Τεχνικόσ Μαγειρικόσ Τϋχνησ Αρχιμϊγειρασ (Chef) Β Εξϊμηνο 1
Οριςμοί Ζννοια τησ Λογιςτικήσ Εύναι μϋςο παροχόσ οικονομικών πληροφοριών προσ διϊφορεσ ομϊδεσ ενδιαφερομϋνων για την πορεύα μιασ επιχεύρηςησ που ςτόχο ϋχει τη διευκόλυνςη τησ λόψησ οικονομικών αποφϊςεων 2
Κλάδοι τησ Λογιςτικήσ Χρηματοοικονομικό Λογιςτικό Φορολογικό Λογιςτικό Ελεγκτικό Λογιςτικό Δημόςιου Τομϋα Διεθνόσ Λογιςτικό Διοικητικό Λογιςτικό Κοςτολόγηςη 3
Χρηματοοικονομική Λογιςτική Δραςτηριότητεσ ςυλλογό κατϊταξη καταγραφό εμφϊνιςη Εργαλεία πληροφόρηςησ Δημοςιευμϋνεσ οικονομικϋσ καταςτϊςεισ Ενδιαφερόμενοι Τρύτοι Κρϊτοσ Μϋτοχοι 4
Διοικητική Λογιςτική Δραςτηριότητεσ ςυλλογό κατϊταξη καταγραφό εμφϊνιςη Εργαλεία πληροφόρηςησ Εςωτερικϋσ πληροφοριακϋσ καταςτϊςεισ (MIS) Ενδιαφερόμενοι Στελϋχη τησ οικονομικόσ μονϊδασ Τομείσ δραςτηριοποίηςησ Κοςτολόγηςη Προγραμματιςμόσ Έλεγχοσ Λόψη αποφϊςεων 5
Διαφορζσ Χρηματοοικονομικήσ - Διοικητικήσ Λογιςτικήσ 6
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ Τα αντικεύμενα τησ κοςτολόγηςησ εύναι : Ο προςδιοριςμόσ του πραγματικού κόςτουσ ανϊ προώόν Η ανϊλυςη του κόςτουσ για την εξαγωγό χρόςιμων ςυμπεραςμϊτων, για την ορθολογικό διούκηςη τησ επιχειρόςεωσ και την αριςτοπούηςη των αποτελεςμϊτων τησ 7
Σκοποί τησ Κοςτολόγηςησ Κοςτολόγηςη προώόντων και υπηρεςιών Τιμολόγηςη Κοςτολόγηςη τμημϊτων τησ επιχεύρηςησ Αξιολόγηςη τησ αποδοτικόσ χρόςησ των πόρων Κοςτολόγηςη λειτουργιών τησ επιχεύρηςησ Μόπωσ θα όταν καλύτερα να αγορϊζω από τρύτουσ; Μόπωσ αφορϊ μόνο τουσ κερδοςκοπικούσ οργανιςμούσ; Δημόςιο (π.χ. Νοςοκομεύα, Πανεπιςτόμια) Υποςτόριξη του προγραμματιςμού και του ελϋγχου και τησ λόψησ αποφϊςεων 8
Διοίκηςη κόςτουσ Φιλοςοφία Δημιουργύα αξύασ για τον πελϊτη με χαμηλό κόςτοσ. Συμπεριφορά Το κόςτοσ εύναι αποτϋλεςμα δραςτηριοτότων Εμπλοκό - όχι παθητικό καταγραφό Τεχνικέσ Σύνολο πληθώρασ επιςτημονικών μεθόδων Επιλογό βϊςει: - Καταλληλότητασ για την επύτευξη των ςτόχων - Aνϊλυςη κόςτουσ - οφϋλουσ 9
Κόςτοσ και Ζξοδο - Κόςτοσ εύναι η διϊθεςη ό η επϋνδυςη αγοραςτικόσ δύναμησ για την απόκτηςη υλικών ό ϊυλων αγαθών και υπηρεςιών με ςκοπό τη χρηςιμοπούηςό τουσ για την πραγματοπούηςη εςόδων από πωλόςεισ - Έξοδο εύναι το κόςτοσ που βαρύνει τα ϋςοδα τησ χρόςησ 10
