ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 23.3.2012 COM(2012) 127 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Ποιότητα της βενζίνης και του ντίζελ που χρησιμοποιούνται για τις οδικές μεταφορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Όγδοη ετήσια έκθεση (Έκθεση για το έτος 2009)

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Ποιότητα της βενζίνης και του ντίζελ που χρησιμοποιούνται για τις οδικές μεταφορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Όγδοη ετήσια έκθεση (Έκθεση για το έτος 2009) ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην οδηγία 98/70/ΕΚ 1 ορίζονται, για λόγους υγείας και περιβάλλοντος, ελάχιστες τεχνικές προδιαγραφές για τα καύσιμα οχημάτων με κινητήρες επιβαλλόμενης ανάφλεξης και ανάφλεξης λόγω συμπίεσης. Η ποιότητα των καυσίμων είναι σημαντική για το περιβάλλον, επειδή επηρεάζει τις ρυπογόνες εκπομπές των κινητήρων και, κατ επέκταση, την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Επίσης, επηρεάζει τον βαθμό δυσκολίας και το κόστος με το οποίο μπορούν να επιτευχθούν από τους κατασκευαστές τα επιδιωκόμενα όρια εκπομπών ρύπων και θερμοκηπιακών αερίων. Η παράβαση των προδιαγραφών για τα καύσιμα μπορεί να επιφέρει αύξηση των εκπομπών (π.χ. υπερβολικές ποσότητες οξυγονούχων ουσιών που μπορούν να αυξήσουν τις εκπομπές NOx) και να προκαλέσει βλάβη σε κινητήρες και σε συστήματα μετεπεξεργασίας των καυσαερίων (π.χ. υπερβολικές ποσότητες θείου που προκαλούν βλάβες σε καταλυτικούς μετατροπείς), με αποτέλεσμα υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικών ρύπων. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τα πρότυπα ποιότητας των καυσίμων που επιβάλλονται με την εν λόγω οδηγία, τα κράτη μέλη οφείλουν να καθιερώσουν συστήματα παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων. Σύμφωνα με το άρθρο 8 της οδηγίας 98/70/ΕΚ, η Επιτροπή οφείλει να δημοσιεύει ετήσια έκθεση σχετικά με την ποιότητα των καυσίμων στα κράτη μέλη. Η παρούσα όγδοη έκθεση της Επιτροπής συνοψίζει τις εκθέσεις των κρατών μελών σχετικά με την ποιότητα της βενζίνης και του ντίζελ, καθώς και τις ποσότητες που πωλήθηκαν, το έτος 2009. Όλα τα κράτη μέλη εκτός του Λουξεμβούργου, το οποίο δεν είχε υποβάλει έκθεση τα δύο προηγούμενα έτη, υπέβαλαν πλήρεις εκθέσεις για το 2009. Το Λουξεμβούργο διαβίβασε δεδομένα σχετικά με τις πωλήσεων καυσίμων, αλλά δεν διεξήγαγε δειγματοληψία το 2009, πράγμα που σημαίνει ότι η έκθεσή του είναι ελλιπής ως προς τις απαιτήσεις της οδηγίας. Έχει αναφερθεί ότι το 2010 το Λουξεμβούργο άρχισε δειγματοληψίες. Βελτιώθηκε αισθητά η έγκαιρη υποβολή των εκθέσεων για το 2009. Δεκατέσσερα κράτη μέλη υπέβαλαν έκθεση για το 2009 πριν από τη λήξη της ετήσιας προθεσμίας, ενώ οι λοιπές δεκατρείς εκθέσεις, πλην δύο, υποβλήθηκαν προτού παρέλθει ένας μήνας από την προθεσμία υποβολής τους. 1 Οδηγία 98/70/ΕΚ σχετικά με την ποιότητα των καυσίμων βενζίνης και ντίζελ και την τροποποίηση της οδηγίας 93/12/EΟΚ του Συμβουλίου, ΕΕ L 350 της 28.12.1998, σ. 58. EL 2 EL

