ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Τ.Ε.Ι ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ της ΣΠΑΝΟΥ ΣΟΦΙΑΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΤΣΙΑΝΤΗΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ M. Sc στα Πληροφοριακά Συστήματα Διαχειριστής Δικτύου του Τ.Ε.Ι ΗΠΕΙΡΟΥ ΑΡΤΑ 2006

Ένα μεγάλο ευχαριστώ στους γονείς μου για την κατανόηση, την υποστήριξη και την πολύτιμη βοήθεια τους, λόγοι για τους οποίους κατάφερα να φτάσω εως εδώ που είμαι σήμερα. 2

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Internet και επιχειρήσεις...7 1.1 Ηλεκτρονικό Επιχειρείν 1.1.1 Ορισμός 9 1.1.2 Βασικά στάδια για την αξιοποίηση των υπολογιστών και του Internet σε μια επιχείρηση 9 1.1.2.1 Αγορά υπολογιστή και σύνδεση στο Internet...9 1.1.2.2 Το Internet ως πηγή πληροφόρησης.10 1.1.2.3 Το Internet για την Παρουσία, την Προβολή και την Προώθηση μιας Επιχείρησης...10 1.1.2.4 Συναλλαγές με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς μέσω Internet.10 1.1.2.5 Επιχειρούμε πλέον και μέσω Internet 11 1.1.3 Πλεονεκτήματα.11 1.1.4 Μειονεκτήματα...12 1.1.5 Πότε μια επιχείρηση είναι έτοιμη να δραστηριοποιηθεί ηλεκτρονικά..13 1.1.6 Βήματα- Φάσεις ενός έργου Ηλεκτρονικού Επιχειρείν 14 1.1.7 Βασικοί παράμετροι για το σχεδιασμό ενός έργου Ηλεκτρονικού Επιχειρείν 15 1.1.8 Σχέσεις Επιχείρησης με προμηθευτές και πελάτες, μετά την εισαγωγή στο Ηλεκτρονικό Επιχειρείν..16 1.1.8.1 Σχέση με τους πελάτες...16 1.1.8.2 Σχέση με άλλες Επιχειρήσεις...17 1.1.8.3 Σχέση με δημόσιους φορείς...17 1.1.9 Προστασία της Ηλεκτρονικής Επιχ/σης στον κόσμο του Internet...18 1.2 Ηλεκτρονικό Εμπόριο 1.2.1 Ορισμός..19 1.2.2 Ιστορική αναδρομή...20 1.2.3 Η πυραμίδα του Ηλεκτρονικού Εμπορίου.21 1.2.4 Κατηγορίες Ηλεκτρονικού Εμπορίου...22 1.2.5 Πλεονεκτήματα..23 1.2.6 Μειονεκτήματα..24 1.2.7 Τι συμβαίνει στην Ελλάδα-Μέλλον Ηλεκτρονικού Εμπορίου..24

4 1.3 Ηλεκτρονικές Αγορές 1.3.1 Ορισμός...26 1.3.2 Κατηγορίες Ηλεκτρονικών Αγορών...26 1.3.3 Trust Mark: Το σήμα εμπιστοσύνης των Ηλεκτρονικών Αγορών...27 1.3.4 Πλεονεκτήματα...27 1.3.5 Μειονεκτήματα...28 1.3.6 Πότε μια επιχείρηση είναι έτοιμη να αξιοποιήσει τις Ηλεκτρονικές Αγορές 29 1.3.7 Τι συμβαίνει στην Ελλάδα...29 1.4 Σύγκριση Ηλεκτρονικού Εμπορίου, Ηλεκτρονικού Επιχειρείν και Ηλεκτρονικών Αγορών...30 2.1 Τι είναι οι ηλεκτρονικές αγορές Β2Β..33 2.2 Πώς λειτουργούν οι ηλεκτρονικές αγορές Β2Β..34 2.3 Οφέλη των Β2Β αγορών για τους πωλητές...35 2.4 Οφέλη Β2Β αγορών για τους αγοραστές...36 2.5 Υποθετική επίσκεψη σε ένα βιβλιοπωλείο...37 2.6 Μοντέλα των Β2Β αγορών...38 2.7 Προϋποθέσεις επιτυχίας μιας Β2Β ηλεκτρονικής αγοράς..40 2.8 Διαφορές Β2Β και B2C..42 Μελέτες περιπτώσεων των εταιριών: Yassas.com - Η αγορά προμηθειών ξενοδοχειακών μονάδων στο διαδίκτυο 46 - Περίληψη του παραδείγματος..47 - Περιγραφή της εταιρίας...47 - Πριν τη δημιουργία του site.49 - Μετά τη δημιουργία του site-demo.50 - Στόχοι της εταιρίας από τη δραστηριοποίηση της στο διαδίκτυο 62 - Παράγοντες επιτυχίας του δικτυακού τόπου 62 - Προώθηση του site 63 - Προϋπολογισμός...63 - Σύμβουλος 63 - Εκπαίδευση του προσωπικού-συντήρηση 63

5 CosmoONE B2Bmarketsite - Η αποστολή της CosmoOne.67 - Οφέλη της συνεργασίας με την CosmoOne.70 - B2Bmarketsite..70 - B2B auctions 71 - Πρόσβαση στο GTW αποκλειστικά από την CosmoOne 71 - Τεχνολογικά πλεονεκτήματα 71 - Μέτοχοι 71 - B2Bmarketsite η ιστοσελίδα 72 - Οφέλη..75 - Διαδικασία...76 - DEMO Ηλεκτρονικών Προμηθειών 78 - Εφαρμογή Roundrip.89 - Αρχιτεκτονική.92 - Success Stories 93 B2BConstruct - Εισαγωγή 94 - Φιλοσοφία και τρόπος λειτουργίας 95 - Τα ΓΕΝΙΚΑ χαρακτηριστικά της χρήσης της b2bconstruct..97 - Οι υπηρεσίες της b2bconstruct...97 - Το σύστημα ζητήσεων/ προσφορών για τους προμηθευτές..98 - Οι δημοπρασίες.100 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

6

7 INTERNET ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου η υποδομή πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών και τα άλλα ηλεκτρονικά μέσα έχουν αναπτυχθεί καθώς επίσης και η εξοικείωση του κοινού με τη χρήση τους. Συνεπώς η εμπορική χρήση του διαδικτύου έχει συνεχώς αυξανόμενη πορεία. Το διαδίκτυο (internet) είναι ένα σύνολο από έναν πολύ μεγάλο αριθμό διασυνδεδεμένων υπολογιστών, το οποίο εκτείνεται σε κάθε σημείο του πλανήτη και παρέχει τις υπηρεσίες του σε εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες ανεξάρτητα από το χώρο που βρίσκονται και το χρόνο που εργάζονται. Παλαιότερα, η ιδέα ότι ο μέσος όρος καταναλωτών θα πραγματοποιούσε την αγορά των αγαθών της εβδομάδας από την οθόνη του υπολογιστή έμοιαζε μάλλον με σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Κι όμως σήμερα το σκηνικό αυτό είναι μια πραγματικότητα, με τους ειδικούς μάλιστα να μιλούν για μια επανάσταση στην λιανική πώληση που θα φέρει σταδιακά την υποβάθμιση των καταστημάτων. Μια πραγματικότητα βέβαια που θα ήταν αδύνατον να αγνοήσουν οι επιχειρήσεις και οι μεγάλες βιομηχανίες. Και ενώ στον επιχειρηματικό κόσμο του χθες, ίσχυε κυρίως η διάκριση μεταξύ των πεδίων της διοίκησης, της παραγωγής, των πωλήσεων, και του μάρκετινγκ (marketing), σήμερα όλα αυτά τα πεδία έχουν συσχετιστεί, κάτω από έννοιες όπως ERP (Enterprise Resource Planning- Σύστημα διαχείρισης και αξιοποίησης των πόρων μιας επιχείρησης ), CRM (Customer Relationship Management- Διαχείριση Πελατειακών Σχέσεων). Όλα αυτά έχουν να κάνουν με την έννοια της ολοκλήρωσης και της διαθεσιμότητας της πληροφορίας, ο δε δρόμος προς την πληροφορία περνά μέσα από υπολογιστικά συστήματα. Το επιχειρείν μετεξελίχθηκε σε η- επιχειρείν (e-business). Εάν λοιπόν εξετάζετε το ενδεχόμενο να δραστηριοποιηθείτε επιχειρηματικά χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο, θα συναντήσετε όρους όπως ηλεκτρονικό εμπόριο (e-commerce), ηλεκτρονικές αγορές (e-marketplaces), ηλεκτρονικό επιχειρείν(ebusiness). Στις σελίδες που ακολουθούν θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε αυτές τις έννοιες και να κατανοήσουμε τον τρόπους με τους οποίους μια επιχείρηση δημιουργείται και δραστηριοποιείται μέσω του διαδικτύου.

