www.hiltonathens.gr
Bonus. Το Μεγαλύτερο Πρόγραμμα Επιβραβεύσεως Συναλλαγών. Bonus Premium American Express. Δώστε διπλάσιο Bonus στον εαυτό σας! Η Bonus Premium American Express προσφέρει όλα τα προνόμια των καρτών Bonus και επιπλέον, σας επιβραβεύει με διπλάσιους πόντους! Για αγορές στους Μεγάλους Συνεργάτες Για αγορές στις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις Για αγορές σε οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση στην Ελλάδα και το εξωτερικό Εξαργυρώστε τους Bonus πόντους σας στους Μεγάλους Συνεργάτες και σε χιλιάδες καταστήματα με το σήμα Bonus σε όλη την Ελλάδα. Μάθετε περισσότερα για το Πρόγραμμα Bonus σκανάροντας εδώ! Διπλάσιοι πόντοι, διπλάσια επιβράβευση. Αποκτήστε τώρα τη νέα κάρτα Bonus Premium American Express. Περισσότερες πληροφορίες στο 801 11 326 0000 ή στο www.alpha.gr/bonus Mεγάλοι Συνεργάτες:
Flowcreative.gr ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ & ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΥΠΝΟΥ ΜΟΝΑΔΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ Σ ένα κρεβάτι Matt-Royal όλα ξεχνιούνται... Kεντρικές εγκαταστάσεις, Θεσ/νίκη, Τ: 2310 780.280 Θεσ/νίκη: Αδριανουπόλεως 16 & Αιγαίου γωνία, Τ.Κ.55133, Τ: 2310 410.711 Θεσ/νίκη: Capital Trade Center, Λαέρτου 22, (δίπλα απο Mediterranean Cosmos) Τ: 2310 028.666 Θεσ/νίκη: Π.Συνδίκα 60Β, Τ.Κ. 542 48 Τ/F: 2310 862.806 Αθήνα: Αποκλειστική διάθεση Λ. Κηφισίας 188, Τ. 210 80.84.626 (Νέο) Λ. Ποσειδώνος 16, Παλαιό Φάληρο Τ: 210 98.89.316 Σε επιλεγμένα καταστήματα σε όλη την Ελλάδα www.matt-royal.gr
Ionian Hotel Enterprises SA Hilton Athens 46, Vas. Sofias Ave., 115 28 Athens, tel.: 210 728 1000, fax: 210 728 1111 Communications Manager Tina Toribaba (tina.toribaba@hilton.com) Publisher - DIRECTOR Vangelis Chaniotakis Creative director Antonis Meimaroglou editor-in-chief Thanassis Toloudis BUSINESS DEVELOPMENT George Pakertzoglou ADVERtISing department Panos Dimitropoulos 210 282 7823 698 638 2325 CONTRIBUTORS Aggelos Gisdakis, Lida Karanikolou, Vasilis Liarmakopoulos, Giorgos Mitropoulos, Alexandos Oikonomou, Katerina Papageorgiou, Ioanna Papapetrou, Mickaela Theofilou Copy editor Sophia Moutafi translation Ellie Spanos PHOTOGRAPHERS Ioanna Hatziandreou, Nikos Karanikolas, Dimitris Karteris, Nikos Karanikolas, Vangelis Korros, Katerina Kotti, Periklis Merakos, Roula Revi, Dimitris Skoulos, Kostas Stayropoulos FASHION Editors Margarita Pinioti, Dimitris Grammaticoyiannis VAGMA 2, Pirakanthon Str., 136 77 Varimbombi, Athens tel.: 210 282 7823, fax: 210 816 9871, www.vagmamd.com This magazine is distributed free of charge. Nothing appearing in the Hilton Athens Magazine may be reprinted, reproduced or transmitted, either in whole or in part by any electronic or mechanical means, without prior written permission from the publisher. Ionian Hotel Enterprises SA and VAGMA Media Development does not necessarily share the opinions expressed in the Hilton Athens Magazine. 6 hilton athens
contents H παράδοση των επιτυχημένων πάρτι στην περίοδο των Χριστουγέννων συνεχίζεται στο Hilton Αθηνών εδώ και 50 χρόνια. Hilton Athens keeps hosting the best parties in Athens during Christmas for the last 50 years. Editorial...10 Through his work...12 Sea view...18 Scorpions unplugged...22 Interview with a legend...26 90 years from the birth of a myth...32 Charismatic Mr Dafoe...40 The Museum...46 42,195 metres...50 The designers' way...56 A stroll through the park...68 Α taste of history...72 The city of legends and tradition...74 Nice to meet you...82 Behind the essence...90 The Greek Angelina...96 Girls on fire... 100 Cosmopolitan woman... 104 In progress Athens... 108 Events & celebrities at Hilton Athens...112 ON THE COVER: Alena: σακακι, παντελόνι και κολιέ σταυρός, Chanel (Linea Piu). John: σακάκι, Hugo, πουκάμισο, παπιγιόν και παντελόνι, Boss (Boss Stores) / Alena: jacket, trousers and cross necklace, Chanel (Linea Piu). John: jacket, Hugo, shirt, bow tie and pants, Boss (Boss Stores) LIFE IS A SMILE HAPPY SPORT AUTOMATIC CHOPARD BOUTIQUES ATHENS: 2 Stadiou Str., tel. 2103250555 Hotel Intercontinental, tel 2109249823 MYKONOS: Tria Pigadia, tel. 2289026406 boutique.athens@chopardgreece.gr 8 hilton athens Also available at www.kassis.net Boutiques in Athens
editorial Στο Hilton Αθηνών έχουμε τη χαρά και την τιμή να φιλοξενούμε συχνά επώνυμους επισκέπτες (και βεβαίως να περιποιούμαστε κάθε έναν επισκέπτη ξεχωριστά σαν να είναι «επώνυμος»). Αρχηγοί κρατών, διάσημοι μουσικοί, επιφανείς επιστήμονες και αστέρες της παγκόσμιας βιομηχανίας του θεάματος επιλέγουν συχνά το ξενοδοχείο μας για τη βραχεία ή πολυήμερη παραμονή τους στην ελληνική πρωτεύουσα. Ακόμη και το ιστορικό όμως κατώφλι του Hilton Αθηνών δεν το διασχίζει καθημερινά ένας πραγματικός θρύλος. Γι αυτό και υπήρξε μεγάλη στιγμή για όλους μας η επίσκεψη του Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, του ανθρώπου που έγινε συνώνυμο του κλασικού χορού και συνέχισε να μεγαλουργεί στην υποκριτική, αλλά και τη φωτογραφία. Περισσότερο αξιομνημόνευτη βεβαίως ήταν για τη Μικαέλα Θεοφίλου, η οποία συνομίλησε μαζί του και υπογράφει τη συνέντευξή του αειθαλούς «Μίσα» που θα διαβάσετε στις σελίδες που ακολουθούν. Ο Μπαρίσνικοφ βρέθηκε στην Αθήνα για να πρωταγωνιστήσει μαζί με ένα άλλο ιερό τέρας της υποκριτικής, τον Γουίλεμ Νταφόε, στην παράσταση «The Οld Woman» σε σκηνοθεσία Μπομπ Ουίλσον. «Βαριά» ονόματα για μια μικρή πρωτεύουσα του Νότου η οποία μάλιστα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα της οικονομικής κρίσης, θα μπορούσε να σκεφτεί κάποιος. Και όμως, η πολιτιστική ζωή της Αθήνας είναι κάτι παραπάνω από έντονη, όπως μαρτυρά και το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας. Συνηγορούν σε αυτό οι πρωταγωνίστριες της ανατρεπτικής κωμωδίας «Οι φόνισσες της Παπαδιαμάντη», που δειπνούν στο Galaxy Bar & Restaurant και μας μεταφέρουν τις εμπειρίες τους από το σανίδι, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ένα από τα σημαντικότερα στο είδος του παγκοσμίως- που εντυπωσιάζει με τις μόνιμες συλλογές και εκπλήσσει ευχάριστα με τις περιοδικές εκθέσεις του, η αυτοβιογραφία του εξαίρετου έλληνα ζωγράφου Γιάννη Τσαρούχη που παρουσιάζεται με εξαιρετικό τρόπο μέσα από τα έργα του στο Μουσείο Μπενάκη και αρκετά ακόμη που θα ανακαλύψετε παρακάτω. Εάν παρόλα αυτά, προτιμάτε μία περισσότερο χαλαρωτική απόδραση κατά την παραμονή σας στο Κλεινόν Άστυ, μην ξεχνάτε ότι βρίσκεστε στην Ελλάδα: ακόμη και στην καρδιά του χειμώνα, ο καιρός επιτρέπει μία απολαυστική βόλτα στο Πεδίον του Άρεως, το μεγαλύτερο πάρκο της Αθήνας που βρίσκεται ακριβώς στην καρδιά της πόλης. Τhe Hilton Athens often has the pleasure and honour to welcome famous visitors (it goes without saying that we give each of our guests "the red carpet treatment"). Heads of State, brilliant musicians, eminent scientists and globally renowned superstars frequently choose our hotel for both short and extended stays in the Greek capital. Nonetheless, it isn't every day that a true legend crosses the historical threshold of the Hilton Athens. It was a great moment for all of us when Mikhail Baryshnikov visited our hotel, a man who has become synonymous with classical dance and continues to excel in acting and photography. Michaela Theofilou had the privilege to speak with the dynamic "Misha" and her interview can be read in the pages that follow. Baryshnikov came to Athens to star alongside another illustrious artist, Willem Dafoe, in Robert Wilson's production of "The Old Woman". "Hefty" names for a small southern capital that is in the throes of a financial crisis. And yet, the cultural life of Athens is still extraordinary, as testified by the issue you are holding in your hands. Highlights include an article about the stars of the subversive comedy "The Murderesses of Papadiamanti" who dined at the Galaxy Bar & Restaurant and discussed their experiences on the boards, the National Archaeological Museum of Greece - one of the largest in the world, with its impressive and surprising permanent and temporary exhibitions, the autobiography of the magnificent Greek painter Yannis Tsarouchis, presented exquisitely through his work at the Benaki Museum and many more that you will soon discover. If you prefer a more relaxing getaway in our glorious city, don't forget that you are in Greece. Even in the depths of winter, the weather permits a leisurely stroll through the Pedion Areos, the largest park in Athens that can be found in the very heart of the city. by Bart van de Winkel General Manager of the Hilton Athens 10 hilton athens
