Επιστολή προς τους κτηνοτρόφους...

Επιστολή προς τους κτηνοτρόφους... Σύνδεση της έρευνας με τις ανάγκες των κτηνοτρόφων Δρ Σοφία Μπελιμπασάκη, Τακτική Ερευνήτρια Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών Θεσσαλονίκης Αγαπητέ Κτηνοτρόφε, Τον τελευταίο αιώνα και ειδικότερα μετά το 2 ο παγκόσμιο πόλεμο, η παραγωγή προϊόντων ζωικής προέλευσης και γενικότερα η ζωική παραγωγή είχε αλματώδη ανάπτυξη. Για παράδειγμα, τα κοτόπουλα πάχυνσης φθάνουν σήμερα, το σωματικό βάρος των 2 κιλών σε περίπου 5 εβδομάδες (35 ημέρες), ενώ 40 χρόνια πριν αυτό απαιτούσε 12 εβδομάδες (84 ημέρες). Επίσης, στο ίδιο διάστημα (τα τελευταία 40 χρόνια) η παραγωγή γάλακτος στις περισσότερες αγελάδες γαλακτοπαραγωγής αυξήθηκε στο διπλάσιο. Τα επιτεύγματα αυτά, είναι αποτέλεσμα τόσο της βελτίωσης των μεθόδων διαχείρισης των εκτροφών όσο και των προγραμμάτων γενετικής βελτίωσης και αναπαραγωγικής διαχείρισης που εφαρμόστηκαν στην πράξη. Tα τελευταία χρόνια, το κλασικό εργαλείο της γενετικής βελτίωσης, με επιλογή - δηλαδή να χρησιμοποιούνται τα καλύτερα ζώα ως γονείς (γεννήτορες) για την επόμενη γενιά υποστηρίζεται σημαντικά με διάφορες βιοτεχνολογικές μεθόδους. Έτσι, είναι σαφές ότι η αγροτική ανάπτυξη είναι στενά συνδεδεμένη με την υιοθέτηση εκ μέρους των αγροτών των νέων τεχνολογιών οι οποίες, όμως, δεν είναι εφαρμόσιμες στον ίδιο βαθμό σε όλα τα είδη των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων. Σήμερα, ο επιστήμονας καλείται να παίξει ιδιαίτερο ρόλο στην ανάπτυξη και στη μεταφορά της τεχνογνωσίας ανάλογα με το είδος της εκμετάλλευσης και τις ιδιομορφίες της κάθε περιοχής. Όμως, η μεταφορά και η εφαρμογή των αποτελεσμάτων της έρευνας στην πράξη απαιτεί τη συμμετοχή του ιδιοκτήτη της εκμετάλλευσης, που στην περίπτωσή μας, είναι ο κτηνοτρόφος. Μεταξύ των επιστημόνων ερευνητών και των κτηνοτρόφων υπάρχει διαφορετικός τρόπος σκέψης, διαφορετικός τρόπος εργασίας, διαφορετικοί επιμέρους στόχοι, κοινός όμως σκοπός: Η αύξηση της παραγωγής, η βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων ζωικής προέλευσης και η αύξηση των εσόδων της εκτροφής. Ο κτηνοτρόφος έχει τα ζώα, σταβλικές εγκαταστάσεις, μια έκταση γης και την εμπειρία στην πράξη στη δική του εκτροφή. Αυτά τα στοιχεία εκμεταλλεύεται για να ζήσει. Στόχος του δε, είναι να προσφέρει στην αγορά αυτό που απαιτεί το καταναλωτικό κοινό, στις απαιτήσεις του οποίου θα πρέπει κάθε φορά να προσαρμόζεται. Δηλαδή, πρέπει να προσαρμόζει την παραγωγή του στις απαιτήσεις της αγοράς και στις απαιτήσεις του καταναλωτή. Στην εποχή μας (και ιδιαίτερα στην Ευρώπη) οι ανάγκες απαιτήσεις του καταναλωτικού κοινού μεταβάλλονται με γρήγορο ρυθμό. Δεν είναι τυχαίο ότι το μέχρι πριν λίγα χρόνια σλόγκαν from stable to table (από το στάβλο στο τραπέζι) άλλαξε και έγινε from fork to farm (από το πιρούνι μας δηλαδή από