Από την παρακολούθηση της ποιότητας των καυσίμων το 2009, προκύπτει ότι εν γένει τηρήθηκαν οι προδιαγραφές που ορίζει η οδηγία 98/70/ΕΚ για την βενζίνη και το ντίζελ και ότι, εκ νέου, σημειώθηκαν ελάχιστες υπερβάσεις. Όσον αφορά την βενζίνη οι κύριες παράμετροι για τις οποίες διαπιστώθηκαν υπερβάσεις ήταν ο αριθμός οκτανίων έρευνας/αριθμός οκτανίων κινητήρα (RON/MON) 2, η τάση ατμών κατά τη θερινή περίοδο 3, η απόσταξη/εξάτμιση στους 100/150 C 4 και η μέγιστη περιεκτικότητα σε θείο. Όσον αφορά το ντίζελ, οι κύριες παράμετροι για τις οποίες διαπιστώθηκαν υπερβάσεις ήταν η περιεκτικότητα σε θείο, το σημείο απόσταξης 95% και ο αριθμός κετανίου. Δεδομένου ότι οι υπερβάσεις είναι σχετικά σπάνιες και τα περισσότερα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα για να αποσύρουν από την αγορά τα μη συμμορφούμενα καύσιμα, η Επιτροπή δεν έχει λάβει γνώση ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεων στις εκπομπές των οχημάτων ή την λειτουργία των κινητήρων που να οφείλονται στις εν λόγω υπερβάσεις. Ωστόσο, η Επιτροπή προτρέπει τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να λαμβάνουν μέτρα για να εξασφαλίσουν πλήρη συμμόρφωση, ώστε να μην προκύψουν παρόμοια προβλήματα στο μέλλον. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τη συμμόρφωση της ποιότητας των καυσίμων με τις απαιτήσεις που προβλέπονται στην οδηγία. Η μειωμένη περιεκτικότητα σε θείο συμβάλλει στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και στην καθιέρωση κινητήρων νέας τεχνολογίας. Με την οδηγία 2003/17/ΕΚ τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2009 νέα προδιαγραφή για τα καύσιμα κίνησης, με την οποία περιορίζεται η περιεκτικότητα σε θείο όλων των καυσίμων κίνησης στην ΕΕ σε 10 ppm (καύσιμα χωρίς θείο). Καθώς το 2009 είναι το πρώτο έτος για το οποίο υποβλήθηκαν εκθέσεις αφότου τέθηκε σε ισχύ αυτή η τροποποίηση, η μέση περιεκτικότητα σε θείο μειώθηκε το 2009 και είναι σημαντικά χαμηλότερη από τα επίπεδα που αναφέρθηκαν το 2004, όπως φαίνεται στον πίνακα 1: Πίνακας 1: Ετήσια εξέλιξη του μέσου όρου περιεκτικότητας της βενζίνης και του ντίζελ σε θείο ΕΕ Μέση περιεκτικότητα σε θείο (σε ppm)* Καύσιμο/Έτος 2001 2002 2003* 2004* 2005* 2006** 2007*** 2008*** 2009*** Βενζίνη 68 51 37 38 19 18 18 14 6 Ντίζελ 223 169 125 113 25 22 23 18 8 2 3 4 Ο αριθμός οκτανίων έρευνας (Research Octane Number - RON) αποτελεί ποσοτικό μέτρο του μέγιστου λόγου συμπίεσης στον οποίο η βενζίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κινητήρα χωρίς μερική αυτανάφλεξη του μείγματος στον κινητήρα. Η αυτανάφλεξη επιφέρει υπερβολική κατανάλωση καυσίμου και αύξηση των εκπομπών πτητικών οργανικών ενώσεων (Volatile Organic Compound - VOC) και μονοξειδίου του άνθρακα. Η τάση ατμών αποτελεί μέτρο της ροπής του καυσίμου για εξάτμιση. Ρυθμίζεται νομοθετικά για τη θερινή περίοδο, επειδή οι θερμοκρασίες την περίοδο αυτή ενδέχεται να επιφέρουν υψηλές εκπομπές πτητικών οργανικών ενώσεων, οι οποίες αποτελούν πρόδρομο ουσία του τροποσφαιρικού όζοντος. Οι υπερβάσεις έχουν ως αποτέλεσμα αύξηση των εκπομπών πτητικών οργανικών ενώσεων. Η παράμετρος της απόσταξης καθορίζει την αναλογία του καυσίμου που εξατμίζεται στους 100 C και στους 150 C. Με την παράμετρο αυτή περιορίζεται το φάσμα των ελαφρύτερων συστατικών που επιτρέπεται να αναμιχθούν με την βενζίνη. Οι υπερβάσεις είναι δυνατόν να επιφέρουν τη δημιουργία θυλάκων ατμού και να προκαλέσουν προβλήματα στην οδήγηση. EL 3 EL