through O Γιάννης Τσαρούχης φωτογραφημένος από τη Nelly's στην Αράχωβα, το 1930. Υannis Tsarouchis photographed by Nelly's in Arahova, 1930. his works mεσα απο τα εργα του To πρωτο μεροσ (1910-1940) τησ αυτοβιογραφίας του mεγαλου ζωγραφου γιαννη τσαρουχη παρουσιαζεται στο μουσείο μπενακη. the first part (1910-1940) of great artist υannis tsarouchis' autobiography is hosted by the benaki museum. Hέκθεση «Eικονογράφηση μίας αυτοβιογραφίας» παρουσιάζει την ιστορία της ζωγραφικής του Γιάννη Τσαρούχη μέσα από χρονολογικές ενότητες, αναπλάθοντας το περιβάλλον που έζησε και τις επιρροές που δέχθηκε από αυτό, σε όλη την καλλιτεχνική του πορεία. Η θεματική «Εικονογράφηση μιας αυτοβιογραφίας» θα παρουσιαστεί σε δύο μέρη, το καθένα από τα οποία θα διαρκέσει ένα χρόνο. Ο επισκέπτης ξεκινώντας από τα χρόνια της παιδικής ηλικίας του Γιάννη Τσαρούχη στον Πειραιά, την Αθήνα και την Κηφισιά θα περιδιαβεί μέσα από τα έργα του, την εποχή του, τα ακούσματα του, τις γνωριμίες του, τις συναναστροφές του, τους συνεργάτες του, τους δασκάλους του. Θα συναντήσει πρόσωπα, όπως ο Φώτης Κόντογλου, ο Κωνσταντίνος Παρθένης, ο Δημήτρης Πικιώνης, ο Νίκος Βέλμος, η Αγγελική Χατζημιχάλη, η Εύα Πάλμερ-Σικελιανού, η Έλλη Παπαδημητρίου, ο Teriade και πολλούς άλλους σε μία περιήγηση που θα συμπληρώνεται με φωτογραφικό υλικό, κείμενα και συνεντεύξεις του ιδίου, καθώς και με οπτικοακουστικό υλικό από το ντοκιμαντέρ του Δημήτρη Βερνίκου «Σπουδή για ένα πορτρέτο» και του Φώτoυ Λαμπρινού «Ο Πειραιάς του Γιάννη Τσαρούχη». Η έκθεση πραγματοποιείται στο πλαίσιο των θεματικών παρουσιάσεων του υλικού της συλλογής του Ιδρύματος Γιάννη Τσαρούχη, το οποίο φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη από τον Νοέμβριο του 2012 στο κτήριο της οδού Πειραιώς. «Eικονογράφηση μιας αυτοβιογραφίας» (έως 27 Ιουλίου 2014) Μουσείο Μπενάκη, τηλ. 210 345 3111, www.benaki.gr Επιμέλεια έκθεσης: Νίκη Γρυπάρη Σχεδιασμός: Λίλη Πεζανού The exhibition "Illustrating an autobiography" presents the history of Yannis Tsarouchis painting, through chronological groupings, by recreating the environment in which he lived and investigating the manner in which he was influenced throughout his artistic progress. The theme Illustrating an autobiography will be shown in two parts, each of which will last a full year. Visitor will begin from Yannis Tsarouchis s childhood in Piraeus, Athens and Kifissia and will go through the artist s life and works, what he listened to, his acquaintances, his intimates, his collaborators and his teachers. They will encounter individuals such as Fotis Kontoglou, Konstantinos Parthenis, Dimitris Pikionis, Nikos Velmos, Angeliki Hadjimichali, Eva Palmer-Sikelianou, Ellie Papadimitriou, Teriade and many more in a tour that will be accompanied by photographic material, texts and interviews by the artist himself, as well as audiovisual material from Dimitris Vernikos documentary Study for a portrait and from Fotos Lambrinos documentary "Pireaus of Yannis Tsarouchis". The exhibition is part of a group of themed presentations of the holdings of the Yannis Tsarouchis Foundation collection, which is hosted by the Benaki Museum, as of November 2012 at the Pireos Street Annexe. "Illustrating an autobiography" (to July 27, 2014) Benaki Museum, tel. 210 345 3111, www.benaki.gr Exhibition curator: Niki Grypari Design: Lili Pezanou 12 hilton athens athens hilton 13
«Aλώνια», 1928. / "Τhreshing floor", 1928. Αντιγραφή από κοπτικό μαξιλάρι από το Μουσείο Μπενάκη, 1931. / Copy of cutting pillow from the Benaki Museum, 1931. Athens: Voukourestiou 21, tel. 2103628003 Mykonos: Tria Pigadia, tel. 2289022922 info@fmathens.com 14 hilton athens Also available at boutiques in Athens www.kassis.net
«Μεταμφιεσμένος τσολιάς με κουρτίνα από χάνδρες», 1935. "Evzone in disguise with curtain of beads", 1935. «Καθημερινό κοστούμι Αττικής (πλάτη)», 1929. "Everyday suit for Attica (back)", 1929. «H Αΐντα στο στάδιο», 1926. / "Aida in the stadium", 1926. 16 hilton athens
Sea view me θεα στη Θάλασσα Αρρηκτα δεμένη με την ιστορία του τόπου και των κατοίκων του, Η θάλασσα δεν έπαψε ποτε να εμπνέει toyσ καλλιτεχνεσ στην ελλάδα, οπως πιστοποιεί μια προσφατη φωτογραφικη εκθεση. Φωτογραφίεσ: Αρχείο Μουσείου Μπενάκη Through the centuries, Greece has been indelibly linked to the sea which has never stopped inspiring artists, as a current photo exhibition proves. Photos: benaki museum archives Mετά την εφεύρεση της φωτογραφίας στα μισά περίπου του 19ου αιώνα και ως σήμερα, στις ζωγραφικές αναπαραστάσεις του ελληνικού θαλασσινού τοπίου προστέθηκαν αναρίθμητες φωτογραφικές εικόνες του ίδιου θέματος. Στην έκθεση «Ελληνικές Θάλασσες» παρουσιάζονται 350 περίπου φωτογραφίες χωρισμένες σε 5 χρονολογικές ενότητες: δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, οι πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, μεσοπόλεμος, μεταπολεμική περίοδος και εποχή της μεταπολίτευσης έως σήμερα. Η επιλογή τους πραγματοποιήθηκε από τη Φανή Κωνσταντίνου και την Αλίκη Τσίργιαλου (επιμελήτριες του Φωτογραφικού Αρχείου Μουσείου Μπενάκη), καθώς και από τον Κωστή Αντωνιάδη (καθηγητή φωτογραφίας στο Τμήμα Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών του T.E.I. Aθήνας), μετά από συστηματική αναδίφηση σε αρχεία και ιδιωτικές συλλογές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Κριτήριο αξιολόγησης κάθε επιλεγμένου θέματος υπήρξε αφενός το καθαρά φωτογραφικό του ενδιαφέρον σε σχέση με την εξέλιξη του μέσου και τη διαδοχή των καλλιτεχνικών ρευμάτων στην πορεία της φωτογραφίας, αφετέρου η αντιπροσωπευτική του θέση μέσα στο ιστορικό, ιδεολογικό και αισθητικό πνεύμα της εποχής του. Εάν και η θεματογραφία των εικόνων δεν καθόρισε από μόνη της την επιλογή τους, εντούτοις μέσα από τον πλούσιο οπτικό θησαυρό που συγκεντρώθηκε, ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει τη σχέση των ανθρώπων με τη θάλασσα, τον τρόπο ζωής στις παραθαλάσσιες και νησιωτικές περιοχές, την ανάπτυξη της ναυσιπλοΐας, καθώς και τον περίπλου των ελληνικών νησιών από τους πρώτους περιηγητές έως τον μαζικό τουρισμό. Following the invention of photography in the mid-19th century and to this date, countless photographic images depicting Greek seascapes have been added to the painted representations of the same topic. The exhibition "Greek Seas" will showcase approximately 350 photographs divided into 5 chronological groups: the second half of the 19th century; the first decades of the 20th century; the Interwar Years; post World War II years; the age after the fall of the junta to the present day. The photographs were selected by Fanny Konstantinou and Aliki Tsirgialou (curators of the Benaki Museum Photographic Archives), as well as Kostis Antoniadis (professor of photography at the Department of Photography and Audiovisual Arts of the Athens Technical Educational Institute) after systematically combing through archives and private collections, both in Greece and abroad. The evaluation criteria for each selection were, on the one hand, purely the photographic interest displayed in relation to the evolution of the medium and prevailing artistic trends in the course of the history of photography; and, on the other hand, where the photograph is positioned relative to the historical, ideological and aesthetic spirit of its age. Even though the material treated in the images was not definitive in their selection, the wealth of visual material gathered, offers visitors the opportunity to follow the relationship people had with the sea; the way of life in coastal and island communities; the development of sea-going vessels; as well as sailing around the Greek islands from the very first tourists to the age of mass tourism. Βούλα Παπαϊωάννου, Σκύρος, 1950-1955 Voula Papaioannou, Skyros, 1950-1955. Πέτρος Κουμπλής, «Ardor», Δεκέμβριος 2012. Petros Koumplis, «Ardor», December 2012. Δημήτρης Χαρισιάδης, Νεώριο Σύρου, 1977. Dimitris Charisiadis, Neorio Syrou, 1977. «Ελληνικές Θάλασσες» (έως 5 Ιανουαρίου 2014) Μουσείο Μπενάκη, τηλ. 210 345 3111, www.benaki.gr "Greek Seas" (to January 5, 2014) Benaki Museum, tel. 210 345 3111, www.benaki.gr 18 hilton athens athens hilton 19