τον καταναλωτή - στην εκτροφή) δηλώνοντας έτσι ότι θα πρέπει να προσαρμόζεται η παραγωγή με το τι επιζητεί να έχει στο τραπέζι του ο καταναλωτής. Αυτό βεβαίως, δε σημαίνει ότι ο κτηνοτρόφος πρέπει να υιοθετεί άμεσα την κάθε νέα απαίτηση, την κάθε νέα τεχνολογία. Θα πρέπει να προσαρμόζει με ιδιαίτερη προσοχή το σύστημα παραγωγής στις απαιτήσεις της αγοράς. Θα πρέπει να μελετά κάθε νέα τεχνική και να εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η νέα τεχνολογία μπορεί να εφαρμοστεί στις δικές του ειδικές συνθήκες. Από την άλλη πλευρά, ο ρόλος του ερευνητή είναι διαφορετικός. Στόχος του είναι η γνώση των βασικών βιολογικών λειτουργιών, η τροποποίηση και καλύτερη εκμετάλλευσή τους, η προώθηση και η επίλυση των προβλημάτων για εφαρμογή των αποτελεσμάτων της έρευνάς του στην πράξη. Έτσι γεννάται το ερώτημα: Πώς ο ερευνητής θα γνωρίζει ότι τα αποτελέσματα της έρευνάς του είναι εφαρμόσιμα

Ε Θ Ι Α Γ Ε 4 / 5 στην πράξη και πώς ο κτηνοτρόφος θα γνωρίζει αν αυτά θα τον βοηθήσουν να βελτιώσει το σύστημα παραγωγής του και την παραγωγικότητα της εκτροφής του; Η απάντηση στο ερώτημα είναι: Με τη δημιουργία ενός συστήματος αποτελεσματικής επικοινωνίας μεταξύ επιστημόνων και κτηνοτρόφων. Είναι δε φανερό, ότι η επικοινωνία δεν μπορεί πάντα να είναι άμεση και απαιτείται η θεσμοθέτηση ενός συνδετικού κρίκου. Ο σύνδεσμος αυτός δεν μπορεί να είναι τυχαίος. Θα πρέπει να παρέχει στον μεν ερευνητή τη δυνατότητα να αντιλαμβάνεται τα προβλήματα του κτηνοτροφικού τομέα, στον δε κτηνοτρόφο την πληροφορία για το πού θα βρει τις απαραίτητες λύσεις. Επίσης, αμφίδρομα, ο σύνδεσμος αυτός θα πρέπει να είναι ικανός να μεταφέρει τα ερεθίσματα από τον παράγοντα κτηνοτρόφο στον παράγοντα επιστήμονα ερευνητή. Ύστερα από μια σειρά συζητήσεων και αναζητήσεων, θα πρέπει να προσδιοριστούν οι προτεραιότητες για την έρευνα όπως επίσης και οι εφαρμογές που πρέπει να γίνουν για να ερμηνευτούν τα αποτελέσματα. Σε μια τέτοια προσέγγιση του θέματος, ο κτηνοτρόφος θα πρέπει να είναι ικανός να προσδιορίσει τους δικούς του πόρους στόχους. Για παράδειγμα, ποιες τροφές παράγει για να χρησιμοποιηθούν από τα ζώα του και πώς θα μπορεί να τις διαθέτει κατά τον καλύτερο τρόπο, δηλαδή την κανονική ποσότητα στον κατάλληλο χρόνο. Επιπλέον, ο επιστήμονας πρέπει να γνωρίζει την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά στην οποία κινείται ο κτηνοτρόφος. Τέλος, ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη σ' αυτό το σύστημα επικοινωνίας είναι ο καταναλωτής. Ο καταναλωτής εκπροσωπείται από το κράτος, τη βιομηχανία τροφίμων και το καταναλωτικό κοινό. Ο καταναλωτής θα πρέπει να είναι ικανός να θέσει στόχους που να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Όταν ένα τέτοιο επίπεδο επικοινωνίας επιτευχθεί, τότε τα αποτελέσματα που προέρχονται από την έρευνα, αφού δοκιμαστούν