Εισηγητής: Σωκράτης Σεϊτανίδης Προοπτικές ανάπτυξης του Τουρισμού στην Ηγουμενίτσα και στο Νομό Θεσπρωτίας που διαμορφώνονται με την ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού παρακολούθηση των χωρικών επιδράσεων του αυτοκινητόδρομου 1
Περιεχόμενα παρουσίασης Εγνατία Οδός και ο αναπτυξιακός της ρόλος Το Παρατηρητήριο της Εγνατίας Οδού Οι χωρικές επιδράσεις της Εγνατίας Οδού στην Ηγουμενίτσα Ν. Θεσπρωτίας σε σχέση με ζητήματα τουριστικής ανάπτυξης Προσπελασιμότητα Κινητικότητα Τουριστική κίνηση Μελέτες έρευνες Συμπερασματικές παρατηρήσεις
Εγνατία Οδός
Εγνατία Οδός
Εγνατία Οδός
Εγνατία Οδός: άξονας ανάπτυξης και συνεργασίας
Το Παρατηρητήριο της Εγνατίας Οδού παρακολούθηση των χωρικών επιδράσεων του αυτοκινητόδρομου και των κάθετων αξόνων το επίπεδο ανάπτυξης, ο βαθμός συνοχής, η ανταγωνιστικότητα και οι ενδοπεριφερειακές ανισότητες, η ευκολία πρόσβασης στις περιφέρειες και στα αστικά κέντρα, και ειδικότερα η πρόσβαση σε αγορές προϊόντων και υπηρεσίες, η οικιστική ανάπτυξη και η δικτύωση των αστικών κέντρων και άλλων τόπων ειδικού ενδιαφέροντος, τα χαρακτηριστικά του συστήματος μεταφορών, το επίπεδο της συγκοινωνιακής υποδομής και η λειτουργία του οδικού δικτύου, και η ποιότητα του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος και οι επιπτώσεις σε αυτό από τη λειτουργία του άξονα. 7
Το Παρατηρητήριο της Εγνατίας Οδού Εγκυρότητα Ενημερότητα Δυναμικότητα Συμβατότητα ΚοινωνικοΟικονομικοί - Χωροταξικοί Kωδικός Περιγραφή SET01 Ωφελούμενος Πληθυσμός SET02 Μέγεθος Αγοράς SET03 Εργατικό Δυναμικό SET04 Επίπεδο Ανάπτυξης και Ευημερίας SET05 Επίπεδο Ανεργίας SET06 Προσπελάσιμα Μέσα Μεταφοράς SET07 Προσπελάσιμες Αναπτυξιακές Ζώνες SET08 Προσπελάσιμοι Τόποι Τουριστικού Ενδιαφέροντος SET09 Μεταβολή Πληθυσμού ανά ΟΤΑ, Νομό και Περιφέρ SET10 Μεταβολή Πληθυσμού Αστικών Κέντρων SET11 Ταξινόμηση Αστικών Κέντρων SET12 Πυκνότητα Πληθυσμού SET13 Τομεακή Σύνθεση ΑΠΑ SET14 Τομεακή Σύνθεση Απασχόλησης SET15 Εξωτερικό Εμπόριο SET16 Μεταβολή Αστικής Γης SET17 Μεταβολή Βιομηχανικής και Εμπορικής γης SET18 Μεταβολή Αξίας Γης των Παρόδιων Οικοπέδων SET19 Εγκατάσταση Επιχειρήσεων Περιβαλλοντικοί Κωδικός Περιγραφή ENV01 ENV02 ENV03 ENV04 ENV05 ENV06 ENV07 ENV08 ENV09 Κωδικός TRA01 TRA02 TRA03 TRA04 TRA05 TRA06 TRA07 TRA08 TRA09 TRA10 TRA11 TRA12 TRA13 TRA14 TRA15 Έκθεση Πληθυσμού σε Θόρυβο Επιβάρυνση της Ατμόσφαιρας σε Ρύπους Συνοχή Αποκοπή Οικισμών Ποιότητα Ατμόσφαιρας Σηράγγων Βαθμός Αποκατάστασης Τοπίου Αποκοπή Επικοινωνίας Φυσικών Περιοχών Πιέσεις Μεταβολής Χρήσεων Γης Εγγύτητα σε Προστατευόμενες Περιοχές Διασταυρώσεις με Επιφανειακά Νερά Συγκοινωνιακοί Περιγραφή Κυκλοφοριακός Φόρτος Σύνθεση