ATHENS... fashion destination Just 30 minutes away from Greece s historic capital, you ll find a luxurious shopping retreat in the form of Athens Designer Outlet. Indulge in designer fashion for less at the city s best-kept style secret, where the brands you love are always 35-70% less. Destination style Getting to the outlet is easy hop on the free shuttle bus at Doukissis Plakentias Metro station and you ll be in shopping heaven in 30 minutes. It runs Monday - Saturday and leaves every hour from 9am - 9pm, returning every hour from 9.30am - 9.30pm. Δημήτρης Χαρισιάδης, Κάλυμνος, 1950. Dimitris Harisiadis, Kalimnos, 1950. Πέτρος Μπρούσαλης, Μύκονος, περίπου 1965. Petros Mprousalis, Myconos, circa 1965. Μαρία Χρουσάκη, Σούνιο, 1925. Maria Chrousaki, Sounio, 1925. Don t go home without... Beautiful pieces from Alberta Ferretti, Hugo Boss, Versace and Nike discover our selection of international designer brands. Save an extra 10% Ask for your Fashion Passport at the designer outlet s customer information desk it s your ticket to extra savings, giving you an extra 10% off the outlet prices at participating stores. The experience With a beautiful setting, cafés, restaurants, a children s playground and tax free shopping for non-eu citizens, you ll find everything you could want from a luxury shopping experience. Whatever your plans in Athens, it s the must-visit destination for designer fashion. 20 hilton athens mcarthurglenathens.gr Products shown are subject to availability
Scorpions Unplugged το μόνιμα αγαπημένο ροκ συγκροτημα του ελληνικού κοινού, οι Scorpions, επισκεφθηκε προσφατα την αθηνα και διεμεινε στο hilton αθηνων. Από τον Βαγγέλη Χανιωτάκη The Greeks adore The Scorpions. the immutable rock band recently visited athens and stayed at the hilton athens. BY Vangelis Chaniotakis Hιδιαίτερη σχέση των Scorpions και του ελληνικού κοινού επιβεβαιώθηκε με τρεις υπερεπιτυχημένες συναυλίες στον Λυκαβηττό στις 11, 12 και 14 Σεπτεμβρίου. Για όσους δεν είχαν τη χαρά να βρεθούν εκεί, κυκλοφόρησε ένα DVD για το MTV Unplugged που καταγράφει τα highlights και υπενθυμίζει γιατί οι φίλοι της ροκ συνεχίζουν να πίνουν νερό στο όνομα του γερμανικού συγκροτήματος επί 40 και πλέον χρόνια. Ο κιθαρίστας του αειθαλούς συγκροτήματος, Mατίας Γιαμπς μίλησε για όσα τους κρατάνε «στο δρόμο», για το αθηναϊκό κοινό και τα μελλοντικά σχέδια των «Σκορπιών» που δεν λένε να τα παρατήσουν. Ευτυχώς! Οι Scorpions υπάρχουν εδώ και 42 χρόνια. Σας πέρασε ποτέ από το μυαλό ότι θα συνεχίσετε για τόσο καιρό και ότι θα γίνετε τόσο διάσημοι; Ειδικά στην Ελλάδα, από ό,τι φαίνεται, κάθε χρόνο αποκτάτε ακόμη περισσότερους θαυμαστές. Οι Scorpions είναι ίσως το παγκοσμίου φήμης ροκ συγκρότημα, που έχει παίξει σε περισσότερες χώρες από οποιαδήποτε άλλη μπάντα. Παντού, από την Ταϊβάν και τη Σιγκαπούρη, έως τη Ρωσία και τη Ρουμανία. Είμαστε μια κοσμογυρισμένη μπάντα και αυτό έδωσε την ευκαιρία σε όλους μας να δούμε όλο τον κόσμο και να γνωρίσουμε πολλούς ανθρώπους. Οι fans που ήταν μαζί μας στην αρχή είναι ακόμη μαζί μας και είναι εκπληκτική η αγάπη που μας δείχνουν ακόμη, σε κάθε γωνιά της γης, όπου τύχει να παίζουμε. Ειδικά στην Ελλάδα έρχονται όλοι! Ευτυχώς, έχουμε πολλούς καινούριους Έλληνες fans, ανάμεσα τους και κάποιους νεότερους και από τα τραγούδια μας! Ο ενθουσιασμός των fans που είναι μαζί μας από την αρχή, ή έστω από τις αρχές της δεκαετίας του 80, εδώ στην Ελλάδα, είναι κάτι το εκπληκτικό. Ποιες ήταν οι βασικές διαφορές μεταξύ των unplugged συναυλιών στην Αθήνα και εκείνων σε άλλες πόλεις; Όταν μας προσέγγισαν με την ιδέα να παίξουμε unplugged σε μία συναυλία, στο μυαλό μας αμέσως ήρθε η Ελλάδα. Έχουμε υπέροχους fans σε όλο τον κόσμο, αλλά οι Έλληνες είναι οι απόλυτα πιστοί The special relationship between the Scorpions and the Greek audiences was further cemented with three tremendously successful concerts at Lycabettus on the 11th, 12th, and 13th of September. For those who did not have the pleasure to attend the concert, a DVD has been released by MTV unplugged, which records the highlights and reminds us why rock fans have been worshipping at the altar of the German band, for over 40 years. Matthias Jabs, guitarist, who is the soul of the inimitable band, discussed what keeps them returning to Athens and the future plans of The Scopions, a group that has no intention of quitting. Fortunately! The Scorpions have been rocking for 42 years. Did you ever think you would go this long and be as big? It seems that every year you gain more fans, especially in Greece. The Scorpions are perhaps the one world-renowned rock band that has played in more countries than any other band: everywhere from Taiwan to Singapore and Russia to Romania. It s such a global band and it gave us all the chance to see the entire world and meet many people. Our fans that were there with us in the beginning, are still with us and that kind of support is amazing. We continue to receive it from fans, wherever in the world we may be playing. We have wonderful fans in Greece, including new Greek fans and younger fans some even younger than our songs! The loyalty of the fans who have been with us from the beginning or let s say the early '80 s here in Greece, is just amazing. What were the main differences between the unplugged shows in Athens and the unplugged shows in other cities? When we were approached with the idea of playing an unplugged show, we immediately thought of Greece. We have fabulous fans all over the world, but the Greeks are absolute die-hard fans. We played here, many years ago. It s a beautiful place. I can remember that, even back then, the fans climbed onto the surrounding rocks. Of course we played some 22 hilton athens athens hilton 23
θαυμαστές. Στο θέατρο του Λυκαβηττού έχουμε παίξει ξανά πριν από πολλά χρόνια. Είναι ένας πολύ όμορφος χώρος. Θυμάμαι ότι, ακόμη και τότε, οι fans σκαρφάλωναν στα βράχια που περιβάλλουν το θέατρο. Παίξαμε μερικές από τις κλασικές μας επιτυχίες αυτή τη φορά, αλλά και μερικά ολοκαίνουργια τραγούδια, καθώς και συνθέσεις που δεν είχαμε παίξει ποτέ ζωντανά εώς τώρα. Τραγούδια δημοφιλή στους fans μας, αλλά που για κάποιο λόγο, ποτέ δεν μπήκαν στα set list. Πώς θα περιγράφατε τη σχέση σας με το ελληνικό κοινό; Ειδικά στην Ελλάδα, οι θαυμαστές μάς αγαπούν και πραγματικά εκτιμούν τη μουσική μας από παλιότερες εποχές, περισσότερο θα έλεγα από τη δεκαετία του 1980. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους, που αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε αυτό το σόου στην Ελλάδα. Την πρώτη φορά που ήρθαμε για συναυλία το 1982, στο τέλος της περιοδείας μας για το «Blackout», ζήσαμε κάτι το απίστευτο. Από τότε, όλα πήραν τον δρόμο τους. Υπάρχει ένα μεγάλο ερώτημα από θαυμαστές σας σχετικά με το μέλλον σας. Τι να περιμένουμε από εσάς, μετά το τέλος της περιοδείας; Μετά τις συναυλίες μας στη Φιλανδία και τη Ρωσία, όλο το βάρος μας πέφτει τώρα στην προώθηση του DVD από το MTV Unplugged που κάναμε στον Λυκαβηττό. Πολλοί θαυμαστές μας έλεγαν ότι δεν έχουμε κυκλοφορήσει ένα DVD με κάποια από τις εμφανίσεις μας. Έτσι όταν ήρθε η πρόταση από το MTV Unplugged, αποφασίσαμε ότι θέλουμε να το κάνουμε και να το μοιραστούμε με τον κόσμο, αλλά και να «ταξιδέψουμε» την Ελλάδα στον υπόλοιπο πλανήτη. Ανάμεσα σε όλες τις επιτυχίες σας, μπορείτε να σκεφτείτε μία καθοριστική που ξεχωρίζει από όλες τις άλλες; Υπάρχει! Δεν είναι απαραίτητα η πιο υπερήφανη μας στιγμή, αλλά σίγουρα ξεχωρίζει. Το 1991, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ μάς προσκάλεσε στην τότε Σοβιετική Ένωση, για μία συναυλία στο Κρεμλίνο. Μπήκαμε από την Πύλη 13, την οποία, εν αγνοία μας, χρησιμοποιούσαν μόνο κορυφαίοι πολιτικοί και αξιωματούχοι στρατιωτικοί, όπως για παράδειγμα, ο Μπους. Ο κ. Γκορμπατσόφ είχε κάποια συνάντηση με ούτε που ξέρω καν πόσους αξιωματούχους, η οποία αναμεταδιδόταν από ογδόντα τηλεοπτικούς σταθμούς - ή κάτι τέτοιο - και επειδή ήμασταν παρατύπως εκεί, ο κ. Γκορμπατσόφ έκανε ένα διακριτικό νόημα με το χέρι του και αμέσως, οι φρουροί μάς περικύκλωσαν! Έπρεπε να εξηγήσουμε ποιοι είμαστε και ότι είχαμε έρθει κατόπιν πρόσκλησης! Παίξαμε αργότερα, στο Κρεμλίνο και μέχρι και σήμερα, είμαστε η μοναδική ροκ μπάντα που έχει παίξει στο γραφείο του Προέδρου της Σοβιετικής Ένωσης, όπως το έθεσε ο Γκορμπατσόφ. Σκέφτεστε να επαναλάβετε μία ορχηστρική εκδοχή των τραγουδιών σας, όπως κάνατε στο «Moment of Glory»; Βέβαια, γιατί όχι; Είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε σε νέες προκλήσεις. Διαθέτουμε ακόμη το πάθος να παρουσιάσουμε κάτι ξεχωριστό και ο κόσμος το αντιλαμβάνεται αυτό. 24 hilton athens Το DVD με τη συναυλία των Scorpions για το MTV Unplugged στο Λυκαβυττό στις 11, 12 και 14 Σεπτεμβρίου, κυκλοφόρησε στις 29 Νοεμβρίου 2013. of the greatest classics this time, but we also performed a few new songs as well as material that we had never played live up to then. Those are songs which are very popular with the fans but which somehow never made it onto the set lists. How would you describe your relationship with the Greek audience? We are especially loved in Greece. Our older music is more appreciated than the music we produced in the 80s, I would say. That is one of the reasons we decided to present this show in Greece. Our first concert in Athens was in 1982, at the end of our Blackout tour, and was in incredible experience. The stage was set from that day. There is a big question among your fans regarding your future. What can we expect from you when the tour comes to an end? After our shows in Finland and Russia, we intent to promote the MTV Unplugged DVD recorded at Lycabettus. Many fans have expressed a desire for us to release a DVD with some of our performances. When MTV Unplugged approached us, we decided to do it and share the experience with the world, travelling to Greece and the rest of the planet. Through out all of your success, is there a defining moment you can think of that stands out the most? There is. Although it s not necessarily the proudest moment, it definitely stands out. Back in 1991, we were invited to the Soviet Union by Mikhail Gorbachev, which was still the USSR back then, to perform at the Kremlin. We entered Gate 13, which, unbeknownst to us, was only to be used by top politicians and military officials, like Bush, for instance. Mr Gorbachev was having some sort of meeting with, I don t even know how many officials, and it was being televised on eighty TV stations, or something like that, and because we breached the threshold, all Mr Gorbachev had to do was flick his wrist a certain way and all these guards swarmed us. We had to explain who we were and that we had been invited! We did perform in the Kremlin, and to this day, we are the only rock band to have performed in the office of the President of the Soviet Union, as Gorbachev put it. Are there any thoughts to repeat an orchestral version of your songs as you did in Moment of Glory? Sure, why not? We are always ready to meet new challenges. Our fans are well aware that we still have the passion to put on a great show. The MTV Unplugged DVD recorded at Lycabettus on the 11th, 12th and 14th of September, was released on November 29 2013. Athens BOSS Store 19 Amerikis Str. Kolonaki Phone 210 3389080 HUGO BOSS HELLAS LLC Phone +30 216 9002300 www.hugoboss.com
Interview with a Legend Συνέντευξη με έναν θρύλο Ο σημαντικότερος, εν ζωή, χορευτής και παράλληλα, ηθοποιός και φωτογράφος, Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, μας μιλάει για την Τέχνη, τη νοσταλγία και την Αμερική. Από τη Μικαέλα Θεοφίλου / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙA: ιωαννα χατζηανδρεου (this is not another agency) Mikhail Baryshnikov, the greatest living dancer, who also enjoys acting and photography, discusses art, nostalgia and America. By Michaela Theofilou / Photo: ioanna hatziandreoy (this is not another agency) Mπήκε στον χώρο της προεδρικής σουίτας του Hilton Αθηνών με ένα κομψό κοστούμι και φιμέ γυαλιά, από τα οποία ίσαίσα ξεχώριζες τα έντονα γαλάζια μάτια του. Ευθυτενής, μινιόν, με νεανική κορμοστασιά -αν και ήδη 65 ετών- και άψογο hairstyle, μας χαιρέτησε με στρατιωτική αυστηρότητα που πάγωσε την ατμόσφαιρα. Στεκόμουν με δέος απέναντι στον σημαντικότερο, εν ζωή, χορευτή -και σήμερα και ηθοποιό και φωτογράφο- τον «Μίσα» ή «Μπάρι» όπως είναι τα υποκοριστικά του. Καθίσαμε στην τραπεζαρία έχοντας στο μυαλό μου την συμφωνία των 15 λεπτών συνέντευξης. Σταύρωσε τα καλοσχηματισμένα χέρια του, με κοίταξε χωρίς κανένα μορφασμό και περίμενε την πρώτη ερώτηση. Άρχισε να μιλάει και σιγά σιγά να λύνεται όπως και τα χέρια του, που «χόρευαν» σε κάθε του απάντηση. Τα 15 λεπτά έγιναν 45. Μαγεία! Έχετε επισκεφθεί πολλές φορές τη χώρα μας. Πώς σας φάνηκε αυτή τη φορά η Ελλάδα; Ξέρω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η χώρα, αλλά ως επισκέπτης δεν το βλέπεις, τα θέατρα είναι γεμάτα κόσμο και υπάρχει χαρούμενη διάθεση. Ελπίζουμε ότι η Ελλάδα θα ανακάμψει. Έχω γνωρίσει μερικούς ενδιαφέροντες ανθρώπους, είναι πάντα μεγάλη η χαρά μου όταν επισκέπτομαι μουσεία και αγαπώ τον αέρα και τον ελληνικό ήλιο. Είναι αλήθεια ότι σέβεστε περισσότερο την διαδικασία των προβών απ ότι το τελικό αποτέλεσμα; Σέβομαι το ίδιο και το τελικό αποτέλεσμα. Απλώς δεν μου αρέσει να κάνω μεγάλες περιοδείες. Μου αρέσει να είμαι φρέσκος και ξεκούραστος πριν από κάθε παράσταση. Όταν έχω αναλάβει να κάνω 20-30 παραστάσεις, δηλαδή 5-6 την εβδομάδα, είναι ιδιαίτερα κουραστικό σωματικά και στην ηλικία που βρίσκομαι είναι ένα φυσικό εμπόδιο. Είναι αλήθεια ότι προτιμώ να δουλεύω σε ένα στούντιο παρά να κάνω εβδομάδες επί εβδομάδων παραστάσεις και περιοδείες. Τότε αρχίζω να νοσταλγώ το σπίτι μου, την οικογένεια, τα παιδιά. Σας δημιουργείται λοιπόν αυτή η επιθυμία της επιστροφής στο σπίτι, όμως δεν σας δημιουργείται η επιθυμία να δείτε τι έχει αλλάξει στη χώρα που γεν- He entered the Presidential Suite of the Hilton Athens dressed in an elegant suit and tinted glasses, through which his bright blue eyes were barely visible. Straight-backed, diminutive, with a youthful stature despite his 65 years, and not a hair out of place, he greeted us with military precision. I was standing in awe opposite the greatest living dancer of our time, who is also an actor and photographer: "Mischa" or "Barry" to his friends. We sat in the dining room, for our agreed upon 15-minute interview. He crossed his shapely hands, looked at me and seemed to be nervously awaiting my first question. Slowly, he began to speak, and as he opened up, so did his hands, which "danced" expressively with each answer. The 15 minutes stretched into 45. It was magical! You've visited our country on many occasions. Does Greece seem different to you this time? I am well aware of the difficulties the country is facing, but as a visitor it isn't evident. The theatres are full of people and the mood is light. We hope Greece will recover. I've met some interesting people, I always look forward to visiting museums and I love the Greek sun and wind. Is it true that you respect the rehearsal procedure more than the final result? I respect them both equally. I just don't enjoy long tours. I like to be fresh and rested before each show. Committing to 20 to 30 performances, that is 5 or 6 a week, is physically draining and my age is also a natural obstacle. It's true that I prefer studio work to weeks upon weeks of performances and tours. I begin to miss my home, family and children. You seem to have strong ties to your home. Do you also have the desire to see how your homeland has changed? No, I don't. I know what has changed. What's more important is what hasn't changed, but appears neat and tidy from afar. I lived in Russia for about 10 years, between the ages of 16 and 26, and then I left. I'm an American citizen - albeit one with Russian influences - and I don't feel at all nostalgic. Because I speak the language and can read Russian texts, 26 hilton athens athens hilton 27