* Εξαιρούμενης της Γαλλίας, που δεν υπέβαλε έκθεση για τα έτη 2003 2005. ** Εξαιρούμενης της Μάλτας, που δεν υπέβαλε έκθεση για το 2006. *** Εξαιρούμενου του Λουξεμβούργου, που δεν υπέβαλε έκθεση για το 2007, το 2008 και εν μέρει για το 2009. Τα εθνικά συστήματα παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων εξακολουθούν να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους. Ωστόσο, αναμένεται ότι οι απαιτήσεις της οδηγίας θα προωθήσουν περαιτέρω την ομοιογένεια των εκθέσεων και θα βελτιώσουν την ποιότητά τους. 2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προδιαγραφές για τη βενζίνη και το ντίζελ που πωλούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθορίζονται στα παραρτήματα της οδηγίας 98/70/ΕΚ. Από την 1η Ιανουαρίου 2005 εφαρμόζεται ενιαίο σύνολο προδιαγραφών των καυσίμων. Με την οδηγία υποχρεώνονται τα κράτη μέλη να υποβάλλουν συνοπτικές εκθέσεις σχετικά με την ποιότητα των πωλούμενων στην επικράτειά τους καύσιμων. Από το 2004 και μετά, τα κράτη μέλη οφείλουν να υποβάλλουν τις οικείες εκθέσεις παρακολούθησης σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο EN 14274 5 ή με συστήματα ισοδύναμης στάθμης εμπιστοσύνης. Σύμφωνα με το άρθρο 8 της οδηγίας 98/70/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 παράγραφος 5 της οδηγίας 2003/17/ΕΚ, η Επιτροπή υποχρεούται να δημοσιεύει τα αποτελέσματα των εκθέσεων των κρατών μελών σχετικά με την ποιότητα των καυσίμων. Ανταποκρινόμενη στην εν λόγω απαίτηση, η Επιτροπή συνοψίζει, στην παρούσα όγδοη έκθεση, τα στοιχεία που αφορούν την ποιότητα της βενζίνης και του ντίζελ, καθώς και τις πωληθείσες ποσότητες στην ΕΕ το έτος 2009. Οι εκθέσεις των προηγουμένων ετών είναι διαθέσιμες στις ιστοσελίδες της Επιτροπής 6. 3. ΕΘΝΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Με την απόφαση 2002/159/ΕΚ της Επιτροπής και το ευρωπαϊκό πρότυπο EN 14274 ενισχύθηκε η χρησιμότητα των πληροφοριών και έγινε ευκολότερη η ανάλυση των εξελίξεων των καυσίμων σε επίπεδο ΕΕ. Βελτιώνονται συνεχώς η ποιότητα του σχεδιασμού των συστημάτων παρακολούθησης, το επίπεδο συμμόρφωσης με τις οριακές τιμές και οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στις υποβαλλόμενες εκθέσεις. Ωστόσο. εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένα πεδία ζωτικής σημασίας που επιδέχονται βελτίωση και συνοψίζονται ακολούθως. Καλούνται τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να υποβάλλουν πιο έγκαιρα τις εκθέσεις τους. Αρκετά κράτη μέλη δεν πραγματοποιούν επαρκείς δειγματοληψίες για όλα τα καύσιμα ή δεν συλλέγουν επαρκή αριθμό δειγμάτων από πρατήρια καυσίμων (σε αντίθεση με χώρους αποθήκευσης/διυλιστήρια) ώστε να τηρούν τις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού προτύπου ΕΝ 14274 7, βλ. σχήμα 2. Τα εν λόγω δείγματα απαιτούνται επιπροσθέτως προς τον ελάχιστο αριθμό δειγμάτων από πρατήρια καυσίμων. 5 6 7 EN 14274:2003 Καύσιμα για αυτοκίνητα Αξιολόγηση της ποιότητας της βενζίνης και του ντίζελ Σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων (FQMS). https://circabc.europa.eu/w/browse/5e89b837-2bec-4284-b9fe-c156271268f7 Στο πρότυπο EN 14274 καθορίζεται ο ελάχιστος αριθμός δειγμάτων για κάθε καύσιμο ανά διαβάθμιση (ο οποίος εξαρτάται από το στατιστικό μοντέλο που χρησιμοποιείται και το ποσοστό πωλήσεων): EL 4 EL

