Στρατηγικές ανάπτυξης καινοτομίας

Transcript

1 Στρατηγικές ανάπτυξης καινοτομίας ρ Αντώνης Λιβιεράτος Καινοτομία η μετατροπή μιας ιδέας, μιας πρακτικής ή ενός αντικείμενου που εκλαμβάνονται ως νέα από μια ομάδα ατόμων σε: o εμπορεύσιμο προϊόν/υπηρεσία ή o μέθοδο παραγωγής/διανομής Page 2 1

2 Η καινοτομία βασίζεται στην γνώση Η καινοτομία βασίζεται στην γνώση επηρεάζεται από το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται 2

3 Η καινοτομία βασίζεται στην γνώση επηρεάζεται από το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται πραγματοποιείται στα πλαίσια κοινωνικών δικτύων Η καινοτομία βασίζεται στην γνώση επηρεάζεται από το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται πραγματοποιείται στα πλαίσια κοινωνικών δικτύων είναι ολοένα και περισσότερο αποτέλεσμα συνεργασιών 3

4 Η διαδικασία της καινοτομίας (innovation process) Ιδέα Πρωτότυπο Early Adopters Αγορά Π.χ. Αυτοκινητοβιομηχανία Νέο προϊόν/ εξάρτημα Προσομοίωση Πρωτότυπο Formula-1 Αγορά Ολοένα και περισσότεροι κλάδοι από το κλειστό μοντέλο καινοτομίας Boundaries of the firm Firm B R&D project Market Firm A Market Research Developmen Market 4

5 στο ανοικτό μοντέλο καινοτομίας Boundaries of the firm New Market R&D project Firm A Existing Market New Market Firm B Existing Market Research Development Market Στο ανοικτό μοντέλο καινοτομίας: «οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν γνώσεις που προέρχονται από το εξωτερικό περιβάλλον και διαχέουν γνώσεις που έχουν αναπτυχθεί εσωτερικά προκειμένου να επιταχύνουν την δημιουργία, οργάνωση και διάδοση καινοτομίας με σκοπό την ανάπτυξη νέων και υφιστάμενων αγορών τόσο στα πλαίσια της ίδιας της επιχείρησης όσο και στα πλαίσια άλλων επιχειρήσεων» Chesbrough et al

6 Στο πλαίσιο του ανοικτού μοντέλου καινοτομίας i) η διαδικασία της καινοτομίας γίνεται πιο πολύπλοκη και πιο κατακερματισμένη ii) οι «παίκτες» περισσότεροι, πιο ετερογενείς και περισσότερο αλληλεξαρτώμενοι και iii) η χρονική περίοδος από την σύλληψη της ιδέας έως την εμπορευματοποίηση της μικρότερη Τρεις κύριες διαστάσεις a) Από έξω προς τα μέσα ενσωμάτωση γνώσεων από το εξωτερικό περιβάλλον (π.χ. προμηθευτές) προκειμένου να αυξηθεί η καινοτομικότητα της επιχείρησης b) Από τα μέσα προς τα έξω μεταφορά γνώσης προς το εξωτερικό περιβάλλον (π.χ. πώληση δικαιωμάτων πατέντας) c) Ο συνδυασμός των παραπάνω συμμαχίες με συμπληρωματικότητες με ροή γνώσης από μέσα προς τα έξω και από έξω προς τα μέσα 6

7 Μελέτη Περίπτωσης Η Creta Farm είναι η περίπτωση μιας επιχείρησης που χρησιμοποιεί αυτό τον «συνδυασμό» (coupled open innovation processes) προκειμένου να αναπτυχθεί Μελέτη Περίπτωσης Creta Farm ιδρύεται το 1973 στον Ρέθυμνο Επιχείρηση τοπικής εμβέλειας μέχρι τις αρχές του 1990 Παραγωγή και εμπορία αλλαντικών Μέλος του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών από το εργαζόμενους Περίπου 200 προϊόντα Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 ιδρύει τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης 7