νηθήκατε; Δεν το νιώθω αυτό το συναίσθημα. Ξέρω τι έχει αλλάξει. Aυτό που είναι σημαντικότερο είναι αυτά που δεν έχουν αλλάξει και που από μακριά φαίνονται ωραία και καλά. Έμεινα στη Ρωσία από τα 16 ως τα 26 και μετά έφυγα. Πλέον είμαι Αμερικάνος -αν και επηρεασμένος από τη ρωσική κουλτούρα- και δεν νιώθω νοσταλγία. Με ενδιαφέρουν οι πολιτικές εξελίξεις εκεί, το πως ζει ο κόσμος, οι εξελίξεις στον πολιτισμό, ίσως περισσότερο από άλλους στην Αμερική, γιατί μιλάω τη γλώσσα και μπορώ να διαβάσω κείμενα στα ρωσικά. Αλλά δεν έχω κανένα νόστο. Παρολ αυτά ανεβάζετε παραστάσεις Ρώσων συγγραφέων, συνεργάζεστε με Ρώσους σκηνοθέτες και μιλάτε ρωσικά σε κάποιες παραστάσεις, δηλαδή προωθείτε με τον τρόπο σας τη ρωσική κουλτούρα. Αυτό δεν είναι μια μορφή νόστου; Δεν είναι απαραίτητο να προέρχεσαι από μία χώρα για να εξυμνήσεις τον πλούτο της μέσα από τα έργα σου. Πάντα θα έχω μια ρώσικη προφορά σε όποια γλώσσα κι εάν μιλήσω, αλλά είμαι απλά ένα μέσο στα χέρια των σκηνοθετών. Οι σκηνοθέτες με ταυτίζουν με έναν χαρακτήρα που έχει σχέση με τη Ρωσία. Δύο φορές δούλεψα ρόλο στα ρωσικά. Η πρώτη ήταν στο «Ιn Paris» με σκηνοθέτη τον Ντμίτρι Κριμόβ και η δεύτερη με τον Μπομπ Ουίλσον στο Old Woman του Δανιήλ Καρμς. Στο μέσο των προβών μού ζήτησε να πω μία φράση στα ρώσικα κι εγώ αυτοσχεδίασα. Αυτό ήθελε να κάνω! Εκείνος κινούσε τα νήματα, ήταν η δική του παράσταση και όλοι ακολουθούν τις εντολές του σκηνοθέτη. Ως Αμερικανός πολίτης, τί σας αρέσει στη νέα σας χώρα; Μου αρέσει να είμαι Αμερικάνος! Να είμαι ελεύθερος και να κάνω αυτό που θέλω, να εκφράζω τις απόψεις μου και να γνωστοποιώ τις πολιτικές μου συμμαχίες και την οικονομική και σωματική μου ελευθερία. Αυτό είναι κάτι που υπάρχει στο υποσυνείδητο μου. Γι' αυτό ζω στην Αμερική και όχι στην Ευρώπη που -παρόλο που την λατρεύω - υπάρχουν ακόμη πολλά προβλήματα, όπως η πείνα, η πολιτική επιβολή. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου πολιτικό ακτιβιστή, αλλά είμαι περήφανος Δημοκρατικός, κάτι που είναι περίεργο σε σχέση με την καταγωγή μου. Πιστεύω στο κράτος των Κλίντον-Ομπάμα και ελπίζω ότι και ο επόμενος πρόεδρος θα είναι Δημοκρατικός, για το καλό του κόσμου. Ζω σε μία προοδευτική χώρα, παρόλο που υπάρχουν ακόμη πράγματα που πρέπει να γίνουν. Ωστόσο, για πολλά χρόνια ακόμη οι ΗΠΑ θα ηγούνται, γιατί είναι η πλουσιότερη χώρα και αυτή με την μεγαλύτερη οικονομική και πολιτιστική επιρροή. Είμαι υπερήφανος που είμαι κομμάτι αυτής της χώρας. Είναι το σπίτι μου. Πώς νιώθετε όταν σας χαρακτηρίζουν «Μπετόβεν του σώματος», «ζωντανό θρύλο», τον «καλύτερο εν ζωή χορευτή»; Βαριέμαι πολύ... Κάθε έμπνευση στη ζωή μας είναι μια μόνιμη αναζήτηση της έκφρασης, ένα ταξίδι, μια επικοινωνία όπως ένα παιχνίδι γκολφ, μία παρτίδα σκάκι. Δεν υπάρχει τέλειο παιχνίδι. Στο γκολφ και το σκάκι, ο τρόπος που κερδίζεις είναι αυτός που τραβά τα βλέμματα. Έτσι είναι και η τέχνη. Μπορεί ένας ζωγράφος να δουλεύει για χρόνια έναν πίνακα, αλλά δεν ξέρει πότε θα έρθει η στιγμή που θα είναι έτοιμο το έργο του. Αλλά και τότε δεν θα είναι έτοιμο. Θα είναι απλά η αρχή της ζωής του έργου του. Το ίδιο συμβαίνει με τον χορό και το θέατρο. Εγώ αυτό που μπορώ να πω, είναι ότι παίρνω στα σοβαρά τις προτιμήσεις μου. Με βοηθά να νιώθω ζωντανός, να ξυπνάω κάθε πρωί και μερικές φορές να μην κοιμάμαι τις νύχτες. Μερικές φορές το παρακάνω, αλλά αυτή είναι η ζωή μου. Κάνω τόσα πολλά που πια δεν ξέρω τι είμαι. Είμαι ηθοποιός, είμαι φωτογράφος, είμαι χορευτής; I'm more interested in the political developments, how people live, the cultural evolution in Russia than the average American is. But I don't yearn to return. Nevertheless, you have been involved in productions of Russian writers' work, collaborated with Russian directors and speak Russian in some performances, promoting Russian culture in your own special way. Isn't that a kind of yearning? It isn't necessary to come from a country, in order to extol its cultural depth through your work. I will always have a Russian accent, no matter what language I speak, but I am a tool in the hands of a director. It is the directors who identify me with a character having ties with Russia. I have only spoken Russian in two productions. The first was "In Paris", directed by Dmitry Krimov and the second is Bob Wilson's "Old Woman" by Daniil Kharms. While rehearsing, he asked me to say a phrase in Russian and I improvised. That's what he wanted me to do! He pulled the strings, it was his show and we all followed our director's orders. As an American citizen, what do you like about your new country? I like the fact that I'm American! To be free and do as I wish, to express my opinions, openly discuss my political alliances, and the fact that I am free, both financially and physically. These things exist in my subconscious. That's why I live in America and not in Europe. Even though I love it here, there are still many problems like hunger and enforcement policies. I don't consider myself a political activist, but I am a proud Democrat, which is strange, given my background. I believe in the Clinton-Obama administrations and hope that the next president will also be a Democrat, for the good of the world. I live in a progressive country, although there is still plenty of work to be done. The USA will remain a world superpower for many years to come, because it is the richest country, with the greatest economic and cultural influence. I am proud to be part of this country. It is my home. How does it feel to be called "Beethoven of the body", "a living legend", "the greatest living dancer"? It can be quite boring... Each inspiration in our lives is a permanent search for expression, a form of communication like a game of golf or chess. There is no perfect game. The way a game of golf or chess is won draws the attention of the public. The same holds true for art. An artist can work for years on a painting, without knowing exactly when the work of art will be completed. Even when that time comes, it won't be finished. It will simply be the beginning of the lifetime of the work. Theatre and dance are like works of art. What I can say is that I take my preferences seriously. It helps me feel alive, to wake up each morning and sometimes not sleep at all. I overdo it on occasion, but that's my life. I'm involved in so many things that it's difficult to define myself. I'm an actor, I'm a photographer, I'm a dancer. How would you define your current professional orientation? I'm not a dancer, nor am I an artist. I am a person who occupies myself with the arts. The arts are extremely diverse and a means to express one's anxiety, dreams and desires. I respect people who have only worked at one kind of job in their lives. They may be more fulfilled because their choice is like a "tunnel" and they delve deeper into what they do best. I'm restless and enjoy doing things that test my limits. Ο Μπαρίσνικοφ με τη διάσημη χορεύτρια και χορογράφο Μάρθα Γκράχαμ. / Baryshnikov with the famous dancer and choreographer Martha Graham. Mία σπάνια στιγμή: ο αεικίνητος καλλιτέχνης, ακίνητος. Α rare moment: the restless artist, still. Το 1979, σε παράσταση του Texas Fort Worth Ballet. In a Texas Fort Worth Ballet performance, 1979. O Mπαρίσνικοφ με τη Λόρι Χάτον και την Μπρουκ Σιλντς. Mikhail Baryshnikov withlauren Hutton and Brooke Shields. Στο πλευρό της ηθοποιού Τζέσικα Λάνγκ το 1980. With actress Jessica Lange