από ειδικευμένο προσωπικό, μπορούν να εφαρμοστούν με επιτυχία και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα της αγροτικής παραγωγής. Εδώ, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η έρευνα μπορεί να γίνει οπουδήποτε, Αυστραλία, Αμερική, Ελλάδα. Οι βιολογικές αρχές παραμένουν οι ίδιες σε όλα τα μέρη του κόσμου, αλλά ο τρόπος που μπορούμε να τις διαχειριστούμε και να τις εκμεταλλευτούμε αλλάζει όταν αλλάζουμε περιβάλλον και σκοπούς. Ο ερευνητής παίρνει ερεθίσματα για την έρευνά του από τις γνώσεις του, από την επαφή του με τη διεθνή βιβλιογραφία, από την πληροφόρησή του για τα επιτεύγματα των άλλων επιστημόνων, από τους κτηνοτρόφους και από τις υπηρεσίες που στηρίζουν τους κτηνοτρόφους στην καθημερινή πράξη. Δυστυχώς στη χώρα μας, οι δύο τελευταίες συνιστώσες ουσιαστικά δε λειτουργούν: ο ερευνητής συνήθως ΔΕΝ πληροφορείται (τουλάχιστον με οργανωμένο τρόπο) για τα προβλήματα των κτηνοτρόφων και της κτηνοτροφίας. Μετά από αυτά, γίνεται σαφές πως θα ήταν ενδεχομένως πιο χρήσιμο αν αντιστρέφαμε τον τίτλο αυτής της επιστολής και, αντί να διαβάσουμε Σύνδεση της έρευνας με τις ανάγκες των Κτηνοτρόφων, να σκεφτούμε πόσο σημαντική είναι η Σύνδεση των αναγκών των Κτηνοτρόφων με την έρευνα. Οι κτηνοτρόφοι θα πρέπει να είναι ενεργός παράγοντας σ αυτή τη διαδικασία έρευνας εφαρμογής στην πράξη. Τα ερεθίσματα για την προσανατολισμένη έρευνα σε μεγάλο βαθμό θα πρέπει να ξεκινούν από τον κτηνοτρόφο και να φτάνουν στον ερευνητή. Εμείς, οι ερευνητές, πορευόμαστε, έχουμε τη γνώση και αναζητούμε συνεργασίες. Οι κτηνοτρόφοι όμως, απουσιάζουν (χωρίς να ευθύνονται γι' αυτό) και η απουσία τους μειώνει τον ενθουσιασμό μας, την αποτελεσματικότητά μας, το δικό τους όφελος. Και δίκαια θα αναρωτηθεί ο κτηνοτρόφος: Τι μπορεί να κερδίσει από αυτή τη συνεργασία; Επιτρέψτε μας να δώσουμε μερικά παραδείγματα από το χώρο της προβατοτροφίας, άλλωστε είμαστε και κτηνοτρόφοι και το δηλώνουμε με πολύ καμάρι. Στο ΕΘΙΑΓΕ εκτρέφουμε πρόβατα, βοοειδή και άλλα παραγωγικά ζώα. 1 ο Παράδειγμα Έχετε ακούσει για την προϊούσα πνευμονία των αιγοπροβάτων; Ίσως όχι. Έχετε δει όμως, τα προβλήματα που προκαλεί στα ζώα σας: προοδευτικό αδυνάτισμα, δυσκολία στην αναπνοή, μείωση της γαλακτοπαραγωγής, και ενώ εφαρμόζονται διάφορα θεραπευτικά σχήματα, τα ζώα δεν ανταποκρίνονται και τελικά οδηγούνται σε θάνατο. Μα τι συμβαίνει αναρωτιέστε; Τι κάνουν επιτέλους αυτοί οι γιατροί; Και ενώ εσείς αναρωτιέστε, σε μας το πρόβλημα είναι γνωστό. Είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει θεραπεία για τη νόσο (άσκοπη δαπάνη για φάρμακα), ότι δεν υπάρχει εμβόλιο και ότι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης της νόσου είναι η εξυγίανση. Τι σημαίνει αυτό; Δύο μέθοδοι εξυγίανσης έχουν περιγραφεί: Απομάκρυνση (σφαγή) όλων των οροθετικών ζώων και των απογόνων τους.