Παράδειγμα Δηλαδή... Αγορά παγίου; Όταν το αγορϊζω πϊει ςτο Ενεργητικό Η χρηςιμοπούηςό του (απόςβεςη) εύναι κόςτοσ Το κόςτοσ αυτό γύνεται ϋξοδο όταν τα προώόντα που παρϊχθηκαν πουλόθηκαν Αγορά υπηρεςιών; Όταν τισ αγορϊζω αυτόματα τισ αναλώνω Η αξύα τουσ εύναι κόςτοσ Αυτόματη μετατροπό κόςτουσ ςε ϋξοδο 11
Φορζασ Κόςτουσ - Κζντρο Κόςτουσ Ωσ φορεύσ κόςτουσ θεωρούνται τα προώόντα και οι υπηρεςύεσ που κοςτολογούνται Ωσ κϋντρα κόςτουσ θεωρούνται ςυνόθωσ τα τμόματα (λειτουργύεσ) τησ επιχεύρηςησ ςτισ οπούεσ γύνεται ςυγκϋντρωςη του κόςτουσ 12
Διακρίςεισ Κόςτουσ Μεταβλητό Κόςτοσ Μεταβλητό κόςτοσ ταθερό ανά μονάδα προϊόντοσ, μεταβλητό ςτο ςφνολο 13
Διακρίςεισ Κόςτουσ Σταθερό Κόςτοσ Σταθερό κόςτοσ ταθερό ςτο ςφνολο, μεταβλητό ανά μονάδα 14
Διακρίςεισ Κόςτουσ Σταθερό Κόςτοσ Ημιμεταβλητό κόςτοσ Σο ςταθερό μζροσ ενόσ ημιμεταβλητοφ κόςτουσ (semi-variable cost) αντιςτοιχεί ςυνήθωσ ςτο ελάχιςτο τίμημα με το οποίο μπορεί να αποκτηθεί μια υπηρεςία ή ζνα αγαθό, ζςτω και εάν δεν χρηςιμοποιηθεί καθόλου. Σο μεταβλητό μζροσ αντιςτοιχεί ςτη χρήςη που γίνεται 15
Διακρίςεισ Κόςτουσ Ανϊλογα με τη μονϊδα μϋτρηςησ: ανϊ μονϊδα (μϋςο κόςτοσ) / ςυνολικό Ανϊλογα με την αιτύα ύπαρξησ: ϊμεςο / ϋμμεςο (Σε ςχϋςη πϊντα με κϊποιο φορϋα) Άμεςο εύναι το κόςτοσ που γύνεται αποκλειςτικϊ χϊριν ενόσ εύδουσ προώόντοσ/υπηρεςύασ ό λειτουργύασ ό πελϊτη ό τμόματοσ ό ϊλλησ υποδιαύρεςησ τησ επιχεύρηςησ. Εύναι εύκολα ανιχνεύςιμο από τη Διούκηςη τησ Επιχεύρηςησ. Παρϊδειγμα ϊμεςου κόςτουσ: Το κόςτοσ των πρώτων υλών για την παραγωγό ενόσ προώόντοσ. Έμμεςο εύναι το κόςτοσ που γύνεται ταυτόχρονα χϊριν περιςςοτϋρων του ενόσ ειδών προώόντων/υπηρεςτιών ό λειτουργιών ό τμημϊτων τησ επιχεύρηςησ. Παρϊδειγμα ϋμμεςου κόςτουσ: Η αποςβϋςεισ των μηχανών Ανϊλογα με τη ςυςχϋτιςη με βϊςη τισ μεταβολϋσ ςτον όγκο παραγωγόσ: μεταβλητό, ςταθερό, ημιμεταβλητό Ωσ µεταβλητό ορύζεται εκεύνο το κόςτοσ που ςτο ςύνολό του ςυµµεταβϊλλεται (κατϊ κϊποιο ρυθµό) µε τισ µεταβολϋσ του βαθµού δραςτηριότητασ. Παρϊδειγμα τϋτοιου κόςτουσ εύναι το κόςτοσ ϊµεςησ εργαςύασ. Ωσ ςταθερό ορύζεται εκεύνο το κόςτοσ που ςτο ςύνολό του δεν