8 (e- MARKETPLACES) ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ (e-business) ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ (e-commerce)

9 1.1 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ (e- Business) 1.1.1 Ορισμός Ως Ηλεκτρονικό Επιχειρείν (e-business) ορίζεται κάθε επιχειρηματική πράξη, μέσα στην αλυσίδα αξίας των προϊόντων και των υπηρεσιών μιας επιχείρησης, που πραγματοποιείται με ψηφιακή μορφή μέσω ηλεκτρονικών δικτύων. 1.1.2 Βασικά στάδια για την αξιοποίηση των υπολογιστών και του Internet σε μια επιχείρηση 1.1.2.1 Αγορά Υπολογιστή και Σύνδεση στο Internet Το πρώτο βήμα για την αξιοποίηση των υπολογιστών και του internet σε μια μικρή ή μεσαία επιχείρηση περιλαμβάνει την επιλογή του βασικού εξοπλισμού και του λογισμικού (software) το οποίο θα χρησιμοποιεί η επιχείρηση. Οι πρώτες ενέργειες αφορούν στην αγορά του κατάλληλου ηλεκτρονικού υπολογιστή καθώς επίσης και του κατάλληλου λογισμικού (π.χ λογισμικό αυτοματισμού γραφείου, λογισμικό λογιστηρίου κλπ.) το οποίο θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες που έχει μια επιχείρηση. Το αμέσως επόμενο σχετίζεται με τη σύνδεση στο internet. Το internet είναι το πιο ευρύ δίκτυο υπολογιστών σε όλο τον κόσμο. Δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε πληροφορίες και βάσεις δεδομένων σε παγκόσμια κλίμακα. Επιτρέπει τη χρήση πολλών και διαφορετικών εφαρμογών, που στοχεύουν πρωτίστως στην επικοινωνία με μέσα όπως είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail), οι ηλεκτρονικές ομάδες συζητήσεων (newsgroups), οι ηλεκτρονικές λίστες ανακοινώσεων(mailing lists),η επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο (chat), οι τηλεδιασκέψεις (net-meeting) κτλ. Σχετικά με εφαρμογές από το χώρο των επιχειρήσεων, το Internet δίνει τη δυνατότητα για ανάπτυξη δραστηριοτήτων ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce), για εκπαίδευση και επιμόρφωση από απόσταση (e-learning & e-training), ακόμη και για εργασία από απόσταση, δηλαδή τηλε-εργασία (teleworking). Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι εξαιρετικά χρήσιμο η κάθε επιχείρηση να συνδεθεί στο Internet και να επωφεληθεί από τα πλεονεκτήματα και οφέλη που αυτό προσφέρει.

10 1.1.2.2 Το Internet ως πηγή Πληροφόρησης Το επόμενο στάδιο σχετίζεται με τη λήψη της πληροφόρησης. Ο κάθε επιχειρηματίας μπορεί με τη χρήση του Internet να αναζητήσει οποιαδήποτε πληροφορία τον ενδιαφέρει σχετικά με τον κλάδο δραστηριοποίησης του, να δει τη δουλειά των συναδέλφων του, να βρει νέες ιδέες από τη δουλειά τους, να επικοινωνήσει με άλλους συναδέλφους του προκειμένου να λάβει χρήσιμα σχόλια σχετικά με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρει κτλ. 1.1.2.3 Το Internet για την Παρουσία, την Προβολή και την Προώθηση μιας επιχείρησης Το στάδιο αυτό σχετίζεται με τη δημιουργία ενός δικτυακού τόπου(web Site). Το νέο περιβάλλον που δημιουργεί το Internet για τις επιχειρήσεις και το εμπόριο αλλάζει τα δεδομένα: το Internet παραμένει μια άριστη ευκαιρία για όσους επιχειρηματίες επιθυμούν να προωθήσουν τις δραστηριότητες και τα προϊόντα τους με ελάχιστο ή μηδενικό κόστος. Ένας δικτυακός τόπος μπορεί να αποτελέσει πλέον μια πολύ σημαντική διάσταση στον κύκλο ανάπτυξης μιας επιχείρησης και με τον κατάλληλο σχεδιασμό, μπορεί να προσφέρει ακόμη περισσότερα, όπως μεταξύ άλλων : Μπορεί να ενισχύσει την επιχειρηματική εικόνα Μπορεί να αυτοματοποιήσει εργασίες ή υπηρεσίες που γίνονται ακόμη χειρόγραφα, με παραδοσιακούς τρόπους Μπορεί να μειώσει δραστικά το φόρτο εργασίας του τμήματος υποστήριξης πελατών Μπορεί να τροφοδοτήσει την επιχείρηση με ερωτήσεις και σχόλια των πελατών 1.1.2.4 Συναλλαγές με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς μέσω του Internet Τα τελευταία χρόνια τα διάφορα έργα πληροφορικής και επικοινωνιών που έχουν υλοποιηθεί, τόσο στα πλαίσια των υπηρεσιών της Δημόσιας Διοίκησης όσο και στα πλαίσια διαφόρων ιδιωτικών φορέων, έχουν δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για τη διεύρυνση, την αναβάθμιση και τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και κατ επέκταση την επικοινωνία των επιχειρήσεων με αυτούς τους φορείς. Επιπλέον, σε ότι αφορά την ηλεκτρονική επικοινωνία των επιχειρήσεων με τις δημόσιες υπηρεσίες (Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης), εξελίσσεται συνεχώς μέσω της δημιουργίας ενός πλαισίου ηλεκτρονικών συναλλαγών με το Δημόσιο το οποίο θα ακολουθεί τη φιλοσοφία σημείου μιας μοναδικής εξυπηρέτησης(one-stop services). Οι παραδοσιακοί τρόποι συναλλαγής με τις δημόσιες υπηρεσίες που απαιτούν τη φυσική παρουσία των συναλλασσόμενων ακόμη διατηρούνται, ωστόσο, ολοένα και περισσότερο φαίνεται ότι θα κυριαρχήσουν οι ηλεκτρονικές συναλλαγές με τη χρήση του διαδικτύου, για τη διευκόλυνση τους. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι σήμερα υπάρχουν ηλεκτρονικές υπηρεσίες που παρέχονται από δημόσιους φορείς και οι οποίες τείνουν να γίνουν υποχρεωτικές προκειμένου να αξιοποιηθούν τα οφέλη των νέων τεχνολογιών και του Internet. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το σύστημα TaxisNet, μέσω του οποίου το Υπουργείο Οικονομικών παρέχει κίνητρα στους φορολογούμενους (εκπτώσεις φόρου κλπ.) για ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων

11 φορολογίας εισοδήματος, ενώ προτίθεται να επιβάλλει την υποχρεωτική ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων ΦΠΑ για τους μικρούς επιχειρηματίες. Παράλληλα, η ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων/ Παραδόσεων είναι ήδη υποχρεωτική ανεξάρτητα από την κατηγορία βιβλίων που διατηρούν οι υπόχρεοι. Αντίστοιχη δραστηριότητα παρουσιάζει και το ΙΚΑ με την υποχρεωτική αποστολή των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ) από τους εργοδότες, με χρήση του Internet. Στον ιδιωτικό τομέα, ολοένα και περισσότεροι φορείς επεκτείνουν τις υπηρεσίες τους με σκοπό την υποστήριξη της ηλεκτρονικής επικοινωνίας με τον πολίτη και τις Επιχειρήσεις. Στην περίπτωση αυτή χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι τράπεζες οι οποίες στα πλαίσια της ηλεκτρονικής τραπεζικής(e_banking) παρέχουν αξιόλογο αριθμό ηλεκτρονικών υπηρεσιών προκειμένου να διασφαλιστεί η ευκολία συναλλαγής ανάμεσα σε αυτές και τις Επιχειρήσεις. 1.1.2.5 Επιχειρούμε πλέον και μέσω Internet Η λεγόμενη Ψηφιακή Οικονομία, η οικονομία δηλαδή που έχει τη βάση της στην αξιοποίηση του Internet, αποτελεί πλέον μια παγκόσμια πραγματικότητα επηρεάζοντας άμεσα τόσο τις Επιχειρήσεις και τον τρόπο λειτουργίας τους, όσο και τον τελικό καταναλωτή. Επιχειρήσεις κάθε μεγέθους σε όλο τον κόσμο επαναπροσδιορίζουν το ρόλο τους στην παγκόσμια αγορά προκειμένου να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα τους, να επεκτείνουν τις Επιχειρηματικές τους δυνατότητες και να διευκολύνουν σημαντικά τις καθημερινές τους λειτουργίες. Οι σύγχρονες Επιχειρήσεις καλούνται να λάβουν σοβαρά υπόψη τις νέες παραμέτρους που διαμορφώνονται, δηλαδή το Ηλεκτρονικό Επιχειρείν (e-business). Το Ηλεκτρονικό Επιχειρείν σχετίζεται με τη χρήση των νέων τεχνολογιών και κυρίως του Internet προκειμένου: να διευκολυνθεί η αγορά και πώληση προϊόντων, υπηρεσιών και πληροφορίας μέσω του Internet να βελτιωθεί το επίπεδο παροχής υπηρεσιών μιας Επιχείρησης να διεκπεραιωθούν οι συναλλαγές ανάμεσα σε εμπορικές εταίρους να μειωθεί το κόστος παραγωγής και διάθεσης προϊόντων και υπηρεσιών και, κατά συνέπεια, να αυξηθεί ο όγκος πωλήσεων των Επιχειρήσεων. 1.1.3 Πλεονεκτήματα Ηλεκτρονικού Επιχειρείν Το Ηλεκτρονικό Επιχειρείν προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα και οφέλη στις Επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους μερικά εκ των οποίων είναι τα παρακάτω: 1.ουσιαστικότερη και πιο αποδοτική σχέση με τους προμηθευτές και τους εμπορικούς συνεργάτες 2.μείωση των κρίκων της προμηθευτικής αλυσίδας 3.μεγαλύτερη διαφάνεια στο κύκλωμα αγορών και καλύτερη ποιότητα προμηθευτών εφόσον δίνονται πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες για σύγκριση 4.επίτευξη καλύτερων τιμών η οποία θα προέλθει (α) από το μεγαλύτερο φάσμα προμηθευτών από το οποίο θα μπορεί να επιλέξει, (β) από τη δυνατότητα συμμετοχής σε δημοπρασίες (γ) αλλά και από την πιθανή συνάθροιση παραγγελιών

