1 ΘΔΜΑ Α ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΔΝΙΚΗΣ ΠΑΙΓΔΙΑΣ Να γπάτεηε ζηο ηεηπάδιό ζαρ ηον απιθμό καθεμιάρ από ηιρ παπακάηυ ημιηελείρ πποηάζειρ Α1 υρ Α5 και δίπλα ηο γπάμμα πος ανηιζηοισεί ζηη λέξη ή ηη θπάζη, πος ζςμπληπώνει ζυζηά ηην ημιηελή ππόηαζη. Α1.Ωο αλεζηξακκέλε ππξακίδα κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί α. κηα ηξνθηθή ππξακίδα ελέξγεηαο. β. κηα ηξνθηθή ππξακίδα βηνκάδαο. γ. κηα ηξνθηθή ππξακίδα πιεζπζκνύ κε παξαζηηηθέο ζρέζεηο. δ. θάζε ηξνθηθή ππξακίδα ελέξγεηαο θαη βηνκάδαο. Α2. Ζ κηθξόηεξε δπλαηή κνλάδα πνπ κπνξεί λα εμειηρζεί είλαη: α. ην γέλνο β. ην είδνο γ. ν πιεζπζκόο δ. ην άηνκν Α3. Ζ ζσζηή ζεηξά θαηάηαμεο νξγαληζκώλ είλαη: α. είδνο νηθνγέλεηα γέλνο ηάμε θιάζε β. γέλνο είδνο ηάμε νηθνγέλεηα θιάζε γ. είδνο γέλνο νηθνγέλεηα ηάμε θιάζε δ. θιάζε είδνο γέλνο ηάμε νηθνγέλεηα Α4. Ζ ελέξγεηα ε νπνία κεηαθέξεηαη από έλα θαηώηεξν ηξνθηθό επίπεδν ζην ακέζσο επόκελν: α. παξακέλεη ζηαζεξή β. ειαηηώλεηαη θαηά 90% γ. δηπιαζηάδεηαη δ. κεηώλεηαη θαηά 10%. Α5.Σν θαηλόκελν ηνπ επηξνθηζκνύ κπνξεί λα εκθαληζηεί: α. εμαηηίαο ηεο κεηαβνιήο ηνπ θύθινπ ηνπ άλζξαθα. β. εμαηηίαο ηεο απμεκέλεο ρξήζεο ιηπαζκάησλ. γ. εμαηηίαο ηεο ηξύπαο ηνπ όδνληνο. δ. εμαηηίαο ηεο κεγάιεο πξνζαξκνζηηθόηεηαο ησλ θπηώλ ζηηο όρζεο ησλ πνηακώλ θαη ησλ ιηκλώλ. 1
2 ΘΔΜΑ Β Β1. Πεξηγξάςηε ηνλ νκνηνζηαηηθό κεραληζκό δηαηήξεζεο ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ ζώκαηνο όηαλ ζην εμσηεξηθό πεξηβάιινλ ππάξρεη ζεξκνθξαζία κεγαιύηεξε από 36,6 ν C. (Μνλάδεο 10) Β2. Ση είλαη ηα ελδνζπόξηα, πόηε θαη γηαηί ζρεκαηίδνληαη; () Β3. Ση είλαη θαη πνπ απαληάηαη ε ιπζνδύκε; () Β4. Γώζηε ηνλ νξηζκό ηεο αλνζίαο. Πώο επηηπγράλεηαη ε ελεξγεηηθή θαη πώο ε παζεηηθή αλνζία; () Γ1. Ση νλνκάδνπκε ξύπαλζε; Πνην είλαη ην θξηηήξην γηα λα ραξαθηεξηζηεί έλαο ξύπνο απεηιή γηα ην πεξηβάιινλ; (Μνλάδεο 4) Γ2. Ση απαηηείηαη γηα ηε δηαηήξεζε ησλ νηθνζπζηεκάησλ; (Μνλάδεο 6) Γ3. Πνηα είλαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ελόο εξεκηθνύ νηθνζπζηήκαηνο θαη πνηεο είλαη νη ελέξγεηεο ηνπ αλζξώπνπ πνπ νδεγνύλ ζε έλα ηέηνην νηθνζύζηεκα; () Γ4. Πώο δεκηνπξγείηαη ε όμηλε βξνρή θαη πνηεο νη ζπλέπεηέο ηεο; (Μνλάδεο 10) Γ1. Με πνηνπο ηξόπνπο πξνθαιείηαη ειάηησζε ηεο ζπγθέληξσζεο ηνπ νμπγόλνπ ζε έλα πδάηηλν νηθνζύζηεκα; (Μνλάδεο 10) Γ2. ε κηα ιίκλε ζπλαληάκε θπηνπιαγθηόλ, δσνπιαγθηόλ, ςάξηα θαη ςαξνπνύιηα ηα νπνία ηξέθνληαη απνθιεηζηηθά κε ςάξηα ηεο ιίκλεο. Δάλ ε βηνκάδα ηνπ θπηνπιαγθηόλ είλαη 100 ton θαη ε ζπγθέληξσζε ηνπ εληνκνθηόλνπ ζε απηό είλαη 1 κg/kg, λα ππνινγίζεηε ηε ζπγθέληξσζε ηνπ εληνκνθηόλνπ ζηα ςαξνπνύιηα. (Μνλάδεο 15) 2
