irregularra agertuko dira. - Fragmentu, obra edo ariketa musikalak interpretatzeko orduan, baliokidetasunez adierazitako TEMPO zuzena aplikatzea, konttuan harturik. VI. INTONAZIOA - Bitarteak identifikatzeko lortutako erreflexuak, afinazio-intonazio jarduetan aplikatzeko. - Diapasoiaren erabilera ohiko ohitura izatea. - Bitarteen aplikazioaren sistematizazioa - Fragmentu musikalak abesteko afinazio-zehaztasuna lortzea; fragmentuaren tonu edo modu ezaugarriez jabeturik, baita ager daitezkeen modulazioak, flexio tonalak edo aldaketa akzidentalak egiterakoan intonazio teknikak aplikatzea. - Tonu-eskalak, modu-eskalak edo izenik gabeko eskalak zuzen intonatzeko gaitasuna. Eskalaren hasierako doinua ez da zertan beraren oinarrizko nota izan beharrik. - Akordeak zein egitura harmonikoak 3-4 ahotsetara abesten lortutako afinazioa eta ahotsen arteko enpasteak. - Entzundako edo idatzitako egitura harmoniko baten barruan, akordeak eta funtzio tonalak ezagutzea eta sailkatzea (I,IV,V) - Emandako musika fragmentu erraz bati, baxu hamonikoa aplikatzea doinu eta harmonia zuzen uztartuz. GIPUZKOA

20 - Oinarrizko tonu-kontzeptuak eta elementu musikalak aplikatzeko trebezia. Horretarako, fragmentu errazak asmatu eta gero, idatzi egingo dira, galderaerantzunaren erara, egitura formal arruntak sortuz. - Egitura harmoniko batean oinarriturik, doinua musikal sentsuaz inprobisatzeko gaitasuna, bereganatutako erreflexuak praktikan jarriz. VII. ENTZUTEA-ANALISIA - Bitarte harmonikoak entzunez ezagutzea eta idaztea bitarte bakoitzaren izaera bereiztuz. - Eskala mota ezberdinak (tonalak, modalak eta besteak) entzunez eta partituretan identifikatzea eta izendatzea. - Entzundako edota irakurritako musika-fragmentu edo obraren sintaxi eta egitura atalak bereiztea. - Ikasle beraren edo besteen interpretazioan egindako afinazio akatsak antzemateko eta zuzentzeko behar den entzute-sentimena adieraztea. - Matiz agogiko-dinamikoak zein soinu artikulazioak identifikatzea eta entzumenaz bereiztea. Halaber, haien ordezkapen grafikoak eta musikal terminoak ezagutzea. - Tinbre ezberdinetako instrumentu edo ahotsak bereizteko duen gaitasuna. - Alderdi ezberdinetan garatutako oroimena (musika irakurriz, entzunez edo hots eginez) erakustea. VIII. IRAKURKETA-IDAZKETA - Musika-lanak zuzen irterpretatzeko zein haien partiturak erraztasunez jarraitzeko eta aztertzeko beharrezkoa den irakurketa trebezia azaltzea. GIPUZKOA

21 - Musika ekintza bere ordezkapen grafikoarekin erlaziontazeko behar den gaitasuna. Entzundako edo jotako musikal fragmentuak idaztea. - Analisiaren bidez landutako Musika Hizkuntzaren elementuak erraztasunez ezagutzea, izendatzea eta idaztea. - Musikaren alderdi polifonikoak birsortzea eta grafikoki ordezkatzea (akordeak, egitura harmonikoa ) Bi ahotsetako diktaketak eginez. - Obrak edo musika fragmentuak interpretatzeko zein idazteko orduan, adierazpen-keinuak kontuan hartzea obrari, bere estilo berezia izango delarik. GIPUZKOA