12 5.καλύτερος έλεγχος, διαχείριση στο κύκλωμα προμηθειών 6.μείωση αποθεμάτων 7.τυποποίηση και απλοποίηση διαδικασιών με τη συνεπόμενη μείωση της γραφειοκρατίας 8.μείωση του λειτουργικού κόστους 9.συμπίεση του κόστους παραγωγής και διανομής προϊόντων 10. μείωση κύκλου παραγωγής με την καλύτερη πρόβλεψη πωλήσεων και την καλύτερη διαχείρηση των υλικών 11. αποτελεσματικότερη ανάλυση των εκάστοτε δεδομένων και συνθηκών που επικρατούν στην Επιχείρηση από τη διοίκηση της 12. αποδοτικότερη συνεργασία ανάμεσα στο προσωπικό της Επιχείρησης, ιδίως όταν αυτό βρίσκεται σε διαφορετικές τοποθεσίες 13. αύξηση παραγωγικότητας 14. αποδοτικότερες συνθήκες εργασίας για το προσωπικό της Επιχείρησης 15. δυνατότητα καλύτερης προσαρμογής στις ανάγκες του εκάστοτε πελάτη, μέσω εξατομίκευσης 16. μείωση του κόστους απόκτησης και διατήρησης πελατών 17. άνοιγμα σε νέες αγορές 18. αποδοτικότερη συνεργασία και επικοινωνία με δημόσιους φορείς Η δραστηριοποίηση μιας Επιχείρησης ηλεκτρονικά δεν σχετίζεται μόνο με την υιοθέτηση και χρησιμοποίηση των νέων τεχνολογιών και κυρίως του Internet, αλλά σχετίζεται άμεσα τόσο με τις συνθήκες που επικρατούν στη συγκεκριμένη Επιχείρηση και κλάδο, όσο και με τις σχέσεις που αυτή διαθέτει με τους φορείς που συνεργάζεται και επικοινωνεί(πελάτες, προμηθευτές, δημόσιους φορείς). 1.1.4 Μειονεκτήματα Ηλεκτρονικού Επιχειρείν Εκτός από τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη μιας Επιχείρησης που δραστηριοποιείται ηλεκτρονικά, υπάρχουν και ορισμένες κατηγορίες προβλημάτων, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν αρνητικά την πορεία της Επιχείρησης. Στο παρακάτω γράφημα απεικονίζονται οι κυριότεροι ανασταλτικοί παράγοντες, όπως αυτοί αναγνωρίζονται από τις Επιχειρήσεις.

13 1. μη καταλληλότητα προτύπων και υπηρεσιών 2. μικρός αριθμός δυνητικών πελατών 3. ανασφάλεια για συμβόλαια και όρους συναλλαγών 4. ανασφάλεια πληρωμών 5. κόστος 6. προβλήματα στη διοίκηση Τα παραπάνω προβλήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, αρκεί η σχεδίαση και υλοποίηση της μετάβασης προς το Ηλεκτρονικό Επιχειρείν για μια Επιχείρηση να αντιμετωπίζεται με σοβαρότητα και προσοχή. 1.1.5 Πότε μια επιχείρηση είναι έτοιμη να δραστηριοποιηθεί ηλεκτρονικά Το πιο σημαντικό για μια επιχείρηση που αποφασίζει να δραστηριοποιηθεί ηλεκτρονικά είναι πρωτίστως οι λόγοι για τους οποίους έχει αποφασίσει να το κάνει. Στην περίπτωση που οι λόγοι αυτοί σχετίζονται με γεγονότα όπως π.χ η εξέλιξη των τεχνολογιών ή το γεγονός ότι έτσι προστάζει ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις επιχειρήσεις, το πιο πιθανό είναι το εγχείρημα αυτό να μην έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Επομένως το πρώτο και βασικότερο που πρέπει να κάνει μια επιχείρηση είναι να σκεφτεί που βαδίζει, ποιες είναι οι προσδοκίες της καθώς επίσης και ποιοι είναι οι στόχοι που πρέπει να θέσει. Στη φάση αυτή η δημιουργία ενός Επιχειρηματικού Σχεδίου (Business Plan) μέσω του οποίου η επιχείρηση θα απαντήσει σε όλα τα παραπάνω, είναι πολύ χρήσιμη και αποδοτική αφού θα συμβάλλει ουσιαστικά στις ακόλουθες λειτουργίες: 1.Δομή και οργάνωση της επιχείρησης 2.Καταγραφή, ανάλυση και κατανόηση της αγοράς των καταναλωτών και του ανταγωνισμού 3.Ορισμός και οριοθέτηση στόχων και λήψη αποφάσεων, με βάση τους στόχους και την πολιτική της Επιχείρησης 4.Ως σημείο αναφοράς, καταδεικνύει το βαθμό επίτευξης των στόχων Στον πίνακα που ακολουθεί, συνοψίζεται το τι πρέπει να κάνει και τι να αποφύγει μια επιχείρηση όταν αποφασίσει να δραστηριοποιηθεί ηλεκτρονικά έτσι ώστε να ευδοκιμήσει η προσπάθεια της. Τι πρέπει να κάνει η Επιχείρηση; <<Ανοικτό μυαλό >>(Open Mind) Επικοινωνία με όλους τους εμπλεκόμενους με την Επιχείρηση(πελάτες, προμηθευτές κλπ.) Έρευνα του τρόπου που η τεχνολογία επηρεάζει τον επιχειρηματικό κλάδο που δραστηριοποιείται η Επιχείρηση Τι πρέπει να αποφύγει η Επιχείρηση; Μην επιτρέπεις να καθοδηγεί η τεχνολογία τις στρατηγικές σου επιλογές Οι δυσκολίες δεν πρέπει να περιορίζουν τις νέες δραστηριότητες που μπορεί να εμφανισθούν Μια Επιχείρηση δεν πρέπει να φοβάται τους πειραματισμούς, οι οποίοι ενδέχεται να οδηγήσουν σε νέους δρόμους, νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες και κατ επέκταση βελτιωμένο όγκο πωλήσεων και κερδοφορία

14 1.1.6 Βήματα-Φάσεις ενός έργου Ηλεκτρονικού Επιχειρείν Η μετάβαση της επιχειρηματικής δραστηριότητας μιας επιχείρησης ηλεκτρονικά απαιτεί χρόνο, έξοδα, αλλά και τη συνεργασία των ανθρώπων της επιχείρησης με μια ομάδα συμβούλων, σε περίπτωση που το όλο εγχείρημα υλοποιηθεί από κάποιον εξωτερικό συνεργάτη. Ο συντονισμός των ενεργειών των ανθρώπων αυτών, καθώς και η ομαλή και απρόσκοπτη συνεργασία τους είναι απαραίτητη προκειμένου το έργο μετάβασης μιας επιχείρησης στο Ηλεκτρονικό Επιχειρείν να γίνει στον προβλεπόμενο χρόνο, με το προβλεπόμενο κόστος και να έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας. Τα βήματα ενός έργου Ηλεκτρονικού Επιχειρείν είναι: Ορισμός του έργου: Η πρώτη φάση σχετίζεται με την οριοθέτηση των προσδοκιών και των στόχων που αφορούν το Ηλεκτρονικό Επιχειρείν. Βασικό μέλημα αποτελεί η κατανόηση των δυνατοτήτων που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες στα πλαίσια της επιχείρησης, τα απαιτούμενα κόστη και τελικά η επιλογή των διαδικασιών που θα εκπληρώσουν τους στόχους που θέτει η επιχείρηση. Η λέξη κλειδί σε αυτή τη φάση είναι οι στόχοι, δηλαδή γιατί αναπτύσσεται η διάσταση της Ηλεκτρονικής Επιχείρησης. Ανάλυση του έργου: Η δεύτερη φάση σχετίζεται με λεπτομερή ανάλυση του έργου αυτού. Βασικό μέλημα αποτελεί η πλήρης «χαρτογράφηση» του έργου καθώς και ο ορισμός μιας ομάδας έργου η οποία θα παρέχει τις βασικές πληροφορίες που θα αναζητηθούν κατά την υλοποίηση του συνολικού εγχειρήματος. Η ομάδα αυτή, ενδέχεται να αποτελείται από τον υπεύθυνο marketing και πωλήσεων της επιχείρησης, καθώς και από τον υπεύθυνο πληροφορικής, στην περίπτωση που η επιχείρηση διαθέτει τέτοιους ρόλους. Χρονοδιάγραμμα-Συμφωνίες: Αφού ορισθεί και αναλυθεί πλήρως το έργο, το τρίτο βήμα σχετίζεται με τις εκτιμήσεις και τις συμφωνίες που πρέπει να γίνουν σε ότι αφορά το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου, καθώς και του συνολικού κόστους. Εκτέλεση του έργου: Το βήμα αυτό περιλαμβάνει την εκτέλεση όσων αποφασίστηκαν κατά την ανάλυση του έργου. Έλεγχος του έργου: Στη φάση αυτή γίνεται έλεγχος της αποτελεσματικότητας των τεχνολογιών που χρησιμοποιήθηκαν κατά την εκτέλεση του έργου και γενικότερα ελέγχεται κατά πόσο το συνολικό έργο μπορεί να ικανοποιήσει τους αρχικά συμφωνηθέντες στόχους και προσδοκίες. Παράδοση του έργου: Στη φάση αυτή παραδίδεται το έργο, αφού προηγουμένως έχει επιβεβαιωθεί ότι όλα δρομολογήθηκαν χωρίς προβλήματα. Η παράδοση του έργου, βάσει της συμφωνίας που έχει γίνει, ενδέχεται να περιλαμβάνει και την εκπαίδευση του προσωπικού της επιχείρησης σε θέματα που άπτονται των χρησιμοποιούμενων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Συντήρηση: Το τελευταίο βήμα σχετίζεται με τη συντήρηση του τεχνολογικού εξοπλισμού και των συστημάτων που χρησιμοποιούνται από την επιχείρηση. Τα ο θέμα της συντήρησης είναι σημαντικό, γιατί μπορεί να προκαλέσει απρόβλεπτα έξοδα για την εκάστοτε επιχείρηση. Για το λόγο αυτό, πρέπει να οριστεί ένα σαφές συμβόλαιο συντήρησης με τον προμηθευτή του βασικού τεχνολογικού εξοπλισμού και λογισμικού.

