Βαςικότεροι φορείσ τθσ Αγωγισ Οικογζνεια χολείο Εκκλθςία Κράτοσ Κοινωνία 1
Οικογζνεια (1) Αποτελεί τθν βάςθ τθσ κοινωνίασ Προςφζρει το πρωταρχικό περιβάλλον για τθν κοινωνικοποίθςθ και αγωγι του ατόμου Πθγι προτφπων θμαντικότατοσ φορζασ αγωγισ και ανάπτυξθσ Η διατάραξθ του οικογενειακοφ περιβάλλοντοσ προκαλεί ανωμαλίεσ ςτθν ανάπτυξθ του παιδιοφ π.χ. ζρευνεσ ζδειξαν ότι ζφθβοι που ςτερικθκαν τθν μθτζρα τουσ ςε μικρι θλικία παρουςιάηουν ςθμεία ςυναιςκθματικισ ςτζρθςθσ (ψυχρότθτα, αδιαφορία) τθν ανάπτυξθ ςυμβάλλει και ο ευρφτεροσ περίγυροσ τθσ οικογζνειασ παπποφσ, γιαγιά κείοι, κείεσ Οι οποίοι πολλζσ φορζσ γίνονται αιτία δυςκολιϊν ςτθν αγωγι του παιδιοφ (γιατί?) 2
Οικογζνεια (2) Σο κεμζλιο τθσ οικογζνειασ είναι οι υγιείσ διαπροςωπικζσ ςχζςεισ του ανδρόγυνου Πολλζσ φορζσ όμωσ δθλθτθριάηονται από: οικονομικά προβλιματα εκιςμό ςε αλκοόλ και ναρκωτικά ςεξουαλικά προβλιματα αδιαφορία και διαφορά χαρακτιρων επθρεαςμό ςυγγενϊν Οι παραπάνω παράγοντεσ ενδζχεται να οδθγιςουν ςε διαηφγια με αποτζλεςμα, να διαταραχκεί και θ αγωγι του παιδιοφ 3
Οικογζνεια (3) Η ςυμβολι μιασ αρμονικισ οικογζνειασ είναι: Βοθκά ςτθ ςωματικι ανάπτυξθ και υγεία του παιδιοφ Δίνει ςτο παιδί τισ πρωταρχικζσ γνϊςεισ Αναπτφςςει διανοθτικζσ δυνάμεισ Καλλιεργεί κοινωνικζσ ςχζςεισ Θζτει τα κεμζλια του χαρακτιρα και βοθκά ςτθν θκικι αγωγι Δίνει ηεςταςιά και αγάπθ προςφζρει τα πρότυπα που είναι απαραίτθτα ςτα παιδιά Γενικά βοθκά ςτθν αποτελεςματικι ανάπτυξθ του παιδιοφ ςωματικι πνευματικι ςυναιςκθματικι κοινωνικι 4
Τφποι γονζων (1) Γονείσ με λίγθ αγάπθ και χλιαρι πεικαρχία το παιδί είναι παραμελθμζνο ηει ςτον κόςμο του γυρίηει ςυνικωσ μόνο του επιφανειακζσ ςχζςεισ με γονείσ λείπει το ενδιαφζρον από τουσ γονείσ για τισ ςχολικζσ επιδόςεισ και πρόοδο του παιδιοφ τουσ Αυταρχικοί γονείσ Κυρίαρχο πρόςωπο ςυνικωσ ο πατζρασ το παιδί υπακοφει άκριτα τουσ κανόνεσ που του επιβάλλουν δεν αποκτά πολλζσ ικανότθτεσ ςυνικωσ είναι αναποφάςιςτο και με λίγθ φανταςία τισ περιςςότερεσ φορζσ, ακολουκεί και αυτό τισ τακτικζσ των γονζων του όταν μεγαλϊςει 5
Τφποι γονζων (2) Δθμοκρατικοί γονείσ με ςεβαςμό και πραγματικι αγάπθ Σα προβλιματα αντιμετωπίηονται με κατανόθςθ και διάλογο Η οικογζνεια δείχνει εμπιςτοςφνθ ςτο παιδί Η τάςθ για ανεξαρτθτοποίθςθ εκδθλϊνεται ςτο παιδί από τα πρϊτα χρόνια τθσ ηωισ του Καταπιεςτικοί γονείσ με ελάχιςτθ αγάπθ για το παιδί Οι παρατθριςεισ μετατρζπονται ςε τιμωρίεσ Ζλλειψθ κατανόθςθσ ςτθν εφθβικι θλικία ενδζχεται να εγκαταλείψει το ςχολείο ζντονθ προδιάκεςθ για διάπραξθ αδικθμάτων Ρόλοσ των γονζων ανάπτυξθ τθσ κοινωνικότθτασ ποιεσ αξίεσ κα καλλιεργθκοφν (ποιεσ ορκζσ και ποιεσ λακεμζνεσ) 6