Μέθοδος δύσκολη στην εφαρμογή της, αφού εάν υπάρχει μεγάλο ποσοστό προσβολής αυτό σημαίνει αποδεκατισμό των ζώων και οικονομική καταστροφή του κτηνοτρόφου (εφαρμόζεται όταν το ποσοστό προσβολής είναι μικρότερο από 10-20%). Ανάπτυξη ενός ξεχωριστού ποιμνίου απαλλαγμένου από τη νόσο, με την απομάκρυνση των αρνιών από τη μητέρα τους αμέσως μετά τη γέννησή τους και τη χορήγηση πρωτογάλακτος αγελάδων (ή και συνθετικού) με εφαρμογή τεχνητού θηλασμού μέχρι τον απογαλακτισμό. Και θα μπορούσατε να σκεφθείτε Ωραία, ας ακολουθηθεί ο δεύτερος τρόπος, αυτός δε θεωρείται ότι είναι καλύτερος; Σίγουρα ναι. Εμείς όμως έχουμε να προσθέσουμε και κάτι ακόμα: Δεν αρκεί η απλή μεταφορά και εφαρμογή της μεθόδου σε μια εκτροφή, πρέπει: Να προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητες της εκτροφής. Να δοθούν οδηγίες για την εφαρμογή του τεχνητού θηλασμού. Να μελετηθεί η εφαρμογή του απογαλακτισμού τους χειμερινούς ή τους θερινούς μήνες. Να μελετηθεί πότε έχουμε καλύτερα αποτελέσματα κ.λπ. Μα και πάλι θα αναρωτηθείτε ΩΧ! Αυτό θα γίνει σε κάθε εκτροφή; Καλύτερα να λείπει. Όχι δεν είναι απαραίτητο να γίνει έτσι. Εσείς θα δώσετε τις πληροφορίες και τις ανάγκες σας και οι ερευνητές θα ετοιμάσουν συγκεκριμένα σχήματα εφαρμογής. Το πρόγραμμα αυτό εφαρμόσθηκε με μεγάλη επιτυχία στα ποίμνια δύο Ινστιτούτων του ΕΘΙΑΓΕ και τα αποτελέσματα που προέκυψαν είναι: Η εξυγίανση των ποιμνίων έγινε σε διάστημα 2 ετών. Ο αριθμός των προβάτων όχι μόνο δε μειώθηκε αλλά υπερδιπλασιάστηκε. Οι απώλειες από τη νόσο μηδενίστηκαν. Η γαλακτοπαραγωγή αυξήθηκε σημαντικά. Τα έσοδα από τη διάθεση αρσενικών αρνιών τριπλασιάστηκαν και κυρίως, Το ΕΘΙΑΓΕ διαθέτει στους προβατοτρόφους αρσενικά και θηλυκά αρνιά φυλής Χίου, απαλλαγμένα από τη νόσο, υψηλής γαλακτοπαραγωγής και κριούς πολύ υψηλής γενετικής αξίας για παραγωγή σπέρματος. 2 ο Παράδειγμα Έχετε ακούσει για τη Μυϊκή δυστροφία των αμνοεριφίων; Πιθανόν όχι με αυτή την ορολογία αλλά σίγουρα έχετε δει τα νεαρά αρνάκια σας να μην μπορούν να στηριχθούν στα πόδια τους και σίγουρα γνωρίζετε τη θεραπεία με τη χορήγηση σεληνίου ή βιταμίνης Ε. Μπορείτε να θυμηθείτε το κόστος της θεραπείας, την ταλαιπωρία σας, την αγωνία σας, το