8 Καινοτομία στην Creta Farms Από το 2001 κατατίθεται μια σειρά από πατέντες σε 38 χώρες. ΕνΕλλάδι: μέθοδος αντικατάστασης ζωικού λίπους από extra-παρθένο ελαιόλαδο στα αλλαντικά Στρατηγική διεθνούς ανάπτυξης περιλαμβάνει τη συνεργασία με ισχυρούς τοπικούς παίκτες με τη δημιουργία joint ventures, σε κάθε μία από τις διεθνείς αγορές, με σκοπό την παραγωγή προϊόντων που ζητάει η κάθε αγορά σύμφωνα με το know-how και τις ευρεσιτεχνίες της Creta Farm. 8

9 Ανάπτυξη στρατηγικών συμμαχιών Περίπτωση 1 η Ανάπτυξη στρατηγικών συμμαχιών Περίπτωση 1 η Ίδρυση νέας επιχείρησης τον Ιούλιο το 2009 στην Ισπανία 50% Creta Farms - 50% Argal Creta Granjas συνδυάζει - την γνώση των αλλαντικών και το δίκτυο διανομής της Argal - την καινοτομία ΕνΕλλάδι και την σχετική γνώση μάρκετινγκ 9

10 Ανάπτυξη στρατηγικών συμμαχιών Περίπτωση 2 η Ανάπτυξη στρατηγικών συμμαχιών Περίπτωση 2 η Κοινό πρόγραμμα Έρευνας και Ανάπτυξης το οποίο ξεκίνησε στις αρχές του 2010 και το οποίο είχε σαν αποτέλεσμα νέα πατέντα Νέο προϊόν στην ελληνική αγορά τον Ιούλιο του 2011 ΜΕΒΓΑΛ παράγει το νέο προϊόν Brand name της Creta Farm καθώς και δίκτυο διανομής 10

11 Μια καινοτόμος επιχείρηση μπορεί στα πλαίσια του ανοικτού μοντέλου καινοτομίας να συνεργαστεί με: Α) Πελάτες Β) Προμηθευτές Γ) Ανταγωνιστές ) Συμπληρωματικούς εταίρους Το αποτέλεσμα της συνεργασίας μπορεί να οδηγήσει σε: 1) Εμπορευματοποίηση εντός επιχείρησης 2) Εμπορευματοποίηση εκτός επιχείρησης 3) Ίδρυση νέας επιχείρησης 11

12 Οδηγεί σε Συνεργασία με Εσωτερική εμπορ/ση Εξωτερική εμπορ/ση Νέα επιχείρηση Προμηθευτές Πελάτες Ανταγωνιστές Συμπληρωματικούς εταίρους Livieratos, Papoulias and Charreire-Petit (2012; 2011) Ανάπτυξη καινοτομίας εντός επιχείρησης A) ημιουργία τμήματος - Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D) - Καινοτομίας (Innovation Department) - Ανάπτυξης νέων προϊόντων (New Product Development) Β) άνοιγμα του μοντέλου καινοτομίας και προς εργαζόμενους άλλων τμημάτων Page 24 12

13 Μελέτη Περίπτωσης: Street Innovation της Philip Morris Street Innovation by Philip Morris Το Street innovation είναι ένα κουτί ιδεών στο intranet της Philip Morris. Όλοι οι εργαζόμενοι μπορούν να προτείνουν ιδέες (από απλές βελτιώσεις μέχρι ριζικές αλλαγές). Οι ιδέες αξιολογούνται από το εκάστοτε τμήμα της στο οποίο απευθύνονται. Εργαζόμενοι των οποίων οι ιδέες θα επιλέγονται συνήθως συμμετέχουν στην υλοποίηση τους και αμείβονται για αυτό. Όσες ιδέες υποβάλλονται παρουσιάζονται αυτομάτως στο intranet έτσι ώστε να είναι καθαρό το «ποιος υπέβαλλε πρώτος». Μελέτη Περίπτωσης: Πειραματική εφαρμογή Enterprise Crowdfunding της IBM 13