Όταν τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν τα δικά τους εθνικά συστήματα, τα τελευταία πρέπει να περιγράφονται πλήρως προκειμένου να επαληθευτεί κατά πόσον συμμορφώνονται με το ευρωπαϊκό πρότυπο. Από την εν λόγω περιγραφή πρέπει να καταδεικνύεται η ισοδυναμία του συστήματος παρακολούθησης με το EN 14274 από πλευράς στατιστικής εμπιστοσύνης. Οι εκθέσεις των κρατών μελών αξιολογούνται με βάση τις κατάλληλες εποχικές περιόδους, ώστε να διασφαλίζεται η συγκρισιμότητα των εκθέσεων ανά την ΕΕ. Στις περιπτώσεις στις οποίες κάποιο κράτος μέλος επέλεξε να χρησιμοποιήσει εποχική περίοδο διαφορετική από την καθοριζόμενη, πρέπει να υποβάλλει κατάλληλες πληροφορίες στο εθνικό παράρτημα της εθνικής έκθεσης παρακολούθησης της ποιότητας των καυσίμων: Σημειώνονται ασυμφωνίες στα βασικά αριθμητικά δεδομένα ορισμένων κρατών μελών. Τα σφάλματα αυτά δεν είναι ανυπέρβλητα, αλλά καθυστερούν την υποβολή έκθεσης. 4. ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ 2009 4.1 Ποιότητες και ποσότητες καυσίμων Σε αντίθεση με τα προγενέστερα έτη, το νέο ανώτατο όριο περιεκτικότητας σε θείο των 10 ppm για όλα τα καύσιμα κίνησης έχει επισπεύσει τη στροφή από τη βενζίνη RON 95 (<50 mg/kg) στη βενζίνη RON 95 (<10 mg/kg). Ως προς τον αριθμό οκτανίων, το μεγαλύτερο ποσοστό των πωλήσεων βενζίνης το 2009 αφορούσε βενζίνη RON 95, συγκεκριμένα το 64,4% των συνολικών πωλήσεων βενζίνης. Το ποσοστό των πωλήσεων βενζίνης με 95 = <RON <98 ήταν 28,3%, με RON 98 ήταν 5,8% και η βενζίνη με RON 91 κατέλαβε το μικρό ποσοστό του 1,5% των πωλήσεων. Βλ. πλήρη αναλυτικά στοιχεία ανά κράτος μέλος στο σχήμα 1 και στον πίνακα του παραρτήματος. Σχήμα 1: Ποσοστά των πωλήσεων καυσίμων στην ΕΕ το 2009 ανά τύπο καυσίμου (%)* Πωλήσεις βενζίνης 2009 Πωλήσεις ντίζελ 2009 Δείγματα ανά διαβάθμιση και ανά χειμερινή και θερινή περίοδο* Μοντέλο Μικρή χώρα Μεγάλη χώρα Στατιστικό μοντέλο Α του EN 14274 50 100 Στατιστικό μοντέλο B του EN 14274 100 200 Στατιστικό μοντέλο Γ του EN 14274 50 - Εθνικό σύστημα - - * Η ετησίως απαιτούμενη δειγματοληψία είναι επομένως διπλάσια του αριθμού δειγμάτων του πίνακα ανά διαβάθμιση. EL 5 EL

Τύπος καυσίμου Τύπος καυσίμου 1 Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=91 0,0% 13 Ντίζελ 0,0% Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=91 (<50 2 ppm S) 0,0% 14 Ντίζελ (περιεκτ. σε θείο <50 ppm) 0,0% Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=91 (<10 3 ppm S) 1,5% 15 Ντίζελ (περιεκτ. σε θείο <10 ppm) 100,0% 4 Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=95 0,0% Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=95 (<50 5 ppm S) 0,0% Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=95 (<10 6 ppm S) 64,4% 7 Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 0,0% 8 Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 (<50 ppm S) 0,0% 9 Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 (<10 ppm S) 28,3% 10 Αμόλ. βενζίνη RON>=98 0,0% 11 Αμόλ. βενζίνη RON>=98 (<50 ppm S) 0,0% 12 Αμόλ. βενζίνη RON>=98 (<10 ppm S) 5,8% Όπως και κατά την περίοδο 2001-2008, οι μεγαλύτερες πωλήσεις καυσίμων το 2009 σημειώθηκαν στην Γαλλία, την Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο (σχήμα 4). Οι πωλήσεις ντίζελ κυριαρχούν σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη. Ωστόσο, τα ποσοστά των πωλήσεων βενζίνης και ντίζελ διαφέρουν σημαντικά. Από το 2001 και μετά αυξήθηκε η ομοιογένεια όσον αφορά το πλήθος των διαβαθμίσεων καυσίμων που αναφέρθηκε ότι είναι διαθέσιμα σε όλη την ΕΕ (βλ. σχήμα 5). Η διάκριση μεταξύ των διαβαθμίσεων προκύπτει κυρίως λόγω του διαφορετικού αριθμού οκτανίων (κατηγορία RON). Για το 2009, μόνο έξι κράτη μέλη ανέφεραν πωλήσεις τριών διαβαθμίσεων βενζίνης, ενώ τα λοιπά κράτη μέλη δήλωσαν δύο διαβαθμίσεις βενζίνης (από κανένα κράτος μέλος δεν αναφέρθηκε ότι διατίθεται μία μόνο διαβάθμιση βενζίνης). Πριν από το 2009, στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν διαθέσιμες μόνο δύο διαβαθμίσεις ντίζελ κίνησης: ντίζελ χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο και ντίζελ χωρίς θείο. Όπως ήταν αναμενόμενο, τα κράτη μέλη καθιέρωσαν εγκαίρως καύσιμα ντίζελ χωρίς θείο 100% ώστε να τηρούν το νέο υποχρεωτικό όριο περιεκτικότητας σε θείο. Στο σχήμα 6 παρουσιάζεται η μέση περιεκτικότητα σε θείο των διαβαθμίσεων βενζίνης και ντίζελ ανά κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η μέση περιεκτικότητα σε θείο του ντίζελ στην Κύπρο, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Βουλγαρία, τη Σλοβακία και τη Ρουμανία υπερβαίνει το νέο υποχρεωτικό όριο των 10 ppm που ισχύει για τη βενζίνη και το ντίζελ αδιακρίτως. EL 6 EL