της Κυκλοφορίας Αριθμός Μετακινούμενων Προσώπων Χρόνος Διαδρομής ανά Οδικό Τμήμα Χρονοαπόσταση μεταξύ Πόλεων και Τερματικών Σ Εμπορευματικές Μεταφορές Διανυθέντα Οχηματοχιλιόμετρα Οδική Ασφάλεια Επίπεδο Εξυπηρέτησης Πυκνότητα Οδικού δικτύου Κυκλοφοριακός Φόρτος στο Εθνικό Δίκτυο Κίνηση στους Μεθοριακούς Σταθμούς Συνδυασμένες Μεταφορές Χαρακτηριστικά των Μετακινήσεων επί του Άξονα Μετακινήσεις με Εναλλακτικά Μέσα
Χωρικές επιδράσεις Εγνατίας Οδού: Ηγουμενίτσα Ν. Θεσπρωτίας προσπελασιμότητα Μοντέλο SASI (EU) Αποστάσεις - Χρονοαποστάσεις Ωφελούμενος και προσβάσιμος πληθυσμός
Δείκτης Δυνητικής Προσπελασιμότητας (προσαρμογή του μοντέλο του SASI) a Ar = W s exp ( βc rs ) s W: συνάρτηση δραστηριότητας (αστικός πληθυσμός, ΑΕΠ), c: συνάρτηση αντίστασης (χρονοαπόσταση) r, s: σημεία προέλευσης προορισμού Shürmann C., Spiekermann K. and Wegener M. (1997) Accessibility Indicators, Berichte aus dem Institute für Raumplanung 39, Universität Dortmund.
ΠΡΟΣ ΑΠΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ της ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΘΕΤΩΝ ΑΞΟΝΩΝ (αρμοδιότητας ΕΟΑΕ) Αλεξανδρούπολη Κομοτηνή Ξάνθη Καβάλα Δράμα Σέρρες Θεσσαλονίκη Βέροια Κατερίνη Κοζάνη Λάρισα Τρίκαλα Βόλος Φλώρινα Γρεβενά Καστοριά προ-εγνατία 780.621 717.352 671.511 616.718 617.961 537.750 450.036 379.809 454.761 310.833 299.387 238.090 356.834 402.510 258.264 338.090 πλήρης Εγνατία 658.029 599.322 551.104 491.345 528.051 488.084 342.017 276.508 334.915 218.510 249.785 189.363 309.783 308.621 159.762 264.480 μειώσεις σε χλμ 122.592 118.030 120.407 125.373 89.910 49.666 108.019 103.301 119.846 92.323 49.602 48.727 47.051 93.889 98.502 73.610
ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ (Στη Zώνη Επιρροής IV*) ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ α/α Χρονοαπόσταση σε λεπτά Προσβάσιμος πληθυσμός πριν την Ε.Ο. (Μετρούμενος με βάση τον πραγματικό πληθυσμό 2001) Προσβάσιμος πληθυσμός με την ολοκλήρωση της Ε.Ο. (Μετρούμενος με βάση τον πραγματικό πληθυσμό 2001) Ποσοστιαία Μεταβολή του προσβάσιμου πληθυσμού (2001) 1 0-30 34.065 38.772 13,8% 2 30-60 17.152 177.062 932,3% 3 60-90 83.834 144.327 72,2% 4 90-120 174.535 197.723 13,3% 5 120-180 46.143 2.134.896 4526,7% 7 180-240 61.437 514.879 738,1% 8 > 420 982.996 0-100,0% * Η Ζώνη Επιρροής IV είναι η Ζώνη διέλευσης των Περιφερειών της Εγνατίας Οδού, δηλαδή οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Ηπείρου. Για τις Ζώνες Επιρροής της Εγνατίας Οδού βλ. http://observatory.egnatia.gr/02_indicators/02_5_impact_zones.htm Πηγή πρωτογενών δεδομένων: ΕΣΥΕ, 2001 (πραγματικός πληθυσμός)
