Σνπεξηβνζξηαθο ηξηρνεηδηθο δίθη πνζηνδηαβήηε Μηιηηάδεο Κ. Σζηιηκπάξεο Ιαηρική Στολή Πανεπιζηημίοσ Κρήηης
ΜΙΚΡΟΚΤΚΛΟΦΟΡΙΑ Τςειέο κεηαβνιηθέο αλάγθεο Ιδηαίηεξε δηαζηξσκάησζε ηνπ ακθηβιεζηξνεηδή Ιδηαηηεξο ηεηεο πνπ αθνξνύλ ηελ αλάγθε γηα δεκηνπξγία εηδώινπ εμαηξεηηθά πςειήο πνηο ηεηαο ζην θεληξηθο βνζξίν. Μνξθνινγία ηνπ δηθηύνπ, κέγεζνο, ππθλο ηεηα ησλ ηξηρνεηδώλ ΣΗ ΧΥΡΑ
ΜΙΚΡΟΚΤΚΛΟΦΟΡΙΑ Σα πξνηξηρνεηδηθάαξηεξηο ιηα πνξεύνληαηθαηά κήθνο ηεο ακθηβιεζηξνεηδηθήο επηθάλεηαο ζρεκαηίδνπλ δύν νκάδεο ηξηρνεηδώλ Σα εγθαξζίσο επεθηεηλο κελα (επηπνιήο) ζπκκεηέρνπλ ζηε δεκηνπξγία πνιπάξηζκσλ επίπεδσλ ηξηρνεηδηθώλ πιεγκάησλ παξάιιεισλ πξνο ηελ επηθάλεηα ηνπ ακθηβιεζηξνεηδνύο πνπ εληνπίδνληαη ζηε ζηηβάδα ησλ γαγγιηαθώλ θπηηάξσλ θαη ησλ λεπξηθώλ ηλώλ. Σν επηπνιήο πιέγκα ραξαθηεξίδεηαη απο κεγαιύηεξε ππθλο ηεηα ζε ζρέζε κε ην ελ ησβάζεη ΣΗ ΧΥΡΑ
ΜΙΚΡΟΚΤΚΛΟΦΟΡΙΑ Σα ηξηρνεηδή ηεο δεύηεξεο νκάδαο (ελ ησβάζεη) εηζέξρνληαη αθηηλσηά ζηνλ ηζηο θαη εληνπίδνληαη ζηα εζσηεξηθά 2/3 ηνπ ακθηβιεζηξνεηδνύο (θνθθώδεο ζηηβάδα) ρσξίο λα εηζέξρνληαη ζηε ζηηβάδα ησλ θσηνϋπνδνρέσλ. Μπνξεί λα αλαπηπρζνύλ κέρξη θαη ηέζζεξα παξάιιεια πιέγκαηα ηξηρνεηδώλ. «Σεηξάζηηβε» δηάηαμε απαληάηαη θπξίσο ζηηο πεξηνρέο γύξσ απο ην θεληξηθο βνζξίν ζηηο νπνίεο ν ακθηβιεζηξνεηδήο παξνπζηάδεη κεγαιύηεξν πάρνο. ΣΗ ΧΥΡΑ
ΜΙΚΡΟΚΤΚΛΟΦΟΡΙΑ ΣΗ ΧΥΡΑ Σν βαζύηεξν απο ηα ηέζζεξα ηξηρνεηδηθά επίπεδα ζρεκαηίδεη έλα δαθηύιην πνπ νξηνζεηεί ηελ αλάγγεηα δώλε ηνπ θεληξηθνύ βνζξίνπ. Η πεξηνρή απηή ραξαθηεξίδεηαη απο κέγηζηε αλαινγία θσηνϋπνδνρέσλ (θσλία) πξνο λεπξηθέο ίλεο.