Ερώτθμα προσ ςυηιτθςθ Σε ποια αποτελζςματα θζλω να καταλήξω μεγαλώνοντασ τα παιδιά μου 7
Απάντθςθ ςτο ερώτθμα Να γίνει καλόσ επιςτήμονασ (γιατρόσ, δικηγόροσ κλπ) Να κάνει πολλά λεφτά Να ζχει ζναν καλό γάμο Λίγοι κα ζκαναν λόγο για: τθν ανάδειξθ ενόσ τίμιου ανκρϊπου μιασ ολοκλθρωμζνθσ προςωπικότθτασ 8
Βαςικότεροι φορείσ τθσ Αγωγισ Σχολείο Οι ςκοποί τθσ αγωγισ και τθσ εκπαίδευςθσ υλοποιοφνται κατά κφριο λόγο ςτο χϊρο του ςχολείου και τθσ ςχολικισ τάξθσ. Επιδρά ςτθ νοθτικι και θκικι ανάπτυξθ του παιδιοφ και του εφιβου. Πολλζσ από τισ λειτουργίεσ τθσ οικογζνειασ (που ςχετίηονται με τθν αγωγι), ζχουν μεταφερκεί ςτο ςχολείο απζβαλε τθν παλαιότερθ τθσ μορφι Η γυναίκα εργάηεται αφξθςθ των υποχρεϊςεων του πατζρα (βρίςκεται εκτόσ ςπιτιοφ τισ περιςςότερεσ ϊρεσ) 9
Προςανατολιςμοί του ςχολείου Παροχι γνϊςεων εφόδια για τθν ηωι των μακθτϊν και όχι μόνο για τισ εξετάςεισ Τποβοικθςθ των μακθτϊν για τθν αφξθςθ τθσ ετοιμότθτασ τουσ για μάκθςθ και τθν τάςθ να μακαίνουν ςυνεχϊσ νζα πράγματα κατά τθν διάρκεια τθσ ηωισ τουσ να αναηθτοφν τισ γνϊςεισ που κα τουσ απαλλάςςουν από τθν αναςφάλεια υμβολι ςτθν ανάπτυξθ τθσ κοινωνικότθτασ των μακθτϊν να ςυναναςτρζφονται, να ςυνυπάρχουν, να ζχουν διαπροςωπικι επικοινωνία 10
Χαρακτθριςτικά του ςχολείου Δεν προςανατολίηεται μόνο ςτθν προετοιμαςία του μακθτι για εφρεςθ εργαςίασ, αλλά ενδιαφζρεται και για Σθν προςωπικι του ολοκλιρωςθ τθν δυνατότθτα του να εκφράηεται να ζχει διαπροςωπικζσ ςχζςεισ υμβάλλει ςτθν οικειοποίθςθ αξιϊν από τουσ μακθτζσ Καλλιεργεί δεξιότθτεσ, ικοσ, πνεφμα ςυνεργαςίασ Προβλθματίηεται (ι μάλλον πρζπει να προβλθματίηεται) για τθ ςφγχρονθ κοινωνικι πραγματικότθτα (π.χ. βία μζςα ςτα ςχολεία) 11
Βαςικότεροι φορείσ τθσ Αγωγισ Εκκλθςία Είναι μζροσ τθσ παράδοςθσ μασ Τπάρχει ςφγχυςθ για το ποφ αναφζρεται θ λζξθ «Εκκλθςία» ταυτίηεται ςυνικωσ με τουσ ιερείσ όμωσ ςτθν ουςία αναφζρεται ςτο «ςϊμα» τθσ που είναι οι πιςτοί Αποτελείται από τουσ χριςτιανοφσ που εκφράηουν τθν ενότθτα τουσ μζςω τθσ κοινισ τουσ πίςτθσ Η μόρφωςθ που παρζχει αναφζρεται ςε όλα τα μζλθ (δθλαδι και τα παιδιά και τουσ εφιβουσ). Η μόρφωςθ που παρζχει περιλαμβάνει όλουσ τουσ τομείσ ευαιςκθτοποίθςθ ςτα προβλιματα τθσ ηωισ θκικι διαπαιδαγϊγθςθ 12