15 1.1.7 Βασικοί παράμετροι για το σχεδιασμό ενός έργου Ηλεκτρονικού Επιχειρείν 1 Σαφείς στόχοι: Η οριοθέτηση σαφών στόχων και η καθοδήγηση με βάση αυτούς τους στόχους αποτελεί κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας. 2 Λεπτομερής προετοιμασία: Το βασικό στοιχείο που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για το σχεδιασμό ενός έργου η.ε σχετίζεται με την ενδελεχή μελέτη και έρευνα των αναγκών της επιχείρησης και τον πλήρη προσδιορισμό των απαιτήσεων που αυτή ορίζει. Οι επιχειρήσεις που ασχολούνται λεπτομερώς με την όλη προετοιμασία του έργου, έχουν περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας σε σχέση με αυτές που κινούνται βιαστικά χωρίς σαφείς και λεπτομερείς στόχους. 3 Το έργο καθορίζεται από το επιχειρηματικό σχέδιο και όχι από την τεχνολογία: Σε πολλές επιχειρήσεις παρατηρείται το φαινόμενο να καθορίζουν την υλοποίηση ενός έργου Η.Ε οι τεχνολογικές εξελίξεις. Αυτό αποτελεί λάθος προσέγγιση. Το συνολικό εγχείρημα πρέπει να στηρίζεται και να βασίζεται στο Επιχειρηματικό Σχέδιο της Επιχείρησης. Πρέπει να καθορίζεται με βάση τις καταγραφείσες ανάγκες, οι οποίες σε τελική ανάλυση θα υποδείξουν τις κατάλληλες προς χρησιμοποίηση τεχνολογίες. 4 Είναι αναγκαία η στήριξη από τη Διοίκηση της Επιχείρησης: Η πλειονότητα των επιτυχημένων έργων Η.Ε από διάφορες επιχειρήσεις είχαν την πλήρη στήριξη και εμπλοκή των Διοικήσεων των επιχειρήσεων. Η εμπλοκή της ανώτερης διοίκησης της επιχείρησης επηρεάζει άμεσα την επιτυχία του εγχειρήματος, διότι σε τελική ανάλυση αυτή είναι που λαμβάνει τις βασικές αποφάσεις σε ότι αφορά το Επιχειρηματικό Σχέδιο και τη λειτουργία της επιχείρησης. Επιπλέον, η Διοίκηση μπορεί να ασκήσει σημαντική επιρροή προκειμένου να αντιμετωπιστούν ανησυχίες που ενδέχεται να εκδηλωθούν από το προσωπικό της επιχείρησης. 5 Κάθε έργο Ηλεκτρονικού Επιχειρείν είναι μοναδικό: Κάθε επιχείρηση είναι πραγματικά μοναδική και τα έργα του Η.Ε βοηθούν στην ανάδειξη και ενίσχυση της μοναδικότητας αυτής. Είναι δύσκολο έως αδύνατο μια επιχείρηση να μπορέσει να μεταφέρει μια ακριβώς όμοια προσέγγιση για την υλοποίηση ενός έργου Η.Ε από μια άλλη επιχείρηση. Η διαφορετικότητα ανάμεσα στα έργα Η.Ε μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες όπως: ποιες θα είναι οι λειτουργίες διαδικασίες που θα αυτοματοποιηθούν με χρήση της πληροφορικής, ποιοι είναι οι εκάστοτε διαθέσιμοι πόροι, ποιος είναι ο βαθμός ενσωμάτωσης των τεχνολογιών της πληροφορικής και των επικοινωνιών, ποιος είναι ο βαθμός προσαρμογής κλπ. 6 Ανάπτυξη ευέλικτου σχεδίου: Είναι συνηθισμένο το φαινόμενο, με αιτία τον απολύτως λεπτομερή σχεδιασμό ενός έργου να προκύπτουν καταστάσεις οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα. Είναι αναγκαίο, επομένως, ο σχεδιασμός να διαθέτει ευελιξία, ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί στις καταστάσεις αυτές, να τις αντιμετωπίσει με χρήση κατάλληλων και αποτελεσματικών ενεργειών και να μη θέτει σε κίνδυνο το όλο εγχείρημα. 7 Ανάγκη μερικού αναπροσδιορισμού του κόστους του έργου: Η οριοθέτηση ενός συγκεκριμένου προϋπολογισμού σε ότι αφορά ένα έργο αποτελεί μια πολύ βασική ενέργεια. Ωστόσο, λόγω της φύσης των εν λόγω έργων κάτι τέτοιο δεν είναι απλό. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι είναι πολύ δύσκολο

16 8 να προσδιορισθούν επακριβώς εκ των προτέρων οι απαιτήσεις όσον αφορά τις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών που θα χρησιμοποιηθούν καθώς και το κόστος τους. Επομένως, πρέπει κατά το σχεδιασμό ο «Ηλεκτρονικός Επιχειρηματίας» να λάβει σοβαρά υπόψη του αυτή την παράμετρο και να μπορεί να προσαρμόσει το κόστος στις μερικά διαφοροποιημένες ανάγκες που ενδέχεται να εμφανισθούν. 9 Ανάγκη μερικής διαφοροποίησης του απαιτούμενου χρόνου υλοποίησης: Ανεξάρτητα από το βαθμό λεπτομερούς σχεδιασμού ενός έργου, ο χρόνος υλοποίησης ενδέχεται να διευρυνθεί σε μικρό βαθμό, σε σχέση με αυτόν που προβλεπόταν αρχικά. Σε αυτό συμβάλλει η εμφάνιση καταστάσεων οι οποίες ήταν δύσκολο εως αδύνατο να προβλεφθούν. Επομένως, και σε αυτή την περίπτωση απαιτείται ευελιξία προκειμένου η επιτυχία του εγχειρήματος να εξασφαλιστεί. Ο πίνακας που ακολουθεί συνοψίζει το τι πρέπει να γίνει και τι πρέπει να αποφευχθεί κατά το σχεδιασμό ενός Ηλεκτρονικού Επιχειρείν: ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Σαφής προσδιορισμός των ρόλων και των αρμοδιοτήτων σε ότι αφορά το έργο Δυνατότητες ευελιξίας, νέες ιδέες θα ενισχύσουν το εγχείρημα αλλά ενδέχεται να καθυστερήσουν το έργο Προσδιορισμός του προσωπικού που θα υλοποιεί ή θα στηρίζει το έργο. ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Υπερεκτίμηση των όσων μπορούν να ανατεθούν σε εξωτερικούς συνεργάτες Η πλήρης εξάρτηση από το προσωπικό ή από το σύμβουλο στον οποίο βασίζεται το έργο 1.1.8 Σχέσεις μιας επιχείρησης με τους προμηθευτές και τους πελάτες, μετά την εισαγωγή της στο Ηλεκτρονικό Εμπόριο Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες μέσω του ηλεκτρονικού επιχειρείν επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα, τις σχέσεις της κάθε επιχείρησης με τους πελάτες της, τους προμηθευτές της, τους άλλους επιχειρηματικούς εταίρους που ενδέχεται να έχει καθώς και με τους διάφορους δημόσιους φορείς. 1.1.8.1 Σχέση με τους πελάτες: Πρώτο μέλημα κάθε επιχείρησης είναι η αύξηση της πελατειακής της βάσης και κατά συνέπεια των πωλήσεων της. Για την απόκτηση πιστών και ευχαριστημένων πελατών κάθε επιχείρηση μεριμνεί έτσι ώστε να παρέχει την υψηλότερου επιπέδου παροχή υπηρεσιών τόσο πριν όσο και μετά την πώληση. Οι τρόποι με τους οποίους μπορεί το Ηλεκτρονικό Επιχειρείν να βοηθήσει προς αυτήν την κατεύθυνση είναι μεταξύ άλλων και οι εξής:

17 Δίνει τη δυνατότητα, με την αξιοποίηση του Internet που συνεπάγεται και μικρότερο κόστος για διαφήμιση σε μεγαλύτερο εύρος πελατών Οι πελάτες έχουν πιο άμεση επαφή με ότι η επιχείρηση παρέχει Οι πελάτες έχουν πολύ περισσότερο ελεύθερο χρόνο διότι έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν τα προϊόντα που επιθυμούν από το σπίτι τους και γενικά από οποιοδήποτε σημείο βρίσκονται και όποια στιγμή θέλουν Υπάρχει άμεση επικοινωνία μεταξύ επιχείρησης και πελατών μέσω π.χ ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Παρέχεται υποστήριξη στους πελάτες με μικρότερο κόστος Η σχέση επιχείρησης και πελατών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τον τρόπο που αυτή αντιμετωπίζει τα θέματα ασφάλειας και διατήρησης της ιδιωτικότητας των πελατών της. Η λεπτομερής μελέτη και αντιμετώπιση ζητημάτων ασφαλείας είναι αναγκαία για την επιτυχία μιας ηλεκτρονικής επιχείρησης. 1.1.8.2Σχέση με άλλες επιχειρήσεις: Εκτός από τους τελικούς καταναλωτές,πελάτες μιας επιχείρησης μπορεί να είναι και άλλες επιχειρήσεις με τις οποίες μπορούν να υπάρχουν συναλλαγές όπως πωλήσεις και προμήθεια προϊόντων και υπηρεσιών. Η καλή και αποδοτική συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων είναι καθοριστική για την πορεία τους. Το Ηλεκτρονικό Επιχειρείν συμβάλλει και σε αυτή τη σχέση, (εκτενέστερη ανάλυση όσον αφορά το ηλεκτρονικό επιχειρείν μεταξύ επιχειρήσεων ακολουθεί στο κεφάλαιο 2). Επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν τη δυνατότητα στις μέρες μας να διεκπεραιώνουν τις λειτουργίες τους (επικοινωνία, τιμολογήσεις, πληρωμές, παραγγελίες κλπ) μέσω διαδικτύου, εξοικονομώντας με αυτό τον τρόπο χρόνο και κόστος. 1.1.8.3Σχέση με δημόσιους φορείς: Εκτός από τους πελάτες και τους προμηθευτές μια επιχείρηση έρχεται σε επαφή και με Δημόσιους φορείς. Για παράδειγμα, μια επιχείρηση χρειάζεται να εκδώσει κάποιο πιστοποιητικό, να υποβάλλει μια δήλωση, να μάθει κάποιες πληροφορίες κλπ. Το Ηλεκτρονικό Επιχειρείν μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στις προαναφερθείσες δραστηριότητες. Μια επιχείρηση μπορεί να λάβει διάφορες πληροφορίες από δημόσιους φορείς, να υποβάλλει ένα παραστατικό εύκολα και γρήγορα μέσω διαδικτύου, χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία κάποιου υπαλλήλου ή του ίδιου του επιχειρηματία. Τα τελευταία χρόνια δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις εφαρμογές του Ηλεκτρονικού επιχειρείν, που έχουν ως στόχο την αποτελεσματικότερη συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων και των δημόσιων φορέων. Γίνεται πλέον συστηματική προσπάθεια για την αναδιοργάνωση και αυτοματοποίηση των διαδικασιών, με στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας και την αποδοτικότερη σχέση των Επιχειρήσεων με τον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

18 1.1.9 Προστασία της ηλεκτρονικής επιχείρησης στον κόσμο του Internet Σε περίπτωση που μια επιχείρηση επιθυμεί να καταγράψει και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα ηλεκτρονικής ασφάλειας που υπάρχουν, μπορεί να ακολουθήσει διάφορες στρατηγικές. Αν η επιχείρηση είναι πολύ μικρής κλίμακας, μπορεί να εφαρμόσει κατευθείαν τη λεγόμενη βασική προσέγγιση, στα πλαίσια της οποίας επιλέγονται απευθείας κάποια βασικά τεχνικά και διοικητικά/ οργανωτικά μέτρα προστασίας τα οποία είναι γνωστά από υπάρχοντες κώδικες ακολουθητέας πρακτικής σε διεθνές επίπεδο. Αν η επιχείρηση είναι μεγαλύτερη και τα συστήματα της έχουν ξεχωριστή σημασία για τη λειτουργία της, για την αποτελεσματική και ολοκληρωμένη καταγραφή των προβλημάτων ασφάλειας που δυνητικά αντιμετωπίζει, ως επαρκέστερη επιστημονικά μέθοδος προτείνεται η εκπόνηση λεπτομερούς μελέτης ανάλυσης και διαχείρισης επικινδυνότητας με χρήση πρότυπης μεθοδολογίας από έμπειρους μελετητές. Στα πλαίσια της μελέτης αυτής, αρχικά καταγράφονται λεπτομερώς και αποτιμώνται συγκριτικά τα αγαθά που περιλαμβάνονται στο πληροφοριακό σύστημα, μελετώνται διεξοδικά οι απειλές που υφίστανται το σύστημα και οι αδυναμίες που αυτό παρουσιάζει και ακολούθως υπολογίζεται ο βαθμός επικινδυνότητας του συστήματος. Τελικά, αναπτύσσεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ασφάλειας για την επιχείρηση, το οποίο περιλαμβάνει τόσο τα προτεινόμενα αντίμετρα, όσο και την πολιτική ασφαλείας της επιχείρησης. Τα προτεινόμενα αντίμετρα μπορεί να είναι κυρίως τεχνικά, αλλά και διοικητικά και οργανωτικά. Η πολιτική ασφάλειας περιγράφει το σύνολο των κανόνων που καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο μια επιχείρηση προστατεύει τα πληροφοριακά της συστήματα, έτσι ώστε να επιτυγχάνει συγκεκριμένους στόχους ασφαλείας. Η πολιτική ασφαλείας συντάσσεται λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της επιχείρησης και του τομέα της οικονομίας στον οποίο δραστηριοποιείται, βασίζεται στα αποτελέσματα της μελέτης ανάλυσης επικινδυνότητας, καθώς και στις βασικές διαστάσεις των στρατηγικών κατευθύνσεων της επιχείρησης, σε σχέση με την αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η πολιτική ασφαλείας αποτελεί υπηρεσιακό κείμενο και θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα, ώστε όλα τα μέλη του προσωπικού που έχουν ρόλο στη λειτουργία των συστημάτων, είτε ως χρήστες, είτε ως διαχειριστές, είτε ως διοικητικά στελέχη, να λάβουν γνώση της.

19 1.2.1 Ορισμός 1.2 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ (e-commerce) Ο όρος Ηλεκτρονικό Εμπόριο (e-commerce) χρησιμοποιείται για να περιγράψει την χρήση τηλεπικοινωνιακών μέσων (κυρίως δικτύων) για κάθε είδους εμπορικές συναλλαγές ή επιχειρηματικές δραστηριότητες μεταξύ επιχειρήσεων και ιδιωτών. Με άλλα λόγια, κάθε «εμπορική» δραστηριότητα που πριν από μερικά χρόνια ήταν δυνατή, μόνο χάρη στην φυσική παρουσία και μεσολάβηση ανθρώπων ή υλικών μέσων (π.χ εμπορική αλληλογραφία), σήμερα μπορεί να επιτευχθεί αυτόματα, ηλεκτρονικά και εξ αποστάσεως. Και πιο συνοπτικά, Ηλεκτρονικό Εμπόριο είναι η επικοινωνία και η σύναψη εμπορικών συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων ή μεταξύ επιχειρήσεων και των πελατών τους, με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων. Εκτός από το βασικό και γενικό ορισμό του Ηλεκτρονικού Εμπορίου, ανάλογα με τον κλάδο στον οποίο βρίσκει εφαρμογή,μπορεί να διακριθεί σε τέσσερις κατηγορίες σε κάθε μια εκ των οποίων αποκτά ξεχωριστή σημασία. Οι κατηγορίες είναι οι εξής: 1.Επιχειρήσεις: Όσον αφορά τις επιχειρήσεις το Ηλεκτρονικό Εμπόριο ορίζεται ως εφαρμογή νέων τεχνολογιών προς την κατεύθυνση του αυτοματισμού, των συναλλαγών και της ροής δεδομένων. 2.Υπηρεσίες: Στην περίπτωση της παροχής υπηρεσιών ορίζεται ως ένας μηχανισμός που βασικός του στόχος είναι να ικανοποιήσει την από κοινού επιθυμία προμηθευτών και καταναλωτών (πελατών) για τη βέλτιστη ποιότητα υπηρεσιών, τη μέγιστη ταχύτητα εκτέλεσης συναλλαγών και το μικρότερο δυνατό κόστος. 3.Απόσταση: Όσον αφορά την απόσταση το Ηλεκτρονικό Εμπόριο μπορεί να οριστεί ως τη δυνατότητα αγοραπωλησίας προϊόντων και υπηρεσιών μέσω του διαδικτύου ανεξάρτητα από τη γεωγραφική απόσταση. Και τέλος, 4.Επικοινωνία: Στον τομέα της επικοινωνίας το Ηλεκτρονικό Εμπόριο ορίζεται ως δυνατότητα παροχής προϊόντων, υπηρεσιών,πληροφοριών και πληρωμών μέσα από δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών.