Σχήμα 2: Συχνότητα δειγματοληψιών για την παρακολούθηση της ποιότητας των καυσίμων στην ΕΕ το 2009 (μέσος αριθμός δειγμάτων ανά διαβάθμιση καυσίμου) Μέσος αριθμός δειγμάτων ανά διαβάθμιση καυσίμου 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 4649 4236 2494 2202 1026 768 828 969 336 866 427 203 340 366 516 753 401 346 385173 46 206 271 120 96 200 320 104 0 27 100 200 167 144 279 543 108 24 200 177 186 120 200 100 0 100 205 120 82 23 100 136 182 100 AT BE BG CY CZ DK EE FI FR DE EL HU IR IT LV LT LU MT NL PL PT RO SK SV ES SE UK Βενζίνη Ντίζελ Σχήμα 3: Πλήθος δειγμάτων καυσίμων ανά εκατομ. λίτρα το 2009 (ανά κράτος μέλος) (%) EL 7 EL

Πλήθος δειγμάτων ανά εκατομ. λίτρα 300 250 200 150 100 50 0 257 244 124 82 51 41 33 19 26 28 32 8 18 21 1 2 1 9 7 7 1 1 1 5 4 6 3 4 3 2 1 9 2724 0 2 7 10 16 2214 1814 0 1 2 2 4 6 1 1611 10 10 AT BE BG CY CZ DK EE FI FR DE EL HU IR IT LV LT LU MT NL PL PT RO SK SV ES SE UK Βενζίνη Ντίζελ Σχήμα 4: Πωλήσεις καυσίμων ανά τύπο καυσίμου, σε εθνικό επίπεδο, σε όλη την ΕΕ το 2009(εκατομ. λίτρα) Πωλήσεις καυσίμων σε εκατομ. λίτρα 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 AT BE BG CY CZ DK EE FI FR DE EL HU IR IT LV LT LU MT NL PL PT RO SK SV ES SE UK Σύνολο βενζίνη Σύνολο ντίζελ Σχήμα 5: Πλήθος των διαβαθμίσεων καυσίμων ανά τύπο καυσίμου που διατίθεντο σε εθνικό επίπεδο ανά την ΕΕ το 2009 EL 8 EL

Πλήθος των διαβαθμίσεων καυσίμων που διατίθεντο 4 3 2 1 0 AT BE BG CY CZ DK EE FI FR DE EL HU IR IT LV LT LU MT NL PL PT RO SK SV ES SE UK Πλήθος διαβαθμίσεων βενζίνης Πλήθος διαβαθμίσεων ντίζελ EL 9 EL

Σχήμα 6: Μέση περιεκτικότητα σε θείο των διαβαθμίσεων βενζίνης και ντίζελ ανά την ΕΕ (%) το 2009 Μέση περιεκτικότητα καυσίμου σε θείο (σε ppm) 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Όρια 2009 AT BE BG CY CZ DK EE FI FR DE EL HU IR IT LV LT LU MT NL PL PT RO SK SV ES SE UK Βενζίνη Ντίζελ Σημείωση: Σύμφωνα με το ανωτέρω σχήμα, σε πολλά κράτη μέλη σημειώθηκαν υπερβάσεις της περιεκτικότητας του ντίζελ σε θείο. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι υπερβάσεις διαπιστώθηκαν σε ελάχιστα δείγματα, αλλά καταστρατηγούσαν κατά πολύ τα επιτρεπόμενα όρια. Τα αίτια έχουν εντοπιστεί και διορθωθεί καταλλήλως. Η εξέλιξη πρέπει να παρακολουθείται στενά στο μέλλον, καθώς αυτό ήταν το πρώτο έτος μείωσης του ορίου περιεκτικότητας σε θείο σε 10 ppm. EL 10 EL

