Μάθημα 4ο: Boxing System

7 Απριλίου 2020 Εργαστήριο Οφθαλμικών Φακών Ι Μάθημα 4ο: Boxing System Το boxing system είναι ένα σύστημα μέτρησης σκελετών. Υπάρχουν και άλλα συστήματα μέτρησης, αυτό όμως είναι το πλέον αξιόπιστο, καθώς αποτελεί παράλληλα σύστημα συμμετρίας του σκελετού. Αυτό σημαίνει πως, εάν γυρίσουμε τους δακτυλίους του σκελετού με τέτοιο τρόπο, ώστε να «πέσει» ο ένας επάνω στον άλλον, τότε θα πρέπει να ταυτιστούν. Επιπλέον, το boxing system μας βοηθά να σχεδιάσουμε το σκελετό και να κόψουμε φόρμες του σκελετού ώστε να μπορέσουμε έπειτα να κόψουμε το φακό, βάσει των στοιχείων του διοπτροφόρου. Σχεδιασμός boxing system Τα υλικά που απαιτούνται για να κάνουμε boxing system σε ένα σκελετό είναι τα παρακάτω: 1. ένας σκελετός γυαλιών χωρίς τα demo lenses 2. ένα κομμάτι χαρτόνι 3. μολύβι 4. ψαλίδι 5. χάρακας Η διαδικασία που θα ακολουθήσουμε είναι η εξής: Βήμα 1 ο : Παίρνουμε τον σκελετό (χωρίς τα demo lenses) και τον τοποθετούμε στο χαρτόνι με τέτοιον τρόπο, ώστε το πρόσθιο τμήμα του να ακουμπάει πάνω σε αυτό. Βήμα 2 ο : Με το μολύβι σχεδιάζουμε τους δακτυλίους του σκελετού στο χαρτόνι, ακολουθώντας προσεκτικά και με λεπτομέρεια το σχήμα της εσωτερικής πλευράς τους. Έχουμε λοιπόν στο χαρτόνι το σχεδιάγραμμα των δυο δακτυλίων. Ο δακτύλιος που βρίσκεται δεξιά αντιστοιχεί στο δεξιό δακτύλιο και ο άλλος στον αριστερό. Αντίστοιχα, όταν εμείς κοιτάμε τον σκελετό από την πρόσθια επιφάνειά του, οι δακτύλιοι είναι

ακριβώς αντίθετοι. Επομένως, για να προσδιορίσουμε τον δεξιό και τον αριστερό, αρκεί να προσποιούμαστε ότι φοράμε το σκελετό. Βήμα 3 ο : Με τη βοήθεια του χάρακα χαράζουμε τις εφαπτόμενες στην κάθετη και στην οριζόντια πλευρά του κάθε δακτυλίου. Στο τέλος, φαίνεται σαν να έχουμε βάλει τους δακτυλίους σε ένα τετράγωνο ή παραλληλόγραμμο ανάλογα με το σχήμα του σκελετού. Βήμα 4 ο : Στο σχήμα που φτιάξαμε σχεδιάζουμε με τη βοήθεια του χάρακα και τις διαγώνιες. Το σημείο τομής των διαγώνιων αποτελεί και το γεωμετρικό κέντρο του κάθε δακτυλίου, που είναι επίσης και το κέντρο ισορροπίας του. Βήμα 5 ο : Με σημείο αναφοράς το γεωμετρικό κέντρο φέρνουμε οριζόντια γραμμή, παράλληλη στις οριζόντιες εφαπτόμενες του σχήματος. Η γραμμή αυτή λέγεται γραμμή αναφοράς. Η παραπάνω διαδικασία μας δίνει τη φόρμα των δακτυλίων του σκελετού που απεικονίζεται στο σχήμα 1. Σχήμα 1: Το boxing system