20 1.2.2 Ιστορική αναδρομή Οι εφαρμογές Ηλεκτρονικού Εμπορίου ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Εκείνη την περίοδο έχουμε την εμφάνιση των συστημάτων ηλεκτρονικής μεταφοράς χρηματικών πόρων (EFT) ανάμεσα σε τράπεζες που χρησιμοποιούν ασφαλή ιδιωτικά δίκτυα καθώς επίσης και σε μεγάλους οργανισμούς, οικονομικά ιδρύματα και σε μερικές τολμηρές μικρές επιχειρήσεις. Στη δεκαετία του 1980 διαδίδονται οι τεχνολογίες ηλεκτρονικής επικοινωνίας που έχουν ως βάση τους την αρχιτεκτονική της ανταλλαγής μηνυμάτων. Τεχνολογίες τέτοιου τύπου είναι τα συστήματα EDI των οποίων η ανάπτυξη προήλθε από οικονομικές συναλλαγές σε επεξεργασία άλλων συναλλαγών και μετέτρεψε τις συμμετέχουσες εταιρίες από οικονομικά ιδρύματα σε κατασκευαστές, λιανοπωλητές, υπηρεσίες κλπ. Επίσης, στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο η ανάπτυξη του οποίου επιφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα όπως είναι η ταχύτητα, η εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος κτλ. Πλέον, πολλές δραστηριότητες που μέχρι τότε διεκπεραιώνονταν με βασικό μέσο το χαρτί, γίνονται ταχύτερα και με μικρότερο κόστος. Συναλλαγές που απαιτούσαν έντυπα, όπως παραγγελίες αγοράς, συνοδευτικά έγγραφα και επιταγές πληρωμής,μπορούν να γίνουν κατά ένα μεγάλο μέρος και ηλεκτρονικά μέσω των προαναφερθέντων τεχνολογιών ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Μεταξύ τέλη δεκαετίας 1980 και αρχές δεκαετίας 1990 έχουμε την εμπορευματοποίηση του διαδικτύου ( internet) καθώς και την ταχεία ανάπτυξη του σε μεγάλο πλήθος καταναλωτών. Συνέπεια των παραπάνω η επινόηση του όρου ηλεκτρονικό εμπόριο και η ταχύτατη ανάπτυξη των εφαρμογών του. Τα ηλεκτρονικά δίκτυα παρέχουν μια νέα μορφή επικοινωνίας με δυνατότητες όπως: ηλεκτρονική διάσκεψη(e-conferencing), ηλεκτρονική συνομιλία (IRC), ομάδες συζήτησης (newsgroups, forums), ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail), μεταφορά αρχείων (FTP) κτλ. Η πρόσβαση στο διαδίκτυο γίνεται φθηνότερη λόγω της διεθνούς απελευθέρωσης της αγοράς τηλεπικοινωνιών. Μέσα της δεκαετίας του 1990 η εμφάνιση του Παγκόσμιου Ιστού (www) στο διαδίκτυο και η επικράτηση των προσωπικών ηλεκτρονικών υπολογιστών (PC) που χρησιμοποιούν λειτουργικά συστήματα τύπου Windows προσφέρουν μεγάλη ευκολία χρήσης δίνοντας λύση στο πρόβλημα της δημοσίευσης και της εύρεσης πληροφοριών στο διαδίκτυο. Το ηλεκτρονικό εμπόριο γίνεται ένας πολύ φθηνότερος τρόπος για την πραγματοποίηση μεγάλου όγκου συναλλαγών, ενώ συγχρόνως διευκολύνει την παράλληλη λειτουργία πολλών διαφορετικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων επιτρέποντας σε μικρές επιχειρήσεις να ανταγωνιστούν μεγαλύτερες, με πολύ πιο ευνοϊκές προϋποθέσεις. Τέλη της δεκαετίας του 1990 η καθιέρωση μεθόδων κρυπτογράφησης του περιεχομένου και εξακρίβωσης της ταυτότητας του αποστολέα ηλεκτρονικών μηνυμάτων καθώς και η σχετική προσαρμογή της νομοθεσίας στους τομείς των εισαγωγών-εξαγωγών και των επικοινωνιών καθιστούν δυνατή την πραγματοποίηση ασφαλών διεθνών ηλεκτρονικών συναλλαγών. Από το 1995 έως και σήμερα έχουμε γίνει, και εξακολουθούμε να γινόμαστε καθημερινά, μάρτυρες πολλών νεωτεριστικών εφαρμογών που ποικίλουν, από τον τομέα της διαφήμισης μέχρι δημοπρασίες και εμπειρίες εικονικής πραγματικότητας. Σχεδόν κάθε οργανισμός μικρομεσαίου και μεγάλου μεγέθους, σε Ελλάδα και Ευρώπη, έχει ήδη έναν δικτυακό τόπο.

21 1.2.3 Κατηγορίες Ηλεκτρονικού Εμπορίου Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο θα μπορούσε να κατηγοριοποιηθεί βάσει των συναλλασσόμενων μερών σε επτά κατηγορίες: B2C Επιχειρήσεις (business) σε καταναλωτές (consumers) B2B Επιχειρήσεις (business) σε επιχειρήσεις C2C Καταναλωτές (consumers) σε καταναλωτές, όπου καταναλωτές μέσω τρίτων φορέων που παρέχουν τους δικτυακούς τόπους, συναλλάσσονται με άλλους καταναλωτές. Οι δημοφιλέστεροι δικτυακοί τόποι αυτής της μορφής είναι οι τόποι ηλεκτρονικών δημοπρασιών. B2G Επιχειρήσεις (business) σε κυβερνήσεις (governments) C2G Καταναλωτές (consumers) στην κυβέρνηση (governments). Ο δημοφιλέστερος δικτυακός τόπος για τις 2 παραπάνω κατηγορίες είναι οι ηλεκτρονικές σελίδες της εφορίας (www.taxisnet.gr). Τελευταία έχει αρχίσει τη λειτουργία του και ο δικτυακός τόπος www.e-gov.gr, ο οποίος φιλοδοξεί να συγκεντρώσει όλες τις δικτυακές κυβερνητικές υπηρεσίες. G2G Είναι η περίπτωση ενδοκυβερνητικών συναλλαγών και ανταλλαγής πληροφοριών η οποία κάνει σταδιακά την εμφάνιση της και στη χώρα μας Ενδοεπιχειρησιακό Ηλεκτρονικό Εμπόριο, τέλος, είναι η περίπτωση συναλλαγών και ανταλλαγής πληροφόρησης μεταξύ των μερών μιας εταιρίας η οποία εκτείνεται σε διαφορετικές πόλεις, χώρες ή και ηπείρους

22 1.2.4 Η πυραμίδα του Ηλεκτρονικού Εμπορίου ΕΠΙΧ/ΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑ ΣΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ Άμεση ανταπόκριση, Ευελιξία & προσαρμοστικότητα, Δικτυακή αγορά ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Ανταλλαγή πληροφοριών/προβολή, Παραγγελία, Παράδοση, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ &ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Ηλεκτρονικό και Φωνητικό ταχυδρομείο. Ηλεκτρονικοί Κατάλογοι &Φόρμες Στοιχείων και Παραγγελιών, EDI, FEDI ΔΙΚΤΥΑ Διαδίκτυο, LANs, WANs, VANs, MANs ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Τηλεφωνικό δίκτυο, καλωδιακά δίκτυα, δορυφορικό, ασύρματο κλπ Οι τηλεπικοινωνίες είναι η βάση του οικοδομήματος, γιατί επιτρέπουν τη δημιουργία δικτύων. Πάνω στα δίκτυα «τρέχουν» τα προγράμματα και οι εφαρμογές που κάνουν το Ηλεκτρονικό Εμπόριο πραγματικότητα. Με τη σειρά του, το Ηλεκτρονικό Εμπόριο γίνεται εργαλείο, το οποίο χρησιμοποιεί η επιχείρηση με σκοπό τη διαμόρφωση στρατηγικής και την ανάπτυξη πλεονεκτημάτων έναντι των ανταγωνιστικών της. Τέλος, η επιχείρηση χρησιμοποιεί το διαδίκτυο συναγωνιστικά με άλλες επιχειρήσεις του κλάδου ή άλλων κλάδων, ή ακόμη και με κυβερνητικές υπηρεσίες, για πληροφόρηση και μείωση του κόστους οργάνωσης και διαχείρισης. Όπως φαίνεται και στην πυραμίδα, το Ηλεκτρονικό Εμπόριο, για να είναι εφικτό, πρέπει να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία, η οποία με τη σειρά της στηρίζεται στις τηλεπικοινωνίες. Υπάρχουν βέβαια ποικίλοι τρόποι εκτός από το τηλεφωνικό δίκτυο όσον αφορά τη χρήση του διαδικτύου αλλά προτιμότερη μέχρι στιγμής είναι η συγκεκριμένη μέθοδος.

23 Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο δεν είναι βέβαια αυτοσκοπός για μια επιχείρηση. Δεν έχει νόημα να υπάρχεις στο διαδίκτυο απλά για την παρουσία. Χρησιμεύει στις επιχειρήσεις ως ένα ακόμη εργαλείο με το οποίο θα μπορέσουν να θέσουν σε εφαρμογή τις επιχειρησιακές τους στρατηγικές (άμεση ανταπόκριση στις επιταγές της αγοράς, Δικτυακή αγορά, ευελιξία& προσαρμοστικότητα ), έτσι ώστε να δημιουργήσουν συγκριτικά πλεονεκτήματα, τα οποία θα τους φέρουν σε καλύτερη θέση στην αγορά. Ένας άλλος σημαντικός τομέας στον οποίο το Ηλεκτρονικό Εμπόριο μπορεί να φανεί εποικοδομητικό, είναι η ανάπτυξη επιχειρησιακών συνεργασιών(just in time, Διεπιχειρησιακά συστήματα, Ιεραρχίες), οι οποίες αποσκοπούν στη δημιουργία κοινών ωφελειών για τις εταιρίες που συμμετέχουν σε αυτές. 1.2.5 Πλεονεκτήματα Ηλεκτρονικού Εμπορίου Όλα τα πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου μπορούν να συνοψιστούν σε μια πρόταση : Το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να αυξήσει τις πωλήσεις και να μειώσει το κόστος. Τα οφέλη του Η.Ε για τους καταναλωτές είναι τα εξής: Επιτρέπει σε πελάτες να ψωνίζουν ή να κάνουν άλλες συναλλαγές 24 ώρες την ημέρα, όλο το έτος, από σχεδόν οποιαδήποτε θέση. Δίνει στους πελάτες περισσότερες επιλογές. Μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε πολλούς προμηθευτές καθώς και σε πολλά προϊόντα. Παρέχει στους πελάτες οικονομικά προϊόντα και υπηρεσίες, δίνοντας τη δυνατότητα να ψωνίζουν από πολλά μέρη και να κάνουν συγκρίσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, κυρίως με ψηφιοποιημένα προϊόντα, επιτρέπει την γρήγορη παράδοση. Οι πελάτες μπορούν να πάρουν σχετικές και λεπτομερείς πληροφορίες σε δευτερόλεπτα και όχι σε μεγάλο χρονικό διάστημα. Κάνει δυνατή τη συμμετοχή σε εικονικές δημοπρασίες. Επιτρέπει σε πελάτες να ανταλλάσσουν ιδέες, καθώς και να συγκρίνουν εμπειρίες με άλλους πελάτες μέσω των ηλεκτρονικών κοινοτήτων. Τέλος, το Η.Ε διευκολύνει τον ανταγωνισμό, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές εκπτώσεις. Το ηλεκτρονικό εμπόριο αυξάνει την ταχύτητα και την ακρίβεια με την οποία οι επιχειρήσεις ανταλλάσσουν πληροφορίες και μειώνει το κόστος με τη βοήθεια αυτοματοποιημένων επιχειρησιακών διαδικασιών. Επεκτείνει τα γεωγραφικά όρια μιας επιχείρησης εισάγοντας την σε περιοχές που ήταν φυσικά μη προσβάσιμες στο παρελθόν. Μια εταιρία δεν χρειάζεται απαραίτητα να κάνει φυσική παράδοση των προϊόντων όπως το λογισμικό, αρκεί για παράδειγμα μόνο η ηλεκτρονική καταβολή χρημάτων από τον πελάτη μέσω πιστωτικών καρτών και όχι μόνο. Η γνώση μιας επιχείρησης για τις προτιμήσεις των πελατών της αυξάνεται καθώς υπάρχει η δυνατότητα καταγραφής και αποτίμησης των ιδιαίτερων αναγκών τους.