in 1980. Ποζάροντας με την Ούμα Θέρμαν στον φωτογράφο Άρθουρ Έλγκορτ για την εικονογράφηση του βιβλίου «Ο πρίγκιπας κύκνος». Photographed by Arthur Elgort with Uma Thurman for the book "The Prince Swan". Αλήθεια, πώς θα περιγράφατε την καλλιτεχνική σας δραστηριότητα σήμερα; Δεν είμαι χορευτής, ούτε καλλιτέχνης. Είμαι ένας άνθρωπος που ασχολείται με τις τέχνες. Οι τέχνες είναι ένα μέσο έκφρασης του άγχους, των ονείρων σου, των επιθυμιών σου και υπάρχουν τόσα πράγματα που τις απαρτίζουν. Σέβομαι τους ανθρώπους που έχουν καταπιαστεί με ένα είδος δουλειάς στη ζωή τους. Ίσως είναι πιο χαρούμενοι, γιατί η επιλογή τους είναι σαν τούνελ και εμβαθύνουν σε αυτό που ξέρουν να κάνουν καλύτερα. Εγώ είμαι αεικίνητος και αναλαμβάνω να φέρω εις πέρας πράγματα που με φέρνουν στα όριά μου. You opened the Baryshnikov Arts Center in 2005. What does the foundation mean to you? It is my "day" job, my most important job. The center is designed to bring artists together, the young, the experienced and the veterans, so they can collaborate and help the new generation become successful in the theatre. Some say that the center is a den for socialism, but that doesn't bother me. I believe it keeps the art flame burning in New York. Many artists visit it from Europe, South America, Asia and Australia, and for me it depicts Bob Wilson's reality on a small scale. But in my world, Wilson is a leader. We allow 28 hilton athens athens hilton 29
Το 2005 εγκαινιάσατε το «Κέντρο Τεχνών Μπαρίσνικοφ». Τί είναι για σας αυτό το ίδρυμα; Είναι η «πρωινή» μου και η πιο σημαντική δουλειά. Το κέντρο είναι σχεδιασμένο να φέρνει κοντά τους καλλιτέχνες, τους νέους, τους πιο παλιούς και τους βετεράνους, για να δουλεύουν μαζί και να βοηθούν τους νεότερους να επιτύχουν στο θέατρο. Κάποιοι λένε ότι το κέντρο αυτό είναι άντρο σοσιαλισμού, αλλά δεν με πειράζει. Για εμένα κρατάει ζωντανή τη φλόγα της τέχνης στη Νέα Υόρκη. Πολλοί καλλιτέχνες έρχονται από την Ευρώπη, τη Νότια Αμερική, την Ασία και την Αυστραλία και για εμένα αποτελεί μια μικρή κλίμακα της πραγματικότητας του Μπομπ Ουίλσον. Όμως στο δικό του σύμπαν ο Ουίλσον διευθύνει τα πράγματα. Εμείς αφήνουμε τους καλλιτέχνες να αυτοσχεδιάσουν στις παραστάσεις τους ή στις πρόβες. Το να τους παρατηρώ μου δίνει τεράστια ευχαρίστηση. Σας λείπει το κλασικό μπαλέτο; Για να αστειευτώ, εσάς σας λείπει το μητρικό γάλα; Το κλασικό μπαλέτο είναι αρκετά περιοριστικό. Εγώ πάντα δούλευα προσπαθώντας να εξελίξω το κλασικό μπαλέτο, αλλά είναι αρκετά πίσω από οποιαδήποτε μορφή μοντέρνας τέχνης. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί καλοί χορογράφοι κλασικού μπαλέτου, όπως ο Αλεξέι Ρατμάνσκι που είναι ίσως ο χορογράφος μιας πιο κλασικής οδού και κάποια έργα του Κρίστοφερ Γουάιλντεν. Από τον σύγχρονο χορό υπάρχουν πολύ λίγοι που δουλεύουν κομμάτια για κλασικό μπαλέτο, αλλά με μία διαφορετική οπτική γωνία. Κατά την άποψή μου, ο Μαρκ Μόρις είναι ο καλύτερος μοντέρνος χορογράφος, παρόλο που ακολουθεί μία πιο παραδοσιακή οδό. Τι είδους στοιχεία βρήκατε στον σύγχρονο πειραματικό χορό και στο θέατρο που ταίριαζαν με την δική σας νοοτροπία; Όπως έχει πει και ο Ουίλσον για την τέχνη του «αν ήξερα, δεν θα ασχολιόμουν καθόλου». Είναι σαν τη ζωή, τα πάντα και το τίποτα. Είναι μία μεταφυσική προσέγγιση της πραγματικότητας και αυτό είναι κάτι που με κάνει ευτυχισμένο ή δυστυχισμένο, μου φέρνει μία αίσθηση απόλαυσης σωματικής ή πνευματικής. Είναι σαν τη δοκιμή κρασιών, το σεξ, τη γέννα, το να μεγαλώνεις, να γερνάς... Μου πήρε αρκετά χρόνια να εκτιμήσω την αξία της πλήρους αφαιρετικότητας του σύγχρονου χορού, γιατί μεγάλωσα με κλασικό μπαλέτο και τον τρόπο μελέτης που έχει κανείς όταν μελετάει πιάνο ή φωνητική ή ηθοποιία και μετά φτάνει σε ένα επίπεδο που απελευθερώνεται - αλλά κι αυτό έχει ένα πλαίσιο. Ποιόν θεωρείτε τον σημαντικότερο ρόλο της ζωής σας; Για εμένα κάθε μέρα είναι η συνειδητοποίηση πως είμαι η κεφαλή της οικογένειας. Είμαι πατέρας και παππούς και η αλήθεια είναι πως έχω περισσότερο ενδιαφέρον για τις ζωές των παιδιών μου και των δύο εγγονών μου παρά για τη δική μου ζωή. Εμένα η δική μου φτάνει προς το τέλος, εκείνοι μόλις ξεκινούν και μου δίνει τεράστια ευχαρίστηση να τους βλέπω να πετυχαίνουν σε μικρά, καθημερινά πράγματα και να χρησιμοποιούν όσα έμαθαν από τις δικές μου εμπειρίες: γιατί διαπαιδαγώγηση δεν είναι να μαθαίνεις στα παιδιά τι να κάνουν, είναι να παρατηρούν το τι κάνεις εσύ από μακριά. Να μαθαίνουν από εμάς και να ακολουθήσουν ο καθένας τον δρόμο του. artists to improvise in their performances and in rehearsals. It is an immense pleasure for me to observe them. Do you miss classical ballet? I could jokingly ask you if you miss breast milk. Classical ballet is quite restrictive. I have worked hard at evolving classical ballet but it is still quite far behind all other types of modern art. However, there are several excellent classical ballet choreographers, such as Alexei Ratmansky, and some wonderful compositions by Christopher Walden. A few have looked at classical dance pieces from a different angle and reworked them into contemporary dance. In my opinion, Mark Morris is the best contemporary choreographer, despite the fact that he is quite traditional. What elements of experimental contemporary dance and theatre complement your mentality? As Wilson has also said of his art, "If I knew, I wouldn't concern myself." It's my life, everything and nothing. It's a metaphysical approach to reality and it makes me happy or sad, brings me a sense of physical or emotional pleasure. It's like wine tasting, sex, birth, growing up, getting old... It took me many years to appreciate the full abstraction of contemporary dance because I was raised with classical ballet and a study method similar to piano, voice or acting, finally reaching a level of release - but even release has a framework. What was your most important role? Each day I realise that I am the head of a family. I'm a father and grandfather and the truth is that I am more interested in the lives of my children and two grandchildren than I am in my own. My life is approaching its end, while they are just starting out and it gives me tremendous pleasure to watch them succeed at the small, everyday tasks and to put into use what they have learned from my experiences: because raising your children doesn't mean teaching them what to do, but for them to observe what you do. To learn from us and then follow their own path. Have you fulfilled all your dreams? I don't dream. Life itself is a dream. A surreal dream. What fascinates me about life is that each day is worth living. How my performance will be in one country, what I will read in the aeroplane on the way home or what I'm going to eat for dinner and which wine I'll have with it. I sometimes deliberate about the wine from morning to night! Πιστεύετε ότι έχετε εκπληρώσει όλα σας τα όνειρα; Δεν ονειρεύομαι. Η ζωή η ίδια είναι ένα όνειρο. Είναι ένα σουρεαλιστικό όνειρο. Αυτό που με συναρπάζει στη ζωή είναι ότι κάθε μέρα αξίζει να τη ζεις. Το πώς θα είναι η παράσταση μου σε μία χώρα, τι θα διαβάσω στο αεροπλάνο της επιστροφής ή τι θα φάω σήμερα για βραδινό και τι κρασί θα πιω για να το συνοδεύσω. Αυτό το τελευταίο το σκέφτομαι μερικές φορές από νωρίς το πρωί! 30 hilton athens
90 years from the birth of a myth 90 xρονια απο τη γεννηση ενοσ μυθου Η Μαρία Κάλλας κατάφερε να γίνει κάτι παραπάνω από θρυλοσ Ή σύμβολο: κατάφερε να γίνει η ίδια ένα άφθαρτο έργο τέχνης. Από τον Άγγελο Γκισδάκη Maria Callas managed to become more than a legend or symbol: she transformed herself into an indestructible work of art. By Angelos Gisdakis 32 hilton athens athens hilton 33