κόστος της κακής ανάπτυξης των αρνιών σας; Και όμως για μας υπάρχει εύκολη λύση και μάλιστα η αντιμετώπιση είναι απλή και μπορεί να γίνει μήνες πριν, με πολύ μικρότερο κόστος, με χορήγηση σεληνίου στις προβατίνες πριν τις οχείες. Και κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας, διαπιστώθηκαν και άλλα πλεονεκτήματα όπως, καλή υγιεινή κατάσταση των μητέρων στις οποίες είχε χορηγηθεί σελήνιο, απουσία δυστοκιών και τα νεογέννητα αρνιά είχαν ικανοποιητική συγκέντρωση σεληνίου στο αίμα μέχρι το 10 ο μήνα της ζωής τους. 3 ο Παράδειγμα Θυμάστε εκείνο το καλοκαίρι που όλα τα ΜΜΕ ασχολήθηκαν με εκείνες τις περίφημες μύγες που γεννούσαν τα αυγά τους στο γεννητικό σύστημα του αρσενικού και του θηλυκού; Θυμάστε τι φόβος υπήρχε στην Κρήτη; Έχετε δει την αγωνία των κτηνοτρόφων από κοντά; Για μας η επιτόπια μετάβαση και μελέτη ήταν απαραίτητη γιατί: Ήταν αναγκαία η συμπλήρωση ερωτηματολογίου από τους κτηνοτρόφους από όπου μάθαμε τις ιδιαιτερότητες του τρόπου εκτροφής (σε ποιο χώρο διατηρούν τα κριάρια, πότε και πού μετακινούν τα ζώα, γέννες κ.λπ.) τις ιδιαιτερότητες του κλίματος (πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες και λιγότερη βροχή), τις ιδιαιτερότητες του τοπίου (ελάχιστη βλάστηση, βραχώδεις περιοχές) κ.λπ. Επίσης, φάνηκαν πολύ χρήσιμες οι παρατηρήσεις των κτηνοτρόφων για να κατανοήσουμε τη βιολογία της μύγας και να προχωρήσουμε σε μέτρα καταπολέμησης όπως, ότι τα ζώα τις θερμές ώρες του μεσημεριού στριμώχνονται σε ομάδες, σε θέσεις με πιο έντονη βλάστηση (δέντρα) και προφυλάσσονται έτσι από τη μόλυνση. Ότι οι κριοί ενοχλημένοι από τη μόλυνση κρύβονταν σε σπηλιές και δεν τους έβλεπαν για μερικές ημέρες ή ακόμη για τις χρονικές περιόδους που ήταν έντονη η μόλυνση όπως είναι η περίοδος των οχειών και των τοκετών. Γεγονός που επιβεβαίωσε τις υποψίες μας, ότι τα υγρά από το γεννητικό σύστημα είναι αυτά που έλκουν τις ενήλικες μύγες να γεννήσουν τις προνύμφες τους σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι τα υγρά των τραυμάτων. Και ενώ προσπαθούμε να λύσουμε αυτά τα προβλήματα και ενώ η χώρα μας είναι δεύτερη σε αριθμό αιγοπροβάτων στην ΕΕ, εντούτοις είναι ελλειμματική σε αιγοπρόβειο κρέας και γάλα.