24 1.2.6 Μειονεκτήματα Ηλεκτρονικού Εμπορίου Τα μειονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου εστιάζονται κυρίως στο τεχνικό μέρος καθώς υπάρχουν κάποιοι τεχνικοί περιορισμοί οι οποίοι είναι οι εξής: Υπάρχει έλλειψη ασφάλειας, αξιοπιστίας, προτύπων συστήματος και ορισμένων πρωτοκόλλων επικοινωνίας. Υπάρχει ανεπαρκές εύρος ζώνης τηλεπικοινωνιών. Τα εργαλεία ανάπτυξης λογισμικού συνεχίζουν να εξελίσσονται και να αλλάζουν γρήγορα. Είναι δύσκολο να ολοκληρώσετε το διαδίκτυο και λογισμικό Η.Ε με μερικές υπάρχουσες εφαρμογές και βάσεις δεδομένων. Οι προμηθευτές ενδεχομένως να χρειάζονται ειδικούς Web servers (διακομιστές ιστού) και άλλες υποδομές, εκτός των servers δικτύου. Κάποιο λογισμικό Η.Ε μπορεί να μην είναι κατάλληλο για κάποιο υλικό ή μπορεί να είναι ασύμβατο με κάποια λειτουργικά συστήματα ή άλλα συστατικά. 1.2.7 Μέλλον Ηλεκτρονικού Εμπορίου Το ηλεκτρονικό εμπόριο σε λίγα χρόνια, αν όχι μέσα στην επόμενη διετία, θα καθορίζει καταλυτικά τις καθημερινές μας συνήθειες. Τι πιο απλό, άλλωστε, από το να κάθεσαι μπροστά στον υπολογιστή σου, να συμπληρώνεις τα κουτάκια δίπλα από τα προϊόντα που σε ενδιαφέρουν, να εγκρίνεις την αγορά τους με το πάτημα του enter και να ξέρεις ότι μέσα στην ίδια μέρα ή το αργότερο μέσα σε δυο τρεις μέρες θα βρίσκονται στο σπίτι σου; Τι πιο ξέγνοιαστο από το να μην τρέχεις με την ψυχή στο στόμα να προλάβεις να ψωνίσεις τα απαραίτητα πριν κλείσει το σούπερ μάρκετ; Τι πιο ξεκούραστο από το να αποφύγεις τη μετακίνηση στην άλλη άκρη της πόλης για να πάρεις αυτό που σε ενδιαφέρει; Όλες οι απόψεις των ερευνητών συγκλίνουν σε ένα συμπέρασμα: Το ηλεκτρονικό εμπόριο (e_commerce) νομοτελειακά θα κυριαρχήσει. Ήδη σε Ευρώπη και Αμερική οι συναλλαγές μέσω internet είναι ευρέως διαδεδομένες, ενώ στην Ελλάδα μόλις τα τελευταία χρόνια αρχίζουμε να γνωρίζουμε τις δυνατότητες που μας δίνονται(πίνακες I & II). Τα ελληνικά πολυκαταστήματα ή οι πολυεθνικές επιχειρήσεις που εδρεύουν στη χώρα μας έχουν τα δικά τους ηλεκτρονικά καταστήματα, όπου κάθε Έλληνας-και όχι μόνο- μπορεί να αγοράσει από ένα βιβλίο έως ρούχα γνωστών οίκων μόδας, από ένα κουτί της αγαπημένης του κονσέρβας έως και ένα αυτοκίνητο. H αισιοδοξία για τη μετέπειτα πορεία του βασίζεται στους παρακάτω τομείς: Χρησιμοποίηση του διαδικτύου Ευκαιρίες για αγορές Κίνητρα αγορών Αυξημένη ασφάλεια και εμπιστοσύνη Αποδοτική διαχείριση πληροφοριών Νεωτεριστικοί οργανισμοί Εικονικές κοινότητες Συστήματα πληρωμών Επιχειρήσεις σε επιχειρήσεις (Β2Β)

25 ΠΙΝΑΚΑΣ I ΠΙΝΑΚΑΣ II ΠΙΝΑΚΑΣ II

26 1.3 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ (e-marketpaces) 1.3.1 Ορισμός Ως Ηλεκτρονικές Αγορές ορίζονται οι αγορές που πραγματοποιούνται μέσω διαδικτύου και γενικότερα μέσω ψηφιακών και ηλεκτρονικών μέσων. Η έννοια των Ηλεκτρονικών Αγορών είναι στενά συνδεδεμένη με την έννοια του Ηλεκτρονικού Εμπορίου αν αναλογιστεί κανείς ότι δεν είναι εφικτό να γίνει μια ηλεκτρονική αγορά εάν δεν διατειθονται διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες ηλεκτρονικά. 1.3.2 Κατηγορίες Ηλεκτρονικών Αγορών Οι Ηλεκτρονικές Αγορές κατηγοριοποιούνται με βάση : (α) τη φυσιογνωμία τους και (β)το επιχειρηματικό τους μοντέλο Όσον αφορά τη φυσιογνωμία τους διακρίνονται σε: Οριζόντιες, στις οποίες συμμετέχουν εταιρίες ανεξάρτητα από τον κλάδο δραστηριότητας τους και εξαρτώνται κυρίως από παράγοντες όπως η γεωγραφική περιοχή, ο τρόπος λειτουργίας και διεκπεραίωσης κλπ. Οι προμήθειες των επιχειρήσεων εστιάζονται κυρίως σε εξοπλισμούς γραφείου, προϊόντα μεταποίησης κτλ ή ακόμα και συμβουλευτικές υπηρεσίες. Κάθετες, στις οποίες συμμετέχουν εταιρίες από συγκεκριμένο κλάδο δραστηριότητας όπως για παράδειγμα ιατρική τεχνολογία, υλικά κατασκευών, χημικά κλπ. Μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων συμμετέχουν σε αυτή την κατηγορία για την πώληση ή την αγορά πρώτων υλών. Δημόσιες-Ιδιωτικές. Οι δημόσιες απευθύνονται σε όλους σε αντίθεση με τις ιδιωτικές που αφορούν μόνο κλειστές ομάδες εταιριών. Όσον αφορά το επιχειρηματικό τους μοντέλο διακρίνονται σε: Ανεξάρτητη πλατφόρμα, την οποία διαχειρίζεται ουδέτερος οργανισμός, ο οποίος δεν λειτουργεί ως αγοραστής ή πωλητής. Αποτελεί δομή που παρέχει ευελιξία και στους αγοραστές και στους πωλητές οι οποίοι δεν έχουν το επιχειρηματικό ρίσκο της υλοποίησης δικών τους ηλεκτρονικών αγορών, δεν είναι απαραίτητο να επενδύσουν σε δική τους τεχνική υποδομή και ανθρώπινο δυναμικό, δεν υφίστανται το κόστος λειτουργίας και συντήρησης κλπ. Πλατφόρμα που εστιάζει στις πωλήσεις, η οποία διευθύνεται από περιορισμένο αριθμό συνεργαζόμενων εταιριών για αποδοτικές πωλήσεις σε μεγάλο βαθμό αγοραστών. Η ηλεκτρονική αγορά δημιουργείται από μια εταιρία ή ένα συνεταιρισμό προμηθευτών ή πωλητών,οι οποίοι πωλούν προϊόντα και υπηρεσίες μέσω διαδικτύου.