ΜΔΘΟΓΟΙ ΑΠΔΙΚΟΝΙΗ Φινπνξναγγεηνγξαθία ΠΣΓ + ηθαλνπνηεηηθή απεηθο ληζε επξέσο δηαζέζηκνο εμνπιηζκο ο δπλακηθή απεηθο ληζε - επεκβαηηθή αδπλακία επηιεθηηθήο απεηθο ληζεο ηξηρνεηδώλ ησλ βαζύηεξσλ ακθ/θώλ ζηηβάδσλ
ΜΔΘΟΓΟΙ ΑΠΔΙΚΟΝΙΗ Αdaptive Optics Scanning Laser Ophthalmoscope + κε επεκβαηηθή εηθο λεο κε πςειή αλάιπζε θαη contrast απεηθο ληζε ηξηρνεηδώλ κε δηάκεηξν έσο θαη 5κm - ζνιά δηαζιαζηηθά κέζα αλεπαξθήο πξνζήισζε ρξνλνβο ξα ιήςε θαη επεμεξγαζία εηθο λσλ 2D εηθο λα ΠΣΓ
ΜΔΘΟΓΟΙ ΑΠΔΙΚΟΝΙΗ ΠΣΓ High-Speed,Phase-Variance OCT (pv-oct) + κε επεκβαηηθο ηαρεία ιήςε εηθο λαο 3D - αδπλακία δηάθξηζεο κεηαμύ βαηώλ θαη κε ηξηρνεηδώλ a. FA b. En face απεηθο ληζε (pv-oct) c. Φεπδνρξσκαηηθή απεηθο ληζε βάζνπο d. 3D απεηθο ληζε
ΜΔΘΟΓΟΙ ΑΠΔΙΚΟΝΙΗ ΠΣΓ Adaptive Optics Optical Coherence Tomography (OCT) + ηαρεία ιήςε εηθο λσλ 3D εηθο λα Doppler OCT + ηαρεία ιήςε εηθο λσλ 3D εηθο λα δηαρσξηζκο ο βαηώλ απο κε βαηά ηξηρνεηδή
ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΠΣΓ Η κνξθνινγία ηνπ ΠΣΓ κεηαβάιιεηαη ζε πεξίπησζε ακθηβιεζηξνεηδηθήο παζνινγίαο, ο πσο π.ρ ζηε δηαβεηηθή ακθηβιεζηξνεηδνπάζεηα. Οη δηαηαξαρέο ηνπ ΠΣΓ εθδειώλνληαη σο απο θξαμε ή πιήξεο απνδο κεζε ηκεκάησλ απηνύ, δηαηαξαρέο ζηε ρσξνηαμηθή δηακο ξθσζε ηνπ δηθηύνπ, δεκηνπξγία κηθξναλεπξπζκάησλ, αλάπηπμε λεναγγείσζεο θ.ά.
ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΠΣΓ Η αθεξαηο ηεηα θαη βαηο ηεηα ηνπ ΠΣΓ απνηειεί ζεκαληηθο πξνγλσζηηθο παξάγνληα ηεο νπηηθήο νμύηεηαο ζε παζήζεηο ηνπ ακθηβιεζηξνεηδηθνύ κηθξναγγεηαθνύ δηθηύνπ 3 ο πσο ε δηαβεηηθή κηθξναγγεηνπάζεηα. Η παξνπζία ηζραηκηθώλ πεξηνρώλ ζηελ πεξηνρή ηνπ ΠΒΣΓ ζην δηβήηε ζπζρεηίδεηαη ηζρπξά κε ηελ νπηηθή ιεηηνπξγία
ΣΡΟΠΟΙ ΜΔΛΔΣΗ ΠΣΓ Ποιοηικά κε βάζε ηελ έθηαζε ηεο ηξηρνεηδηθήο ηζραηκίαο θαη ηελ αθεξαηο ηεηα ηνπ πεξηγξάκκαηνο ηεο FAZ (ETDRS). Ποζοηικά εθηηκώληαο μεηρικές πνπ πεξηγξάθνπλ ηε κνξθνινγία ηνπ. πλήζσο κε ηε βνήζεηα ππνινγηζηηθώλ πξνγξακκάησλ (MatLab, Image J θ.ά). Ππθλο ηεηα ΠΣΓ Δκβαδο κεηαμύ ησλ ηξηρνεηδώλ (perifoveal intercapillary area, PIA) Ππθλο ηεηα ηξηρνεηδηθώλ δηαθιαδώζεσλ Δκβαδο FAZ ηξεβιο ηεηα ΠΣΓ (tortuosity)