κινητικότητα Χωρικές επιδράσεις Εγνατίας Οδού: Ηγουμενίτσα Ν. Θεσπρωτίας Κυκλοφοριακοί φόρτοι Σύνθεση κυκλοφορίας Οδικές επιβατικές μετακινήσεις Επιβατική κίνηση λιμένος
Τμήμα Εγνατίας Οδού ΕΜΗΚ 2004 ΕΜΗΚ 2005 ΕΜΗΚ 2006 EMHK 2007 EMHK 2008 μεταβολή (παλαιότερο - νεότερο έτος διαθέσιμων στοιχείων) Α/Κ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ - Α/Κ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ Υ.Κ. 3.000 4.500 5.100 E.Λ. 70% Α/Κ ΝΕΟΧΩΡΙΟΥ-Α/Κ ΣΕΛΛΩΝ-ΤΥΡΙΑ 800 1.700 2.600 E.Λ. E.Λ. 225% Α/Κ ΣΕΛΛΩΝ-ΤΥΡΙΑ - Α/Κ ΔΩΔΩΝΗΣ Υπό κατασκ. Υπό κατασκ Υπό κατασκ. Υπό κατασκ. 4.000 ## ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ, ΕΤΟΣ 2008 ΤΜΗΜΑ ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ EMHK 2008 % Ελαφρά οχήματα % Βαρέα οχήματα Α/Κ ΣΕΛΛΩΝ-ΤΥΡΙΑ - Α/Κ ΔΩΔΩΝΗΣ 4.000 93% 7% Τμήματα Εγνατίας Οδού Ηγουμενίτσα - Ιωάννινα Ιωάννινα Γρεβενά Γρεβενά - Κλειδί Εκτιμώμενη αύξηση κυκλοφοριακού φόρτου λόγω γενόμενης και παράγωγης κυκλοφορίας 45-50 % 35-40 % 25-30 %
300% Ποσοστιαία αύξηση των καθημερινών μετακινήσεων μεταξύ των επαρχιών διέλευσης του άξονα που διαθέτουν αστικά κέντρα και της Θεσσαλονίκης 1993-2006 250% 251% 200% 207% 185% 150% 152% 130% 145% 100% 92% 50% 41% 66% 0% Ηγουμενίτσας Ιωαννίνων Γρεβενών Κοζάνης Ημαθίας Καβάλας Ξάνθης Κομοτηνής Αλεξανδρούπολης Πηγές πρωτογενών δεδομένων: ΥΠΕΧΩΔΕ, 1993 και Εγνατία Οδός Α.Ε. - Τομέας Λειτουργίας και Συντήρησης Τμήμα κυκλοφορίας 2006
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΑΝΑ ΛΙΜΑΝΙ, 2000-2007 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 ΣΥΝΟΛΟ Ηγουμενίτσα * 1.241.916 2.536.841 2.552.499 2.447.969 1.352.369 2.419.803 2.504.370 2.508.446 17.564.213 Καβάλα - Ο.Λ.Κ.** 1.380.409 1.390.512 1.445.901 1.454.229 1.386.653 1.448.099 1.636.328 1.853.931 11.996.062 Βόλος 368.643 366.722 356.669 382.417 364.916 377.358 406.283 440.441 3.063.449 Θεσσαλονίκη 248.429 231.580 218.032 201.282 209.066 217.538 129.684 150.202 1.605.813 Αλεξανδρούπολη(***) 157.422 158.146 159.452 168.800 168.604 178.203 155.756 (***) 1.146.383 ΣΥΝΟΛΟ 3.396.819 4.683.801 4.732.553 4.654.697 3.481.608 4.641.001 4.832.421 4.953.020 35.375.920 (*) Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για δρομολόγια εσωτερικού το 2000 και δρομολόγια εξωτερικού το 2004 (**) Συμπεριλαβάνονται τα λιμάνια Κεραμωτής και Ν. Περάμου, που ανήκουν στον Οργανισμό Λιμένος Καβάλας (ΟΛΚ) (***) Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Για το λιμάνι της Ν. Περάμου τα στοιχεία για την περίοδο 2002-2005 είναι ελλιπή Πηγές πρωτογενών δεδομένων: αντίστοιχοι Οργανισμοί Λιμένος, Φεβρουάριος 2009. Επιβάτες Εξέλιξη επιβατικής κίνησης στους λιμένες της Ζώνης IV 3.000.000 2.000.000 Ηγουμενίτσα* Καβάλα - Ο.Λ.Κ. Βόλος 1.000.000 Θεσσαλονίκη Αλεξανδρούπολη 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Πηγές π ρωτογενών δεδομένων: αντίστοιχοι Οργανισμοί Λιμένος, Φεβρουάριος 2009. (*) Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για δρομολόγια εσωτερικού το 2000 και δρομολόγια εξωτερικού το 2004