Βαςικότεροι φορείσ τθσ Αγωγισ Το κράτοσ Δεν ζχει φυςικι υπόςταςθ και δεν ςυνυπολογιηόταν ςτισ μορφωτικζσ κοινότθτεσ Όμωσ από τον 18 ο αιϊνα αποτελεί τον κφριο φορζα αγωγισ: Άρκρο 16 του ελλθνικοφ ςυντάγματοσ: «Η παιδεία αποτελεί βαςική αποςτολή του Κράτουσ και ζχει ςκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυςική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη τησ εθνικήσ και θρηςκευτικήσ ςυνείδηςησ και τη διάπλαςη τουσ ςε ελεφθερουσ και υπεφθυνουσ πολίτεσ» Η πολιτεία κακορίηει τον τρόπο με τον οποίο κα παρζχεται θ παιδεία ςτουσ πολίτεσ τθσ (με νομοκετιματα) Οι υποχρεϊςεισ τισ περιλαμβάνουν Παροχι κατάλλθλθσ υποδομισ (π.χ. ίδρυςθ ςχολείων) Επάνδρωςθ ςχολείων Επιμόρφωςθ εκπαιδευτικϊν εξαςφάλιςθ δωρεάν παιδείασ 13
Μζςα αγωγισ και διδαςκαλίασ Για τθν επίτευξθ των ςτόχων του, ο εκπαιδευτικόσ διακζτει ζνα ςφνολο από μζςα Είναι τα βοθκθτικά εργαλεία με τα οποία επιτυγχάνεται θ μάκθςθ και θ μόρφωςθ του μακθτι Παραδείγματα ο λόγοσ του κακθγθτι θ εργαςία το παράδειγμα θ εκδρομι ο ζπαινοσ θ εντολι 14
Έπαινοσ και επιβράβευςθ νοείται ωσ θ αναγνϊριςθ Αυτόσ που τον δζχεται βιϊνει μία κακολικι κετικι αποδοχι τθσ προςπάκειασ του Λειτουργεί ωσ κίνθτρο για τθν δραςτθριοποίθςθ του ανκρϊπου Προβλιματα Ο ςυνεχισ ζπαινοσ δεν οδθγεί ςε επικυμθτά αποτελζςματα ενδζχεται να αποπροςανατολίςει τον μακθτι (επιδιϊκει τον ζπαινο και όχι τθν δραςτθριοποίθςθ του) 15
Νουκεςία και επίπλθξθ Νουκεςία (ςυμβουλι) προτροπι για αποφυγι ανεπικφμθτθσ ςυμπεριφοράσ Η επίπλθξθ Αρνθτικι αντίδραςθ ςε ςυμπεριφορζσ του παιδιοφ. δθμιουργεί δυςάρεςτα ςυναιςκιματα περιορίηει τθν δραςτθριότθτα του παιδιοφ αυξάνει το ςυναίςκθμα αναςφάλειασ καταπιζηει τουσ τρόπουσ εκδιλωςθσ τθσ ςυμπεριφοράσ του 16
Απειλι προκαλεί άγχοσ Απειλι και τιμωρία αυξάνει τθν επικετικότθτα Η τιμωρία (τρόποσ εκδιλωςθσ δυςαρζςκειασ ςτο παιδί) μπορεί να οδθγιςει ςε καταςτάςεισ: φυγι ψζμα απάτθ άγχοσ αναςφάλεια αίςκθμα κατωτερότθτασ μίςοσ θ χειροδικία μπορεί να οδθγιςει ςε: μίςοσ αποςτροφι 17
Ελευκερία και πεικαρχία Ο άνκρωποσ είναι ελεφκερο όν (δεν χειραγωγείται) Προςπάκεια χειραγϊγθςθσ οδθγεί ςτθ βία Η προςπάκεια χειραγϊγθςθσ του παιδιοφ από τουσ μεγαλφτερουσ, δεν ςυνιςτά πράξθ βίασ ι καταναγκαςμοφ, αλλά μζςο υποβοικθςθσ του ςε διαδικαςίεσ πεικαρχίασ Ωςτόςο, εάν θ αγωγι αςκείται βίαια, τότε ζχουμε αντίκετα αποτελζςματα από τα αναμενόμενα (Αναςφάλεια) 18
Εξαςφάλιςθ πεικαρχίασ Επιτυγχάνεται από τον δάςκαλο: προκαλϊντασ ενδιαφζρον ςτουσ μακθτζσ για το μάκθμα δθμιουργϊντασ ατμόςφαιρα εμπιςτοςφνθσ Αντιμετϊπιςθ περιπτϊςεων με χιοφμορ χτίηοντασ γζφυρεσ επικοινωνίασ με τουσ μακθτζσ και ΌΧΙ με: χειροδικία φωνζσ απειλζσ τιμωρίεσ 19