ΠΟΟΣΙΚΟΠΟΙΗΗ ΣΟΤ ΠΔΡΙΒΟΘΡΙΚΟΤ ΣΡΙΥΟΔΙΓΙΚΟΤ ΓΙΚΣΤΟΤ Δ ΝΔΟΤ ΑΘΔΝΔΙ ΜΔ ΑΚΥΑΡΧΓΗ ΓΙΑΒΗΣΗ ΣΤΠΟΤ Ι Δπεμεξγαζία εηθο λσλ FA ζε κνξθή.jpg κε ηε βνήζεηα ηνπ MatLab R2011a. Ο αιγο ξηζκνοιεηηνπξγεί επηιέγνληαο ζεκεία θαηά κήθνο ηξηρνεηδώλ αγγείσλ θαη θαηαγξάθεη ην πιήζνο ησλ ζεκείσλ θαη ζπληεηαγκέλεο απηώλ ζε αξρείν.xls. Βάζεη απηώλ ππνινγηζκο ο 3 πνζνηηθώλ παξακέηξσλ ηεο αξρηηεθηνληθήο ηνπ ΠΣΓ. 5 ν * 5 ν
ΠΟΟΣΙΚΟΠΟΙΗΗ ΣΟΤ ΠΔΡΙΒΟΘΡΙΚΟΤ ΣΡΙΥΟΔΙΓΙΚΟΤ ΓΙΚΣΤΟΤ Δ ΝΔΟΤ ΑΘΔΝΔΙ ΜΔ ΑΚΥΑΡΧΓΗ ΓΙΑΒΗΣΗ ΣΤΠΟΤ Ι Πσκνόηηηα ηριτοειδικών διακλαδώζεων (=αριθμός διακλαδώζεφν ανά επιθάνεια ζε degrees 2 ) Πσκνόηηηα ΠΤΔ (=μήκος ηριτοειδών ζε degrees ανά επιθάνεια ζε degrees 2 ) Εμβαδό FAZ (ζε degrees 2 ) αζθενής 26 εηών, 12 έηη ΣΔ Ι
ΠΟΟΣΙΚΟΠΟΙΗΗ ΣΟΤ ΠΔΡΙΒΟΘΡΙΚΟΤ ΣΡΙΥΟΔΙΓΙΚΟΤ ΓΙΚΣΤΟΤ Δ ΝΔΟΤ ΑΘΔΝΔΙ ΜΔ ΑΚΥΑΡΧΓΗ ΓΙΑΒΗΣΗ ΣΤΠΟΤ Ι Ο αιγο ξηζκνο εθαξκο ζηεθε ζε εηθο λεο FA απο 18 λένπο αζζελείο κε Γ Ι (ειηθία:20±6 έηε) θαη 11 κάξηπξεο (ειηθία:17±7 έηε). Αζζελείο κε κηθξή δηάξθεηα Γ, θαιή BCVA θαη απνπζία ζνβαξώλ αιινηώζεσλ DR. Γηαπηζηώζεθε ειαηησκέλε ππθλο ηεηα ΠΣΓ θαη ηξηρνεηδηθώλ δηαθιαδώζεσλ, θαζώο θαη απμεκέλν εκβαδο FAZ ζηνπο αζζελείο ζε ζρέζε κε ηνπο κάξηπξεο. Παξο κνηα απνηειέζκαηα ζε παιηο ηεξεο κειέηεο. Δπηπιένλ: εκβαδο FAZ απμάλεη κε βαξύηεηα DR 5 PIA κεγαιύηεξν ζε αζζελείο απο κάξηπξεο 6 ζηξεβιο ηεηα ΠΣΓ κεγαιύηεξε ζε αζζελείο απο κάξηπξεο 7
ΑΝΙΥΝΔΤΗ ΣΟΤ ΠΔΡΙΒΟΘΡΙΚΟΤ ΣΡΙΥΟΔΙΓΙΚΟΤ ΓΙΚΣΤΟΤ ΜΔ ΥΡΗΗ ΗΜΙΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΤΠΟΛΟΓΙΣΙΚΟΤ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΤ Πξνζπάζεηα γηα απηνκαηνπνίεζε ηεο δηαδηθαζίαο εληνπηζκνύ ηνπ ΠΣΓ Απαξαίηεην βήκα γηα ηελ έλαξμε ηεο αλίρλεπζεο : νξηζκο ο θαη εμαίξεζε FAZ κε ηνλ θέξζνξα ζε πεξηθνκκέλν ηκήκα 1500*1500κm Ο αιγο ξηζκνο εληνπίδεη ην ηξηρνεηδηθο δίθηπν θαη ππνινγίδεη ηηο παξακέηξνπο πνπ καο ελδηαθέξνπλ.