Χωρικές επιδράσεις Εγνατίας Οδού: Ηγουμενίτσα Ν. Θεσπρωτίας Τουριστική κίνηση ΘΑΛΑΣΣΙΩΣ Αφίξεις αλλοδαπών κατά μέσο και σταθμό εισόδου, 1996-2007 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 ετήσιος μέσος όρος 1996-2007 ετήσιος μέσος όρος 2004-2007 Μεταβολή 2004-2007 Ηγουμενίτσας 50.904 110.258 119.407 178.358 152.041 120.304 140.689 128.939 116.413 129.260 193.800 230.892 139.272 167.591 98,3% Θεσσαλονίκης 22.124 20.436 23.513 23.078 28.703 30.489 30.658 26.178 26.985 28.067 35.438 36.723 27.699 31.803 36,1% Σύνολο Ζώνης IV 73.028 130.694 142.920 201.436 180.744 150.793 171.347 155.117 143.398 157.327 229.238 267.615 166.971 199.395 86,6% Σύνολο Ελλάδας 585.445 565.706 834.516 797.106 836.010 808.165 797.017 1.444.954 1.510.004 759.829 1.009.776 1.066.359 917.907 1.086.492-29,4% Πηγη: ΕΣΥΕ, 12/2008 ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ: τουριστικά καταλύματα* 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Μεταβολή 1996-2007 Μεταβολή 2004-2007 Σύνολο Χώρας 8.252 8.185 8.281 8.512 8.692 8.684 8.666 9.022 9.230 9.377 9.444 9.531 15,50% 3,26% Ζώνη IV 1.747 1.784 1.897 2.003 2.105 2.102 2.229 2.355 2.451 2.506 2.541 2.626 50,31% 7,14% ΕΒΡΟΣ 42 42 43 45 48 48 56 61 60 64 66 69 64,29% 15,00% ΚΑΒΑΛΑ 211 213 222 226 231 231 234 243 248 246 247 256 21,33% 3,23% ΠΙΕΡΙΑ 272 280 311 335 347 345 353 376 394 400 399 404 48,53% 2,54% ΗΠΕΙΡΟΣ 176 178 188 193 206 206 238 250 261 272 291 310 76,14% 18,77% ΑΡΤΑ 7 6 6 6 7 7 9 12 13 14 14 14 100,00% 7,69% ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ 39 41 41 41 43 43 43 49 50 49 52 53 35,90% 6,00% ΙΩΑΝΝΙΝΑ 66 66 74 79 86 86 116 109 114 119 138 155 134,85% 35,96% ΠΡΕΒΕΖΑ 64 65 67 67 70 70 70 80 84 90 87 88 37,50% 4,76% *Ξενοδοχεία, ομοειδή καταλύματα, campings ΠΗΓΗ Ε.Σ.Υ.Ε., 12/2008
Χωρικές επιδράσεις Εγνατίας Οδού: Ηγουμενίτσα Ν. Θεσπρωτίας Τουριστική κίνηση ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ: πληρότητα τουριστικών καταλυμάτων* 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Μέσος όρος 2000-2007 Μέσος όρος 2004-2007 Σύνολο Χώρας 64,83% 63,37% 61,81% 60,71% 55,59% 58,57% 59,80% 57,00% 60,21% 57,74% Ζώνη IV 48,03% 46,97% 44,40% 43,48% 38,71% 40,69% 41,54% 41,34% 43,15% 40,57% ΕΒΡΟΣ 48,03% 46,61% 39,00% 37,22% 36,11% 33,58% 31,10% 28,30% 37,49% 32,27% ΚΑΒΑΛΑ 49,19% 51,95% 50,64% 47,87% 41,22% 47,70% 