27 Πλατφόρμα που εστιάζει στις αγορές, η οποία δημιουργείται από ένα συνεταιρισμό αγοραστών, συνήθως προερχόμενων από τον ίδιο επιχειρηματικό κλάδο, οι οποίοι προμηθεύονται προϊόντα και υπηρεσίες μέσω διαδικτύου. 1.3.3 Trust Mark:Το σήμα εμπιστοσύνης των Ηλεκτρονικών Αγορών Κατά την πραγματοποίηση μιας Ηλεκτρονικής Αγοράς, ένας πολύ βασικός παράγοντας είναι το κατά πόσο φερέγγυα είναι η υπό εξέταση πλατφόρμα, κάτι το οποίο καλείται trust mark. Το σημαντικότερο εμπόδιο στη δημιουργία κλίματος καλής πίστης είναι η αβεβαιότητα για τις πολιτικές ασφαλείας που παρέχει η εκάστοτε πλατφόρμα, όσον αφορά στην διαχείριση των ευαίσθητων εταιρικών πληροφοριών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα για την αναγνώριση ενός trust mark είναι οι δικτυακοί τόποι www.marcel.com και www.syx.com (Νορβηγία), οι οποίοι έχουν εξασφαλίσει το ειδικό σήμα εμπιστοσύνης από την εταιρία πιστοποίησης DNV. Μπαίνοντας στις παραπάνω σελίδες και πληκτρολογώντας trust mark στην αναζήτηση,μπορείτε να δείτε την ειδική δήλωση που βεβαιώνει ότι οι συγκεκριμένες ηλεκτρονικές αγορές έχουν λάβει πιστοποίηση καλής διαχείρισης και συμμόρφωσης προς τον κώδικα δεοντολογίας και τα standart υποδομής, ασφάλειας, διαδικασίας, και οργάνωσης που αποτελούν τους πυλώνες του συγκεκριμένου επιχειρηματικού μοντέλου. 1.3.4 Πλεονεκτήματα Ηλεκτρονικών Αγορών Όσον αφορά την πλευρά των αγοραστών, οι οποίοι επιζητούν διαφάνεια στις αγορές τους σε συνδυασμό πάντα με την διασφάλιση της ασφάλειας, της ανωνυμίας, της αξιοπιστίας και της ποιότητας των προϊόντων που αγοράζουν ή των καλών σχέσεων που έχουν με τους προμηθευτές τους, τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη που παρέχουν οι ηλεκτρονικές αγορές είναι τα εξής: Η συμμετοχή σε Ηλεκτρονικές Αγορές είναι ένα μέσο προβολής της εταιρίας, των προϊόντων που διαθέτει, ενώ ταυτόχρονα δίνει την δυνατότητα προσδιορισμού του αγοραστικού κοινού στο οποίο απευθύνεται. Ταχύτητα στην εγκριτική διαδικασία και τη διεκπεραίωση των παραγγελιών Αξιολόγηση προμηθευτών Αποτελεσματικότερη διαχείριση της πληροφορίας Μείωση λειτουργικού κόστους και ταυτόχρονη αύξηση παραγωγικότητας με μετακίνηση ανθρώπινου δυναμικού από υποστηρικτικές σε παραγωγικές εργασίες Μείωση κόστους συναλλαγών και χαμηλότερο κόστος στη διαδικασία ανεύρεσης προϊόντων και πελατών Άμεση ενημέρωση των τιμών και της διαθεσιμότητας η οποία παρέχει τη δυνατότητα επιλογής της καλύτερης προσφοράς Διαφάνεια στις διαδικασίες Μέσο καταγραφής και συγκέντρωσης των παραπόνων του αγοραστικού κοινού και αποτελεί ένα πρώτο μέσο παρακολούθησης των προϊόντων που προωθούνται

28 Ανάπτυξη ενιαίας αγοράς και συνεργασία με ομάδες αγοραστών Διατήρηση ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων. Μόνο μέσα από επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες με κατεύθυνση το ηλεκτρονικό επιχειρείν μπορούν οι εταιρίες να μιλάνε για διατήρηση των όποιων ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων απολαμβάνουν σήμερα Μεγαλύτερη παρουσία τοπική ή διεθνής του προμηθευτή ανεξάρτητα από μέγεθος και γεωγραφική θέση Αποδοτική αναζήτηση, σύγκριση και αγορά προϊόντων Δυνατότητα μελλοντικής επέκτασης/ συντήρησης της εφαρμογής σε ευρύτερα e-marketplaces Όσον αφορά την πλευρά των προμηθευτών τα πλεονεκτήματα είναι τα εξής: Επίτευξη μακροχρόνιων συνεργασιών Βελτιστοποίηση των διαδικασιών προγραμματισμού Αύξηση του όγκου των πωλήσεων Ελαχιστοποίηση του επιχειρηματικού κινδύνου Προώθηση νέων προϊόντων Ενημέρωση σχετικά με νέες αγορές Παρακολούθηση ανταγωνισμού Δυνατότητα παραγγελιοληψίας μέσω διαδικτύου, χωρίς τη χρήση ειδικής λύσης ηλεκτρονικού εμπορίου στο δικτυακό τόπο της επιχείρησης Διεύρυνση της πελατειακής βάσης Διευκόλυνση στην εκποίηση των προϊόντων Καλύτερη διαχείριση αποθέματος Ομαδοποίηση παραγγελιών, που συνεπάγεται μείωση του διαχειριστικού κόστους 1.3.5 Μειονεκτήματα Ηλεκτρονικών Αγορών Εκτός από τα οφέλη και τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι ηλεκτρονικές αγορές υπάρχουν και κάποιοι κίνδυνοι οι οποίοι είναι: Πολλές φορές η πλοήγηση στα ηλεκτρονικά καταστήματα,για την πραγματοποίηση των ηλεκτρονικών αγορών, μπορεί να διαρκέσει πολύ περισσότερο από μια επίσκεψη σε ένα εμπορικό κέντρο Σε περίπτωση που ο πελάτης χρειάζεται κάποιες διευκρινίσεις μπορεί να περιμένει αρκετή ώρα στο τηλέφωνο προκειμένου να μιλήσει με το τμήμα τηλεφωνικής εξυπηρέτησης καταναλωτών Η διαθεσιμότητα των προϊόντων που εκτίθενται στις ηλεκτρονικές βιτρίνες μερικές φορές είναι ελλιπής Παρόλο που οι τιμές των προϊόντων είναι δελεαστικές, υπάρχουν φορές που η τελική τιμή που θα καταβάλετε να είναι η ίδια τιμή αν αγοράζατε αυτό το προϊόν από ένα κατάστημα της γειτονιάς σας.

29 Τέλος, υπάρχει κίνδυνος το προϊόν παραγγελίας όσον αφορά την ποιότητα να μην ανταποκρίνεται σε αυτό που προβάλλει η ηλεκτρονική βιτρίνα, κάτι το οποίο θα διαπιστωθεί μετά το πέρας της αγοράς. 1.3.6 Πότε μια επιχείρηση είναι έτοιμη να αξιοποιήσει τις ηλεκτρονικές αγορές Για να δραστηριοποιηθεί μια επιχείρηση στο χώρο των ηλεκτρονικών αγορών θα πρέπει να τηρεί κάποιες βασικές προϋποθέσεις έτσι ώστε να αποφύγει τον κίνδυνο αποτυχίας. Αρχικά, η επιχείρηση θα πρέπει να εξετάσει κατά πόσο είναι έτοιμη να δεχτεί την επέκταση αυτή (στον κόσμο των ηλεκτρονικών αγορών) και κατά συνέπεια την αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας της χωρίς να χάσει το στρατηγικό της προσανατολισμό. Έπειτα να διαπιστώσει το ποσοστό κατά το οποίο οι ηλεκτρονικές αγορές ως επιχειρηματικό μοντέλο έχουν εφαρμογή στην εταιρία. Το πρώτο σημείο ελέγχου έχει να κάνει με τους διαφορετικούς τύπους ηλεκτρονικών αγορών και τους ποικίλους τρόπους χρήσης τους. Το δεύτερο σχετίζεται με το κατά πόσο είναι έτοιμο το προσωπικό της επιχείρησης να εμπλακεί στην όλη διαδικασία,τόσο ως προς την ωριμότητα της ίδιας της επιχείρησης και την θέση της στην αγορά, όσο και ως προς τη συνειδητοποίηση του προσωπικού της ότι αλλάζει σημαντικά ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται η διεκπεραίωση των εμπορικών συναλλαγών εφεξής. Αφού εξεταστούν διεξοδικά τα παραπάνω επόμενο στάδιο είναι η αναζήτηση και επιλογή της καταλληλότερης πλατφόρμας για την επιχείρηση και τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται. 1.3.7 Τι συμβαίνει στην Ελλάδα Το φαινόμενο των Ηλεκτρονικών Αγορών βρίσκεται σε μεγάλη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια λόγω της δυνατότητας πρόσβασης σε μεγαλύτερο αριθμό πελατών και της εξοικονόμησης χρημάτων για την προώθηση των προϊόντων. Στις μεγαλύτερες χώρες του κόσμου οι εταιρίες αναπτύσσουν υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου παρέχοντας τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους μέσω του διαδικτύου. Στην περίπτωση του Ελλαδικού χώρου, παρατηρείται τα τελευταία χρόνια αυξημένη κινητοποίηση των επιχειρήσεων σχετικά με τις Ηλεκτρονικές Αγορές. Οι κυριότεροι κλάδοι δραστηριοποίησης τη δεδομένη στιγμή στον συγκεκριμένο χώρο είναι αυτοί της τροφοδοσίας, των ξενοδοχειακών μονάδων, της διανομής προϊόντων και των logistics. Παράλληλα, δημιουργούνται διάφορες νέες Ηλεκτρονικές Αγορές κυρίως από συγκεκριμένους επιχειρηματικούς ομίλους, οι οποίοι πρώτα από όλα καλύπτουν τις δικές τους επιχειρηματικές ανάγκες σε τομείς όπως στον κατασκευαστικό κλάδο ή στη ναυτιλία. Η πλειοψηφία των δραστηριοτήτων αυτών είναι σε πρώιμο στάδιο έτσι ώστε να υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα αποτελέσματα, καθώς επίσης και για να αποτιμηθεί το ενδεχόμενο κέρδος που μπορεί να παρουσιάσουν.