ςυµµεταβϊλλεται (µϋςα ςε οριςµϋνα όρια) µε τισ µεταβολϋσ του βαθµού δραςτηριότητασ. Το χαρακτηριςτικό του ςταθερού κόςτουσ δεν εύναι ότι παραµϋνει αµετϊβλητο, αλλϊ ότι η µεταβολό του οφεύλεται ςε ϊλλα αύτια εκτόσ από τισ αυξοµειώςεισ του βαθµού δραςτηριότητασ και ότι η µεταβλητότητϊ του ςχετύζεται µε το χρόνο µϊλλον, παρϊ µε τισ µεταβολϋσ του βαθµού δραςτηριότητασ. Παρϊδειγµα τϋτοιου κόςτουσ εύναι το ενούκιο του εργοςταςύου. Το ηµιµεταβλητό κόςτοσ εύναι ςταθερό µϋχρι ενόσ ςηµεύου και από εκεύ και πϋρα µεταβϊλλεται µε κϊποιο ρυθµό. Το µεταβλητό κόςτοσ εύναι πϊντα και ςχετικό, ενώ το ςταθερό µπορεύ να εύναι ςχετικό, αλλϊ ςτισ περιςςότερεσ περιπτώςεισ εύναι ϊςχετο κόςτοσ. 16
Διακρίςεισ Κόςτουσ Ανϊλογα με τη χρονικό διϊςτημα που αφορϊ: ιςτορικό / προώπολογιςτικό Ιςτορικό ό πραγματικό κόςτοσ εύναι εκεύνο το κόςτοσ που υπολογύζεται ςτο τϋλοσ τησ παραγωγικόσ διαδικαςύασ με βϊςη τισ πραγματικϋσ δαπϊνεσ Εύναι το κόςτοσ που αντιςτοιχεύ ςτο ποςό που προβλϋπεται να διαμορφωθούν όλεσ οι δαπϊνεσ παραγωγόσ Ανϊλογα με τισ λειτουργύεσ τησ επιχεύρηςησ: παραγωγόσ/ διούκηςησ / πωλόςεων Ανϊλογα με τη ςχετικότητϊ του για τη λόψη μιασ απόφαςησ ςχετικό / μη ςχετικό Σχετικό εύναι εκεύνο το κόςτοσ το οπούο θα παύςει να υφύςταται αν πϊψει να υφύςταται το αντικεύµενο ςτο οπούο αναφϋρεται. Αντύςτοιχα, ϊςχετο εύναι εκεύνο το κόςτοσ το οπούο θα ςυνεχύςει να υφύςταται αν πϊψει να υφύςταται το αντικεύµενο ςτο οπούο αναφϋρεται. Αυτού του εύδουσ η διϊκριςη ϋχει ευρεύα χρόςη ςτην περύπτωςη που η επιχεύρηςη καλεύται να επιλϋξει µεταξύ εναλλακτικών λύςεων όπωσ, παραδεύγµατοσ χϊριν, ωσ προσ τη διατόρηςη ό µη ενόσ προώόντοσ, ενόσ πελϊτη, ενόσ τµόµατόσ τησ κ.ο.κ. Μόνο το ςχετικό κόςτοσ θα πρϋπει να λαµβϊνεται υπ όψιν κατϊ τη λόψη τησ απόφαςησ. 17
Διακρίςεισ Κόςτουσ Ανϊλογα με την ελεγξιμότητϊ του ελεγχόμενο και μη ελεγχόμενο Ελεγχόμενο κόςτοσ εύναι εκεύνο το οπούο καθορύζεται ςε ϋνα οριςµϋνο επύπεδο διοικητικόσ ιεραρχύασ τησ επιχεύρηςησ, για δεδοµϋνο χρονικό διϊςτηµα. Εύναι φανερό ότι χρειϊζονται δύο χαρακτηριςτικϊ ςτοιχεύα για τη διϊκριςη του ελεγχόµενου από το µη ελεγχόµενο κόςτοσ : ο καθοριςµόσ µιασ ιεραρχύασ, ενόσ επιπϋδου διούκηςησ που θα εύναι υπεύθυνο για τη διαµόρφωςη και το ύψοσ τησ δαπϊνησ, και ο προςδιοριςµόσ του χρονικού διαςτόµατοσ ςτο οπούο αναφερόµαςτε. Παρϊδειγµα τϋτοιου κόςτουσ µπορεύ να εύναι οι διαφηµύςεισ για το τµόµα πωλόςεων Ανϊλογα με τη «μεταβολό» του ςταθερού κόςτουσ διαρκϋσ και διαφοροποιούμενο κόςτοσ Λογιςτικοπούηςη του κόςτουσ κόςτοσ ευκαιρύασ και λογιςτικό κόςτοσ 18
Διακρίςεισ Κόςτουσ Ανϊλογα με τη «μεταβολό» του ςταθερού κόςτουσ διαρκϋσ και διαφοροποιούμενο κόςτοσ Λογιςτικοπούηςη του κόςτουσ κόςτοσ ευκαιρύασ και λογιςτικό κόςτοσ Κόςτοσ ευκαιρύασ εύναι το κόςτοσ που προκύπτει από την θυςύα ενόσ αγαθού, για την παραγωγό κϊποιου ϊλλου. Παρϊδειγμα: Αν κϊποιοσ μπορεύ με 10 να πϊει ςινεμϊ ό να πϊρει μύα πύτςα, αν επιλϋξει να πϊει ςινεμϊ, η πύτςα εύναι το κόςτοσ ευκαιρύασ. Λογιςτικό κόςτοσ ό εμφανϋσ για τισ επιχειρόςεισ εύναι οι δαπϊνεσ που πραγματοποιούνται για την παραγωγό και τη διϊθεςη του προώόντοσ τουσ. 19
Παράδειγμα Μια επιχεύρηςη παρϊγει τα δύο προώόντα Α και Β Μεταβλητό κόςτοσ παραγωγόσ: Α = 82 και Β = 100 Σταθερό κόςτοσ 500.000 Ζητείται: Κόςτοσ παραγωγόσ για 10.000 μονϊδεσ Α ό Κόςτοσ παραγωγόσ για 12.000 μονϊδεσ Β 20
Απάντηςη Προώόν Α Μεταβλητό κόςτοσ: (10.000 x 82) = 820.000 Σταθερό κόςτοσ: 500.000 Συνολικό κόςτοσ παραγωγόσ: 1.320.000 Προώόν Β Μεταβλητό κόςτοσ: (12.000 x 100) = 1.200.000 Σταθερό κόςτοσ: 500.000 Συνολικό κόςτοσ παραγωγόσ: 1.700.000 Και τα δύο μαζύ: 820.000+1.200.000 +500.000 = 2.520.000 21
Ανάλυςη του ςυνολικοφ κόςτουσ μιασ μεταποιητικήσ επιχείρηςησ 22
Ζκθεςη κόςτουσ παραγωγήσ Κόςτοσ παραχθζντων και κόςτοσ πωληθζντων Πρώτεσ ύλεσ Άμεςη εργαςύα Ειδικό ό Άμεςο βιομηχανικό κόςτοσ Γενικϊ Βιομηχανικϊ Έξοδα (ΓΒΕ) Έμμεςα υλικϊ Έμμεςη εργαςύα Λοιπϊ κόςτη παραγωγόσ 23
Στοιχεία Κόστους Παραγωγής Πρώτες ύλες Είναι όλα τα κύρια υλικά τα οποία ενςωματώνονται ςτο παραγόμενο προΰόν Αποτελούν τμήμα του άμεςου κόςτουσ διότι επιβαρύνουν απευθείασ το παραγόμενο προΰόν Άμεςη εργαςία Εύναι η εργαςύα την οπούα προςφϋρουν οι εργαζόμενοι οι οπούοι αςχολούνται ϊμεςα με την επεξεργαςύα των πρώτων υλών Άμεςο Βιομηχανικό Κόςτοσ Άμεςο βιομηχανικό κόςτοσ εύναι το κόςτοσ το οπούο αφορϊ αποκλειςτικϊ ϋνα