Ε Θ Ι Α Γ Ε 6 / 7 Πώς μπορεί να αυξηθεί η παραγωγή; Με δύο τρόπους: Αύξηση των ζώων που εκτρέφουμε (αγορά ζώων, απαγόρευση σφαγής). Αύξηση της παραγωγικότητας των εκτρεφόμενων ζώων, δηλαδή κάθε ζώο να παράγει παραπάνω, είτε γάλα είτε κρέας. Ο δεύτερος τρόπος είναι σίγουρα πιο οικονομικός και πιο αποτελεσματικός, γιατί θα διατηρούμε λιγότερα ζώα (μικρότερο κόστος διαχείρισης) με καλύτερες αποδόσεις (περισσότερα έσοδα). Πώς μπορεί να το επιτευχθεί αυτό; Με την εφαρμογή προγραμμάτων: Ελέγχου και βελτίωσης του ρυθμού αναπαραγωγής (δηλαδή της συχνότητας τοκετών και αριθμού απογόνων ετησίως). Γενετικής βελτίωσης των ζώων. Αρκεί αυτό; Σίγουρα όχι, γιατί έλεγχος του ρυθμού αναπαραγωγής δε σημαίνει απαραίτητα ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ. Ο έλεγχος π.χ. στην αναπαραγωγή σημαίνει ότι θα πάρουμε τον πιο κατάλληλο αριθμό αρνιών για το σύστημα που εφαρμόζουμε και θα τα πάρουμε στην καλύτερη δυνατή εποχή. Για παράδειγμα αναφέρουμε, ότι στην ορεινή Σκωτία σε εκτατικές εκτροφές ένα αρνί ανά προβατίνα, που θα γεννηθεί τον Απρίλιο Μάιο, αντιπροσωπεύει το άριστο επίπεδο απόδοσης ελέγχου της αναπαραγωγής. Αντίθετα, σε εντατικά συστήματα εκτροφής η απόδοση αυτή δεν είναι ικανοποιητική γιατί το κόστος διατροφής είναι υψηλό. Αυτό το κόστος μπορεί να μειωθεί με τη γέννηση περισσοτέρων του ενός αρνιού ανά προβατίνα, ετησίως. Άρα, πρέπει να αναζητηθούν τρόποι αύξησης του αριθμού των γεννούμενων αρνιών ετησίως (ίσως και δύο τοκετοί το χρόνο). Θα πρέπει όμως να προσέξουμε ότι δεν πρέπει να αυξάνεται ο αριθμός των αρνιών σε βάρος της ποιότητας είτε αυτό είναι σφάγιο αμνού είτε των ζώων που θα κρατήσουμε για αναπαραγωγή. Μπορεί να εφαρμοστεί ένα τέτοιο σύστημα στην Ελλάδα; Εξαρτάται από το τι θέλει ο κτηνοτρόφος. Θέλει δύο τοκετούς το χρόνο; θα έχει μεν περισσότερα αρνιά, θα έχει όμως λιγότερο γάλα. Και ωραία, θα γεννήσουν το καλοκαίρι οι προβατίνες, θα υπάρχουν οι κατάλληλες ζωοτροφές αυτήν την περίοδο; Υπάρχουν πολλοί τρόποι να πλησιάσουμε τη γνώση, η οποία όμως διαφέρει σε κάθε περίπτωση ανάλογα με τις ανάγκες του φορέα χρήστη, του κτηνοτρόφου, δηλαδή. Μα τι λέτε τώρα εσείς οι επιστήμονες, ο γείτονας πήρε ζώα εισαγωγής με τις καλύτερες αποδόσεις και έκανε και καταπληκτικές διασταυρώσεις. Ναι, σε μια πρώτη εκτίμηση έχετε δίκιο. Η χρησιμοποίηση φυλών όπως η Ρομανώφ, η Φρισλανδίας και πρόσφατα η Λανκόν, μπορεί να αυξήσει τις αποδόσεις πολύ πιο γρήγορα από την επιλογή. Είναι όμως απαραίτητο να προσδιοριστεί αν οι φυλές αυτές προσαρμόζονται στο περιβάλλον της εκτροφής και αν ταιριάζουν με το στόχο παραγωγής της εκτροφής. Για παράδειγμα, στην Αγγλία έγινε