33,90% 39,70% 45,27% 40,63% ΠΙΕΡΙΑ 46,44% 52,04% 55,91% 52,01% 46,91% 49,34% 53,30% 48,30% 50,53% 49,46% ΗΠΕΙΡΟΣ 45,78% 44,30% 41,18% 40,67% 35,99% 39,46% 40,40% 39,30% 40,89% 38,79% ΑΡΤΑ 53,39% 53,29% 54,80% 51,96% 47,73% 38,69% 43,30% 44,40% 48,45% 43,53% ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ 52,68% 31,10% 32,19% 32,37% 35,43% 24,40% 31,50% 34,80% 34,31% 31,53% ΙΩΑΝΝΙΝΑ 45,98% 47,10% 46,03% 43,63% 40,12% 45,10% 46,20% 42,10% 44,53% 43,38% ΠΡΕΒΕΖΑ 41,28% 42,85% 34,12% 36,45% 27,92% 35,22% 33,30% 36,00% 35,89% 33,11% *Ξενοδοχεία και ομοειδή καταλύματα Πηγή πρωτογενών δεδομένων: ΕΣΥΕ, 12/2008
Χωρικές επιδράσεις Εγνατίας Οδού: Ηγουμενίτσα Ν. Θεσπρωτίας Τρέχουσες έρευνες-μελέτες Μελέτη Δεικτών Προσπελασιμότητας Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (λιμάνια, αεροδρόμια, σιδηροδρομικοί σταθμοί) και Περιοχών Ειδικού Ενδιαφέροντος (ΒΙΠΕ, ΒΙΟΠΑ, Τεχνολογικά Πάρκα, τόποι τουριστικού ενδιαφέροντος) στη Ζώνη των Περιφερειών Διέλευσης της Εγνατίας Οδού Μελέτη Κυκλοφοριακών Δεικτών: Εμπορευματικές μετακινήσεις, συνδυασμένες μεταφορές, κίνηση στους μεθοριακούς σταθμούς, μετακινήσεις με εναλλακτικά μέσα μεταφοράς Ετήσια αποτελέσματα δεικτών Έκθεση επιδράσεων της Εγνατίας Οδού στην πολυκεντρική ανάπτυξη
Συμπερασματικές παρατηρήσεις Εγνατία Οδός: Άμεσες επιδράσεις στην προσπελασιμότητα κινητικότητα και την ανάπτυξη συνδυασμένων μεταφορών Έμμεσες επιδράσεις στην χωροθέτηση δραστηριοτήτων και την ανάπτυξη της τοπικής και περιφερειακής οικονομίας Κρίσιμος παράγοντας για το σχεδιασμό της στρατηγικής και των προγραμμάτων τουριστικής ανάπτυξης Ηγουμενίτσα Ν. Θεσπρωτίας: Άμεση συνέργεια με τη λειτουργία της Εγνατίας Οδού Νέες δυνατότητες και προοπτικές για την προσέλκυση τουριστικού ενδιαφέροντος, ιδιαίτερα από Δυτική και Κεντρική Μακεδονία Απαίτηση ολοκληρωμένου, και συντονισμένου με άλλες πολιτικές, χωροταξικού σχεδιασμού για την αναβάθμιση των τουριστικών υποδομών. Απαίτηση νέων στρατηγικών τουριστικού μάρκετινγκ. Παρατηρητήριο Εγνατίας Οδού: παροχή υπηρεσιών πληροφόρησης και υποστήριξης πολιτικών και προγραμμάτων αναπτυξιακού σχεδιασμού σε σχέση με τις χωρικές επιδράσεις της Εγνατίας Οδού
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!! http://www.egnatia.eu http://observatory.egnatia.gr Σωκράτης Σεϊτανίδης Μηχανικός Χωροταξίας-Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΠΘ) MSc Urban Design (Univ. of Cardiff) Μεταπτ. Φοιτ. (MA) Σχεδιασμός, οργάνωση και διαχείριση μεταφορών (ΑΠΘ) Χωροτάκτης Παρατηρητηρίου, ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. τηλ. 2310 470 200, Φαξ. 2310 475 937, email: observe@egnatia.gr URL: http://observatory.egnatia.gr