14 Ανάπτυξη καινοτομίας με συνεργασίες Άνοιγμα μοντέλου καινοτομίας προς το εξωτερικό της επιχείρησης: A) Πελάτες Starbucks Page 28 14

15 Ανάπτυξη καινοτομίας με συνεργασίες Άνοιγμα μοντέλου καινοτομίας προς το εξωτερικό της επιχείρησης: B) Προμηθευτές Ανάπτυξη καινοτομίας με συνεργασίες Άνοιγμα μοντέλου καινοτομίας προς το εξωτερικό της επιχείρησης: C) Ανταγωνιστές 15

16 Ανάπτυξη καινοτομίας με συνεργασίες Άνοιγμα μοντέλου καινοτομίας προς το εξωτερικό της επιχείρησης: D) Συμπληρωματικούς εταίρους Εμπορευματοποίηση της καινοτομίας 1) Εμπορευματοποίηση εντός επιχείρησης Page 32 16

17 Εμπορευματοποίηση της καινοτομίας 2) Εμπορευματοποίηση εκτός επιχείρησης Page 33 Εμπορευματοποίηση της καινοτομίας 3) Ίδρυση νέας επιχείρησης Page 34 17

18 Οδηγεί σε Συνεργασία με Εσωτερική εμπορ/ση Εξωτερική εμπορ/ση Νέα επιχείρηση Προμηθευτές Πελάτες Ανταγωνιστές Συμπληρωματικούς εταίρους Livieratos, Papoulias and Charreire-Petit (2012; 2011) Road map to innovation 1) Εντοπίστε και αναπτύξτε μια εξειδίκευση έντασης γνώσης η οποία θα πρέπει (τουλάχιστον εν μέρει) να αναπτύσσεται εντός επιχείρησης 2) Αναπτύξτε τυπικές και άτυπες διαδικασίες οι οποίες θα επιτρέπουν στην επιχείρηση να αναγνωρίζει εξωτερικές συμπληρωματικοτήτες. Αυτό θα επιτρέψει στην επιχείρηση i. να ενσωματώσει γνώσεις και ιδέες από το εξωτερικό περιβάλλον ii. να εντοπίσει άλλα επιχειρηματικά μοντέλα (business models) τα οποία θα φιλοξενήσουν σχέδια τα οποία δεν είναι συμβατά με το παρόν επιχειρηματικό μοντέλο 3) ώστε προτεραιότητα σε καινοτόμα σχέδια (π.χ. ανάπτυξη νέου προϊόντος) τα οποία αναμένεται να αναπτύξουν γνώσεις οι οποίες έχουν μια συμπληρωματικότητα με την υφιστάμενη γνώση (σημείο 1) Page 36 18

19 Road map to innovation 4) Εντοπίστε τους early adopters των καινοτόμων σχεδίων και προσπαθήστε να δημιουργήσετε αμοιβαία ωφέλιμες συνεργασίες (win to win) μαζί τους σε όσο πιο αρχικό στάδιο γίνεται 5) Κάθε ιδέα για καινοτομία μπορεί να πάρει την μορφή «επιχειρηματικής» ιδέας. Τοποθετηθείτε στρατηγικά (positioning) λαμβάνοντας υπόψη όλη την αλυσίδα αξίας προσδιορίζοντας πως θα ωφεληθεί ο τελικός χρήστης (πολλές φορές η δική μας καινοτομία είναι ενσωματωμένη σε ένα άλλο τελικό προϊόν ή μια υπηρεσία) 6) Προσδιορίστε ένα επιχειρηματικό μοντέλο το οποίο είναι συμβατό με την επιχειρηματική στρατηγική και καθορίστε το «πόσο ανοικτό θα είναι». Με άλλα λόγια καθορίστε τον αριθμό και την «ένταση» των συνεργασιών αλλά και τον τρόπο διαχείρισης αυτών των συνεργασιών Page 37 19