εισαγωγή της φυλής Φινλανδίας, αλλά αν και οι προβατίνες γεννούσαν περισσότερα αρνιά, το βάρος στη γέννηση και η επιβίωση των αρνιών ήταν χαμηλά, τα δε αρνιά διασταύρωσης δεν τα αποδέχτηκε η αγορά καταναλωτής. Στην Ελλάδα, χρησιμοποιήθηκε πολύ η φυλή Φρισλανδίας για τη βελτίωση της γαλακτοπαραγωγής, με πολύ καλά αποτελέσματα, όμως τα καθαρόαιμα ζώα δεν προσαρμόστηκαν ποτέ, λόγω της υψηλής προσβολής τους από πνευμονίες και παράσιτα. Εξαίρεση αποτελεί η νέα φυλή Φριζάρτα που αναπτύχθηκε στην Άρτα και είναι προϊόν διασταύρωσης ντόπιας φυλής προβάτων και Φρισλανδίας. Ε, καλά εσείς ακόμη αυτά λέτε, εδώ τρέχει η βιοτεχνολογία, τι ακριβώς είναι αυτή; Μπορεί να βοηθήσει τον κτηνοτρόφο; Και βέβαια μπορεί. Η εκμετάλλευση των κατορθωμάτων της, θα μας δώσει: την ευκαιρία παραγωγής νέων υψηλής τεχνολογίας εμβολίων, τη γνώση του τρόπου δράσης των μικροοργανισμών που προκαλούν ασθένειες, τη γνώση του τρόπου αντιμετώπισης των ασθενειών με συμβατικούς ή μη τρόπους (αφαίρεση προβληματικών γονιδίων κ.λπ.), τη γνώση γονιμοποίησης στο εργαστήριο των ωαρίων και παραγωγή εμβρύων του σωλήνα κ.λπ. Μα τι είναι όλα αυτά; Έγινε μπέρδεμα. Και δίκιο έχετε. Ας ξεκαθαρίσουμε λίγο τα πράγματα. Τι βλέπετε; ένα διχοτομημένο ωάριο (το έχουμε κόψει στα δύο) και γύρω από κάθε κομμάτι έχουν προσκολληθεί τα σπερματοζωάρια.

Ωραία! Όλα αυτά είναι εντυπωσιακά, τι όμως χρησιμεύουν στις εκτροφές; Όσο και να σας φαίνεται παράξενο αυτό έχει άμεση εφαρμογή στην εκτροφή σας. Με αυτή τη σύγχρονη βιοτεχνολογική μέθοδο ελέγχουμε τη γονιμοποιητική ικανότητα του σπέρματος των αρσενικών ζώων. Επομένως, πριν χρησιμοποιήσετε ένα αρσενικό ζώο για να γονιμοποιήσει τα θηλυκά μπορείτε να γνωρίζετε αν το αρσενικό αξίζει να το ταΐζετε, και σε λίγο θα μπορείτε να αποφασίζετε αν θέλετε να γεννηθεί αρσενικό ή θηλυκό ζώο. Είστε ακόμη επιφυλακτικοί, αλλά πάλι μήπως πρέπει να συμμετάσχετε σ' όλα αυτά και πώς; To ΕΘΙΑΓΕ διαθέτει εξειδικευμένους ερευνητές που σχεδιάζουν και εκτελούν προγράμματα που αφορούν στην έρευνα και στην πρακτική εφαρμογή των αποτελεσμάτων της. Όμως οι δυνατότητες της έρευνας καθορίζονται σαφέστατα και από τη χρηματοδότηση. Πηγές χρηματοδότησης σήμερα είναι: Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) Προϋποθέτει τη συνεργασία 3 τουλάχιστον κρατών μελών και συνήθως συμμετοχή ιδιωτικού φορέα. Η συνεργασία πολλών κρατών μελών, εξασφαλίζει την αντιμετώπιση προβλημάτων κοινού ενδιαφέροντος. Υπάρχουν όμως εθνικά προβλήματα (παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος καθόλη τη διάρκεια του έτους, επίδραση των υψηλών θερμοκρασιών στην παραγωγικότητα των ζώων) που δεν ενδιαφέρουν