ςυγκεκριμϋνο φορϋα κόςτουσ Το ενούκιο μιασ μηχανόσ που χρηςιμοποιεύται για την παραγωγό ενόσ ςυγκεκριμϋνου μόνο προώόντοσ, Τα ϋξοδα που αφορούν τη ςυντόρηςη ενόσ τϋτοιου μηχανόματοσ Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα Γενικϊ βιομηχανικϊ ϋξοδα εύναι όλα τα ϋξοδα που δημιουργούνται από την ϋναρξη τησ παραγωγόσ μϋχρι του ςημεύου όπου τα προώόντα εύναι ϋτοιμα να μπουν ςτην αποθόκη των ετούμων προώόντων. Αποτελούν έμμεςο και ςταθερό κόςτοσ για την επιχεύρηςη. Τα ενοίκια και τα αςφάλιςτρα που πληρώνονται για το εργοςτάςιο Αποςβέςεισ Η έμμεςη εργαςία Τα διάφορα αναλώςιμα υλικά 24
Διακρίσεις Έμμεσου και Άμεσου Κόστους Οι άμεςεσ πρώτεσ ύλεσ, η άμεςη εργαςία και το Άμεςο Βιομηχανικό Κόςτοσ (π.χ. ενοίκιο μιασ ςυγκεκριμένησ μηχανήσ ή έξοδα ςυντήρηςησ μιασ ςυγκεκριμένησ ςυςκευήσ ) είναι Μεταβλητό και Άμεςο κόςτοσ. Τα Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα (ΓΒΕ) όπωσ ενοίκια, αςφάλιςτρα, αποςβέςεισ, έμμεςη εργαςία, έμμεςεσ πρώτεσ ύλεσ και αναλώςιμα είναι Σταθερό και Έμμεςο Κόςτοσ για την επιχείρηςη. Έμμεςο γιατί τα ΓΒΕ δεν ςχετίζονται κατευθείαν με ένα προΰόν αν και με τον τρόπο τουσ τα ΓΒΕ βοηθούν ςτη παραγωγή του, και ςταθερό γιατί η μεταβολή του κόςτουσ ςτα ΓΒΕ, αν ποτέ ςυμβεί, εξαρτάται από τον χρόνο, παρά από την παραγωγική διαδικαςία του προΰόντοσ. Ημιμεταβλητό κόςτοσ είναι το Κόςτοσ Παραγωγήσ και το Συνολικό Κόςτοσ Λειτουργίασ τησ Επιχείρηςησ (Κόςτοσ Παραγωγήσ και Διοικητικά Έξοδα), γιατί τα κόςτη αυτά περιέχουν και ςταθερέσ αλλά και μεταβλητέσ δαπάνεσ. Τα Διοικητικά Έξοδα αφορούν άλλα τμήματα τησ επιχείρηςησ και όχι ειδικά το Τμήμα Παραγωγήσ. Είναι Έμμεςα και Σταθερά έξοδα, αλλά δεν ςχετίζονται με τα Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα (ΓΒΕ) που αυτά αφορούν, έςτω και έμμεςα, το Τμήμα Παραγωγήσ αλλά ούτε και με το Άμεςο Βιομηχανικό Κόςτοσ. Τα έξοδα από άλλουσ φορείσ (π.χ. ΦΠΑ, Διαφορέσ Συναλλαγών ςε Ξένο Νόμιςμα, Φόροι Πολυτελείασ, Δημοτικά Τέλη, Δαςμοί, βρίςκονται έξω από την επιχείρηςη και αποτελούν Σταθερά και Έμμεςα Κόςτη 25