3 ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΘΔΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. γ Α4. β Α5. β ΘΔΜΑ Β Β1. ρνι. βηβι. ζει. 9-10: «ζηελ πεξίπησζε πνπ βξεζνύκε ζε έλα ρώξν. απνηξέπεη ηελ αύμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ.» Β2. ρνι. βηβι. ζει.13-14: «ε αληίμνεο ζπλζήθεο βιαζηάλνπλ δίλνληαο ην θαζέλα έλα βαθηήξην.» Β3. ρνι. βηβι. ζει.31-32: «Δίλαη έλδπκν πνπ δηαζπά ην θπηηαξηθό ηνίρσκα ησλ βαθηεξίσλ. Απαληάηαη ζηνλ ηδξώηα, ζην ζάιην θαη ζηα δάθξπα πξνζηαηεύνληαο αληίζηνηρα ην δέξκα θαη ηνπο βιελλνγόλνπο ηεο ζηνκαηηθήο θνηιόηεηαο θαη ηνπ επηπεθπθόηα.» Β4. ρνι. βηβι. ζει.39-40: «Ζ αλνζία ε δηάξθεηά ηεο είλαη παξνδηθή.» Γ1. ρνι. βηβι. ζει.103: «Ρύπαλζε εηζάγεηαη ζην νηθνζύζηεκα.». Γ2. ρνι. βηβι. ζει. 71-72: «Ζ δηαηήξεζε ησλ νηθνζπζηεκάησλ ελόο νηθνζπζηήκαηνο.». Γ3. ρνι. βηβι. ζει. 101: «Φπζηνινγηθά ζηα κεζνγεηαθά νηθνζπζηήκαηα.». Γ4. ρνι. βηβι. ζει. 107: «Ζ εθαηζηεηαθή δξαζηεξηόηεηα δηαβξώλνπλ ηηο εμσηεξηθέο επηθάλεηέο ηνπο.». 3
4 Γ1. ρνι. βηβιίν ζει. 108-109: «Σν ζεξκό λεξό από ηηο ςπθηηθέο εγθαηαζηάζεηο ηνπ νμπγόλνπ πνπ βξίζθεηαη ζε απηό» και «ηηο δηαηαξαρέο πνπ πξνθαινύλ ηα αζηηθά ιύκαηα.ηα ςάξηα πνπ πεζαίλνπλ από αζθπμία». Γ2. Γηα λα ππνινγίζνπκε ηελ ζπγθέληξσζε ηνπ εληνκνθηόλνπ ζηα ςαξνπνύιηα ζα πξέπεη πξώηα λα ππνινγίζνπκε ηελ βηνκάδα ζηα ςαξνπνύιηα θαζώο θαη ηελ πνζόηεηα ηνπ εληνκνθηόλνπ ζε απηά. Γλσξίδνληαο ηε βηνκάδα ηνπ θπηνπιαγθηόλ θαη κε δεδνκέλν όηη κόλν ην 10% ηεο βηνκάδαο ελόο ηξνθηθνύ επηπέδνπ δηαηίζεηαη ζην επόκελν ηξνθηθό επίπεδν, κπνξνύκε λα ππνινγίζνπκε ηε βηνκάδα πνπ αληηζηνηρεί ζε θάζε ηξνθηθό επίπεδν ηνπ νηθνζπζηήκαηνο: ψαροποφλια ψάρια ζωοπλαγκτόν φυτοπλαγκτόν 100 Kg 1.000 Kg 10.000 Kg 100 ton=100.000 Kg Με δεδνκέλε ηε ζπγθέληξσζε ηνπ εληνκνθηόλνπ ζην θπηνπιαγθηόλ κπνξνύκε λα ππνινγίζνπκε ηελ πνζόηεηα ηνπ ζην επίπεδν ησλ παξαγσγώλ: ε 1 Kg θπηνπιαγθηόλ πεξηέρεηαη 1κg εληνκνθηόλνπ ε 100.000 Kg Χ; x = 100.000 κg = 10 5 κg 4
5 Δπεηδή ηα εληνκνθηόλα είλαη κε βηνδηαζπώκελεο νπζίεο, ζε θάζε ηξνθηθό επίπεδν πεξηέρεηαη ε ίδηα πνζόηεηα. Έηζη αλακέλεηαη ζηα ςαξνπνύιηα ε πνζόηεηα ηνπ εληνκνθηόλνπ λα είλαη 10 5 κg. Άξα, γηα ην ηξνθηθό επίπεδν κε ηα ςαξνπνύιηα ηζρύεη: ε 100 Kg ςαξνπνύιηα πεξηέρoληαη 10 5 κg εληνκνθηόλνπ ε 1 Kg Ε; 100 Kg x Ε = 1 Kg x 10 5 κg, άξα Ε = (1 Kg x 10 5 κg) /100 Kg, νπόηε Ε =10 3 κg Ζ ζπγθέληξσζε ηνπ εληνκνθηόλνπ ζηα ςαξνπνύιηα είλαη 10 3 κg/ Kg. ΒΘΟΜΑΖΑ (Kg) ΠΟΟΣΗΣΑ (μg) ΤΓΚΕΝΣΡΩΗ (μg/ Kg) 100 10 5 10 3 1000 10 5 10 2 ψαροποφλια ψάρια 10000 10 5 10 1 100000 10 5 1 ζωοπλαγκτόν φυτοπλαγκτόν ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΔΗΜΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΙΟΝΙΔΟΥ ΕΛΣΑ 5