Στις 2 Δεκεμβρίου του 1923, γεννιέται στο Flower Hospital του Μανχάταν, το τρίτο παιδί του Γιώργου Καλογερόπουλου και της Ευαγγελίας Δημητριάδου, η Καικιλία Σοφία Άννα Μαρία Καλογεροπούλου, όπως ήταν το πλήρες όνομα του κοριτσιού που πέρασε στην ιστορία ως Μαρία Κάλλας. Ο πατέρας της διατηρεί φαρμακείο στην ελληνική συνοικία του Μανχάταν και αλλάζει το επώνυμο από Καλογερόπουλος σε Κάλλας. Η μητέρα της ανακαλύπτει το χάρισμα που έχει η μικρή Μαρία στο τραγούδι - η ίδια ήθελε να είχε γίνει τραγουδίστρια, αλλά ο σύζυγός της το απαγόρευσε. Στη μεγάλη οικονομική κρίση του 1929, ο Καλογερόπουλος χάνει το φαρμακείο και πιάνει δουλειά ως αντιπρόσωπος σε μία φαρμακευτική εταιρία. Η σύζυγός του κάνει κάποιες μικροδουλειές για να μπορέσει να γράψει τις δύο κόρες της σε μαθήματα τραγουδιού. Η πρώτη δασκάλα της Μαρίας είναι μία Ιταλίδα, η σινιορίνα Σαντρίνα. Η Μαρία μαθαίνει από αυτήν σολφέζ, αρμονία και πιάνο. Σε ηλικία 10 ετών, συμμετέχει σε έναν ραδιοφωνικό διαγωνισμό τραγουδιού για ερασιτέχνες, με το πασίγνωστο λατινοαμερικάνικο τραγούδι «Λα Παλόμα». Οι γονείς της χωρίζουν και η Μαρία με τη μητέρα της και την αδερφή της επιστρέφουν στην Ελλάδα, το 1937 και εγκαθίστανται σε ένα διαμέρισμα, στην οδό Πατησίων 61. Διακρίνοντας το χάρισμα της φωνή της, ο Μανώλης Καλομοίρης τη δέχεται στο Εθνικό Ωδείο για μαθήματα τραγουδιού, παρά το γεγονός ότι η επιτρεπόμενη ηλικία για τα μαθήματα ήταν τα 16 χρόνια. Η Μαρία Κάλλας φοίτησε στη τάξη της Μαρίας Τριβέλα για δύο χρόνια. Η πρώτη δημόσια εμφάνισή της έγινε στην περίφημη αίθουσα «Παρνασσός», τη Δευτέρα 11 Απριλίου του 1938. Το 1940, δασκάλα της γίνεται η παγκοσμίως γνωστή αοιδός Ελβίρα ντε Ιντάλγκο, η οποία έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της καλλιτεχνικής της προσωπικότητας: είναι ο άνθρωπος που θα καθοδηγήσει, θα εκπαιδεύσει και θα διαπαιδαγωγήσει την Κάλλας. Από αυτήν θα διδαχθεί την τεχνική του μπελ κάντο, θα μάθει τα μυστικά της τέχνης του λυρικού τραγουδιού. Εξαιρετικά δύσκολο, απαιτεί τέλεια τεχνική από τον καλλιτέχνη, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στα legati, τα γρήγορα περάσματα και τους διαφόρους καλλωπισμούς, και κυρίως έναν λυρισμό σε χαμηλή ένταση, που το κάνει ακόμη πιο απαιτητικό. Η Ελβίρα ντε Ιντάλγκο έχει πει σε συνέντευξή της για την Κάλλας: «Ως μαθήτρια ήταν υπάκουη, έξυπνη, εργατική, πολύ εργατική. Δεν χρειαζόταν να της εξηγήσω μία φράση δύο φορές. Ερχόταν πάντα πρώτη και έφευγε τελευταία. Παρακολουθούσε όλους τους μαθητές, τις σοπράνο, τους τενόρους, όλους. Και καθώς ήταν μουσικός, μάθαινε με ευκολία, ήταν ένα είδος φαινομένου, γιατί είχε νότες χαμηλές, πολύ δυνατές και ωραίες, είχε τις μεσαίες της επίσης πολύ καλές κι έπειτα έφευγε στις ψηλές περιοχές. Όλα τα επιτύγχανε, την φωνή, το τραγούδι, την ερμηνεία, και έπειτα πάνω στην σκηνή ήταν θαυμάσια». Για τα επόμενα πέντε χρόνια (1940-1945) συνεργάζεται με τη Λυρική Σκηνή του Βασιλικού Θεάτρου. Τον Αύγουστο του 1942 τραγουδάει την «Τόσκα». Αυτός είναι ο πρώτος μεγάλος σταθμός της Κάλλας. Μέχρι το τέλος του πολέμου ερμηνεύει τη Σμαράγδα στον «Πρωτομάστορα» του Μανώλη Καλομοίρη, τη Μάρθα στο «Tiefland» του Εζέν ντ Αλμπέρ και τη Λεονόρα στο «Φιντέλιο» του Μπετόβεν στο Ηρώδειο, όπου και θριαμβεύει. Επιστρέφει στις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο του 1945. Στη πρώτη ακρόαση όμως που πήγε για την «Μαντάμ Μπατερφλάι» δεν μπορεί καν να τραγουδήσει. Για να επιβιώσει και να συνεχίσει τις σπουδές της εργάζεται ως σερβιτόρα στο εστιατόριο «Άστυ». Προτείνεται στον καλλιτεχνικό διευθυντή της Όπερας της Βερόνας για τον ομώνυμο πρωταγωνιστικό ρόλο στην «Τζιοκόντα» του Πονκιέλι και πηγαίνει στην Ιταλία. Η φωνή της ενθουσιάζει το κοινό, αλλά και τον βιομήχανο Μπατίστα Μενεγκίνι, τον μετέπειτα ατζέντη και σύζυγό της. The third child of Giorgos Kalogeropoulos and Evangelia Dimitriadou was born on December 2, 1923, at Flower Hospital in Manhattan, and christened Cecilia Sophia Anna Maria Kalogeropoulou, but she finally made history as Maria Callas. Her father owned a pharmacy in the Greek neighbourhood of Manhattan and changed his surname from Kalogeropoulos to Callas. Her mother discovered that the young Maria had a gift for music - Evangelia herself wanted to become a singer, but her husband forbade it. Kalogeropoulos lost his pharmacy in the great financial crisis of 1929 and took a job as a pharmaceutical representative. His wife took odd jobs to pay for singing lessons for her two daughters. Maria's first teacher was Italian, Signorina Sandrina. She taught Maria solfège, harmony and piano. At the age of 10, she participated in an amateur singing competition on the radio, performing La Paloma, a wellknown Latin-American song and won a watch. Her parents separated and Maria, her mother and sister returned to Greece in 1937, settling in a flat at 61 Patision Ave. Discerning her vocal gift, Manolis Kalomiris accepted her into the National Conservatory for voice lessons, despite the fact that the minimum age for study was 16 at the time. Maria Callas studied with Maria Trivela for two years. Her first public appearance was in the renowned "Parnassos hall" on Monday, April 11, 1938. In 1940, the world famous soprano Elvira de Hidalgo took over her tuition, and played a decisive role in shaping her artistic personality: she would guide, train and educate Callas. Maria learned the bel canto technique, and the secrets of lyrical song from her. It was exceptionally difficult, requiring perfect technique from the artist, so as to be able to conquer the legati, the fast runs and variety of embellishments that made it even more demanding. Elvira de Hidalgo said of Callas in an interview, "She was an obedient, clever, hard-working, very hardworking girl. It was amazing. I never needed to explain the same phrase twice. She would say, "yes, I understand," and would repeat it wonderfully. She was very musical. Always the first to arrive and the last to leave. And she would watch all students, sopranos, tenors, everyone. Because she was a musician, she learned easily, it was phenomenal because she had low notes, very strong and beautiful, she had the middle notes, also excellent and could slip easily to the high ranges. She succeeded at everything, voice, song, interpretation and was amazing on stage, beautiful, with incredible arms - even back then." For the next five years (1940-1945), she collaborated with the National Opera of the Royal Theatre. In August 1943, Callas performed Tosca, her first milestone. By the end of the war she had interpreted Smaragda in "Protomastoras" by Manolis Kalomiris, Martha in "Tiefland" by Eugen d'albert, and was triumphant in the role of Leonora in Beethoven's "Fidelio" at the Herodion. She returned to the U.S.A. in September 1945, in search of her artistic destiny. However, in her first performance, Madame Butterfly, she was unable to sing. She worked at Asti Restaurant as a waitress to support herself and continue her studies. She was recommended to the artistic director of the Verona Opera for the lead in La Gioconda by Ponchielli and travelled to Italy. She won over the audience with her delightful voice and charmed the industrialist Battista Meneghini, who later became her husband and agent. The conductor of the production, Tullio Serafin, would become her next great teacher, after de Hidalgo. In 1950, Callas performed at the prestigious La Scala opera house in Milan making a resounding success. In the years that followed, Callas became a permanent fixture on the La Scala stage. She starred in Medea by Cherubini in 1953, a Με τον Πρόεδρο Κένεντι στα γενέθλιά του το 1962. With President Kennedy at his birthday in 1962. Με τον έρωτα της ζωής της, Αριστοτέλη Ωνάσση, στο Λονδίνο το 1959. With the love of her life, Aristotle Onassis in London, 1959. Ευτυχισμένες στιγμές με τον σκύλο της. Happy moments with her dog. 34 hilton athens athens hilton 35