Παράδειγμα Βιομηχανικό επιχεύρηςη παρϊγει ϋνα προώόν Αναλώςεισ υλικών 400.000 (70% α ύλεσ) Εργατικϊ 250.000 (80% ϊμεςη εργαςύα) Λοιπά ΓΒΕ 150.000 Έξοδα πωλόςεων 380.000 Έξοδα διούκηςησ 420.000 Ζητεύται: α) Κόςτοσ παραχθϋντων, και β) Συνολικό κόςτοσ λειτουργύασ επιχεύρηςησ 26
Απάντηςη: Ερώτημα α Α ύλεσ: 280.000 (70% x 400.000) Άμεςη Εργαςύα: 200.000 (80% x 250.000) ΓΒΕ: 320.000 Έμμεςα υλικϊ 120.000 (30% x 400.000) Έμμεςη εργαςύα 50.000 (20% x 250.000) Λοιπϊ ΓΒΕ 150.000 (δύνεται από την ϊςκηςη) Κόςτοσ παραχθϋντων: 800.000 Ερώτημα β Κόςτοσ παραχθϋντων 800.000 Έξοδα πωλόςεων: 380.000 Έξοδα διούκηςησ: 420.000 Κόςτοσ λειτουργύασ: 1.600.000 27
Υπολογιςμόσ Κόςτουσ Πρώτων Υλών Αρχικό Απόθεμα + Αγορϋσ - Τελικό Απόθεμα = Κόςτοσ Πρώτων Υλών (Αναλώςεισ πρώτων Υλών προσ παραγωγό) 28
Υπολογιςμόσ Κόςτουσ Πρώτων Υλών 29
Υπολογιςμόσ κόςτουσ παραχθζντων (Παραγωγήσ) Αρχικό απόθεμα ημικατεργαςμϋνων + Αναλώςεισ πρώτων υλών προσ παραγωγό + Άμεςη εργαςύα + Άμεςο βιομηχανικό κόςτοσ + ΓΒΕ - Τελικό απόθεμα ημικατεργαςμϋνων = Κόςτοσ παραχθϋντων (Έτοιμα Προώόντα) 30
Τπολογιςμόσ κόςτουσ παραχθζντων 31
Υπολογιςμόσ κόςτουσ πωληθζντων Αρχικό απόθεμα ετούμων προώόντων + Κόςτοσ παραγωγόσ (κόςτοσ παραχθϋντων/έτοιμα προώόντα) - Τελικό απόθεμα ετούμων προώόντων = Κόςτοσ πωληθϋντων (Πωλούμενα Προώόντα) 32
Υπολογιςμόσ κόςτουσ πωληθζντων 33
Ροή του Κόςτουσ 34
Χρηςιμότητα του Νεκροφ Σημείου Την ανϊλυςη του «νεκρού ςημεύου» θα πρϋπει να την θεωρόςουμε ςαν οδηγό για τη λόψη ορθολογικών επιχειρηματικών αποφϊςεων και όχι ςαν μϋςο κριτικόσ των διοικόςεων των επιχειρόςεων. Ο υπολογιςμόσ του «νεκρού ςημεύου» δεύχνει το ελϊχιςτο ύψοσ πωλόςεων (κύκλου εργαςιών), που πρϋπει να πραγματοποιεύ μια επιχεύρηςη, για να καλύπτονται τόςο οι ςταθερϋσ όςο και οι μεταβλητϋσ δαπϊνεσ τησ. Με ϊλλα λόγια, δεύχνει μϋχρι ποιου ςημεύου εύναι δυνατόσ ο περιοριςμόσ των πωλόςεων τησ επιχεύρηςησ, χωρύσ αυτό να παρουςιϊζει κϋρδοσ ό ζημιϊ. Κϊθε επιχεύρηςη ϋχει το δικό τησ «νεκρό ςημεύο» και εύναι εκεύνο ςτο οπούο οι πωλόςεισ τησ ιςούνται με το ςυνολικό κόςτοσ παραγωγόσ των προώόντων τησ, οπότε το οικονομικό τησ αποτϋλεςμα εύναι μηδϋν. Αν οι πωλόςεισ τησ επιχειρόςεωσ εύναι μεγαλύτερεσ από αυτϋσ του «νεκρού ςημεύου», τότε η επιχεύρηςη πραγματοποιεύ κϋρδοσ, ενώ αν εύναι χαμηλότερεσ τότε πραγματοποιεύ ζημιϊ 35