ΑΝΙΥΝΔΤΗ ΣΟΤ ΠΔΡΙΒΟΘΡΙΚΟΤ ΣΡΙΥΟΔΙΓΙΚΟΤ ΓΙΚΣΤΟΤ ΜΔ ΥΡΗΗ ΗΜΙΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΤΠΟΛΟΓΙΣΙΚΟΤ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΤ Ιθαλνπνηεηηθή επαναληυιμόηηηα Απνδεθηή ζσζτέηιζη κε ρεηξνθίλεην νξηζκο ΠΣΓ Βειηηζηνπνίεζε κεζο δνπ γηα δηάγλσζε ππνθιηληθώλ δηαηαξαρώλ ΠΣΓ πξννπηηθε κειέηε αιινηώζεσλ ΠΣΓ εθηίκεζε αληαπο θξηζεο ζηε ζεξαπεία
ΑΝΙΥΝΔΤΗ ΣΟΤ ΠΔΡΙΒΟΘΡΙΚΟΤ ΣΡΙΥΟΔΙΓΙΚΟΤ ΓΙΚΣΤΟΤ ΜΔ ΥΡΗΗ ΗΜΙΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΤΠΟΛΟΓΙΣΙΚΟΤ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΤ ΔΠΑΝΑΛΗΦΙΜΟΣΗΣΑ ICC (Αποδεκηές ηιμές >0,75) Αλίρλεπζε ΠΣΓ p-value<0,001 Πεδίν ππνινγηζκνύ ππθλο ηεηαο ΠΣΓ 1000κm 1500κm Υεηξνθίλεηε 0,961 0,924 Ηκηαπη/λε 1 0,906 0,757 Ηκηαπη/λε 2 0,923 0,754 Ηκηαπη/λε 3 0,929 0,773 ΤΥΔΣΙΗ r (Αποδεκηές ηιμές r >0,6) p-value<0,001 Υεηξνθίλεηε (Πεδίν: 1000κm / 1500κm) Ηκηαπη/λε 1 0,873 / 0,537 Ηκηαπη/λε 2 0,894 / 0,580 Ηκηαπη/λε 3 0,904 / 0,598
ΗΜΙΑΤΣΟΠΟΙΗΜΔΝΗ ΠΟΟΣΙΚΟΠΟΙΗΗ ΣΟΤ ΠΣΓ Δ ΓΙΑΒΗΣΙΚΟΤ ΑΘΔΝΔΙ Τπνινγηζκο ο ηεο ππθλο ηεηαο ηνπ ΠΣΓ ζηελ θεληξηθή πεξηνρή 1000κm Ομάδα Μέγεθος μ.η.±η.α. (degrees -1 ) Γ αζζελείο ρσξίο DR 13 1.01±0.22 Γ αζζελείο κε NPDR 15 0.67±0.25 Γ αζζελείο κε PDR 8 0.76±0.30 ηαηηζηηθά ζεκαληηθή δηαθνξά κεηαμύ: no DR-NPDR (p=0.000) no DR-PDR (p=0.020)
ΤΝΟΦΗ Σν πεξηβνζξηαθο ηξηρνεηδηθο δίθηπν απνηειεί πεξηνρή πςεινύ θιηληθνύ ελδηαθέξνληνο γηα ο ιεο ηηο κηθξναγγεηνπάζεηεο πεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ Γ Με ηελ πξο νδν πνπ ζπληειείηαη πξο ζθαηα ζηελ απεηθο ληζε, αλακέλεηαη ο ηη ζύληνκα ζα είλαη εθηθηή ε κε επεκβαηηθή απεηθο ληζή ηνπ. Η απηνκαηνπνηεκέλε αμηνιο γεζε ηεο κνξθνινγίαο ηνπ κπνξεί λα απνηειέζεη ζεκαληηθο απεηθνληζηηθο δείθηε ιεηηνπξγηθήο επάξθεηαο ηεο σρξάο ησλ δηαβεηηθώλ αζζελώλ Η κέζνδνο θαη νη κεηξηθέο πνπ πξνηείλνπκε απνηεινύλ βήκαηα πξνο απηή ηελ θαηεύζπλζε.
Σσνεργάηες Ζωή Καψάλα MD, MSc, Διδακηορική θοιηήηρια Εσταριζηώ για ηην προζοτή ζας! Άρης Παλλήκαρης, BSEE, MSc, Επικεθαλής ηοσ εργαζηηρίοσ ιαηικής απεικόνιζης