Fashion For Men Με τον Πιερ Πάολο Παζολίνι, στα γυρίσματα της «Μήδειας», το 1970. Filming Medea with Pier Paolo Pazolini in 1970. Ανέμελες στιγμές με τον συζυγό της Μπατίστα Μενεγκίνι, στη Βενετία, το 1942. Carefree moments with her husband Battista Maneghini in Venice, 1942 Το 1950 έρχεται η στιγμή για την Κάλλας να τραγουδήσει για πρώτη φορά στη θρυλική Σκάλα του Μιλάνου και να την κατακτήσει. Το 1953 πρωταγωνιστεί στην «Μήδεια» του Κερουμπίνι, έργο που είχε να παιχτεί από τον 19ο αιώνα. Το 1954 συναντιέται στις ΗΠΑ με τον σκηνοθέτη Λουκίνο Βισκόντι. Οι παραστάσεις που θα κάνουν μαζί τα επόμενα χρόνια θα περάσουν στην ιστορία. Σε ένα πάρτι που δίνεται προς τιμήν της το 1957, η Κάλλας γνωρίζει τον εφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση. Αν με τον Μπατίστα Μενεγκίνι απόλαυσε την προστασία και την ασφάλεια, με εκείνον βίωσε με τρόπο μοναδικό, τον απόλυτο έρωτα. Για την Κάλλας, ο Ωνάσης ήταν το παν, έκανε συναρπαστική τη ζωή της, την οδήγησε σε ένα σύμπαν ερωτισμού που η ίδια το γνώριζε έως τότε, μονάχα από τις όπερες και από τη λογοτεχνία. «Ήμουν τόσο καιρό», γράφει η ίδια η Κάλλας, «κλεισμένη στο κλουβί ώστε, τη μέρα που συνάντησα τον Ωνάση και τους φίλους του, γεμάτους χάρη και ζωή, ένιωσα διαφορετική γυναίκα. Ζώντας με έναν άντρα πολύ πιο ηλικιωμένο από μένα, είχα πάθει κατάθλιψη κι είχα γεράσει πριν από την ώρα μου. Ευημερούσα με τον Μπατίστα και δεν είχα άλλη σκέψη από τα χρήματα και την κοινωνική θέση μας. Σήμερα, είμαι επιτέλους φυσιολογική γυναίκα, ευτυχισμένη». Συναντιέται με έναν άλλο μεγάλο Έλληνα, μουσικό αυτή τη φορά, τον Δημήτρη Μητρόπουλο το 1958. Συνεργάζονται στην Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης για την «Τόσκα» του Πουτσίνι, ενώ την ίδια χρονιά, με σκηνοθέτη τον Φράνκο Τζεφιρέλι πρωταγωνιστεί στο Κόβεν Γκάρντεν στην «Τόσκα». Το 1960, η Κάλλας επιστρέφει στην Ελλάδα μ έναν από τους πιο αγαπημένους και χαρακτηριστικούς ρόλους της, τη «Νόρμα». Η παράσταση έγινε στην Επίδαυρο, σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή και σκηνικά Γιάννη Τσαρούχη, με μαέστρο τον Τούλιο Σεραφίν. Την επόμενη χρονιά επιστρέφει στην Επίδαυρο και αποθεώνεται για την «Μήδεια» του Κερουμπίνι, σε σκηνοθεσία πάλι του Μινωτή και κοστούμία του Τσαρούχη. Με αυτό το έργο, το 1961-1962 ολοκληρώνει την μοwork that had not been performed since the 19th century. One of Callas' many innovations were the suggestions she made for productions, often selecting works that had been dormant for many years. In 1954, she met the director Luchino Visconti in the United States. The lavish productions they mounted together in the years that followed would make history, such as Bellini's "La Sonnambula", conducted by Leonard Bernstein, "Anna Bolena" by Donizetti, with the maestro Gianandrea Gavazzeni, and, Verdi's "La Traviata", conducted by Carlo Maria Giulini, to name but a few. At a party in her honour in 1957, Callas met the shipping magnate Aristotle Onassis. Battista Meneghini had offered her protection and security, but with Onassis she experienced a unique, all consuming love. Onassis was everything to Callas, he brought excitement to her life, guided her into an erotic universe she had thus far only experienced in operas and literature. Callas wrote, "I had been shut up in a cage for so long that on the day I met Onassis and his friends, full of joy and life, I felt like a different woman. Living with a man much older than myself, I had fallen into depression and grown old before my time. I had a prosperous life with Battista and had no other thoughts than money and our social standing. Today I am finally a normal, happy woman." In 1958, she met another great Greek, a musician, Dimitris Mitropoulos. She performed in Puccini's "Tosca", at the Metropolitan Opera in New York, and worked with Franco Zeffirelli that same year in another production of "Tosca" at Covent Garden, another historical triumph. Callas returned to Greece in 1960, to interpret one of her favourite and most distinctive roles: "Norma". The performance took place at Epidaurus, directed by Alexis Minotis, conducted by Tullio Serafin, with costumes by Yiannis Tsarouhis. She returned to Epidaurus the following year as was celebrated in Cherubini's "Medea", again directed by Minotis, with costumes by Tsarouhis. It was with this production that she came 36 hilton athens
H Mαρία Κάλλας στο πιάνο, Παρίσι, 1963. Marria Callas plays the piano, Paris, 1963. Μαζί με τους Γιάννη Τσαρούχη, Αλέξη Μινωτή και Κωστή Μπαστιά το 1961. With Υiannis Tsarouhis, Alexis Minotis and Kostis Mpastias, in 1961. ναδική πορεία της στη Σκάλα του Μιλάνου. Στις 29 Μαΐου του 1965, λίγο πριν ολοκληρωθεί η παράσταση στην Όπερα του Παρισιού, η Κάλλας λιποθυμάει. Από τότε και μετά, κουρασμένη από αυτή την συμπυκνωμένη σε τόσο λίγο χρόνο μεγάλη πορεία, εξαντλημένη συναισθηματικά, δεν θα έχει την αντοχή για μία ολόκληρη παράσταση, παρά μόνο για κάποια ρεσιτάλ. Με τον Ωνάση ελπίζει σε ένα δεύτερο γάμο, σε μία οικογενειακή ζωή. «Πού απέτυχα; Μα να ολοκληρωθώ ως γυναίκα», είπε στην συνέντευξη που έδωσε στον Πήτερ Ντράγκατζ, «γιατί αυτό που πάντα επιθυμούσα περισσότερο από την επιτυχία ήταν να γίνω μητέρα και να αποκτήσω παιδιά. Και το παράπονό μου όταν άκουγα τον κόσμο να με χειροκροτεί, ήταν γιατί η Κάλλας να μην περιστοιχίζεται από τα παιδιά της κι αργότερα από τα εγγόνια της τις στιγμές της ευτυχίας της». Γυρίζει σε φιλμ τη «Μήδεια» το 1970 σε σκηνοθεσία Πιερ Πάολο Παζολίνι. Το 1973 κλείνει την καριέρα της με τον Τζιουζέπε ντι Στέφανο να σκηνοθετεί το «I Vespri Siciliani» του Βέρντι. Η 8η Δεκεμβρίου 1973 θεωρείται η τελευταία της δημόσια εμφάνιση, κατά την οποία η Μαρία Κάλλας τραγούδησε άριες στην όπερα του Παρισίου, με το κοινό να την καλεί στη σκηνή 10 φορές. Η κραυγή «Viva Maria» συγκλόνιζε την αίθουσα όσο οι ανθοδέσμες έπεφταν στη σκηνή. Το 1975, ο μεγάλος έρωτας της Κάλλας, ο Αριστοτέλης Ωνάσης πεθαίνει. «Αυτή η νότα δεν θα μου βγαίνει ποτέ, γιατί έτσι τραγουδάει κανείς όταν πεθαίνει», είχε πει η Κάλλας για το φινάλε της αγαπημένης όπερας των ερωτευμένων, της Τραβιάτα. Η Κάλλας δεν βλέπει πλέον κανέναν. Παραμελεί τον εαυτό της, παραμελεί την εμφάνισή της. Το πρωί της 16ης Σεπτεμβρίου του 1977, νιώθει έναν πόνο στην αριστερή πλευρά, καθησυχάζει εντούτοις την πιστή της καμαριέρα, την Μπρούνα, πίνει μία γουλιά καφέ και χαμογελάει. Λίγο αργότερα, αφήνει την τελευταία της πνοή, στο διαμέρισμά της επί της λεωφόρου Ζωρζ Μαντέλ στο Παρίσι, από καρδιακή προσβολή. Ήταν μόλις 53 χρόνων. full circle to La Scala in Milan, in 1961-1962, the culmination of a glorious career. On 29 May, 1965, shortly before completing her performance at the Opèra de Paris, Callas fainted. From that day forward, having become emotionally exhausted by a great career condensed into very few years, she would not have the stamina to perform an entire opera, but would only be able to give concerts. She dreamed of marrying Onassis and having a family. "My failure? To feel complete as a woman," she said in an interview with Peter Dragadze, "because what I wanted more than success was to become a mother and have many children. And my complaint when I heard the audience applaud, was that Callas wasn't surrounded by children and later grandchildren in her moments of happiness, like so many other people were." She was cast by the director Pier Paolo Pasolini in the cinematic film "Medea" in 1970. In 1973, she capped off her career in Verdi's "I Vespri Siciliani", directed by Giuseppe De Stefano. On 8 December 1973, Maria Callas made her final public appearance, singing arias at the Paris Opera. She took 10 curtain calls that day. Cries of "Viva Maria" rocked the hall as bouquets rained on the stage. In 1975, the love of Callas' life, Aristotle Onassis, died. "I will never sing that note, because that is how one sings when they are dying," said Callas of the finale of "La Traviata", the beloved opera of all lovers. Callas no longer received visitors. She neglected herself and her appearance. Her prayer was typical of her unique and unusual personality: "Oh God, send me what you will, good or bad, but give me the strength to bear it." On the morning of 16 September 1977, she felt a pain in her left side, but reassured her faithful chambermaid Bruna that all was well, had a sip of coffee and smiled. A short while later she took her last breath, in her apartment on the Avenue Georges Mandel in Paris, and died of heart failure. She was only 53 years old. 38 hilton athens