4.2 Συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 98/70/ΕΚ το 2009 Στον πίνακα 2 συνοψίζεται η συμμόρφωση των κρατών μελών με την οδηγία 98/70/ΕΚ το 2009. Παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της ανάλυσης των δειγμάτων όσον αφορά τις οριακές τιμές και η συμμόρφωση των εκθέσεων από πλευράς μορφότυπου και περιεχομένου. Όπως και κατά την περίοδο 2001-2008, ορισμένα κράτη μέλη υπέβαλαν ελλιπείς ή/και καθυστερημένες πληροφορίες και αυτό επηρέασε την ποιότητα της αξιολόγησης της συμμόρφωσης. Δυνάμει του άρθρου 9α, τα κράτη μέλη είναι αρμόδια να καθορίσουν τις κυρώσεις για παραβάσεις των διατάξεων της οδηγίας. Αναλυτικά στοιχεία για τα μέτρα που λήφθηκαν από τα κράτη μέλη όσον αφορά τη μη συμμόρφωση με τις οριακές τιμές συμπεριλαμβάνονται, εφόσον παρασχέθηκαν, στα ανά χώρα κεφάλαια της λεπτομερούς έκθεσης για το έτος 2009 8. Είκοσι κράτη μέλη υπέβαλαν πλήρεις εκθέσεις για όλες τις παραμέτρους που προβλέπει η οδηγία σε ό,τι αφορά την παρακολούθηση. Στο σχήμα 3 αποτυπωνεται το πλήθος των δειγμάτων καυσίμων που λήφθηκαν ανά εκατομμύριο λίτρα καυσίμου που πωλήθηκαν το 2009. Έτσι είναι δυνατή η σύγκριση μεταξύ των κρατών μελών σε ισότιμη βάση και εμφαίνεται ότι, ανάλογα με τις πωλήσεις καυσίμων, τα περισσότερα δείγματα λήφθηκαν στο Βέλγιο, τη Λετονία και την Εσθονία. Όσον αφορά την βενζίνη, οκτώ κράτη μέλη ανέφεραν ότι όλα τα δείγματα συμμορφώνονταν πλήρως με τις διατάξεις της οδηγίας 98/70/ΕΚ (σε σύγκριση με πέντε κράτη μέλη το 2008). Τα αποτελέσματα των δοκιμών έδειξαν ότι τα 174 δείγματα που δεν πληρούσαν τις προδιαγραφές όσον αφορά την τάση ατμών κατά τη θερινή περίοδο (DVPE) ήταν τα περισσότερα σε σχέση με άλλες παραμέτρους. Όσον αφορά τις υπόλοιπες παραμέτρους, αναφέρθηκαν 37 δείγματα που δεν τηρούσαν τις προδιαγραφές της οδηγίας για τον αριθμό οκτανίων (RON ή ΜΟΝ), 13 τις προδιαγραφές για τα όρια απόσταξης και 59 δείγματα που υπερέβαιναν τις προδιαγραφές της οδηγίας για την περιεκτικότητα σε θείο. Επιπλέον 58 δείγματα υπερέβαιναν τις οριακές τιμές για ορισμένες παραμέτρους που σημειώνονται ως «Άλλες» (παράμετροι λιγότερο σημαντικές για το περιβάλλον ή την ποιότητα των καυσίμων, στις οποίες συγκαταλέγονται η περιεκτικότητα σε μόλυβδο, οι οξυγονούχες ουσίες και η περιεκτικότητα σε οξυγόνο). Όσον αφορά το ντίζελ, δέκα κράτη μέλη ανέφεραν ότι όλα τα δείγματα συμμορφώνονταν με τις διατάξεις της οδηγίας 98/70/ΕΚ (σε σύγκριση με ένδεκα κράτη μέλη το 2008). Οι κύριες προβληματικές παράμετροι ήταν η περιεκτικότητα σε θείο (170 μη συμμορφούμενα δείγματα), το σημείο απόσταξης 95% (34 μη συμμορφούμενα δείγματα) και ο αριθμός κετανίου (10 μη συμμορφούμενα δείγματα). Η αύξηση των μη συμμορφούμενων δειγμάτων ντίζελ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση των δειγμάτων που δεν συμμορφώνονταν όσον αφορά την περιεκτικότητα σε θείο κατά το πρώτο έτος της υποχρεωτικής καθιέρωσης καυσίμων χωρίς θείο (και μείωσης του ορίου περιεκτικότητας σε θείο από 50 ppm σε 10 ppm). 8 https://circabc.europa.eu/w/browse/5e89b837-2bec-4284-b9fe-c156271268f7 EL 11 EL