Στο παραπάνω σχήμα, όπου απεικονίζονται τα στάδια του boxing system, παρατηρούμε ότι: Η οριζόντια γραμμή του σχήματος και κατά συνέπεια η οριζόντια διάσταση του σκελετού σε κάθε δακτύλιο λέγεται διάσταση Α. Η κάθετη γραμμή του σχήματος και κατά συνέπεια η κάθετη διάσταση του σκελετού σε κάθε δακτύλιο λέγεται διάσταση Β. Η μικρότερη απόσταση ανάμεσα στους δύο δακτυλίους (που είναι η γέφυρα του σκελετού) λέγεται DBL (Distance Between Lenses). Η απόσταση των δύο γεωμετρικών κέντρων των δακτυλίων ορίζεται ως κορική απόσταση σκελετού (ΚΑΣ) και προκύπτει από τη μισή διάσταση Α του δεξιού δακτυλίου + τη μισή διάσταση Α του αριστερού δακτυλίου + τη γέφυρα. Α 2 + Α 2 + DBL = ΚΑΣ Η κορική απόσταση του σκελετού μπορεί επίσης να βρεθεί από τα στοιχεία που είναι τυπωμένα στο εσωτερικό μέρος του βραχίονα του σκελετού, όπως αναφέρθηκε στο 2ο μάθημα. Οι δυο αριθμοί που ενίοτε έχουν ένα τετράγωνο ανάμεσά τους πχ. 46_18 αφορούν στα στοιχεία του boxing system: το 46 αφορά στη διάσταση Α και το 18 στο DBL, επομένως η ΚΑΣ είναι (46+18=) 64mm. Εναλλακτικός τρόπος εύρεσης της κορικής απόστασης του σκελετού είναι ο ακόλουθος: Με ένα χάρακα μετράμε την απόσταση ανάμεσα στην εξωτερική κάθετη πλευρά του ενός δακτυλίου, έως την εσωτερική κάθετη του άλλου δακτυλίου του σκελετού. Το παραπάνω αποτελεί πρακτική εφαρμογή της σχέσης Α + DBL = ΚΑΣ Εισαγωγή των στοιχείων του διοπτροφόρου Αφού έχουμε φτιάξει τις φόρμες των δακτυλίων (boxing system) στο σκελετό του διοπτροφόρου, στη συνέχεια πρέπει να εισάγουμε τα στοιχεία του. Η διαδικασία που ακολουθούμε είναι η παρακάτω: Βήμα 1 ο : Με τον τρόπο που έχουμε ήδη δείξει στο προηγούμενο μάθημα, μετράμε και καταγράφουμε την μακρινή κορική απόσταση και το ύψος του διοπτροφόρου. Παράδειγμα: Έστω ότι η κορική του διοπτροφόρου είναι 60mm, το ύψος του 20mm και η κορική του σκελετού είναι 70mm.

Προσοχή: Για να είναι σωστός ο σκελετός στο πρόσωπο του διοπτροφόρου, η κορική του σκελετού πρέπει πάντα να είναι μεγαλύτερη ή ίση με αυτήν του διοπτροφόρου. Εάν είναι μικρότερη, ο σκελετός θα είναι μικρός στο πρόσωπο του. Βήμα 2 ο : Για να βάλουμε τα σωστά σημεία (κέντρα) πάνω στη φόρμα, βάσει της κορικής του διοπτροφόρου, θα πρέπει να αφαιρέσουμε την κορική του από την κορική του σκελετού και να διαιρέσουμε το αποτέλεσμα δια δύο (για τους δακτυλίους). Έτσι στο παράδειγμα μας: 70mm 60mm = 10mm 10mm 2 = 5mm Πρέπει, λοιπόν, να μετατοπίσω το γεωμετρικό κέντρο του κάθε δακτυλίου 5mm προς τα μέσα (δλδ προς τη μύτη), μένοντας σταθερά πάνω στη γραμμή αναφοράς. Με αυτόν τον τρόπο, έχω βρει το οπτικό κέντρο του διοπτροφόρου που αντιστοιχεί στο κέντρο της κόρης του (σχήμα 2). Σχήμα 2: Μεταφορά στοιχείων διοπτροφόρου στη φόρμα Βήμα 3 ο : Σημειώνω τα δύο νέα σημεία πάνω στη γραμμή αναφοράς. Παίρνοντας ως νέο κέντρο κάθε ένα από αυτά τα δύο σημεία, φέρνω μια κάθετη γραμμή πάνω στη γραμμή αναφοράς, που είναι παράλληλη στην κάθετη πλευρά του κάθε δακτυλίου.

Βήμα 4 ο : Πάνω στην καθεμία κάθετη γραμμή, θα τοποθετήσω τη μέτρηση του ύψους του διοπτροφόρου. Αυτό γίνεται ως εξής: Μετράω την απόσταση από το σημείο τομής της κάθετης με τη γραμμή αναφοράς, μέχρι το έσω σημείο του κάτω μέρους του σκελετού. Στην περίπτωση που αυτή η απόσταση είναι ίση με το ύψος του διοπτροφόρου, τότε το σημείο τομής της κάθετης με τη γραμμή αναφοράς είναι το ύψος του διοπτροφόρου. Στην περίπτωση που η απόσταση μέχρι το έσω σημείο του κάτω μέρους του σκελετού είναι μεγαλύτερη από το ύψος του διοπτροφόρου, τότε μεταφέρω το σημείο προς τα κάτω (προς το κάτω μέρος του σκελετού). Η αριθμητική διαφορά ανάμεσα στις δυο τιμές, μου δείχνει την ακριβή τιμή του ύψους του διοπτροφόρου. Στην περίπτωση που η απόσταση είναι μικρότερη από το ύψος του διοπτροφόρου, τότε μεταφέρω το σημείο προς τα πάνω (προς την γραμμή αναφοράς). Η αριθμητική διαφορά ανάμεσα στις δυο τιμές, μου δείχνει την ακριβή τιμή. Παράδειγμα: Έστω ότι το ύψος του διοπτροφόρου είναι 17mm και το ύψος του σκελετού είναι 20mm. Σύμφωνα με τα παραπάνω, μεταφέρω το σημείο τομής της κάθετης με τη γραμμή αναφοράς 3mm προς τα κάτω, επειδή το ύψος του σκελετού είναι μεγαλύτερο από το ύψος του διοπτροφόρου (βλ. σχήμα 3, τη μαύρη γραμμή). Παράδειγμα: Έστω ότι το ύψος του διοπτροφόρου είναι 23mm και το ύψος του σκελετού είναι 20mm. Σύμφωνα με τα παραπάνω, μεταφέρω το σημείο τομής της κάθετης με τη γραμμή αναφοράς 3mm προς τα πάνω, επειδή το ύψος του σκελετού είναι μικρότερο από το ύψος του διοπτροφόρου (βλ. σχήμα 3, την κόκκινη γραμμή). Από το καινούριο σημείο του κάθε δακτυλίου, φέρνω καινούρια οριζόντια γραμμή, που αποτελεί τη νέα γραμμή αναφοράς. Στο σχήμα 3 που ακολουθεί απεικονίζονται τα παραπάνω παραδείγματα.

Σχήμα 3: Τοποθέτηση ύψους Ολοκληρώνοντας την παραπάνω διαδικασία, έχω τοποθετήσει τα στοιχεία του διοπτροφόρου που με ενδιαφέρουν πάνω στη φόρμα του σκελετού που έχει επιλέξει και έτσι μπορώ να τα μεταφέρω στους φακούς που έχω παραγγείλει, με άξονα τη συνταγή του. Βήμα 5 ο : Χρησιμοποιώντας το ψαλίδι, κόβω με προσοχή τους σχεδιασμένους δακτυλίους και τους τοποθετώ στο σκελετό, στη θέση των φακών. Προσοχή! Κόβω τους δακτυλίους 1-2mm μεγαλύτερους, ώστε να εφαρμόσουν σωστά στο σκελετό. Αυτό είναι απαραίτητο γιατί ο σκελετός γύρω γύρω στη εσωτερική του πλευρά έχει ένα αυλάκι, που λέγεται πατούρα, και εκεί στηρίζεται ο φακός.