Μζθοδοσ Εφρεςησ Νεκροφ Σημείου Το «νεκρό ςημεύο» υπολογύζεται αλγεβρικϊ με την εξόσ μϋθοδο. Ορύζουμε: T = την τιμό πώληςησ μιασ μονϊδασ προώόντοσ ΣΚ = το ςταθερό κόςτοσ ΜΚ = το μεταβλητό κόςτοσ ανϊ μονϊδα προώόντοσ Πν = η ποςότητα νεκρού ςημεύου Ιςχύει η παρακϊτω εξύςωςη: Πν = ΣΚ / T - MK 36
Γραφική Παράςταςη Νεκροφ Σημείου 37
Παράδειγμα Εφρεςησ Νεκροφ ημείου Η επιςιτιςτικό επιχεύρηςη ΩΜΕΓΑ Α.Ε. ςχεδιϊζει την δημιουργύα ενόσ νϋου εδϋςματοσ. Το κόςτοσ του νϋου εδϋςματοσ διαμορφώνεται ωσ εξόσ: Α. Σταθερϊ κόςτη - Κόςτοσ ςυντόρηςησ Μηχανών Παραγωγόσ 5000. - Λογαριαςμού ΔΕΗ/Νερού κ.α. 11.000 - Ενούκιο 16.000 - Ολικό Σταθερό Κόςτοσ (ΣΚ): 32.000. 38
Παράδειγμα Εφρεςησ Νεκροφ ημείου Β.) Μεταβλητό κόςτοσ ανϊ ϋδεςμα - Υλικϊ μερύδασ και πρώτεσ ύλεσ 4. - Αναλώςιμα 2,5 - Άμεςη Εργαςύα 3 - Γενικϊ ϋξοδα 2,5 - Ολικό Μεταβλητό Κόςτοσ (ΜΚ) ανϊ ϋδεςμα 12. Γ.) Τιμό πώληςησ ανϊ ϋδεςμα 15. Εφαρμόζοντασ τον τύπο για την εξεύρεςη τησ ποςότητασ νεκρού ςημεύου, ϋχουμε: Πν = 32.000/(15-12) = 10.667 εδϋςματα Άρα, για να αποκομύςει κϋρδοσ η επιχεύρηςη πρϋπει να διαθϋςει περιςςότερα από 10.667 εδϋςματα. 39
Αριθμοδείκτεσ - Ειςαγωγή Οι αριθμοδεύκτεσ εύναι ςχϋςεισ μεταξύ μεγεθών, λογιςτικόσ ό ςτατιςτικόσ προελεύςεωσ, που καταρτύζονται με ςκοπό τον προςδιοριςμό τησ πραγματικόσ θϋςησ ό τησ αποδοτικότητασ των διϊφορων τμημϊτων ό ολόκληρων τομϋων τησ επιχεύρηςησ και, ςε τελικό ανϊλυςη, τησ πραγματικόσ κατϊςταςησ ολόκληρησ τησ επιχεύρηςησ ό και γενικότερα του κλϊδου ςτον οπούο ανόκει η μονϊδα αυτό. Με τουσ αριθμοδεύκτεσ προςδιορύζεται η ςχϋςη μεταξύ βαςικών επιχειρηματικών μεγεθών, διευκολύνεται η επιχειρηματικό δρϊςη και επεξηγούνται τα αποτελϋςματα που προκύπτουν απ' αυτό. Με το ςύςτημα των αριθμοδεικτών προςδιορύζεται, επύςησ, ο βαθμόσ αποδόςεωσ των διϊφορων δραςτηριοτότων τησ επιχεύρηςησ, με ςκοπό την ορθολογικότερη εκμετϊλλευςη των μϋςων δρϊςεώσ τησ. 40
Ενδεικτικοί Αριθμοδείκτεσ Κόςτουσ Κόςτοσ πωληθϋντων τροφύμων Έςοδα από Πωλόςεισ τροφύμων Κόςτοσ πωληθϋντων τροφύμων Μερύδεσ φαγητού (εδϋςματα) Απόθεμα (Στοκ) Αρχικό + Τελικό Κόςτοσ Πωληθϋντων τροφύμων X 365 ημϋρεσ 41