Πίνακας 2: Σύνοψη της συμμόρφωσης των κρατών μελών προς τις διατάξεις της οδηγίας 98/70/ΕΚ βάσει των εκθέσεων που υποβλήθηκαν για το 2009. Μη συμμόρφωση προς τις οριακές τιμές (1) (όρια εμπιστοσύνης 95%) (Μη συμμορφούμενα δείγματα/ Σύνολο δειγμάτων) Ελλιπή υποβληθέντα στοιχεία (Πλήθος παραμέτρων για τις οποίες δεν πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις/σύνολο) Καθυστ. Κράτος μέλος εκθέσεις Βενζίνη Ντίζελ Βενζίνη Ντίζελ (προθεσμία Παρατηρήσεις 30/6/2010) (2) Αυστρία 4/203 <1 μήνα Βέλγιο 73/4649 44/4236 (3) Βουλγαρία 55/336 87/385 3/18 <1 μήνα (28) Κύπρος 25/173 5/108 <1 μήνα (20) (21) Τσεχική 35/768 23/866 (22) Δημοκρατία Δανία <1 μήνα Εσθονία 12/340 >2/200 <1 μήνα Φινλανδία 6/206 (4) (5) Γαλλία 50/828 13/401 1/5 (6) (7) Γερμανία >10/366 >2/186 <5 μήνες (8) Ελλάδα 4/120 6/18 Ουγγαρία 1/120 (23) Ιρλανδία 6/96 4/82 (9) (10) Ιταλία (11) (12) Λετονία 2/1026 1/969 (24) Λιθουανία Λουξεμβούργο - - - - <1 μήνα (13) Μάλτα >2/27 - - >5 μήνες (η έκθεση υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2010) Κάτω Χώρες >3/100 1/100 <1 μήνα (14) (15) Πολωνία 13/427 4/320 (25) (26) Πορτογαλία 8/200 3/100 <1 μήνα (16) Ρουμανία 31/346 17/205 (29) Σλοβακία 7/136 (27) Σλοβενία >1/182 <1 μήνα Ισπανία <1 μήνα Σουηδία 6/11 (17) (18) ΗΒ 7/2202 6/12 <1 μήνα (19) Αριθ. χωρών 17 17 5 2 13 Οι λεπτομερείς παρατηρήσεις για τον παρόντα πίνακα περιλαμβάνονται στις σελίδες 203-206 της λεπτομερούς έκθεσης για το 2009 EL 12 EL

5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ποιότητα των καυσίμων σχετίζεται στενά τόσο με τις εκπομπές CO 2 και την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, όσο και με την ευκολία και το κόστος με τα οποία οι κατασκευαστές οχημάτων είναι σε θέση να τηρούν τα όρια εκπομπών ρύπων και θερμοκηπικών αερίων. Από την παρακολούθηση της ποιότητας των καυσίμων το 2009 προκύπτει ότι οι προδιαγραφές που ορίζει η οδηγία 98/70/ΕΚ για την βενζίνη και το ντίζελ τηρούνται σε γενικές γραμμές, ενώ διαπιστώθηκαν ελάχιστες υπερβάσεις. Η σταδιακή υιοθέτηση του προτύπου EN 14272 από τα κράτη μέλη οδηγεί σε μεγαλύτερη συνοχή των διαθέσιμων δεδομένων για την αξιολόγηση των διαφόρων παραμέτρων της ποιότητας των καυσίμων και τα κράτη μέλη έχουν κάνει προσπάθειες για να αντιληφθούν πληρέστερα τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων. Δεδομένου ότι οι υπερβάσεις είναι σχετικά σπάνιες και τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα για να αποσύρουν από την αγορά τα μη συμμορφούμενα καύσιμα, η Επιτροπή δεν έχει λάβει γνώση ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεων στις εκπομπές των οχημάτων ή την λειτουργία των κινητήρων που να οφείλονται στις εν λόγω υπερβάσεις. Ωστόσο, η Επιτροπή προτρέπει τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να λαμβάνουν μέτρα για να εξασφαλίσουν πλήρη συμμόρφωση, ώστε να μην προκύψουν παρόμοια προβλήματα στο μέλλον. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τη συμμόρφωση της ποιότητας των καυσίμων με τις απαιτήσεις που προβλέπονται στην οδηγία και θα προτείνει κατάλληλα και αναλογικά μέτρα όπου απαιτείται. Η μέση περιεκτικότητα σε θείο μειώθηκε και το 2009 και ήταν σαφώς μικρότερη από εκείνη που αναφέρθηκε πριν από το 2009, που είναι το πρώτο έτος για το οποίο υποβλήθηκαν εκθέσεις μετά την υποχρεωτική καθιέρωση των καυσίμων χωρίς θείο (<10 ppm) σύμφωνα με την οδηγία 2003/17/ΕΚ. EL 13 EL