άλλες χώρες. Τότε τι κάνουμε εμείς; Εθνικοί πόροι Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας Στα περισσότερα προγράμματα ζητείται η συμμετοχή ιδιωτικού φορέα (μέχρι σήμερα δυστυχώς δε συμμετέχει ο πρωτογενής τομέας κτηνοτρόφοι). Γεννάται εύλογα το ερώτημα, δεν υπάρχουν κονδύλια για τη λύση τόσων σημαντικών προβλημάτων της αγροτικής παραγωγής στη χώρα μας; Γιατί δε χρηματοδοτείται σήμερα η έρευνα στην κτηνοτροφία; Ίσως, γιατί συχνά υιοθετείται η απολύτως λανθασμένη άποψη, ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται έρευνα αλλά μπορεί να μεταφέρει την τεχνογνωσία από το εξωτερικό. Όμως σίγουρα καταλάβατε ότι η Ζωική Παραγωγή και η έρευνα είναι αποτελεσματικές όταν είναι ΜΑΖΙ!!! Τι μπορούμε να κάνουμε όλοι μαζί; 1. Να υποστηρίξουμε τη θεσμοθέτηση ενός συνδετικού κρίκου μεταξύ μας (ερευνητών και κτηνοτρόφων), που να μεταφέρει τα ερεθίσματα και τα προβλήματα των κτηνοτρόφων στους ερευνητές και τα αποτελέσματα της έρευνας στην πράξη (κτηνοτρόφους). 2. Να υποστηρίξουμε την ανάπτυξη δικτύου πληροφορικής με αμφίδρομη δράση. Οι ενδιαφερόμενοι (κτηνοτρόφοι, βιομηχανίες κ.λπ.) να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στα Ερευνητικά Κέντρα για αναζήτηση λύσεων και ανταλλαγή απόψεων. 3. Να εργαστούμε για την εξασφάλιση εθνικών πόρων για την Έρευνα. Θεωρούμε απαραίτητη την προκήρυξη εθνικών προγραμμάτων με αποκλειστικό θέμα τον πρωτογενή τομέα (Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ΓΓΕΤ). Η εξασφάλιση προγραμμάτων από εθνικούς πόρους θα δώσει λύση στα εθνικά προβλήματα και θα δώσει τη δυνατότητα μετατροπής, έστω εν μέρει, των μειονεκτικών περιοχών της χώρας (ορεινοί όγκοι κ.λπ.) σε περιοχές με συγκριτικά πλεονεκτήματα. Πού θα βρεθούν αυτά τα χρήματα; Θα μπορούσε να είναι ένα ποσοστό από τα ποιοτικά παρακρατήματα που εισπράττει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Θα μπορούσε να υπάρχει συμμετοχή από τον ΕΛΟΓΑΚ. Θα μπορούσε να αφορά ένα πολύ μικρό ποσοστό 0,01% από τις πωλήσεις αγροτικών προϊόντων. Εν αναμονή της ανταπόκρισής σας. ΕΘΙΑΓΕ (Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας) Ο κύριος ερευνητικός φορές της χώρας πάνω στην αγροτική έρευνα. Μετά από 20 χρόνια ζωής, εξακολουθεί να έχει διαρθρωτικά προβλήματα και κυρίως οικονομικά. Παρόλα αυτά χρηματοδότησε από ιδίους πόρους εθνικά ερευνητικά προγράμματα. Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Έχει να προκηρύξει ερευνητικά προγράμματα από το 1987. Πληροφορίες: Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών, Κτήμα ΕΘΙΑΓΕ Θέρμη, ΤΘ 60272, 57001 Θεσ/νικη. τηλ.: 2310365381, e-mail: info@vri.gr Ευχαριστώ Η ερευνήτρια