Παράδειγμα: Δυο ανταγωνιςτικϊ ξενοδοχεύα «Α» και «Β» παρουςιϊζουν τα παρακϊτω ςτοιχεύα: Κόςτοσ πωληθϋντων τροφύμων 120.000 70.000 Έςοδα από πωλόςεισ τροφύμων 200.000 90.000 Μερύδεσ Φαγητού (Εδϋςματα) 180.000 80.000 Αρχικό απόθεμα (ςτοκ) 100.000 20.000 Τελικό απόθεμα (ςτοκ) 80.000 10.000 Ποια από τισ δύο επιχειρόςεισ διαχειρύζεται καλύτερα τουσ πόρουσ τησ; Α Β 42
Απάντηςη: Σύμφωνα με τουσ αριθμοδεύκτεσ τα αποτελϋςματα για τισ δύο επιχειρόςεισ εύναι τα εξόσ : Α Β Κόςτοσ πωληθϋντων τροφύμων/πωλόςεισ τροφύμων (ϋςοδα) 60% 80% Κόςτοσ πωληθϋντων τροφύμων/μερύδεσ φαγητού 70% 90% Απόθεμα (ςτοκ)/κόςτοσ πωληθϋντων τροφύμων 547,5 ημϋρεσ 156 ημϋρεσ Αν και αρχικϊ το ξενοδοχεύο «Α» φαύνεται ότι ϋχει περιςςότερα κϋρδη, πωλόςεισ και αποθϋματα από το «Β», με βϊςη τουσ αριθμοδεύκτεσ το ξενοδοχεύο «Β» διαχειρύζεται καλύτερα τουσ πόρουσ του και, ςυγκριτικά με το ξενοδοχείο «Α», παρουςιϊζει καλύτερα αποτελϋςματα. 43
Τλη εξεταςτικήσ Από διαφϊνεια 22 μϋχρι διαφϊνεια 39 Οριςμού και διακρύςεισ του Άμεςου, Έμμεςου, Σταθερού, Μεταβλητού και Ημιμεταβλητού κόςτουσ, βρύςκονται ςτη διαφϊνεια 16 και ςτη διαφϊνεια 25 Η διϊκριςη του κόςτουσ από το ϋξοδο βρύςκεται ςτη διαφϊνεια 10 Ανϊλυςη Συνολικού Κόςτουσ - Έκθεςη Κόςτουσ Παραγωγόσ - Στοιχεύα Κόςτουσ Παραγωγόσ Υπολογιςμόσ Κόςτουσ Πρώτων Υλών Υπολογιςμόσ Κόςτουσ Παραγωγόσ Υπολογιςμόσ Κόςτουσ Πωληθϋντων Νεκρό Σημεύο Αριθμοδεύκτεσ. Παραδεύγματα Εύρεςησ τελικού αποθϋματοσ ό κόςτουσ πρώτων υλών, παραγωγόσ και πωληθϋντων. Διοικητικϊ και Έξοδα ϊλλων Τμημϊτων τησ Επιχεύρηςησ Κόςτοσ από τρύτουσ φορεύσ (ΦΠΑ, δημοτικϊ τϋλη, δαςμού ειςαγωγόσ κ.α.). 44
Ερωτήςεισ Εξεταςτικήσ Οριςμόσ Κόςτουσ, Εξόδου και ποια η διαφορϊ τουσ Οριςμού Άμεςου και Έμμεςου Κόςτουσ Οριςμού Σταθερού, Μεταβλητού και Ημιμεταβλητού Κόςτουσ Διϊκριςη του Σταθερού, Μεταβλητού και Ημιμεταβλητού Κόςτουσ ςε ϋνα από τα παρακϊτω παραδεύγματα: Παρϊδειγμα εύρεςησ τελικού αποθϋματοσ ό κόςτουσ πρώτων υλών, παραχθϋντων ό πωληθϋντων προώόντων. Παρϊδειγμα εύρεςησ αριθμού τεμαχύων προώόντων που ικανοποιεύ το νεκρό ςημεύο μιασ επιχεύρηςησ (ϋςοδα ύςα με τα ϋξοδα) Παρϊδειγμα αξιολόγηςησ μιασ επιχεύρηςησ και πωσ αυτό διαχειρύζεται το κόςτοσ τησ μϋςα από αριθμοδεύκτεσ 45