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Πωλήσεις καυσίμων στην ΕΕ το 2009, ανά τύπο καυσίμου (σε εκατ. λίτρα) Αύξων αριθμός. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Εκατ. λίτρα Αυστ ρία Βέλγιο Δανία Φινλανδία Γαλλία Γερμανία Ελλάδα Ιρλανδί α Ιταλία Λουξεμβούργ ο Κάτω Χώρες Πορτογαλ ία Ισπανί α Σουηδία ΗΒ Διαβάθμιση καυσίμου AT BE DK FI FR DE EL IE IT LU NL PT ES SE UK Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=91 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=91 (<50 ppm S) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=91 (<10 ppm S) 202 0 453 0 0 1282 0 0 0 1 0 0 0 0 0 Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=95 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=95 (<50 ppm S) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=95 (<10 ppm S) 2226 0 0 2118 9533 0 4860 2152 12424 449 5479 0 7262 4647 20417 Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 (<50 ppm S) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 (<10 ppm S) 0 1367 1748 0 0 25356 253 0 0 0 103 1745 0 0 1179 Αμόλ. βενζίνη RON>=98 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Αμόλ. βενζίνη RON>=98 (<50 ppm S) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Αμόλ. βενζίνη RON>=98 (<10 ppm S) 66 445 3 167 2323 758 378 0 0 116 0 206 869 177 0 Βενζίνη (απλή) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Βενζίνη (περιεκτ. σε θείο <50 ppm) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Βενζίνη (περιεκτ. σε θείο <10 ppm) 2494 1812 2204 2285 11856 27396 5491 2152 12424 566 5582 1951 8131 4824 21596 Σύνολο βενζίνης 2494 1812 2204 2285 11856 27396 5491 2152 12424 566 5582 1951 8131 4824 21596 13 Ντίζελ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 14 Ντίζελ (περιεκτ. σε θείο <50 ppm) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15 Ντίζελ (περιεκτ. σε θείο <10 ppm) 7120 8293 3044 2576 39488 36965 3407 2840 30419 2019 7633 5741 28157 4765 23908 Σύνολο ντίζελ 7120 8293 3044 2576 39488 36965 3407 2840 30419 2019 7633 5741 28157 4765 23908 L 14 EL

Αύξων αριθμός. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Εκατ. λίτρα 13 Ντίζελ 14 Κύπρ ος Τσεχικ ή Δημοκ ρατία Εσθονία Ουγγαρία Λετονία Λιθουανία Μάλτα L 15 EL Πολωνί α Σλοβακί α Σλοβενία Βουλγαρία Ρουμανία Διαβάθμιση καυσίμου CY CZ EE HU LV LT MT PL SK SI BG RO EU % συνόλου Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=91 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0,00% Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=91 (<50 ppm S) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0,00% Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=91 (<10 ppm S) 0 35 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1976 1,54% Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=95 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0,00% Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=95 (<50 ppm S) 0 0 0 0 0 0 20 0 0 0 0 0 25 0,02% Αμόλ. βενζίνη κατ ελάχιστον RON=95 (<10 ppm S) 468 0 375 1951 0 497 67 5212 752 714 825 0 82434 64,39% Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 0,01% Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 (<50 ppm S) 0 0 0 0 0 0 4 0 0 0 0 0 12 0,01% Αμόλ. βενζίνη 95=<RON<98 (<10 ppm S) 0 2671 0 0 389 0 8 0 0 0 0 1337 36165 28,25% Αμόλ. βενζίνη RON>=98 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10 0,01% Αμόλ. βενζίνη RON>=98 (<50 ppm S) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 11 0,01% Αμόλ. βενζίνη RON>=98 (<10 ppm S) 50 56 41 75 31 3 0 627 17 85 0 874 7379 5,76% Βενζίνη (απλή) Βενζίνη (περιεκτ. σε θείο <50 ppm) Βενζίνη (περιεκτ. σε θείο <10 ppm) Σύνολο βενζίνης Ντίζελ (περιεκτ. σε θείο <50 ppm) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 0,02% 0 0 0 0 0 0 24 0 0 0 0 0 50 0,04% 518 2762 416 2026 420 500 75 5839 769 799 825 2211 127954 99,94% Ευρωπ αϊκή Ένωσ η Ευρωπαϊκ ή Ένωση 518 2762 416 2026 420 500 99 5839 769 799 825 2211 128026 100,00% 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 13 0,01% 0 0 0 0 0 0 30 0 0 0 0 0 44 0,02%

15 Ντίζελ (περιεκτ. σε θείο <10 ppm) Σύνολο ντίζελ 419 4899 632 3458 783 1063 67 12935 983 1338 2077 4838 239882 99,98% 419 4899 632 3458 783 1063 97 12935 983 1338 2077 4838 239926 100,00% L 16 EL