ΤΣΟΤΟΥΛΙΔΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΕΣΥ - Κ.Υ. ΚΑΣΣΑΝΔΡΕΙΑΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ Γ. Ν.ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Α Π.Ρ.Π. ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΝΟΣ. ΑΧΕΠΑ
-A.J. Boulton D.G. Armstrong S.F. Albert American Diabetes Association American Association of Clinical Endocrinologists Comprehensive foot examination and risk assessment: a report of the task force of the foot care interest group of the American Diabetes Association, with endorsement by the American Association of Clinical Endocrinologists Diabetes Care 31 2008 1679 1685 -W.A. Davis P.E. Norman D.G. Bruce T.M. Davis Predictors, consequences and costs of diabetes-related lower extremity amputations complicating type 2 diabetes: the Freemantle Diabetes Study Diabetologia 49 2006 2634 2641
-E.J. Boyko J.H. Ahroni V. Stensel A prospective study of risk factors for diabetic foot ulcer. The Seattle Diabetic Foot Study Diabetes Care 22 1999 1036 1042 -D.J. Fernando E.A. Masson A. Veves Relationship of limited joint mobility to abnormal foot pressures and diabetic foot ulceration Diabetes Care 14 1991 8 11 -E.J. Boyko K.M. Nelson J.H. Ahroni Prediction of diabetic foot ulcer occurrence using commonly available clinical information Diabetes Care 29 2006 1202
J. Apelqvist K. Bakker W.H. van Houtum N.C. Schaper International Working Group on the Diabetic Foot (IWGDF) Editorial Board Practical guidelines on the management and prevention of the diabetic foot: based upon the International Consensus on the Diabetic Foot (2007) Diabetes Metab Res Rev 24 suppl 1 2008 S181 S187
-D.J. Margolis J. Kantor J.A. Berlin Healing of diabetic neuropathic foot ulcers receiving standard treatment. A metaanalysis Diabetes Care 22 1999 692 695 -V. Dargis O. Pantelejeva A. Jonushaite Benefits of a multidisciplinary approach in the management of recurrent diabetic foot ulceration in Lithuania: a prospective study Diabetes Care 22 1999 1428 1431 -K. Aydin M. Isildak J. Karakaya A. Gürlek Change in amputation predictors in diabetic foot disease: effect of multidisciplinary approach Endocrine 38 2010 87 92
Αποτελέσματα: η συστηματική εφαρμογή των αλγόριθμων από τους ιατρούς της ΠΦΥ, είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση (48%) των ακρωτηριασμών
Επίπεδο 1 (the minimal model) Εξέταση ποδιών και εντόπιση προβλημάτων όπως κάλοι, παραμορφώσεις, παθολογία νυχιών, πόδι αθλητή, μικρές πληγές Ανίχνευση ποδιού σε κίνδυνο Θεραπεία προβλημάτων ποδιού Πρόληψη με έμφαση στην εκπαίδευση φροντίδας ποδιού, την αποφυγή τραυματισμών και τη σύσταση κατάλληλων υποδημάτων IWGDF
Επίπεδο 1 (the minimal model) Μπορεί να εφαρμοσθεί σε ιατρείο, κέντρο υγείας, επαρχιακό νοσοκομείο Η ομάδα απαρτίζεται από ιατρό, νοσηλευτή και/ή ποδίατρο. (είναι επιθυμητό ένας τουλάχιστον από την ομάδα να έχει εκπαιδευθεί σε εξειδικευμένο κέντρο). IWGDF
Επίπεδο 2 (the intermediate model) Εξέταση ποδιών και εντόπιση προβλημάτων όπως κάλοι, παραμορφώσεις, παθολογία νυχιών, πόδι αθλητή, μικρές πληγές Ανίχνευση ποδιού σε κίνδυνο Θεραπεία προβλημάτων ποδιού Πρόληψη με έμφαση στην εκπαίδευση φροντίδας ποδιού, την αποφυγή τραυματισμών και τη σύσταση κατάλληλων υποδημάτων Αντιμετώπιση διαβητικών ελκών, θεραπεία λοίμωξης και εκπαίδευση των διαβητικών για να κάνουν μόνοι τους αλλαγές IWGDF
Επίπεδο 2 (the intermediate model) Συνήθως σε νοσοκομείο Η ομάδα αποτελείται από Διαβητολόγο, Χειρουργό (γενικό, Ορθοπαιδικό, Αγγειοχειρουργό), νοσηλευτή, ποδίατρο και ορθωτικό. IWGDF
Επίπεδο 3 (centres of excellence and tertiary referral centres) Περισσότερο περίπλοκες περιπτώσεις όπως δύσκολη επαναγγείωση ή αρθροπάθεια Charcot μπορούν να αντιμετωπισθούν. IWGDF
Επίπεδο 3 (centres of excellence and tertiary referral centres) Μπορεί να συμμετέχουν Διαβητολόγος, Λοιμωξιολόγος, Αγγειοχειρουργός, Ορθοπαιδικός, επεμβατικός Ακτινολόγος, Φυσιοθεραπευτής, Μικροβιολόγος, Δερματολόγος, Ψυχίατρος, Νοσηλευτής, Ποδίατρος Η προσέγγιση της φροντίδας διαβητικού ποδιού από πολυεπίπεδη ομάδα μπορεί να αποφέρει μείωση των ακρωτηριασμών κατά 45-85 IWGDF
Πότε πρέπει να γίνεται η εξέταση του ποδιού Χαμηλός κίνδυνος για έλκος Ετησίως Υψηλός κίνδυνος Κάθε τρεις με έξι μήνες Σε παρουσία έλκους Παραπομπή σε διεπιστημονική ομάδα με εμπειρία στην αντιμετώπιση ελκών 2013- Canadian Diabetes Association
Υψηλός κίνδυνος για έλκος: πρόληψη και έγκαιρη θεραπεία Υψηλός κίνδυνος Εκπαίδευση για φροντίδα ποδιού Κατάλληλα υποδήματα Αν αναπτυχθεί έλκος Παραπομπή σε διεπιστημονική ομάδα με εμπειρία σε έλκη ποδιών 2013- Canadian Diabetes Association
Εξετάζονται κατά μέσο όρο ετησίως τα πόδια περίπου 350-400 διαβητικών Απουσία βοηθού ιατρού αδυναμία εκπαίδευσης ειδικευόμενου ιατρού Περίπου 15% κατά μέσο όρο ετησίως τα πόδια που είναι σε κίνδυνο εξέλκωσης (μέτρια και σοβαρού βαθμού νευροπάθεια)
Άριστη συνεργασία με τους Χειρουργούς του Νοσοκομείου Απουσία αγγειοχειρουργού Δυνατότητα καλλιεργειών στο μικροβιολογικό εργαστήριο Το ακτινολογικό συμβάλλει με απλές ακτινογραφίες
Σε περίπτωση ανάγκης παραπομπής σε ιατρείο διαβητικού ποδιού τριτοβάθμιου νοσοκομείου όλοι οι ασθενείς πλην ενός ανταποκρίθηκαν θετικά.
Δυσάρεστη έκπληξη το γεγονός ότι στη συντριπτική πλειοψηφία των διαβητικών δεν τους ζητήθηκε ποτέ να βγάλουν τα παπούτσια και τις κάλτσες τους. Ευχάριστη έκπληξη η τήρηση των οδηγιών για την πρόληψη εμφάνισης έλκους από τους περισσότερους. Στα 8 χρόνια λειτουργίας του ιατρείου κανένα περιστατικό ακρωτηριασμού από τους παρακολουθούμενους διαβητικούς